Yüksekte Çalışma Güvenliği – Denge ve Güvenlik 

Yüksekte Çalışmanın Temel Riskleri

Yüksekte çalışmanın en temel riski düşme tehlikesidir.

Bu tehlike, yetersiz güvenlik önlemleri, hatalı ekipman kullanımı veya dikkatsizlik sonucu ortaya çıkabilir. Fiziksel risk faktörleri arasında kaygan zeminler, dengesiz yüzeyler ve olumsuz hava koşulları yer alırken, psikolojik risk faktörleri stres, yorgunluk ve dikkat dağınıklığıdır.

İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, bu riskleri en aza indirmek için belirli standartlar ve prosedürler getirmiştir.

Bu mevzuata uygun hareket etmek, hem çalışanların sağlığını korumak hem de yasal sorumlulukları yerine getirmek açısından büyük önem taşır.

Yüksekte çalışma esnasında oluşabilecek kazaların analizi, risk değerlendirme süreçlerinin iyileştirilmesine katkı sağlar.

İşverenlerin ve çalışanların bu konuda bilinçli olması, kazaların önlenmesinde kritik bir rol oynar.

Yüksekte Çalışma Risk Analizinde

  • Düşme tehlikelerinin detaylı analizi
  • Fiziksel ve psikolojik risk faktörleri
  • İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı perspektifi de muhakkak dikkate alınmalı – dahil edilmeli.

Fiziksel Denge Mekanizmaları

İnsan vücudunun denge sistemi, karmaşık bir biyomekanik yapıya sahiptir.

Bu sistem, iç kulaktaki denge organları, gözler ve proprioseptörler (kas ve eklemlerdeki algılayıcılar) aracılığıyla sürekli olarak bilgi toplar ve beyne iletilir.

Merkezi yerçekimi, vücudun ağırlık merkezini kontrol altında tutarak dengenin sağlanmasına yardımcı olur.

Propriosepsiyon ise vücudun pozisyonunu ve hareketlerini algılayarak denge reflekslerini tetikler.

Denge reflekslerini anlamak ve geliştirmek, yüksekte çalışma sırasında oluşabilecek dengesizliklere karşı hızlı ve etkili tepkiler verilmesini sağlar.

Denge eğitimi, bu refleksleri güçlendirmek ve vücudun denge mekanizmalarını optimize etmek için önemlidir.

Düzenli egzersizler ve denge tahtaları gibi araçlar kullanılarak denge yeteneği artırılabilir. Ayrıca, yüksekte çalışmaya uygun fiziksel kondisyonun korunması, yorgunluğun denge üzerindeki olumsuz etkilerini azaltır.

Yüksekte Çalışanlarla İlgili Süreçleri Takip Edenlerin Özellikle

  1. İnsan vücudunun denge sisteminin biyomekaniğini
  2. Merkezi yerçekimi ve propriosepsiyonunu
  3. Denge reflekslerini anlama ve geliştirme tekniklerini bilmesi ve uygulamalarına dahil etmesi gerekir.

Güvenlik Ekipmanları ve Donanım

Yüksekte çalışırken kullanılan güvenlik ekipmanları ve donanım, düşme riskini en aza indirmek için hayati öneme sahiptir.

Emniyet kemeri ve bağlantı sistemleri, düşme durumunda çalışanın güvenliğini sağlamak amacıyla tasarlanmıştır.

Bu sistemlerin doğru kullanımı, düzenli olarak kontrol edilmesi ve bakımının yapılması gerekmektedir. Kişisel koruyucu donanımın (KKD) seçimi, çalışma ortamının özelliklerine ve potansiyel risklere göre yapılmalıdır.

Örneğin, kaygan zeminlerde çalışırken kaymaz tabanlı ayakkabılar tercih edilmelidir. Modern güvenlik teknolojileri, düşmeyi önleyici sistemler, otomatik emniyet halatları ve sensörlerle donatılmış kasklar gibi inovatif çözümler sunmaktadır.

Bu teknolojilerin kullanımı, yüksekte çalışma güvenliğini önemli ölçüde artırır. İşverenlerin, çalışanlarına uygun KKD’yi sağlaması ve bunların doğru kullanımı konusunda eğitim vermesi yasal bir zorunluluktur.

“Güvenlik ekipmanları sadece bir araç değil, hayattır.”

Denge Eğitimi ve Teknik Beceriler

Yüksekte çalışmada denge eğitimi, profesyonel denge antrenman yöntemlerini içerir.

Core kas gruplarının güçlendirilmesi, vücudun dengesini sağlamak ve kontrolünü artırmak için önemlidir. Bu kas grupları, karın, sırt ve kalça bölgelerindeki kasları kapsar.

Denge tahtaları, trambolinler ve yoga gibi aktivitelerle core kasları güçlendirilebilir.

Psikolojik ve fiziksel hazırlık stratejileri, yüksekte çalışmanın getirdiği stresi yönetmek ve konsantrasyonu artırmak için önemlidir.

Çalışanların, yüksekte çalışmaya başlamadan önce zihinsel olarak hazır olması, dikkat dağınıklığını önler ve güvenliği artırır.

Düzenli aralıklarla yapılan denge testleri, çalışanların denge yeteneklerini değerlendirmek ve gerekli eğitimleri planlamak için faydalıdır. Ayrıca, yüksekte çalışma simülasyonları, gerçek çalışma ortamını taklit ederek çalışanların deneyim kazanmasını sağlar.

Yüksekte Çalışanlara

  • Profesyonel denge antrenman yöntemleri
  • Core kas gruplarının güçlendirilmesi
  • Psikolojik ve fiziksel hazırlık stratejileri öğretilmeli ve düzenli olarak uygulamaları sağlanmalıdır.

Risk Analizi – Değerlendirme ve Önceden Planlama

Çalışma alanının kapsamlı risk analizi, yüksekte çalışmanın güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesi için temel bir adımdır.

Bu analiz, potansiyel tehlikeleri belirlemek, riskleri değerlendirmek ve önleyici tedbirler almak amacıyla yapılır.

Acil durum prosedürleri ve eylem planları, olası kazalara karşı hazırlıklı olmayı sağlar. Bu planlar, ilk yardım, tahliye ve kurtarma gibi acil durum senaryolarını içerir.

Güvenli çalışma ortamının oluşturulması, uygun iskele sistemlerinin kurulması, bariyerlerin yerleştirilmesi ve uyarı işaretlerinin kullanılması gibi önlemleri kapsar.

İşverenlerin, risk değerlendirme süreçlerine çalışanları da dahil etmesi, daha kapsamlı ve etkili bir analiz yapılmasını sağlamalıdır.

Düzenli olarak yapılan kurul (güvenlik) toplantıları, çalışanların bilinç düzeyini artırır ve güvenlik kültürünün gelişmesine katkıda bulunur.

Risk değerlendirme sonuçlarına göre belirlenen önlemlerin uygulanması ve denetlenmesi, çalışma ortamının sürekli olarak güvenli kalması işverenin sorumluluğudadır.

Mesleki Sağlık ve Psikolojik Dayanıklılık

Yüksekte çalışmanın psikolojik etkileri, stres, kaygı ve korku gibi duyguları içerebilir.

Bu duygular, çalışanların performansını olumsuz etkileyebilir ve kaza riskini artırabilir. Stres yönetimi ve konsantrasyon teknikleri, bu etkileri en aza indirmek için önemlidir.

Meditasyon, nefes egzersizleri ve gevşeme teknikleri, stresi azaltmaya yardımcı olabilir.

Zihinsel ve bedensel dayanıklılığı artırma yöntemleri, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve yeterli uyku gibi alışkanlıkları içerir.

İşverenlerin, çalışanlarına psikolojik destek sağlaması, stresle başa çıkmalarına yardımcı olur. Ayrıca, yüksekte çalışmanın getirdiği fiziksel yorgunluğun önlenmesi için uygun dinlenme aralıkları ve ergonomik çalışma koşulları sağlanmalıdır.

Çalışanların, sağlık sorunları veya psikolojik zorluklar yaşadıklarında işverenlerine bildirmeleri, gerekli önlemlerin alınması için önemlidir.

TeknikAçıklama
MeditasyonZihni sakinleştirme ve odaklanma
Nefes EgzersizleriStresi azaltma ve rahatlama
Gevşeme TeknikleriKas gerginliğini azaltma

Yüksekte Çalışma ve Güvenlik Önerileri

Yüksekte çalışmada sürekli eğitimin önemi vurgulanmalıdır.

Çalışanların, güvenlik prosedürleri, ekipman kullanımı ve acil durum planları hakkında düzenli olarak bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Bireysel ve kurumsal güvenlik kültürü, tüm çalışanların güvenlik bilincine sahip olmasını ve güvenlik önlemlerine uymasını sağlamayı amaçlar.

İşverenlerin, güvenlik konusundaki liderliği teşvik etmesi ve çalışanların katılımını sağlaması, güvenlik kültürünün gelişmesine katkıda bulunur.

Güvenli çalışma prensiplerinin özeti, risk değerlendirmesi, uygun ekipman kullanımı, düzenli eğitim ve psikolojik hazırlık gibi temel unsurları içerir.

Yüksekte çalışmanın getirdiği risklerin farkında olarak, bu prensiplere uyulması, kazaların önlenmesinde ve çalışanların sağlığının korunmasında kritik bir rol oynar.

Unutulmamalıdır ki, güvenlik her zaman öncelikli olmalı ve hiçbir zaman taviz verilmemelidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Proprioseptif duyular: vücut şekli, vücut pozisyonu ve hareketi ile kas kuvvetini işaret etmedeki rolleri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23073629/

⭐️⭐️ Motor fonksiyonunun düzenleyicisi olan propriosepsiyon https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34078529/

⭐️⭐️ Propriosepsiyon https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29510103/

⭐️⭐️ Yüksekte Çalışanlarda İş Kazalarını Önlemek Amaçlı Uygulanacak Bilişsel ve Psikomotor Testlerin Geliştirilmesi https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-yuksekte-calisanlarda-is-kazalarini-onlemek-amacli-uygulanacak-bilissel-ve-psikomotor-testlerin-gelistirilmesi-90718.html

⭐️⭐️ Yaralanma Önleme İçin Çekirdek Denge Eğitimi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3806175/

⭐️⭐️ Çekirdek stabilite egzersiz prensipleri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18296944/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır
.

Daha Fazla

Nöroergonomik İş Güvenliği

Nöroergonominin Bilimsel Temelleri

Nöroergonomi, insan beyninin iş ortamındaki tepkilerini ve performansını etkileyen nörolojik süreçleri anlamayı amaçlar. 

Bu disiplin, bilişsel yükün (cognitive load) çalışanların dikkatini, karar verme süreçlerini ve genel performansını nasıl etkilediğini inceler. Yüksek bilişsel yük, stres ve yorgunluk mekanizmalarını tetikleyebilir, bu da iş kazaları riskini artırır.

Nöroergonomi, nörobilim ve ergonomi disiplinlerinin kesişiminde yer alır. Bu alanda, beyin işlevlerinin iş performansına etkisi derinlemesine incelenir.

Nörobilim, beynin nasıl çalıştığını anlamamızı sağlarken, ergonomi ise insan-makine etkileşimini optimize etmeyi hedefler.

Nöroergonomi, bu iki alanın birleşimiyle, çalışanların bilişsel süreçlerini ve bu süreçlerin iş güvenliği üzerindeki etkilerini anlamaya odaklanır.

Özellikle kognitif yük ve yorgunluk mekanizmaları, nöroergonominin temel ilgi alanları arasındadır. Kognitif yük, bir görevi yerine getirirken beynin ne kadar zorlandığını ifade ederken, yorgunluk ise uzun süreli zihinsel aktiviteler sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Bu mekanizmaların anlaşılması, iş yerlerinde daha iyi çalışma koşulları sağlamak ve iş kazalarını önlemek için kritik öneme sahiptir.

Nöroergonomi, bu bilimsel temelleri kullanarak, iş yerlerinde insan odaklı çözümler geliştirmeyi amaçlar.

Beyin işlevlerinin iş performansına etkisi, dikkat, hafıza, karar verme ve problem çözme gibi çeşitli bilişsel süreçleri içerir. Çalışanların bu süreçlerdeki performansı, iş güvenliği ve verimliliği doğrudan etkiler.

Örneğin, dikkat eksikliği veya hafıza problemleri, iş kazalarına yol açabilirken, etkili karar verme ve problem çözme becerileri, iş süreçlerini optimize edebilir.

Bu nedenle, nöroergonomi, çalışanların bilişsel yeteneklerini destekleyecek ve geliştirecek stratejiler sunar. Kognitif yükün yönetimi ve yorgunluğun azaltılması, iş yerlerinde daha sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı yaratmak için önemlidir.

Nöroergonomik yaklaşımlar, çalışanların zihinsel kapasitelerini en üst düzeye çıkararak, iş performansını artırmayı ve iş kazalarını önlemeyi hedefler.

İnsan beyninin stres ve yorgunluk mekanizmalarını anlamak, çalışanların aşırı yüklenmesini önlemek ve daha güvenli bir çalışma ortamı sağlamak için kritik öneme sahiptir.

Nöroergonomik araştırmalar, çalışanların nörolojik durumlarını izleyerek erken uyarı sistemleri geliştirmeyi ve kişiselleştirilmiş müdahaleler uygulamayı mümkün kılar. Bu sayede, iş güvenliği riskleri proaktif bir şekilde yönetilebilir ve çalışanların refahı desteklenebilir.

Nörolojik süreçlerin iş güvenliğine etkisi, özellikle tehlikeli ve karmaşık görevlerde çalışanlar için önemlidir.

Örneğin, bir inşaat işçisinin tehlikeli bir ortamda çalışırken hızlı ve doğru kararlar vermesi gerekir. Nöroergonomik yaklaşımlar, bu tür görevlerde çalışanların dikkatini ve karar verme becerilerini optimize etmeyi hedefler, böylece iş kazalarının önüne geçilebilir.

Nöroergonomik İş Güvenliğinin Temel Prensipleri

Bilişsel Yükün Yönetimi: İş yerlerinde aşırı bilişsel yük, çalışanların performansını olumsuz yönde etkileyebilir. Nöroergonomik iş güvenliği, bilişsel yükü azaltarak, çalışanların daha az zihinsel çaba harcayarak güvenli bir şekilde çalışabilmelerine olanak tanır. Bu, çalışanların dikkatlerini daha kolay toplamasına, daha doğru kararlar almasına ve hata yapma olasılıklarını düşürmesine yardımcı olabilir.

Dikkat ve Odaklanmanın İyileştirilmesi: Dikkat dağınıklığı veya odaklanma eksikliği, iş kazalarının önemli sebeplerinden biridir. Nöroergonomi, çalışma ortamındaki çeşitli faktörleri (gürültü, ışıklandırma, sıcaklık vb.) optimize ederek çalışanların dikkatlerini daha iyi odaklamalarını sağlar. Beynin çalışma kapasitesine uygun ortamlar yaratarak, iş güvenliğini artırmak mümkündür.

Stres Yönetimi: Yüksek stres seviyeleri, bilişsel işlevleri olumsuz yönde etkileyebilir ve iş kazalarına yol açabilir. Nöroergonomik yaklaşımlar, stresin yönetilmesine yardımcı olabilecek araçlar ve yöntemler sunar. Çalışanların stresli durumlarla daha iyi başa çıkabilmelerini sağlamak, güvenliği artırmada önemli bir rol oynar.

İnsan-Bilgisayar Etkileşimi ve Teknoloji Kullanımı: Çalışanların kullandığı teknolojik cihazlar, onların beyin işleyişine uygun şekilde tasarlandığında, iş güvenliği artabilir. Nöroergonomik iş güvenliği, kullanıcı dostu teknolojilerin ve arayüzlerin geliştirilmesine yardımcı olur. Özellikle endüstriyel makineler ve güvenlik sistemleri, kullanıcıların zihinsel işlevlerine uygun hale getirilerek, yanlış kullanım ve kaza riskleri azaltılabilir.

Yorgunluk ve Uyku Düzenlemeleri: Yorgunluk, güvenliği ciddi şekilde tehdit eden bir faktördür. Nöroergonomi, çalışma saatleri, molalar ve uyku düzenlemeleri gibi faktörlere dikkat ederek, yorgunluğun iş güvenliği üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmayı hedefler. Çalışanların zihinsel ve fiziksel olarak dinç olmalarını sağlayacak stratejiler geliştirilir.

İş Güvenliği İçin Nöroergonomik Çözümler

İş güvenliği için nöroergonomik çözümler, çalışma ortamı tasarımı, zihinsel performansı artırma stratejileri ve yorgunlukla başa çıkma tekniklerini içerir.

Çalışma ortamı tasarımı, çalışanların bilişsel yükünü azaltacak ve dikkatini artıracak şekilde düzenlenmelidir. Gürültü, ışıklandırma ve ergonomik faktörler, çalışma ortamının tasarımında dikkate alınması gereken önemli unsurlardır.

Gürültünün azaltılması, dikkat dağınıklığını önleyerek çalışanların görevlerine odaklanmasını sağlar.

Uygun ışıklandırma, görsel yorgunluğu azaltarak çalışanların performansını artırır.

Ergonomik düzenlemeler ise, fiziksel rahatsızlıkları önleyerek çalışanların zihinsel enerjisini korur.

Zihinsel performansı artırma stratejileri, çalışanların bilişsel yeteneklerini geliştirmek ve optimize etmek için kullanılır. Bu stratejiler arasında eğitim programları, bilişsel egzersizler ve teknoloji destekli çözümler bulunur.

Yorgunlukla başa çıkma teknikleri, çalışanların zihinsel ve fiziksel yorgunluğunu azaltmak için uygulanır.

Düzenli molalar, uyku düzeninin sağlanması ve stres yönetimi, yorgunlukla başa çıkmada etkili yöntemlerdir.

Molalar, çalışanların zihinsel olarak dinlenmesini ve yenilenmesini sağlar.

Uyku düzeninin sağlanması, çalışanların bilişsel fonksiyonlarını ve genel sağlığını iyileştirir. Stres yönetimi teknikleri ise, çalışanların stresle başa çıkmasına yardımcı olarak zihinsel yorgunluğu azaltır.

Nöroergonomik çözümler, iş yerlerinde daha güvenli ve verimli çalışma ortamları yaratmak için kapsamlı bir yaklaşım sunar.

Bu çözümler, çalışanların bilişsel yeteneklerini destekleyerek, iş kazalarını önlemeyi ve iş performansını artırmayı hedefler.

Nöroergonominin Yöntemleri

Beyin Dalgası İzleme (EEG): Elektroensefalografi (EEG) kullanarak çalışanların beyin dalgaları izlenebilir. Bu, odaklanma, yorgunluk, stres ve rahatlama seviyelerinin ölçülmesine olanak tanır.

Göz Takibi (Eye Tracking): Göz hareketleri ve bakış süreleri takip edilerek, bir kişinin dikkati, iş yükü ve çevresel faktörlerle etkileşimi hakkında bilgi edinilebilir.

Bilişsel Yük Testleri: Çeşitli testlerle çalışanların bilişsel yükü ölçülür. Bu testler, zihinsel çaba gerektiren görevler sırasında, bir kişinin beyin kapasitesinin nasıl kullanıldığını ve hangi durumlarda daha verimli olduğunu belirlemeye yardımcı olabilir.

Fonksiyonel Nörogörüntüleme (fMRI): Beynin çeşitli bölgelerinin aktivitesini izleyerek, zihinsel süreçlerin nasıl işlediği hakkında bilgi edinilir. Bu, özellikle yoğun bilişsel görevler sırasında beynin hangi bölgelerinin aktif olduğunu anlamada kullanılır.

Nöroergonomik İş Güvenliği Stratejileri

  1. Bilişsel Yükü Azaltma:
    • Çalışanların görevlerini yerine getirirken karşılaştıkları bilişsel yük, iş güvenliği açısından kritik olabilir. Karmaşık görevler, çalışanların dikkatlerini dağıtabilir ve hata yapma olasılıklarını artırabilir.
    • Görevlerin basitleştirilmesi, rutin işlemlerin otomatikleştirilmesi veya iyi tasarlanmış kullanıcı arayüzleri ile bilişsel yük azaltılabilir.
  2. Çalışma Ortamının Düzenlenmesi:
    • Aydınlatma, ses seviyesi, sıcaklık ve havalandırma gibi çevresel faktörler, çalışanların beyin sağlığını ve odaklanmasını etkileyebilir.
    • Çalışma alanının ergonomik olarak düzenlenmesi, zihinsel performansı iyileştirir ve kazaları önler. Örneğin, aşırı ışık veya düşük ışık, dikkat dağınıklığına yol açabilir, gürültü ise çalışanların odaklanmasını zorlaştırabilir.
  3. Dikkat Takibi ve Beyin Aktivitesi İzleme:
    • Çalışanların beyin aktiviteleri, dikkat seviyeleri ve odaklanma dereceleri izlenebilir. Bu amaçla beyin dalgası izleme (EEG), göz takip teknolojisi ve bilişsel yük testleri gibi araçlar kullanılabilir.
    • Beynin yorgunluk, stres veya düşük dikkat seviyelerini gösteren işaretler izlenebilir ve gerektiğinde müdahale yapılabilir. Bu şekilde, kritik görevlerde dikkat kaybı ve kazaların önüne geçilebilir.
  4. İnsan-Bilgisayar Etkileşiminin İyileştirilmesi:
    • İnsanların kullandığı teknolojilerin beyin işlevlerine uyumlu olması önemlidir. İş yerindeki cihazlar, makineler veya yazılımlar, çalışanların karar verme süreçlerini destekleyecek şekilde tasarlanmalıdır.
    • Hata yapmayı azaltacak arayüzler, daha hızlı geri bildirim sistemleri ve yapay zeka destekli teknolojiler, çalışanların doğru kararlar almasına yardımcı olabilir.
  5. Ergonomik Eğitim ve Bilinçlendirme:
    • Çalışanlara, nöroergonomi ile ilgili eğitimler verilebilir. Bu eğitimlerde, bilişsel yük, dikkat, odaklanma, stres yönetimi ve doğru iş yapma yöntemleri gibi konulara odaklanılabilir.
    • Eğitimler, çalışanların güvenlik konusunda daha bilinçli olmalarını sağlar ve beyinlerinin nasıl çalıştığını anlamalarına yardımcı olur.

Nöroergonomik İş Güvenliği Uygulama Alanları

  1. Ağır Sanayi ve İnşaat:
    • İnşaat ve fabrika gibi iş yerlerinde, fiziksel ve zihinsel taleplerin yüksek olduğu ortamlar bulunur. Nöroergonomik iş güvenliği, işçilerin dikkatini arttırmak, yorgunluklarını yönetmek ve güvenlik risklerini azaltmak için önemlidir.
    • Çalışma alanı tasarımı ve teknolojinin çalışanlara uygun hale getirilmesi, kazaları önlemede etkili olabilir.
  2. Ulaşım ve Taşımacılık:
    • Ulaşım sektöründe (özellikle hava, deniz ve kara taşımacılığında), sürücüler, pilotlar ve denizciler gibi çalışanların dikkatini sürekli olarak yüksek tutmaları gerekir. Nöroergonomi, dikkat dağıtıcı unsurları minimize ederek, odaklanma seviyelerini iyileştirir ve kaza risklerini azaltır.
  3. Sağlık Sektörü:
    • Sağlık çalışanları, özellikle cerrahlar ve hemşireler, yüksek dikkat gerektiren görevleri yerine getirirken, nöroergonomi onların performansını iyileştirebilir. Beyin temelli stratejilerle, cerrahi hata oranları azaltılabilir ve hastaların güvenliği sağlanabilir.
  4. Ofis Ortamları:
    • Ofis çalışanlarında da bilişsel yük ve dikkat kaybı, iş güvenliği açısından sorun oluşturabilir. Nöroergonomi, çalışanların fiziksel ortamlarının yanı sıra, iş yoğunlukları ve çalışma saatleri gibi faktörleri de optimize eder.

Nöroergonomik iş güvenliği, çalışanların zihinsel sağlığını, güvenliğini ve verimliliğini artırmaya yönelik bir yaklaşım sunar. Bu alan, iş yerlerindeki kazaların önlenmesinde, çalışanların daha sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamak için kritik bir rol oynamaktadır.

Nöroergonomi, geleneksel iş güvenliği kurallarını bilimsel verilerle destekleyerek, iş yerindeki güvenliği ve verimliliği artırabilir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Nöroergonomi: Fiziksel ve bilişsel çalışmalara yönelik uygulamaların gözden geçirilmesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24391575/

⭐️⭐️ NÖROERGONOMİ ÇALIŞMALARINA YÖNELİK BİR LİTERATÜR ARAŞTIRMASI http://NÖROERGONOMİ ÇALIŞMALARINA YÖNELİK BİR LİTERATÜR ARAŞTIRMASI

⭐️⭐️ İnsan bilişsel performansının nicelleştirilmesinde EEG endekslerinin uygulamaları: Sistematik bir inceleme ve bibliyometrik analiz https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7717519/

⭐️⭐️ Bilişsel ergonomi https://oshwiki.osha.europa.eu/en/themes/cognitive-ergonomics

⭐️⭐️ Zihinsel İş Yükü, Katılım ve İnsan Performansına Nöroergonomi Yaklaşımı https://www.frontiersin.org/journals/neuroscience/articles/10.3389/fnins.2020.00268/full

⭐️⭐️ İnsan Zihinsel İş Yükü: Bir Araştırma ve Yeni Bir Kapsayıcı Tanım https://www.frontiersin.org/journals/psychology/articles/10.3389/fpsyg.2022.883321/full

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır
.

Daha Fazla

İş Sağlığı ve Güvenliğinde ISCO Niçin Önemli?

İş Sağlığı ve Güvenliğin saha çalışmalarının önemi olduğu kadar evrakların doğru, düzenli ve zamanında hazırlanması da önemlidir.

Tabi ki sahada yapılacak İş Sağlığı ve Güvenliği çalışmalarının planlanması ve uygulanması için de işveren ve işveren vekillerinden doğru, düzenli ve zamanında bilgi – evrak alabilmek gerekiyor.

Kısaca; paydaşların, sahada da evraklarda da ortak anlayış ve doğruluğu zamanında yerine getirmeleri esas.

Bu evrakların ilki çalışanın – işçinin işe girişinde kayıtlarının (çalışacağı işe uygun meslek kaydı ile SGK girişinin yapılması) doğru ve tabi ki zamanında yapılması.

Bu sebeple;

İlk olarak kısaltmaların ve tanımların ne oldukları ile başlayalım.

ISCO – International Standard Classification of Occupations Nedir?

Dilimiz Türkçeye çevirdiğimizde, ”Uluslararası Meslek Standartları Sınıflandırması‘ anlamına gelir. Ülkemizde ingilizce kısaltması olan ”İSCO” olarak da kullanılmaktadır.

Mesleklerin tanımlarında ve içeriğinde ülkeler arasında farklılık olmaması, sınıflandırılmanın standartlaşması için Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) bünyesinde yapılan çalışmalar sonucunda 1958 yılında ortak karara bağlanmıştır. Zaman içerisinde güncel ihtiyaçlara göre geliştirilerek halen ülkemiz de dahil Uluslararası Çalışma Örgütü üyesi ülkeler ve bazı üye olmayan ülkeler tarafından kullanılmaktadır.

Uluslararası Meslek Standartları Sınıflandırması(ISCO-08), idari kayıtların yanı sıra, nüfus sayımları ve diğer istatistiksel alan taramalarından elde edilen mesleki bilgilerin derlenmesi ve sınıflandırılması için geliştirilmiş bir sistemdir. ISCO’nun ana amacı, işllere ve mesleklere ilişkin bilgilerin uluslararası açıdan raporlanması ve karşılaştırılması için bir zemin oluşturmaktır.

a. İş, ‘‘bir işveren namına veya kendi hesabına çalışmak da dahil olmak üzere bir kişi tarafından gerçekleştirilen veya gerçekleştirilmesi öngörülen görev ve sorumluluklar seti’’ olarak tanımlanır.

b. Bir meslek ise içerisindeki ‘’ana görev ve sorumlulukların yüksek derecede benzerliği ile nitelenen bir iş setidir’’ Bir kişi, geçmiş, mevcut veya gelecekteki bir işle olan ilişkisi bakımından bir meslekle ilişkilendirilebilir.

ISCO-08, meslekleri gruplar halinde düzenlerken iki temel kriter kullanır:

Beceri Seviyesi ve Beceri Uzmanlaşması

a. Beceri, ‘’verilen işin görevleri ve sorumlukları yerine getirme kabiliyeti’’ olarak tanımlanır.

b. Beceri Düzeyi, ‘‘gerçekleştirilecek görevler ve sorumluluklar dizisinin ve karmaşıklığının bir fonksiyonudur’.’

c. Beceri Uzmanlaşması, ‘’gerekli bilgi alanı, kullanılan araçlar ve makineler, kullanılan veya üzerinde çalışılan malzemeler ve üretilen mal ve hizmet çeşitleri’’ olarak düşünülür.

Belirli dönemlerde üye ülkelerin katkılarıyla güncelleme çalışmaları gerçekleştirilen bu sınıflama sisteminin son versiyonu 2008 yılında (ISCO-08) yürürlüğe girmiştir.

Uluslararası Meslek Standartları Sınıflandırması‘ nın bir çok amacı mevcut.

  • Standart meslek tanımı olması,
  • Mesleki verilerin toplanabilmesi ve paylaşılabilmesi,
  • Ölçülebilir ve karşılaştırılabilir olması,
  • Bilgi, beceri, yetkinlik ve sonrasında tecrübe kriterlerinin sağlanması,
  • İş sağlığı ve güvenliği hizmet kriterlerinin belirlenebilmesi,
  • Ülkeler ve diller arasında ortak (meslek) iletişiminin oluşturulabilmesi.

Ve benzeri amaçlara hizmet etmektedir.

Ayrıca Ek Bilgi;

ISCO-08 içindeki beceri uzmanlığı kavramı, ISCED’deki eğitim ve öğretim alanlarıyla bazı benzerlikler göstermektedir. Bununla birlikte, ISCO-08 ve ISCED, farklı istatistiksel birimleri farklı kriterler kullanarak sınıflandırırlar.

ISCO-08 işleri gerçekleşltirmek için gerekli beceri seviyesine ve uzmanlığına bağlı olarak işleri sınıflandırırken; ISCED Eğitim ve Öğretim Alanları, konular bakımından eğitim programlarını ve yeterliliklerini sınıflandırır. Bu nedenle, her ne kadar iki sınıfflama arasında bağlantılar açıkça var olsa da; iki sınıflamadaki meslek grupları ve alan grupları arasında doğrudan bir uyumluluk her zaman olmayabilir.

ISCO Düzenleme ve Takibini Ülkemizde Hangi Kuruluşlar Yapıyor?

ISCO’nun Türkiye’de kullanımı ile ilgili çalışmalar TÜİK tarafından yapılmaktadır. ISCO’yu ülkemizde doğrudan kullanan diğer bir kurum İŞKUR’dur.

İŞKUR tarafından işgücünün kayıt altına alınması ve izlenmesi ile işgücü piyasasındaki iş, meslek ve unvanlar hakkında kişi ve kurumlara bilgi sunmak amacıyla oluşturulan Türk Meslekler Sözlüğünün çerçeve yapısının oluşturulmasında da ISCO doğrudan esas alınmıştır.

Yükseköğretimdeki mevcut programların ISCO-08 ile​​ uyum çalışmaları halen devam etmektedir.

Meslek Sınıflaması Nasıl Yapılıyor

ISCO-08 tüm mesleklerin sınıflandırıldığı dört düzeyli hiyerarşik bir sınıflamadır.

Bu sınıflamada 10 ana grup, 43 alt ana grup, 130 grup ve 436 birim grup bulunmaktadır.

Bu 436 (4 haneli kod) birim grup kodlarının altında yer alan ve en detaylı sınıflama olan 6’lı kodlar, İŞKUR tarafından istihdam piyasasının ihtiyaçlarına göre sürekli olarak güncellenmektedir.

İŞKUR tarafından 2018 yılı itibari ile toplam 7.138 adet 6’lı kod belirlenmiştir.

Sorgulama için İŞKUR’ un Türk Meslekler Sözlüğü – Türkiye İş Kurumu inceleyebilirsiniz.

SGK Açısından Meslek Sınıflaması Niçin Önemli?

SGK, sigortalıların prime esas kazançlarının bildirilip bildirilmediğinin takibini yapmayı ve çalışanın maaşı ile orantılı prim ödenmesini sağlamak amacı ile 2012 yılında uygulamaya koymuştur.

1 Ocak 2018 tarihi itibariyle işverenlerce bildirimi zorunlu hususlar kapsamına alınmış ve işverenler, çalışanları işe alırken işyerinde fiilen yapacakları veya yapmakta oldukları işe uygun meslek kodunu SGK’ye bildirmekle yükümlü hale getirilmiştir.

Bu maksatla meslek kodlarının ilk rakamı önemlidir. Çünkü;

  • Yöneticiler’ in meslek kodları ”1” ile başlar
  • Profesyonel meslek mensuplarının meslek kodları ”2” ile başlar
  • Teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensuplarının meslek kodları ”3” ile başlar.
  • Daha vasıfsız meslekleri içeren meslek kodları ”4, 5, 6, 7, 8 ve 9” ile başlar.

Şirketlerin tamamının çalışanlarını meslek kodları ile birlikte SGK’ye bildirilme zorunluluğu vardır.

1 Ocak 2018 tarihinde yürürlüğe giren yasaya göre işçilerin meslek kodlarının SGK’ ye doğru bildirilmemesi (Muhtasar prim ve hizmet beyannamesinde) durumunda işverenlere idari para cezası uygulanır.

15.07.2016 tarih ve 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 51 inci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasına eklenen (n) bendinde; “Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde, sigortalıların işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun meslek adı ve kodunu, gerçeğe aykırı bildiren her bir işyeri için aylık asgari ücreti geçmemek üzere meslek adı ve kodu gerçeğe aykırı bildirilen sigortalı başına asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

Yapmakta Olduğu Gerçek İş Haricinde Başka Bir Meslek Kodu İle Bildirimi Yapılan Çalışanın Hak kaybı – Zararı Olur mu?

Çalışanlar açısından bakıldığında;

  • Rapor alması halinde ödenecek rapor parası
  • Emekli olması halinde bağlanacak emekli aylığı
  • Ölümü halinde hak sahiplerine bağlanacak dul – yetim aylığı

hesaplanırken o çalışanın adına SGK’ya bildirilmiş olan meslek adı ve kodunun herhangi bir önemi yoktur. Çalışan için önemli olan adına SGK’ya bildirilen sigorta primine esas kazancıdır.

Yani başlıktaki sorunun cevabı: Hayır. Yapmakta Olduğu Gerçek İş Haricinde Başka Bir Meslek Kodu İle Bildirimi Yapılan çalışanın herhangi bir hak kaybı yada zararı olmaz.

Yapmakta Olduğu Gerçek İş Haricinde Başka Bir Meslek Kodu İle Bildirimi Yapılan Çalışan Ne Yapmalı?

Her ne kadar; Yapmakta Olduğu Gerçek İş Haricinde Başka Bir Meslek Kodu İle Bildirimi Yapılan çalışanın herhangi bir hak kaybı yada zararı olmasa da….

Çalışanın hem ahlaki doğruluk hem de kanun ve yönetmeliklere uyulması adına yapılan yanlışı fark ettiğinde derhal işletmenin içerisindeki ilgili yetkiliyi (insan kaynakları, muhasebe birimi vb gibi) hatanın düzeltilmesi için bilgilendirmeli – uyarmalıdır.

İşveren ve işletme İçin İSCO Niçin Önemli?

İnşaatlarda – Şantiyelerde sıklıkla karşılaştığımız beden işçisi meslek kodundan yapılan SGK bildirimlerinde; ilgili işçi ustalık gerektiren (İnşaat Demircisi, Kalıpçısı vb gibi) bir işte çalıştırılırsa ve çalışması esnasında iş kazası geçirirse;

  • İşveren, vasıfsız işçiyi ustalık gerektiren işte çalıştırdığı için
  • Yaptığı işe uygun
    • Mesleki Eğitim – Mesleki Yeterliliği Belgesi olmayabileceği için,
    • İşe giriş oryantasyon eğitimi almamış olacağı için,
    • Personel çalışma ve taahhütnamelerinin olmayabileceği için,
    • Görev tanımları olmayabileceği için,
    • İş güvenliği ek eğitimleri verilmemiş olabileceği için,

kazanın meydana gelmesinde kusurlu bulunabilecektir.

Çünkü kaza sonrası adli ve idari incelemeler sırasında; iş kazası geçiren işçi adına verilmiş olan sigortalı işe giriş bildirgesi de diğer evraklar ile birlikte incelenir.

İşe giriş bildirgesinin veriliş tarihinin yanında bildirgede yer alan işçinin meslek adı ve kodunun doğru olup olmadığı, başlangıçta sehven yapılmış bir hata varsa düzeltilip düzeltilmediği tespit görülecektir. Meslek adı ve kodunun hatalı olması durumunda; idari olarak usülsüzlük olarak cezai işleme tabi tutulacağı gibi adli olarak da kötü niyet olarak değerlendirilebilir.

Konumuz İş Sağlığı ve Güvenliği olduğu için asıl sorumuza – mevzumuza dönelim.

İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından ISCO Niçin Önemli?

İlk olarak işe başlangıcında her çalışanın ”işe giriş – kabul muayenesinini yapılması, yönetmelikte örneği mevcut olan EK-2 formunun çalışanın bilgileri kısmını çalışan, muayene bulgularına, tahlil ve tetkik sonuçlarını değerlendirirken yapacağı işin niteliğine ve risklerine göre fiziksel ve ruhsal durumunun uygun olup olmadığı kararını verir.

Bu süreçte çalışmaya başlayacak kişinin meslek adı (ve dolayısı ile kodunun) işyeri hekimine ne olarak beyan edilirse, (EK-2 formunda çalışanın yazılı beyan bölümünde) muayene ve tetkikleri değerlendire kriteri o mesleğe göre olacak ve raporlama da bu şekilde yapılacaktır.

Sıklıkla yaşadığım klişe olmuş bir örneği paylaşayım:

Şantiyeye ”beden işçisi” SGK kaydı ile işe alınan işçi beyanında da ”zeminde temizlik işleri yapacağım” dediğinde işyeri hekimi olarak vereceğim raporda özellikle yüksekte çalışma onayı vermediğim gibi muayene – tahlil – tetkik değerlendirmem daha toleranslı oluyor.

Ve tabi ki EK-2 Evrakında yüksekte çalışabilir bölümünü çizeceğim (Çalışma izni vermiyorum) gibi ”zeminde çalışacak beden işçisi” olarak çalışması uygundur yazıyorum.

Bu kişi aslen;

Mesleki Yeterlilikte 11UY0012–3 Betonarme Demircisi (Seviye 3) olan ISCO 08 Kodu 7114.04 ile SGK kaydı açılması gerekirken,

Bazen, Mesleki Yeterlilikte 16UY0253-2 İnşaat İşçisi (Seviye 2)olan ISCO 08 Kodu 9312.02 ile SGK kaydı açılırken,

Sıklıkla Beden İşçisi (Genel) ISCO 08 Kodu 9622.02

Bazen de

Beden işçisi (taşıma, yükleme-boşaltma) ISCO 08 Kodu 9333.23

Beden İşçisi (Temizlik) ISCO 08 Kodu 9622.01

kayıt açıldığını görüyorum

Örnek gördüğünüz, Betonarme Demircisi SGK girişi yapılacak işçinin muayene – tetkik – tahlil kriterleri ile diğerlerinin ki oldukça farklıdır. Tabi ki EK- 2 Muayene formuna yazılacak sonuç da aynı şekilde farklı olacaktır. Her şeyden önce işçinin yüksekte çalışması uygun mu değil mi?

Tabi ki çok da önemli diğer kısım İş Güvenliği;

İşçinin-çalışanın sağlık kontrolü yapılıp işe uygunluğu fiziken ve ruhen değerlendirildikten sonra;

  • İşe giriş oryantasyon eğitimi verilecek. Bu kısım tam zamanlı olmadıkça İş Güvenliği Uzmanın sorumluluğunda olmasa da iş güvenliği açışından önemlidir.
  • Personel çalışma ve taahhütnameleri – işçinin – çalışanın taahhüt edeceği – imzalayacağı yaptığı işe-mesleğe göre olması gerekirken, giriş SGK kaydı ile çelişmiş olacak.
  • Görev tanımları – İşçiye – çalışana anlatılmalı – açıklanmalı, okutulup imzalatılmalı. Lakin burada da SGK Kaydı ile uyumlu görev tanımı mı yoksa aslen görevi-mesleği olan ve çalışacağı görev tanımı mı anlatılmalı – açıklanmalı, okutulup imzalatılmalı. Tabi ki önemli bir husus ve evrakta da kafa karışıklığı olacak bu durumda.
  • İş güvenliği ek eğitimleri – çalışanlara-işçilere hem sahada işbaşı konuşması şeklinde hem de planlı zamanlarda yapmakta oldukları mesleklere-işlere özel iş güvenliği eğitimlerinde de kafa karışıklığı olacak.
  • Meslek Eğitim – Mesleki Yeterliliğin olup olmadığının kontrol edilmesinde de yasal kayıtlı evraklar arasında çelişki olasılığı yükselecektir.

Sonuç olarak;

İşyerinde çalışacak olan her personelin, işe giriş ve periyodik muayeneleri, İş Sağlığı ve Güvenliği eeğiitimleri, işe giriş oryantasyon eğitimi, Meslek Eğitim – Mesleki Yeterlilik belge sorgulamaları, görev tanımları ve sair diğer evrakların tamamına yakını yapacağı işe ve dolayısı ile işyerinde çalıştığı meslek. adına göre verilmekte ve belgelendirilmektedir.

Bu sebeple işyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları, aldıkları sorumluluğun gereği, çalışanların işyeri SGK sında kayıtlı meslek ile yaptıkları işin aynı-uyumlu olmasını gözeterek görevlerini yapmalarını ve evraklarını düzenlemelerini tavsiye ederim.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Konu Hakkında Kanun-Yönetmelik Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Uluslararası Meslek Standartları Sınıflandırması (ISCO) https://ilostat.ilo.org/methods/concepts-and-definitions/classification-occupation/

⭐️⭐️ Uluslararası Meslek Standartları Sınıflandırması (ISCO) https://esco.ec.europa.eu/en/about-esco/escopedia/escopedia/international-standard-classification-occupations-isco

⭐️⭐️ 6. ULUSLARARASI STANDART MESLEK SINIFLAMA SİSTEMİ (ISCO) https://uluslararasi.yok.gov.tr/Sayfalar/avrupa-yuksekogretim-alani-ile-uyum-projesi/uluslararasi-standart-meslek-siniflama-sistemi-isco.aspx

⭐️⭐️ İnternational Standard Classification of Occupations http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://uluslararasi.yok.gov.tr/Documents/avrupa-yuksekogretim-alani-ile-uyumlasma-projesi/documents/isco-08.pdf

⭐️⭐️ Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/11/20151119.htm

⭐️⭐️ Meslek Adı ve Kodları http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://online.csgb.gov.ct.tr/main/dokuman/isco.pdf

⭐️⭐️ Türk Meslekler Sözlüğü – Türkiye İş Kurumu https://esube.iskur.gov.tr/meslek/meslek.aspx

⭐️⭐️ İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18615&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır
.

Daha Fazla

Gıda İşletmelerinde Hijyen ve Sanitasyon

İşyerinizde hijyen ve sanitasyon rehberiniz var mı?

Düzenli iç kontrollerinizi yapıyor musunuz?

Dış kontrol yaptırıyor musunuz?

Ne yediğinizden ve içtiğinizden emin misiniz?

Evraklarınızın tam olması için mi yoksa hijyen ve sanitasyon için mi uygulamalarınız…?

Siz bu soruların cevaplarını düşünürken bir yandan da okumaya devam edin…

Gıda üretim yerlerinde hijyen ve sanitasyon, gıda güvenliğini sağlamak için kritik öneme sahiptir.

Gıda ürünlerinin sağlık açısından güvenli olması, gıda kaynaklı hastalıkların önlenmesi ve üretim sürecinde kontaminasyon risklerinin minimize edilmesi açısından hijyen ve sanitasyon kurallarına uyulması gerekmektedir.

Gıda üretim tesislerinde hijyenin sağlanması, yalnızca çalışanların sağlığı için değil, aynı zamanda tüketicilerin sağlığı için de temel bir gerekliliktir.

Hijyen denetimi kapsamında yapılan işlemlerin tamamı 17.12.2011 Tarih 28145 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Gıda Hijyen Yönetmeliği ve TS 13027 Gıda Üretim Yerlerinde Hijyen ve Sanitasyon Genel Kuralları Standardına göre yapılmaktadır.

Gıda üretim işletmelerinde hijyen ve sanitasyon ile ilgili genel kurallara bir bakalım

1. Temizlik ve Sanitasyon

  • Temizlik: Temizlik, kir, yağ, toprak ve gıda artıkları gibi kirleticilerin ortadan kaldırılmasını sağlar. Tüm yüzeyler, ekipmanlar ve araçlar düzenli olarak temizlenmelidir.
    • Çalışma yüzeyleri, zeminler, duvarlar ve makineler düzenli olarak temizlenmeli.
    • Temizlik için doğru temizlik maddeleri ve ekipmanları kullanılmalı.
    • Kullanılan temizlik malzemelerinin toksik olmaması ve gıda ile temas etmeyen alanlarda kullanılması sağlanmalıdır.
  • Sanitasyon: Sanitasyon, mikroorganizmaların öldürülmesini veya çoğalmasını engellemek için yapılan işlemleri kapsar. Sanitasyon işlemleri temizlikten sonra yapılır.
    • Sanitasyon işlemleri, temizlenmiş yüzeylere biyolojik kirleticilerin geçişini engellemek için uygulanmalıdır.
    • Kimyasal dezenfektanlar veya yüksek sıcaklıklar kullanılarak sanitasyon yapılabilir.

2. Gıda Güvenliği İçin Ekipman ve Araçlar

  • Ekipman temizliği: Üretim alanındaki makineler, işleme araçları ve ekipmanlar düzenli olarak temizlenmelidir. Bu, herhangi bir çapraz kontaminasyonu engellemek için önemlidir.
    • Kullanılan ekipmanlar, gıda ile temas ettiği sürece dezenfekte edilmelidir.
    • Ekipmanların temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi için belirli periyotlar belirlenmeli.
  • Araç ve gereçler: Üretimde kullanılan araç ve gereçlerin hijyenik olması çok önemlidir. Gıda ile doğrudan temas etmeyen araçlar bile düzenli olarak temizlenmelidir.

3. Çalışanların Hijyeni

  • Kişisel hijyen: Çalışanlar, gıda üretim alanına girmeden önce hijyen kurallarına uymalıdır. Eller, çalışma kıyafetleri, saç ve tırnaklar da hijyen açısından kontrol edilmelidir.
    • Çalışanlar, ellerini sık sık sabun ve su ile yıkamalıdır.
    • Çalışanlar, hastalık belirtisi gösteriyorsa üretim alanına girmemelidir.
    • Saçlar örtülmeli, takılar çıkarılmalı, ellerdeki kirler ve tırnaklar düzenli olarak kontrol edilmelidir.
  • Özellikle el hijyeni: Çalışanlar, tuvalet kullanımından, çiğ etle çalışmadan, atıklarla temas ettikten sonra ellerini yıkamalıdır.

4. Gıda Depolama ve Dağıtım

  • Gıda depolama koşulları: Gıda maddelerinin doğru sıcaklıkta saklanması, mikroorganizmaların çoğalmasını engellemek için önemlidir. Gıda maddeleri her zaman uygun koşullarda depolanmalıdır.
    • Soğuk zincir, sıcaklık değişimleri, nem gibi faktörlere dikkat edilmelidir.
    • Gıda ürünleri, kirleticilerden uzak tutulmalı ve hijyenik alanlarda saklanmalıdır.
  • Tuzlama ve kurutma gibi işlemler: Bazı gıda ürünleri tuzlama, kurutma veya diğer koruyucu işlemlerle uzun süre saklanabilir. Ancak, bu işlemlerin hijyenik bir ortamda yapılması gerekir.

5. Çapraz Kontaminasyonu Önleme

  • Çapraz kontaminasyon: Çiğ gıdalar (özellikle et, deniz ürünleri, yumurta) ve pişmiş gıdalar arasında, mikroorganizmaların geçişini engellemek için ayrı ekipmanlar kullanılmalıdır.
    • Çiğ ve pişmiş gıda ürünleri, hijyenik alanlarda ayrı tutulmalıdır.
    • Gıda işleme alanında kullanılan ekipmanlar ve araçlar, yalnızca belirli ürünlerle kullanılmalı, aynı ekipmanlar farklı türdeki gıdalarla kullanılmamalıdır.
  • Farklı gıda gruplarının ayrılması: Et, süt, sebze ve meyve gibi farklı gıda grupları, hijyenik bir şekilde ayrılmalı ve işlenmelidir.

6. Su ve Hava Kalitesi

  • Temiz su kullanımı: Gıda üretim tesislerinde kullanılan suyun temiz olması gerekir. Su, gıda ürünleri ile temas etmeyen alanlarda bile hijyenik olmalıdır.
    • Su, mikroorganizmalarla kontamine olmamalıdır. Herhangi bir kirlenme durumunda suyun kullanımına son verilmelidir.
  • Hava kalitesi: Üretim alanındaki havanın temiz ve hijyenik olması gerekir. Mikrobiyal kirlenmeyi engellemek için havalandırma sistemleri düzenli olarak temizlenmeli ve bakım yapılmalıdır.

7. Gıda Üretim Alanında Hijyen Kontrolleri

  • Düzenli denetimler: Hijyen ve sanitasyon işlemlerinin etkinliğini kontrol etmek için düzenli olarak iç denetimler yapılmalıdır.
    • Her iş günü başında ve sonunda alanlar kontrol edilmelidir.
    • Hijyen denetimlerine dair kayıtlar tutulmalı ve olası sorunlar anında rapor edilmelidir.
  • Kirliliğin izlenmesi: Gıda üretim alanındaki kirlenme seviyeleri izlenmeli ve herhangi bir hijyen bozukluğu anında düzeltici önlemler alınmalıdır.

8. Atık Yönetimi

  • Atık yönetimi: Gıda üretim yerlerinde çıkan atıklar, hijyenik bir şekilde toplanmalı ve uzaklaştırılmalıdır. Atıklar, özellikle gıda atıkları, düzenli olarak temizlenmeli ve uygun şekilde bertaraf edilmelidir.
    • Gıda atıkları, hijyenik olarak ve uygun şartlarda depolanmalıdır.
    • Atık kutuları, sıkça temizlenmeli ve kirli alanlarda toplanmamalıdır.

9. Eğitim ve Farkındalık

  • Çalışan eğitimi: Tüm çalışanlara, hijyen ve sanitasyon kuralları konusunda eğitim verilmelidir. Bu eğitimler, sürekli olarak yenilenmeli ve güncellenmelidir. https://tetkik.com.tr/2024/08/19/hijyen-egitimi-zorunlulugu/
    • Hijyen eğitimi; Yönetmelik ile belirlenmiş iş kollarında çalışanların, yaptıkları iş ile ilgili uymaları gereken hijyen kurallarını ve bu kuralları nasıl uygulayacaklarını öğrenmelerini sağlayan 8 saatlik bir eğitimdir. Resmî Gazete Tarihi: 05.07.2013 Sayısı: 28698 Hijyen Eğitimi Yönetmeliği linkte görebilirsiniz. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18552&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
    • Hijyen kuralları, temizlik süreçleri, kontaminasyon önleme teknikleri gibi konulara dair eğitimler düzenlenmelidir.
  • Farkındalık: Çalışanlar, hijyenin gıda güvenliği üzerindeki önemini anlamalıdır. Hijyenik bir ortamın sağlanmasının, sağlıklı ve güvenli gıda üretiminin temel unsuru olduğu konusunda farkındalık oluşturulmalıdır.

10. İşyeri Hekimi Kontrolleri

  • İşyeri Hekimleri Hijyen Yönetmeliğine konu olan sektör ve işlerde faaliyet gösteren firmalara yaptıkları ziyaretlerde 29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı Resmî Gazete de yayınlanan İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği’nin (https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=16924&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5) 4. Maddesinin ( e ) bendi konusu olan ve 20.07.2013 tarih ve 28713 sayılı Resmî Gazete de yayınlanan İşyeri Hekimi Ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliği’ nin (https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18615&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5.) 11. Maddesinin (4) bendi gereği de yükümlülüğü olan Onaylı Defter‘ e ” Hijyen Eğitimi Yönetmeliği’ne göre iş yerinde doğrudan hizmetin içinde olan tüm çalışanların hijyen eğitimi belgelerinin olması gerektiğini ve yükümlülükleri yerine getirmeyen işletmelerin hakkında 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 282’nci maddesine göre işlem yapılacağını, fiilleri ayrıca suç oluşturmadığı takdirde, durumu bu maddelere uygun bulunmayan çalışanların her biri ayrı ayrı aykırılıklar olarak değerlendirileceğini ve her birisi için cezai işlemler de ayrı ayrı uygulanacağını ” işveren ve/veya vekiline bildirimi özetle yazmalıdır.

Gıda üretim yerlerinde hijyen ve sanitasyon, güvenli gıda üretiminin temel taşlarıdır. Temizlik ve dezenfeksiyon süreçlerinin düzenli olarak yapılması, çalışanların hijyen kurallarına uyması, doğru depolama koşullarının sağlanması ve çapraz kontaminasyonun önlenmesi, gıda güvenliğini sağlamak için gereklidir. Bu kurallar, hem gıda üretim tesislerinin sağlık açısından sorumluluklarını yerine getirmelerini hem de tüketicilerin sağlığını korumalarını sağlar.

İşyerinizde Hijyen – Sanitasyon Denetimi İçin Bizi Arayın

İşyeri Sağlığınız Bizimle Güvende!

Görünmeyen tehlikeler, büyük sorunlara yol açabilir.
İşyerlerinde Hijyen – Sanitasyon Denetimi hizmetimizle, çalışma alanlarınızın sağlık ve güvenlik standartlarına uygunluğunu titizlikle inceliyoruz.

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT ve ekibi ile;

🔍 Detaylı Risk Analizi
🧪 Yüzey ve Ortam Hijyen Testleri
📋 Denetim Raporları ve Uyum Tavsiyeleri
👷 Çalışan Hijyen Eğitimi ve Farkındalık Çalışmaları

Her sektöre özel çözümlerimizle, iş yerinizin hijyen standardını yükseltiyor, çalışanlarınıza daha güvenli bir ortam sağlıyoruz.

📞 Arayın, hijyeninizi güvence altına alalım!
🌐 https://tetkik.com.tr
📧 [email protected]

☎️ 0530 568 42 75

Hijyen bir tercih değil, zorunluluktur. Denetimi bize bırakın, siz işinize odaklanın.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği (https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=16924&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5)

⭐️⭐️ İşyeri Hekimi Ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik (https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatMevzuatNo=18615&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5.)

⭐️⭐️ Hijyen Eğitimi Yönetmeliği https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat MevzuatNo=18552&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır
.

Daha Fazla

İş Yerinde Bilişsel Riskler – Nöroergonomi

Bilişsel Risk Faktörlerinin Tanımı

İş Yerinde Bilişsel Riskler, çalışanların zihinsel sağlıklarını, dikkatlerini, belleklerini, karar verme becerilerini ve problem çözme kapasitelerini etkileyen faktörlerdir. Nöroergonomi açısından çalışanların değerlendirilmesinde öncelikli olarak değerlendirilmesi gerekir.

Nöroergonomi de bu riskler, çalışanların verimliliğini, güvenliğini ve genel işyeri atmosferini olumsuz yönde etkileyebilir. Bilişsel riskler, genellikle işin doğası, çalışma koşulları ve iş yerindeki organizasyonel faktörlerle doğrudan ilişkilidir.

İş yerinde bilişsel risklerin anlaşılması, bu risklere karşı önlemler geliştirilmesi ve çalışanların sağlıklı bir şekilde verimli bir ortamda çalışmalarını sağlamak için oldukça önemlidir.

Nöroergonomi – Bilişsel riskler, çoğunlukla zihinsel aşırı yüklenme, dikkat eksikliği, karar verme zorlukları ve stres gibi unsurları içerir.

1. Bilişsel Yük (Cognitive Load)

Bilişsel yük, insanın (burada çalışanın) aynı anda işlemesi gereken bilgi miktarını ifade eder. Aşırı bilişsel yük, hatalara yol açabilir, performansı düşürebilir ve öğrenmeyi engelleyebilir.

Yüksek bilişsel yük, şu şekilde etkiler yaratabilir:

  • Düşük verimlilik: Aşırı yüklenmiş bir zihin, görevleri etkin bir şekilde yerine getiremez.
  • Hatalar ve unutkanlık: Zihinsel yorgunluk ve dikkat dağılması nedeniyle hatalar artabilir.
  • Stres ve tükenmişlik: Sürekli bilişsel yük, stres seviyelerini artırabilir ve tükenmişlik sendromuna yol açabilir.

2. Bireysel Hassasiyet ve Dayanıklılık

Bireysel hassasiyet ve dayanıklılık, çalışanların bilişsel risklere karşı gösterdiği tepkileri ve başa çıkma yeteneklerini etkileyen önemli faktörlerdir.

Kişilik özellikleri, genetik yatkınlık ve yaşam deneyimleri, bireylerin bilişsel risk toleransını ve stresle başa çıkma stratejilerini şekillendirebilir.

Bazı kişilik özellikleri, bireyleri bilişsel risklere karşı daha hassas hale getirebilirken, bazıları ise daha dayanıklı olmalarını sağlayabilir. Bireysel başa çıkma mekanizmaları, çalışanların stresle başa çıkmak için kullandığı yöntemlerdir ve bu yöntemler, problem odaklı, duygu odaklı veya kaçınma odaklı olabilir.

Psikolojik dayanıklılık, zorluklar karşısında toparlanma ve uyum sağlama yeteneğidir ve bu yetenek, bireylerin stresli durumlarda daha iyi performans göstermesine ve zihinsel sağlıklarını korumasına yardımcı olabilir.

3. Stres ve Anksiyete

İş yerinde karşılaşılan başlıca psikolojik risk türleri arasında kronik iş stresi, duygusal tükenme ve zihinsel yorgunluk bulunmaktadır.

İş yerinde stres, çalışanların bilişsel fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Stresli bir ortamda çalışan bireylerin dikkatleri dağılabilir, karar verme süreçleri bozulabilir ve problem çözme yetenekleri azalabilir. Ayrıca, stresle birlikte gelen anksiyete duygusu, çalışanların verimliliğini ve motivasyonunu düşürebilir.

  • Açık ve etkili iletişimin olmaması: Stresli bir ortamda insanlar iletişimde zorluk yaşayabilir.
  • Yetersiz destek: Çalışanların ruhsal ve zihinsel sağlıklarını iyileştirecek desteklerin eksikliği, bilişsel riskleri artırabilir.

Bu riskler, çalışanların hem iş performansını hem de genel yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. İş stresi, bireyin başa çıkma kapasitesini aşan taleplerle karşılaştığında ortaya çıkar ve uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Duygusal tükenme, sürekli olarak duygusal enerji harcamayı gerektiren işlerde çalışanların yaşadığı bir durumdur ve motivasyon kaybı, sinirlilik ve depresyon gibi belirtilerle kendini gösterir.

Zihinsel yorgunluk ise, uzun süreli ve yoğun zihinsel aktivite sonucunda ortaya çıkan bir yorgunluk türüdür ve dikkat dağınıklığı, unutkanlık ve karar verme güçlüğü gibi sorunlara neden olabilir.

4. Fiziksel Çalışma Koşulları

Çalışma ortamındaki fiziksel faktörler de bilişsel risklere katkıda bulunabilir. Bu faktörler arasında kötü aydınlatma, gürültü, hava kalitesi, ergonomik olmayan mobilyalar veya sıcaklık gibi unsurlar yer alır. Bu tür fiziksel stres faktörleri, çalışanların bilişsel performansını doğrudan etkileyebilir.

  • Aydınlatma: Yetersiz ışık, göz yorgunluğuna ve dikkat eksikliğine yol açabilir.
  • Gürültü: Yüksek ses seviyeleri, çalışanların dikkatini dağıtarak iş performansını olumsuz etkileyebilir.
  • Ergonomi: Kötü çalışma pozisyonları ve ergonomik olmayan masa düzenlemeleri, fiziksel yorgunluğa ve buna bağlı olarak bilişsel düşüşlere neden olabilir.

5. Çoklu Görev Yapma (Multitasking)

Birden fazla görevin aynı anda yapılması, bilişsel yükü artırabilir ve bu da çalışanların hata yapma riskini artırır. Özellikle karmaşık görevlerde multitasking, dikkat dağılmasına, işin verimsiz yapılmasına ve iş kazalarına yol açabilir. Ayrıca, sürekli olarak dikkat dağıtan görevler ve talepler, bilişsel fonksiyonları olumsuz etkileyebilir.

  • Dikkat dağılması: Aynı anda birçok şeyle ilgilenmek, çalışanların önemli detayları kaçırmasına neden olabilir.
  • Karar verme bozuklukları: Birden fazla işi aynı anda yapmaya çalışmak, karar verme süreçlerini karmaşıklaştırabilir.

6. Karar Verme Zorlukları

Bilişsel risklerden biri de karar verme süreçlerindeki bozulmalardır. İş yerinde zorlu ve sık karar vermeyi gerektiren durumlar, çalışanları zihinsel olarak zorlayabilir. Bu tür durumlar, uzun süreli karar verme süreçlerinde karar yorgunluğuna yol açabilir.

  • Karar yorgunluğu: Birçok karar vermek, zihinsel kaynakları tüketebilir ve bu da yanlış kararlar alınmasına neden olabilir.
  • Kısıtlı bilgi ile karar verme: Çalışanlar yeterli bilgiye sahip olmadığında veya bilgi eksikliği olduğunda, yanlış kararlar verebilirler.

7. Bilişsel Gerileme ve Yaşlanma

İş yerindeki bilişsel riskler, özellikle yaşlı çalışanlarda daha belirgin hale gelebilir. Yaşla birlikte bilişsel fonksiyonların gerilemesi, çalışanların dikkatini ve belleğini olumsuz etkileyebilir. Aynı zamanda yaşlı çalışanlar, daha uzun süreli çalışmanın etkisiyle zihinsel yorgunluk yaşayabilirler.

  • Yaşla birlikte dikkat dağılma: Yaşlanan bireylerde, işyerindeki görevlerde dikkat eksikliği yaşanabilir.
  • Hafıza problemleri: Yaş ilerledikçe, hafıza ve öğrenme yeteneklerinde düşüş görülebilir, bu da çalışanların işlerini yapmalarını zorlaştırabilir.

8. Sosyal ve Organizasyonel Faktörler

Örgütsel faktörler, iş yerinde bilişsel risklerin ortaya çıkmasında ve şiddetlenmesinde önemli bir rol oynar. Kurumsal kültür, iş yükü ve özerklik dengesi, yönetim yaklaşımları gibi unsurlar, çalışanların zihinsel sağlığını doğrudan etkileyebilir.

Sağlıksız bir kurumsal kültür, çalışanlar arasında güvensizlik, rekabet ve baskı yaratabilir, bu da stresi artırır ve bilişsel performansı düşürür.

Aşırı iş yükü, çalışanların dinlenmeye ve toparlanmaya fırsat bulamamasına neden olurken, yetersiz özerklik ise motivasyonu azaltır ve kontrol kaybı hissini tetikler.

Otoriter yönetim yaklaşımları, çalışanların fikirlerini ifade etmelerini engeller ve karar alma süreçlerine katılımı kısıtlar, bu da stres ve memnuniyetsizlik yaratır.

Aşağıdaki faktörler bu riski artırabilir:

  • Zayıf ekip çalışması: İşyerinde kötü bir takım dinamiği ve işbirliği, çalışanların daha fazla zihinsel stres yaşamasına neden olabilir.
  • İletişim eksiklikleri: Çalışanlar arasında yeterli bilgi paylaşımı ve açık iletişim olmaması, bilişsel yükü artırabilir.
  • Belirsizlik ve iş güvencesizliği: Çalışanlar, işlerinde belirsizlik ve güvencesizlik yaşadıklarında, bilişsel kaynakları daha çok tükenebilir.

9. Teknolojik Yük ve Dijital Bilişsel Riskler

Dijital teknolojilerin aşırı kullanımı, çalışanların bilişsel iş yükünü artırabilir. Sürekli olarak bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve diğer dijital cihazlarla etkileşimde olmak, dikkat dağılmasına, bilgi aşırı yüklenmesine ve zihinsel yorgunluğa yol açabilir.

  • Ekran başında uzun süre çalışma: Uzun süre bilgisayar kullanımı, zihinsel yorgunluk ve odaklanma kaybı yaratabilir.
  • Bilgi aşırı yüklenmesi: Dijital araçlar aracılığıyla gelen sürekli bilgi akışı, çalışanların dikkatini dağılmasına neden olabilir.

Bilişsel Risk Faktörleri – İş Güvenliği

İş yerinde karşılaşılan bilişsel risk faktörleri, çalışanların zihinsel süreçlerini olumsuz etkileyerek iş güvenliğini tehlikeye atabilir.

Bu faktörler arasında stres altında karar verme süreçleri, dikkat dağınıklığı ve zihinsel yorgunluk önemli yer tutar.

Stres, çalışanların bilişsel kaynaklarını tüketerek hatalı kararlar vermesine neden olabilir. Özellikle yüksek riskli işlerde, stres altında doğru karar vermek hayati öneme sahiptir.

Dikkat dağınıklığı ise, çalışanların görevlerine odaklanmasını zorlaştırarak güvenlik risklerini artırır. Gürültülü veya karmaşık çalışma ortamları, dikkat dağınıklığına yol açabilir ve iş kazalarının olasılığını artırabilir.

Zihinsel yorgunluk, uzun süreli ve yoğun zihinsel aktiviteler sonucunda ortaya çıkar ve çalışanların performansını düşürerek iş kazalarına davetiye çıkarır. Bu nedenle, iş yerlerinde bilişsel risk faktörlerinin belirlenmesi ve yönetilmesi, iş güvenliği açısından büyük önem taşır.

Stres altında karar verme süreçleri, çalışanların bilişsel yeteneklerini baskı altına alarak mantıklı ve rasyonel kararlar vermesini engelleyebilir. Bu durum, özellikle acil durumlar veya beklenmedik olaylar karşısında daha da belirginleşir.

Dikkat dağınıklığı, çalışanların çevrelerindeki potansiyel tehlikeleri fark etmesini zorlaştırarak iş kazalarına neden olabilir.

Örneğin, bir inşaat işçisinin dikkatinin dağılması, düşmelere veya ekipman kazalarına yol açabilir. Zihinsel yorgunluk ise, çalışanların tepki sürelerini yavaşlatarak ve hata yapma olasılığını artırarak iş kazalarına katkıda bulunabilir.

Bu nedenle, iş yerlerinde bilişsel risk faktörlerinin azaltılması için çeşitli önlemler alınmalıdır. Çalışma ortamının ergonomik olarak tasarlanması, stres azaltma programlarının uygulanması ve düzenli molalar verilmesi, bu önlemler arasında sayılabilir.

Nöroergonomik yaklaşımlar, bu risk faktörlerini anlamak ve yönetmek için bilimsel ve pratik çözümler sunar.

İş Yerinde Bilişsel Risklerin Yönetimi

İş yerinde bilişsel risklerin etkilerini azaltmak için aşağıdaki stratejiler uygulanabilir:

  • İyi ergonomik koşullar sağlamak: Çalışanların rahat ve sağlıklı bir ortamda çalışmasını sağlamak.
  • Açık iletişim ve destekleyici bir iş kültürü oluşturmak: İşyerinde stres azaltıcı, açık iletişime dayalı bir kültür oluşturmak.
  • Zihinsel dinlenmeye zaman ayırmak: Çalışanların düzenli aralarla dinlenmelerine olanak tanımak.
  • Çoklu görevden kaçınmak: Çalışanlara tek bir göreve odaklanma imkânı sağlamak ve aşırı yüklenmeyi önlemek.
  • Eğitim ve farkındalık programları düzenlemek: Çalışanlara bilişsel riskler ve bunların yönetimi hakkında eğitimler vererek farkındalık yaratmak.

İş Yerinde Bilişsel Riskler

İş yerindeki bilişsel riskler, çalışanların verimliliğini ve genel sağlıklarını önemli ölçüde etkileyebilir. Bu risklerin etkisini en aza indirmek için işyerinde uygun çalışma koşullarının sağlanması, stres yönetimi, doğru iş planlaması ve çalışanların desteklenmesi gerekmektedir. Bilişsel risklere karşı alınacak önlemler, işyeri verimliliğini artırırken, çalışanların zihinsel ve fiziksel sağlıklarını korumaya da yardımcı olacaktır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Çalışanların Sağlık Davranışları Ve Etkileyen Faktörler: Sistematik İnceleme https://dergipark.org.tr/en/pub/fnjn/issue/9007/112253

⭐️⭐️ Beyin sağlığı için sosyal belirleyiciler ve yaşam tarzı faktörleri: Bilişsel gerileme ve bunama riskinin azaltılmasına yönelik çıkarımlar https://www.nature.com/articles/s41598-022-16771-6

⭐️⭐️ Hafif Bilişsel Bozukluğun Demansa İlerlemesi İçin Risk Faktörleri https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5915285/

⭐️⭐️ Çalışanların Psikolojik Güvenlik Algısı ve Politik Taktik Davranışları http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1193579?utm_source=chatgpt.com

⭐️⭐️ Acil durum ve güvenlik yönetiminde nöroteknolojinin kullanımıyla daha güvenli bir çalışma ortamı yaratmak https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37270412/

⭐️⭐️ Beyinden işyerine: fNIRS’in bilişsel çalışmalarda ve işçi güvenliğindeki rolü https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10634210/

⭐️⭐️ Nörogüvenlik bilimi: Güvenlik sorunlarının sinirsel mekanizmalarını ortaya çıkarmak için ortaya çıkan yeni bir disiplin https://www.frontiersin.org/journals/neuroscience/articles/10.3389/fnins.2023.1190995/full

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır
.

Daha Fazla

Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları

Kimyasallar, hemen her sektörün içerisinde yer aldığı için çalışanların da doğrudan veya dolaylı maruz kaldıkları ve sonucunda sağlıklarının riske girdiği maddeler.

Sağlığın riske girmesine neden olan kimyasalların hepsi hakkında bilgi sahibi olabilmemiz mümkün değil. Bu durumda kullandığımız – maruz kaldığımız kimyasallar hakkında bilgi sahibi olabileceğimiz bir yol olmalı.

Uluslararası Kimyasal Güvenlik KartlarıICSC hakkında ayrıntılara girmeden önce kimyasalların üretimi ile birlikte ilk hazırlanan bilgi formundan bahsedelim.

Tabiki Uluslararası ve ulusal kanunlar yolu ile yapılan düzenlemeler ile kimyasalların üreticilerine, ​MSDS (Material Safety Data Sheet), Türkçede Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (GBF) olarak bilinen ve kimyasal maddelerin güvenli kullanımı, depolanması, taşınması ve bertarafı başta olmak üzere kimyasal hakkında kapsamlı bilgiler sunan formların hazırlanmasını zorunlu kılmıştır.

Türkiye’de, MSDS’lerin hazırlanması ve sunulması, “Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmelik” kapsamında zorunludur. Bu belgeler, sertifikalı kimyasal değerlendirme uzmanları tarafından hazırlanmalıdır.

Peki… Malzeme Güvenlik Bilgi FormuMSDS içeriğinde olmazsa olmaz bilgiler nelerdir? İnceleyelim.

Malzeme Güvenlik Bilgi Formu – MSDS Genel İçeriği

  • Kimyasalın Tanımı: Ürün adı, CAS Kayıt Numarası ve formül bilgileri.
  • Tehlike Tanımları: Kimyasalın potansiyel sağlık ve güvenlik riskleri.
  • İlk Yardım Önlemleri: Maruziyet durumunda uygulanacak ilk yardım prosedürleri.
  • Yangınla Mücadele: Yangın durumunda alınması gereken önlemler ve uygun söndürücüler.
  • Kazara Yayılma Önlemleri: Dökülme veya sızıntı durumunda alınacak önlemler.
  • Elleçleme ve Depolama: Kimyasalın güvenli elleçlenmesi ve depolanması için öneriler.
  • Maruz Kalma Kontrolleri ve Kişisel Korunma: Kişisel koruyucu ekipman kullanımı ve maruziyet sınırları.
  • Fiziksel ve Kimyasal Özellikler: Kimyasalın temel fiziksel ve kimyasal özellikleri.
  • Kararlılık ve Tepkime: Kimyasalın kararlılığı ve tepkimeye girebileceği maddeler.
  • Toksikolojik Bilgiler: Kimyasalın sağlık üzerindeki etkileri.
  • Ekolojik Bilgiler: Kimyasalın çevre üzerindeki etkileri.
  • Bertaraf Etme Bilgileri: Atık yönetimi ve bertaraf yöntemleri.
  • Taşımacılık Bilgileri: Kimyasalın taşınmasıyla ilgili bilgiler.
  • Mevzuat Bilgileri: İlgili yasal düzenlemeler ve mevzuat.
  • Diğer Bilgiler: Ek bilgiler ve referanslar.

CAS Kayıt Numarası, kimyasal bileşikler, moleküler formüller, kimyasal yapılar, genel, sistematik, genel ve ticari adlar dahil olmak üzere maddeler hakkında tüm mevcut verileri birbirine bağlayan net bir tanımlayıcıdır. CAS Kayıt Numarası verilerine bu linkten ulaşabilirsiniz — https://www.cas.org/cas-data/cas-registry

İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanları için Malzeme Güvenlik Bilgi FormuMSDS çalışma sahasında yürütecekleri faaliyetler ve hazırlayacakları evraklar açısından da önem arz eder.

Öncelikle;

Risk Değerlendirmesi: Kimyasal risklerin tanımlanması ve kontrolü.

Eğitim ve Bilinçlendirme: Çalışanların kimyasal güvenlik konularında eğitilmesi.

Acil Durum Hazırlığı: Olası kimyasal kazalara karşı hazırlık planlarının oluşturulması.

Yasal Uyum: İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uyum sağlamak

Malzeme Güvenlik Bilgi FormuMSDS, tabi ki İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanları çalışma alanına göre farklı sebep ve durumlarda da kullanılabilir.

Malzeme Güvenlik Bilgi FormuMSDS haricinde bir de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından Avrupa Komisyonu’nun iş birliğiyle geliştirilen bir proje ile oluşturulan Uluslararası Kimyasal Güvenlik KartlarıICSC mevcuttur.

Malzeme Güvenlik Bilgi FormuMSDS ve Uluslararası Kimyasal Güvenlik KartlarıICSC içerikleri benzer de olsa birbirlerinden ayrı bilgi formlarıdır.

Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları – ICSC Nedir?

Uluslararası Kimyasal Güvenlik KartlarıICSC , işyerlerinde kimyasal maddelerin güvenli kullanımını teşvik etmek amacıyla oluşturulmuş standartlaştırılmış bilgi formlarıdır. Bu kartlar, işçilerin ve iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinin kimyasallar hakkında hızlı ve anlaşılır bilgilere erişimini sağlar. Yani İşyeri Hekimi ve İş güvenliği Uzmanları için önemli bir yardımcıdır.

Uluslararası Kimyasal Güvenlik KartlarıICSC ‘ler, kimyasal güvenliğin sağlanmasında kritik bir rol oynar. İşyerlerinde bu kartların etkin kullanımı, hem çalışanların sağlığını korur hem de olası kazaların önlenmesine katkı sağlar.

Uluslararası Kimyasal Güvenlik KartlarıICSC‘lerin İş Sağlığı ve Güvenliğindeki Önemi

  1. Standartlaştırılmış Bilgi Sunumu: ICSC‘ler, kimyasal maddelerle ilgili sağlık ve güvenlik bilgilerini açık ve anlaşılır bir biçimde sunar. Bu sayede, işçiler ve iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri, kimyasalların potansiyel tehlikeleri hakkında hızlıca bilgi edinebilir.
  2. Eğitim ve Bilinçlendirme: ICSC‘ler, çalışanların kimyasal maddelerin güvenli kullanımı konusunda eğitilmesinde etkili bir araçtır. Bu kartlar, işyerlerinde kimyasal güvenlik kültürünün oluşturulmasına katkı sağlar.
  3. Risk Değerlendirmesi ve Önleyici Tedbirler: ICSC‘ler, kimyasal maddelerin risk değerlendirmesinde kullanılarak, olası tehlikelerin önceden belirlenmesine ve gerekli önlemlerin alınmasına yardımcı olur. Bu, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesinde önemli bir adımdır.
  4. Acil Durum Hazırlığı: ICSC‘ler, kimyasal maddelerle ilgili acil durumlarda (örneğin, dökülme, yangın, maruziyet) izlenmesi gereken prosedürleri içerir. Bu bilgiler, hızlı ve etkili müdahaleyi mümkün kılarak, olası zararları en aza indirir.
  5. Uluslararası Uyum ve Erişilebilirlik: ICSC‘ler, farklı dillerde sunularak, küresel iş gücünün kimyasal güvenlik konusunda bilinçlenmesini sağlar. Bu, çok uluslu şirketlerde ve farklı ülkelerde faaliyet gösteren işletmelerde standart bir güvenlik yaklaşımının benimsenmesine olanak tanır.

Uluslararası Kimyasal Güvenlik KartlarıICSC Kartlarının İçeriği

  • Kimyasalın Tanımı: Kimyasalın adı, CAS Kayıt Numarası ve diğer tanımlayıcılar.
  • Tehlike Tanımları: Kimyasalın potansiyel sağlık ve güvenlik riskleri.
  • Maruziyet Kontrolleri: Kişisel koruyucu ekipman kullanımı ve mühendislik kontrolleri.
  • İlk Yardım Önlemleri: Maruziyet durumunda uygulanacak ilk yardım prosedürleri.
  • Yangınla Mücadele: Yangın durumunda alınması gereken önlemler ve uygun söndürücüler.
  • Saklama ve Taşıma: Kimyasalın güvenli saklanması ve taşınması için öneriler.
  • Atık Yönetimi: Kimyasal atıkların uygun şekilde bertaraf edilmesi yöntemleri

MSDS ICSC Benzer Noktaları

Kimyasal Güvenlik Bilgisi Sağlama: Her iki belge de kimyasal maddelerin tehlikeleri, güvenli kullanım yöntemleri ve acil durum önlemleri hakkında bilgi sunar.​

İş Sağlığı ve Güvenliği: Çalışanların kimyasal maddelerle güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla kullanılırlar.​

Uluslararası Kullanım: Her iki belge de farklı ülkelerde ve dillerde kullanılmak üzere hazırlanmıştır.

MSDS ICSC Farklılıkları

ÖzellikMSDS (Malzeme Güvenlik Bilgi Formu)ICSC (Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartı)
Hazırlayan KuruluşKimyasal madde üreticileri veya tedarikçileri tarafından hazırlanır.Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından hazırlanır.
AmaçKimyasalın tüm yaşam döngüsü boyunca (üretim, taşıma, kullanım, bertaraf) güvenliğini sağlamak.Çalışanlara, kimyasal maddelerin güvenli kullanımı konusunda özlü ve anlaşılır bilgi sunmak.
İçerik DetayıGenellikle 16 başlık altında detaylı bilgi içerir (örneğin, fiziksel ve kimyasal özellikler, toksikolojik bilgiler).Daha kısa ve öz bilgiler sunar; genellikle tek sayfa halinde hazırlanır.
Hedef Kitleİşverenler, güvenlik uzmanları ve düzenleyici kurumlar.Doğrudan çalışanlar ve işyeri düzeyindeki kullanıcılar.
Yasal ZorunlulukBirçok ülkede yasal olarak bulundurulması zorunludur.Yasal zorunluluk olmayabilir; tamamlayıcı bilgi kaynağı olarak kullanılır.
Dil ve FormatÜretici tarafından belirlenir; teknik dil içerebilir.Standartlaştırılmış formatta ve sade bir dilde hazırlanır; farklı dillere çevrilmiştir.
Güncellenme SıklığıÜretici tarafından belirlenir; genellikle yeni bilgi ortaya çıktığında güncellenir.Uluslararası uzmanlar tarafından düzenli olarak gözden geçirilir ve güncellenir.

MSDS ve ICSC belgeleri, kimyasal güvenlik yönetiminde birbirini tamamlayan araçlardır. MSDS‘ler daha kapsamlı ve detaylı bilgi sunarken, ICSC‘ler çalışanların hızlı ve kolay erişebileceği özlü bilgiler sağlar. İşyerlerinde her iki belgenin birlikte kullanılması, kimyasal güvenliğin etkin bir şekilde sağlanmasına katkı sağlar.

Uluslararası Kimyasal Güvenlik KartlarıICSC ‘ler, farklı ülkelerdeki işçilerin anlayabileceği şekilde çeşitli dillere çevrilmiştir. Bu, küresel iş gücünün kimyasal güvenlik konusunda bilinçlenmesini sağlar.

İşyeri Hekimi ve İş güvenliği Uzmanları Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) – Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartlarına bu linkten ulaşabilirler — https://chemicalsafety.ilo.org/dyn/icsc/showcard.home

İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanları

Yasal düzenlemeler konunun asıl sorumlusu ve muhatabı olarak işvereni göstermektedir. Lakin işin profesyonelleri olan İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanları aldıkları eğitim ve yasal danışman olma sorumluluğu ile kimyasallar konusuna gerekli özeni göstermelidirler.

İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanları sorumluluk sahalarında yaptıkları incelemeler ve saha gözlemleri yolu ile tecrübelerini, bilgilerini, uyarı ve eğitimler yolu ile işveren vee çalışanlarla paylaşmalıdırlar.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

İşveren, kimyasal maddelerle çalışmalarda, çalışanların bu maddelere maruziyetini önlemek, bunun mümkün olmadığı hallerde en aza indirmek ve çalışanların bu maddelerin tehlikelerinden korunması için gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür. (Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik İşverenin yükümlülükleri Madde 5 – 1)

İşveren, işyerinde tehlikeli kimyasal madde bulunup bulunmadığını tespit etmek ve tehlikeli kimyasal madde bulunması halinde, çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden olumsuz etkilerini belirlemek üzere, 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümlerine uygun şekilde risk değerlendirmesi yapmakla yükümlüdür. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18709&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 İşverenin yükümlülükleri Risk değerlendirmesi Madde 6 – 1 )

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) – Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları https://chemicalsafety.ilo.org/dyn/icsc/showcard.home

⭐️⭐️ Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18709&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18709&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmelik https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/12/20141213-1.htm

⭐️⭐️ Hindistan, işçilerin sağlık ve güvenliğini korumak için Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartlarını benimsiyor https://indianchemicalregulation.com/tr/india-adopts-the-international-chemical-safety-cards-to-protect-workers-health-and-safety/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır
.

Ayrıca,

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla

İş Sağlığı ve Güvenliği Kültüründe Bilişsel Çapa (Cognitive Anchor) Teorisi

İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) kültüründe Bilişsel Çapa (Cognitive Anchor) Teorisi, güvenlik davranışlarının arkasındaki insan zihnini anlamamızı sağlayan, çok önemli ve ilgi çekici bir kavramdır.

Teori, temel olarak şunu söyler: İnsanlar, özellikle tehlike ve risk gibi belirsiz durumlarla karşılaştıklarında, hızla karar vermek ve eyleme geçmek için zihinlerinde önceden oluşturulmuş, değişime dirençli “çapalara” (kalıp yargılar, yerleşmiş inançlar) tutunurlar. Bu çapalar, güvenlik uygulamalarının başarısını veya başarısızlığını doğrudan etkileyen gizli güdülerdir.

Bilişsel Çapa terimi, aslında ekonomi ve psikoloji alanındaki Çapalama Etkisi (Anchoring Effect) kavramından gelir. Bu etki, insanların karar verirken karşılaştıkları ilk bilgi parçasına veya yerleşik inanca gereğinden fazla ağırlık vermesi ve sonraki tüm kararlarını buna göre ayarlaması anlamına gelir.

İSG kültüründe ise bu, güvenlikle ilgili yerleşmiş, sorgulanmayan inançlar demektir.

İki Tip Bilişsel Çapa – Pozitif ve Negatif
  1. Negatif Çapalar (Güvenliği Engelleyenler): Bunlar, risk alma davranışını normalleştiren ve güvenlik kurallarının göz ardı edilmesine neden olan inançlardır.
    • Örnek: “Biz bu işi 20 yıldır böyle yapıyoruz, bize bir şey olmaz.” veya “Hızlı bitirmeliyiz, kuralı es geçersek kimse fark etmez.”
    • Sonuç: Bu çapa, tehlikeyi küçümser, riski normalleştirir ve yeni güvenlik prosedürlerine karşı direnç yaratır.
  2. Pozitif Çapalar (Güvenliği Destekleyenler): Bunlar, güvenlik odaklı davranışı otomatik hale getiren ve kültürü güçlendiren inançlardır.
    • Örnek: “Önce güvenlik, sonra iş” veya “Her duruş, güvenli bir başlangıç şansıdır.”
    • Sonuç: Bu çapa, güvenlik prosedürlerini alışkanlık haline getirir, hatayı önler ve yeni iyileştirmelere açık olmayı sağlar.

Neden Çapalara İhtiyaç Duyarız?

İnsan zihni, hız ve enerji tasarrufu için tasarlanmıştır. Her an yüzlerce potansiyel tehlikeyi analiz etmek yerine, zihnimiz kestirme yollar (heuristics) kullanır. Bilişsel çapalar da bu kestirme yollardan biridir. Bir kez çapa atıldığında, her seferinde “Bu makine güvenli mi?” diye sormak yerine, zihin otomatik olarak “Bizim makine hep böyle çalışır, sorun yok,” der ve enerjiyi asıl işe odaklar.

Ancak bu kestirme yol, koşullar değiştiğinde veya yeni bir risk ortaya çıktığında büyük bir tehlike yaratır.

🛠️ 🛠️ 🛠️
Çimento Sektöründe Bilişsel Çapa Örnekleri

Çimento fabrikaları gibi ağır sanayi ortamlarında, yüksek riskli ve tekrarlayan işler nedeniyle bilişsel çapalar çok güçlüdür ve kaza potansiyelini artırır.

Örnek 1: “Bizim Sektörde Kaza Normaldir” Çapası

Çapanın İfadesi: “Tozlu, gürültülü ve sıcak bir yer, elbet kazalar olacak. Burası çimento fabrikası, ofis değil ki.”

Negatif Etkisi: Bu çapa, mükemmel sıfır kaza hedefine ulaşmayı imkansız hale getirir. İşverenler ve çalışanlar, küçük yaralanmaları veya meslek hastalıklarını bir “işin doğası” olarak kabul etmeye başlar. Güvenlik yöneticisi en iyi prosedürü getirse bile, “boşa çaba” olarak görülür.

Epistemolojik Boyut: Bu çapa, işçinin bilgi haritasında riski normalleştirir. Gözlemlediği tehlikeleri (örneğin kaygan zemin) zihni filtreler ve raporlamaz, çünkü bu durumun “normal” olduğunu bilir.

Örnek 2: “Kilit-Etiket Sadece Formalite” Çapası

Çapanın İfadesi: “Bakım çok acil, kilit-etiket (LOTO) prosedürünü tam uygulamadan hızlıca enerjiyi kesip işi bitirelim. Zaten makineyi kimse çalıştırmaz.”

Negatif Etkisi: Kilit-etiket prosedürünün temel amacı hayat kurtarmaktır. Bu çapa, prosedürü gereksiz bir bürokratik yük olarak görmeye neden olur. Bu durumda, zaman baskısı veya yorgunluk devreye girdiğinde, kilit atlanarak ölümcül bir kazaya zemin hazırlanır.

Güven Boyutu: İşveren bu prosedürü “zorunluluk” olarak dayattığında, işçi prosedürü bir zorlama olarak algılar ve bu, karşılıklı güvenin zedelenmesine yol açar. Güven zedelenince, prosedürün özü değil, sadece şekli uygulanır.

🪜 🪜 🪜
Bilişsel Çapaları Değiştirme ve Köprü Kurma Adımları

İSG profesyonelinin görevi, bu negatif çapaları tespit etmek, yerinden sökmek ve yerine pozitif, güvenlik odaklı yeni çapalar atmaktır.

Adım 1: Çapanın Tespit Edilmesi (Epistemik Keşif)

Negatif çapalar genellikle şikayetlerde, göz ardı edilen kurallarda ve “küçük” kazaların açıklamalarında gizlidir.

Teknik: Anketler yerine, Nitel Görüşmeler yapılmalıdır. Çalışanlara “Neden bu kurala uymadınız?” yerine, “Bu kural size neden zaman kaybı gibi geliyor?” veya “Sahada en sık duyduğunuz güvenlik cümlesi nedir?” gibi açık uçlu sorular sorulmalıdır.

Hedef: İşçinin tehlikeyi nasıl algıladığını ve bu algıyı hangi yerleşik inancın belirlediğini anlamak.

Adım 2: Çapanın Sökülmesi (Sarsma ve Uyumsuzluk Yaratma)

Çapayı sökmek için, inancın temellerini sarsacak, bilişsel uyumsuzluk yaratacak deneyimler tasarlanmalıdır.

Teknik: Senaryo Tabanlı Eğitimler (Scenario-Based Training) ve Vaka Çalışmaları kullanılmalıdır. Örneğin, “20 yıldır böyle yapıyoruz” diyen bir çalışana, geçmişte o işi yaparken gerçekleşmiş ama küçük atlatılmış bir kaza senaryosu detaylıca canlandırılmalıdır.

Hedef: Çalışanın zihninde “Benim güvendiğim yöntem aslında ne kadar riskliymiş?” sorusunu yaratarak, eski inancın (çapanın) geçersizliğini kanıtlamak.

Adım 3: Yeni Çapa Atmak (Pozitif İnşaa)

Eski çapa sarsıldıktan sonra, zihnin tutunabileceği yeni, pozitif bir güvenlik inancı hızla yerleştirilmelidir.

Teknik: Liderlik Gözlemi ve Geri Bildirim. Üst ve orta kademe yöneticiler, sahadaki pozitif davranışları anında ödüllendirmeli ve neden pozitif olduğunu açıkça ifade etmelidir. (Örneğin: “Ali Bey, LOTO prosedürünü tam uyguladığınız için teşekkürler. Bu, bize sadece zaman kazandırmakla kalmadı, ekip arkadaşlarınızın hayatını da güvence altına aldı. Bu fabrikada her zaman önce hayat gelir.“)

Hedef: Güvenli davranışı, kişisel başarı ve şirket kültürüyle ilişkilendiren yeni ve güçlü bir inanç (pozitif çapa) oluşturmak.

🤝 🤝 🤝
Güven: Bilişsel Çapaların Kurulduğu Zemin

Yukarıda bahsedilen tüm süreçler, güven olmadan işe yaramaz. Epistemolojik açıdan güven, bilginin geçerliliğine duyulan inanç demektir.

1. İşçinin İşverene Güveni (Prosedürün Güvenilirliği)

Eğer işçi, işverenin getirdiği güvenlik kuralının arkasında samimiyetle durduğuna inanmazsa (örneğin sadece denetim geçirmek için yapıldığına inanırsa), o kuralı hızla bir “negatif çapa” olarak kodlar: “Bizi yavaşlatmak için uydurulmuş gereksiz bir kural.”

Yapılması Gereken: İşveren, güvenlik kuralını anlatırken sadece “Yap” demek yerine, “Bunu yapmazsan neyin riskli olduğunu” gösteren şeffaf veriler ve sahadan gelen örnekler kullanmalıdır. Bu, prosedürün güvenilirliğini artırır.

2. İşverenin İşçiye Güveni (Saha Bilgisinin Güvenilirliği)

Eğer işveren, işçinin “20 yıldır böyle yapıyoruz” demesini sadece bir inat veya direniş olarak görürse, çok değerli saha bilgisini ıskalamış olur. O 20 yıllık tecrübe, prosedürün neden sahada uygulanamaz olduğuna dair kritik ipuçları barındırır.

Yapılması Gereken: İşveren, işçinin sahadaki bilgisini sadece bir “veri” değil, güvenlik prosedürünü daha iyi hale getirecek “güvenilir bir kaynak” olarak görmelidir. Bu, Kolektif Bilgi Üretimini (collective knowledge production) teşvik eder.

🎯 🎯 🎯
Sonuç – Bilişsel Çapa, İSG Kültürünün Gizli Motorudur

İş Sağlığı ve Güvenliği Kültüründe Bilişsel Çapa Teorisi, bize gösteriyor ki; bir çalışanın baret takıp takmaması, yasal bir zorunluluğa uyup uymamasından ziyade, zihninde güvenliğin ne anlama geldiğine dair yerleşmiş olan inançla doğrudan ilişkilidir.

Eski Çapa (Negatif): Baret takmak denetimden geçmek için yapılır. (İSG profesyonelinin görevi: Zorlamak.)

Yeni Çapa (Pozitif): Baret takmak eve sağ dönmek için yapılır. (İSG profesyonelinin görevi: Kültür oluşturmak.)

İSG profesyonelleri olarak amacımız, sadece kural koymak değil; çalışanların zihnindeki negatif çapaları söken ve yerine güvenliği özgür iradeyle seçmeyi destekleyen pozitif çapaları atan bilişsel mimarlar olmaktır. Güvenlik, ancak bu görünmez bilişsel süreç doğru yönetildiğinde, kağıt üzerinden çıkıp gerçek bir kültür haline gelebilir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT
0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Bu sitede yer alan içerikler yalnızca genel bilgilendirme amacı taşır. Paylaşılan bilgiler, bir hekim muayenesinin, tedavisinin veya profesyonel danışmanlığın yerini tutmaz. Buradaki bilgiler esas alınarak herhangi bir ilaç tedavisine başlanması, mevcut tedavinin değiştirilmesi ya da bırakılması uygun değildir.

Aynı şekilde, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili içerikler, bir iş güvenliği uzmanı, mühendis veya teknik ekip tarafından yapılması gereken değerlendirme ve kararların yerine geçemez. Bu bilgiler temel alınarak saha risk değerlendirmesi yapılması ya da mevcut sistemin değiştirilmesi önerilmez.

Sitede herhangi bir yasa dışı ilan ya da yönlendirme yapılması amacı bulunmamaktadır. İçerikler, sadece farkındalık yaratmak ve bilinçlendirme sağlamak amacıyla sunulmuştur.

⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Mesleki Eğitimi Olmayanı Çalıştırmak Bilinçli Taksirdir !

Yargıtay Kararı

Mesleki Eğitimi Olmayanı Çalıştırmak Bilinçli Taksirdir !

Sonuç ile başladım.

Çünkü çok farklı sebeplerle Tehlikeli ve Çok tehlikeli işlerde çalışanların Mesleki Eğitimli olması ve Mesleki Eğitim Belgeli olmaları hususu halen ihmal edilmektedir.

Aslen yasal zorunluluk var;

6331 Sayılı Kanun’un 17/3. maddesi,Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz.” hükmünü içermektedir.

Yani Mesleki Eğitim almak ve pek tabi ki belgesine sahip olmak kanuni bir zorunluluk.

Yine 6331 Sayılı Kanun’una dayanarak Tehlikeli Ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik 13 .07.2013 tarihinde çıkarılmış ve aynı gün yürürlüğe girmiştir.

Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir konu mevcuttur.

6645 Sayılı 23 Nisan 2015 tarihinde 29335 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan konu ie ilgili önemli değişikliklerden biri;

Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından standardı yayımlanan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak tebliğlerde belirtilen mesleklerde, tebliğlerin yayım tarihinden itibaren on iki ay sonra Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununda düzenlenen esaslara göre Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip olmayan kişiler çalıştırılamayacaktır.” hükmüdür.

Bu tarihten itibaren;

Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından standardı yayımlanan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılan tebliğler ile sadece Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunlu – geçerli olan meslekler yayınlanmaya başlamıştır

Mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu olana mesleklerin sayısı giderek artmaktadır. Bu sebeple zorunluluk kapsamına girmiş güncel meslek listesine Mesleki Yeterlilik Kurumu web sitesinden ulaşılabilirsiniz.

Buraya kadar olanlar çok net olsa da muafiyetler konusu karışık gelebilir.

Zorunlu Mesleki Yeterlilikten Muafiyetler

İlk olarak;

07.10.2006 tarih 26312 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu 2. Maddesi ile…

Tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu Kanun kapsamı dışındadır.”

Yani bu kapsam dışı olanlar kendi mesleklerinde çalıştıkları sürece sahip oldukları belgeler yeterli Mesleki Eğitim Belgesidir.

İkinci olarak;

Zorunluluk kapsamında yer alan Mesleki Yeterliliklerin ”Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Mesleki ve Teknik Eğitim Kurumlarınca Verilen Diplomalar (Alan/Dal/Bölüm-FOET Kodu) ile 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’na Göre Düzenlenen Ustalık Belgeleri (Alan/Dal- FOET Kodu) denkliklerinin listelendiği muafiyet tablosunda yer alan belgelere sahip olanlar kapsam dışındadır.

Yani bu kapsam dışı olanlar kendi mesleklerinde çalıştıkları sürece sahip oldukları belgeler yeterli Mesleki Eğitim Belgesidir.

Üçüncü olarak;

MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğunda 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre ustalık belgesi almış olanlar ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin meslekî ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için meslekî yeterlilik belgesi şartı aranmamaktadır.

Yani bu meslekî yeterlilik belgesi şartı aranmayanlar kendi mesleklerinde çalıştıkları sürece sahip oldukları belgeler yeterli Mesleki Eğitim Belgesidir.

Bu genel bilgilerden sonra;

Tehlikeli ve Çok tehlikeli işlerde çalışanların Mesleki Eğitimli olması gerektiğinin ciddiyetini bir de yargının yüce makamı Yargıtayın verdiği örnek karar ile görelim.

Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıf işlerde çalışanlarda Mesleki yeterlilik / Mesleki Eğitim belgesi zorunluluğuna ilişkin T.C. Yargıtay 12. Ceza Dairesi kararında ”elektrik teknisyeni olarak çalışan bir işçinin iş kazasında hayatını kaybetmesiyle ilgili davada verdiği kararda, iş sağlığı ve güvenliği kurallarını ihlal eden ve çalışanı mesleki eğitim almadan tehlikeli bir işte çalıştıran işveren hakkında bilinçli taksir hükümlerinin uygulanması gerektiği’‘ ifade edilmiştir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

EK BİLGİ

5237 sayılı TCK’ya göre ceza sorumluluğunun temeli, kast ve taksire dayanan kusur sorumluluğudur.

  1. Taksire Dayanan Kusur Sorumluluğu
    • Basit taksir,
    • Bilinçli taksir.
  2. Kasta Dayanan Kusur Sorumluluğu
    • Olası kast.
    • Doğrudan kast,

Örneklerin hepsini işyerinde ve işveren – çalışan olarak vermemin sebebi kolay anlaşılması ve konunun özünden ayrılmamaktır.

Basit Taksir bilinçsiz taksir” , “adi taksir” dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir. (Örnek: işverenin şantiyede Elektrik Mesleki Eğitim (Ustalık) Belgesi olan Ali isimli çalışanına standartlara uygun iş ayakkabısı ve diğer kişisel koruyucuları elektrikçilere göre değil inşaattaki diğer çalışanlarla aynı almıştır. Ali usta bir kaza geçirir ve uygun olmayan kişisel koruyucu kullanımı sebebi ile elektrik akımına kapılarak ölür ise işveren basit taksirle insan öldürme suçu işlemiş olur.)

Bilinçli Taksir failin “öngördüğü” neticeyi istememesine rağmen, kural ihlali yaparak veya şans, kişisel yetenek vb. etkenlere güvenerek hareket etmesi ile fiili işlemesidir. (Örnek: işverenin şantiyede herhangi bir mesleki eğitimi ve belgesi olmayan Ali isimli çalışanını elektrik iç tesisat işlerinde çalıştırırsa ve bu çalışma sırasında Ali elektrik akımına kapılıp ölürse, işveren bilinçli taksir ile ölüme sebebiyet verme suçu işlemiş olur)

Olası kast “dolaylı kast”, “belirli olmayan kast”, “gayrimuayyen kast”, “olursa olsun kastı” suçun kanuni tanımındaki fiilin gerçekleşebileceğinin mümkün veya muhtemel bir şekilde “öngörülmesine” rağmen, sonucun meydana gelmesinin göze alınması, adeta “olursa olsun” biçimindeki bir düşünceyle fiilin işlenmesidir. (Örnek: işverenin şantiyede grup halinde çalışmakta olanların arasında yer alan Ali isimli çalışanı hedef alarak fırlattığı aktif yüksek voltaj bulunan ucu açık elektrik kablosu Ali’nin yanındaki bir başka çalışana temas ederek elektrik akımına bağlı vücudunda yanıklara ve sonrasında ölümüne sebep olmuştur. İşveren olası kast ile ölüme sebebiyet verme suçu işlemiş olur)

Doğrudan kast bilerek ve isteyerek suçun kanuni tanımındaki fiilin işlenmesidir. (Örnek: işverenin şantiyede çalışma sırasında Ali isimli çalışanını trafoya itip şarteli açarak ölümüne sebebiyet vermesi doğrudan kasttır – kasten ölüme sebebiyet verme suçu işlemiş olur)

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Yargıtay İçtihat Metni

T.C. YARGITAY 12. CEZA DAİRESİ

E. 2020/1413 – K. 2021/8051 – T. 17.11.2021

* TAKSİRLE ÖLDÜRME SUÇU ( Mesleki Eğitim Alma Zorunluluğu Bulunan Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Yapacağı İşle İlgili Mesleki Eğitim Aldığını Belgeleyemeyenlerin Çalıştırılamayacağı – Sanığın Öleni Çok Tehlikeli İş Sınıfında Yer Alan Elektrik İşi İle İlgili Diploma ve Mesleki Eğitim Belgesi Bulunmamasına Rağmen Elektrik Teknisyeni Olarak Çalıştırdığı/Sanık Hakkında 5237 SK Md. 22/3 Hükümlerinin Uygulanmamasının Bozmayı Gerektirdiği )

* BİLİNÇLİ TAKSİR ( Kişinin Öngördüğü Neticeyi İstememesine Karşın Neticenin Meydana Gelmesi Meydana Geleceği – Dosya Kapsamı ve Ölenin Eşinin Beyanına Göre Ölenin Elektrik Meslek Dalı İle İlgili Bir Diploması ya da Eğitiminin Olmadığı/Çok Tehlikeli Sınıfında Yer Alan Bu İşte Öleni Çalıştıran Sanık Hakkında TCK Md. 22/3 Hükümlerinin Uygulanması Gerektiği )

* EĞİTİM VERMEKSİZİN İŞÇİYİ TEHLİKELİ İŞTE ÇALIŞTIRMA ( Ölenin Elektrik Meslek Dalı İle İlgili Diplomasının Bulunmadığı ve Mesleki Eğitim Almadığı – Mesleki Eğitim Alma Zorunluluğu Bulunan Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Yapacağı İşle İlgili Mesleki Eğitim Aldığını Belgeleyemeyenlerin Çalıştırılamayacağı/Çok Tehlikeli Sınıfında Yer Alan İşte Eğitim Almadan Çalışan İşçiyi Çalıştıran Sanık Hakkında 5237 Sayılı Kanun Md. 22/3 Hükümleri Uygulanmamasının Hukuka Aykırı Olduğu )

5237/m.22,896331/m.17

ÖZET : Dava, taksirle öldürme suçuna ilişkindir.

Dosya kapsamına ve ölenin eşinin beyanına göre ölenin elektrik meslek dalı ile ilgili diploması bulunmayıp bu hususta mesleki bir eğitim de almamıştır. Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenlerin çalıştırılamayacağına dair 6331 Sayılı Kanun madde 13/3 hükmü ve diğer mevzuat hükümleri dikkate alındığında öleni çok tehlikeli iş sınıfında yer alan elektrik işi ile ilgili diploma ve mesleki eğitim belgesi bulunmamasına rağmen elektrik teknisyeni olarak çalıştıran sanık hakkında bilinçli taksir hükümlerinin uygulanmaması bozmayı gerektirmiştir.

DAVA : Taksirle öldürme suçundan sanığın mahkumiyetine ilişkin hüküm, sanık müdafii tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü:

KARAR : … AVM içinde bulunan iş yerinin düğün salonu olarak kullanılmak üzere kiracı … Limited şirketi tarafından gerekli restorasyon, tadilat, tamirat ve elektrik, elektronik alt yapı işlerinin yapılmasına karar verildiği, yapılan 09/05/2014 tarihli Elektrik ve Elektronik Hizmetler Alım ve Uygulama Sözleşmesi gereği elektrik, elektronik ve alt yapi işlerinin sanığın ortağı ve yetkili müdürü olduğu … Bilgisayar ve Elektronik Limited şirketine verildiği, ölen işçi …’ün … Ltd. Şti’de elektrik teknikeri olarak on aydır çalışmakta olduğu ancak ölenin elektrik meslek dalı ile ilgili eğitim-öğretim aldığına dair diploma veya mesleki eğitim belgesi bulunmadığı, olay tarihinde öncesinde ölen tarafından kurulumu yapılan aydınlatmaların bir kısmının çalışmadığının kiracı şirket tarafından bildirilmesi üzerine işin kontrolü için buraya giden …’ün elektrik lambalarını kontrolü sırasında elektrik akımına kapılarak alınan 09/01/2015 tarihli otopsi raporuna göre “vücudundan elektrik akımı geçmesine bağlı ani solunum ve dolaşım durması sonucu” vefat ettiği, olay yerinde yapılan incelemeye göre elektrik tesisatının bağlı olduğu panoda kaçak akım rölesinin bulunmadığı ayrıca ölenin olay anında ellerinde yalıtım eldiveninin bulunmadığı, bu hususta ölen ile birlikte olay yerine giden … şirketinde stajyer olan …’ın tanık sıfatıyla alınan beyanında ölene yalıtımlı eldiven verildiğini ancak ölenin bunu kullanmadığını belirttiği, dosya kapsamı incelendiğinde ölene koruyucu donanım teslim edildiğine dair bir belge sunulamadığı ve kaza sonrası düzenlenen morg eşya teslim tutanağında yalıtımlı eldiven vb. korucuyu donanım teslim edildiğine dair bir ibare bulunmadığı, ölenin iş yerinde 10/03/2014 tarihli iş sağlığı ve güvenliği konulu (çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler, çalışanların yasal hak ve sorumlulukları, iş yeri temizliği ve düzeni, iş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar, meslek hastalıklarının sebepleri, güvenlik ve sağlık işaretleri) 4 saatlik eğitime katıldığı, soruşturma aşamasında alınan 19/09/2014 tarihli bilirkişi raporu ile bu rapora ek olarak düzenlenen 24/11/2014 tarihli bilirkişi raporu ile yargılama aşamasında alınan 23/04/2015 tarihli bilirkişi raporları gereği sanığın ölen ile eş kusurlu olduğu; yargılama aşamasında alınan 06/07/2015 tarihli bilirkişi raporu ile 12/11/2015 tarihli bilirkişi raporu gereği sanığın asli kusurlu olduğunun tayin edildiği, alınan raporlarda ortak olarak sanığın elektrik tesisatının bağlı olduğu panoda kaçak akım rölesinin olup olmadığının kontrol edilmeden çalışma yapılmasına müsaade edilmesi, yeterli iş güvenliği bilinci kazandırılmaması, bu bilincin kazandırılması amacına dönük olarak yeterli düzeyde iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin verilmemesi, kontrol ve denetim görevinin yeterince yerine getirilmemesi sebepleriyle kusurlu olduğunun belirtildiği, ayrıca dosya kapsamına alınan 06/05/2015 tarihli SGK müfettişi tarafından düzenlenen inceleme raporuna göre “…panoda elektriğin güvenli şekilde kesilmesini, çalışanların elektrik akımına maruz kalmaması için gerekli tedirlerin alınmasını, çalışma öncesinde çalışılan bölümde elektrik olup olmadığının kontrol edilmesini elektrik yokluğunun teyit edilmesini müteakip çalışmasını sağlayıcı denetim ve gözetim mekanizmasının işverence kurulmaması, işçilerin yanlış çalışmalarını önleyici denetim gözetim sorumluluğunun işverence yerine getirilmemesi sonucunda, kazalının elektrik akımına kapılması sonucunda meydana geldigi,bu itibarla iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında kendisine verilen görevleri yerine getirme konusunda yeterli dikkat ve özeni göstermediği, kazanın meydana gelmesinde % 75 oranında kusurlu bulunduğunun” belirtildiği anlaşılmakla yapılan incelemede;

Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre sanık müdafiinin eksik inceleme ile hüküm kurulduğuna, kusur durumuna ve gerekçesiz şekilde mahkumiyet hükmü kurulduğuna ilişkin temyiz itirazlarının reddine ancak;

Dosya kapsamına ve ölenin eşi …’ün beyanına göre ölenin elektrik meslek dalı ile ilgili diploması bulunmadığı, bu hususta mesleki bir eğitim de almadığı,

6331 Sayılı İş Sağlığı ve güvenliği Kanununun 17/3. maddesinde “mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz” hükmü yer aldığı,

Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 5/2-a. maddesinde “işveren yapı işlerinde özellikle birinci fıkranın uygulanmasında ek-4’te belirtilen asgari şartları dikkate alarak uygun tedbirleri alırlar”, Ek-4-A/14. maddesinde “elektrikle ilgili bütün ekipman ve bağlantıların kurulması, sökülmesi, tamirat ve tadilat işleri sadece ilgili mevzuatın öngördüğü yetkili elektrikçiler tarafından yapılır” hükmü yer aldığı,

Elektrik ile İlgili Fen Adamlarının Yetki Görev ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmeliğin 3.maddesinde “elektrik ile ilgili fen adamları, gördükleri teknik veya mesleki öğrenim seviyelerine göre aşağıdaki gruplara ayrılırlar :

l. Grup ; En az 3 veya 4 yıl yüksek öğrenim görenler,

2. Grup ; En az 2 yıllık yüksek teknik öğrenim görenler ile ortaokuldan sonra en az 4 veya 5 yıl mesleki ve teknik öğrenim görenler,

3. Grup; En az lise dengi mesleki ve teknik öğrenim görenler, lise mezunu olup bir öğrenim yılı süreyle Bakanlıkların açmış olduğu kursları başarı ile tamamlamış olanlar ile 3308 Sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanununun öngördüğü eğitim sonucu ustalık belgesi alanlar” şeklinde eğitim seviyelerinin ve çalışabilecekleri işlerin düzenlendiği, bu kapsamda dosya içeriğine göre öleni, çok tehlikeli iş sınıfında yer alan elektrik işi ile ilgili diploma ve mesleki eğitim belgesi bulunmamasına rağmen elektrik teknisyeni olarak çalıştıran sanık hakkında koşulları oluşması sebebiyle Türk Ceza Kanunu‘nun 22/3. maddesi gereğince bilinçli taksir hükümlerinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi;

SONUÇ : Bozmayı gerektirmiş olup, sanık müdafiinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden, 5320 Sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu‘un 321. maddesi gereğince sanık hakkındaki mahkumiyet hükmünün isteme aykırı olarak BOZULMASINA, aynı Kanunun 326/son maddesi uyarınca sanığın ceza miktarı bakımından kazanılmış hakkının saklı tutulmasına, 17.11.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Basından Haberler

Yargıtay, mesleki eğitim verilmeyen işçinin ölümüne ilişkin verilen cezayı az buldu https://www.trthaber.com/haber/gundem/yargitay-mesleki-egitim-verilmeyen-iscinin-olumune-iliskin-verilen-cezayi-az-buldu-865188.html

Yargıtay Kararı : ” Mesleki Eğitim Belgesi Olmadan Çalıştırılan İşçinin Ölümünden İşveren Sorumludur” https://maliyepostasi.com/yargitay-karari-mesleki-egitim-belgesi-olmadan-calistirilan-iscinin-olumunden-isveren-sorumludur#google_vignette

Yargıtay’dan emsal ‘iş kazası’ kararı https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/yargitaydan-emsal-is-kazasi-karari-1924197#google_vignette

Yargıtay, mesleki eğitim verilmeden çalıştırılan işçinin öldüğü olayda verilen cezayı az buldu Yargıtay 12. Ceza Dairesi, mesleki eğitimi olmayan kişinin çalıştığı depoda üzerine mermer devrilerek ölmesi nedeniyle depo sorumlusuna “taksirle öldürme” suçundan verilen adli para cezasını az bularak bozdu. https://www.aa.com.tr/tr/gundem/yargitay-mesleki-egitim-verilmeden-calistirilan-iscinin-oldugu-olayda-verilen-cezayi-az-buldu/3258392

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla

Köpüklü (AFFF – Aqueous Film Forming Foam) Yangın Tüplerinin Üzerindeki İşaretlerin Anlamları

AFFF Tüplerindeki Kodların Şifrelerini Çözmek

Yangınla mücadelede kullanılan söndürücü sistemlerin, yalnızca içerdikleri kimyasal maddelerle değil; taşıdıkları teknik bilgilerle de hayati önem taşıdığı unutulmamalıdır. Özellikle Aqueous Film Forming Foam (AFFF) gibi köpüklü yangın söndürücüler, yalnızca bir yangını bastırma aracı değil, aynı zamanda üzerlerinde yer alan semboller, değerler ve kodlarla donatılmış taşınabilir bir güvenlik sistemidir.

Köpüklü yangın söndürücülerin dış yüzeyinde yer alan işaretlerin anlamları yanı sıra bu sembollerin altında yatan mühendislik hesapları, uluslararası standartlara dayalı uygunluk kriterleri, kullanım limitleri ve bakım gereklilikleri hakkında da sizleri bilgilendirmeyi hedeflediğim bu yazı ile yangınla mücadelede başarının anahtarının sadece doğru ekipmana sahip olmak değil, bu ekipmanın sınırlarını, fonksiyonlarını ve uyarı sistemlerini eksiksiz anlayarak kullanmak olduğunu tekrar hatırlatacağım.

AFFF yangın tüpleri, genellikle A ve B sınıfı yangınlar (katı yanıcılar ve yanıcı sıvılar) için uygundur ve içinde hem fiziksel hem kimyasal işlev gören karmaşık bir söndürücü sistem barındırır. Ancak bu sistemin doğru basınçla çalışıp çalışmadığını, karışım oranının uygunluğunu, etki menzilini, boşaltma süresini, hatta periyodik test tarihlerini gösteren işaretler kullanıcı için adeta sessiz bir güvenlik rehberidir.

Bu bağlamda, köpüklü yangın tüpü üzerindeki işaretlerin detaylı anlamlandırılması, yalnızca teknik personel için değil; acil müdahale ekipleri, iş güvenliği uzmanları ve yangın güvenlik eğitimcileri için de stratejik önem taşır. Bu yazıda sizlere sunduğum her sembol, her basınç değeri ve her sınıflandırma, bir felaketin öncesinde veya ortasında hayat kurtarabilecek detaylardır.

Uluslararası Standartlar ve Kimyasal Altyapı – Köpüğün Arkasındaki Bilim

AFFF yangın söndürücülerinin etiketleri, yalnızca içeriğin tanımını yapmakla kalmaz; aynı zamanda Avrupa Standardı EN 3’e uygunluk beyanı da içerir. EN 3 standardı, taşınabilir yangın söndürücülerin emniyet, güvenilirlik, işaretleme, performans ve uygulama gereksinimlerini tanımlar. Etiket üzerindeki CE işareti ve EN 3-7 gibi alt kodlar, tüpün bu teknik standartları karşıladığını ve düzenli testlerden geçirildiğini gösterir.

Köpük kısmına gelince, AFFF’nin formülasyonu esas olarak sulu film oluşturan yüzey aktif maddeler (sürfaktanlar) içerir. Bu bileşenler, yangının yüzeyinde su bazlı bir film tabakası oluşturarak hem buharlaşmayı engeller hem de oksijenin yanıcı madde ile temasını keser. Söz konusu film, hidrokarbon temelli sıvı yangınlarda (örneğin benzin, tiner) alevi boğar, yeniden tutuşmayı engeller ve soğutucu etki gösterir. Bazı tüplerin etiketlerinde “%3” ya da “%6” gibi ifadelerle belirtilen oranlar, köpük konsantresinin su ile ne oranda karıştırıldığını ifade eder – bu oranlar, etkin söndürme performansı için kritik önemdedir.

Ayrıca, boşaltma süresi (discharge time), etki menzili (throw range) ve test basıncı (test pressure) gibi parametreler de etiket üzerinde sembol veya değer olarak belirtilir ve periyodik kontrol sırasında bu sınırlar referans alınır. Boşaltma süresi, özellikle dar alanlarda ve sıvı yangınlarda etkin müdahale için dikkatle izlenmelidir.

Köpüklü (AFFF – Aqueous Film Forming Foam) yangın söndürücülerinin (tüplerin) üzerinde genellikle yer alan işaretlerin ayrıntılı anlamlarını birlikte inceleyelim.

Köpük Sembolü

  • Tüp üzerinde köpük sembolü bulunur ve bu, tüpün köpüklü yangın söndürücü olduğunu gösterir.
  • AFFF köpükleri, özellikle A (katı maddeler: odun, kağıt vb.) ve B (yanıcı sıvılar: benzin, mazot, yağ gibi) sınıfı yangınlar için uygundur.
  • Köpük, yanan sıvının yüzeyini kaplayarak oksijenle temasını keser ve yangını boğar. Ayrıca yanıcı sıvının buharlaşmasını engelleyen film tabakası oluşturur.

Yangın Sınıfı İşaretleri

  • A Sınıfı: Katı yanıcı maddeler için uygundur.
  • B Sınıfı: Yanıcı sıvılar için uygundur.
  • AFFF köpük tüpleri genellikle A ve B sınıfı yangınlarda kullanılır ve bu sınıflara uygunluk işaretlenir.

Kullanım Talimatları ve Karışım Oranları

  • AFFF köpük konsantresi, su ile %1, %3 veya %6 oranlarında karıştırılarak kullanılır.
  • Tüp üzerinde bu karışım oranları veya kullanım şekline dair bilgiler bulunabilir.

Uyarılar ve Kısıtlamalar

  • Köpüklü yangın söndürücülerin elektrik yangınlarında kullanılmaması gerektiği genellikle belirtilir, çünkü su bazlıdır ve elektrikle temas ettiğinde tehlike oluşturabilir.
  • Tüp üzerinde elektrik yangınlarında kullanılmaması gerektiğine dair uyarılar olabilir.

Basınç Göstergesi

  • Tüpün üzerinde basınç göstergesi bulunur; bu, tüpün kullanıma hazır olup olmadığını gösterir.

Kimyasal İçerik ve Çevresel Bilgiler

  • AFFF köpüklerin içeriği ve çevresel etkileri hakkında kısa bilgiler veya semboller yer alabilir.
  • Modern AFFF köpükler, yangını hızlı söndürürken sağlık ve çevre açısından daha güvenli hale getirilmiştir.

Bu işaretler, kullanıcıların doğru yangın türünde doğru söndürücüyü kullanmasını sağlar ve güvenli müdahaleyi destekler

🧯 🧯 🧯

AFFF Yangın Tüpleri Üzerindeki İşaretlerin Teknik Anlamları

Etiket/İşaretAnlamı ve Teknik Açıklama
Tüp Kapasitesi (Lt / kg)Tüpün alabileceği toplam sıvı hacmi. Örneğin “9 Lt” ifadesi, 9 litre köpük çözeltili karışım (genellikle %6 AFFF + su) içerdiğini gösterir.
Söndürücü Madde TipiGenellikle “AFFF %6” veya “AFFF %3” olarak yazılır. Bu, köpük konsantresinin ne oranda suyla seyreltilmiş olduğunu belirtir. %6, daha yoğun çözelti anlamındadır.
Yangın Sınıfı UyumluluğuA, B sınıfı yangınlara uygundur. “A” sınıfı: Katı yanıcılar; “B” sınıfı: Yanıcı sıvılar. Etikette genellikle şu ifade olur: “Uygunluk: A ve B sınıfı yangınlar”.
Çalışma Basıncı (bar)Tüp içindeki normal gaz basıncıdır. Genellikle 12–15 bar aralığındadır. Bu basınç altında köpük çözeltisi dışarı püskürtülür.
Test Basıncı (bar)Tüpün periyodik olarak uygulanması gereken dayanıklılık testindeki basınçtır. Genellikle 25 bar’dır. Her 5 yılda bir hidrostatik test yapılır.
Boşaltma Süresi (saniye)Köpük çözeltisinin tamamının dışarı verilme süresidir. Tüp kapasitesine göre değişmekle birlikte genellikle 20–60 saniye aralığındadır.
Etki Menzili (metre)Tüpün püskürttüğü köpüğün etkili olduğu uzaklık. Genellikle 3–6 metre arasıdır. Yangına güvenli mesafeden müdahale için kritiktir.
Şarj TarihiTüpün ilk doldurulduğu veya yeniden şarj edildiği tarihi belirtir. Denetim ve bakım planlaması için önemlidir.
Son Test TarihiEn son hidrostatik testin uygulandığı tarih. Tüpün yapısal sağlamlığı için bu test periyodik olarak yapılır.
Sonraki Test TarihiBir sonraki yapılması gereken test tarihi (genellikle 5 yıl sonra). Bu tarih geçmişse tüp, kullanıma uygun değildir.
CE / TSE İşaretiTüpün Avrupa (CE) ve/veya Türkiye (TSE) standartlarına uygun üretildiğini gösterir. Tüplerin yasal satış ve kullanım uygunluğunun kanıtıdır.
Üretici / Marka BilgisiÜretici firma adı, üretim yeri ve iletişim bilgileri. Geri çağırma, servis ve garanti takibi için gereklidir.
Kullanım Talimatı (piktogramlı)Genellikle resimli 3-4 adımda anlatım yer alır: Emniyet pimini çek, hortumu yönlendir, tetikleyici kola bas, yangının tabanına uygula.
Depolama Sıcaklık AralığıTüpün güvenle saklanabileceği sıcaklık aralığıdır (örneğin: -10 °C ile +50 °C). Köpüğün donmaması ve performans kaybı yaşamaması için önemlidir.
Net Ağırlık / Toplam AğırlıkKöpük çözeltisinin net ağırlığı ile tüpün toplam dolu ağırlığı ayrı ayrı belirtilir. Dolu-boş kontrolleri bu bilgilerle yapılır.
Basınç Göstergesi (Manometre)Tüp üzerindeki manometre, iç basıncı gösterir. Yeşil alan: normal, kırmızı alan: düşük veya aşırı basınç (tehlike) anlamındadır.
Tehlike Sembolü (Uyarı İkonları)Genellikle “basınçlı kap”, “cilt göz tahrişi”, “çevreye zararlı” gibi uyarı ikonları bulunur. Kimyasal güvenlik açısından önemlidir.
🧯 🧯 🧯
  • AFFF köpüğü, yanıcı sıvıların yüzeyinde su/film tabakası oluşturarak buharlaşmayı engeller ve oksijenle teması keserek yangını bastırır.
  • Elektriksel yangınlarda kullanılmaz! Köpük, iletken olduğu için elektrikli ekipmanlarda kullanılmamalıdır.
  • Ters çalkalanmamalıdır. Köpük karışımı bozulabilir. Bu, basınç ve püskürtme performansını düşürür.
🧯 🧯 🧯

AFFF Yangın Tüpü Etiketi – Örnek İnceleme Tablosu

Etiket Üzerindeki Bilgi / SembolAçıklamaTeknik Detay / Not
Tipi: AFFFSulu film oluşturan köpük tipi. Hidrokarbon bazlı yangınlarda etkilidir.Genellikle Class A (katı madde) ve Class B (sıvı) yangınlarda kullanılır.
Kapasite: 6 litreTüpün içindeki toplam sıvı hacmi.6 litre AFFF, ortalama 10–12 m² yüzey alanına müdahale edebilir.
Boşaltma Süresi: 45 snSürekli tetik basımında tüpün tamamen boşalması için geçen süre.Yangına doğrudan ve kısa sürede müdahale için kritik öneme sahiptir.
Boşaltma Basıncı: 14 barİç basınç altında püskürtme gücü.12-15 bar arası genellikle endüstriyel tip AFFF’lerde normal kabul edilir.
Test Basıncı: 25 barTüpün dayanıklılık kontrolü için uygulanan hidrostatik test basıncı.TS EN 3-7 gereği periyodik kontrollerde uygulanır.
Kullanım Sıcaklığı: -5°C ~ +60°CTüpün güvenle çalışabileceği ortam sıcaklığı aralığı.Köpüğün donmaması ve buharlaşmaması için önemlidir.
Köpük Konsantrasyonu: %6Tüp içindeki köpük konsantresinin suya oranı.%3 ve %6 yaygındır. %6 daha yoğundur, endüstriyel sıvı yangınlarda tercih edilir.
Etki Menzili: 4 metreKöpüğün püskürtüldüğü maksimum mesafe.Yakın mesafe uygulamalarda (kapalı alan, motor bölmeleri) güvenli çalışma sağlar.
Uygunluk: CE / EN 3-7Avrupa standardına uygunluk ve CE güvenlik işareti.EN 3-7 standardı taşınabilir yangın tüplerinin teknik performans gereklerini belirtir.
Yangın Sınıfları: A ve BUygun olduğu yangın tipleri: Katı maddeler (A) ve sıvı yanıcılar (B).Elektrik yangınları (Class C) için uygun değildir.
Üretim Tarihi: 03 / 2023İmalat tarihi.Yangın tüplerinin maksimum 10 yıl ömrü vardır. Bu tarih kritik öneme sahiptir.
Son Kontrol Tarihi: 03 / 2024Periyodik bakım / dolum kontrolü tarihi.TS ISO 11602-2’ye göre yılda en az 1 kez kontrol zorunludur.
Sertifikalar: TSE – ISO 9001Kalite belgeleri ve ulusal onaylar.İmalatçı firmanın kalite güvence sistemine sahip olduğunu gösterir.
Kullanım Talimatı (Piktogramlarla)1. Pimi çek. 2. Hortumu yönlendir. 3. Kolu sık.Evrensel sembollerle anlatılır, söndürücüyü ilk defa kullanan biri için hayat kurtarıcıdır.
Depolama UyarısıDirekt güneş ışığına maruz bırakmayın, donma riskine karşı koruyun.Köpük bileşimi yüksek ısıda bozulabilir, düşük sıcaklıkta donarak işlevsizleşebilir.
Kod No / Parti NoÜreticiye özel tanımlama kodu.Geri çağırma, garanti, üretici takibi için gereklidir.
🔍 🔍 🔍

DİKKAT

  • Etiket üzerindeki bilgilerin silinmiş, okunamaz ya da eksik olması durumunda söndürücü mevzuata göre kullanılamaz sayılır.
  • Köpük tüplerinde baskı altında sıvı bulunduğundan, yetkili teknik servislerce periyodik bakım ve test şarttır.
  • AFFF maddesi çevreye zararlı bazı florlu bileşenler içerebilir; yeni nesil “fluorine-free foam” ürünlere geçiş trendi başlamıştır.

Köpüğün Sessiz Dili – Etiketten Okunan Güvenlik

Yangın tüplerinin üzerindeki işaretler, çoğu zaman göz ardı edilen ancak müdahale anında fark yaratabilecek kritik teknik bilgilerdir. Özellikle AFFF (Aqueous Film Forming Foam) tipi yangın söndürücüler, kimyasal yapıları kadar, etiketlerinde kodlanan teknik göstergeleri ile de değerlendirilmeye muhtaçtır. Çünkü bu cihazlar yalnızca birer söndürme aracı değil, aynı zamanda sistematik planlama, güvenlik mühendisliği ve standart uyumunun taşınabilir birer örneğidir.

Her bir sembol, her bir rakam; doğru ellerde okunduğunda, önceden önlem almayı sağlar, ekipmanın kullanılabilirliğini garanti eder ve acil durumda hata payını sıfıra yaklaştırır. Etikette yer alan; köpük konsantrasyonu, boşaltma süresi, test basıncı, kullanım sıcaklık aralığı ve standardizasyon kodları gibi veriler, yalnızca teknik personel için değil – aynı zamanda bu cihazları doğru yerde, doğru zamanda, doğru şekilde kullanması gereken herkes için hayati bilgi taşıyan işaretlerdir.

Özellikle endüstriyel tesislerde, akaryakıt depolama alanlarında, gemilerde, kimyasal proses bölümlerinde ve otoparklarda kullanılan köpüklü yangın tüplerinin bakımı ve kullanımı sırasında, bu işaretlerin anlaşılması bir lüks değil, zorunluluktur. Etiketsiz veya etiketi eksik tüpler, yangın güvenliği yönetmeliğine göre kullanılamaz sayılır; çünkü yangın anında bilgi eksikliği, müdahale gecikmesine ve dolayısıyla can kaybına kadar uzanan zincirleme sonuçlara yol açabilir.

Unutulmamalıdır ki; yangın söndürücülerin en büyük düşmanı paslanma değil, bilinçsizliktir. Köpüğün yangını bastırdığı kadar, üzerindeki işaretlerin de bilgiyle donanmış kullanıcıyı güçlendirdiği gerçeği göz ardı edilmemelidir.

Tüm teknik personel, iş güvenliği uzmanları ve yangınla mücadele birimleri için çağrımız şudur: Sadece söndürücüye değil, etikete de bakın. Çünkü bazen hayat, bir sembolün doğru okunmasına bağlıdır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️

⭐️⭐️

⭐️⭐️

⭐️⭐️

⭐️⭐️

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

CO₂ Yangın Tüplerinin Üzerindeki İşaretlerin Anlamları

Yangınla mücadele ekipmanlarının doğru ve etkin kullanımı, sadece eğitimli müdahale personeline değil, aynı zamanda bu ekipmanların teknik özelliklerini anlayabilen ve değerlendirebilen personelin varlığına da bağlıdır. Karbondioksit (CO₂) esaslı yangın söndürücüler, özellikle elektriksel ve sıvı kaynaklı yangınlarda etkili olmaları nedeniyle endüstriyel tesislerde, laboratuvar ortamlarında ve hassas ekipmanların bulunduğu alanlarda yaygın olarak tercih edilmektedir.

Bu söndürücülerin güvenli, etkili ve mevzuata uygun şekilde kullanılabilmesi için üzerlerinde yer alan teknik işaretlerin doğru okunması ve yorumlanması şarttır. Etiketler, kullanıcıya sadece içeriğin miktarını değil; aynı zamanda boşaltma süresi, etki mesafesi, çalışma ve test basınçları, üretim tarihi, son test tarihi gibi operasyonel ve yapısal parametreleri de sunar. Bu bilgiler; iş güvenliği, periyodik bakım, yangın tatbikatı planlaması ve denetim süreçlerinde kritik öneme sahiptir.

Yanlış değerlendirilen bir net ağırlık değeri, eksik gaz şarjı anlamına gelebilir. Görmezden gelinen bir test tarihi, yüksek basınca dayanım güvenliğini tehlikeye atabilir. Üstelik, CO₂ tüpleri -78,5 °C’ye kadar ani soğuma yapabilen gazlar içerdiğinden, fiziksel temasla oluşabilecek soğuk yanıkları gibi ikincil tehlikeler açısından da profesyonel farkındalık gerektirir.

Özellikle, CO₂’nin sıvı fazdan gaz faza geçişinde ortaya çıkan genleşme oranları, tüp içindeki basınç dalgalanmaları ve emniyet valfleri gibi kritik unsurlar ele alınarak, yangın anında operatörlerin ve bakım personelinin doğru bilgiye dayalı kararlar alabilmesi çok önemlidir ve bu yazının da maksadıdır. Bu bağlamda, teknik düzenlemeler ışığında tüplerin kullanım talimatları ve uyarı işaretlerinin ayrıntılı açıklamaları; acil müdahale senaryoları ve bakım/denetim süreçleri için referans niteliğinde sunmayı amaçladım.

🔥 🔥 🔥

CO₂ Yangın Tüplerinin Üzerindeki İşaretlerin Anlamları ve Hesaplamaları

🔹 1. Tüp Kapasitesi (Brüt Ağırlık / Net Ağırlık)

Tüpler üzerinde genellikle aşağıdaki gibi ifadeler bulunur:

  • Net: 5 kg → İçerdiği sadece CO₂ gazının ağırlığıdır.
  • Tüp Ağırlığı: 12.3 kg (T) → Tüpün boşkenki (yalnızca metal kısmının) ağırlığıdır.
  • Brüt: 17.3 kg → Tüp + gaz = toplam ağırlık.

📌 Kontrol Hesabı:
Brüt – Tüp = Gaz
17.3 kg – 12.3 kg = 5 kg CO₂

🔥 🔥 🔥

🔹 2. Yangın Sınıfı Uyumluluğu

CO₂ tüplerinin hangi tür yangınlar için uygun olduğunu gösterir:

  • Class B: Yanıcı sıvılar (benzin, alkol, solventler)
  • Class C: Elektrik yangınları
  • 🔥 Not: CO₂ Class A (katı madde) yangınları için genellikle etkili değildir, çünkü soğutucu etkisi kısa sürer ve yeniden alevlenme olabilir.
🔥 🔥 🔥

🔹 3. Boşaltma Süresi (Discharge Time)

Bu, tüpün içinde gazın ne kadar sürede tamamen boşalacağını gösterir.

Örnek:

  • Boşaltma Süresi 15 sec

Bu, 5 kg CO₂’nin 15 saniyede boşaldığı anlamına gelir.
Bu süre, hem yangınla mücadele planlaması hem de tahliye süresi açısından önemlidir.

📌 İpucu: Büyük tüpler uzun süreli yangınlar için daha uygundur. Küçük CO₂ tüpleri kısa süreli, anlık müdahaleler içindir.

🔥 🔥 🔥

🔹 4. Boşaltma Mesafesi (Discharge Range)

Tüpten çıkan CO₂’nin etkili olduğu mesafeyi ifade eder.

  • Boşaltma Mesafesi: 2–3 m → CO₂ gazı bu mesafede yoğun ve etkili şekilde çıkar.

📌 Not: Açık alanlarda veya rüzgârlı bölgelerde bu mesafe kısalabilir. Bu nedenle CO₂ tüpleri kapalı alanlarda elektrik yangınlarına müdahalede daha uygundur.

🔥 🔥 🔥

🔹 5. Test Basıncı (Test Pressure / PT)

Tüpün dayanıklılık testi sırasında uygulanan basınçtır.

Örnek:

  • PT: 250 bar

Bu tüp, 250 barlık bir iç basınca dayanacak şekilde test edilmiştir. Bu değer, tasarım dayanım sınırıdır.

🔥 🔥 🔥

🔹 6. Çalışma Basıncı (Working Pressure / WP veya PW)

CO₂ tüpü kullanım sırasında ortalama olarak bu basınçta çalışır:

  • WP: 56 bar (genellikle 50–60 bar arası)
    CO₂ normalde sıvılaştırılmış halde saklanır. Kullanım sırasında tüp içindeki sıvı hızla gaz hâline geçer ve bu sırada basınç yükselir.

📌 Tehlike Uyarısı: Tüp sıcak bir ortama maruz kalırsa basınç artar ve emniyet valfi açılabilir.

🔥 🔥 🔥

🔹 7. Üretim Tarihi ve Periyodik Kontrol

Örnek:

  • Üretim Tarihi: 2021/06
  • Bir sonraki test: 2026/06

CO₂ tüpleri genellikle her 5 yılda bir hidrostatik teste tabi tutulur.
Bu, tüpün dayanıklılığının hala geçerli olup olmadığını kontrol etmek içindir.

📌 Türkiye’de bu kontrollerin yapılması TS EN 1968 standardına göre zorunludur.

🔥 🔥 🔥

🔹 8. Emniyet Valfi / Tahliye Deliği Bilgisi

CO₂ tüplerinde, ani basınç artışında patlamayı önlemek için emniyet valfi bulunur. Üzerinde şu bilgiler olabilir:

  • Patlama Basıncı: 175 bar
    Bu, valfin açılarak fazla gazı tahliye edeceği kritik basınçtır.
🔥 🔥 🔥

🔹 9. Kullanım Talimatları ve Sembol İşaretleri

Genellikle piktogram şeklindedir:

  • 🔌 Elektrik yangını simgesi
  • 🧯 Bir yangına doğru sıkılan tüp simgesi
  • ❌ İnsan üzerine sıkmayın → CO₂ boğucu etki yapar!

Ayrıca şunlar da olabilir:

  • “Elektrik panoları için uygundur”
  • “Camla çevrili alanlarda dikkatle kullanın”
  • “Kapalı ortamda uzun süreli kullanım tehlikeli olabilir”
🔥 🔥 🔥

🔹 10. Standartlar ve Sertifikasyonlar

Tüplerin çoğunda aşağıdaki gibi bilgiler olur:

  • EN3: Avrupa yangın söndürücü standardı
  • CE 0036: Avrupa uygunluk işareti ve onay numarası
  • TS ISO 9809-1: Basınca dayanıklı çelik tüp standardı
  • TPED (Transportable Pressure Equipment Directive): Taşınabilir basınçlı ekipman güvenliği
🔧 🔧 🔧

Hacim Hesaplama ve Gaz Genleşme Oranı

CO₂ gazı sıvı hâlde saklanır, gaz hâline geçtiğinde yaklaşık 1:500 oranında genişler.

Örnek:

  • 5 kg CO₂ → yaklaşık 2.5 m³ gaz

Bu hacim, küçük bir ofis odasında ciddi bir boğucu atmosfer yaratmaya yeterlidir.

🔥 🔥 🔥

CO₂ Yangın Tüplerindeki İşaretlerin Anlamı – Açıklamalı Tablo

İşaret / BilgiAçıklamaÖrnek Değer / Not
Net Ağırlık (Net Weight)İçindeki CO₂ gazının ağırlığıdır.5 kg
Tüp Ağırlığı (Tare / Empty Weight)Tüpün boşkenki metal ağırlığıdır.12.3 kg
Brüt Ağırlık (Gross Weight)Tüp + gaz = toplam ağırlıktır.17.3 kg
Yangın Sınıfı (Fire Class)Hangi tür yangınlara karşı etkili olduğunu belirtir.Class B (yanıcı sıvılar), Class C (elektrik)
Boşaltma Süresi (Discharge Time)Tüpün tamamının ne kadar sürede boşalacağını gösterir.15 saniye
Boşaltma Mesafesi (Range)Gazın etkili olduğu maksimum mesafedir.2–3 metre
Çalışma Basıncı (Working Pressure)Kullanım sırasındaki tipik iç basınç değeridir.56 bar (50–60 bar arası)
Test Basıncı (Test Pressure)Tüpün test edildiği maksimum dayanım basıncıdır.250 bar
Patlama Basıncı (Burst Pressure)Emniyet valfinin açılacağı kritik basınç.175 bar
Üretim Tarihi (Manufacture Date)Tüpün imal edildiği tarih.2021/06
Sonraki Test TarihiPeriyodik hidrostatik testin yapılması gereken tarih.2026/06 (5 yılda bir)
StandartlarTüpün üretildiği ve test edildiği uluslararası teknik standartlar.EN3, CE 0036, TS ISO 9809-1, TPED
Kullanım Talimatları ve UyarılarPiktogramlar ya da yazılarla kullanıcıya yönelik bilgilendirmeler içerir.Elektrik yangını simgesi, “Kapalı alanda dikkat” vb.
Gaz Genleşme OranıCO₂ sıvı hâlde saklanır; gaz hâline geçtiğinde büyük hacme yayılır.1:500 → 5 kg CO₂ ≈ 2.5 m³ gaz
🔥 🔥 🔥

Etiketin Arkasındaki Hayati Gerçekler

  • CO₂ yangın tüpleri elektrik ve sıvı yangınlarında oldukça etkilidir.
  • Kapalı ortamda uzun süreli kullanımı solunum riski oluşturur.
  • Tüplerin üzerindeki teknik bilgileri kullanım öncesi ve sonrası mutlaka kontrol edin.
  • Herhangi bir sızdırma, etiket silinmesi veya periyodik bakım eksikliği, tüpün kullanım dışı bırakılmasını gerektirir.

Karbondioksit (CO₂) yangın tüpleri, yüksek riskli ortamlarda yangına ilk müdahalenin kritik bileşenlerindendir. Ancak bu ekipmanların gerçek güvenlik değeri, yalnızca fiziksel varlıklarından değil; aynı zamanda üzerlerindeki teknik verilerin doğru okunması, yorumlanması ve uygulanmasından kaynaklanır. Çünkü bu işaretler; cihazın etkinliği, emniyet seviyesi, kullanım süresi ve bakım gereksinimlerini somut verilerle tanımlar.

Net ve brüt ağırlık farkı, cihazın boş mu dolu mu olduğunu anlamak için yalnızca bir gözlem değil, aynı zamanda periyodik kontrolün ilk adımıdır.

Çalışma ve test basınçları, tüpün hangi koşullarda güvenle işlev görebileceğini ve hangi durumlarda devre dışı bırakılması gerektiğini belirler.

Boşaltma süresi ve menzil, kullanıcıya zaman yönetimi ve konumlandırma stratejisi sunar.

Üretim ve test tarihleri, tüpün yasal ve teknik ömrünü ifade eder; zamanında yenilenmeyen bir tüp, kriz anında işlevini yitirebilir ve geri dönüşü olmayan sonuçlara neden olabilir.

Endüstriyel yangın güvenliği yaklaşımında, bu tür ayrıntılar sadece teknik personel için değil, yangınla mücadele prosedürlerinin tasarımı, denetimi ve uygulanmasında görevli tüm paydaşlar için yüksek öneme sahiptir. Özellikle İş Güvenliği uzmanları, saha mühendisleri, bakım birimleri ve yangın ekipleri, CO₂ tüplerinin etiket verilerini periyodik olarak gözden geçirmeli; ihtiyaç duyulan düzeltmeleri veya yenilemeleri vakit kaybetmeden gerçekleştirmelidir.

Unutulmamalıdır ki, etiketteki bir ihmal, gerçek yangın anında müdahaleyi başarısızlığa uğratabilir. Bu sebeple, yangın söndürücü etiketleri yalnızca bilgi değil, aynı zamanda hayati uyarı sistemleridir. Her bir satır, teknik bir veri olmanın ötesinde, insan hayatını ve ekipman bütünlüğünü korumaya yönelik somut bir güvenlik manifestosudur.

Gelecekteki güvenli müdahalelerin temeli, bugün doğru anlaşılan ve uygulanan teknik detaylarla atılır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla