Lipödem Nedir?
Lipödem, çoğunlukla kadınlarda (%99 oranında) görülen, yağ dokusunun anormal ve simetrik şekilde birikmesiyle ortaya çıkan kronik, ilerleyici ve ağrılı bir durumdur. Genellikle bacaklarda, kalçalarda ve bazen kollarda görülür, ayak ve eller etkilenmez. Bu durum diyet ve egzersize dirençlidir.
🔹 🔸 🔹 🔸
Lipödem Belirtileri
- Portakal kabuğu görünümünde cilt (selülit benzeri)
- Simetrik yağ birikimi (özellikle kalça ve bacaklarda)
- Basınca hassasiyet ve ağrı
- Kolay morarma
- Ödem (şişlik)
- Hareket kısıtlılığı (ileri evrelerde)
🔬 🔬 🔬
Mekanizma ve Nedenleri
🔶 Östrojen ve Hormonlar
- Östrojen, yağ hücrelerinin çoğalmasını ve yağ depolanmasını teşvik eder.
- Kalça, basen, uyluk gibi bölgelerdeki östrojen reseptörlerinin yoğunluğu nedeniyle, bu bölgeler yağ depolamaya daha yatkındır.
- Doğum kontrol hapları, östrojen tedavileri lipödemi tetikleyebilir.
⚠️ Dikkat: Bu nedenle hormon takviyeleri lipödem hastalarında doktor kontrolünde olmalıdır.
🔶 Hormonel Geçiş Dönemleri
- Ergenlik, gebelik, menopoz gibi hormonal değişim dönemlerinde lipödem başlayabilir veya ilerleyebilir.
- Lokal östrojen üretiminin artması (örneğin sadece bacaklarda) yağ birikimini artırır.
🔶 Fitoöstrojenler
Bitkisel kaynaklı östrojen benzeri maddelerdir.
✅ ✅ ✅
Ne zaman kullanmalı?
- Ergenlik – Menopoz arası dönemde: Fitoöstrojenler reseptörleri kapatarak vücut östrojeninin bağlanmasını engeller ve yağ birikimini azaltabilir.
- Menopoz sonrası: Fitoöstrojen kullanımını azaltmak gerekir. Çünkü zaten azalan östrojenin etkisi iyice yok olur.
💡 💡 💡
Fitoöstrojen İçeren Besinler
- Keten tohumu, yulaf, badem, tahin
- Soya ürünleri
- Baklagiller (nohut, barbunya, mercimek)
- Kuru meyveler (üzüm, kayısı)
- Adaçayı, susam
🔥 🔥 🔥
Oksidatif Stres ve İnflamasyon
🔶 Bağırsak Geçirgenliği ve Toksinler
Bağırsak duvarının geçirgenliğinin artmasıyla toksinler kana karışır:
- LPS (lipopolisakkarit)
- Ağır metaller
- Tarım ilaçları
- Gluten, lektin, kazein
- Gıda boyaları ve katkılar
🔶 İnflamasyon Zinciri
- TNF-α ➝ İnflamasyon ve yağ hücresi çoğalması
- IL-6 ➝ Akut faz tepkileri (CRP artışı)
- MCP-1 ➝ Yağ dokusuna bağışıklık hücresi göçü ➝ Kronik inflamasyon
🧬 Bu süreçler
- Lenf damarlarını tıkar ➝ Ödem
- Sinir uçlarına zarar verir ➝ Ağrı, uyuşma
- Yağ dokusunda büyümeyi artırır ➝ Lipödemin ilerlemesi
🛡️ 🛡️ 🛡️
Anti-inflamatuvar Destekler
| Destek | Etki Alanı |
|---|---|
| Glutatyon | Toksin temizliği, antioksidan |
| Resveratrol | Serbest radikal temizleyici |
| Quercetin | TNF-α inhibitörü |
| Omega-3 | İnflamasyonu bastırır |
| Benfotiamin | Sinir koruyucu, antioksidan |
💧 💧 💧
Lenfatik Sistem ve Damar Sızıntısı
🔶 Lenf Tıkanıklığı ve Ödem
- Lipödemde yağ dokusunun artması ➝ Lenf kanallarına baskı ➝ Tıkanıklık ➝ Ödem
- Damar hasarı ➝ Sıvı dışarı sızar ➝ Şişlik ve sertlik
❌ Kaçınılması Gerekenler
- Aşırı meyve tüketimi (yüksek fruktoz ➝ yağ depolanması)
- Hazır gıdalar, koruyucu katkılar (E kodları)
- İşlenmiş et ürünleri (sucuk, salam vb.)
- Şekerli ve nişastalı gıdalar (şekerli içecekler, beyaz unlu mamuller)
🔄 🔄 🔄
Lipödemin Evreleri
| Evre | Özellik |
|---|---|
| Evre 1 | Portakal kabuğu görünümü, hafif ödem, ağrı yoktur |
| Evre 2 | Deri altı yağ birikimi artar, ağrı başlar |
| Evre 3 | Yağ dokusu sarkar, bacaklar şekil değiştirir |
| Evre 4 (Lipo-Lenfödem) | Lenf ödem de eşlik eder, ciddi şişlik ve hareket kısıtlılığı |
🩺 🩺 🩺
Tanı Nasıl Konur?
- Klinik muayene (simetrik yağ dağılımı, el ve ayak etkilenmemesi)
- Hasta öyküsü
- Gerekirse ultrasonografi
- Lenfödemden ayırıcı tanı şarttır
🛠️ 🛠️ 🛠️
Tedavi Yöntemleri
🧘♀️ 1. Yaşam Tarzı Düzenlemeleri
- Anti-inflamatuvar beslenme (glutensiz, katkısız, az şekerli)
- Lenf akışını artıran egzersizler: Yüzme, yürüyüş, rebounder (mini trambolin)
- Stresten uzak durmak (kortizol artışı ödemi artırır)
🧴 2. Manuel Lenf Drenajı (MLD)
- Profesyonel terapistlerce yapılan, ödemin boşaltılmasını sağlayan masaj yöntemi
🧦 3. Kompresyon Giysileri
- Özel tıbbi çoraplar ile damar/lenf baskısı dengelenir
💊 4. Destek Takviyeler
- Omega-3, quercetin, glutatyon, benfotiamin gibi antioksidan ve antiinflamatuvarlar
❌ 5. Ne yazık ki...
- Diyet ve spor tek başına etkili değildir çünkü sorun yağda değil, hormonal ve lenfatik sistemdedir
✅ ✅ ✅
Önlemler
| Yapılacaklar | Kaçınılması gerekenler |
|---|---|
| Antioksidan destekler | Fruktoz ve katkılı gıdalar |
| Lenf akışını destekleyen egzersiz | Uzun süre oturmak |
| Stres kontrolü | Östrojen içeren tedaviler (doktora danışmadan) |
| Düşük glisemik diyet | Aşırı meyve/sebze suyu |
| Fitöstrojenli besinler (menopoz öncesi) | Soya ürünlerinin aşırı tüketimi (menopoz sonrası) |
📌 📌 📌
Sonuç
Lipödem, yalnızca estetik değil, kronik ağrı ve yaşam kalitesini düşüren ciddi bir sağlık sorunudur. Toplumda sıklıkla selülit ya da kilo zannedilerek göz ardı edilir. Oysa bu durum hormonal, inflamatuvar ve lenfatik mekanizmaların birleşimiyle oluşur.
Tedavide başarı, doğru tanı, sistematik yaklaşım ve bireyselleştirilmiş tedavi ile mümkündür.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler
⭐️⭐️ Lipödem https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK573066/
⭐️⭐️ Lipedema—Patogenez, Tanı ve Tedavi Seçenekleri https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7465366/
⭐️⭐️ Amerika Birleşik Devletleri’nde lipödem için bakım standardı https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8652358/
⭐️⭐️ S1 yönergeleri: Lipödem https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28677175/
⭐️⭐️ Besin Takviyeleri ve Lipedema: Bilimsel ve Akılcı Kullanım https://www.mdpi.com/1661-3821/2/4/20
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü