Denizde ve Gemide Güvenli Çalışma Eğitimi – I ”Deniz Ortamında Çalışmanın Temel Riskleri”
Deniz Ortamında Çalışmanın Temel Riskleri
Orkinos Çiftliğinde Denizde ve Gemide Güvenli Çalışma Eğitimimizin Ana Başlıklarından ilki olan Deniz Ortamında Çalışmanın Temel Riskleri konusunda verdiğimiz eğitimde değindiğimiz hususların genelini bu yazımızda okuyacaksınız.
Denizde çalışma, karasal iş ortamlarına göre kendine özgü fiziksel, kimyasal, biyolojik ve organizasyonel riskleri barındırır. Bu ortamlarda çalışan dalgıçlar, gemi personeli, yemciler ve teknik destek ekipleri; suyun, rüzgarın, makine ve ekipmanın oluşturduğu çok boyutlu risklerle karşı karşıyadır. Orkinos çiftlikleri gibi açık deniz tesislerinde bu risklerin bazıları doğrudan doğa koşullarından, bazıları ise gemi gibi hareketli platformlardan kaynaklanır. Bu bölümde deniz ortamına özgü temel riskleri inceleyeceğiz.
Açık Deniz – Hava Koşulları Riski – Fırtına, Ani Rüzgar ve Görüş Düşüklüğü
Açık denizlerde çalışmanın en belirgin riski, hızla değişen ve çoğu zaman öngörülemeyen hava koşullarıdır. Kuvvetli fırtınalar, ani çıkan rüzgarlar ve yoğun sis gibi durumlar hem operasyonların güvenliğini tehlikeye atar hem de kurtarma/kaçış planlarının uygulanmasını zorlaştırır. Görüş mesafesinin düşmesi, iskeleye yanaşma ve personel transferi gibi hassas işlemlerde kaza riskini artırır.
Önlemler:
- Güncel meteorolojik verilerin anlık takibi,
- Belirli rüzgar/sürat limitlerinin üzerine çıkıldığında operasyonların durdurulması,
- Sisli havalarda sesli/ışıklı ikaz sistemlerinin aktif kullanımı,
- Acil durum barınak noktalarının önceden belirlenmesi.
Deniz Taşıtlarının Hareketli Zemin Olması – Kayma, Düşme ve Çarpma Tehlikeleri
Düşme ve Kayma Tehlikeleri
Gemi güvertesi ve kafes sistemlerinin üzeri sürekli ıslaktır. Deniz suyu, yosun, balık artıkları ve yağlı yüzeyler kayganlığı artırır. Ayrıca halatların yerde dağınık bırakılması, kapakların açık kalması gibi düzensizlikler de düşme riskini artırır. Yüksekten düşmeler ise özellikle kafes kenarlarında, platformlarda ya da iskelelerde çalışanlar için hayati risk taşır.
Gemiler, şamandıralar ve kafes platformları; deniz dalgalarının etkisiyle sürekli hareket halindedir. Bu hareketlilik, çalışanların denge kaybı yaşamasına, savrulmasına ya da kayarak düşmesine neden olabilir. Ayrıca deniz araçlarının birbirine temas ettiği anlarda ya da gemi yanaşırken yaşanan sarsıntılar, sıkışma ve çarpma riskini doğurur.
Önlemler:
- Kaymaz tabanlı deniz tipi güvenlik ayakkabılarının kullanımı,
- Güverte temizlik planlarının takibi,
- Geçiş köprülerinde ve güvertelerde sağlam korkuluk sistemleri,
- Üç temas kuralı (iki el bir ayak veya iki ayak bir el temaslı) ile hareket etme eğitimi,
- Kişisel düşüş önleyici sistemler (emniyet kemeri, halat sistemleri),
- Personel transferi sırasında gemi sabitleme prosedürlerinin uygulanması.
Serbest Düşen ve Savrulan Cisimler
Halat tamburları, vinç kolları, kreyn sapanları veya dengesizce istiflenmiş konteynerler; ani hareketlerle savrularak ciddi yaralanmalara neden olabilir. Özellikle yükleme ve boşaltma sırasında geminin yalpa yapması bu riski artırır.
Çözüm Önerileri:
- Kask kullanımı,
- Vinç operatörlerinin yeterlilik belgesi alması,
- Yük altından geçmeme kuralına kesin uyum,
- Halatların gerginlik durumlarının sürekli izlenmesi.
Yük Operasyonları ve Ekipman Kullanımı
Yem torbaları, kafes panelleri ve motorlu taşıma sistemleriyle yapılan işlemler sırasında sıkışma, ezilme ve ezilme riski yüksektir.
Çözüm Önerileri:
- Yük kaldırma teknik eğitimi,
- El sıkışmalarını önleyen güvenlik mesafeleri,
- İşaretçi (flagman) personel görevlendirilmesi.
Tuzlu Suyun Metal Ekipman Üzerindeki Aşındırıcı Etkisi
Tuzlu suyun sürekli teması, metal yüzeylerde oksidasyon ve korozyona yol açar. Bu durum halat makaraları, iskele bağlantı noktaları, vinç bileşenleri ve merdiven bağlantıları gibi kritik yapısal parçalarda zamanla zayıflamalara ve kırılmalara neden olabilir.
Önlemler:
- Deniz suyuna dayanıklı paslanmaz alaşımların kullanımı,
- Ekipmanların belirli periyotlarla korozyon kontrolünden geçirilmesi,
- Koruyucu boya ve galvaniz kaplama uygulamaları,
- Kritik taşıyıcı bağlantılarda tork kontrol ve yedekli sabitleme uygulamaları.
Islak Yüzeylerde Elektrikli Ekipman Kullanımı Riskleri
Deniz ortamında nem, yoğun yoğuşma ve doğrudan su teması nedeniyle elektrikli sistemler, yalıtım zayıflığı ve kısa devre riskine daha açıktır. Bu durum, sadece cihazların bozulmasına değil, çalışanların elektrik çarpmasına maruz kalmasına da neden olabilir.
Önlemler:
- IP65 ve üzeri koruma sınıfına sahip ekipmanların tercih edilmesi,
- Elektrikli sistemlerin düzenli izolasyon testi ile kontrolü,
- Priz, fiş ve pano gibi bileşenlerin su sızdırmaz muhafazalarda tutulması,
- Çalışanlara temel elektrik güvenliği eğitimi verilmesi.
Biyo-tehlikeler – Deniz Canlılarıyla Temas, Deniz Suyu Yutulması ve Enfeksiyon Riski
Deniz ortamı, çeşitli mikroorganizmalara ve toksik organizmalara ev sahipliği yapar. Özellikle orkinos gibi büyük balıklarla çalışan personel; iğne gibi keskin yüzgeç darbelerine, balık dışkısına ya da parazit içeren sıvılara maruz kalabilir. Ayrıca dalgıçların ya da yemcilerin istemsiz olarak deniz suyu yutması, midede enfeksiyona veya kulak-burun-boğaz enfeksiyonlarına yol açabilir.
Önlemler:
- Suya doğrudan temas eden personelin eldiven ve gözlük kullanması,
- Açık yara ile çalışmanın yasaklanması ve su geçirmez bandaj kullanımı,
- Temizlik ve hijyen protokollerinin sıkı tutulması,
- Enfeksiyon durumlarına karşı sağlık birimiyle iş birliği içinde izleme yapılması.
Bu alt başlıklar, deniz ortamında çalışmanın neden yüksek düzeyde kontrol, planlama ve eğitim gerektirdiğini açık biçimde ortaya koymaktadır. Orkinos çiftliklerinde güvenli çalışma kültürü, yalnızca fiziksel ekipman güvenliğiyle değil; doğayı anlamak, öngörmek ve saygıyla çalışmakla da yakından ilişkilidir.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler
⭐️⭐️ BALIKÇI GEMİLERİNDE YAPILAN ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18741&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
⭐️⭐️ BALIKÇI GEMİLERİNDE YAPILAN ÇALIŞMALARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/wxtnvm2v/gururtantoglu.pdf
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

