29 Haziran 2025

Demlenmiş Çaylarda Ortalama Antioksidan Kapasitesi

Bitki çayları yüzyıllardır yalnızca damak tadı değil, aynı zamanda sağlık için de tüketilen doğal içeceklerdir. Modern bilim, bu geleneksel içeceklerin birçoğunun güçlü antioksidan bileşikler içerdiğini ortaya koymuştur.

Bu bileşikler, vücudumuzda serbest radikallerle savaşarak hücre hasarını azaltır, yaşlanmayı yavaşlatır ve çeşitli kronik hastalıklara karşı koruyucu bir rol oynar. Ancak her bitki çayı aynı potansiyele sahip değildir; içerdiği polifenoller, flavonoidler ve fenolik asitlerin miktarı, çayın türüne, işlenme şekline ve demleme koşullarına göre büyük farklılıklar gösterir.

Sık tüketilen adaçayı, ıhlamur, zencefil ve rezene gibi bitki çaylarının yanı sıra, yeşil çay, beyaz çay, oolong, siyah çay ve matcha gibi geleneksel çay türlerinin antioksidan kapasiteleri hem kuru madde bazında hem de demlenmiş sıvı formunda karşılaştırmalı olarak görebilirsiniz.

Bilgiler, µmol TE/g ve µmol TE/100 ml ölçüm birimleriyle ifade edilmiş ve günlük yaşamda ne düzeyde sağlık katkısı sağladıkları bilimsel referanslar eşliğinde değerlendirilmiştir.

Çaylar standart tek demleme (200 ml su, 2 g kuru çay, 5-10 dk demleme) sonrasında; çay sıvısında ölçülen ortalama antioksidan kapasiteleri µmol TE / 100 ml olarak verilmiştir.

Demlenmiş Çaylarda Ortalama Antioksidan Kapasitesi (µmol TE / 100 ml içecek formunda)

Çay / Bitki Türüµmol TE / 100 ml (demlenmiş)Antioksidan GücüNotlar
Matcha Çayı (toz halinde içilir)1,300 – 1,700🚀 Çok Çok YüksekToz tamamen çözündüğü için suya geçme oranı %100’e yakındır.
Yeşil Çay300 – 600🚀 YüksekEGCG oranı yüksek; demleme süresine duyarlıdır
Beyaz Çay250 – 500🚀 YüksekPolifenoller korunmuştur, ancak suya geçiş %100 değildir
Oolong Çayı180 – 300🔶 Orta-YüksekOksidasyon derecesine göre değişir
Siyah Çay100 – 250🔷 OrtaTheaflavin ve tearubigin içerir; hafif buruk tat verir
Adaçayı200 – 400🔷 Orta-YüksekRosmarinik asit çözünürlüğü iyi, ancak acılığı nedeniyle genelde kısa demlenir
Zencefil (taze/kuru)100 – 200🔷 OrtaGingerol çözünürlüğü düşük, ama ısı ile shogaole dönüşür
Rezene80 – 150🔹 Düşük-OrtaAromatik maddeler suya geçse de polifenol miktarı sınırlı
Ihlamur60 – 120🔹 Düşük-OrtaFlavonoid içeriği düşük ama yatıştırıcı etkisi öne çıkar
📌 📌 📌

Ek Bilgiler

Demleme süresi ve sıcaklık: 5 – 10 dakikalık demleme süresi temel alınmıştır. Süre uzadıkça antioksidan geçişi artar ama acılık da artabilir.

Matcha hariç tüm çaylar: İçerdiği antioksidanın tamamını bardağa aktarmaz; geçiş oranı %15–40 civarındadır.

Matcha: Çözünebilen toz formu nedeniyle neredeyse tüm antioksidan içeriği vücuda alınır.

🧭 🧭 🧭

Günlük Tüketim İçin Öneriler (Antioksidan Amaçlı)

Çay TürüGünlük (200 ml) FincanToplam µmol TE (günlük)
Matcha1 fincan (200 ml)~2,600 µmol TE
Yeşil Çay2-3 fincan~1,000 – 1,800 µmol TE
Beyaz Çay2-3 fincan~900 – 1,500 µmol TE
Siyah Çay3 fincan~600 – 700 µmol TE
Adaçayı1-2 fincan~400 – 800 µmol TE
Ihlamur / Rezene / Zencefil2-3 fincan~300 – 500 µmol TE

Doğru bitki çayı seçimi, yalnızca keyif değil aynı zamanda sağlıklı yaşamın bir parçası olabilir. Özellikle matcha ve yeşil çay gibi yüksek antioksidan değerine sahip türler, düzenli tüketildiğinde hücresel düzeyde koruma sağlayabilir. Ancak bu çayların etkisi sadece içerdiği bileşenlere değil, ne kadar ve nasıl tüketildiğine de bağlıdır.

Örneğin 5 -10 dakikalık doğru sıcaklıkta demleme ile çayın biyoyararlılığı ciddi oranda artabilir; fazla kaynatma ya da uzun bekletme bazı faydalı bileşiklerin bozulmasına yol açabilir.

Unutulmamalıdır ki çaylar, dengeli bir yaşam biçiminin parçası olarak tüketildiğinde en çok faydayı sağlar. Antioksidan ihtiyacını karşılamak adına yalnızca tek bir çaya yönelmek yerine, çeşitlilik ilkesine uygun şekilde farklı çayları dönüşümlü tüketmek bağışıklık sisteminin daha geniş spektrumlu desteklenmesini sağlayacaktır.

Sağlıkla kalın, bilinçli tüketin, doğanın bilgeliğinden faydalanın.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Yeşil çay https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK547925/

⭐️⭐️ Yeşil Çay (Camellia sinensis ): Fitokimyası, Farmakolojisi ve Toksikolojisinin İncelenmesi https://www.mdpi.com/1420-3049/27/12/3909https://www.mdpi.com/1420-3049/27/12/3909

⭐️⭐️ Adaçayının (Adaçayı ) Obezite, Diyabet, Depresyon, Demans, Lupus, Otizm, Kalp Hastalığı ve Kanser Gibi Hastalıkları Önleme ve Tedavi Etmedeki Kimyası, Farmakolojisi ve Tıbbi Özelliği https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4003706/https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4003706/

⭐️⭐️ Adaçayı, biberiye ve limon otu demans tedavisinde etkili müdahaleler midir? Klinik kanıtların anlatımlı bir incelemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S187638201730149X

⭐️⭐️ Diyet kaynaklı aşırı kilolu ve obez kişilerde oolong çayı tüketiminin faydalı etkileri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19271168/

⭐️⭐️ Oolong çayının obezite karşıtı etkisi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10094584/

⭐️⭐️ Papatya çayı: Geleneksel tıp için bitkisel hipoglisemik alternatif https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25176245/

⭐️⭐️ Zencefil Suyu Sıçanlarda Vücut Ağırlığını Azaltır ve Enerji Harcamasını İyileştirir https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7023345/

⭐️⭐️ Matcha Yeşil Çayının Sağlık Faydaları ve Kimyasal Bileşimi: Bir İnceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7796401/

⭐️⭐️ Matcha yeşil çayının insan dışkı mikrobiyotası üzerindeki etkisini değerlendiren randomize, çift kör bir çalışma https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10017316/

⭐️⭐️ Matcha Yeşil Çay: Kimyasal Bileşim, Fenolik Asitler, Kafein ve Yağ Asidi Profili https://www.mdpi.com/2304-8158/13/8/1167

⭐️⭐️ Matcha üzerine bir inceleme: Kimyasal bileşim, sağlık yararları, kemometrik ve çoklu omiklerin uygulanmasıyla kalite kontrolüne ilişkin bilgiler https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0963996923005525

⭐️⭐️ Matcha çayının terapötik potansiyeli: İnsan ve hayvan çalışmaları üzerine eleştirel bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9792400/

⭐️⭐️ Japon Matcha Yeşil Çayının Antioksidan Aktivitesine Geriye Dönük Bakış – Coşku Eksikliği mi? https://www.mdpi.com/2076-3417/11/11/5087

⭐️⭐️ Matcha yeşil çay içeceği yorgunluğu azaltır ve direnç antrenmanına bağlı adaptasyonu destekler https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10320999/

⭐️⭐️ In Vitro Sindirimin Matcha Çayı (Camellia sinensis) Aktif Bileşenleri ve Antioksidan Aktivitesi Üzerindeki Etkisi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9137484/

⭐️⭐️ Bilişsel gerileme yaşayan yaşlı yetişkinlerde matcha yeşil çayının bilişsel işlevler ve uyku kalitesi üzerindeki etkisi: 12 ay boyunca yürütülen randomize kontrollü bir çalışma https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11364242/https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11364242/

⭐️⭐️ Çayın doğal bir bileşeni olan L-theanine ve zihinsel durum üzerindeki etkisi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18296328/

⭐️⭐️ Matcha’nın sulu özütü ve kalıntısının yüksek yağlı diyetle beslenen farelerde antioksidan durumu ve lipid ve glikoz seviyeleri üzerindeki etkileri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26448271/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26448271/

⭐️⭐️ Japonya’da yeşil çay tüketimi ve kardiyovasküler hastalık, kanser ve tüm nedenlere bağlı ölüm oranı: Ohsaki çalışması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16968850/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16968850/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni29 Haziran 2025
15 Mayıs 2025

Gizemli Yeşil Tozun Gücü

Matcha

Matcha, atası sayılabilecek buharda kurutulmuş ve preslenmiş çay ilk kez Çin’in Tang Hanedanlığı (618-907) döneminde ortaya çıktığı kabul edilen, uzakdoğu kültürünün önemli bir parçası olan ve son yıllarda dünya genelinde popülerliği artan, toz yeşil çay formudur.

Lakin Matcha‘yı yeşil çaydan ayıran, sadece görünümü değil; üretim şekli, içerdiği yoğun besin maddeleri, vücuda etkilerinin yanı sıra yaprakları doğrudan içilir, yalnızca demlenme ile suya salınan miktarından faydalanılmaz. Bu nedenle, içerdiği besin maddeleri konsantrasyonu oldukça yüksektir.

Matcha, özel olarak gölgede yetiştirilen Camellia sinensis bitkisinin yapraklarından elde edilen ve taş değirmenlerde toz haline getirilen yeşil çay türüdür.

Bu gölgelede yetiştirme işlemi, Matcha, (Camellia sinensis) bitkisinin klorofil miktarını artırır ve L-theanine adı verilen amino asidin birikimini teşvik eder.

Matcha, (Camellia sinensis) bitkisinin yaprakları elle toplanır, sap ve damarlarından ayrılır, daha sonra taş değirmenlerde ince toz haline getirilir. Ortaya çıkan bu yeşil toz, sadece suyla değil; süt, yoğurt, tatlı ve hamur işlerinde de kullanılarak tüketilir.

Matcha’nın Kimyasal İçeriği

BileşenEtki
Kateşinler (özellikle EGCG)Güçlü antioksidan, kanser önleyici etkiler
L-teaninSakinleştirici, odak artırıcı
Kafein (30-70 mg / fincan)Enerji verici, uyanıklık artırıcı
Vitaminler (A, C, E, K)Bağışıklık desteği, anti-aging
Mineraller (Kalsiyum, Demir, Potasyum)Kas, sinir ve kemik sağlığı
KlorofilDetoks etkisi, serbest radikal temizliği

Matcha‘ nın en belirgin bileşenleri:

Kafein

Matcha, kahveden daha az ama klasik yeşil çaydan daha fazla kafein içerir (yaklaşık 30–70 mg / fincan). Kafein, merkezi sinir sistemini uyarır, uyanıklığı artırır ve yorgunluğu azaltır.

L-Theanine

Matcha’nın benzersiz etkilerinin kaynağı olan bu amino asit, stres azaltıcı ve rahatlatıcı özelliklere sahiptir. Kafeinin uyarıcı etkisini dengeleyerek zihinsel netlik sağlar.

Epigallokateşin Gallat (EGCG)

Matcha’nın en güçlü antioksidanlarından biridir. Serbest radikalleri nötralize eder, anti-kanser etkiler gösterir ve kalp sağlığını korumaya yardımcı olur.

Klorofil

Yaprakların gölgede yetiştirilmesiyle klorofil oranı artar. Klorofil, toksinlerin vücuttan atılmasına yardımcı olabilir, karaciğer sağlığı üzerinde olumlu etkiler sağlayabilir.

Vitaminler ve Mineraller

Matcha A, C, E vitaminleri, potasyum, kalsiyum ve demir gibi mineraller içerir. Özellikle bağışıklık sistemi ve cilt sağlığı üzerinde etkilidir.

Matcha’nın Vücuda Etkileri

Antioksidan Etki

Matcha, antioksidan kapasitesi en yüksek içeceklerden biridir. ORAC (Oksijen Radikali Emilim Kapasitesi) değeri çok yüksektir.

Matcha, epigallokateşin galat (EGCG) başta olmak üzere flavonoidler bakımından oldukça zengindir. Epigallokateşin galat (EGCG);

  • Hücresel hasarı azaltır.
  • Kanser hücrelerinin çoğalmasını baskılayabilir.
  • Yaşlanmayı geciktirir.

Zihinsel Performans Artışı

Kafein ve L-theanine sinerjisi ile dikkat süresi uzar, beyin – bilişsel fonksiyonlar iyileşir. Bu kombinasyon; uyanıklık, konsantrasyon ve hafıza üzerinde olumlu etkiler yaratır.

Matcha, içeriğindeki L-theanine, beynin alfa dalgalarını artırır:

  • Stres azaltır, rahatlama sağlar.
  • Konsantrasyonu ve zihinsel netliği artırır.
  • Kafein ile sinerji içinde çalışarak “uyanık ama dingin” bir hal yaratır.

Metabolizma ve Yağ Yakımı

Araştırmalar, Matcha tüketiminin dinlenme halindeyken bile yağ oksidasyonunu artırabildiğini göstermektedir. Kafein ve kateşinlerin birleşimi ile termojenik etki ortaya çıkar.

  • Metabolizmayı %10-15 oranında artırabilir.
  • Yağ yakımını hızlandırır.
  • Özellikle sabahları içildiğinde yağ oksidasyonunu tetikler.

Kalp ve Damar Sağlığı

Düzenli Matcha tüketimi, LDL kolesterolün düşmesine ve trigliserid seviyelerinin azalmasına yardımcı olabilir. Ayrıca damar elastikiyetini koruyarak hipertansiyon riskini azaltır.

Kanser Önleyici Etkiler

Epigallokateşin galat (EGCG)’nin kanserli hücrelerin büyümesini durdurduğu ve hatta apoptoza (programlı hücre ölümü) neden olduğu laboratuvar çalışmalarında gösterilmiştir. Meme, prostat ve kolorektal kanserlere karşı koruyucu etkileri olduğu yönünde veriler mevcuttur.

Detoks ve Karaciğer Sağlığı

Klorofil ve antioksidan içeriğiyle toksinlerin atılmasına yardımcı olur. Bazı çalışmalar, karaciğer fonksiyon testlerinde iyileşmeler sağladığını öne sürmektedir.

Bağışıklık Sistemi Desteği

C vitamini, polifenoller ve kateşinler sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir. Enfeksiyonlara karşı koruyucu etkiler sağlayabilir.

  • Antiviral ve antibakteriyel özelliklere sahiptir.
  • Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı koruyucu olabilir.

Matcha’nın Vücuda Potansiyel Zararları

Matcha her ne kadar birçok faydası olsa da her maddede olabileceği gibi kişisel allerji riski ve aşırı tüketiminde de istenmeyen etkiler görülebilir.

Aşırı Kafein Alımı

Kafein hassasiyeti olan bireylerde çarpıntı, sinirlilik, uykusuzluk ve mide rahatsızlıklarına yol açabilir. Gebeler, emziren anneler ve hipertansiyon hastaları için sınırlı tüketim önerilir.

Aşırı Kafein Yükü

  • Bazı kişilerde:
    • Anksiyete, uykusuzluk, kalp çarpıntısı yapabilir.
    • Özellikle sabahları ya da aç karna aşırı tüketim rahatsızlık verebilir.

Kurşun ve Ağır Metal Riski

Matcha’da, Camellia sinensis bitkisi topraktan kurşun ve ağır metalleri emebilir.

Matcha, yaprak tozunun tamamını içerdiği için toprak kaynaklı ağır metaller (özellikle Çin menşelilerde) birikmiş olabilir.

Sertifikalı ve organik ürün tercih edilmelidir.

Karaciğer Üzerinde Yük

Matcha, yüksek miktarda kateşin, karaciğerin detoksifikasyon sistemine yük bindirebilir. Özellikle karaciğer hastalığı olan bireyler Matcha‘yı hekim kontrolünde tüketmelidir.

Demir Emilimini Azaltma

Matcha‘ daki polifenoller, bitkisel demirin emilimini azaltabilir. Anemi sorunu yaşayan kişiler, Matcha’yı demir içeren öğünlerle birlikte almamalıdır.

Matcha yüksek tanen içeriği nedeniyle yemeklerle birlikte alınması, demir emilimini azaltabilir.

İlaç Etkileşimleri

Karaciğer fonksiyonları üzerinde yük oluşturabilir (çok yüksek dozlarda).

Antikoagülan (kan sulandırıcı) ilaçlarla etkileşime girebilir.

Günlük Ne Kadar Matcha Tüketebiliriz?

Sağlıklı bireyler için günde 1–2 çay kaşığı (yaklaşık 2 gram) Matcha tozu önerilir.

Bu miktar 60–120 mg kafeine denk gelir.

Matcha latte, smoothie, yoğurt karışımı veya doğrudan sıcak suyla hazırlanarak tüketilebilir.

Matcha Kimler İçin Tehlikeli

  • Gebeler ve emzirenler
  • Kalp ritim bozukluğu olanlar
  • Karaciğer hastaları
  • Demir eksikliği olan bireyler
  • Anksiyete bozukluğu olanlar

Matcha tüketmeden önce hekimlerine danışmalıdır.

Yeşil Güç Dengeli Tüketilmelidir

Matcha, doğru kaynaklardan alındığında ve ölçülü tüketildiğinde; vücut ve zihin sağlığına çok yönlü katkılar sunan doğal bir süper besindir. Lakin herşeyde olduğu gibi aşırıya kaçıldığında olası zararları göz ardı edilmemelidir.

Matcha, bize doğanın sunduğu en rafine bitkisel güçlerden biri olarak hem geleneksel bilgeliği hem de modern bilimi bir araya getirmektedir.

🌱🌱🌱🌱🌱🌱

Matcha çayı, sadece bir içecek değil; medeniyetler arası aktarılmış bir bilinç hali, kültürel bir simge ve sağlıklı yaşamın doğayla kurduğu ilişkinin yeşil bir sembolüdür.

İster Zen keşişlerinin aydınlanma yolculuğuna eşlik etsin, ister Samurayların savaş öncesi konsantrasyon ritüeli olsun; Matcha her zaman zihni ve bedeni birleştiren bir köprü olarak kalmıştır.

Matcha Bitkisi ve Çayının Tarihi

Matcha Kökeni – Çin’in Tang Hanedanlığı (618-907)

Matcha’nın atası sayılabilecek buharda kurutulmuş ve preslenmiş çay ilk kez Tang Hanedanlığı döneminde ortaya çıktı. Bu çay, tuğla şekline getirilerek kolayca taşınır ve kaynar suda çözülerek içilirdi. Budist keşişler bu çayı zihinsel berraklık ve farkındalık için kullanmaya başladı.

Zen Budizmi ve Japonya’ya Yolculuk (12. Yüzyıl)

Matcha’nın Japonya’daki doğuşu, Eisai (Yōsai) adlı bir Japon Zen keşişinin Çin’den çay tohumlarıyla birlikte döndüğü 1191 yılına dayanır.

Eisai’nin Çin’de öğrendiği meditasyon uygulamalarını Japonya’ya taşırken çayı da kutsal bir unsur olarak getirmesi, Matcha’nın kaderini belirlemiştir.

Eisai’nin Kitabı: Eisai, “Kissa Yojoki” (Çay İçmenin Sağlığa Faydaları Kitabı) adlı eserinde Matcha’nın bedeni toksinlerden arındırdığını, zihni keskinleştirdiğini ve kalbi sağlıklı tuttuğunu belirtmiştir.

Matcha ve Efsaneler

“Yeşil Berraklık” Efsanesi (Zen Efsanesi)

Rivayete göre bir Zen ustası, meditasyon sırasında uyuyakalan öğrencilerine kızmış ve şöyle demiştir:

“Zihin, su gibi berrak değilse; çayla yıka gözlerini!”

Bu sözden sonra öğrencilere Matcha hazırlamış ve içtiklerinde gözlerinin ışıldadığı, düşüncelerinin netleştiği anlatılır. Bu hikâye Japon tapınaklarında hâlâ anlatılır.

Samurayların Gizli İksiri

Matcha, Japon Samuray savaşçıları tarafından savaş öncesi bir tür enerji ve denge sağlayıcı içecek olarak tüketilirdi. Onlara göre Matcha, hem zihinsel sükunet hem de fiziksel hazırlık sağlıyordu.

Hikaye: 15. yüzyılda bir Samuray komutanının, savaş öncesi Matcha içip meditasyon yaptığı ve bu sayede panik yapmadan tüm stratejiyi başarıyla uyguladığı anlatılır. Bu ritüel daha sonra birçok savaşçı sınıfın geleneği hâline gelmiştir.

Çay Seremonisi – Chanoyu’nun Doğuşu

Matcha, Japon kültürünün en sofistike ve ruhani öğretilerinden biri olan Chanoyu (Çay Seremonisi) ile bütünleşmiştir. 16. yüzyılda Sen no Rikyū, çay seremonisine sadelik, alçakgönüllülük ve doğaya saygıyı getirmiştir.

“Çay yolu, sadece sıcak suyu kaynatmak, çay yapmak ve içmektir. Ama içinde evrenin düzeni gizlidir.”

Matcha Tarihsel Dönüm Noktaları

TarihOlay
618-907Çin Tang Hanedanlığı’nda çay tuğlası olarak işlenir
1100’lerÇin’de Budist keşişler Matcha tarzı çayı kullanır
1191Eisai Japonya’ya çay tohumları ve öğretileriyle döner
1400-1500’lerSamuraylar arasında yaygınlaşır
1500’lerin sonuSen no Rikyū, çay seremonisini felsefeye dönüştürür
2000’lerBatı’da “süper besin” olarak popülerleşir

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Matcha Yeşil Çayının Sağlık Faydaları ve Kimyasal Bileşimi: Bir İnceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7796401/

⭐️⭐️ Matcha yeşil çayının insan dışkı mikrobiyotası üzerindeki etkisini değerlendiren randomize, çift kör bir çalışma https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10017316/

⭐️⭐️ Matcha Yeşil Çay: Kimyasal Bileşim, Fenolik Asitler, Kafein ve Yağ Asidi Profili https://www.mdpi.com/2304-8158/13/8/1167

⭐️⭐️ Matcha üzerine bir inceleme: Kimyasal bileşim, sağlık yararları, kemometrik ve çoklu omiklerin uygulanmasıyla kalite kontrolüne ilişkin bilgiler https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0963996923005525

⭐️⭐️ Matcha çayının terapötik potansiyeli: İnsan ve hayvan çalışmaları üzerine eleştirel bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9792400/

⭐️⭐️ Japon Matcha Yeşil Çayının Antioksidan Aktivitesine Geriye Dönük Bakış – Coşku Eksikliği mi? https://www.mdpi.com/2076-3417/11/11/5087

⭐️⭐️ Matcha yeşil çay içeceği yorgunluğu azaltır ve direnç antrenmanına bağlı adaptasyonu destekler https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10320999/

⭐️⭐️ In Vitro Sindirimin Matcha Çayı (Camellia sinensis) Aktif Bileşenleri ve Antioksidan Aktivitesi Üzerindeki Etkisi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9137484/

⭐️⭐️ Bilişsel gerileme yaşayan yaşlı yetişkinlerde matcha yeşil çayının bilişsel işlevler ve uyku kalitesi üzerindeki etkisi: 12 ay boyunca yürütülen randomize kontrollü bir çalışma https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11364242/https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11364242/

⭐️⭐️ Çayın doğal bir bileşeni olan L-theanine ve zihinsel durum üzerindeki etkisi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18296328/

⭐️⭐️ Matcha’nın sulu özütü ve kalıntısının yüksek yağlı diyetle beslenen farelerde antioksidan durumu ve lipid ve glikoz seviyeleri üzerindeki etkileri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26448271/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26448271/

⭐️⭐️ Japonya’da yeşil çay tüketimi ve kardiyovasküler hastalık, kanser ve tüm nedenlere bağlı ölüm oranı: Ohsaki çalışması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16968850/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16968850/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni15 Mayıs 2025
26 Kasım 2024

İlaçlar ve Bitkiler

Kalp/tansiyon için Kalsiyum Kanal Blokerleri ilaç kullanırken Sarı Kantaron kullanılmamalıdır.

Kolesterol yüksekliğiniz için Statin grubu kolesterol ilacı kullanırken Karabiber – Ginko Biloba kullanılmamalıdır.

Antidepresan olarak Sertralin, Mirtazapin kullanırken Karabiber – Ginko Biloba kullanılmamalıdır.

Aklınıza hangi ilaç gelirse gelsin ilaç kullanırken asla Greyfurt tüketmeyin.

Aklınıza hangi ilaç gelirse gelsin ilaç kullanırken asla Yeşil Çay bir fincandan fazla içmeyin. (İlacı yazan Hekiminize muhakkak danışın)

Bu sık kulanılan ilaçlar ve yanında olası kullanılabilecek bitkilerden örneklerle dikkatinizi çektikten sonra bütün ilaç ve bitkileri buraya yazabilmem de mümkün olmadığı için ilaç – ilaç ve ilaç – bitki kullanımının ana mantığını anlatayım. Bu mor renk ile olan yazılar maalesef fazlaca bilimsel kalmaktadır.

Vücut içine giren her maddeyi az veya çok bir işleme tabi tutar. Süresi geldiğinde de vücut dışına atar. Ve bu sürece pek çok metabolik yol – işlem dahil olur.

Özellikle Sitokrom P450 enzimi içlerinde oldukça önemlidir.

Neden?

Sitokrom P450 3A4 (kısaltılmış hali CYP3A4), vücutta esas olarak karaciğerde ve bağırsakta bulunan; vücuda alınan ilaçları, kimyasal maddeleri, pestisitleri (tarım ilaçlarını), petrol ürünleri (mikroplastikleri), toksinleri vs.. metabolize edip parcalayan enzimdir.

İlaçların %50’si CPY3A4 ile metabolize olur. Antiaritmikler, Antihistaminikler, Antidepresanlar, Statinler, Benzodiazepinler, Cinsiyet hormon ilaçları ve daha bir çok ilaç.

  • İlaçların %50’sinden fazlasının metabolizmasından CYP3A4 sorumludur.
  • CYP3A4 aktivitesi yenidoğanlarda yoktur ancak yaklaşık bir yaş civarında erişkin düzeyine ulaşır.
  • CYP3A4 aktivitesinin en yüksek olduğu organlar karaciğer ve ince bağırsaklardır.
  • Bazı önemli CYP3A4 etkileşimleri hepatik enzim inhibisyonundan ziyade intestinal enzim inhibisyonundan kaynaklanmaktadır (örn. greyfurt).
  • Popülasyonda CYP3A4 aktivitesinde önemli farklılıklar vardır.
  • Kadınlarda CYP3A4 aktivitesi erkeklerden daha yüksektir.
  • CYP3A4’ün güçlü inhibitörleri arasında klaritromisin, eritromisin, diltiazem, itrakonazol, ketokonazol, ritonavir, verapamil, altınmühür ve greyfurt bulunur.
  • CYP3A4 indükleyicileri arasında fenobarbital, fenitoin, rifampisin, sarı kantaron ve glukokortikoidler bulunur.

Sitokrom P450 3A4 (kısaltılmış hali CYP3A4) 1992 yılında canlılarda üretilen gen sayısı 221 olarrak biliniyordu. Sadece üç yıl sonra 1995 te tanımlanan gen sayısı 481 oldu. 2022 yılına geldiğimizde gen sayısı 300.000’den fazla oldu. Ve halen yenileri bulunum tasnifleniyor. Aslında biz çoğu geni şu anda bille bilmiyoruz.

Lakin kimileri aklına gelen ilacı keyfine göre içip bir de yanına bitkiler ekleyerek mucize karışımlar yaparak sihirbazlık peşindeler. Ne yazık ki tutturma ihtimali ne kadar düşükse de er yada geç zarar görme ihtimali %100 e çok yakın.

Sitokrom P450 nin temsili görseli

Sitokrom P450 3A4 CYP Enzimleri Nasıl Çalışır?

  • Öncelikle substrat CYP enzimine bağlanarak hem demirinin konformasyonel değişimini ve spin durum değişimini başlatır.
  • İkinci aşama hem grubunun (Fe3+) ilk indirgeme reaksiyonudur. NAD(P)H, elektron transfer zinciri aracılığıyla heme bir elektron aktarır ve Fe2+ oluşturur.
  • Daha sonra oksijen, Fe2+ hem grubuna bağlanarak Fe2+O2 oluşturur. Sonunda daha kararlı bir form olan Fe3+O2 olur.
  • Dördüncü aşama, Fe3+O22-‘nin oluştuğu ikinci indirgeme reaksiyonudur.
  • Daha sonra O22- iki protonla reaksiyona girerek iki oksijen molekülü arasındaki bağı koparır ve (FeO)3+ oluşur.
  • Daha sonra heme bağlı oksijen atomu substrata aktarılır.
  • Son olarak ürün enzimden serbest bırakılır ve başlangıçtaki enzimatik duruma geri dönülür.

Örnek 50 yaşının üzerinde erkek hasta

Hastamız erektil disfonksiyon için 100 mg sidenafil kullanıyor. İlacını aldı atar damarlar genişledi, ereksiyon oldu. Bu süreçte bir fincan da ALTINOTU (Altın mühür) çayı içti. Buraya kadar hayatının seyri normal işliyor.

Lakin ALTINOTU (Altın mühür) çayı içtiğinde CPY3A4 enzimini %88 oranında çalışmasını engeller. (inhibe eder) Sidenafil etken maddeli ilaç CPY3A4 enzimi ile metabolize olarak vücuttan atılır.

Sidenafil etken maddeli ilacı parcalayacak CPY3A4 altın mühür çayı tarafından inhibe edildi. Hasta ertesi gün Sidenafil etken maddeli ilaç daha aldı. Bir gün önceki ilaç vücuttan atılmadığı için halen etkisi sürüyorken yenisi de kana geldiğinde damarlar daha da genişliyor. İşte burada kardiyovasküler sorunlar başlıyor. Ki hastanın önceden varsa sorunları katlanarak artıyor.

Örnek 30 lu Yaşlarda Kadın Hasta

Hastamız vajinit (Klamidyal enfeksiyonu) sebebi ile Azitromisin dihidrat etken maddeli antibiyotik günde tek doz olarak verildi. Hastamız da kulanmaya başladı. Bu arada hastamız saakinleşmek için günde iki büyük fincan Sarı Kantaron içiyor.

Sarı kantaron hiperforin içerir ve CPY3A4 ‘ün aktivitesini arttır.(indükler) Aktivitenin artması demek ilacın daha hızlı metabolize edilerek vücuttan atılması demek… Süprizzzzz…

Hastamız iyileşmek için aldığı 500 mg Azitromisin dihidrat etken maddeli antibiyotiğin büyük bir kısmını hızla vücuttan dışarı atacak bellkide etken madde 100 mg a düşecek.. Kutuda 3 tablet var..

Hasta 10 gün sonraki kontrolde hekime ” Doktorum verdiğiniz ilaç hiç bir işe yaramadı” dediğini duyarız.

Enfeksiyonları geç de olsa bir şekilde iyileştirebiliriz de daha vahim durumlara ne yapacağız..!!

Örnek Erkek Hastamız 70 Yaşında;

Kalp sorunu için eski ilacı kesilip, dihidropiridin kalsiyum kanal blokeri (20 mg Lercanidipine) / Benidipin hidroklorür (8mg Benipin) kardiyoloji/dahiliye hekimi tarafından başlanıyor.

Lakin ilacı ilk gün sabah içmesine rağmen akşam hastamızın tansiyonu yine yükselir. Bunaltısı olur.

Ertesi gün hastamızın karısı komşularına bunaltıları anlatınca ”sarı kantaron çayını bol bol içirmesi tavsiyesi alır” Durur mu soluğu aktarda alır ve eve gelir gelmez de önce akşam üzeri sonrada akşam yemekten sonra sarı kantaron çayını büyük bardakla hastamıza içirir. Ve her gün sabah öğle akşam birer büyük bardak içirir.

Hekim hastamızın kalp yükü azalsın diye dihidropiridin kalsiyum kanal blokeri (20 mg Lercanidipine) / Benidipin hidroklorür (8mg Benipin) verdi. Lakin tansiyon bir türlü düşmediği gibi aksine daha da eskisine göre daha da faza fenalaşıyor hastamız.

Sarı kantaron hiperforin içerir ve CPY3A4 ‘ün aktivitesini arttır.(indükler) Aktivitenin artması demek ilacın daha hızlı metabolize edilerek vücuttan atılması demek… Süprizzzzz…

8mg Benipin belki 1 -2 mg a düşüyor yada 20 mg Lercanidipine belki de 4 – 5 mg a düşüyor. Başka komşu tavsiyelerini de yazmadım.. Varın gerisini siz düşünün.

Bir gece yine tansiyonu yükselen ve fenalaşan hastamız acile kaldırılır….

Gelelim neticeye bitkiler ve ilaçları beraber kullanmak ciddi bir bilgi birikimi ve tecrübe ister.

İlaç yazılacaksa veya tavsiyede bulunulacaksa en azından hastanın;

  • Yaşı
  • Boyu
  • Kilosu
  • Haftalık beslenmesi
  • Kullandığı tüm ilaç
  • Kullandığı tüm takviyeler
  • Tavsiye ile kullandıkları
  • Haftalık yürüyüşü, hareketi, egzersizi
  • Geçirdiği hastalıkları
  • Ailevi hastalıkları
  • Dokunan veya allerji yapan gıda – ilaçlar bilinmelidir.

Örnekte Kadın Hastamız 37 yaşında

Şikayetleri; saç dökülmesi, konsantrasyon bozukluğu, nefes darlığı, çarpıntı – ritm bozukluğu

Eğer hekim iyi bir öykü (anamnez) alabilir / hasta yi bir öykü (anamnez) verebilir ise zayıflamak için günde 3 fincan yeşil çay içtiğini öğrenebilirsiniz. O kadar çok karşılaşıyorum ki…

Muayene sonrası, yeşil çayı kesmelisin dediğim de ”ilaç yazsaydınız, en iyisinden olsun” da iyileşeyim hemen cevabı hemen hemen hiç değişmiyor..

Yeşil Çayın İçeriğinde kateşinler, polifenoller ve epigallokateşin-3-gallat mevcut.

Kateşinler, folat alımını olumsuz etkileyen DHFR’nin rekabetçi inhibitörleridir.

DHFR, folatın bağırsak emiliminden sorumludur.

Folat bağırsaktan kana geçmeden önce tetrahidrofolata indirgenir. Sonra da 5-metiltetrahidrofolata metillenir.

Yeşil çay emilimden sorumlu DHFR ile rekabete girip folat emilimini %58 oranında engeller!

⛔ ⛔⛔ Yeşil çay B9 içerir yazan metinlere yada reklamlara rastlayabilirsiniz. Lakin unutmayın vücudumuz her içeriği her şartta içine almıyor. O yüzden internetten doktorculuk oynamayın.. 🤓🤓🤓

Evet siz de heman teşhisi koydunuz değil mi?

Günlük 3 bardak yeşil çay içen ve saç dökülmesi, konsantrasyon bozukluğu, nefes darlığı, çarpıntı – ritm bozukluğu şikayeti olan kadın hastamızın B9 (folat eksikliği) var.

Sözümü dinlerse!!

Tedavisi aslında çok basit. Bir süre yeşil çayı kesmesini ve öğünlerine brokoli, bezelye, kavun, muz, domates, yumurta, mantar eklemesini söylüyorum…

Genellikle ilaç yazmadığım için ya çevresine ya da amirlerine hekimden şikayetçi..

Devamında da zayıflamak için yeşil çaya devam ederken hastane hastane dolaşıp ritm bozukluğu için kardiyoloji, konsantrasyon bozukluğu için psikiyatri, saç dökülmesi için dermatoloji kapılarında geçecek uzun bir süreç…

Bitirirken Bitkilerden Örnekler

Altın mühür

Altınmühür (Hydrastis Canadensis) genellikle soğuk algınlığı ve üst solunum yolu enfeksiyonlarını önlemeye çalışmak için alınır. CYP3A aracılı aktiviteyi %88 oranında azalmaktadır, bu da klaritromisin ile görülenle aynıdır.

Karabiber

Karabiber (Piper nigrum) tatlandırıcı ve ilaç olarak kullanılmıştır. Yiyecekleri tatlandırmak için kullanıldığında çoğu ilacın metabolizmasını etkilemesi olası değildir. Lakin aşırı kullanım veya diyet takviyelerinde kullanım (piperin veya 10 mg’dan fazla piperamitler) CYP3A4 inhibisyonu dahil olmak üzere klinik olarak önemli etkileşimlere neden olabilir.

Şizandra

Schisandra türlerinin odunsu asmalarından elde edilen meyve preparatları, geleneksel Çin, Japon ve Rus tıbbında sıklıkla hepatoprotektif ajanlar olarak kullanılır.  Şu anda mevcut klinik veriler, Schisandra özütlerinin CYP3A substratları olan ilaçların kan seviyelerini yükseltme açısından önemli bir risk oluşturduğunu güçlü bir şekilde öne sürmektedir.

Sarı Kantaron

Bu, antidepresan aktivitesi için kullanılır. Etkin madde, PXR’ nin bilinen en güçlü aktivatörü olan hiperforindir. Klinik çalışmalar, %1’den az hiperforin içeren ürünlerin etkileşim üretme olasılığının daha düşük olduğunu göstermiştir. Ancak, çoğu ürün %3 hiperforin içerir.

Greyfurt

Greyfurt (tüm kaynaklar) bağırsaktaki CYP3A4’ün güçlü bir inhibitörüdür ve 44’ten fazla ilaçla etkileşime girdiği ve ciddi yan etkilere yol açtığı bilinmektedir.

UNUTMAYIN

⭐️⭐️⭐️

🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸 TEK BAŞINA KULLANIM İLE OLAN ETKİ, KARIŞIMLARDA DEĞİŞEBİLİR 🩸🩸🩸🩸🩸🩸

⭐️⭐️⭐️

🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸 İLACI – BİTKİYİ ZEHİRDEN AYIRAN DOZUDUR 🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸🩸

⭐️⭐️⭐️

Bitkilerde de elde etmek istediğiniz etki miktarla değişmektedir.

İstenmeyen etkilerle karşılaşmamak için sosyal medyadan değil hekiminizden bilgi almalısınız

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ CYP2D6 sitokrom P450 ailesi 2 alt ailesi D üyesi 6 (gen/psödogen) Homo sapiens (insan)  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/1565

⭐️⭐️ Sitokrom P450 Sisteminin Temel İncelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4093435/

⭐️⭐️ Sitokrom P450 enzim aracılı bitkisel ilaç etkileşimleri (Bölüm 1) https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4463967/

⭐️⭐️ Sitokrom P450: ilerleme ve tahminler https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1537454/

⭐️⭐️ Sitokrom P450 metabolizmasının ilaç yanıtı, etkileşimleri ve yan etkiler üzerindeki etkisi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17708140/

⭐️⭐️ Farmakogenetikte Sitokrom P450: Bir Güncelleme https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29801580/

⭐️⭐️ Biyokimya, Sitokrom P450 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557698/

⭐️⭐️ İnsanlarda Sitokrom P450 Enzimleri ve İlaç Metabolizması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34884615/

Sitokrom P450 (CYP) ile metabolize olan ilaçların etken maddeleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni26 Kasım 2024
İş Sağlığı ve Güvenliği Çözümlerimizle Tanışın
Bilgi almak için Hizmet Talep Formumuzu doldurun, size ulaşalım.
Teklif Al