26 Aralık 2025

İş Sağlığı ve Güvenliğinde Ön Tehlike Analizi (Preliminary Hazard Analysis – PHA)

1. Risk Analizine Giden İlk Basamak

İş sağlığı ve güvenliğinde tüm koruma sistemlerinin temeli, risklerin öngörülmesi ve yönetilmesidir.
Ancak her riski aynı derinlikte analiz etmek mümkün değildir. Bu nedenle, risk yönetim sürecinin ilk aşamasında tehlikelerin tanımlanması ve önceliklendirilmesi amacıyla kullanılan en temel araçlardan biri “Ön Tehlike Analizi (PHA)” yöntemidir.

PHA, sistemin tasarımından işletmeye kadar her aşamada kullanılabilir; amaç, potansiyel tehlikeleri erken evrede fark etmek ve önleyici mühendislik kontrollerini mümkün olduğunca erken devreye sokmaktır.
Bu yönüyle PHA, bir işletmenin “İSG radar sistemi” gibidir — yaklaşmakta olan tehlikeyi radar ekranında ilk yakalayan yöntemdir.

2. Ön Tehlike Analizinin Tanımı ve Amacı

Ön Tehlike Analizi (PHA); bir sistem, süreç, tesis veya iş ekipmanında olası tehlikeleri tanımlamak, bu tehlikelerin neden olabileceği sonuçları değerlendirmek ve kontrol önlemlerini belirlemek için kullanılan niteliksel (qualitative) bir analiz yöntemidir.

Temel amaçları şunlardır:

  • Tehlikeleri erken aşamada belirlemek
  • Riskleri öncelik sırasına koymak
  • Kritik tehlikelere yönelik koruyucu tasarım kararlarını desteklemek
  • Daha detaylı analizlere (FMEA, HAZOP, LOPA vb.) ön veri sağlamak
  • Mevzuatın öngördüğü risk değerlendirme yükümlülüğünü sistematik hale getirmek

3. PHA’nın Yasal ve Standart Dayanakları

Türkiye’de PHA, “Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği (Resmî Gazete, 29.12.2012)” kapsamında doğrudan belirtilmese de, “tehlikelerin belirlenmesi ve risklerin değerlendirilmesi” adımlarında uygun yöntemlerden biri olarak kabul edilir.
Ayrıca;

  • ISO 12100:2010 – Makine güvenliği için risk değerlendirme ve risk azaltma ilkeleri,
  • IEC 61882:2016 – HAZOP çalışmalarıyla ilişkili ön aşama,
  • MIL-STD-882E (ABD Savunma Bakanlığı Standardı) – Sistem güvenliği analizlerinde ilk basamak olarak PHA yöntemini tanımlar.

Bu çerçevede PHA, hem iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına hem de uluslararası sistem güvenliği standartlarına uygun bir başlangıç analizidir.

4. PHA Ne Zaman ve Nerede Kullanılır?

PHA, özellikle şu durumlarda tercih edilir:

Uygulama AlanıAçıklama
Yeni tesis kurulumuTasarım aşamasında riskleri önceden görmek için
Yeni proses veya ekipman devreye almaMühendislik değişikliklerinin tehlike yaratıp yaratmadığını değerlendirmek için
Mevcut tesislerde değişiklikLayout, ekipman veya kimyasal değişimi sonrası risk yeniden değerlendirmesi için
İş kazası veya ramak kala olayı sonrasıSistemdeki öncül tehlikeleri belirlemek ve tekrarını önlemek için
Ergonomik ve insan faktörü analizleri öncesiGörev ve ortam kaynaklı tehlikeleri sınıflandırmak için

5. PHA Uygulama Adımları

PHA süreci beş temel aşamadan oluşur:

5.1. Sistem Tanımlama

Analiz edilecek sistemin, ekipmanın veya sürecin sınırları belirlenir.
Bu aşamada aşağıdaki bilgiler toplanır:

  • Sistem bileşenleri (makineler, boru hatları, tanklar vb.)
  • Kullanılan maddeler (kimyasallar, enerji kaynakları)
  • Çalışma ortamı koşulları (ısı, nem, basınç, gürültü, toz, vb.)
  • İnsan-makine etkileşimi (operasyonel görevler, bakım faaliyetleri)

5.2. Tehlike Tanımlama

Her bir sistem bileşeni için olası tehlikeler belirlenir.
Bu aşamada tehlike kaynakları aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir:

Tehlike GrubuÖrnekler
Fiziksel TehlikelerYüksek sıcaklık, gürültü, radyasyon, titreşim
Kimyasal TehlikelerYanıcı, patlayıcı, toksik maddeler
Biyolojik TehlikelerMikroorganizma, biyolojik ajanlar
Ergonomik TehlikelerUygunsuz duruş, tekrarlayan hareket
Elektriksel TehlikelerKısa devre, statik elektrik, kaçak akım
İnsan Faktörü KaynaklıYorgunluk, iletişim eksikliği, eğitim yetersizliği

5.3. Olası Sonuçların Belirlenmesi

Her tehlikenin gerçekleşmesi durumunda doğurabileceği sonuçlar analiz edilir:

  • Hafif yaralanma → Orta → Ağır yaralanma → Ölüm
  • Ekipman hasarı, çevre kirliliği, üretim kaybı, itibar kaybı

5.4. Risk Düzeyinin Belirlenmesi

PHA, genellikle niteliksel risk değerlendirmesi yapar.
Bu aşamada iki parametre kullanılır:

  • Olasılık (P): Tehlikenin gerçekleşme ihtimali
  • Şiddet (S): Meydana gelmesi halinde sonuçların ciddiyeti

Risk seviyesi genellikle şu şekilde sınıflandırılır:

Risk Skoru (P x S)Risk DüzeyiEylem Gerekliliği
1–4DüşükKabul edilebilir, izleme yeterli
5–9OrtaÖnlem alınmalı
10–16YüksekHemen müdahale edilmeli
17–25Çok YüksekÇalışma derhal durdurulmalı

5.5. Kontrol Önlemlerinin Belirlenmesi

Riskin kaynağında ortadan kaldırılması hedeflenir.
Uygulanacak önlemler, “kontrol önlemleri hiyerarşisi” esas alınarak seçilir:

  1. Tehlikenin ortadan kaldırılması (elimination)
  2. İkame (daha az tehlikeli madde/süreç)
  3. Mühendislik kontrolleri
  4. İdari kontroller
  5. Kişisel koruyucu donanım (KKD)

6. PHA Çıktısı: Ön Tehlike Analiz Tablosu

Aşağıda tipik bir PHA tablosu örneği verilmiştir:

Süreç Adımı / EkipmanTehlike TanımıNedeniSonuç(lar)Olasılık (1–5)Şiddet (1–5)Risk SkoruMevcut KontrollerÖnerilen Ek Önlem
Reaktör karıştırıcısıAşırı basınçBasınç sensör arızasıPatlama, yaralanma3515Basınç tahliye valfiValf periyodik test sıklığı artırılmalı
Paketleme hattıMekanik sıkışmaKoruyucu kapak açıkEl yaralanması4312Işık bariyeriKoruyucu kapak kilidi takılmalı
Toz toplama sistemiToz birikimiFiltre tıkanmasıPatlama2510Filtresi temizliği haftalıkSensör tabanlı diferansiyel basınç izleme eklenmeli

7. PHA’nın Gücü ve Sınırlamaları
7.1. Güçlü Yönleri
  • Uygulaması kolaydır, çok az veri gerektirir.
  • Erken aşamada hızlı sonuç verir.
  • FMEA, HAZOP, FTA gibi detaylı analizlere öncül teşkil eder.
  • Yeni sistemlerin tasarımında erken güvenlik farkındalığı sağlar.

7.2. Sınırlamaları
  • Niteliksel olduğu için kesin sayısal sonuç vermez.
  • Analistin tecrübesine bağlıdır.
  • Karmaşık sistemlerde yüzeysel kalabilir.
  • İnsan faktörü etkilerini tam olarak modelleyemez.

Bu nedenle, PHA genellikle bir “ilk tarama” yöntemi olarak kabul edilir ve ardından daha detaylı teknik analizlerle desteklenmelidir.

8. Uygulama Örneği: Çimento Fabrikasında PHA

Proses: Hammadde öğütme ünitesi
Tehlikeler:

  • Toz birikimi → Patlama riski
  • Sıcak yüzey → Yanık
  • Döner ekipman → Sıkışma tehlikesi
  • Gürültü seviyesi > 90 dB(A) → İşitme kaybı

Sonuç:
PHA sonucunda yüksek risk puanlı iki tehlike (toz patlaması ve sıkışma) belirlenmiş, bu alanlarda mühendislik önlemleri (havalandırma optimizasyonu, koruyucu kapak sistemi) uygulanmıştır.
Bu müdahaleler sonrasında risk seviyesi “yüksek”ten “orta”ya düşürülmüştür.

9. PHA’nın İSG Yönetim Sistemlerine Entegrasyonu

PHA, özellikle ISO 45001:2018 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi kapsamında risk temelli düşünme yaklaşımını destekler.
Bu bağlamda:

  • PHA çıktıları, tehlike kayıt listesine işlenir.
  • Riskler, öncelik matrisine göre aksiyon planına dönüştürülür.
  • Aksiyonların uygulanma durumu İSG Kurul toplantılarında izlenir.

10. Sonuç: Güvenliğin Başlangıç Noktası

Ön Tehlike Analizi, yalnızca bir form doldurma süreci değil; bir güvenlik kültürü davranışıdır.
Bir sistem daha tasarım aşamasındayken “ne ters gidebilir?” sorusunu sormak, o işletmenin olgunluk göstergesidir.
PHA, İSG profesyonellerinin elinde bir “erken uyarı sistemi” gibidir — potansiyel felaketi önceden fark edip, güvenli geleceği tasarlamanın bilimsel yoludur.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

#öntehlike #analiz #işgüvenliği #uzman #tetkikosgb #kebat

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Makaleler, Sağlık Bülteni26 Aralık 2025
25 Aralık 2025

Yüksek Sıcaklıkta Solvent Buharı İçeren Ortamlarda İnsan Davranışlarının Sistem Güvenliği Üzerindeki Etkisi

Yüksek sıcaklıkta solvent buharı, parlama noktası genellikle düşük (<60 °C) olan organik çözücülerin (örneğin; toluen, etil asetat, aseton, metanol, n-heksan vb.) ortam sıcaklığının artmasıyla birlikte hızlıca gaz fazına geçerek ortamda yanıcı ve/veya patlayıcı atmosfer oluşturan uçucu maddeleridir.

ÖzellikAçıklama
Uçuculuk (Volatilite)Sıcaklık arttıkça buharlaşma hızı yükselir, bu da havadaki solvent buharı konsantrasyonunu artırır.
Parlama Noktası (Flash Point)Solventlerin çoğu 21–55 °C aralığında parlayabilir; sıcaklık bu sınırı geçtiğinde ortamda yanıcı atmosfer oluşabilir.
Alt Patlama Sınırı (LEL)Solvent buharı havada belirli bir yoğunluğu aştığında (örneğin %1.2 – %3.0) patlama riski doğar.
Gaz yoğunluğuSolvent buharları havadan ağırdır, zemin seviyesinde birikme eğilimindedir (özellikle yetersiz havalandırma varsa).
Elektrostatik hassasiyetBuharlaşma sırasında elektrostatik yük birikebilir, kıvılcım oluşturduğunda patlamaya yol açabilir.

Neden Tehlikelidir?
  1. Patlayıcı atmosfer oluşturur (ATEX Zone 0–1–2)
  2. Yanıcı ve parlayıcıdır
  3. Solunum yoluyla toksik etki yapabilir (ör. baş dönmesi, bilinç kaybı, solunum yetmezliği)
  4. Statik elektriğe karşı hassastır
  5. Elektrikli ekipmanlarla temas ettiğinde alevlenebilir

Görüldüğü Ortamlar
  • Boya ve vernik üretim tesisleri
  • Petrokimya tesisleri
  • Mürekkep dolum atölyeleri
  • Farmasötik çözücü hazırlama odaları
  • Solvent bazlı temizlik işlemleri yapılan alanlar
  • Kimyasal depolama tanklarının dolum–boşaltım alanları
💡 💡 💡
Örnek:

38 °C ortam sıcaklığında toluen buharı, zemine yakın bir bölgede birikmeye başlar. Bu sırada, ex-proof olmayan bir el feneri kıvılcım çıkardığında, ortam aniden alev alabilir.

Yüksek sıcaklıkta solvent buharlarının mevcut olduğu proses ortamları, patlayıcı atmosfer riski barındırmaları nedeniyle “yüksek tehlikeli endüstriyel sahalar” sınıfında yer alır.

Kimyasal üretim, petrokimya, boya, mürekkep, tıbbi çözücü dolum tesisleri gibi alanlarda sıklıkla karşılaşılan bu ortamlar, hem proses değişkenlerinin hem de insan faktörlerinin eş zamanlı olarak kontrol altında tutulmasını gerektirir.

Solventler genellikle düşük parlama noktalarına sahip olduklarından, sıcaklıkla birlikte volatilite (uçuculuk) artar ve bu da ortamın alevlenme–patlama riskini ciddi şekilde yükseltir. Bu bağlamda, sadece mekanik ekipmanların “ex-proof” özellikte olması yeterli değildir; çalışanların davranışları, prosedürlere uyumu, eğitim düzeyi ve güvenlik kültürü de sistem güvenliğinde belirleyici hale gelir.

Bu yazıda, yüksek sıcaklıkta solvent buharı içeren ortamlarda insan davranışlarının sistem güvenliği üzerindeki etkileri teknik parametreler, davranışsal risk türleri, organizasyonel zafiyetler ve kontrol sistemleri açısından detaylı biçimde incelenecektir.

Solvent Ortamlarının Fiziksel Özellikleri ve Risk Dinamikleri

Solventlerin sistematik olarak yüksek sıcaklıkla bir arada bulunduğu ortamlarda genellikle aşağıdaki fiziksel özellikler mevcuttur:

  • Düşük parlama noktası (<37.8°C)
  • Yüksek buhar basıncı
  • Düşük alt patlama sınırı (LEL – Lower Explosive Limit)
  • Yüksek uçuculuk ve gaz yayılımı
  • Yanıcı–parlayıcı gazların hızlı dispersiyonu

Bu özellikler nedeniyle solvent buharı, özellikle kapalı ortamlarda veya sıcak yüzeylerle temas eden yerlerde birikerek potansiyel bir patlama atmosferi (ATEX Zone 0–1–2) oluşturur.

İnsan Davranışlarının Tehlike Tetikleyicisi Olarak Rolü

İnsan davranışları, yüksek sıcaklıkta solvent buharı içeren ortamlarda sistem güvenliği üzerinde doğrudan veya dolaylı etkiler gösterir. Bu davranışlar beş temel başlık altında incelenebilir:

Prosedür İhlalleri (Procedural Deviations)
  • İş talimatlarına aykırı olarak alanlarda kıvılcım çıkaran aletlerin kullanılması
  • Belirli ventilasyon süresi beklenmeden alanlara giriş yapılması
  • LOTO (Lockout-Tagout) prosedürlerinin atlanması
  • Yangın ve patlama alanı sınıflandırmasına uymadan ekipman seçimi

Kasıtsız Hatalar (Unintentional Errors)
  • Eğitim yetersizliği nedeniyle proses koşullarının yanlış okunması
  • Ex-proof olmayan ekipmanların yanlışlıkla kullanılması
  • ESD (Electrostatic Discharge) uyarılarının fark edilmemesi

Davranışsal Atalet (Behavioral Inertia)
  • “Şimdiye kadar bir şey olmadı” algısıyla risklerin hafife alınması
  • Güvenlik prosedürlerinin zamanla ‘göz ardı’ edilmesi (drift into failure)
  • “Kestirme yöntem” alışkanlığı (shortcut culture)

Dikkat Dağınıklığı ve Bilişsel Yük
  • Yüksek sıcaklık nedeniyle dikkat kaybı ve refleks zayıflaması
  • Çok vardiyalı sistemlerde uykusuzluk ve bilişsel performans düşüklüğü
  • Giyilen KKD’nin (kişisel koruyucu donanım) ısı stresi yaratması

Organizasyonel Faktörler
  • Eğitim programlarının yetersizliği veya tekrarsızlığı
  • Güvensiz davranışlara karşı yetersiz denetim ve geribildirim
  • Yönetim kaynaklı zaman baskısı (işin erken bitirilme zorunluluğu)

Sistem Güvenliğinde İnsan–Makine–Çevre Entegrasyonu

Sistem güvenliği sadece bireysel önlemlerle sağlanamaz. Özellikle solvent buharlarının etkili olduğu sıcak ortamlarda şu entegrasyonlar büyük önem taşır:

İnsan–Makine Etkileşimi
  • Operatör panellerinin anlaşılır ve ergonomik tasarımı
  • Otomatik sıcaklık ve buhar sensörlerinin davranış bazlı uyarı sistemlerine entegre edilmesi (alarm management)
  • Operatör geri bildirim mekanizmaları (feedback loops)

Makine–Çevre Etkileşimi
  • Otomatik havalandırma sistemleriyle solvent yoğunluğunun algılanması ve boşaltılması
  • İyonlaştırıcı nozul sistemleriyle statik elektrik birikiminin önlenmesi

İnsan–Çevre Etkileşimi
  • Yeterli aydınlatma, iklimlendirme, uyarı levhaları ve sinyalizasyon
  • Termal stresin azaltılması için görev sürelerinin kısaltılması (mikro vardiya planlaması)
  • Maruziyet limitlerinin tanımlanması ve düzenli kontrolü (TVL, OEL değerleri)

Kontrol Sistemleri ve Önleyici Stratejiler
Eğitim ve Davranış Geliştirme
  • İşe girişte ve periyodik olarak davranış odaklı eğitimler
  • ATEX alan bilinci, patlama riskleri ve ex ekipman kullanımı
  • Proses senaryosu üzerinden uygulamalı acil durum tatbikatları

Davranışsal Güvenlik Gözlemleri (BBS – Behavior Based Safety)
  • Gözlemlerle çalışan davranışlarının analiz edilmesi
  • Güvenli olmayan davranışların kök neden analiziyle ortadan kaldırılması
  • Ödül-ceza sistemleri yerine geribildirim kültürü oluşturulması

İzleme ve Alarm Sistemleri
  • VOC (volatile organic compound) dedektörleri ile sürekli ortam analizi
  • SCADA sistemleri üzerinden davranış sapmalarına yönelik algoritmaların entegrasyonu (örneğin: izin alınmadan yapılan sıcak çalışma uyarısı)

Organizasyonel İyileştirmeler
  • Hata yapan personelin cezalandırılmasından ziyade sistem iyileştirmelerine odaklanma
  • Yönetici kademesinin davranışsal örnek teşkil etmesi
  • İş yükü–personel sayısı oranının dengede tutulması

Davranışsal Risk Senaryoları ve Gerçekleşen Kazalar
Örnek 1: Sıcak Yüzeye Dökülen Solvent

Bir boya üretim tesisinde, operatör sızdıran bir boruyu geçici olarak conta ile kapatmaya çalışırken sıcaklık 40°C’nin üzerine çıkmış ve dökülen solvent sıcak yüzeye temas etmiştir. Operatör, dökülen maddeyi temizlemek yerine alanı terk etmiş, havalandırma sisteminin otomatik çalışmaması sonucu patlama meydana gelmiştir. Sonuç: 2 ölü, 6 yaralı.

İnsan kaynaklı faktörler:

  • Eğitim eksikliği
  • Acil duruma hazırlıksızlık
  • “Ben yaparım” kültürü

Örnek 2: Yanlış Etiketlenmiş Cihaz Kullanımı

Exproof etiketlemesi eksik olan bir el feneri Zone 1 alanda kullanılmış; cihaz içinden çıkan kıvılcım, ortamdaki solvent buharını tutuşturmuştur.

İnsan kaynaklı faktörler:

  • Etiket kontrol prosedürlerinin atlanması
  • İzin sisteminin yetersizliği
  • Alan sınıflandırması konusunda farkındalık eksikliği

Sonuç ve Öneriler

Yüksek sıcaklıkta solvent buharı içeren ortamlarda güvenlik yönetimi yalnızca teknik önlemlerle değil, insan davranışlarının doğru biçimde modellenmesi ve yönlendirilmesiyle mümkündür. Güvenli olmayan davranışların çoğu zaman sistematik nedenlerle ortaya çıktığı, bireysel hataların arkasında organizasyonel ve kültürel faktörlerin yattığı unutulmamalıdır.

Temel öneriler:

  • “Sıfır insan hatası” hedefi yerine “hata gerçekleştiğinde sistem bunu tolere etmeli” prensibi benimsenmelidir.
  • Her davranışsal sapma, bir sistem alarmı olarak değerlendirilmelidir.
  • Sürekli izleme ve davranışsal geri bildirim süreçleri kültür haline getirilmelidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni25 Aralık 2025
24 Aralık 2025

Tıbbi Oksijen Tüplerinin Kullanıldığı Yerlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Teknik Değerlendirme

Tıbbi oksijen, sağlık hizmetlerinde yaşam desteği, acil müdahale ve tedavi süreçlerinin en kritik unsurlarından biridir. Ancak oksijenin yüksek yanıcılık özelliği, basınçlı tüplerde depolanması ve taşınması sırasında ortaya çıkabilecek fiziksel, kimyasal ve iş sağlığı riskleri; çalışanlar, hastalar ve çevre açısından ciddi tehlikeler yaratabilmektedir. Bu nedenle, tıbbi oksijen tüplerinin kullanıldığı tüm alanlarda iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin sistematik, mevzuata uygun ve sürekli iyileştirmeyi hedefleyen bir yaklaşımla uygulanması hayati önem taşır.

Bu doküman, tıbbi oksijen tüplerinin güvenli kullanımına ilişkin riskleri teknik açıdan değerlendirmek, çalışanların maruz kalabileceği tehlikeleri tanımlamak ve alınması gereken kontrol önlemlerini prosedürel bir çerçeve içinde ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır. Sağlık kuruluşları, acil müdahale birimleri ve endüstriyel alanlarda güvenlik kültürünün geliştirilmesine katkı sağlamak hedeflenmektedir.

Risk Analizi Tablosu
Potansiyel TehlikeOlasılıkŞiddetRisk DüzeyiKontrol Önlemleri
Basınç patlaması (düşme, çarpma, darbe)OrtaÇok YüksekYüksekTüpler zincir, kelepçe veya tüp sehpalarıyla sabitlenmeli. Taşıma arabası kullanılmalı.
Yangın / patlama (oksijenin yanıcı ortamı artırması)OrtaÇok YüksekYüksekTüp yakınında yağlı eldiven, gres yağı, solvent bulunmamalı. Sigara ve açık alev kesinlikle yasak.
Kaçak – boğulma / basınçlı gaz temasıDüşükOrtaOrtaDüzenli sızdırmazlık kontrolü yapılmalı. Ventil yavaş açılmalı, sabun köpüğü testi uygulanmalı.
Yanlış gaz kullanımı (etiketleme hatası)DüşükYüksekOrtaTüpler açık ve okunur şekilde renklendirilmeli, etiketlenmeli. Tüp değişim prosedürü standardize edilmeli.
Taşıma sırasında yaralanma (ezilme, düşme)OrtaOrtaOrtaTüpler mutlaka dik taşınmalı, tüp taşıma arabası kullanılmalı. Tek başına taşınmamalı.
Fiziksel zorlanma (ağır kaldırma)YüksekOrtaYüksekErgonomik taşıma ekipmanları kullanılmalı. Çalışanlar eğitimli olmalı.
Gürültü / patlama sesi travmasıDüşükYüksekOrtaVentil açma işlemleri kontrollü yapılmalı. Kulak koruyucular bulundurulmalı.

Kontrol Önlemleri (Teknik Format)
Mekânsal Önlemler
  • Tüpler dik konumda, sabitlenmiş şekilde depolanmalı.
  • Depo alanı iyi havalandırılmış, doğrudan güneş almayan, 10–35 °C aralığında olmalı.
  • Tüp alanında yanıcı madde (çözücü, yağ, alkol, boya) bulundurulmamalı.
  • Depolama alanında “Sigara İçilmez – Yanıcı Madde ile Yaklaşmayınız” uyarı levhaları bulunmalı.

İşletme Önlemleri
  • Tüpler yalnızca yetkilendirilmiş ve eğitimli personel tarafından kullanılmalı.
  • Ventiller yavaşça açılmalı, ani basınç artışından kaçınılmalı.
  • Her tüp değişiminde kaçak testi yapılmalı.
  • Kullanılmayan tüplerin ventilleri kapalı, kapakları takılı olmalı.

Kişisel Önlemler
  • Tüp taşırken çelik burunlu ayakkabı, eldiven kullanılmalı.
  • Çalışanlar oksijenin yanıcılığı, basınçlı kap tehlikeleri ve acil durum prosedürleri konusunda eğitilmeli.
  • Oksijen tüplerine yağlı el ve kıyafetle dokunulmamalı.

Acil Durum Önlemleri
  • Tüp deposu yakınında uygun tip yangın söndürme cihazı (CO₂, kuru kimyevi toz) bulundurulmalı.
  • Kaçak veya yangın halinde acil tahliye planı uygulanmalı.
  • Tüp patlaması riskine karşı personel acil durumda güvenli mesafeye çekilmeli.

Periyodik Kontroller
  • Tüplerin hidrostatik testleri 5 yılda bir yapılmalı.
  • Ventil ve manometreler periyodik olarak kalibre edilmeli.
  • Depo ve kullanım alanları aylık İSG denetimine tabi tutulmalı.

Eğitim İçeriği (Çalışanlar için)
  • Basınçlı kapların temel özellikleri
  • Oksijenin yanıcılık etkisi
  • Tüp taşıma ve depolama yöntemleri
  • Acil durum ve yangın prosedürleri
  • Kişisel koruyucu donanım kullanımı

Tıbbi oksijen tüplerinin bulunduğu alanlarda iş sağlığı ve güvenliği önlemleri, yalnızca yangın ve patlama riski değil, aynı zamanda ergonomi, etiketleme, eğitim gibi detaylarla bütünsel bir yaklaşım gerektirir. Düzenli kontrol, eğitim ve denetimle bu riskler en aza indirilebilir.

İş sağlığı ve güvenliği, yalnızca yasal bir zorunluluk değil; aynı zamanda insan hayatının korunmasına yönelik etik bir sorumluluktur. Tıbbi oksijen tüplerinin güvenli yönetimi, basit görünen ama uygulamada ciddi riskler barındıran süreçler içerir. Bu nedenle, hazırlanan bu teknik değerlendirme ve prosedürler, yalnızca risklerin azaltılmasını değil, aynı zamanda güvenlik kültürünün sürekliliğini de desteklemeyi amaçlamaktadır.

Her bir çalışan, yönetici ve sağlık profesyoneli; bu dokümanda yer alan önlemleri uygulayarak hem kendi sağlığını hem de hizmet verdiği kişilerin güvenliğini koruma görevini üstlenmiş olur. Unutulmamalıdır ki, tıbbi oksijen tüplerinde güvenlik ihmali telafisi olmayan sonuçlar doğurabilir. Güvenlik kültürü, yalnızca kurallara uymakla değil, kuralları içselleştirmekle sağlanır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği24 Aralık 2025
22 Aralık 2025

İşletmelerin Deprem Riskine Karşı İş Sağlığı ve Güvenliği Tedbirleri VIII (Tedarik ve Lojistik Güvenliği Tedbirleri)

Türkiye’nin aktif fay hatları sebebiyle birinci derece deprem riski taşıyan bir çok büyük ilimiz mevcuttur. Bu nedenle faaliyet gösteren işletmelerin sadece yapı güvenliği değil, tedarik ve lojistik süreçlerinin de depreme karşı güvenli ve sürdürülebilir olması gerekir.

1. 📦 Tedarik Zinciri Sürekliliği Yönetimi
  • Kritik Tedarikçi Analizi
    • Ana hammaddeler, enerji, su, ambalaj, IT ekipmanı gibi kritik girdiler için tedarikçilerin konumu ve deprem riski değerlendirilmelidir.
    • Deprem bölgesinde yer alan tedarikçilere alternatifler belirlenmelidir.
  • Çoklu Tedarikçi Stratejisi
    • Tek tedarikçiye bağımlı olunan ürünler için farklı bölgelerden en az bir alternatif tedarikçi belirlenmelidir.
  • Tedarikçi Acil Durum Hazırlık Denetimi
    • Tedarikçilerin kendi acil durum planları, yapısal güvenlikleri, yedekleme ve kriz senaryoları talep edilmeli ve denetlenmelidir.

2. 🏭 Depolama ve Stok Yönetimi Tedbirleri
  • Depo Binalarının Yapısal Dayanıklılığı
    • Tedarik zincirine dahil olan tüm ana ve ara depolarda yapı dayanıklılık analizleri yapılmalı.
    • Raf sistemleri, paletler ve ürün taşıyıcı sistemler sismik sabitlemelerle güçlendirilmelidir.
  • Deprem Senaryolu Stok Planlaması
    • Kritik üretim girdileri için en az 15 günlük yedek stok bulundurulmalıdır.
    • Mal kabul ve sevkiyat bölümlerine göre stok dağılımı optimize edilmelidir.
  • Tehlikeli Madde Stokları
    • Yanıcı, patlayıcı ve toksik maddelerin özel izole alanlarda, sismik güvenlik koşullarında tutulması sağlanmalıdır.

3. 🚛 Lojistik ve Nakliye Güvenliği
  • Lojistik Rotalarının Deprem Risk Analizi
    • Ana taşıma güzergâhlarının (karayolu, demiryolu, liman) deprem sonrası erişilebilirliği analiz edilmeli.
    • Alternatif rotalar ve taşıma kanalları belirlenip test edilmelidir.
  • Taşıyıcı Firmalarla Kriz Sözleşmeleri
    • Deprem sonrası lojistiğin devamı için taşımacılık firmalarıyla esnek ve öncelikli müdahale sözleşmeleri yapılmalıdır.
  • Acil Lojistik Merkezleri
    • Tesis çevresinde acil müdahale ve hızlı ürün sevkiyatı yapılabilecek geçici depolama alanları planlanmalıdır.
  • TIR, Forklift, Vinç ve Araç Sabitlemesi
    • Sevkiyat alanındaki araçlar park halindeyken devrilmeye karşı güvenli alanda konumlandırılmalı.
    • Forkliftlerin sabitlemesi ya da kilitlenmiş park modunda olması sağlanmalıdır.

4. 🛠️ Tedarik ve Lojistik Personel Güvenliği
  • Eğitim ve Tatbikatlar
    • Depo, sevkiyat ve taşıma çalışanlarına özel olarak deprem sırasında araç kullanımı, palet devrilmesi ve yük güvenliği gibi konularda eğitim verilmelidir.
  • Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD)
    • Depolarda çalışan personel için sarsıntıya bağlı düşmelerde koruyucu ekipman (baş koruyucu, bileklik, emniyet ayakkabısı) sağlanmalıdır.
  • Tahliye Planı ve Toplanma Noktaları
    • Lojistik operasyon merkezlerinde ayrı tahliye yolları ve dışarıda toplanma alanları planlanmalı ve yönlendirme levhalarıyla desteklenmelidir.

5. 🧭 İletişim ve Takip Sistemleri
  • Tedarik Takip Yazılımları ve Dijital Envanter
    • Lojistik süreçlerin gerçek zamanlı izlenebileceği yazılımlar kullanılmalı.
    • Deprem sonrası ürün ve araç takibi yapabilecek dijital sistemler yedekli olarak korunmalıdır.
  • Telsiz ve Uydu Telefonu Desteği
    • Ana iletişim kanallarına ek olarak lojistik merkezlerinde telsiz, uydu telefonu ve el feneri gibi alternatif sistemler bulundurulmalıdır.

6. 📑 Belgeler ve Planlar
  • Tedarik Risk Haritası
    • Her bir ürün için kaynak tedarikçi, yedek tedarikçi, lojistik rotalar ve depolama durumu gösteren görsel risk haritası hazırlanmalıdır.
  • Tedarik Acil Durum Planı
    • Deprem anı ve sonrasındaki ilk 48 saatlik tedarik kriz yönetimi senaryoları yazılı planlara dökülmeli, görev dağılımı belirlenmelidir.
  • Sözleşme ve Sigorta Düzenlemeleri
    • Tedarik zincirinde yer alan ürünler için nakliye sigortaları ve deprem kapsayıcılığı olan teminatlar gözden geçirilmelidir.

7. 🧯 Destekleyici Güvenlik Önlemleri
  • Yangın, Gaz ve Elektrik Güvenliği
    • Lojistik alanlarında yangın dedektörleri, acil aydınlatmalar, otomatik gaz kesme sistemleri kurulmalıdır.
  • Yedek Enerji ve Su Sistemleri
    • Acil durumlarda depo faaliyetlerinin sürdürülebilmesi için jeneratör, yedek su tankları ve bataryalı sistemler devreye alınmalıdır.

8. 🧩 Tedarik ve Lojistikte Paydaş Koordinasyonu
  • Tedarikçilerle Ortak Tatbikatlar
    • Özellikle kritik malzeme sağlayan firmalarla yılda en az bir kez deprem senaryosu tatbikatı düzenlenmelidir.
  • Bölgesel Lojistik İşbirliği Protokolleri
    • İzmir ve çevresindeki firmalar arası lojistik destek, afet sonrası malzeme paylaşımı ve ulaşım koordinasyonu için işbirliği protokolleri oluşturulmalıdır.

SONUÇ

Deprem riskine karşı tedarik ve lojistik güvenliği, sadece işletme içi değil tüm sektörel ve bölgesel işleyişin sürdürülebilirliği açısından kritiktir. Bu nedenle alınacak önlemler:

  • İşletmenin üretim ve hizmet sürekliliğini korur.
  • İş gücü ve insan güvenliğini garanti altına alır.
  • İşletmenin itibar ve mevzuat uyumunu artırır.
  • Afet anlarında toplumun genel direncine katkı sağlar.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ İşyerinde Deprem Güvenliği https://www.acgov.org/cao/rmu/programs/safety/topics/earthquakes.htm

⭐️⭐️ OSHA İşyerleri için Acil Durum Hazırlığı ve Afet Güvenliği Rehberi https://www.oshaeducationcenter.com/emergency-disaster-safety-guide/

⭐️⭐️ OSHA Deprem Hazırlığı ve Müdahale. https://www.osha.gov/earthquakes/preparedness

⭐️⭐️ OSHA Deprem Rehberi. https://www.osha.gov/emergency-preparedness/guides/earthquakes#:~:text=What%20can%20I%20do%20to,likely%20you%20will%20be%20injured.

⭐️⭐️ Deprem Öncesinde, Sırasında ve Sonrasında Ne Yapmalıyım? https://www.mtu.edu/geo/community/seismology/learn/earthquake-take-action/

⭐️⭐️ OSHA’nın Acil Durum Hazırlığı ve Müdahalesindeki Rolü: Krizde Çalışanları Koruma https://udshealth.com/blog/osha-emergency-preparedness-response-guide/

⭐️⭐️ Deprem https://ehs.stanford.edu/manual/emergency-response-guidelines/earthquake

⭐️⭐️ Deprem Hazırlığı https://www.caloes.ca.gov/office-of-the-director/operations/planning-preparedness-prevention/seismic-hazards/earthquake-preparedness/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği22 Aralık 2025
22 Aralık 2025

Biyosidal Ürünlerle Çalışan Personelin Sağlık Gözetimi

Biyosidal ürünler, halk sağlığını ve çevreyi korumak amacıyla zararlı organizmalarla mücadelede kullanılan kimyasal maddeleri içerir. Bu ürünler, hem içerikleri hem de etkileri açısından kimyasal risk barındırdıkları için, uygulama faaliyetlerinde görevli çalışanların sağlık ve güvenliklerinin korunması kritik önemdedir. Türkiye’de biyosidal ürünlerin saha uygulamalarına ilişkin usul ve esaslar, “Biyosidal Ürünlerin Kullanım Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” ile düzenlenmiştir. Bu çerçevede Madde 18, çalışanların sağlık kontrollerinin yapılmasını zorunlu kılar. Bu zorunluluklar İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatı ile doğrudan bağlantılıdır ve etkin bir sağlık gözetimi sistemi kurulmasını şart koşar.

Bu madde kapsamında belirlenen yükümlülükleri, ilgili İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatıyla ilişkisini, yapılması gereken tetkikleri ve olası risk sonuçlarını ayrıntılarıyla ele alacağım.

Madde 18’in Yasal Çerçevesi ve İlkeleri

“Biyosidal Ürünlerin Kullanım Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” Madde 18 uyarınca; hazırlama ve uygulama işlerinde fiilen çalışacak personelin işe başlamadan önce sağlık raporu alması zorunludur. Raporda:

  • ASTIM, KOAH veya benzeri kronik solunum yolu hastalıkları,
  • Alerjik hastalıklar,
  • Cilt hastalıkları,
  • Nörolojik bozukluklar,
  • Kanda cholinesterase düzeyinin ölçümü,

gibi sağlık göstergelerinin değerlendirilmesi ve bu işi yapmaya uygunluk tespitinin yer alması gereklidir. Ayrıca; bu çalışanlar 12 ayda bir periyodik sağlık kontrolünden geçirilir ve aynı tetkikler tekrarlanır. Yapılan muayene ve ölçümler sonucunda sağlık durumu uygun olmayan veya bozulma eğilimi gösterenler, gerekli tedavi sağlanıncaya kadar bu işlerde çalıştırılamaz. (Biyosidal Ürünlerin Kullanım Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik – https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=32642&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5)

Bu madde, biyosidal ürün uygulayıcılarının hem mesleki risklere karşı korunmasını hem de özellikle kimyasal maruziyetten kaynaklanabilecek sağlık etkilerinin önceden saptanmasını hedefler.

Madde 18 ve İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı Arasındaki İlişki
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (İSG Kanunu)

6331 sayılı İSG Kanunu’nun Madde 15 “Sağlık Gözetimi” başlıklı hükmü, işverenin risk değerlendirmesi sonucunda sağlık açısından risk altında olduğu tespit edilen çalışanları uygun sağlık gözetimine tabi tutma yükümlülüğünü ifade eder. Bu kapsamda özellikle zararlı kimyasallar ile çalışılan işlerde, çalışanların düzenli aralıklarla sağlık kontrollerinden geçirilmesi gerekmektedir. Tetkik OSGB

Biyosidal ürünlerle çalışma doğası itibarıyla kimyasal maruziyet riski içerdiğinden (özellikle solunum ve deri teması), 6331 sayılı Kanun ile Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik’in gerektirdiği sağlık gözetimi yükümlülükleri doğrudan devreye girer. Bu mevzuatlar, biyosidal uygulamalarla çalışan personelin sağlık izleminin çalışma yaşamının ayrılmaz bir parçası olduğunu ortaya koyar.

Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Yönetmeliği

Bu yönetmelik, kimyasal maddelerle çalışan personelin maruziyetlerini değerlendirmeyi, uygun sağlık gözetimini belirlemeyi, gerekli koruyucu tedbirleri uygulamayı zorunlu kılar. Sağlık gözetimi, sadece risk varlığında değil, risk belirlenmesinden sonra tedbirlerin etkinliğinin izlenmesi amacıyla da yapılmalıdır. Bu kapsamda biyosidal ürünler gibi aktif kimyasal karışımlarla çalışacak personelin periyodik kontrolleri, risk değerlendirmesinin somut bir uygulaması olarak görülür. Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

Sağlık Kontrolleri İçin Yapılması Gereken Tetkik ve Tahliller

Madde 18 kapsamında çalışanlara uygulanması gereken sağlık kontrolleri, biyosidal ürünlerin maruziyet etkileri temel alınarak belirlenmiştir.

Uygulanacak tetkikler ve gerekçeleri aşağıdaki gibidir:

Nörolojik Muayene

Gerekçe: Biyosidal ürünler arasında bazı aktif maddeler, organik fosfat ve karbamat sınıfı bileşikler içerir. Bu bileşikler, sinir sistemi üzerinde inhibitör etki yapabilen cholinesterase enzimini baskılayabilir. Bu durum nörolojik belirtiler, refleks değişiklikleri veya periferik sinir sistemi bozukluklarına yol açabilir.

Yapılacak: İşe başlamadan önce ve periyodik olarak nörolojik muayene yapılmalıdır. Bu muayene; refleks testi, koordinasyon değerlendirmesi ve nörolojik semptom sorgulamasını kapsamalıdır.

Cholinesterase Enzim Seviyesi Ölçümü

Gerekçe: Cholinesterase, özellikle organik fosfat etken maddelerine maruziyette önemli bir biyomarkerdir. Düşük seviyeler, sinir impuls iletiminde bozulmayı ve ciddi toksik etkileri işaret edebilir. Bu nedenle hem başlangıçta hem periyodik olarak ölçüm yapılması zaruridir.

Yapılacak: Kan örneği alınarak cholinesterase aktivitesi belirlenmeli, normal referans aralıkları ile karşılaştırılmalıdır. Normal seviyenin altında değerler görüldüğünde; çalışan bu işlerde çalıştırılmamalı ve tıbbi gözetim sağlanmalıdır.

Solunum Fonksiyon Testleri

Gerekçe: Biyosidal ürünlerin püskürtülmesi, aerosoller ve partiküller oluşturabilir. Bu durum solunum yolları ile ilgili riskleri artırır. Astım, KOAH veya diğer kronik solunum yolu hastalıklarının varlığı; bu sektörde çalışmayı daha riskli hale getirir.

Yapılacak: Spirometri gibi solunum fonksiyon testleri ile akciğer kapasitesi ve havayolu performansı değerlendirilmelidir. Riskli bireyler tanımlanmalı, gerekirse alternatif görevler düşünülmelidir.

Deri ve Alerji Testleri

Gerekçe: Biyosidal ürünlerle temas, cilt bariyerini aşabilir ve dermatit, ekzema gibi cilt reaksiyonlarına yol açabilir. Ayrıca alerjik reaksiyon potansiyeli söz konusu olabilir.

Yapılacak: Cilt muayenesi, alerjen panel testleri ve gerekirse dermatolojik tetkik uygulanmalıdır. Cilt bütünlüğü bozuk veya alerjik reaksiyonu olan personel, risk değerlendirilmesine tabi tutulmalıdır.

Genel Sağlık Tarama Testleri

Gerekçe: Genel sağlık durumu, maruziyetin etkilerini daha geniş perspektifte değerlendirmek açısından gereklidir. Kan biyokimyası, böbrek ve karaciğer fonksiyonları gibi parametreler, maruziyetin sistemik etkilerini izlemek için önemlidir.

Yapılacak: Tam kan sayımı, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri, elektrolit paneli gibi tetkikler yapılmalıdır.

Sağlık Gözetimi Sürecinin Uygulanması ve Takibi
İşe Başlamadan Önce Sağlık Gözetimi

Çalışanın biyosidal ürün hazırlama ve uygulama işlerinde çalışmasına karar verilmeden önce, yukarıda belirtilen tetkiklerin tamamı yapılır.

Bu aşama;

  • Çalışanın risklere uygunluğunu belirler,
  • Mevcut sağlık sorunlarının tanımlanmasını sağlar,
  • İşe uygunluk belgesi çıkarılmasına dayanak oluşturur.

Sağlık raporu bir yılllığına geçerlidir ve bu süre içinde aynı iş yerindeki iş değişikliklerinde rapor geçerliliğini korur.

Periyodik Sağlık Kontrolleri

Hem Biyosidal Ürünlerin Kullanım Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ve İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu gereği bu kontroller yılda bir kez tekrarlanmalıdır. Bu tekrar, kronik problemlerin gözlemlenmesi, maruziyet etkilerinin izlenmesi ve yeni sağlık gelişmelerinin değerlendirilmesini sağlar.

Periyodik kontrollerde aşağıdakiler yapılmalıdır:

  • Nörolojik değerlendirme,
  • Cholinesterase ölçümü,
  • Solunum fonksiyon testleri,
  • Cilt ve alerji değerlendirmeleri,
  • Genel sağlık taraması.

Muayene Sonuçlarına Göre İşe Devam ve Çalıştırmama Kararları
Normal Sonuçlar

Çalışanın tüm test ve muayeneleri normal referans aralıkta ise ve belirgin bir risk faktörü bulunmuyorsa, kişi biyosidal ürünlerle ilgili işlerde çalışabilir. Ancak bu durum, işverenin risk değerlendirmesini sürekli güncellemesi ve çalışanı eğitmesi yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.

Anormal veya Bozulma Eğilimi Gösteren Sonuçlar

Aşağıdaki durumlarda çalışan biyosidal ürün hazırlama ve uygulama işlerinde çalıştırılmamalıdır:

  • Cholinesterase düzeylerinde anlamlı düşüş,
  • Belirti veren nörolojik semptomlar,
  • Solunum fonksiyonlarında bozulma,
  • Cilt tahrişi, atopik reaksiyonlar,
  • Diğer sistemik anormallikler.

Bu durumda;

  1. Çalışan uzman tedavisine yönlendirilir,
  2. Sağlığı normale dönene kadar işe devam edilmez,
  3. Sağlık raporu yenilenmeden kişiye bu görev verilmez.

Periyodik İzleme, Eğitim ve Belgelendirme
Eğitim ve Farkındalık

İşveren ayrıca, çalışanlara biyosidal ürünlerin riskleri, uygun KKD kullanımı, ilk yardım ve acil durum prosedürleri konusunda eğitim vermelidir. Bu eğitimler İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu ve Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik kapsamında zorunludur.

Kayıt Tutma ve Denetim

Her bir çalışan için sağlık raporları, periyodik kontrol sonuçları ve izleme raporları iş yerinde tarih sırasına göre saklanmalı ve denetim elemanlarının incelemesine açık tutulmalıdır. Bu, hem mevzuata uyum hem de çalışan güvenliği açısından kritik bir gerekliliktir.

Biyosidal ürünlerle sahada çalışan personelin sağlık gözetimi, yalnızca bir yasal zorunluluk değil; aynı zamanda çalışanların uzun vadeli sağlığını korumak, meslek hastalıklarını önlemek ve işletmenin sürdürülebilir faaliyet göstermesi için temel bir uygulamadır. Madde 18, başlangıçta ve periyodik olarak yapılan sağlık kontrolleri ile personelin fizyolojik ve nörolojik durumunun izlenmesini şart koşarak bu çerçevenin somut uygulanmasını sağlar.

Bu kapsamda;

  • Cholinesterase gibi biyobelirteçlerin ölçümü,
  • Solunum ve deri tetkikleri,
  • Genel sağlık kontrolleri,

gibi uygulamalar hayati önem taşır. Ayrıca, bu tetkikler sadece bir uyum aracı değil; çalışanların iş güvenliği yönünden erken uyarı sistemi olarak da değerlendirilmelidir.

Sonuç olarak, biyosidal ürün uygulama faaliyetlerinde yer alan tüm çalışanlar için önleyici sağlık gözetimi, periyodik takip, uygun eğitim ve kayıt sistemleri kurulması; işverenler için hem mevzuata uyum hem de çalışan sağlığının korunması açısından birincil yükümlülüktür.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Kanunun ve Yönetmelikleri Okumayı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Biyosidal Ürünler Yönetmeliği – https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=13672&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ Biyosidal Ürünlerin Kullanım Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik – https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=32642&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ Aktif Madde İçermeyen Biyosidal Ürünler Tebliği – https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/08/20130802-19.htm

⭐️⭐️ Biyosidal Ürünle İşlenmiş Eşyalar Tebliği – https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/05/20180513-14.htm

⭐️⭐️ Biyosidal Ürünlerin Etiketlenmesi Hakkında – 08.07.2025 – T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT
0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni22 Aralık 2025
21 Aralık 2025

Titreşimin Propriyosepsiyon, Interosepsiyon Nörosepsiyon ve Nöroergonomi Üzerindeki Etkileri

Bu yazıda, titreşimin (vibrasyonun) insanın bedensel algı ve sinirsel düzenleme sistemleri üzerindeki çok katmanlı etkilerini ele alıyorum. Özellikle propriyosepsiyon, interosepsiyon ve nörosepsiyon gibi çoğu zaman ayrı ayrı incelenen duyusal–nöral sistemleri, ortak bir maruziyet olan titreşim üzerinden karşılaştırmalı olarak değerlendirmeyi amaçlıyorum. Bununla birlikte, bu etkilerin bireyin bilişsel, motor ve davranışsal performansına nasıl yansıdığını nöroergonomi perspektifinden tartışıyorum.

Metin boyunca; titreşimin fizyolojik etki mekanizmalarını, algısal ve nörolojik sonuçlarını, iş sağlığı ve güvenliği açısından oluşturduğu riskleri ve ergonomik sonuçlarını bütüncül bir çerçevede ele alıyorum. Kuramsal açıklamaları, çalışma yaşamında karşılığı olan örneklerle ilişkilendirerek; uygulamaya dönük önlem ve iyileştirme önerilerini de bu bağlamda sunuyorum.

Yazımın temeli; nörofizyoloji, biyomekanik, nöroergonomi ve endüstriyel titreşim alanlarında yürütülmüş güncel bilimsel araştırmaların bulgularına dayanmaktadır. Amacım, titreşimin yalnızca mekanik bir maruziyet değil; insanın algısal bütünlüğünü, güvenli davranış kapasitesini ve nöroergonomik uyumunu doğrudan etkileyen karmaşık bir biyolojik etken olduğunu ve dikkate değer bir sorun olduğunu ortaya koymaktır.

Titreşimin Duyusal Sistemler ve Nöroergonomi Üzerindeki Etkileri

1️⃣ Propriyosepsiyon
(Kas, eklem, tendon kaynaklı beden konumu algısı)

Fizyolojik Etki Mekanizması

Titreşim, kas iğcikleri (muscle spindle) ve Golgi tendon organlarının aşırı uyarılmasına neden olur. Bu reseptörlerin afferent sinyalleri bozulur, merkezî sinir sistemine yanlış pozisyon bilgisi iletilir.

Algısal & Davranışsal Sonuçlar

Duruş bozulması, denge kaybı, ince motor hareketlerde hata artışı, “beden konumunu yanlış algılama” (proprioceptive drift).

İSG & Sağlık Etkileri

Uzun süreli maruziyette kas-iskelet rahatsızlıkları, postüral dengesizlik, refleks yavaşlaması. Özellikle el-kol titreşim hastalığı (HAVS) riskini artırır.

Ergonomik Sonuçlar (Performans / Verim)

El becerisi, alet kontrolü, koordinasyon ve stabilite gerektiren işlerde hata oranı artar. Reaksiyon süresi uzar.

Önlem ve Uygulama Önerileri

El aletlerinde antivibrasyon sistemleri.

Kas gevşeme ve denge egzersizleri.

İş öncesi proprioseptif ısınma.

Maruziyet süresinin ISO 5349 standardına göre sınırlandırılması.

2️⃣ Interosepsiyon
(İç organlardan gelen duyular, örn. kalp atımı, nefes, mide gerilimi)

Fizyolojik Etki Mekanizması

Titreşim, vagal tonus ve baroreseptör duyarlılığını değiştirir. Derin mekanoreseptörlerde (özellikle viseral periton ve damar düz kaslarında) mikroskobik gerilimler oluşur.

Algısal & Davranışsal Sonuçlar

Kalp atış farkındalığında azalma, nefes ritminde düzensizlik, içsel sinyalleri yorumlamada zayıflama (“bedenini dinleyememe” hissi).

İSG & Sağlık Etkileri

Otonom sinir sistemi dengesizliği, stres toleransında azalma, anksiyete veya mide rahatsızlıkları.

Ergonomik Sonuçlar (Performans / Verim)

Yorgunluk algısında artış, dikkat dağınıklığı, içsel uyarıların yanlış yorumlanması (örneğin sıcağı veya susuzluğu geç fark etme).

Önlem ve Uygulama Önerileri

Çalışma ortamında titreşim izolasyonu (taban, sandalye, koltuk)

Nefes farkındalık molaları

İçsel dengeyi artıran mikro molalar (örneğin 1 dk. derin nefes egzersizi)

3️⃣ Nörosepsiyon
(Beynin bilinçdışı tehdit algılama sistemi; özellikle amigdala ve beyin sapı kaynaklı)

Fizyolojik Etki Mekanizması

Düşük frekanslı titreşimler (özellikle 4–8 Hz) beyin sapı ve vestibüler çekirdeklerde “tehdit benzeri” sinyaller üretir. Vagal sistem geçici olarak baskılanır.

Algısal & Davranışsal Sonuçlar

Birey farkında olmadan “tehdit” moduna geçer: kas tonusu artar, kalp hızı yükselir, stres hormonları (kortizol, adrenalin) artar.

İSG & Sağlık Etkileri

Sürekli alarm haline bağlı olarak psikosomatik stres, baş ağrısı, irritabilite, dikkat azalması.

Ergonomik Sonuçlar (Performans / Verim)

Grup içi iletişimde gerginlik, liderlik pozisyonlarında duygusal kontrol zayıflar. Duygusal nötrleşme ve güven hissi azalır.

Önlem ve Uygulama Önerileri

Titreşim frekansının psikoakustik uyum aralığında tutulması (8–20 Hz üzeri)

Çalışma öncesi kısa gevşeme rutini

Ortam akustiğiyle titreşimin rezonansını azaltmak (zemin yalıtımı, titreşim sönümleyici malzeme)

4️⃣ Nöroergonomi
(Beyin–iş etkileşimi, bilişsel yük ve performans odaklı sistem yaklaşımı)

Fizyolojik Etki Mekanizması

Titreşim, sensörimotor korteks ve prefrontal kortekste bilgi bütünleştirmeyi zorlaştırır. EEG çalışmalarında β ve θ dalgalarında bozulma görülür.

Algısal & Davranışsal Sonuçlar

Karar alma hızında azalma, bilişsel yük artışı, hata farkındalığında gecikme. Özellikle araç, vinç, makine operatörlerinde kritik.

İSG & Sağlık Etkileri

Uzun vadede dikkat tükenmesi (vigilance decrement), öğrenme ve bellek performansında azalma.

Ergonomik Sonuçlar (Performans / Verim)

İş veriminde düşüş, güvenli tepki süresi uzaması, nöromotor yorgunluk.

Önlem ve Uygulama Önerileri

Vibrasyon azaltıcı koltuk sistemleri (örneğin ISO 2631-5 uyumlu)

Görsel-işitsel geri bildirimli ergonomik eğitim

EEG/NIRS tabanlı nöroergonomik izleme sistemleriyle maruziyet takibi

Ek Bilgiler ve Bilimsel Temel
  • Propriyoseptif bozulmalar, özellikle 20–80 Hz arasındaki yüksek frekanslı titreşimlerde belirginleşir.
  • Interoseptif etkiler, düşük frekanslı (<10 Hz) tam vücut titreşimlerinde (örneğin araç sürücüleri) ortaya çıkar.
  • Nöroseptif stres tepkileri, 5–7 Hz arası rezonans frekanslarında vestibüler çekirdeklerin etkilenmesiyle güçlenir.
  • Nöroergonomik bozulmalar, 30 dakikayı aşan sürekli maruziyetlerde frontal korteksin “sustained attention network” aktivitesinde %15’e varan düşüş olarak ölçülmüştür (NASA TLX, EEG verileriyle doğrulanmıştır).

Özet

Titreşim, yalnızca kas-iskelet sistemi değil, aynı zamanda beynin bedenle kurduğu çok katmanlı iletişim ağlarını da etkiler:

  • Propriyosepsiyon → Mekanik farkındalık bozulur.
  • Interosepsiyon → İçsel beden sinyalleri sessizleşir.
  • Nörosepsiyon → Tehdit algısı artar, güven azalır.
  • Nöroergonomi → Bilişsel kontrol zayıflar, karar kalitesi düşer.

Böylece, titreşimin nöroergonomik anlamda etkisi, yalnızca “fiziksel rahatsızlık” değil, algı, duygulanım ve bilişsel performansın entegrasyonuna yönelik bir sistemsel bozulma olarak değerlendirilmelidir.

Propriyosepsiyon, Interosepsiyon, Nörosepsiyon Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanız beyaz yaka çalışanlarına özel – Yüksekte Çalışanlara Denge – Propriyoseptif Egzersizler Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

  • Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
  • +90 232 265 20 65
  • [email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Proprioseptif ve Vestibüler Duyu Sistemlerinin Harekete Göreli Katkısı: Moleküler Bilim Çağında Keşif Fırsatları https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7867206/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254615000058

⭐️⭐️ Mekanoreseptör https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/mechanoreceptor

⭐️⭐️ Sensörimotor Sistemi, Bölüm I: Fonksiyonel Eklem Stabilitesinin Fizyolojik Temeli. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC164311/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6191985/

⭐️⭐️ PNF Kavramının Temel Unsurları, Bir Eğitim Anlatısı https://www.scientificarchives.com/article/the-essential-elements-of-the-pnf-concept-an-educational-narrative

⭐️⭐️ Motor fonksiyonu iyileştirmede proprioseptif eğitimin etkinliği: sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4309156/

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde denge ve gücün geliştirilmesinde geleneksel ve güncel yaklaşımların karşılaştırılması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21510715/

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ Futbolda duruş kontrolüne uzmanlık ve görsel katkının etkisi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0838.2005.00502.x

⭐️⭐️ Spor veya günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteler ile dik duruştaki duruş bozukluğu arasındaki ilişkinin sistematik bir incelemesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23955562/

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

#propriyosepsiyon #interosepsiyon #nörosepsiyon #tetkikosgb #kebat

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni21 Aralık 2025
18 Aralık 2025

Yüksek Platformda, İskelede veya Merdivende Denge Sağlama Yöntemleri

Yüksek platformlarda, iskelelerde veya merdivenlerde denge sağlamak, özellikle inşaat sektörü ve yükseklerde çalışma yapanlar için son derece önemli bir konudur.

Bu tür ortamlarda denge kaybı, ciddi kazalara neden olabilir. Denge sağlama, hem fiziksel hem de zihinsel dikkat gerektirir ve doğru tekniklerin uygulanması, güvenliği artırır.

Sizlere yüksek platformlarda, iskelelerde ve merdivenlerde dengeyi sağlamak için yöntemler öğrenelim – öğretelim ki yüksekte çalışanlara biraz daha faydalı olabilelim…

Duruş ve Vücut Pozisyonu

Ayakları geniş açın: Dengeyi sağlamak için ayaklarınızı omuz genişliğinde açın ve ağırlığınızı iki ayağınız arasında dengeli bir şekilde dağıtın. Eğer iskele veya platformda bir bacak biraz daha önde ise, bu bacağınızda daha fazla ağırlık bırakın.

Dik durun: Yüksek platformlarda, iskelelerde veya merdivenlerde eğilmek yerine dik bir duruş sergileyin. Eğilmek, dengenizi kaybetmenize yol açabilir.

Kolları kullanın: Dengeyi sağlamak için kollarınızı doğal bir şekilde açarak, bir denge çubuğu gibi hareket edin. Bu, vücudunuzu daha stabil tutmanıza yardımcı olabilir.

Adım Atma ve Hareket Edilirken Dengeyi Koruma

Hareket ederken dikkatli olun: Yüksek bir yerde hareket ederken, acele etmemeye özen gösterin. Bir adım atarken her zaman sağlam bir zemin bulmaya ve dikkatli bir şekilde ilerlemeye çalışın.

Adımınızı küçük atın: Merdiven veya iskelede adım atarken çok büyük adımlar atmaktan kaçının. Küçük ve dengeli adımlar, düşme riskini azaltır.

Adım yerini iyi seçin: Adımınızı atarken zeminin sağlam ve kaymaz olmasına dikkat edin. Zemin kaygan ise, ekstra dikkatli olun.

Denge Egzersizleri ve Hazırlık

Denge egzersizleri yapın: Çalışmadan önce dengeyi artıracak egzersizler yaparak vücut ve bacak kaslarınızı güçlendirebilirsiniz. Bu tür egzersizler arasında tek bacak duruşları, denge tahtası kullanımı ve yavaş yürüyüş gibi çalışmalara yer verebilirsiniz.

Proprioseptif egzersizler: Ayak tabanlarındaki duyuları artırarak, zemini daha iyi hissedebilmeniz için proprioseptif eğitimler yapabilirsiniz. Örneğin, gözleri kapalı bir şekilde dengeyi sağlama veya toprağa çıplak ayakla basma gibi çalışmalar yaparak dengeyi geliştirirsiniz.

Ekipman ve Güvenlik Önlemleri

Koruyucu ekipman kullanın: Dengeyi sağlamak için güvenlik kemeri, baret ve uygun ayakkabılar gibi koruyucu ekipmanları mutlaka kullanın. Ayakkabılarınızın kaymaz olması, yüksek zeminlerde kayma riskini azaltacaktır.

İşaretleme yapın: Yüksek platformlarda ve iskelelerde yürürken, belirli bölgelerde işaretlemeler kullanarak yönünüzü kaybetmemeniz sağlanabilir. Özellikle dar alanlarda, çıkış ve iniş noktalarını işaretlemek işinize yarar.

Zihinsel Hazırlık ve Dikkat

Zihinsel odaklanma: Yükseklerde çalışırken dikkatinizin dağılmaması çok önemlidir. Çalışmaya başlamadan önce zihinsel olarak hazırlanmak ve çevrenize odaklanmak, düşme riskini azaltır.

Korkuyu yönetme: Yükseklik korkusu olan kişiler için, korkuyu yönetmek büyük bir adımdır. Bu tür duyguların bilinçli olarak farkına varmak ve derin nefes alarak sakinleşmek dengeyi koruma konusunda yardımcı olabilir.

Dengeyi Sağlamak İçin Yavaş Hareket Etme

Acele Etmeyin: Yüksek platformda veya merdivende hareket ederken acele etmek denge kaybına yol açabilir. Her adımı dikkatle atarak, sabırlı ve sakin bir şekilde ilerlemek çok önemlidir.

Vücut hareketlerini koordine edin: Yükseklerde çalışırken vücudunuzun hareketlerini doğru bir şekilde koordine edin. Eğer ağır bir yük taşıyorsanız, vücudunuzu daha dengeli tutabilmek için yükü iki elinizle, vücudunuza yakın bir şekilde taşıyın.

Zemin ve Çevre Koşullarını Değerlendirme

Zemin kontrolü: Yüksek platformlarda çalışmadan önce zeminin stabil olup olmadığını kontrol edin. Islak, kaygan, kırık ya da dengesiz zeminlerde çalışmaktan kaçının.

Hava koşullarına dikkat edin: Rüzgarlı veya yağışlı hava koşulları, yüksek yerlerde çalışırken dengeyi zorlaştırabilir. Bu tür hava koşullarında dikkatli olmak ve çalışmayı ertelemek en doğru seçenek olabilir.

Merdivenlerde Denge Sağlama

Merdiveni güvenli bir şekilde kullanın: Merdiven kullanırken her zaman iki elinizi de serbest bırakmaya çalışın. Eğer merdivenin iki elliği varsa, ellerinizi kullanarak dengeyi sağlayın.

Merdivenin tabanını kontrol edin: Merdivenin tabanı kaymaz ve sağlam olmalı, ayrıca üst kısmının da düzgün bir şekilde yerleştirilmiş olduğundan emin olun. Kayma riski varsa, güvenli hale getirmek için destekleyici ekipmanlar kullanın.

İskelede Denge Sağlama

İskeleyi sağlam kontrol edin: İskeleyi kullanmadan önce iskele sisteminin sağlam ve güvenli olduğundan emin olun. İskelede bulunan platformları, korkulukları ve basamakları kontrol edin.

İskelede hareket ederken dikkatli olun: İskelede hareket ederken yerleri sabırla ve dikkatlice seçmek gerekir. Ayrıca, güvenli çalışma alanı sağlamak için düzenli olarak iskeleyi kontrol etmek önemlidir.

Düşme Öncesi Aksiyonlar

Düşme durumunda vücudu koruma: Eğer düşme riski varsa, vücudunuzu korumak için elinizden geleni yapın. Yavaşça çömelmek, vücudu daha stabil hale getirebilir. Ayrıca, güvenlik kemeri ve halat sistemleri kullanmak, bu tür kazaların önlenmesinde hayati öneme sahiptir.

Sonuç olarak, yüksek platformlarda, iskelelerde veya merdivenlerde denge sağlamak için doğru teknikleri öğrenmek, dikkatli hareket etmek, uygun güvenlik ekipmanlarını kullanmak ve çevreyi doğru değerlendirmek çok önemlidir. Düşme riskini en aza indirmek için hazırlıklı olmak, profesyonel bir yaklaşımı gerektirir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği18 Aralık 2025
18 Aralık 2025

Ağır İş Makinesi Operatörleri İçin Propriyosepsiyon Temelli Günlük İşbaşı Uygunluk Formu

İş makinesi operatörlerinin güvenli ve verimli çalışabilmeleri, yalnızca teknik becerilere değil; aynı zamanda bedenin denge, koordinasyon, dikkat ve proprioseptif (beden farkındalığı) işlevlerinin o günkü uygunluğuna da bağlıdır.
Bu form, operatörün günlük proprioseptif kapasitesini, bedensel farkındalığını, dikkat ve reaksiyon hızını öz-değerlendirme yöntemiyle gözden geçirmesini sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.

Formda yer alan sorular, görsel, vestibüler (denge), kas-iskelet, zihinsel ve psikososyal bileşenleri kapsamaktadır. Her operatör, işe başlamadan önce bu formu dürüst ve dikkatli biçimde doldurmalıdır.
Amaç, “çalışmaya elverişsiz” olduğu bir günde bunu fark edip kendisini, ekip arkadaşlarını ve çevresini koruma sorumluluğunu yerine getirmektir.

Doldurma Talimatı:

  1. Form, işbaşı öncesinde ve günlük olarak doldurulmalıdır.
  2. Tüm değerlendirmeler, o günkü öznel durumunuzu yansıtmalıdır (örneğin “bugün uykum iyi” veya “başım dönüyor” gibi).
  3. Gerektiğinde form, işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı tarafından yorumlanabilir.
  4. Uygunluk skoru “sınırda” çıkan durumlarda kişi işbaşı yapmadan önce 10 dakika dinlenmeli, su içmeli, kısa esneme yapmalı ve gerekirse tekrar değerlendirme yapmalıdır.
  5. Form, kişisel bir cezalandırma aracı değil; güvenli çalışma bilincini geliştirme aracıdır.

1️⃣ OPERATÖR BİLGİLERİ
AlanAçıklama
Adı Soyadı
T.C. No
Görevi / ÜnvanıKule Vinç Operatörü ☐ Bekoloder Operatörü ☐ Ekskavatör ☐ Loder ☐ Forklift ☐ Dozer ☐ Greyder ☐ Silindir ☐ Mobil Vinç ☐ Diğer (belirtiniz): ___________
Birim / Şantiye Alanı
Tarih
Vardiya Saati
Amir / Gözlemci

2️⃣ GÜNLÜK FİZİKSEL DURUM & PROPRİYOSEPTİF ÖZDEĞERLENDİRME

Her madde 0–5 arasında puanlanır:
0 = Çok Kötü / Uygun Değil, 5 = Çok İyi / Tam Uyumlu

KriterAçıklamaPuan (0–5)
Kas Denge HissiAyakta dururken ağırlığınızı iki ayağınızda eşit hissediyor musunuz?
Vücut FarkındalığıKollarınızı kapalı gözlerle yatayda tutarken dengesizlik hissediyor musunuz?
Hareket KoordinasyonuBasit el–göz hareketlerinde (ör. kalem tutma, direksiyon simidini kavrama) tutarsızlık hissediyor musunuz?
Refleks Tepki AlgısıAni bir ses ya da hareket karşısında tepki süreniz normal mi?
Kas Yorgunluğu DüzeyiBoyun, bel veya bacak kaslarında ağrı / sertlik var mı?
Denge Algısı (subjektif)Ayakta dururken sallanma hissediyor musunuz?
Uyku Kalitesi (son 24 saat)Uykunuzu tam aldığınızı düşünüyor musunuz?
Beslenme Durumu (son 12 saat)Öğün atladınız mı / yeterli sıvı aldınız mı?
Zihinsel Odak ve MotivasyonBugün işinize konsantre olabileceğinizi hissediyor musunuz?
Genel Propriyoseptif UygunlukTüm bedensel farkındalığınızla makineyi güvenle kullanabileceğinizi düşünüyor musunuz?

➡️ Toplam Puan (maks. 50): ______ / 50

  • 40–50: Uygun – İşe başlayabilir.
  • 25–39: Sınırlı Uygunluk – Yakın gözlem önerilir.
  • 0–24: Uygun Değil – İSG uzmanı tarafından yeniden değerlendirme gerekir.

3️⃣ HIZLI GÖZLEME DAYALI TESTLER (İSG UZMANI / AMİR TARAFINDAN)

Amaç: Operatörün propriyoseptif stabilitesini kısa süreli testlerle objektif olarak gözlemlemek.

TestYöntemDeğerlendirme
Romberg Denge TestiOperatör ayakta, ayaklar bitişik, kollar yanda, gözler kapalı 20 sn durur.Düşme / Sallanma yoksa “Normal”
Parmak–Burun TestiGözleri kapalı iken işaret parmağını burnuna 3 kez değdirir.Hedefi şaşırma yoksa “Koordinasyon Normal”
Yürüme Doğruluğu (Tandem Walk)Düz çizgi üzerinde topuk–parmak ucu yürür (3 m).Sapma ≤10 cm ise “Denge Normal”
Görsel Takip (Hareketli Nesne)Yavaşça hareket eden kalem veya lazeri gözleriyle takip eder.Göz atlamaları yoksa “Normal”

Sonuç:
☐ Tüm testler normal → İşe başlama onayı
☐ Bir testte sapma var → Gözlemli çalışma önerisi
☐ Birden fazla test uygunsuz → İşe başlatma yasak

4️⃣ PSİKOSOSYAL VE NÖROFİZYOLOJİK DURUM (ÖZ RAPORLAMA)
KriterAçıklamaDeğerlendirme Aralığı
Stres Düzeyi (VAS)0 (çok sakin) – 10 (aşırı stresli)☐0 ☐1 ☐2 ☐3 ☐4 ☐5 ☐6 ☐7 ☐8 ☐9 ☐10
Motivasyon (Likert)1 (hiç motive değil) – 5 (çok motive)☐1 ☐2 ☐3 ☐4 ☐5
İş Tatmini (Likert)1 (çok düşük) – 5 (çok yüksek)☐1 ☐2 ☐3 ☐4 ☐5
Zihinsel Odaklanma (1–5)1 (dağınık) – 5 (tam odak)☐1 ☐2 ☐3 ☐4 ☐5

Uyarı: Stres düzeyi ≥7 veya odaklanma ≤2 ise operatör propriyoseptif denge bakımından risklidir.
İSG birimi tarafından kısa mola, nefes egzersizi veya alternatif görev planlaması önerilir.

5️⃣ GÖRSEL VE DUYU ALGILAMA DURUMU
KriterAçıklamaEvet / Hayır
Gözlük / lens kullanıyor musunuz?☐ Evet ☐ Hayır
Gözlük numaranız güncel mi?Son muayene tarihi: ____☐ Evet ☐ Hayır
Görme bulanıklığı / çift görme yaşanıyor mu?☐ Evet ☐ Hayır
Duyma cihazı kullanıyor musunuz?☐ Evet ☐ Hayır
Duyusal algıda azalma hissediyor musunuz? (parmaklarda, ayaklarda)☐ Evet ☐ Hayır

6️⃣ SONUÇ VE İMZALAR
AlanAçıklama
Operatör Beyanı“Yukarıdaki bilgilerin doğru olduğunu, bugün görevimi güvenle yerine getirebilecek bedensel farkındalığa sahip olduğumu beyan ederim.”
Operatör İmzası__________________
Gözlemci / Amir Değerlendirmesi☐ Uygun ☐ Gözlemli ☐ Uygun Değil
İSG Uzmanı Onayı__________________

7️⃣ YÖNETİM RAPORLAMA REHBERİ (Formdan Elde Edilen Verilerle)

Yönetime gönderilecek günlük propriyosepsiyon uygunluk raporu aşağıdaki parametrelerle özetlenmelidir:

BaşlıkAçıklama
Günlük ortalama propriyosepsiyon puanı(Operatörlerin toplam puan ortalaması)
Uygun olmayan operatör oranı(%) olarak belirtilir
En sık bildirilen problemÖrn: Kas yorgunluğu, stres, görsel bulanıklık
Önleyici aksiyon önerisiErgonomik mola düzeni, sıvı tüketim takibi, eğitim vb.
Kaza Önleme Korelasyonu(Form skorları ile olay kayıtları arasındaki trend)

Propriyosepsiyon, bedenin kendi konumunu, hareketini ve dengesini fark etme yetisidir.
Bir kule vinç operatörünün joystiği kullanırken milimetrik hassasiyetle hareket etmesi, bir bekoloderin kepçeyi yana devirmeden konumlandırabilmesi, bir kepçe operatörünün dar alanda çevresini sezgisel olarak algılayabilmesi hep bu sistemin sağlıklı çalışmasına bağlıdır.

Her gün değişen ruh hali, uyku düzeni, beslenme, sıvı alımı, stres, kas yorgunluğu ve görsel odaklanma becerisi bu denge sistemini etkiler.
Bu formu doldurmak, “bugün ne kadar hazır hissediyorum?” sorusuna dürüst bir yanıt verme fırsatıdır.

Unutmayın:

  • Propriyosepsiyon eksikliği refleks gecikmesi, koordinasyon hatası ve kaza riskinde artış anlamına gelir.
  • Formu düzenli doldurmak, zamanla kendi beden dilinizi, limitlerinizi ve güçlü yanlarınızı tanımanızı sağlar.
  • Güvenli çalışma, bilinçli farkındalıkla başlar.

“Kendini fark et, kontrolü koru, güvenle çalış.”
Bu form, sizin ve çalışma arkadaşlarınızın güvenliği için atılmış en değerli adımdır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Propriyosepsiyon, Interosepsiyon, Nörosepsiyon Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanız beyaz yaka çalışanlarına özel – Yüksekte Çalışanlara Denge – Propriyoseptif Egzersizler Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

  • Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
  • +90 232 265 20 65
  • [email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Proprioseptif ve Vestibüler Duyu Sistemlerinin Harekete Göreli Katkısı: Moleküler Bilim Çağında Keşif Fırsatları https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7867206/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254615000058

⭐️⭐️ Mekanoreseptör https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/mechanoreceptor

⭐️⭐️ Sensörimotor Sistemi, Bölüm I: Fonksiyonel Eklem Stabilitesinin Fizyolojik Temeli. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC164311/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6191985/

⭐️⭐️ PNF Kavramının Temel Unsurları, Bir Eğitim Anlatısı https://www.scientificarchives.com/article/the-essential-elements-of-the-pnf-concept-an-educational-narrative

⭐️⭐️ Motor fonksiyonu iyileştirmede proprioseptif eğitimin etkinliği: sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4309156/

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde denge ve gücün geliştirilmesinde geleneksel ve güncel yaklaşımların karşılaştırılması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21510715/

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ Futbolda duruş kontrolüne uzmanlık ve görsel katkının etkisi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0838.2005.00502.x

⭐️⭐️ Spor veya günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteler ile dik duruştaki duruş bozukluğu arasındaki ilişkinin sistematik bir incelemesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23955562/

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

#propriyosepsiyon #işmakinesi #işbaşıuygunlukformu #işgüvenliği #uzman #tetkikosgb #kebat

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni18 Aralık 2025
15 Aralık 2025

İşletmelerin Deprem Riskine Karşı İş Sağlığı ve Güvenliği Tedbirleri VII (İşyeri Tesis ve Çevre Düzenlemeleri)

1. YAPI VE ZEMİN GÜVENLİĞİ DÜZENLEMELERİ
  • Zemin Etütleri ve Raporlama
    • Yeni binalar için mikro-bölgeleme ve yerel zemin sınıfı analizleri yapılmalı.
    • Mevcut binalar için zemin sıvılaşma riski, heyelan ve fay hattı yakınlığı değerlendirilmelidir.
  • Statik ve Dinamik Dayanım Kontrolleri
    • Betonarme ve çelik yapılarda taşıyıcı sistem performans analizleri yapılmalı.
    • Mevcut binalar için performans analizi sonucu güçlendirme projeleri oluşturulmalı.
  • Yapısal Olmayan Risklerin Tespiti ve Sabitlenmesi
    • Tesis içindeki düşmeye/devrilmeye açık elemanlar (raf, pano, tabela vb.) sabitlenmelidir.
    • Elektrik panoları, gaz bağlantıları, yangın sistemleri sismik uyumlu hale getirilmelidir.

2. BİNA DIŞI ÇEVRE DÜZENLEMELERİ
  • Acil Toplanma Alanlarının Belirlenmesi ve İyileştirilmesi
    • Deprem sonrası bina dışı toplanma alanları düz, engelsiz ve bina enkazı tehlikesinden uzak bölgelerde belirlenmeli.
    • Bu alanlarda yönlendirme levhaları, tabela ve işaretlemeler görünür ve fosforlu olmalıdır.
  • Bina Çevresindeki Risk Unsurlarının Kaldırılması
    • Bina cephesine yakın yüksek ağaçlar, devrilme riski olan direkler, tabela ve reklam panoları tespit edilerek güvenlik altına alınmalı.
    • Cepheye sabitlenmiş klima motorları, dış üniteler ve sarkıt lambalar sismik sabitleme ile güçlendirilmelidir.
  • Araç ve Lojistik Düzenlemeleri
    • Acil durum araç geçiş yolları (ambulans, itfaiye, kurtarma) sürekli açık ve işaretlenmiş olmalı.
    • Tesis etrafındaki park alanları acil tahliye ve toplanma planına uygun olarak yeniden düzenlenmeli.

3. İÇ MEKAN ORGANİZASYONU VE ERGONOMİ
  • Çalışma Alanlarının Tahliye Uygunluğu
    • Dar, karmaşık yerleşimli ofisler yeniden düzenlenmeli, tahliye rotaları net olmalı.
    • Acil çıkış kapıları dışa doğru açılmalı, kilitsiz ve kolay erişilebilir olmalıdır.
  • Tahliye Koridorları ve Merdivenler
    • Tüm koridorlar ve merdivenler minimum 110 cm genişlikte ve engelsiz olmalı.
    • Aydınlatma sistemleri elektrik kesintisinde otomatik devreye giren bataryalı acil aydınlatma ile donatılmalı.
  • Engelli Uygunluğu
    • Engelli çalışanlar için özel tahliye planı yapılmalı.
    • Erişilebilir rampalar, yön levhaları ve özel donanımlar sağlanmalıdır.

4. GÜVENLİK VE DENETİM SİSTEMLERİ
  • Kamera ve Alarm Sistemleri
    • Sismik alarm, yangın alarmı, gaz kaçağı alarmı gibi entegre sistemler kurulmalı.
    • Kamera sistemleri deprem sonrası izleme açısından merkezi sistemle entegre edilmelidir.
  • Afet Sonrası Durum İzleme İstasyonları
    • Tesis içinde acil toplanma alanlarına yakın “durum izleme noktaları” oluşturulmalı (ilk yardım, telsiz, defibrilatör, el feneri vb. donanımlarla birlikte).

5. MALZEME VE STOK DÜZENLEMELERİ
  • Kimyasal ve Tehlikeli Maddelerin Depolanması
    • Yanıcı, patlayıcı veya toksik malzemeler depreme dayanıklı raf sistemleri içinde kilitli dolaplarda tutulmalı.
    • Acil durumda tehlikeli malzemelerin etrafa yayılmasını önleyici sistemler (taşma tepsisi, yalıtım bariyeri vb.) uygulanmalı.
  • Yedek Donanım Stoklama
    • İlk yardım çantaları, KKD’ler, iletişim araçları ve afet çantaları düzenli sayım ve bakım ile saklanmalı.
    • Su, kuru gıda, hijyen malzemeleri ve temel ilaç stokları toplanma alanlarına yakın yerlerde bulundurulmalı.

6. BİNA GİRİŞ VE KAYIT SİSTEMLERİ
  • Ziyaretçi Takibi ve Acil Durum Planına Entegrasyon
    • Tüm ziyaretçilerin bina içinde bulunduğu alanlar sistematik olarak kayıt altında tutulmalı.
    • Olası tahliyede ziyaretçi listesi dijital olarak çağrılabilir olmalıdır.
  • Personel Giriş-Çıkış Kontrolü
    • Kartlı geçiş sistemleri acil durumda otomatik serbest geçişe dönebilecek şekilde konfigüre edilmelidir.

7. YEDEK ENERJİ, SU VE İLETİŞİM SİSTEMLERİ
  • Jeneratör ve Yedek Enerji Sistemleri
    • Tüm kritik cihazlar için kesintisiz güç kaynağı (UPS) ve jeneratör destekli enerji sistemi kurulmalıdır.
    • Jeneratörün yakıt stoğu ve otomatik devreye girmesi düzenli test edilmelidir.
  • Su Deposu ve Yedek Depolama
    • Minimum 3 günlük su ihtiyacını karşılayacak yedek su depoları kurulmalı.
    • Su pompalarının devrilme ve boru kırılması riskine karşı sabitleme yapılmalı.
  • İletişim Altyapısı ve Acil Hattı
    • GSM, telsiz ve uydu telefonu gibi alternatif iletişim cihazları hazır bulundurulmalı.
    • Bina içi anons sistemleri manuel çalıştırılabilir yedek sistemlerle desteklenmeli.

8. TABELA, YÖNLENDİRME VE BİLGİLENDİRME DÜZENLEMELERİ
  • Acil Durum Planı Tabloları
    • Her katta, giriş ve ana geçiş noktalarında acil çıkış krokileri asılmalıdır.
    • Tüm yönlendirme tabelaları gece görünür fosforlu özellikte olmalıdır.
  • Eğitici ve Bilgilendirici Levhalar
    • Sarsıntı sırasında ve sonrası yapılması gerekenlere dair kısa ve net yönergeler içeren levhalar, panolarda ve koridorlarda görünür olmalıdır.

Sonuç

Türkiye gibi yüksek sismik riskli bir bölgede, işyeri tesis ve çevre düzenlemelerinin bu kadar ayrıntılı yapılması:

  • İş kazalarını ve ölümleri önler.
  • İşletmenin iş sürekliliğini korur.
  • Yasal yükümlülükleri yerine getirerek ceza risklerini azaltır.
  • Kurumsal prestij ve çalışan güvenini artırır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ İşyerinde Deprem Güvenliği https://www.acgov.org/cao/rmu/programs/safety/topics/earthquakes.htm

⭐️⭐️ OSHA İşyerleri için Acil Durum Hazırlığı ve Afet Güvenliği Rehberi https://www.oshaeducationcenter.com/emergency-disaster-safety-guide/

⭐️⭐️ OSHA Deprem Hazırlığı ve Müdahale. https://www.osha.gov/earthquakes/preparedness

⭐️⭐️ OSHA Deprem Rehberi. https://www.osha.gov/emergency-preparedness/guides/earthquakes#:~:text=What%20can%20I%20do%20to,likely%20you%20will%20be%20injured.

⭐️⭐️ Deprem Öncesinde, Sırasında ve Sonrasında Ne Yapmalıyım? https://www.mtu.edu/geo/community/seismology/learn/earthquake-take-action/

⭐️⭐️ OSHA’nın Acil Durum Hazırlığı ve Müdahalesindeki Rolü: Krizde Çalışanları Koruma https://udshealth.com/blog/osha-emergency-preparedness-response-guide/

⭐️⭐️ Deprem https://ehs.stanford.edu/manual/emergency-response-guidelines/earthquake

⭐️⭐️ Deprem Hazırlığı https://www.caloes.ca.gov/office-of-the-director/operations/planning-preparedness-prevention/seismic-hazards/earthquake-preparedness/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği15 Aralık 2025
15 Aralık 2025

Biyosidal Ürün Uygulama Yönetmeliği ve İş Sağlığı ve Güvenliği

Biyosidal ürünler, insan, hayvan ve çevre sağlığını korumak amacıyla zararlı organizmaların kontrolünü sağlayan aktif maddeler veya karışımlar şeklinde tanımlanmaktadır. Türkiye’de biyosidal ürünlerin ruhsatlandırılması, piyasaya arzı, etiketi, denetimi ve kullanım esasları “Biyosidal Ürünler Yönetmeliği” ile düzenlenmektedir. Bu yönetmelik, hem halk sağlığını hem de çevre güvenliğini hedeflemekte olup, iş sağlığı ve güvenliği açısından da önemli yükümlülükler içermektedir. Biyosidal Ürünler Yönetmeliği

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili iş sağlığı ve güvenliği yönetmelikleri, biyosidal ürünlerin üretimi, depolanması, taşınması ve uygulanması süreçlerinde çalışanların maruziyetini değerlendirmek, riskleri önlemek ve gerekli koruyucu tedbirleri almak zorundadır.

Biyosidal Ürünler Yönetmeliği – Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Yönetmeliğin Amacı

Biyosidal Ürünler Yönetmeliği’nin birinci maddesine göre; yönetmelik, biyosidal ürünlerin piyasaya arz edilmeden önce insan, hayvan ve çevre sağlığı ile ilgili risklerin değerlendirilmesini amaçlayan prosedürleri belirler. Buna göre ürünlerin üretimi, ambalajlanması, etiketlenmesi ve denetlenmesi safhalarında güvenliğin sağlanması hedeflenir. Biyosidal Ürünler Yönetmeliği

Bu tanımdan açıkça görülmektedir ki risk yönetimi, yalnızca ürünün etkinliği ve çevresel güvenlik açısından değil, aynı zamanda çalışanların güvenliği ve sağlığı açısından da birincil önceliktir. Biyosidal ürünlerle çalışanların korunması, iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımının ayrılmaz bir parçasıdır.

Tanımların İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlişkisi

Yönetmelikte yer alan tanımlarda “biyosidal ürün” ile birlikte ürünün zararlı organizmalar üzerindeki etkisi ve kullanım amacının belirlenmesi yer almaktadır. Bu tanım, işletmelerde risk değerlendirmesi ve kontrol tedbirlerinin belirlenmesi açısından kritik öneme sahiptir, çünkü biyosidal ürün içerikleri ve maruziyet yolları çalışan sağlığını doğrudan etkileyebilir. Biyosidal Ürünler Yönetmeliği

Yönetmeliğin İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatıyla İlişkisi

İş Sağlığı ve Güvenliği’nin Temel Mevzuatı – 6331 Sayılı Kanun

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, her türlü işyerinde çalışanların sağlığını korumayı ve güvenli çalışma koşullarını yaratmayı zorunlu kılar. Kanunun temel prensibi, risk değerlendirmesi yapma, riskleri ortadan kaldırma veya en aza indirme ve çalışanları bilgilendirme esaslarına dayanır. Bu çerçevede biyosidal ürünlerin kullanımı aynı zamanda bu kanunun kapsamına girer.

İşverenin genel yükümlülüğü (6331/4) çerçevesinde, işyerinde kimyasal risklerin tanımlanması, değerlendirilmesi ve kontrol altına alınması zorunludur. Biyosidal ürünlerin içerdiği kimyasal maddeler ve maruziyet riskleri bu kapsamda değerlendirilmelidir.

Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği

6331 sayılı Kanun’un uygulama detaylarını düzenleyen “Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik”, biyosidal ürünler gibi kimyasal içeriğe sahip maddelerle çalışmayı kapsar.

Bu yönetmelik:

Bu kapsam, biyosidal ürün üreten veya uygulayan firmalar için olduğu kadar, ürünlerin saha kullanımı yapan iş ekipleri için de geçerlidir.

Yönetmeliğin Maddeleri ile İş Sağlığı ve Güvenliği İlişkisi

Biyosidal Ürünler Yönetmeliği’nden örnek maddeler ile İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatı arasındaki ilişkiyi ayrıntılandıralım.

Piyasaya Arz ve Ruhsatlandırma (Madde 5 ve devamı)

Yönetmelik kapsamında biyosidal ürünler, piyasaya arz edilmeden önce Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılır. Ruhsatlandırma süreci, ürünün içeriği, etiket bilgileri ve güvenlik verileri gibi unsurlar açısından incelenir. Biyosidal ürünlerin piyasaya arzı – Madde 5

İş Sağlığı ve Güvenliği açısında ise;

  • Risk değerlendirilmesi yapılırken biyosidal ürün içeriklerinin tehlike sınıflandırılması esas alınır.
  • Ürün etiketinde, çalışanların maruziyetini sınırlayacak güvenlik tedbirleri, KKD önerileri ve uygulama talimatları yer almalıdır. İşverenin, ürünün risklerini işyerinde çalışanlara bildirme yükümlülüğü vardır (6331/4-b).

Etiketleme ve Güvenlik Bilgileri (Madde 36)

Yönetmeliğin 36. maddesine göre etiketlerde zorunlu bilgiler bulunmalıdır ve bu bilgiler ürünün güvenli şekilde uygulanmasına rehberlik eder. Ürün etiketlerinde tehlike sınıflandırması, uygun kullanım talimatı ve güvenlik uyarıları yer alır. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

İş Sağlığı ve Güvenliği’nin Kimyasal Maddeler Yönetmeliği ile örtüşen bu madde, çalışanların doğru şekilde bilgilendirilmesi ve kullanım sırasında alınacak tedbirlerin tanımlanması açısından önemlidir. Riskler açıkça belirtilmeli ve işveren, çalışanlara etikette belirtilen güvenlik önlemleri konusunda eğitim vermelidir.

Denetim ve Uygunsuzluk Hallerinde Yaptırımlar (Madde 49 ve 57)

Yönetmelik 49. maddesi çerçevesinde biyosidal ürünler piyasada denetlenir; uygunsuzluk halinde 57. madde uyarınca cezai yaptırımlar uygulanır.

İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatı açısından bu durum, sadece çevresel veya sağlık açısından uygunsuzluğu değil; aynı zamanda çalışan güvenliği tehlikesi oluşturan uygunsuzlukların da İş Sağlığı ve Güvenliği müfettişlerince tespit edilmesini sağlar. Örneğin, etiket bilgileri eksik olan ürünün çalışma ortamında kullanılması, çalışanların zararlı maruziyet risklerini artırabilir.

Biyosidal Ürün Kullanımı ve Risk Değerlendirmesi
İşverenin Risk Değerlendirme Yükümlülüğü

6331 sayılı Kanun ve Kimyasal Maddeler Yönetmeliği, işverenin biyosidal ürünlerle çalışmadan önce risk değerlendirmesi yapmasını zorunlu kılar. Risk değerlendirmesi, biyosidal ürünlerin aktif maddeleri, kullanım şekli ve maruziyet yolları dikkate alınarak belirlenmelidir.

İşveren risk değerlendirmesinde aşağıdaki unsurları değerlendirmek zorundadır:

  • Ürün içeriğinin kimyasal tehlike profili,
  • Çalışanların maruziyet yolları (soluma, temas),
  • Uygulama süresi ve yoğunluğu,
  • Ortam koşullarının (havalandırma gibi) etkisi,
  • Maruziyet sonucu olası sağlık etkileri.

Bu değerlendirme, yazılı ve belgelenmiş olmalı, gerektiğinde denetim makamlarına sunulmalıdır.

Önleme ve Kontrol Tedbirleri

Risk değerlendirmesi sonucunda tanımlanan risklerin kontrolü için aşağıdaki önlemler alınmalıdır:

Mühendislik Kontrolleri: Uygulama alanının uygun havalandırma koşulları ile sağlanması, kapalı sistem kullanımının artırılması.

İdari Kontroller: Çalışanlara özel izin prosedürleri, uygulama talimatları ve eğitimlerin düzenlenmesi.

Kişisel Koruyucu Donanım (KKD): Eldiven, solunum maskeleri ve göz koruması gibi uygun KKD’nin sağlanması.

Kimyasal maddelerle ilgili yönetmeliklerde, tehlikeli kimyasallar ile çalışmalarda kişisel koruma ve mühendislik kontrollerinin uygulanması açıkça yer alır.Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

Sağlık Gözetimi

Kimyasal Maddeler Yönetmeliği, maruziyet sonucu ortaya çıkabilecek sağlık etkilerinin izlenmesini sağlamak amacıyla sağlık gözetimi yapılmasını zorunlu kılar. Bu çerçevede işveren, biyosidal ürünlerle çalışan personelin düzenli sağlık kontrollerini organize etmelidir. Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

Eğitim ve Bilgilendirme Yükümlülüğü
Çalışan Eğitimi

6331 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelikler, çalışanların maruziyet riskleri ve alınacak önlemler konusunda eğitilmesini öngörür.

Bu eğitimlerde aşağıdakiler yer almalıdır:

  • Biyosidal ürünlerin tehlike sınıflandırması,
  • Uygulama prosedürleri,
  • KKD kullanımı,
  • Acil durum prosedürleri (örn. dökülme, temas gibi).

Bu eğitimler, çalışanların risklerin farkında olmasını ve uygun koruyucu tedbirleri uygulamasını sağlar.

İşverenin Bilgilendirme Yükümlülüğü

İşveren, biyosidal ürünlerle ilgili riskleri ve alınan kontrol tedbirlerini çalışanlara yazılı olarak bildirmelidir. Etiket bilgilerinin ve MSDS Malzeme Güvenlik Bilgilerinin sunulması bu kapsamda değerlendirilmelidir.

Denetim, Uygunsuzluk ve Ürün İçi İş Sağlığı ve Güvenliği Sonuçları
Denetim Süreçleri

Biyosidal ürünlerin mevzuata uygunluğu, Sağlık Bakanlığı ve il sağlık müdürlükleri tarafından denetlenir. Denetimler, işyerinin biyosidal ürün uygulama prosedürlerini, etiketleme ve güvenlik bilgi gerekliliklerini ve çalışan güvenliğini değerlendirir. T.C.Sağlık Bakanlığı İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü

İş Sağlığı ve Güvenliği Denetimleri ve Yaptırımlar

İş Sağlığı ve Güvenliği müfettişleri, biyosidal ürünlerin kullanımının işyeri içi riskleri artırıp artırmadığını değerlendirirken, Kimyasal Maddeler Yönetmeliği ve 6331 sayılı Kanun hükümlerine göre uygunsuzluk tespit edebilir.

Örneğin:

  • Risk değerlendirmesi yapılmamış olması,
  • Yetersiz KKD sağlanması,
  • Eğitim eksiklikleri,
  • Sağlık gözetiminin yapılmaması,

gibi durumlar İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatı uyarınca yaptırımlara konu olur. Denetimler, hem biyosidal ürün yönetmeliğinin hem de İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatının ortak uygulanmasını gerektirir.

Biyosidal Ürünler Yönetmeliği, biyosidal ürünlerin güvenli üretimi ve uygulanması için gerekli prosedürleri belirlerken, iş sağlığı ve güvenliği açısından da kritik bir çerçeve sunmaktadır. Yönetmelik maddeleri, biyosidal ürünlerle çalışma faaliyetlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği yükümlülükleriyle doğrudan bağlantılıdır.

Özetle:

  • Yönetmelik, ürün güvenliği, risk değerlendirmesi, etiketleme ve piyasa denetimi gibi süreçleri düzenler. Biyosidal Ürünler Yönetmeliği
  • İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatı ise bu ürünlerle çalışmanın çalışan sağlığı ve güvenliği açısından risklerinin değerlendirilmesini ve kontrol altına alınmasını zorunlu kılar. Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik
  • Firma olarak, biyosidal ürünlerle yapılan her faaliyette; risk değerlendirmesi, KKD sağlanması, eğitim, sağlık gözetimi ve denetimlere hazırlık konularına öncelik verilmelidir.

Sonuç olarak, biyosidal ürün uygulamaları sadece halk sağlığı açısından değil, aynı zamanda çalışan güvenliği ve işletme sürdürülebilirliği açısından da İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatına uyumlu bir şekilde yönetilmelidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Kanunun ve Yönetmelikleri Okumayı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Biyosidal Ürünler Yönetmeliği – https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=13672&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ Biyosidal Ürünlerin Kullanım Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik – https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=32642&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ Aktif Madde İçermeyen Biyosidal Ürünler Tebliği – https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/08/20130802-19.htm

⭐️⭐️ Biyosidal Ürünle İşlenmiş Eşyalar Tebliği – https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/05/20180513-14.htm

⭐️⭐️ Biyosidal Ürünlerin Etiketlenmesi Hakkında – 08.07.2025 – T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT
0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni15 Aralık 2025
İş Sağlığı ve Güvenliği Çözümlerimizle Tanışın
Bilgi almak için Hizmet Talep Formumuzu doldurun, size ulaşalım.
Teklif Al