PAST POINTING TESTİ: DENGE, VESTİBÜLER FONKSİYON VE YÜKSEKTE ÇALIŞMA AÇISINDAN DEĞERLENDİRME

İş sağlığı ve güvenliği açısından, yüksekte çalışan bireylerin denge, koordinasyon ve vestibüler sistem fonksiyonlarının doğru şekilde değerlendirilmesi, ölümcül kazaları önlemenin en etkin yollarından biridir. İnsan dengesini sağlayan üç temel sistem — vestibüler sistem, propriyosepsiyon ve görsel sistem — birlikte çalışarak bedenin uzaydaki konumunu kontrol eder. Bu sistemlerden birindeki aksama, özellikle yüksek irtifada veya dar yüzeylerde çalışan işçilerde ciddi düşme risklerine yol açabilir.

Bu üçlü denge sisteminin klinik değerlendirmesinde Past Pointing Testi (Hata Noktalama Testi) önemli bir yer tutar. Özellikle vestibüler nükleus, serebellar bağlantılar ve propriyoseptif geri bildirim mekanizmalarının entegrasyonunu test eder.

Past Pointing Testi, vestibüler sistemin baş hareketlerine ve uzay algısına karşı verdiği motor yanıtların doğruluğunu değerlendirir. Başka bir deyişle, kişi elini hedefe doğru yönlendirirken hedefi “ıska geçiyorsa”, bu durum vestibüler sistem veya beyincik kaynaklı bir koordinasyon bozukluğunu gösterir.

Bu yazıda Past Pointing Testi’nin:

• Fizyolojik temelleri,
• Adım adım uygulama protokolü,
• Örnek uygulamaları,
• Yüksekte çalışma yapan kişilerde değerlendirilme biçimi ve sonuç yorumlama ilkeleri,
• İş sağlığı ve güvenliği açısından anlamı

bilimsel temelde ve saha pratiğine uyarlanmış biçimde ele alınmıştır.

Past Pointing Testinin Fizyolojik Temelleri

Bu sistemin görevi, baş hareketleriyle göz ve kas sistemleri arasında dengeleyici refleksleri başlatmaktır. Eğer vestibüler sistem bozulursa, kişi uzaydaki konumunu doğru algılayamaz; elini veya vücudunu yanlış yöne hareket ettirir.

Past Pointing Testi tam olarak bu noktada devreye girer. Test, vestibüler sistemden beyin sapına ve beyincik korteksine giden sinyallerin doğruluğunu ve simetrisini değerlendirir.

Past Pointing Testi sırasında kişi hedefe ulaşmaya çalışırken, beyincik – vestibüler çekirdek – propriyoseptif geri bildirim döngüsü aktif olarak test edilir.

Bu nedenle test, gözler açık ve kapalı olarak yapılır:

• Gözler açıkken görsel sistem hataları telafi eder.
• Gözler kapalıyken vestibüler ve propriyoseptif sistemin saf fonksiyonu değerlendirilir.

Testin Uygulanışı – Klinik Protokol

Sonuçların Değerlendirilmesi

Yorumlama Rehberi

Bulgular	Olası Neden	Klinik Yorum
Sağ yöne sapma	Sağ labirent hipofonksiyonu	Sağ vestibüler sinir zayıf
Sol yöne sapma	Sol labirent hipofonksiyonu	Sol vestibüler çekirdek etkilenmiş
Rastgele sapmalar	Serebellar disfonksiyon	Beyincik koordinasyon bozukluğu
Her iki yöne düzensiz sapma	Propriyosepsiyon eksikliği	Kas-eklem geri bildirimi zayıf

Yüksekte Çalışma Açısından Değerlendirme

Yüksekte çalışma, vestibüler sistemin ve propriyosepsiyonun kusursuz bir şekilde entegre olmasını gerektirir. Başın ani hareketleri, dengesiz yüzeyler ve rüzgâr gibi faktörler, vestibüler stres yaratır.

Bu test, işe giriş muayenelerinde ve periyodik sağlık kontrollerinde “denge değerlendirme bataryasının” bir parçası olarak uygulanabilir.

• HIT testinde hafif sakkadik hareketler görülüyor.
• Past Pointing Testi’nde gözler kapalıyken sağa 7 cm’lik sapma kaydediliyor.
  → Bu bulgular sağ vestibüler labirent hipofonksiyonunu düşündürür.

Sonuç: Bu kişi, yüksek çalışma pozisyonundan geçici olarak uzaklaştırılır, denge rehabilitasyonu (vestibüler egzersizler) başlatılır.

Past Pointing Testi ve Propriyosepsiyonun Entegrasyonu

Propriyoseptif Katkı

Eğer birey gözleri kapalıyken bile hedefe doğru yönelme eğilimindeyse, propriyosepsiyon sisteminin güçlü olduğu düşünülür. Ancak vestibüler sistem zayıfsa, kişi hedefe sapma yönünde tekrarlayan hatalar yapar.

Romberg ve Unterberger ile Birlikte Kullanım

Past Pointing testi tek başına vestibüler bozukluk hakkında bilgi verirken, Romberg ve Unterberger testleriyle birlikte kullanıldığında kişinin denge ve oryantasyon kabiliyeti bütüncül olarak değerlendirilebilir.

Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar

1. Test öncesi kişi yeterince dinlenmiş olmalıdır; yorgunluk sonucu hatalı sapmalar görülebilir.
2. Test ortamı gürültüsüz ve sabit referanslı olmalıdır.
3. Baş hareketi içeren varyasyonlarda, ani baş çevirmeden kaçınılmalıdır.
4. Göz kapama süresi kısa tutulmalı, kişiye rehberlik edilmelidir.
5. Test sonuçları objektif olarak ölçülmeli (örneğin cetvelle sapma mesafesi kaydedilmelidir).

İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Öneriler

• Hafif sapmalar → izlem ve eğitimle telafi edilebilir.
• Orta ve ciddi sapmalar → vestibüler rehabilitasyon programı ve geçici görev değişikliği gerektirir.

• Baş-hareket egzersizleri,
• Göz takibi çalışmaları,
• Denge platformu eğitimleri,
• Yavaş tempo proprioseptif egzersizler (ör. tek ayak üzerinde durma, başı hafifçe sağ-sol çevirme)

uygun programlarla uygulanarak sistem yeniden dengelenebilir.

Bilimsel Dayanaklar ve Literatür Notları

Çeşitli klinik çalışmalarda Past Pointing Testi’nin vestibüler sistem bozukluklarını saptamada duyarlılığı %70-80 arasında bildirilmiştir. Özellikle unilateral labirent hipofonksiyon, vestibüler nörit, serebellar lezyonlar ve migrenöz vertigo olgularında belirgin sapmalar tespit edilmiştir (Kaynak: Baloh & Honrubia, Clinical Neurophysiology of the Vestibular System, 2001).

Ayrıca iş sağlığı ortamlarında, testin nörosensoriyel denge taramalarına entegre edilmesi, Avrupa İş Sağlığı ve Ergonomi Kurumu’nun (EU-OSHA) “Occupational Balance Screening” rehberlerinde önerilen uygulamalar arasında yer almaktadır.

Sonuç

Past Pointing Testi, basit ama nörofizyolojik olarak derin bir anlam taşıyan bir testtir.
Yüksekte çalışma gibi vestibüler stabilitenin kritik olduğu işlerde, bu test:

• Vestibüler asimetriyi,
• Beyincik kaynaklı koordinasyon bozukluklarını,
• Propriyoseptif entegrasyon zayıflıklarını
  erken dönemde tespit ederek kazaların önüne geçilmesini sağlar.

Gözler kapalıyken hedefi kaçıran bir el hareketi, yüksekte düşme riski anlamına gelir. Bu nedenle Past Pointing Testi, işe giriş muayenelerinde ve periyodik kontrollerde standart hale getirilmelidir.

Dengesi sağlam bir çalışan, yalnızca üretken değil; aynı zamanda kendi ve çevresinin güvenliğini de koruyan kişidir. Vestibüler testler, bu güvenliğin bilimsel teminatıdır.

PAST POINTING TESTİ UYGULAMA VE DEĞERLENDİRME FORMU

1. Form Kimlik Bilgileri

Alan	Bilgi
Adı Soyadı
T.C. Kimlik No
Birim / Departman
Görevi
Tarih
Uygulamayı Yapan Uzman
Test Ortamı (Aydınlık, sessiz, zeminin durumu)

3. Testin Uygulama Basamakları

Basamak	Açıklama
1. Hazırlık	Test ortamı sessiz, aydınlık ve zemini düz olmalıdır. Test edilen kişi rahat kıyafet giymelidir.
2. Pozisyon	Kişi sandalyeye dik oturur veya ayakta sabit bir pozisyonda durur. Kollar omuz hizasında öne doğru uzatılır, eller açık ve parmaklar birleştirilmiştir.
3. Referans Noktası Belirleme	Uygulayıcı, test edilenin her iki eline işaret parmak uçlarından temas eder (başlangıç noktası).
4. Gözlerin Kapatılması	Kişiye gözlerini kapatması söylenir. Baş sabit pozisyonda kalır.
5. Kolların Döndürülmesi	Test edilen kişi kollarını 90° yukarıya kaldırır, ardından başlangıç pozisyonuna geri indirir. Bu hareketi 5 kez yapar.
6. Past Pointing Değerlendirmesi	Kişi gözleri kapalı şekilde, ellerini yeniden uygulayıcının parmak uçlarına dokundurmaya çalışır. Sapma yönü ve miktarı değerlendirilir.
7. Her İki Taraf İçin Tekrar	Sağ ve sol taraf ayrı ayrı değerlendirilir.

4. Değerlendirme Kriterleri

Gözlem	Bulgular	Puanlama
Kolların yönü (sağa/sola sapma)	0–5 cm: Normal sınır 6–10 cm: Hafif sapma >10 cm: Belirgin sapma	– 0 – 1 – 2
Kolların aşağıya veya yukarıya sapması	Eşit düzeyde: Normal Bir kol aşağıda/yukarıda: Dengesizlik	– 0 – 1 – 2
Ritmik hareket tekrarı	Akıcı ve simetrik: Normal Yavaş, tereddütlü: Hafif bozukluk Düzensiz, titrek: Belirgin bozukluk	– 0 – 1 – 2
Baş pozisyonu değişikliği	Sabit: Normal Baş dönmesi veya yön kaybı: Patolojik bulgu	– 0 – 1 – 2

Toplam Puan: 0 – 8
Yorum:

• 0–2: Normal denge fonksiyonu
• 3–5: Hafif vestibüler koordinasyon bozukluğu – İzlem ve ek test önerilir
• 6–8: Belirgin vestibüler veya propriyoseptif bozukluk – Yüksekte çalışma için uygun değildir

5. Ek Bulgular (Klinik Gözlem Alanı)

Bulgular	Evet / Hayır	Açıklama
Test sırasında baş dönmesi hissi	☐ / ☐
Nistagmus (göz titremesi) gözlendi	☐ / ☐
Kolda veya vücutta titreme	☐ / ☐
Test sırasında dengesini kaybetme eğilimi	☐ / ☐
Gözler açıldığında belirgin yön karışıklığı	☐ / ☐
Diğer gözlemler (not alanı)

6. Sonuç ve Yorum

Alan	Bilgi
Genel Denge Değerlendirmesi	☐ Normal ☐ Hafif Bozuk ☐ Belirgin Bozuk
Vestibüler Sistem Uygunluğu (Yüksekte Çalışma İçin)	☐ Uygun ☐ Uygun Değil
Ek Öneri	☐ Vestibüler Rehabilitasyon ☐ Nörolojik Değerlendirme ☐ Tekrar Test (x Gün)
Açıklama

7. Uzman Onayı

İşyeri Hekimi / Uygulayıcı:
Adı Soyadı: ………………………………………………….
Unvan: ………………………………………………….
Tarih: …. / …. / 20….  

İmza / Kaşe: ……………………………………

8. Arka Sayfa Notu (Bilgilendirme Amaçlı)

Past Pointing Testi, genellikle Unterberger ve Romberg testleriyle birlikte uygulanır. Bu üç test birlikte, denge merkezlerinin (serebellum, vestibüler sistem, propriosepsiyon) bütünlüğünü ortaya koyar.
Test, özellikle yüksekte çalışma, iskele kullanımı, gemi bakım-onarım, vinç kabini çalışmaları, enerji nakil hatları gibi işlerde görev yapacak çalışanlarda denge reflekslerinin güvenli düzeyde olup olmadığını anlamak için kritik öneme sahiptir.

Testin sonucu “Uygun Değil” olarak değerlendirilen çalışanlar, daha ileri vestibüler değerlendirme ve görsel-kinestetik denge egzersizleri programına yönlendirilmelidir.

Past Pointing Testi, vestibüler sistemin, proprioseptif duyunun ve motor koordinasyonun birlikte işlev gördüğü bir denge kontrol testidir. Testin temel amacı, kişinin uzayda yön tayini becerisini ve ekstremite hareketlerinin merkezi sinir sistemi tarafından doğru biçimde yönlendirilip yönlendirilmediğini ortaya koymaktır. Test sırasında kolların sağa, sola, aşağıya veya yukarıya belirgin sapma göstermesi, genellikle vestibüler sistemde lateralize bir bozukluk, serebellar koordinasyon kaybı veya propriyoseptif geri bildirim eksikliği ile ilişkilidir.

Uygulama sonucunda elde edilen bulguların Unterberger ve Romberg testleriyle karşılaştırılması, dengenin duyusal bileşenlerinin hangi düzeyde etkilendiğini anlamak açısından önemlidir. Past Pointing Testi’nin tek başına patolojik sonuç vermesi, çoğu zaman geçici vestibüler uyumsuzluk veya yorgunlukla ilişkili olabilir; ancak aynı zamanda periferik vestibüler hastalıklar (örneğin labirentit, vestibüler nörinit) ya da serebellar sistem bozukluklarının erken bulgusu da olabilir.

Bu testte saptanan belirgin sapma, asimetrik hareket veya gözleri kapalı iken yön karıştırma eğilimi, kişinin yüksek yerlerde, dar platformlarda veya sürekli baş pozisyonu değişikliği gerektiren görevlerde çalışmasının güvenli olmadığını gösterir. Çünkü bu tür görevlerde denge reflekslerinin milisaniyelik gecikmesi bile düşme riskini artırabilir.

Sonuç olarak, Past Pointing Testi’nin normal sınırlarda olduğu kişiler, vestibüler denge açısından yüksekte çalışmaya uygun kabul edilebilir. Hafif bozukluk saptanan kişilerde, kısa süreli vestibüler denge egzersizleri ve ikinci bir kontrol testi önerilir. Belirgin bozukluk bulunan bireyler ise nörolojik veya otolojik uzman değerlendirmesine yönlendirilmelidir.

Test sonuçlarının yorumlanmasında, kişinin yaşı, uyku düzeni, kullanılan ilaçlar, kafein ve nikotin alımı, baş-boyun travması öyküsü gibi faktörlerin göz önünde bulundurulması gereklidir. Bu değişkenler, geçici dengesizlik veya oryantasyon bozukluğu yaratabilir.

Bu değerlendirme formu, sadece bir “test sonucu” değil, aynı zamanda çalışanın bedensel denge güvenliğinin belgeye dayalı kanıtı niteliğindedir. İş sağlığı ve güvenliği açısından, özellikle yüksekte çalışma onayı verilmeden önce Past Pointing, Unterberger ve Romberg testlerinin birlikte değerlendirilmesi önerilir.

Sonuçta, Past Pointing Testi, basit görünmesine karşın, insan dengesinin nörolojik altyapısını ortaya çıkaran kritik bir güvenlik göstergesidir. Bu test sayesinde; çalışanların baş dönmesi, yön karıştırma, ani dengesizlik ve düşme gibi durumlara karşı iş öncesi koruyucu bir tarama yapılmış olur.
Bu yönüyle test, yalnızca bireyin değil, aynı zamanda tüm çalışma ekibinin güvenliğini artıran önleyici bir uygulamadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

⭐️⭐️⭐️⭐️

#propriyosepsiyon #pastpontingtesti #yüksekteçalışma #tetkikosgb #kebat