Hem dünyanın hem de vücudumuzun önemli bir miktarını oluşturan, hayatımızın merkezinde ve vücudumuzun her hücresinde aktif rol oynayan lakin değerinin pek de farkında olmadığımız su..
Ne içerdiğini, pH seviyesini, sertlik derecesini ya da mineral dengesini düşünmeden içtiğimiz su..
İdeal Su
Var mı gerçekten ideal su?
Yada nedir ideal su?
Peki vücudumuzun önemli bir kısmını oluşturan suyun kalitesi nasıl?
Eveet bir düşünün içinizde organlarınızda, dokularınızda, hücrelerinizde bulunan su nasıl? İdeal mi?
Hiç düşündünüz mü?
Bardağınızdaki suyun içine istemediğiniz bir şey (Toz, sinek vb gibi) düşünce su kirleniyor da solunumla (Sigara, toz vb gibi), ağız yoluyla (işlenmiş gıdalar, şeker vb gibi) ve deri yoluyla (Kimyasallar – kozmetikler, koruyucular vb gibi) giren kirleticiler vücudunuzun suyunu ne hale getiriyor düşündünüz mü?
Biz dönelim içtiğimiz suyun ideal olup olmadığına.
İdeal içme suyu, yalnızca temiz ve mikropsuz değil, aynı zamanda dengeli mineral içeriğine ve uygun pH değerine sahip olması gerekir.
Su Hayattır Lakin Hangi Su?
Vücudumuzun %60 – 70 ‘i sudan oluşur. Bebeklerde bu oran %75’e kadar çıkar.
Bu su oranının dengede olması, yaşamımızın devamı için kritik öneme sahiptir.
Su;
- Besinlerin hücrelere taşınmasını
- Atıkların uzaklaştırılmasını
- Sıcaklık dengesinin korunmasını
- Beyin işlevlerinin sağlıklı çalışmasını sağlar.
Lakin su deyip geçmeyin. Çünkü her su, vücudumuza aynı faydayı sağlamaz.
Suyun içeriği miktarı kadar önemlidir. O sebeple şu soruyu sormalıyız Su Hayattır lakin Hangi Su?
Sular Arasında Ne Farklar Var?
Raflarda yer alan, evinize sipariş etmeyi tercih ettiğiniz onlarca marka su var. Hepsinin içeriğinde de farklılıklar var.
İçeriklerine girmeden önce elde ediliş şekillerine göre su çeşitlerinin başlıcalarına bakalım.
- Arıtılmış sular – Genellikle düşük Toplam Çözünmüş Maddeye (TDS) sahiptir, mineralleri yok denecek kadar azdır.
- Doğal kaynak suları – Toplam Çözünmüş Madde (TDS), pH ve mineral dengesi bakımından daha doğaldır.
- Alkali sular – pH değeri 8.0’in üzerinde, bazıları iyonize edilmiş formdadır.
Bu suların her biri farklı etiklere sebep olur. Lakin sürekli olarak çok düşük Toplam Çözünmüş Maddeli (TDS), minerali sıfırlanmış su içmek vücutta elektrolit eksikliği ve doku yorgunluğu gibi sorunlara yol açar.
Sadece Su Değil, Vücuduna Uyum
İçilebilir Su
İçilebilir suyun içeriğinde neyin ne kadar olması veya olmaması konusunda farklı otoritelerin (Türk Standartları Enstitüsü, Avrupa Birliği, Dünya Sağlık Teşkilatı) aynı ve farklı kriterlerini aşağıdaki tabloda görebilirsiniz.
| İÇME SUYU KALİTE PARAMETRE DEĞERLERİ | |||||
| Kabul Edilebilir Maksimum Değerler | |||||
| STANDARTLAR | TSE 266 Türk Standartları Enstitüsü | EC – Avrupa Birliği | WHO – Dünya Sağlık Teşkilatı | ||
| Mikrobiyolojik EMS/100 mL | |||||
| Koliform | 0 | 0 | 0 | ||
| Esherichia Coli (E.Coli) | 0 | 0 | 0 | ||
| Toplam Koloni Sayısı (22C’) | 20 | ||||
| Toplam Koloni Sayısı (37C’) | 5 | ||||
| C.perfringers | 0 | 0 | 0 | ||
| Pseudomonas Aeruginosa | 0 | 0 | 0 | ||
| Kimyasal mg/L | |||||
| pH | 6,5-9,5 | 6,5-9,5 | 6,5-9,5 | ||
| İletkenlik 20′ (uS/cm) | 2500 | 2500 | 2500 | ||
| Nitrat (NO3) | 50 | 50 | 50 | ||
| Nitrit (NO2) | 0,50 | 0,50 | 0,50 | ||
| Bor (B) | 1,0 | 2,0 | 2,0 | ||
| Nikel (Ni) | 0,02 | 0,02 | 0,02 | ||
| Arsenik (As) | 0,01 | 0,01 | 0,01 | ||
| Kadminyum (Cd) | 0,005 | 0,005 | 0,003 | ||
| Civa | 0,001 | 0,001 | 0,001 | ||
| Krom Toplam (Cr) | 0,05 | 0,05 | 0,05 | ||
| Baryum | |||||
| Florür (F) | 1,50 | 1,50 | 1,50 | ||
| Kurşun (Pb) | 0,01 | 0,01 | 0,01 | ||
| Siyanür (CN) | 0,05 | 0,05 | 0,07 | ||
| Bromat (Br) | 0,010 | 0,010 | 0,025 | ||
| Benzen (C6H6) | 0,001 | 0,001 | 0,010 | ||
| Selenyum (Se) | 0,010 | 0,010 | 0,010 | ||
| Antimon (Sb) | 0,005 | 0,005 | 0,005 | ||
| Bakır (Cu) | 2,0 | 2,0 | 2,0 | ||
| Fosfor | 0,4-5,0 | 0,4-5,0 | |||
| Demir (Fe) | 0,2 | 0,2 | 0,3 | ||
| Çinko | 5,0 | ||||
| Mangan (Mn) | 0,05 | 0,05 | 0,10 | ||
| Magnezyum (Mg) | 50 | 50 | |||
| Alüminyum (Al) | 0,20 | 0,20 | 0,20 | ||
| Amonyum (NH4) | 0,50 | 0,50 | 1,50 | ||
| Sodyum (Na) | 175 | 200 | 200 | ||
| Potasyum (K) | 12 | ||||
| Serbest Klor (CI2) | 0,5 | 0,5 | 5 | ||
| Klorür (Cl) | 250 | 250 | 250 | ||
| Kalsiyum (Ca) | 200 | 100 | |||
| Sülfat (SO4) | 250 | 250 | 250 | ||
| Sertlik (CaCO3) | 500 | ||||
| Fiziksel ve Duyusal (Organoleptik) | |||||
| Renk (Co-Pt birimi) | 20 | 20 | 15 | ||
| Bulanıklık (NTU birimi) | 5,0 | 4,0 | 5,0 | ||
| Koku | Duyusal | Duyusal | Duyusal | ||
| Tat | Duyusal | Duyusal | Duyusal | ||
Suyun İçinde Bulunanların Sağlığımıza Etkileri
| İçme kullanma suyu içerisinde bulunan iyonların fazlalığının insan sağlığı üzerindeki etkileri | TSE 266 Türk Standartları Enstitüsü | |||||
| Koliform | Bulaşıcı bağırsak hastalıkları, dışkı ve kirlenmiş sular vasıtası ile taşınırlar. Enfeksiyon kapmış kişilerin dışkılarında bulunan yani hastalık yapan mikroorganizmalar arasında bakteriler, virüsler, parazitler ve parazitik kurtlar yer alır. Su kaynaklarının kirlenip kirlenmediğini tayin etmek için kendisi patojen olmayan koliform bakteriler indikatör organizma olarak kullanılır. Bu indikatör organizmaların örnekleri Escherichia coli ve fekal streptokok bakteriler olup her ikiside insan bağırsaklarında bulunurlar.Bu organizmaların içme suyunda bulunmaması gerekir. | 0 | ||||
| Esherichia Coli (E.Coli) | ||||||
| Toplam Kloloni Sayısı (22C’) | ||||||
| Toplam Kloloni Sayısı (37C’) | ||||||
| C.perfringers | ||||||
| Pseudomonas Aeruginosa | ||||||
| Kimyasal mg/L | ||||||
| pH | PH 6,5 dan düşük olan sular asidik olup aşındırıcı bir etkiye sahiptir.Buna bağlı olarak şebeke sisteminde ve evlerde metaller üzerinde aşındırıcı etki yapmaktadır.PH 9,5 dan fazla olan suda tat problemi ortaya çıkar ve su sabunumsu bir kayganlık hissi verir.Ayrıca bu suların taş yapma özelliği de bulunmaktadır. pH’ın düşük veya yüksek olması endüstriyel kirlenmeye de bağlıdır.Suyun geçtiği topraklar da pH etkilemektedir. | 6,5-9,5 | ||||
| İletkenlik 20′ (uS/cm) | İletkenlik suda çözünmüş iyonların bir fonksiyonudur.Bu sebeple izleyici bir parametredir. İçme suyunda iletkenlik artışı, suyun kirlendiğini yada suya deniz suyunun karıştığını göstermektedir. | 2500 | ||||
| Nitrat (NO3) | Sürekli olarak yüksek Nitrat içeren suları içmek ölüme yol açabilir.Boğaz hastalıklarına ve kan hastalıklarına yol açabilir.Bebeklere kesinlikle Nitratlı su içirilmemelidir. Mavi hastalık denilen kan zehirlenmesine sebebiyet verir.Evsel ve Endüstriyel kirlenmeden ve de tarımda kullanılan gübrelemeden kaynaklanır. | 50 | ||||
| Nitrit (NO2) | Nitrata benzer etki gösterirler ve daha tehlikelidir. Kan zehirlenmesine kanda oksijen taşınmasını engelleyerek oksijensizlikten boğulmaya sebep olur. Kaynağı endüstriyel kirlenme ve gübreler oluşturur. | 0,5 | ||||
| Arsenik (As) | Çok iyi bilinen bir zehirdir.Suda yüksek miktarda bulunması doku bozulmalarına, dolaşım sistemi problemlerine ve kanser riskinin yükselmesine sebep olur.Sudaki Arsenik varlığı endüstriyel faaliyeler ve tarım ilaçlarından kaynaklanmaktadır. | |||||
| Kadminyum (Cd) | Kadminyum vücutaki bütün hücreleri tahrip etmektedir. Çeşitli endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanır ve toprağa geçerek yeraltı sularına karışabilir. | |||||
| Civa | Sinirleri tahrip eden bir zehirdir. Ağız ve diş etlerinde tipik yaraların meydana gelmesine neden olur, vücuttan atılması zor olduğu için kronik zehirlenmelere yol açar.Endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanır. | 0,001 | ||||
| Krom Toplam (Cr) | En önemli insan vücudunda deride alerji yapmasıdır. Sudaki krom çeşitli endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanır. | 0,05 | ||||
| Baryum | Kemikler üzerinde olumsuz etkiler göstermektedir.Kemiklerde kalsiyum ile yer değiştirerek önemli defermosyonlara yol açar. Kan basıncını artırır. Suda baryum varlığı metal saflaştırma işlemlerinden kaynaklanır. | |||||
| Florür (F) | Suda aşırı miktarda bulunması kemik ve diş sağlığını olumsuz yönde etkilerken ,az bulunması halinde ise diş sağlığını olumsuz etkilemektedir. Sudaki Florün varlığı suya flor katılması, alimünyum sanayiinden ve gübrelemeden kaynaklanır. | 1,50 | ||||
| Kurşun (Pb) | Kurşunun insan metabolizması üzerindeki en önemli problemi kan basıncını arttırır, böbrek tahribatı, dişlerde siyahlaşma, kanda ve idrarda kurşun miktarının artması şeklinde kendini gösterir. Ayrıca kemiklerde kalsiyum yerine geçerek kurşun fosfat şeklini alır ve buradan kana kana geçmeye devam eder. Kemik yapısını bozar. Sudaki kurşun varlığı endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanmaktadır. | 0,01 | ||||
| Siyanür (CN) | Sinir Sistemi ve tiroit bezi üzerinde önemli sorunlar yaratır. Çok iyi bilinen zehirlerden birisidir.Sudaki canlı yaşamı için çok tehlikelidir. Çeşitli Endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanır. Bazı meyvelerin çekirdekleri (kayısı çekirdeği, şeftali çekirdeği) siyanür bileşeni içermektedir. | |||||
| Bromat (Br) | Ozonla yapılan dezanfektiyonun yan ürünüdr. Bunların su ile alınması durumunda karaciger, böbrek yetmezliğine, sinie sistemi tahribatına yol açar. Ayrıca kanser riski de taşımaları söz konusudur. | 1,0 | ||||
| Selenyum (Se) | Eser miktarda vücutta olması gereken bir agır metaldir.Fazla olması durumunda tırnaklarda ve saçlarda dökülmeler, kırılmalar, duygu kaybı gibi seklinde kendini gösterir.Kanserojen etkisi vardır. Diş tahribatına yol açar. Endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanır. | 0,010 | ||||
| Antimon (Sb) | Yapı bakımıdan arseniğe benzer ve fizyolojik etkisi de aynıdır.Kanda kollestrol düşer ve kan şekeri yükselir. Endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanır. | 0,005 | ||||
| Bakır (Cu) | Suda tat problemi yanısıra uzun süre yüksek miktarda alınması karaciger ve böbreklerde tahribata yol açar.Hatane ve çamaşırhanelerde istenmez.Diğer metallerin aşaındırılmasına yol açar. Sudaki bakır, kaplama sanayii atıklarından alg ile mücadele çerçevesinde rezervuara atılan bakır sülfattan, tarım ilaçlarından kaynaklanır. | 2,0 | ||||
| Fosfor | Taş yapma potansiyeli vardır.Fosforun göllerde bulunması göl yaşamı için önem taşır, ancak aşırı fosfor göllerde algların oluşmasına yol açar.Aynı zamanda fosforun varlığı diğer parametrelere de dikkat çeker.İzlenmesi gereken prametredir. Evsel atıklardan, gübrelemeden, endüstriyel atıklardan kaynaklanır. | 0,4-5,0 | ||||
| Demir (Fe) | Demirin suda aşırı bulunması suya metalik bir tat verir.Suda renklilik yapar,fakat bunlar sağlık açısından sorun teşkil etmezler. Ancak; çamaşırhaneler, tekstil sanayi, sabun, diş macunu imalatı ve kağıt sanayinde kullanılan sularda demirin varlığı istenmez. Çünkü demir ürünler üzerinde leke bırakır. Ayrıca evlerde de porselenlerin zamanla sararmasına yol açar. Toprak yapısından ve endüstriyel kirlenmeden kaynaklanır. | 200 | ||||
| Çinko | İçme suyunda en fazla bulunması istenen metal iyonudur.İnsan sağlığı açısından önemli bir zararı yoktur. Suda bir miktar bulunması istenir. Suda fazla bulunması opal rengi yani süt beyaz bir görüntü verir. Sudaki çinko metal kaplama sanayinde kullanılır. | 5,0 | ||||
| Mangan (Mn) | Etkileri demirinkine banzer. | 0,05 | ||||
| Magnezyum (Mg) | Fazla olması durumunda gözlerde tahribata yol açar.İshal yapıcı etkisi ortaya çıkar. Sudaki magnezyum, suyun geçtiği toprak yapısına bağlıdır. Suya acılık verir. | 50 | ||||
| Alüminyum (Al) | Fazlası suyun rengini bozar.Bulanık ve mavimtırak bir görüntü verir.Böbreklerde tahribat yapar. Alzheimer yaptıgına dair bulgular bulunmaktadır. Fazlalığı su arıtımında aşırı alüminyum sülfat kullanılmasından, endüstriyel kirlenmeden vaya toprak yapısından kaynaklanır. | 0,20 | ||||
| Amonyum (NH4) | Tat ve koku problemi oluşturur.İnsan sağlığı üzerinde olumsuz etkisi vardır. Sudaki amonyum varlığı, suya evsel atıkların karıştığını göstermektedir. Dolayısıyla bu tür sular potansiyel hastalık yapıcıdır. Evsel ve endüstriyel kirlenmeden ve gübrelemelerden kaynaklanmaktadır. | 0,05-0,5 | ||||
| Sodyum (Na) | Fazlası tat problemi oluşturur.Tuzluluk hissi verir. Sudaki sodyum fazlılığı evsel ve endüstriyel kirlenme, toprak yapısı ve deniz katkısından kaynaklanabilir. | 175 | ||||
| Potasyum (K) | Etkisi sodyuma benzer.Kaynağı endüstriyel kirlenme,tarımsal gübrelemeler ve toprak yapısı oluşturur. | 12 | ||||
| Serbest Klor (CI2) | Suya sağlıklı bir dezanfeksioyon için katılır.Fazlası tat ve doku problemine yol açar. Fazlası Kanserojen olabilir tat ve kötü koku yaratabilirler. Bu yüzden renkli ve bulanık sularda klorlama yapılmamalıdır. | 0,5 | ||||
| Kalsiyum (Ca) | Vücut açısından kalsiyumun doğrudan bir zararlı etkisi yoktur. Kemik yapısı içinde yararlıdır.Ancak içim bakımından fazla olması taş yapma potansiyelini arttırır. Düşük olması durumunda ise aşındırıcı etki yaratabilir. Sudaki kalsiyum suyun geçtiği toprak yapısına bağlıdır. | 200 | ||||
| Sülfat (SO4) | Suların tadını bozar ve aşındırıcı etkisi vardır. Fazla sülfatlı sular acımtıraktır.İshale sebep olabilir.Aşındırıcılığı daha çok metal aksamlar ve beton sistemlerinde görülür.Kaynağı evsel ve endüstriyel kirlenmedir. | 25-250 | ||||
| Sertlik (CaCO3) | Bazı standartlarda maksimum sınır olarak 500mg/l verilir. Sudaki kalsiyum ve magnezyumun bir fonksiyonudur.Çok sert suların içimi hoş olmaz ve bu tür sularda sabun fazla köpürmediğinden fazla kullanım olur. Ayrıca Taş, Kireç yapma özelliğinden dolayı sıcak su tesislerinde istenmez. Suyun sertliği kaynaktan yani toprak yapısından kaynaklanır. | |||||
| Fiziksel ve Organoleptik | ||||||
| Renk (Co-Pt birimi) | Suda renk fazlalığı istenmez. Çünkü bu durum suda çözünmüş halde bulunan Mangan, Krom, Demir, Nikel gibi metal iyonları ile organik bileşiklerin varlığını gösterir.Rengin fazlalığı bitkilerin bozuşması, toprak yapısı,evsel ve endüstriyel kirlenme sonucu olabilir. | 20 | ||||
| Bulanıklık (NTU birimi) | Bulanıklık estetik açıdan önemli olup suyun tadını da etkiler.Suda bulunan askıda katı maddeler ve çözünmüş organik maddeler bulanıklığa neden olur. Dolayısıyla istenmeyen maddelerin varlığına işaret eder. Öye yandan bulanıklığı fazla sular klorlandığı zaman çok daha zararlı ürünlerin ortaya çıkacağına işarettir. Bu yüzden iyi bir klorlama için bulanıklık 1 değerinden düşük olmalıdır. Bulanıklığın kaynağı endüstriyel kirlenme veya evsel kirlenme ve dogal bozulma olabilir. | 1,0 | ||||
| Koku | Duyusal | |||||
| Tat | Duyusal | |||||
Su Hakkında Yanlış Bilinenler ve Gerçekler
| ❌ Yanlış Bilgi | ✅ Gerçek |
|---|
| “Saf su en sağlıklısıdır.” | Saf su (Toplam Çözünmüş Madde (TDS) değeri çok düşük olan) mineral içermez, uzun vadede zararlı olabilir. |
| “Suyun tadı yoktur.” | Suyun tadı, içindeki mineraller ve pH değerine göre değişir. |
| “Her gün 2 litre su içmek zorunludur.” | Su ihtiyacı kişiye, aktiviteye, yaşa ve hava koşullarına göre değişir. |
| “Ters ozmoz su en iyi içme suyudur.” | Ters ozmoz su minerallerden arındırılmıştır; yeniden mineralize edilmelidir. |
| “Alkali su mucize yaratır.” | Alkali suyun faydaları abartılabilir; bilimsel olarak etkileri hâlâ tartışmalıdır. |
| “Şebeke suyu tamamen zararlıdır.” | Türkiye’de çoğu şehirde şebeke suyu arıtılmış ve analizlidir; bazı bölgelerde içilebilir. |
| “Ne kadar çok su içilirse o kadar iyi.” | Aşırı su tüketimi hiponatremi gibi ciddi sorunlara yol açabilir. |
| “Cam şişede satılan her su daha kalitelidir.” | Ambalaj türü önemli ama içerik analizi daha belirleyicidir. |
| “TDS değeri ne kadar düşükse o kadar sağlıklıdır.” | Çok düşük TDS (mineral fakirliği) vücut dengesi için uygun değildir. |
| “Soğuk su içmek zararlıdır.” | Sağlıklı bireylerde soğuk su genellikle zararsızdır, ancak mide rahatsızlıklarında dikkatli olunmalıdır. |
Son olarak;
İçtiğimiz su gerçekten bize yaşam mı veriyor, yoksa sadece susuzluğumuzu mu gideriyor?
İdeal su, sadece temiz değil; aynı zamanda dengeleyici, besleyici ve uyumlu olmalıdır. Vücudumuzun her hücresine dost bir su, yalnızca fiziksel değil, zihinsel ve ruhsal sağlığımıza da katkı sağlar.
Evet, “ideal su” gerçek bir hedef olabilir. Bilinçli seçimlerle bu hedefe ulaşmak ise elimizde. Çünkü su, sadece bir ihtiyaç değil; yaşamın kendisidir.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler
⭐️⭐️ İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=7510&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
⭐️⭐️ İçme Suyundaki Kalsiyum ve Magnezyum ve Serebrovasküler Hastalıktan Ölüm Riski https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/01.str.29.2.411
⭐️⭐️ Dünya Çapında İçme Suyu Sıcaklığı: Anlama, Politikalar, Zorluklar ve Fırsatlar https://www.mdpi.com/2073-4441/12/4/1049
⭐️⭐️ İçme suyu kalitesine ilişkin kılavuz https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK579464/
⭐️⭐️ İçme Suyunun İnsanlarda Mineral Beslenmesine Katkısı https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK216589/
⭐️⭐️ Sular – İnsanî tüketim amaçlı sular – TS 266 – https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073082080080071077100076119105103072
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü