Genel bilinen adı ile B1 vitamininin diğer adı Tiamin dir.
B1 vitamini besinlerin enerjiye dönüştürülmesinde görevlidir ve beyin fonksiyonları ve beyinde enerji üretimi için gereklidir. Çeşitli sinir fonksiyonlarını da destekler. Kalp ve damar sağlığını korur, bağırsak ve sindirim sağlığını destekler ve göz sağlığını koruyucu özelliktedir. Kol, bacak, parmak uyuşmasından, beriberiye. Kalp hastalıklarından öfke kontrolüne kadar bir çok hastalıkta B1 önemlidir. Ama mental sağlık ve enerji metabolizması için çok önemlidir.
- Hafıza
- Odaklanma
- Berrak düşünce
- Kelimeleri algılama ve düzgün cümle kurma eylemleri
- Diyabet “kan şekeri düzenlenmesinde çok çok önemlidir.
Günlük B1 vitamini ihtiyacı
Yetişkin kadınlarda 1,1 mg’dır.
Yetişkin erkeklerde 1,2 mg’dır.
Hamile ve emziren kadınlarda 1,4 mg’dır.
Sporcularda ise 6-8 mg’dır.
Tiamin Bağırsaktan THTR 2 (tiamin transporter) taşıyıcıları ile emilir
THTR 1 ile vücutta taşınmaya başlar.
Emilen bu tiamin bir miktar karaciğer de DEPOLANIR
Basit düzey bilgi olarak sadece yağda eriyen A,D,E,K depolanır, su da eriyenler depolanmaz olarak biliyordunuz. Lakin aslında öyle degil. B12 de depolanır ve hatta Vitamin C bile bir miktar deride depolanmaktadır.
Karaciğerde depolanmış haldeki tiamin bir işe yaramaz, işe yaraması için aktifleşmesi gerekiyor.
Tiamin Pirofosfat Sentaz enzimi ile TİAMİN PİROFOSFAT’a dönüşür. Bu aktif formu kullanırız.
Tiamin, Pirofosfat Glikoz metabolizmasında üç tane enzimin kofaktörüdür.
Kofaktörler, biyokimyasal dönüşümlere yardımcı olan “yardımcı moleküller” olarak düşünülebilir.
- Piruvat dehidrogenaz
- Alfa ketogluterat D
- Transketolaz
B1 (tiamin) eksikse bu üç enzim çalışmaz ve Glikozdan enerji (ATP) oluşamaz.
Glikoz enerjiye dönüşmezse kanda kalır. KAN GLIKOZ seviyesi yükseldi…(Tip-2 diyabet, İnsulin direnci)
Glikoz beyin için çok önemlidir. B1 eksikliği sebebiyle beyinde glikoz enerjiye çevrilemez ve bazı nöronlar hasar almaya başlar.
Bunlardan birisi Wernicke bölgesi. Bu bölge B1 eksikliğinden çok çabuk etkilenir.
Wernicke Bölgesi, beynin sol yarım küresinde yer alır ve dilin anlamsal yönünü işlemekle görevlidir. Bu bölgenin hasar görmesi, kişinin konuşmasını anlaşılmaz hale getirebilir ve anlamadaki zorluklar, kelime seçimindeki bozukluklar ve cümle yapısındaki anormallikler gibi belirtilere neden olabilir.
- Kelimeleri yanlış kullanma
- Okuduğunu anlamama
- Ellerde titreme (Esansiyel tremor)”serebellumda hasar”
- Hafıza ve odaklanma sorunu
- Berrak düşünememe başlar
- Wernicke ensofelopatiye gider
B1 eksikliğinde hafızada çok önemli olan mamiller cisimler dejenere olmaya başlıyor ki bu ileriye giderse kirsakof sendromuna gider ve bu hiç istemediğimiz bir şey (Psikoz, Mani, Ağır Depresyon)
Wernicke-Korsakoff Sendromu B1 vitamini (tiamin) eksikliğinde oluşan bir hastalıktır. Genellikle kronik alkol kullanımının sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Ayrıca yetersiz beslenme, yeme bozuklukları, kanser, AIDS, obezite cerrahisi, doku nakli veya kemoterapi sonucunda da oluşabilmektedir.
Miyelin kılıfı ve sinir hasarlarını onarır.
TİAMİN Eksikliğinin Sebepleri
Alkol, THTR 1 ve 2 ‘yi engeller. Tiamin emilimi ve taşınması bozulur.
Tiamin Pirofosfat Sentaz enzimini engeller. Bu durumda Tiamin aktifleştiremeyiz.
Siroza neden olarak B1 depolanmasını engeller
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
IBS, Ülseratif kolit, Crohn, ÇÖLYAK gibi hastalıklar nedeniyle oluşan “Tiamin” emilim sorunu
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Oksidasyon, Antioksidan, Glutatyon eksikliği nedeniyle oluşan bağırsak duvarındaki bozulma
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Aşırı geçirgen bağırsak, sebepli olusan bağırsak duvarında ki bozulma ve Tiamin emilim sorunu
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Diüretik (idrar söktürücü) ve Tansiyon ilaçları Tiamin atılımını artırır ve eksikliğe neden olur
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
SONUÇ OLARAK
Tiamin (B1 Vitamini) eksikliğine Kan ve idrarda bakmak pek doğru sonuç vermez.
Kanda Transketolaz enzimine bakmak gerek. Eğer Transketolaz aktivitesi düşükse B1 eksiktir.
Alkolden uzak durmak gerekir.
MÜMKÜNSE Diüretik içeren Hipertansiyon ilaçları yerine içermeyenleri tercih etmek gerekli.
Bağırsakta bakterilerin ürettigi B1 vitaminini insanlar kullanamaz, bu nedenle mutlaka dışarıdan almak gerekir.
En çok B1 içeren gıdalar
- Buğday, Bulgur (kepekli)
- Tam Buğday Unu
- Ekmek
- Nohut, Fasulye, Barbunya
- Ceviz, Badem, Fındık
Yine de yetersiz ise takviye tablet /kapsül almak gerekir.
Yağda eriyen Tiamin formu olan BENFOTİAMIN, DİYABET hastalarında yapılan deneylerde nöropati (Sinir Hasarı), göz ve böbrek hasarında da oldukça etkili sonuçlar veriyor. (FDA’da bunu onayladı)
Soda – maden suyu…Bunları yemekle birlikte tüketmek B1 emilimini engeller (2 saat fark olmali)
Oksidasyon, bağırsak hastalıkları, aşırı bağırsak geçirgenliği emilimi engeller. Bunları tedavi etmek, gerekirse bu dönemde Ek takviye almak gerekir.
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü
Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.
