12 Ocak 2025

Pestisit – Risk – Kanser

Pestisitler, tarımı veya ev hayatını olumsuz etkileyebilecek hayvan ve bitki yaşamını ortadan kaldırmak ve kontrol altına almak için tasarlanmış kimyasallardır.

Neden pestisit kullanılıyor?

Çünkü;

Pestisit kullanmayan organik çiftliklerin verimi kullananlara göre %15-%50 daha düşüktür.

Nedir bu pestisitler?

Buprofezin, glifosat, imazethapyr, Metolachlor, metolachlor-S, Atrazin, Boscalid, Dimetomorf, Dikamba, Dinotefuran, Dimetenamid, Etksazol, Prochloraz, Formetanate, İmazalil, Deltamethrin, Taufluvalinate, Flonicamid, Diafenhiuron vb gib daha bir çok çeşidi mevcut. Her birinin kullanım alanı farklı. Tabi ki insan vücuduna zararı da farklı farklı.

Bu konuda yapılan araştırmalara göre pestisit uygulaması yapılan taraların çiftçileri, tarım işçileri yanı sıra bu tarlaların yakınında ve rüzgâr yönünde yaşamak bile kanser riskini arttırıyor.

Hangi kanserlerin riski artıyor ?

  • Lösemi
  • Hodgkin olmayan lenfoma
  • Mesane kanseri
  • Kolon kanseri
  • Akciğer kanseri
  • Pankreas kanseri

Ayrıca kanser kombinasyonları yani birden fazla kanserin eş zamanlı gelişimi de önemli bir risk.

Tarım ekonomisi – endüstrisinin gücü yadsınamaz bir gerçek.

Ve bu gücü arkasına alarak yapılan açıklamalar pestisitlerin vazgeçilmez önemi üzerine..

Örneğin;

Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), glifosatı (Roundup) muhtemel kanserojen olarak sınıflandırdı. Bazı bilimsel çalışmalarada glifosat enfoma ile ilişkilendirildi. Ve Alman ilaç şirketi Bayer ABD’de Roundup davasında 1,56 milyar dolar ödemeye mahkum edildi.

Peki aynı tarım ilacının kulanıldığı ülkemizde dava konusu oldu mu? Tazminat alındı mı?

Yapılan araştırmalarla, türüne göre pestisit maruziyetiyle ilişkilendirilen kanserlere bir bakalım

  • Glifosat, tüm kanserler, kolon kanseri ve pankreas kanseri
  • İmazethapyr, tüm kanserler, kolon kanseri ve akciğer kanseri
  • Metolachlor, metolachlor-S tüm kanserler, kolon kanseri ve pankreas kanseri
  • Atrazin, tüm kanserler ve kolon kanseri
  • Boscalid, lösemi, Hodgkin dışı lenfoma ve pankreas kanseri
  • Dimetomorf, lösemi ve Hodgkin dışı lenfoma, kolon kanseri
  • Dikamba, kolon kanseri ve pankreas kanseri
  • Dinotefuran, lösemi ve Hodgkin dışı lenfoma
  • Dimetenamid, mesane kanseri
  • Dimetenamid ve Dimetenamid-P ile kombinasyon: mesane kanseri ve pankreas kanseri

Tabi ki araştırma bütçeleri, zaman ve ek etmenler sebebi ile %100 kanser etkeni olup olmadığı kesinleştirlememektedir.

Tabi ki burada akla gelen bir soru var…

Pestisitler Nasıl Kansere Sebep Oluyor?

Pestisitler, Oksidatif stres yaratarak DNA hasarı ve hücreler arası yollarda sinyallerin yani iletişimin bozulmasına yol açıyorlar.

Pestisitler, Reaktif oksijen türlerinin (ROS) oluşumu ile DNA, protein ve lipitlerine zarar vererek (anormal protein oluşumu) mutasyonlara, değişikliklere, gen ifadesine ve sonuçta karsinojeneze yol açar.

Unutulmaması gereken kanser gelişimi uzun vadeli bir süreçtir. Bu süreç içerisinde hücre bozulması sebebi ile gelişen bir çok hastalık ile de performası ve konforu giderek düşen hayatı yaşamaya mahkum olmak….

Herkes kanser olmuyor lakin herkesin hayat konforu ve sağlığı azalıyor.

Ne yapmalı? Pestisitlere karşı ne önlem almalı? Suyla mı yıkasak? Bezle mi Silsek? yazımızda.

DNA’ nızla Oynanmasına Müsaade Etmeyin

Pestisitler Ciddi Halk Sağlığı Sorunudur

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Pestisit kullanım kalıplarının ve artan kanser riskinin kapsamlı değerlendirmesi https://www.frontiersin.org/journals/cancer-control-and-society/articles/10.3389/fcacs.2024.1368086/full

⭐️⭐️ Glifosat bazlı herbisitlere maruz kalma ve Hodgkin dışı lenfoma riski: Bir meta-analiz ve destekleyici kanıtlar https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1383574218300887

⭐️⭐️ Kanserojen ilaç mağduru Türk insanına da milyar dolarlar ödenecek mi? https://www.sozcu.com.tr/kanserojen-ilac-magduru-turk-insanina-da-milyar-dolarlar-odenecek-mi-wp5895593

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni12 Ocak 2025
25 Aralık 2024

Apandis ve Bademciklerin Alınması Kalp Krizi Riskini Neden Arttırır

Avrupa Kardiyoloji Derneğinin (European Society of Cardiology) European Heart Journal dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, 20 yaşına gelmeden apandis veya bademcikleri alınan kişilerin kalp krizi geçirme riskinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşıldı.

İsveç’ te 1955-1970 tarihleri arasında doğanların sağlık kayıtları üzerinden yapılan araştırmada öncelikle apandis ve bademcik dokularının işlevleri ergenlik öncesi azaldığından 20 yaşından önce bademcik veya apandis operasyonu olarak alınmış olan kişiler seçilmiş;

Ayrıca araştırmaya dahil edilen 54449’ unun apandisleri, 27284’ ünün ise bademcikleri alınmış her bir bireye karşı; yaşı, cinsiyeti ve çevresel etkenleri (oturdukları yerler) birbirine benzer olan ve apandis veya bademcik ameliyat geçirmemiş beş birey (kontrol vakası) seçilmiş.

Araştırmaya dahil edilen bireylerin ölüme sebebiyet veren veya vermeyen kalp krizleri için ortalama 23.5 yıl takipleri yapılmış.

Elde Edilen Sonuçlar 20 yaşından önce;

  1. Bademcikleri ameliyatla alınanların %44 ünde
  2. Apandis ameliyatla alınanların %33 ünde
  3. Her iki ameliyatı da olanlarda daha yüksek oranda

kalp krizi riskini artırdığı hesaplanmış.

⭐️ Apandis ve bademcik ameliyatının ikisini de olanlarda risk artışı da daha fazla görülmüş.

⭐️ Cinsiyet ile ilgili olmadığı yani erkekler ve kadınlar arasında bir fark bulunmadığı tespit edilmiş.

⭐️ Apandis ve bademcik ameliyatlarını 20 yaşından sonra olanlarda kalp krizi riskinde bir artış bulunmamış.

Çalışmanın ilk yazarı Dr. Janszky “Ateroskleroz ve bağışıklık sistemi arasındaki karmaşık ilişkiye dair mevcut bilgilerimiz ışığında, bulgular biyolojik olarak makul” Ayrıca “Başka bir ikincil lenfoid organ olan dalağın çıkarılmasının da hızlandırılmış ateroskleroz ve artmış kardiyovasküler riskle ilişkili olduğuna dair bazı kanıtlar zaten var” dedi.

İncelediğimiz araştırmanın yayınlandığı haziran 2011 sonrası destekleyen veya sonuçlarının aksini veren herhangi bir araştırma yayınlanmadı. Bu sebeple sadece tek bir araştırmanın sonucuna dayanarak net bir yargıya varmak yeterli değildir.

Lakin;

09 Aralık 2024 de JAMA da yayınlanan yine İsveçte yapılmış bir araştırmanın makale başlığı ”Bademcik veya geniz etinin cerrahi olarak çıkarılmasıyla genç bireylerde stresle ilişkili bozukluklar” dır.

Çalışmada;

Tonsillektomi veya geniz eti ameliyatı öyküsü olan 19-36 yaş aralığındaki çocuklar ve genç yetişkinler dahil edilmiş.

83.957 Tonsillektomi veya geniz eti ameliyatı olmuş kişiden oluşan bir grup, (başlangıç ortalama yaşı 14,4 olan) önceki çalışmada olduğu gibi 1/5 oranında topam 839.570 Tonsillektomi veya geniz eti ameliyatı olmayan kişiden oluşan bir popülasyon ile eşleştirilmiş.

51.601 Tonsillektomi veya geniz eti ameliyatı olmuş kişiden oluşan başka bir grup ve (başlangıçta ortalama yaşı 13,3 olan) 75.159 Tonsillektomi veya geniz eti ameliyatı olmayan kardeşten oluşan kardeş eşleştirilmiş bir grup da analize dahil edilmiş.

İsveç Hasta Kayıt Defterinden stresle ilişkili sonuçlar belirlendi; bunlar arasında travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), akut stres reaksiyonu ve uyum bozukluğu yer almış.

Bulgular, bademciklerin veya geniz etlerinin erken yaşta cerrahi olarak çıkarılmasının gelecekte stresle ilişkili rahatsızlıkların görülme riskinin daha yüksek olmasıyla ilişkili olduğunu göstermektedir .”

Sonuç olarak;

Bademcik ve Apandis ameliyatı olanlar korkuya kapılmamalı. Lakin

Yukarıda görüldüğü ve farklı araştırma sonuçlarından elde ettiğimiz bilgilerle bademciği veya geniz etleri alınanlarda irritabl bağırsak sendromu; oto-immün, solunum, alerjik ve enfeksiyon hastalıkları; erken yaşta kalp krizi ve bazı kanser risklerinin yüksek olması sebebi ile bağışıklık fonksiyonundaki küçük değişikliklerin, müteakip birçok hastalık riski ile birlikte kardiyovasküler riski değiştirebileceği de unutulmamalıdır.

Apandis, bademcik, geniz eti, safra kesesi gibi organların ameliyatla alınması hususunda hayat kurtarıcı kararlar verildiği gibi maalesef gereksiz yere de alınabildikleri de gerçektir.

Unutmayalım bağışıklığımızın her parçası değerli.. Onları gereksiz yere parça parça kaybetmeyelim.

Bu sebeple vücudumuzun her parçasının ayrı bir ehemmiyeti olduğunu hiç bir zaman unutmayalım. Ve kardiyavasküler riski azaltan, bağışıklığı arttıran beslenme ve yaşam tarzını benimseyelim.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Çocukluk çağında apandisit ameliyatı, bademcik ameliyatı ve erken akut miyokard enfarktüsü riski – ülke çapında nüfusa dayalı kohort çalışması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21632600/

⭐️⭐️ Tonsillektomi ve sonrasındaki kanser insidansı üzerine ülke çapında nüfusa dayalı bir kohort çalışması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25130597/

⭐️⭐️ Bademcik iltihabı, bademcik ameliyatı ve Hodgkin lenfoması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19839050/

⭐️⭐️ Bademciklerin alınması (tonsillektomi) yemek borusu adenokanseri riskini artırıyor. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://journals.plos.org/plosone/article/file?id=10.1371/journal.pone.0235906&type=printable

⭐️⭐️ Akut Apandisit Sonrası Kolon Kanseri Riskinin Artması: Ülke Çapında, Nüfus Tabanlı Bir Çalışma https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4436221

⭐️⭐️ Apandisit İçin Tıbbi Tedavi Uzun Vadede Etkilidir https://www.medscape.com/viewarticle/medical-treatment-appendicitis-effective-long-term-2023a1000id5?form=fpf

⭐️⭐️ Apandisitin Ameliyatsız Tedavisinin Uzun Dönem Sonuçları https://jamanetwork.com/journals/jamasurgery/fullarticle/2808133

⭐️⭐️ Apendektomi Altı Mide-bağırsak Kanserinden Herhangi Birine Neden Olur Mu? https://www.medscape.co.uk/viewarticle/does-appendectomy-cause-any-six-gi-cancers-2024a1000kdp

⭐️⭐️ Bademcik veya geniz etinin cerrahi olarak çıkarılmasıyla genç bireylerde stresle ilişkili bozukluklar https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2827613#:~:text=Findings%20In%20this%20cohort%20study,individuals%20or%20unexposed%20full%20siblings.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni25 Aralık 2024
31 Ağustos 2024

İş ile İlgili Kalp Hastalıkları

“Kalp hastalığı” terimi, çeşitli kalp rahatsızlıklarını ifade eder. En yaygın kalp hastalığı türü Koroner Kalp Hastalığıdır.

Bazen kalp hastalığı “sessiz” olabilir ve bir kişi kalp krizi, kalp yetmezliği veya aritmi belirtileri veya semptomları yaşayana kadar teşhis edilmeyebilir. Bu olaylar gerçekleştiğinde, semptomlar şunları içerebilir:

  • Kalp Krizi: Göğüs ağrısı veya rahatsızlığı, sırtın üst kısmında veya boyunda ağrı, mide ekşimesi, mide bulantısı veya kusma, aşırı yorgunluk, baş dönmesi ve nefes darlığı.
  • Aritmi: Göğüste çırpıntı hissi (çarpıntı).
  • Kalp Yetmezliği:  Nefes darlığı, yorgunluk veya ayak, ayak bileği, bacak, karın veya boyun damarlarında şişme.

Çalışma hayatında yer alan hemen herkes ortalama olarak günün en aktif 8 (sekiz) saatini işyerinde geçirir. En az bir öğünü de çalışma saatleri içerisinde yer alır. İşe gidiş ve dönüşte yolda geçen zamanı da dikkate alırsak günümüz koşullarında iş maksadı ile geçen zaman aile – sosyal hayata ve uykuya ayrılan zamandan oldukça fazladır.

Bu sebeple çalışanlarda gelişebilecek tüm kardiyovasküler (kalp) hastalıklarında genetik harici sebeplerde kişisel yaşam tarzı kadar çalışma hayatı da önemlidir.

İşyeri Hekimi olarak bizler; çalışanlarımız başta olmak üzere işveren ve yöneticilerimizi, çalışma hayatının tüm kardiyovasküler (kalp) hastalıkların gelişmesindeki rolünü doğru anlatabilirsek birlikte hem kendileri hem çalışanları için en iyi çözümleri üretebiliriz.

Tüm Kardiyovasküler (Kalp) Hastalık Ölümlerinin İşe Bağlı Nedenleri

  1. Çalışma ortamında örgütsel adaletin olmaması (işyerinde haksızlığa uğradığı hissi)
  2. Toz, duman veya kimyasal maruziyetler (örneğin ikinci el duman ve kurşun)
  3. Geceleri çalışma, vardiyalı çalışma veya diğer standart dışı vardiyalar 
  4. Uzun çalışma saatleri (haftada 55 saat veya daha fazla) 
  5. İşletmenin çalışanlarına sosyal desteğinin az olması
  6. İş güvencesinin olmaması (işini kaybetme endişesi)
  7. Çok çaba gerektiren, düşük gelirli bir işte çalışmak 
  8. Çalışma sırasında yeterli iş kontrolü yapılmaması
  9. Çalışanın kapasitesi üzerinde iş talep edilmesi
  10. Geçici işler – İşsizlik süreci yaşaması
  11. İşyerinde zorbalık veya şiddet 
  12. Mobbinge maruz kalmak
  13. Artırılmış fiziksel aktivite 
  14. İş-aile dengesizliği

Çalışan ile ilgili Kardiyovasküler (Kalp) Hastalık faktörleri

İşiniz kalp hastalığı için diğer risk faktörlerinizi de etkileyebilir. Buna yüksek tansiyonunuz, yüksek glikozunuz ve insülin direnciniz olup olmadığı da dahildir. Obez olup olmadığınız, egzersiz yapmadığınız veya sağlıksız bir diyetiniz olup olmadığı. Tükenmiş veya depresifseniz, aşırı alkol kullanıyorsanız veya uyku sorunlarınız varsa.

Kardiyovasküler (Kalp) Hastalıkları İçin En Çok Riski Olan İş – Meslekler

Bu mesleklerde çalışanların kalp hastalığı riski daha yüksektir.

  • Uzun yol kamyon şoförleri de dahil olmak üzere profesyonel şoförler
  • Emniyet görevlileri ve itfaiyeciler de dahil olmak üzere ilk/acil müdahale ekipleri
  • Yiyecek ve içecek hazırlama çalışanları
  • Balıkçılık çalışanları
  • Kargo çalışanları
  • İnşaat mühendisleri ve inşaat çalışanları
  • Tesis ve makine operatörleri ve montajcıları

Çalışma Ortamına Bağlı Kardiyovasküler (Kalp) Hastalıkları Önlemek İçin Ne Yapılabilir?

İşyerinde İşyeri Hekimleri Tarafından Program ve Aktiviteler Oluşturulabilir

  • Çalışma saatleri içerisinde dinlenme ve. yemek molaları haricinde kısa (5-10 dk) fiziksel aktivite molaları oluşturabilirsiniz.
  • Çalışanlara daha sağlıklı olmalarını sağlayacak eğitim programları planlayıp sunumlara katılmalarını sağlayabilirsiniz.
  • Çalışanların işyerinde kullanılan kimyasallara maruziyetlerini önlemek için gerekli eğitimler planlanmalı ve katılımları sağlanmalıdır.
  • İşyeri içerisinde özellikle ortak kullanım alanı olan tuvaletlerde, merdiven sahanlıklarında vb gibi alanlarda sigara içilmesini önleyebilirsiniz.
  • Yemekhane, kafeterya ve yiyecek – içecek otomatlarında sağlıklı yiyecekler sunulmasını sağlayabilirsiniz.

İşyeri Hekimleri Tarafından İşyerlerinde Gözetim Programları Uygulanabilir

  • Planlanacak sağlık taramaları ve yönlendirmeleri yapılabilir.
  • Çalışanların riskli grupta olanları belirlenerek düzenli kan basınçlarının ölçümü ve işyeri hekimi tarafından takibi planlanabilir.
  • İşyerinde çalışanların ve iş organizasyonunun stresörlerinin tespiti için çalışma yapılabilir. Elde edilen işyeri psikososyal stresörlerinin verileri; kronik, anlı, günlük olarak tasnif edilebilir. Bu tasnife göre stresörlerin ortadan kaldırılması için çalışma yapılabilir.

İşveren ve Yöneticiler Tarafından İşle İlgili Stres Faktörleri Azaltılabilir

Çalışanların iş kaynaklı stresini ve yorgunluğunu azaltabilecek önlem ve uygulamalar yapılmalıdır.

  • Zorunlu fazla mesai azaltılabilir. 
  • Çalışanın ailesindeki hastalıklarda da çalışana izin verilebilir. 
  • İşyeri revirinde personel sayısı gereklilik durumuna göre arttılabilir.
  • İşyerinde işe bağlı stresi belirlemek ve azaltmak için psikososyal risk analizi yapılabilir. (örneğin, çalışan-yönetim komiteleri geliştirilebilir). 
  • Çalışanların çalışma zamanı, iş görevleri veya iş organizasyonu üzerindeki etkinliği artırılabilir.

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Sağlık Bülteni31 Ağustos 2024
İş Sağlığı ve Güvenliği Çözümlerimizle Tanışın
Bilgi almak için Hizmet Talep Formumuzu doldurun, size ulaşalım.
Teklif Al