Bağışıklık Sisteminizi Kaşık Kaşık Zehirliyorlar
Sofranızda Masum Sandığınız Düşmanlar
Her gün market raflarında renkli ambalajların içinden bize göz kırpan ürünler, modern yaşamın hızında kolaylık sağlar gibi görünür.
Lakin asıl soruyu hiç sorduk mu?
Bu “kolaylıkların” bağışıklık sistemimize bedeli ne?
Abur cubur yiyecek ve içecekler sadece fazla kiloya sebep olmuyor.
Gıda kimyasalları sadece vücudumuza girip metabolize olmuyor; onlar aynı zamanda bağışıklık sistemimizi hedef alıyor, zayıflatıyor, hatta onu bize karşı çevirebiliyor.
Gıda Kimyasalları: Bağışıklığın Gizli Yıpratıcıları
1. Katkı Maddeleri (E kodları) – Bağışıklık Tetikleyicileri
Gıdalarda renk verici, tat artırıcı, raf ömrü uzatıcı olarak kullanılan katkı maddeleri (özellikle E kodlarıyla bilinenler), bağışıklık sisteminde alerjik reaksiyonlar, iltihaplanma (inflamasyon) ve hatta otoimmün bozuklukları tetikleyebilir.
Örneğin:
- E621 (Monosodyum glutamat – MSG): Sinir sistemine etki eder, bazı bireylerde aşırı bağışıklık cevabına neden olabilir.
- E250 (Sodyum nitrit): Nitrosaminlere dönüşerek kanserojen etki gösterirken, lenfosit üretimini baskılayabilir.
- Tartrazin (E102): Bağışıklık sisteminde mast hücrelerini uyararak alerjik tepkiler yaratır.
👉 Sonuç: Katkı maddeleri, vücudu “sürekli alarmda” tutarak bağışıklık sistemini yorar ve bağışıklık dengesini bozar.
2. Pestisit Kalıntıları – Tabağınızda Kimyasal Savaş
Tarım ürünlerinde yaygın olarak kullanılan pestisitler, çoğu zaman yıkanarak temizlenemez ve vücutta birikir. Özellikle organofosfat grubu pestisitler, immünsüpresyon (bağışıklık baskılanması) yapabilir.
- Araştırma (Environmental Health, 2020): Pestisit kalıntıları taşıyan gıdaları tüketen bireylerde T hücresi aktivitesinde düşüş gözlemlenmiştir.
- Çocuklarda pestisit maruziyeti, alerjik astım, egzama gibi immünolojik hastalıklarla ilişkilendirilmiştir.
👉 Sonuç: Pestisitler bağışıklık hücrelerini doğrudan etkiler; enfeksiyonlara karşı zayıf hale getirir.
3. Ambalaj Kimyasalları – Yemeğinizi Değil, Direncinizi Paketliyor
Plastik ambalajlarda bulunan kimyasallar, özellikle ısıya veya asitliğe maruz kaldığında gıdaya geçebilir.
- Bisfenol A (BPA): Sentetik östrojen gibi davranır, bağışıklık sisteminde hücresel sinyalleşmeyi bozar.
- Ftalatlar: Doğrudan bağışıklık sisteminin düzenlenmesini engeller; bağışıklık hücrelerinin “yanlış hedeflere” saldırmasına neden olabilir.
👉 Sonuç: Ambalajlar görünmez tehditleri sofraya taşır; bağışıklık sistemi hormon dengesiyle birlikte çökertilir.
Gıda Kimyasallarının Sessiz Saldırısı
Yeni bir araştırmaya göre, birçok popüler işlenmiş gıdada bulunan kimyasal koruyucular ve diğer katkı maddeleri bağışıklık sistemini bozuyor.
Araştırma; Journal of Environmental Research and Public Health’ de yayınlandı.
Gıdaların raf ömrünü uzatmak için kullanılan TBQH’ nın hem laboratuar hem hayvan deneylerinde bağışıklığı bozduğu gösterildi.
Bunlardan TBQH (ter-butil-hidro-kinon) ve per veya poli-floro-alkilli PFA’ lar USA’ da halen satılmakta olan 1200 gıdada bulunuyor.
Mesela, TBQH Kellogg’s Pop-Tarts, Rice Krispies Treats ve Cheez-Its’ de ve sonsuza kadar kaldıkları için ölümsüz kimyasallar olarak da bilinen PFA’ lar alüminyum kutular, pizza kutuları, mısır patlağı torbaları gibi yapışmaz paketlerde bulunuyor ve paketten içindeki yiyeceğe sızabiliyor.
Kronik Bağışıklık Baskılanması – Modern Hastalıkların Sessiz Ortağı
Bağışıklık sistemi, yalnızca grip virüslerine karşı değil; aynı zamanda kanser hücrelerinin tespiti, iltihap kontrolü ve doku yenilenmesi gibi yaşamsal görevlerde aktiftir. Ancak bu sistemin sürekli kimyasal saldırılara maruz kalmasıyla ne olur?
1. Otoimmün Hastalıklar ve Gıda Kimyasalları
- Romatoid artrit, Hashimoto tiroiditi, lupus gibi otoimmün hastalıklar, bağışıklık sisteminin kendi dokularını hedef almasıyla ortaya çıkar.
- Araştırmalar, yüksek işlenmiş gıda tüketiminin bu hastalıkların görülme sıklığını artırdığını göstermektedir.
2. Kanser Riski
- Kronik inflamasyon, DNA hasarı, bağışıklık sisteminin tümör hücrelerini fark edememesi → onkojenez (kanser oluşumu) için ideal ortam.
- Nitrat, nitrit, işlenmiş etlerdeki kimyasallar → kolon kanseri, mide kanseri ile ilişkilendirilmiştir.
İş Hayatı ve Bağışıklık Hasarı – Kimyasallarla Zayıflayan Performans
Bağışıklık sisteminin zayıflaması sadece hastalığa yakalanma riskini artırmaz; aynı zamanda iş gücü performansı, dikkat, dayanıklılık ve iyileşme kapasitesi gibi birçok alanda düşüşe neden olur.
Aşağıdaki durumlar gözlenmiştir:
- Sık hastalanma ve devamsızlık
- Geç iyileşen yaralanmalar, enfeksiyonlar
- Kronik yorgunluk, iş veriminde düşüş
- İlaç kullanım oranında artış
Bu durumlar işletmelerde iş güvenliği risklerini de artırır; özellikle dikkat dağınıklığı, koordinasyon bozukluğu ve hatalı kararlar, iş kazalarını tetikler.
Bağışıklık Sistemi Tükenmeden Ne Yapılabilir?
- Katkı maddelerinden uzak doğal beslenme
- Etiket okuma alışkanlığı kazanın
- Renkli, kokulu, raf ömrü uzun ürünlerden kaçının
- Organik ve mevsimsel gıda tüketimi
- Pestisit kalıntılarından uzak, yerel ürünler tercih edin
- Ambalaj farkındalığı
- Plastik yerine cam/karton ambalajlı ürünler alın
- Mikrodalgada plastik kap kullanmayın
- Bağışıklık dostu besinler
- Kefir, yoğurt, zerdeçal, zencefil, omega-3 kaynakları, C vitamini açısından zengin meyveler
- Kurumsal farkındalık
- İşyerlerinde sağlıklı yemek politikaları oluşturulmalı
- İşyeri hekimleri gıda takviyeleri ve bağışıklık taramaları ile yönlendirme yapmalı
Sessiz Tahribatı Görünür Kılmak
Modern beslenme düzeni, bizi sadece bol karbonhidratlarla (şeker. vb gibi), işlenmiş gıdalar ve tohum yağlarla değil; görünmez gıda kimyasallarıyla da zehirliyor.
Her gün yenileri eklenen on binlerce kimyasalı inceleyerek insan sağlığına zararlı olup olmadıklarını tek tek belirlemek mümkün olmadığına olduğuna göre yapabileceğimiz en akıllaca tercih başta abur cubur gıdalar olmak üzere doğal olmayan tüm gıdalardan uzak durmalıyız.
Bağışıklık sistemi, her gün vücuda alınan kimyasalların hücrelerimize saldırıları karşısında sessizce yıpranıyor ve zaman içerisinde vücudu dış etkenlere karşı savunamayacak hale geliyor.
Unutulmamalıdır ki, sağlıklı bir toplum güçlü bir bağışıklık sistemine sahip bireylerle mümkündür. Ve bu savunma sistemi, sadece aşılarla değil; doğru gıda seçimleri, bilinçli tüketim ve gıda endüstrisinin daha etik olmasıyla korunabilir.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler
⭐️⭐️ Dinlenme fazı atıştırması erkek farelerde enerji emilimini ve kilo alımını artırır https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9950950/
⭐️⭐️ 1.200’den fazla gıdada bulunan kimyasalların bağışıklık sistemi hasarına yol açtığı ortaya çıktı https://nypost.com/2021/04/01/chemicals-found-in-over-1200-foods-linked-to-immune-damage/
⭐️⭐️ İmmünotoksisitenin Moleküler Mekanizmalarının Araştırılması ve Gıdalara Eklenen Kimyasalların İmmünotoksisite Taramasında ToxCast’in Faydası https://www.mdpi.com/1660-4601/18/7/3332
⭐️⭐️ Pestisit – Risk – Kanser https://tetkik.com.tr/2025/01/12/20107/
⭐️⭐️ Suyla mı Yıkasak – Bezle mi Silsek https://tetkik.com.tr/2024/12/06/16974/
⭐️⭐️ Hiperaktif Değil Gıda Boyalı Çocuklar https://tetkik.com.tr/2024/12/19/hiperaktif-degil-gida-boyali-cocuklar/
⭐️⭐️ Gıda Katkı Maddeleri, Kirleticiler, Kanserojenler ve Mutajenler https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK216714/
⭐️⭐️ Gıda Katkı Maddesi İçeren Bazı Besinlerin Tüketiminin ve Sağlığa Etkilerinin Araştırılması: Gıdaların Risk Analizi https://dergipark.org.tr/tr/pub/otjhs/article/357496
⭐️⭐️ Silisyum dioksitin (E 551) gıda katkı maddesi olarak yeniden değerlendirilmesi https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2018.5088
⭐️⭐️ İnsan kanındaki mikroplastik parçacıklar ve pıhtılaşma belirteçleriyle ilişkileri https://www.nature.com/articles/s41598-024-81931-9
⭐️⭐️ Mikro(nano)plastik kirliliği ve insan sağlığı: Plastikler insanlarda nasıl kanserojeneze neden olabilir? https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35301996/
⭐️⭐️ İnsan kanındaki mikroplastikler: Polimer tipleri, konsantrasyonları ve μFTIR kullanılarak karakterizasyonu https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38761430/
⭐️⭐️ Raman spektral kanıtlarına göre insan trombüsünde pigment mikropartikülleri ve mikroplastikler bulundu https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36116710/
⭐️⭐️ Mikroplastik parçacıkların, plastikle ilişkili kimyasalların ve çevre kirleticilerinin insan sağlığı açısından üçlü maruziyet bağlantısı https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38759545/
⭐️⭐️ Kan bileşenleriyle mikronanoplastiklerin yolculuğu https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10603568/
⭐️⭐️ Mikroplastikler: Kalp (ve Damar Sistemi) Meselesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9953450/
⭐️⭐️ Mikroplastiklerin ve Endişe Verici Katkı Maddelerinin İnsan Sağlığı Üzerindeki Potansiyel Etkilerine İlişkin Ayrıntılı Bir İnceleme Çalışması https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7068600/
⭐️⭐️ Şişelenmiş Suda Sentetik Polimer Kirlenmesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6141690/
⭐️⭐️ Micro- and Nanoplastics Breach the Blood–Brain Barrier (BBB): Biomolecular Corona’s Role Revealed https://www.mdpi.com/2079-4991/13/8/1404
⭐️⭐️ Çoğu Plastik Ürün Östrojenik Kimyasallar Yayar: Çözülebilecek Potansiyel Bir Sağlık Sorunu https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3222987/
⭐️⭐️ Association of Exposure to Di-2-Ethylhexylphthalate Replacements With Increased Blood Pressure in Children and Adolescents https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/hypertensionaha.115.05603?sid=be69c579-505c-4e04-a84f-5a4b187da7a6
⭐️⭐️ Çocuklarda ve Ergenlerde Di-2-Etilhekzilftalat Replasmanlarına Maruz Kalmanın Artan Kan Basıncıyla İlişkisi https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/hypertensionaha.115.05603?sid=be69c579-505c-4e04-a84f-5a4b187da7a6
⭐️⭐️ Bisfenol A ve insan sağlığı: literatür taraması. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23994667/
⭐️⭐️ Çoğu Plastik Ürün Östrojenik Kimyasallar Yayar: Çözülebilecek Potansiyel Bir Sağlık Sorunu https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3222987/
⭐️⭐️⭐️ Çoğu Plastik Ürün Östrojenik Kimyasallar Yayar: Çözülebilecek Potansiyel Bir Sağlık Sorunu https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3222987/
⭐️⭐️ Association of Exposure to Di-2-Ethylhexylphthalate Replacements With Increased Blood Pressure in Children and Adolescents https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/hypertensionaha.115.05603?sid=be69c579-505c-4e04-a84f-5a4b187da7a6
⭐️⭐️ Çocuklarda ve Ergenlerde Di-2-Etilhekzilftalat Replasmanlarına Maruz Kalmanın Artan Kan Basıncıyla İlişkisi https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/hypertensionaha.115.05603?sid=be69c579-505c-4e04-a84f-5a4b187da7a6
⭐️⭐️ Bisfenol A ve insan sağlığı: literatür taraması. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23994667/
⭐️⭐️ Çoğu Plastik Ürün Östrojenik Kimyasallar Yayar: Çözülebilecek Potansiyel Bir Sağlık Sorunu https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3222987/
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü