İlk Yardım Dolabı – Çantası İçeriği Mevzuatı Hakkında
İşyerlerinde meydana gelen acil durumlar, kazalar ve ani sağlık problemleri, müdahale süresine ve ilk yardım donanımının niteliğine bağlı olarak ölümle sonuçlanabilecek kadar ciddi olabilir.
Bu nedenle, ilk yardımın etkinliğini belirleyen unsurlardan biri yalnızca eğitilmiş personelin varlığı değil, aynı zamanda doğru ve eksiksiz donatılmış bir ilk yardım dolabının işyeri ortamında hazır bulunmasıdır.
İlk yardım dolabının içeriği, yalnızca pansuman malzemeleri ile sınırlı olmayan, çevresel risklere, çalışma ortamına ve faaliyet türüne uygun hazırlanmış, standardize edilmiş bir güvenlik unsuru oması gerekir.
Dünya genelinde birçok ülke, bu kritik ihtiyacı düzenlemek üzere ulusal mevzuatlar ve teknik standartlar yayınlamıştır; bazıları ise bunları bağlayıcı hukuk normu haline getirerek işverenlere açık sorumluluklar yüklemiştir.
Almanya’nın DIN 13157 ve DIN 13169 standartları, İngiltere’nin HSE L74 rehberi, ABD’nin OSHA yönetmeliği ile desteklenen ANSI Z308.1 standardı ve Fransa’nın INRS rehberi bu konuda öne çıkan örnekler arasındadır.
Lakin ülkemizde İş Sağlığı ve güvenliği Tüzüğünün iptali sonrası İlk yardım dolabı içeriğini belirleyici ve/veya emredici bir hüküm içeren düzenleme yapılmamıştır. İşyeri hekimlerinin takdirine ve işverenlerin keyfine – oluruna bırakılmış olan ilk yardım dolabı içeriği, genel olarak basit pansuman malzemeleri ile belirlenme/tamamlanma eğilimi gelişmiştir.
Bu sebeple; İlk yardım dolabı içeriğini yasal olarak belirlemiş ve uygulayan ülkeleri sistematik bir tabloyla sunarak işletmelerin riskleri, bulunduğu yer, çalışan sayısısı ve daha pek çok kriter gözetilerek iyi uygulamalardan örnek alınabileceği hatta daha da geliştirilebileceği inancındayım.
Sadece hangi ülkelerin bu konuda düzenleme yaptığını değil, aynı zamanda düzenleyici kurumları, standartların adını ve içeriğin yasal bağlayıcılığını da sizlere sunuyorum.
✅ ✅ ✅
İşyeri İlk Yardım Dolabı İçeriğini Ayrıntılı Olarak Düzenlemiş ve Uygulayan Ülkeler
| Ülke | Yasal Düzenleyici Kurum | İlk Yardım Seti İçeriği Yasal mı? | Standart / Belge / Yönetmelik |
|---|---|---|---|
| 🇩🇪 Almanya | DIN (Deutsches Institut für Normung), BG Bau | ✅ Evet | DIN 13157, DIN 13169 |
| 🇫🇷 Fransa | INRS (Institut National de Recherche et de Sécurité) | ✅ Evet | Code du Travail, INRS ED 6109 |
| 🇬🇧 Birleşik Krallık | HSE (Health and Safety Executive) | ✅ Evet | Health and Safety (First-Aid) Regulations 1981, HSE L74 |
| 🇺🇸 ABD | OSHA (Occupational Safety and Health Administration) | ✅ Evet (dolaylı) | 29 CFR 1910.151, ANSI/ISEA Z308.1-2021 (tavsiye niteliğinde) |
| 🇨🇦 Kanada | CCOHS (Canadian Centre for Occupational Health and Safety) | ✅ Evet | CSA Z1220-17, eyalet yönetmelikleri |
| 🇦🇺 Avustralya | Safe Work Australia | ✅ Evet | Model Work Health and Safety Regulations 2011, First Aid Code of Practice |
| 🇸🇪 İsveç | Arbetsmiljöverket (İsveç İş Ortamı Kurumu) | ✅ Evet | AFS 1999:07 |
🌍 🌍 🌍
🇩🇪 Almanya
- Kurum: DIN (Deutsches Institut für Normung), BG Bau (İnşaat sektörüne özel mesleki birlik)
- Yasal Mı?: Evet, DIN 13157 ve DIN 13169 standartlarına göre zorunlu
- Standart:
- DIN 13157: Küçük ve orta ölçekli işletmeler için
- DIN 13169: Büyük işyerleri ve sanayi kuruluşları için
- İçerik Örnekleri:
- Steril gazlı bez (6–12 adet)
- Üçgen bandaj (2 adet)
- Yara bandı seti (40–60 parça)
- Steril kompres (6–10 adet)
- İlk yardım battaniyesi (1 adet)
- Tıbbi makas, eldiven (4–8 çift)
- CPR maskesi
🌍 🌍 🌍
🇫🇷 Fransa
- Kurum: INRS (Institut National de Recherche et de Sécurité)
- Yasal Mı?: Evet, Code du Travail (Çalışma Yasası) uyarınca zorunlu
- Belge / Standart: INRS ED 6109 rehberi (zorunlu uygulama rehberi)
- İçerik Örnekleri:
- Tek kullanımlık eldiven
- Antiseptik solüsyon
- Yara bandı, makas
- Soğuk kompres
- Turnike (opsiyonel ama tavsiye edilir)
- Göz yıkama solüsyonu (kimyasal ortamlar için zorunlu)
🌍 🌍 🌍
🇬🇧 Birleşik Krallık
- Kurum: HSE (Health and Safety Executive)
- Yasal Mı?: Evet, The Health and Safety (First-Aid) Regulations 1981 kapsamında uygulanır
- Rehber: HSE Approved Code of Practice (ACOP) – L74
- İçerik Örnekleri:
- 1 adet ilk yardım kitabı
- 2 üçgen bandaj
- En az 20 yara bandı (çeşitli boyutlarda, hipoalerjenik)
- 2 steril göz pedi
- 6–10 adet antiseptik mendil
- 1 çift vinil eldiven
- İlk yardım afişi / talimatları
🌍 🌍 🌍
🇺🇸 ABD
- Kurum: OSHA (Occupational Safety and Health Administration)
- Yasal Mı?: Evet, 29 CFR 1910.151‘e göre ilk yardım donanımı zorunlu
- Rehber: ANSI/ISEA Z308.1-2021 standardı (bağlayıcı olmasa da OSHA uygulamasında esas alınır)
- İçerik Örnekleri:
- 16 adet yara bandı (1×3 inç)
- 1 antiseptik pomad tüpü
- 6 antiseptik mendil
- 4 adet gazlı bez (3×3 inç)
- 1 CPR solunum bariyeri
- 2 çift eldiven
- Göz yıkama solüsyonu (kimyasal teması varsa)
🌍 🌍 🌍
🇨🇦 Kanada
- Kurum: CCOHS (Canadian Centre for Occupational Health and Safety)
- Yasal Mı?: Evet, eyalet bazında değişmekle birlikte genel kurallar var
- Rehber: CSA Z1220-17 (First aid kits for the workplace)
- İçerik Örnekleri:
- Yara bandı seti
- Steril sargı bezleri
- Turnike, soğuk kompres
- Göz yıkama kabı veya sıvısı
- Solunum maskesi
- Kullanım kılavuzu (İngilizce ve Fransızca)
🌍 🌍 🌍
🇦🇺 Avustralya
- Kurum: Safe Work Australia
- Yasal Mı?: Evet, Model Work Health and Safety Regulations 2011 kapsamında zorunlu
- Rehber: Code of Practice – First Aid in the Workplace
- İçerik Örnekleri:
- En az 25 yara bandı
- En az 5 steril gazlı bez
- 2 antiseptik solüsyon
- Acil iletişim kartı
- Yara temizleme sıvısı
- İlk yardım rehberi
🌍 🌍 🌍
🇸🇪 İsveç
- Kurum: Arbetsmiljöverket (İsveç İş Ortamı Kurumu)
- Yasal Mı?: Evet, AFS 1999:07 sayılı düzenlemeyle zorunlu
- İçerik Örnekleri:
- Turnike, CPR maskesi
- Buz torbası, eldiven
- Gazlı bez, steril sargı
- Göz duşu (gerekiyorsa)
📌 📌 📌
Genel Gözlem ve Tekrar
| Ülke | İçerik Standardı | Yasal Zorunluluk | Rehber / Bağlayıcılık |
|---|---|---|---|
| 🇩🇪 Almanya | DIN 13157/69 | ✅ Zorunlu | ✅ Yasal ve bağlayıcı |
| 🇫🇷 Fransa | INRS ED6109 | ✅ Zorunlu | ✅ Resmî rehber |
| 🇬🇧 Birleşik Krallık İngiltere | HSE L74 | ✅ Zorunlu | ✅ ACOP niteliğinde |
| 🇺🇸 ABD | ANSI Z308.1 | ✅ Zorunlu (OSHA’ya bağlı) | ⚠️ Tavsiye edilen içerik, eyalet bazlı yorumlanabilir |
| 🇨🇦 Kanada | CSA Z1220-17 | ✅ Zorunlu | ⚠️ Eyaletlere göre değişir |
| 🇦🇺 Avustralya | Code of Practice | ✅ Zorunlu | ✅ Federal düzenleme |
| 🇸🇪 İsveç | AFS 1999:07 | ✅ Zorunlu | ✅ Mevzuata dayalı |
🧭 🧭 🧭
🇹🇷 Türkiye’de Durum 🇹🇷
- Kurum: T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
- Yasal mı?: İlk yardım dolabı bulundurmak zorunludur. Lakin içeriği yönetmeliklerde net belirtilmemiştir.
- Uygulama: İşyerlerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre “ilkyardımcı bulundurma” ve “ilkyardım malzemesi sağlama” zorunludur.
- İçerik önerisi: Net olarak belirlenmiş değil…
İlk yardım dolabının içeriğini yasal güvenceye bağlayan ülkelerin uygulamaları, yalnızca mevzuat başarısı değil aynı zamanda insan hayatına verilen önemin göstergesidir. Bir işyerinde, doğru malzeme ile donatılmış bir ilk yardım dolabı; zamanında yapılan basit bir müdahale ile bir çalışanın hayatını kurtarabilir, yaralanmanın boyutunu azaltabilir veya kalıcı sakatlıkların önüne geçebilir.
Türkiye’de ilk yardım dolabı bulundurma zorunluluğu bulunmakla birlikte, içeriğe ilişkin detaylar net bir şekilde tanımlanmamıştır. Bu durum, özellikle yüksek riskli sektörlerde standart dışı içeriklerle hazırlanan eksik dolapların kullanılmasına ve bu nedenle acil müdahale anlarında zaman ve etkinlik kaybına yol açabilir. Bu bağlamda, başta Avrupa ülkeleri olmak üzere gelişmiş İş Sağlığı ve Güvenliği sistemlerine sahip ülkelerin içerik belirleme ve zorunlu uygulama modelleri, ülkemiz açısından önemli bir gelişim ve iyileştirme örneği teşkil etmektedir.
Bu yazı ile; işyerlerinde daha güçlü, mevzuata uygun ve yaşam koruyucu ilk yardım sistemlerinin kurulmasına katkı sağlamak amacındayım. Gelecekte, ulusal düzenlemelerde içerik standardının açık biçimde tanımlanması ve periyodik kontrol sistemine entegre edilmesiyle, iş kazalarının sonuçları daha etkin biçimde yönetilebileceğini düşünüyorum.
Unutulmamalıdır:
“Hayat, dakikaların içinde saklıdır. Ve o dakikaların kaderi, hazır bir ilk yardım dolabına bağlı olabilir.”
📞 📞 📞
İlk Yardımda İlk Tercihiniz Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi
📞 Tetkik OSGB ile Hemen Tanışın!
✅ Hemen Başvurun
📍 Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi : Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
📞 İlk Yardım Eğitim Telefonu: +90 541 125 15 31
📞 Tetkik Merkez Telefonu: +90 232 265 20 65
🌐 Web sitemiz: https://tetkik.com.tr/
📧 Bilgi: [email protected]
✅ Hayat Kurtarmak Bir Eğitim Kadar Yakın!
Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi ile Hazırlıklı Olun!
İlk yardım eğitimi, yalnızca bir yasal mecburiyet değil; bir yaşam bilincidir.
Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi, bu bilinci kurumlara, çalışanlara ve topluma kazandırmak için burada.
Hayat kurtarmak, sadece sağlıkçılara bırakılmayacak kadar önemlidir.
Siz de ilk adımı atın – Tetkik ile bilinçli olun, fark yaratın.
Hizmetlerimiz Laboratuvar ve muayene ile de sınırlı değil.
İlk yardımcı olmak isteyenler eğitimlerimize katılabilirler.
Hijyen Mesleki Eğitim Belgesi almak isteyenlere de çözümümüz mevcut.
Mesleki Eğitim Belgesi için yine sizlere destek veriyoruz.
İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tüm konularda her daim sizlerin hizmetindeyiz.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü