🏗️ 🏗️ 🏗️
Dış Sahada Konteyner Kullanımında İş Sağlığı ve Güvenliği Riskleri ve Çözüm Önerileri
Konteyner Yapıların Sahada Kullanımı ve Önemi
Dış saha faaliyetlerinde (şantiye, bakım alanları, montaj sahaları, geçici tesisler vb.) konteyner yapılar; ofis, yemekhane, soyunma odası, istirahat alanı, depo veya geçici yönetim birimi gibi çok yönlü kullanım alanları sunar. Ancak bu yapıların geçici ve modüler doğası, iş sağlığı ve güvenliği açısından birtakım özgün riskleri beraberinde getirir. Özellikle hem beyaz yaka hem de mavi yaka personelin bu alanlarda etkileşimde bulunması, karmaşık risk senaryoları doğurur.
🧯 🧯 🧯
1. Yapısal Riskler ve Stabilite Problemleri
🔎 Risk:
- Konteynerin yeterli zemin stabilizasyonu sağlanmadan yerleştirilmesi,
- Yüksek rüzgâr, kar yükü, eğimli zemin gibi doğal faktörler sonucu devrilme, kayma veya göçme riski,
- Uygun bağlantı ve sabitleme olmaması.
✅ Çözüm:
- Konteynerler TS EN 1991-1-4 2022 (Rüzgar etkisi) ve TS EN 1991-1-3 2025 (Kar yükü) standartlarına uygun olarak konumlandırılmalıdır.
- Zemin üzerine yerleştirme öncesi geoteknik analiz yapılmalı, gerekiyorsa betonarme platform veya çelik karkas zemin hazırlanmalıdır.
- Her konteyner; çelik kelepçe, ankraj veya rijit bağlantılarla sabitlenmelidir.
- Çoklu kat uygulamalarda modüller, TS EN 1090-1+A1 standardına uygun çelik konstrüksiyonla desteklenmelidir.
⚡ ⚡ ⚡
2. Elektriksel Riskler
🔎 Risk:
- Konteynerlere çekilen geçici enerji hatlarının açıkta bırakılması,
- Aşırı yüklemeye bağlı kısa devre veya yangın riski,
- Topraklama yetersizliği, kaçak akım riski,
- Uzatma kablolarının uygunsuzluğu.
✅ Çözüm:
- Tüm konteynerler için geçici şantiye panoları IEC 61439-4 standardına göre tesis edilmelidir.
- Konteynerde kullanılan priz, aydınlatma, klimalar ve diğer donanımlar IP koruma sınıfı dikkate alınarak seçilmelidir.
- Topraklama ve kaçak akım rölesi (RCD) zorunlu tutulmalı; periyodik kontroller TS EN IEC 60079-17 2024 referans alınarak yapılmalıdır.
- Uzatma kabloları sabitlenmeli, mekanik hasara karşı kablo kanalıyla korunmalıdır.
🔥 🔥 🔥
3. Yangın Riski ve Kaçış Güvenliği
🔎 Risk:
- Konteynerin yangına dayanım sınıfı düşük olması,
- Yanıcı malzeme (köpük izolasyon, PVC döşeme vb.) kullanımı,
- İçeride kullanılan ısıtıcıların denetimsizliği,
- Acil çıkış yollarının dar veya engelli olması.
✅ Çözüm:
- Konteyner iç yapı elemanları EN 13501-1 2019 standardına göre en az B-s2,d0 yangın sınıfında olmalıdır.
- Her konteynerde yangın algılama cihazı, 1 adet ABC tipi kuru kimyevi tozlu yangın tüpü (6 kg) bulunmalıdır.
- İçten kilitlenebilen kapılar yerine çift yönlü açılan panik barlı kapılar kullanılmalıdır.
- Tüm konteynerlerde yangın tatbikatı, ISO 23601 – 2020 standardına uygun kaçış planlarıyla birlikte gerçekleştirilmelidir.
🌡️ 🌡️ 🌡️
4. İç Ortam Koşulları – Havalandırma ve Termal Konfor
🔎 Risk:
- Kapalı ortamda yeterli hava değişimi sağlanamaması (CO₂, VOC birikimi),
- Yazın aşırı ısınma, kışın yetersiz ısıtma,
- Yetersiz izolasyon nedeniyle nem, küf oluşumu,
- Klimalardan kaynaklı lejyonella riski.
✅ Çözüm:
- Konteyner iç ortamı için ASR A3.6 (Germany – Indoor Climate in Workplaces) standardı referans alınarak termal konfor limit değerleri sağlanmalıdır.
- Minimum 1 saatlik periyotta 1 hava değişimi sağlanacak şekilde doğal veya mekanik havalandırma tasarlanmalıdır.
- Klima sistemlerinin filtre bakımı aylık yapılmalı, yılda bir lejyonella analizi yapılmalıdır.
- Hava kalitesi sensörleri ile CO₂ seviyeleri izlenmelidir (1000 ppm üzeri değer alarm seviyesi sayılmalıdır).
👥 👥 👥
5. Karma Kullanım Riski – Beyaz Yaka ve Mavi Yaka Etkileşimi
🔎 Risk:
- Ofis ile soyunma/istirahat alanlarının aynı konteynerde olması,
- Gürültü, hijyen, disiplin çatışmaları,
- Saha personelinin kirli kıyafetle ofis alanlarına girmesi,
- Beyaz yaka çalışanların tehlikeli bölgelere yönlendirilmesi.
✅ Çözüm:
- Zon ayrımı yapılmalı: Beyaz yaka (idari işler), mavi yaka (personel alanı) konteynerleri ayrılmalı.
- Temiz / kirli koridorlar oluşturulmalı, geçiş noktalarında dezenfeksiyon ve galoş istasyonları kurulmalıdır.
- Ortak kullanım alanlarında koku ve gürültü yalıtımı için çift duvar sistemi veya ses emici bölmeler kullanılmalıdır.
- Beyaz yaka personelin saha geçişleri için KKD bilgilendirme panosu ve geçici donanım istasyonu sağlanmalıdır.
🧪 🧪 🧪
6. Kimyasal ve Biyolojik Riskler (Depo Konteynerleri için)
🔎 Risk:
- Kimyasal malzeme bulunan konteynerlerde havalandırma eksikliği,
- Yanıcı/basınçlı gaz tüplerinin kapalı alanda saklanması,
- Biyolojik ajan barındıran atıkların yanlış depolanması.
✅ Çözüm:
- Kimyasal konteynerler için EX-proof havalandırma, dökülme toplama havuzu ve emniyet duşu + göz yıkama istasyonu bulunmalıdır.
- Tüm konteynerler için Kimyasal Envanter Listesi, MSDS dökümanları, yangın yükü hesapları hazırlanmalı.
- Tüm riskli konteynerler, tabela – uyarı levhası – sınıflandırma etiketleri ile işaretlenmelidir.
🧯 🧯 🧯
7. Acil Durumlara Müdahale ve Toplanma Organizasyonu
🔎 Risk:
- Konteyner içindekilerin yangın veya deprem anında tahliye planı olmaması,
- Gece çalışmaları sırasında aydınlatma yetersizliği,
- Acil çıkışların malzeme ile kapanması.
✅ Çözüm:
- Tüm konteynerler için acil durum planı, toplanma noktası yönlendirmeleri, içeride kişi sayısı takibi yapılmalıdır.
- Kapı üstlerinde ışıklı tahliye işaretleri, dış sahada acil durum projektörleri (IP65) bulunmalıdır.
- Konteyner içi dolap/malzeme istiflemeleri, kaçış güzergahlarını kapatmayacak şekilde dizayn edilmelidir.
📝 📝 📝
Geçici Yapılar Kalıcı Risklere Neden Olmasın
Dış sahada konteyner kullanımı, planlama ve mühendislik gerektiren bir İSG konusu haline gelmiştir. Bu yapılar geçici olsa da, içinde çalışanlar gerçek risklere maruz kalmaktadır.
Bu nedenle her konteyner yerleşimi:
- Yapısal güvenlik,
- Enerji kontrolü,
- Yangın önlemleri,
- Ortam hijyeni ve hava kalitesi,
- İnsan trafiği organizasyonu
açısından özel bir İSG planlaması gerektirir.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Standartları Merak Edenler Devam Edebilirler
⭐️⭐️ TS EN 1991-1-4/D2 Yapılar üzerindeki etkiler – Bölüm 1-4: Genel etkiler – rüzgâr etkileri (eurocode 1) https://intweb.tse.org.tr/Standard/Standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073098100120113104103119068085105106https://intweb.tse.org.tr/Standard/Standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073098100120113104103119068085105106
⭐️⭐️ TS EN 1991-1-3 2025 Eurocode 1: Yapılara olan etkiler – Bölüm 1-3: Kar yükleri https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073088108082085071084112102100089048
⭐️⭐️ TS EN 1090-1+A1 Çelik ve alüminyum yapı uygulamaları – Bölüm 1: Taşıyıcı elemanların uygunluk değerlendirme gerekleri https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073081051114066068116078076051050077
⭐️⭐️ IEC 61439-4 Alçak gerilim anahtarlama düzeni ve kontrol düzeni panoları – Bölüm 4: Şantiyelerde kullanılan panolarla (ACS) ilgili özel kurallar (IEC 61439-4:2012)https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073084110111054056070049051069049072https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073084110111054056070049051069049072
⭐️⭐️ TS EN IEC 60079-17 2024 Patlayıcı ortamlar – Bölüm 17: Elektrik tesisatlarının muayenesi ve bakım https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073087053078107083106071097066070084
⭐️⭐️ EN 13501-1 2019 Yapı mamulleri ve yapı elemanları, yangın sınıflandırması bölüm 1: Yangın karşısındaki davranış deneylerinden elde edilen veriler kullanılarak sınıflandırma https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073100083051120056076052114116106066
⭐️⭐️ ISO 23601 – 2020 https://www.iso.org/standard/80678.html
⭐️⭐️ ASR A3.6 (Germany – Indoor Climate in Workplaces) standardı https://shop.standards.ie/en-ie/standards/asr-a3-6-2012-139114_saig_asr_asr_298677/
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü