Ömür Uzatan Soğuk

Soğuk, atmosferde düşük sıcaklığın varlığıdır.

Soğuk, halkın günlük kullanımında soğuk kişisel farklılıklar içeren öznel bir algı.

Son yıllarda yapılan çeşitli araştırmaların ortak sonucu; ”Soğuk havanın insanın ömrünü uzattığı ve yaş aldıkça gelişebilecek hastalıklara daha direncini arttırdığı.”

Aklına Cold plunge / Cold Plunging gelenler olabilir ki bu yazının konusu soğuk suya maruziyet ile kaslardaki inflamasyonla mücadele değil… Belki başka bir yazıda olabilir.

Soğuk antik çağlardan günümüze farklı metodlarla tedavi veya tedaviye katkı maksatlı kullanılmıştır. Son yıllarda farklı canlılarla (balıklar, solucanlar vb gibi) yapılan gözlem ve deneyler canlının vücut ısısı düştüğünde ortalama yaşam süresinin önemli ölçüde arttığını gösterse de mekanizması bilinmiyordu.

Soğuk, yaşlanma sürecine neden olan hastalıkların alt yapısında yer alan ve zarar veren proteinlerin biriktiği hücrelerde hücre içi temizleme – parçalama mekanizmasını harekete geçiriyor. Bu temizleme işlemine proteazom deniliyor

Yaşlanma, genel olarak çoğu canlı organizmayı etkileyen zamana bağlı işlevsel gerileme, fizyolojik bütünlüğün ilerleyici bir şekilde kaybıyla karakterize edilir ve ölüme karşı artan duyarlılığa yol açar. 

Hazır yeri gelmişken ek bir bilgi de fena olmaz…

Kanser ve yaşlanma birbirinden farklı hatta tamamen ters işliyor gibi düşünüyor olabilirsiniz…

Çünkü;

Kanser hücrelerin canlılığı ve aktivitesinde anormal bir artış, yaşlanma ise hücrelerin canlılığı ve aktivitesinin azalması olarak tanımlanabilir

Lakin kanser ve yaşlanma derinlemesine incelendiğinde hücresel değişimin – bozulmanın ortak kökten geliyor olabilir. Zaman içinde gelişen hücresel hasar yaşlanmaya sebep olduğu gibi aynı hücresel hasarın avantaj yarattığı hücrelerin anormal gelişimi de kansere sebep olabilir. Burada köken hücresel hasar.

Dönelim soğuk ve ömür uzamasına…

Köln Üniversitesinde yapılan bir araştırmada;

Patolojik protein birikimleri olarak adlandırılan, zararlı ve hasar verici protein kümlerinin birikmesiyle karakterize Amiyotrofik Lateral Skleroz (ALS) ve Huntington Kore (yaşlılıkta ortaya çıkan nöro-dejeneratif hastalıklar) ait gen taşıyan Caenorhabditis elegans cinsi solucan ve insan hücre kültürleri incelemeye alınıyor.

Burada proteazom (yukarıda da yazdığım gibi birikim yapmış hasarlı proteinleri hücrelerden uzaklaştıran hücresel bir mekanizma) aktivitesinin soğuğa bağlı değişimini inceliyorlar.

Eeeee… Sonuç ne çıkmış?

Tahmin ettiğiniz gibi; Caenorhabditis elegans cinsi solucanda da ve insan hücre kültürlerinde de soğuğun etkisi ile toplaşmış zararlı proteinler parçalandığı gibi yenilerinin toplanmasını da önlemiş…

Yani soğuk yaşlanma süreci sebeplerinden sorunlu proteinleri bertaraf etmiş…

Yaşasın gençlik… 🙂

Tıp dili ile;

Caenorhabditis elegans cinsi solucanda da ve insan hücre kültürlerinde, PA28γ/PSME3 (Proteazom aktivatörü) yaşlanma sebeplerini azaltmıştır.

Hatta sıcaklıkta hafif bir düşme bile hücre temizliği için proteazomu uyarıyor. Yan soğuk hem yaşlanmanın hem de yaşlanmayla ilişkili hastalıkların sürecinde uzun ömür tarafında yer alıyor.

Protein birikmesiyle ilişkili çeşitli nörodejeneratif durum ve hastalıklar

  • Yaşlanma
  • Alzheimer
  • Parkinson
  • Huntington
  • ALS

Araştırmanın sonuçlarını genele yorumlayabilir miyiz?

Muhtemelen diğer hayvanlarda hatta yaşa bağlı diğer nöro-dejeneratif hastalıklarda da soğuk aynı olumlu etkiyi gösterebilir.

Dışarı çıkıp bir serinlesek mi diyorsanız az biraz sabredin bitmedi daha…

Araştırma içerisinde bilim insanları biz bu işi soğuk olmadan normal vücut sıcaklığı olan 37 C da başarabilir miyizi de incelemişler

Veee…

Proteazom aktivitesini, genetik aşırı ekspresyon ile aktive etmişler. (Bu bölüm çok teknik o yüzden açıklamayacağım makale aşağıda ilk sırada isteyen okuyabilir)

Soğuk oda terapisi Kriyoterapi (cryotherapy): -65 ve -110 dereceye sahip iki kabini bulunan soğuk oda, yoğun antrenman temposu ve maç sonrası vücut yüzeyinin (derinin) 37 C ye kadar düşürülmesi ile uygulanan hücre – kas yenilenmesini de buraya not edelim.. Soğuk oda’ terapisi Kriyoterapi (cryotherapy) de başka bir yazı konusu…

Son paragraftaki özel durumu şimdilik göz ardı edin.(Vücut sıcaklığı ile vücut yüzey ısısı farklıdır) Aşırı düşük sıcaklıklar normalde canlı organizmalar için zararlı olabileceği gibi canlı organizma beden ısısında kararında azalma sağlanmasının yararları antik çağlarda bile bilinmekte ve uygulanmaktaydı.

Bazı canlıların vücut sıcaklığı ortamın sıcaklığına göre değişir. Bu canlılarda (solucanlar, sinek, balık vb gib) soğuk ömürlerini uzatmaktadır.

Solucanlar 20 C lik bir çevresel ortamda 5 derece daha düşük yere taşınırsa daha uzun yaşarlar.

Farelerin beden sıcaklığı 0,5 derece düşürüldüğünde daha uzun yaşarlar.

Enteresan olan; vücut sıcaklıkları dar bir aralıkta olan memelilerin de çevre ısısı ne olursa olsun (soğuk ya da sıcak) soğuk vasıtası ile ömürleri uzar.

İnsanların da vücut sıcaklıkları dar bir aralıkta olup soğuk benzer faydaları sağlamaktadır.

Fakaaaattt..

Normal vücut sıcaklığı 36,5 ila 37 C olup, 35 C altına aniden düşmesi hipotermi ye neden olur.

Uyku esnasında beden sıcaklığı 36 C ye kadar düşer.

Sanayi devrimi’nden (1760’lı yıllarda başlayıp, 1830’lara kadar devam eden süre) günümüze kadar geçen 190 yılda insan vücut sıcaklığı her on yılda bir 0,03 santigrat derece düşmüştür.

İnsan ömrünün ortalamasının da aynı dönemde giderek artmasının insan vücut sıcaklığındaki bu düşmenin de etkisi olma olasılığı düşünülmelidir.

Sonuç olarak;

Solucanlar, fareler, insan doku örnekler derken unutmayın ki insanların beden sıcaklığının düşürülmesi teknik bir konudur.

O sebeple;

  1. İdeal uyku ortamı için yatak odalarında sıcaklığın 16 – 19 derece a olması gerekir.
  2. Yaşam odanız sıcaklığın 21 derece den fazla olmaması gerekir.
  3. Kıyafetlerinizi günlük doğal aktivitenize uygun ve terletmeyecek olanlardan tercih edin.

Son olarak…

Ayağınızı Sıcak Başınızı Serin Tutun

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirlerv

⭐️⭐️ Soğuk sıcaklık, PA28γ kaynaklı proteazomlar aracılığıyla uzun ömürlülüğü uzatır ve hastalıkla ilişkili protein agregasyonunu önler https://www.nature.com/articles/s43587-023-00383-4

⭐️⭐️ Sıcaklığa bağlı doğal savunma, fare hava yolu hücrelerinde sıcak sıcaklıkta viral replikasyonu sınırlar. https://www.pnas.org/doi/abs/10.1073/pnas.1411030112

⭐️⭐️ Sıcaklık, uzun ömür ve yaşlanma konusunda dikkat edilmesi gerekenler https://link.springer.com/article/10.1007/s00018-008-7536-1

⭐️⭐️ Yaşlanmanın Belirtileri https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3836174/

⭐️⭐️ Termal çevrenin uyku ve sirkadiyen ritim üzerindeki etkileri https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3427038/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır
.

Daha Fazla

Grip ve Soğuk Algınlığı İlaçlarındaki Risk Felç ve Ölüm

Psödoefedrin ihtiva eden soğuk algınlığı ve grip ilaçları hastalar tarafından sonbahar ve kış aylarında fazlasıyla talep edilmekteler. Kimi alışkanlıklardan kimi acelecilikten kimi her ihtimale karşı evde bulunsun düşüncesi ile hekimlere başvuruyor.

Psödoefedrin ihtiva eden ilaçlar, soğuk algınlığı ve grip, sinüzit, astım ve bronşit semptomlarının tedavisinde yardımcıdır.

Merkezi sinir sistemi (CNS) uyarıcı özellikleri ve amfetamine yapısal benzerliği nedeniyle tıbbi olmayan amaçlar için de kullanılır.

Psödoefedrin, iştah azaltıcı, uyuşukluk ve yorgunluğu gideren bir ajan, konsantrasyonu artırmak için ve doping maddesi olarak alınır.

Daha kolay bulunabilmesi nedeniyle bazen amfetamin veya metamfetamin yerine kullanılır.

Psödoefedrin (PSE)

  • Sempatik sinir sistemini savaş ya da kaç tepkilerine teşvik eder
  • Nefes almayı hızlandırır
  • Kan basıncını yükseltir
  • Kalp atış hızını hızlandırır
  • Periferik kan damarlarını daraltır
  • Bronkodilatasyona neden olur
  • Kan glikoz seviyelerini yükseltir
  • Merkezi sinir sistemini uyarır
  • Enerji dalgalanması hissi verir ve ruh halini iyileştirir 

Daily Mail’ de yayınlanan bir haberin başlığı “Sudafed, Nurofen ve Day & Night Nurse yasaklanabilir veya ancak reçete ile alınabilir”

Açıklamanın devamında;

”Son derece nadir fakat ölümcül olabilen beyin damar hastalıklarıyla muhtemel bağlantıları sebebiyle sadece reçeteyle yazılabilecekleri veya hatta yasaklanabilecekleri açıklandı”

Aslında bu konu ABD nin gündemine daha önceki yıllarda da gelmiş 2005 yılında Metanfetamin (Sentetik Uyuşturucu Bir Madde) ile mücadele için çıkarılan yasaya psödoefedrin hakkındaki kısıtlamalar da sonradan ilave edilmişti.

ABD’ de 2005 Metamfetamin Salgınıyla Mücadele Yasası, 9 Mart 2006’da imzalanan Vatanseverlik Yasası’na dahil edildi.

30 Eylül 2006 tarihinde yürürlüğe giren yasal düzenleme ile de metamfetamin yapımında yaygın olarak kullanılan pseudoephedrine adlı maddeyi içeren soğuk algınlığı ilaçlarının reçetesiz satışını yasaklıyor.

Bu yasal düzenleme ile;

Psödoefedrin içeren soğuk algınlığı ilaçlarının satışı tezgah arkasında sınırlıdır. Bir bireyin her ay satın alabileceği psödoefedrin miktarı sınırlıdır ve bireylerin psödoefedrin içeren ürünleri satın almak için fotoğraflı kimlik göstermeleri gerekir. Ayrıca, mağazaların alıcılar hakkında en az iki yıl boyunca kişisel bilgileri saklaması gerekir.

Görüleceği gibi ABD her ne kadar ilaç sektörünün lideri bir ülke de olsa vatandaşlarının sağlığını korumak adına uygusuz kullanımı olan, yan etkileri ie risk arz eden ilaçların satışına kısıtlama ve kontrol getirdi.

Niçin bu kısıtlamalar kontrol mekanizmaları kurma çabası ile araştırma kararı verdiler?

Çünkü;

Psödoefedrin içeriği olan ilaçların kullanılması ile işkili olarak beyinde kan akımını bozan biri posterior geri dönüşümlü ensefalopati sendromu (PRES) ve diğeri geri dönüşümlü serebral vazokonstriksiyon sendromu (RCVS) olan beyin kan akımı bozukluklarının bildirilmesi sebebiyle.

RCVS – Geri Dönüşümlü Serebral Vazokonstriksiyon Sendromu

20 – 50 yaş arası kadınlarda en sık görülen ani, şiddetli gök gürültüsü şeklinde şiddetli baş ağrısı ile karakterize günler ile haftalar arasında tekrarlayacı ve psödoefedrin kullanımının kesilmesinden sonra azalarak normale dönülebilen bir süreçtir.

Erken teşhis ve tedavi ile düzelmekle beraber felç ve ölüm riski taşımaktadır. Ölüm oran % 5 in altındadır.

PRESPosterior Geri Dönüşümlü Ensefalopati Sendromu

40 – 60 yaş aralığı erişkilerde en sık görülmekle birlikte bebeklik sonrası her yaşta görülen, ağırlıklı olarak beynin arkasını etkileyeni bulanık görme, baş ağrısı, nöbetler ve kafa karışıklığına yol açan bir süreçtir. Genel olarak kadınlarda daha fazla görülür.

Erken teşhis ve tedavi ile düzelmekle beraber felç ve ölüm riski taşımaktadır. Ölüm oran % 3 – 6 dır.

Sebebi kesin olarak tespit edilememiş de olsa yüksek tansiyon, eklampsi, şiddetli enfeksiyon, böbrek hastalığı ve bazı otoimmün hastalıklarla bağlantılı olabileceği gib bağışıklığı baskılayan ilaçlarla ve kanser ilaçlarının riski arttırabileceği düşünülmektedir.

Ülkemizde Psödoefedrin Bulunan İlaç Var mı?

Ülkemizde de psödoefedrin bulunan ilaçlar yaygın olarak kullanılıyor. Bu ilaçları öğrenmek isteyenlerin inceleyebilecekleri yer Türk İlaç Rehberidir. https://www.ilacrehberi.com/s/pseudoephedrine_hcl/2/

Psödoefedrin içeren ilaçlar tablet, şurup ve damla formlarında reçeteli veya reçetesiz satılmaktadır. Son yıllarda giderek artan kısıtlamalar ile denetim altına alınmaya başladırlar.

Psödoefedrin içeren ilaçlar birçok ülkede reçetesiz olarak marketlerden bile satın alınabiliyor.

Ne Yapıyor Bu Psödoefedrin

Psödoefedrin ve bu gruptan ilaçların ajitasyon, uykusuzluk, çarpıntı, baş ağrısı, tansiyon yüksekliği, halsizlik, ateş, titreme, vücut ağrıları, deri döküntüsü gibi birçok ciddi yan etkileri var.

Tansiyon yükselmesine bağlı gelişen inme ve ölüm riski mevcuttur.

Psödoefedrin, kan damarlarının daralmasına sebep olan noradrenalini serbest bırakmak için sinir uçlarını uyararak etki eder. Damarlardan salınan sıvı miktarı azalır ve burun daha az şişer ve mukus üretimi azalır.

Psödoefedrin bulunan ilaçlar, burun tıkanıklığı olan kişilerde baş ağrısı, ateş ve ağrı veya nezle gibi soğuk algınlığı ve grip semptomlarını tedavi etmek için tek başına veya başka kimyasallarla kombine edilerek kullanılır.

Psödoefedrin, özellikle burun ve paranazal sinüslerde (oral uygulamadan sonra) üst solunum yolu mukozasının tıkanıklığını azaltır, bu da şişliği, salgı miktarını azaltır ve burnu temizler.

Psödoefedrinin sempatomimetik etkisi ayrıca östaki borusunun açıklığını iyileştirebilir ve dalış veya uçakla uçarken atmosfer basıncındaki değişiklikler sırasında orta kulaktaki basıncı eşitleyebilir.

Bir yetişkine uçuştan en az 30 dakika önce 120 mg psödoefedrin verilmesi kulak ağrısını azaltabilir.

Psödoefedrin ve Doping İçin Kullanım

Psödoefedrin, kas kasılmasının artması, iskelet kaslarına kan akışının artması, glikojenezin uyarılması, bronkodilatasyon, kardiyak tropizmlerin artması, merkezi sinir sisteminin aktivasyonu, iştahın bastırılması gibi özellikleri nedeniyle zayıflama maddesi olarak ve sporda ergojenik madde olarak, yani verimliliği artırarak daha hızlı rejenerasyon ve daha iyi performans sağlayarak kullanılır. 

Yarışmalar sırasında sporcular tarafından kullanılması yasak olan maddeler listesinde yer almaktadır.

Yaygın olarak bulunabilmesi nedeniyle, idrardaki konsantrasyonu 150 μg/mL’yi aştığında anti-doping kural ihlali olarak kabul edilir. Bu liste zorunlu bir uluslararası standarttır ve Dünya Anti-Doping Programı’nın bir parçası olan Dünya Anti-Doping Ajansı (WADA) tarafından her yıl güncellenir.

Psödoefedrin İzin Verilen Maksimum Günlük Doz

Yetişkin için 240 mg

6-12 yaş arası çocuklar için 120 mg

2-5 yaş arası çocuklar için 60 mg’dır 

Psödoefedrin ve Ben

Şahsi tercihim doğal yollardan iyileşmek mümkün olan bir hastalıkta sadece psödoefedrin içerenleri değil soğuk algınlığı, grip ve benzeri kapsamda yer alan tüm ilaçları kendim de kullanmıyorum birinci derece yakınlarıma da kullandırmıyorum.

İşyeri hekimliklerini yaptığım dalgıçlara östaki kanallarının işlevini sağlamak amacı ile kontrollü olarak kullandırıyorum. Ve takiplerini yapıyorum.

Soğuk algınlığı, grip ve benzeri hastalıklarda reçete yazmak yerine doğal yolları tavsiye ediyorum.

Lakin Hekim olarak her ne kadar gerek görmesem ve tavsiye etmesem de hastaların ısrarcı taleplerine karşı durabilmek her zaman pek mümkün olmuyor.

Vücut Sizin Tercih Sizin

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Türk İlaç Rehberi https://www.ilacrehberi.com/s/pseudoephedrine_hcl/2/

⭐️⭐️ Psödoefedrin—Faydaları ve Riskleri https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8152226/

⭐️⭐️ Psödoefedrin, Efedrin ve Fenilpropanolamin İçeren İlaç Ürünlerinin Satışı ve Satın Alınması İçin Yasal Gereklilikler https://www.fda.gov/drugs/information-drug-class/legal-requirements-sale-and-purchase-drug-products-containing-pseudoephedrine-ephedrine-and

⭐️⭐️ PRAC, pseudoefedrin içeren ilaçların güvenlik incelemesine başlıyor https://www.ema.europa.eu/en/news/prac-starts-safety-review-pseudoephedrine-containing-medicines

⭐️⭐️ 2023 Şubat – Milyonlarca kişi tarafından kullanılan soğuk algınlığı ve grip ilaçlarının raflardan kaldırılmasına veya yalnızca reçeteli hale getirilmesine yol açabilecek Sudafed güvenlik incelemesinin ardındaki ölümcül koşullar https://www.dailymail.co.uk/health/article-11784223/The-deadly-conditions-Sudafed-safety-review-flu-remedies-pulled-shelves.html

⭐️⭐️ 2023 Şubat – Nadir görülen beyin riski nedeniyle psödoefedrin güvenliği incelemesi https://www.bbc.com/news/health-64742221

⭐️⭐️ Nazal dekonjestan olarak efedrin ve psödoefedrinin faydaları, sınırları ve tehlikeleri https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1879729614001665

⭐️⭐️ 2023 Şubat – Popüler soğuk algınlığı ve grip ilaçları ‘beyin bozukluklarıyla bağlantıları’ nedeniyle yasaklanabilir https://www.dailyrecord.co.uk/lifestyle/popular-cold-flu-medicines-could-29293360

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır
.

Daha Fazla

Göbeğinizdeki Yağ Beyaz mı Kahverengi mi?

Beyaz – Kahverengi Yağ Dokusu

Biliyor muydunuz?

Göbekteki beyaz yağ dokusu soğuk havada, kahverengi yağ dokusuna dönüşür.
Eveeeeett…

Nedenini ve etkilerini inceleyelim birlikte…

İnsanlarda beyaz yağ dokusu ve kahverengi yağ dokusu olmak üzere farklı işlevlere sahip iki çeşit yağ dokusu vardır.

Kalori yakan kahverengi yağ dokusudur. 

Kahverengi yağ dokusu

Yetişkinlerde

Vücutta miktarı daha azdır. Boyun (servikal), köprücük kemiğinin üstünde  (supraklavikular), Koltuk altı (axillar), Omurganın iki yanı (paravertebral), Göğüs – karın (mediastinal abdominal) bölgenin üst kısmında bulunur.

Kahverengi yağ dokusu özellikle memelilerde ve yeni doğanlarda termoregülasyonu sağlamaktadır.

Kahverengi yağ dokusu yetişkin insanlarda da mevcuttur ve yüksek miktarı ile düşük vücut ağırlığı ilişkilidir.

Yağ dokuları çeşitli hormonal mekanizmalar aracılığıyla enerji harcamasında rol alır.

Yağ dokusu mitokondriyasının işlev bozukluğu obezite gelişiminden sorumludur.

Beyaz yağ dokusu

Yetişkinlerde

Beyaz yağ dokusu vücutta İç organlar (visseral) beyaz yağ dokusu ve deri altı (subkutan) beyaz yağ dokusu olmak üzere 2 ana bölgede depolanır.

Visseral; iç organlar ve onları tutan bağlar, damarlar, lenfatik sistem ve sinirleri kapsar.

Subkütan (deri altı) doku, dermis ve kas tabakası arasında yer almaktadır.

Beyaz yağ dokusu, vücutta çok miktarda bulunan, fazla enerjinin depolandığı ve enerji homeostazına katkıda bulunan endokrin bir organ olarak nitelendirilmektedir.

Beyaz yağ dokusu, kahverengi (bej) yağ dokusuna hormonal etkileşimler, kronik soğuk maruziyeti ve egzersiz gibi birçok çevresel faktör ile dönüşebilir.

Yağ dokuları çeşitli hormonal mekanizmalar aracılığıyla enerji harcamasında rol alır.

Yağ dokusu mitokondriyasının işlev bozukluğu obezite gelişiminden sorumludur.

Bu kadar genel bilgiden sonra gelelim başta yazdığım ilk cümlemize

Göbekteki beyaz yağ dokusu soğuk havada, kahverengi yağ dokusuna dönüşür.’

Çünkü;

Soğuk maruziyeti ve besin alımına cevap olarak sempatik sinir sistemi aktivitasyonu, kahverengi yağ dokusunun uyarılmasına neden olur. Aynı zamanda beyaz yağ dokusunda kahverengi (bej) yağ hücreleri gelişir

Kahverengi yağ dokusu merkezli bu durum soğuk kaynaklı termogenezis ve besinlerin termik etkisi olarak tanımlanır ve toplam enerji harcamasını artırmaktadır.

Kahverengi yağ doku fonksiyonu yaşın artmasıyla birlikte azalmaktadır. Soğuk kaynaklı kahverengi yağ dokusunun aktivitesi 20’li yaşlarda %50’den fazla oranda iken, 50-60’lı yaşlarda daha düşük düzeylerdedir.

Vücut sıcaklığı dengeleme mekanizmasının (Termoregülasyonun) düşmesi genellikle soğuğu tolere etmede azalma ve vücut ağırlığı kontrolünde bozulma ile sonuçlanır.

İleri yaşlarda termoregülasyonda azalmanın nedeni kahverengi yağ dokusu aktivasyonundaki düşüşten daha fazla, kahverengi yağ dokusu’nda ki atrofi ve miktarındaki yaşa bağlı azalma ile ilgili olduğu söylenebilir

Yani göbekteki yağın kahverengi yağ dokusuna dönüşmesi demek, terlemeden, yorulmadan, egzersiz yapmak, kalori yakmak manasına gelir.

Kilo vermek isteyenlere veya kilo almak istemeyenlere duyurulur

  • Gün içinde mevsim şartlarına göre 2 saat soğuğa maruz kalmalısınız.
  • Her banyo bitiminde soğuk su ile duş almalısınız.
  • Özellikle spor – egzersiz sonrası 2 şer dk süreli 3 veya 4 tekrar sıcak ve soğuk duş uygulamalısınız.
  • İdeal yatak odası sıcaklığınız 15-16 derece arasında olmalı.
  • Genel yaşam odalarınızın sıcaklığı 20 – 23 derece arası olmalı.
  • Ağır bir yorgan altında yatmalısınız (Bu tavsiye uyku kalitesinin artması için)

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Aşağıdaki Yazılarla Devam Edebilirler

İnsan vücudu aşırı soğuğa maruz kaldığında ürettiğinden daha hızlı ısı kaybetmeye başlar ki bu tehlikeli hatta ölümcül olabilen bir durum olan hipotermidir.

Ancak vücut sıcaklığında dengeli bir düşüş sağlığımız ve yaşam süremiz üzerinde olumlu etkiler yapar.

Soğuğun canlılar üzerindeki etkileri genel gözlemlerin yanısıra yapılan araştırmalarla da ortaya konmuştur.

Walford ve meslektaşlarının 1960’larda – 1970’lerde yürüttüğü iki temel çalışmada; 

Kısa ömürlü bir balık olan Cynolebias‘ın vücut sıcaklığındaki 5 °C’lik düşüşün ömrünü %43 artırdığını ve 6 °C’lik düşüşün ise ömrünü %75 oranında artırdığını keşfettiler.

Stanford Üniversitesi’nden Profesör Julie Parsonnet liderliğinde 2019 tarihinde yapılan bir çalışmada, 

ortalama bir Amerikalının vücut sıcaklığının Sanayi Devrimi’nden bu yana düştüğünü tespit ettiler. Parsonnet’in açıkladığı gibi , bu dönemden bu yana geçen 160 yılda bireyler “daha uzun, daha şişman, daha üşümüş ve daha uzun yaşıyorlar.”

Yaşlanma, Alzheimer, Parkinson ve Huntington hastalığı ve Amiyotrofik Lateral Skleroz (ALS) gibi nörolojik bozuklukların öncelikli risk faktörü patolojik protein agregasyonu ‘dur.

Protein agregasyonu, yanlış katlanmış proteinlerin hücre içinde veya dışında toplandığı biyolojik bir fenomendir. Bu protein agregatları genellikle hastalıklar ile ilişkilidir. Aslında, protein agregatları, ALS, Alzheimer, Parkinson ve prion hastalıkları dahil olmak çok çeşitli hastalıklarda rol oynamaktadır.

Vilchez ve meslektaşları, vücut sıcaklığının proteoliz yoluyla hasarlı veya ihtiyaç duyulmayan proteinleri parçalayan protein kompleksleri olan proteazomların etkinliğini nasıl etkilediğini araştırmak için 
C. elegans ve Huntington ve Parkinson hastalığının insan hücre modellerine yöneldi. Araştırma ekibi, insan hücrelerindeki proteozom aktivatörü PA28γ/PSME3’e ve  C. elegans’taki solucan ortoloğu PSME-3’e özel olarak odaklandı.

Yazarlar, “Soğuk sıcaklığın (15 °C) PSME-3 aracılığıyla C. elegans’taki proteazomun tripsin benzeri aktivitesini seçici olarak indüklediğini bulduk ,” diye yazıyor .

SONUÇ: “Önemli bir şekilde, insan hücrelerinin orta soğuk sıcaklığa (36 °C) maruz bırakılması, PA28γ / PSME3 aracılığıyla tripsin benzeri aktiviteyi de aktive ederek hastalıkla ilişkili protein agregasyonunu ve nörodejenerasyonu azaltır.”

Veriler, soğuk sıcaklıkların proteozom aktivitesini artırdığını ve zararlı protein kümelerinin temizlenmesini sağladığını gösteriyor. Vilchez, “Bu sonuçlar bir arada ele alındığında, evrim süreci boyunca soğuğun proteozom düzenlemesi üzerindeki etkisini nasıl koruduğunu gösteriyor – yaşlanma ve yaşlanmayla ilişkili hastalıklar için terapötik çıkarımlarla birlikte,” diyor .

Sıcaklık koşullarından bağımsız olarak, Vilchez ve meslektaşları proteozom aktivatörünün genetik olarak aşırı ifade edilmesiyle proteozom aktivitesinin daha da artırılabileceğini buldular. Araştırma ekibi, bunun normal vücut sıcaklığı olan 37 °C’de yaşlanma ve yaşlanmayla ilişkili hastalıklar için yeni terapötik hedefler sağlayabileceğini öne sürüyor. Vilchez, “Bu sonuçların diğer yaşa bağlı nörodejeneratif hastalıklara ve diğer hayvan türlerine de uygulanabileceğine inanıyoruz” sonucuna varıyor .

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

⭐️⭐️ Adipoz Doku ve Enerji Metabolizması Üzerine Etkileri http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/402667

⭐️⭐️ Soğuk sıcaklık, PA28γ kaynaklı proteazomlar aracılığıyla uzun ömürlülüğü uzatır ve hastalıkla ilişkili protein agregasyonunu önler https://www.nature.com/articles/s43587-023-00383-4

⭐️⭐️ Yeni bir araştırmaya göre soğuk, sağlıklı yaşlanma için faydalı https://medicalxpress.com/news/2023-04-cold-beneficial-healthy-aging.html

⭐️⭐️ Düşük Vücut Sıcaklığı Sağlıklı Yaşlanmayı Destekler https://www.technologynetworks.com/biopharma/news/lower-body-temperature-supports-healthy-aging-371826

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır
.

Daha Fazla