B1 vitamini
Vitamin B1 (Tiamin) nedir?
Vitamin B1 (Tiamin) diğer suda eriyen sekiz B vitamininden ilk keşfedilenidir.
Hücrelerimizin tamamına yakınında olup, besinlerin enerjiye çevrilmesinde rol alır.
Vitamin B1 (Tiamin),
- Hücrelerin büyümesinde, gelişmesinde ve fonksiyonunda
- Sinir sisteminin sağlığında
- Enerji metabolizmasında
- Zihinsel sağlıkta
Önemli rol oynar.
Vücutta Vitamin B1 (Tiamin) depolanması sınırlıdır. Bu sebeple besinler (Tam buğday ürünlerinde, bezelye, fasulye, balık, et ve süt ürünleri, meyve ve yumurta) yolu ile düzenli Vitamin B1 (Tiamin) alımı gereklidir.
Magnezyum, Vitamin B1 (Tiamin)‘ in aktif formuna dönüşümü için gereklidir.
Vitamin B1 (Tiamin) Ne İşe Yarar?
Tiamin Pirofosfataz Enzimi, enerji üretimi, karbonhidrat metabolizması, sinir hücrelerinin işlevleri için gereklidir. Tiamin Pirofosfataz Enziminin kofaktörü de Vitamin B1 (Tiamin)dir.
Vitamin B1 (Tiamin)
- Esansiyel aminoasitlerin (Lösin, izolösin ve valin gibi) metabolizmasında rol oynar.
- Sinir hücrelerinin membranlarından sodyum iyonlarının geçişini sağlar.
- Asetilkolin sentezi için gereklidir.
- Beyinde enerji üretimi için mutlak gereklidir.
- Fetinoin alan epileptik hastalarda da kullanılır.
- Leigh hastalığı, MSUD (akçaağaç şurubu idrar hastalığı) gibi genetik hastalıklara bağlı metabolik bozuklukların giderilmesine yardımcı olur.
Vitamin B1 (Tiamin), hafızada görevli nörotransimitterleri (asetilkolin gibi) taklit eder.
Alzheimer hastalarında, beynin çeşitli bölgelerinde asetilkolin aktivitesinde ciddi azalma ortaya çıkar. Vitamin B1 (Tiamin), beyinde asetilkolinin etkisini hem arttırır hem de taklit eder.
Klinik çalışmalarda 3-8 g/gün dozunda Vitamin B1 (Tiamin), Alzheimer hastalarına ve yaşa bağlı mental fonksiyonları bozulanlara verildiğinde bu hastalarda mental fonksiyonların düzeldiği görülmüştür.
Fenitoin alan epilepsi hastalarında da tiamin desteği ile mental fonksiyonlarda düzelme görülmektedir.
Yapılan bir saha çalışmasında; Dört yıldan uzun süredir fenitoin alan 72 epilepsi hastası dört gruba ayrılmıştır. Altı ay boyunca;
- Birinci gruba sadece plasebo
- İkinci gruba 5 mg folik asit
- Üçüncü gruba 50 mg Vitamin B1 (Tiamin)
- Dördüncü gruba 5 mg folik asit + 50 mg Vitamin B1 (Tiamin)
Verilmiş ve vakalar takip edilmiştir.
Altı ay süren çalışmanın sonucuna göre; Vitamin B1 (Tiamin) IQ testlerinde mental fonksiyonları düzeltirken, folik asit etkisiz bulunmuştur.
Vitamin B1 (Tiamin) Eksikliği
B1 vitamini eksikliği gelişmiş ülkelerde oldukça nadirdir. Beslenme ile yakından ilişkilidir.
- Diyabet
- Crohn hastalığı
- Multipl Skleroz da eksilir. Takviyesi gerekir.
- Mental fonksiyonlarda bozulma ve ciddi eksiklikte ise psikoz gelişir.
Psikiatri servisine yatırılan hastaların %30’dan fazlasında Vitamin B1 (Tiamin) eksikliği belirlenmiştir.
Wernicke-Korsakoff sendromu
Wernicke-Korsakov Sendromu (WKS), görme değişiklikleri, ataksi ve bozulmuş bir hafıza kaybı ile seyreden, birbiriyle yakından ilişkili olan Wernicke ensefalopatisi ile alkolizme bağlı Korsakov Sendromu’nun (AKS) birlikte görüldüğü bir durumdur.
Wernicke-Korsakov Sendromu (WKS) nedeni, Vitamin B1 (Tiamin) eksikliği olup, Wernicke ensefalopatisinde, birlikte veya yalnız başlarına ortaya çıkan yeme bozuklukları, malnütrisyon ve uzun süreli alkol suistimaline bağlı ikincil bir durum olarak gelişebilir.
Alkoliklerin% 30 ila% 80’inin Vitamin B1 (Tiamin) eksikliği görülmektedir.
Diyette Vitamin B1 (Tiamin) alımının yüksek olması, katarakt gelişme riskinin azaltmaktadır.
Diyabetli kişilerde idrardaki albümin, böbrek hasarının bir göstergesidir.
Yapılan araştırmalarda, 3 ay boyunca yüksek doz Vitamin B1 (Tiamin) (günde üç kez 100 mg) alan tip 2 diyabetli kişilerin idrarlarında albümin miktarını azaldığı görülmüştür.
12-21 yaş arası kızların 90 gün boyunca düzenli olarak Vitamin B1 (Tiamin) takviyesi almaları durumunda ağrılı adet görmenin azaldığı veya kesildiği görülmüştür.
Vitamin B1 (Tiamin) eksikliği riskini artıran durumlar
- Obezite cerrahisi geçirenler
- Yüksek doz diüretik kullanımı
- Alkol bağımlılığı
- Şeker hastalığı
- HIV / AIDS
- Yaşlılık
- Diyaliz
Vitamin B1 (Tiamin) eksikliği belirtileri
- Kollarda ve Bacaklarda Karıncalanma hissi
- Kalp Atım Hızındaki Değişiklikler
- Azalmış Refleksler
- Bulantı ve Kusma
- Bulanık Görme
- Nefes darlığı
- Kas Zayıflığı
- İştah Kaybı
- Yorgunluk
- Sinirlilik
- Delirium
Beriberi
Ciddi Vitamin B1 (Tiamin) eksikliği hastalığına neden olur.
- Nörolojik dejenerasyon
- Müsküler dejenerasyon
- Sıvı birikimi
- Kan basıncı yüksekliği
- Yürüme zorluğu
- Kalp rahatsızlığı gelişebilir.
Vitamin B1 (Tiamin) Fazlalığı
Tiamine bağlı toksisite bildirilmemiştir.
* Food and Nutrition Board, Institute of Medicine, National Academies göre yetişkinlerde önerilen günlük Vitamin B1 (Tiamin) alım değeri erkekler için 1,2 mg, kadınlar için 1,1 mg olarak belirlenmiştir.
** T.C. Tarım,Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı‘na göre yetişkinler için Vitamin B1 (Tiamin) günlük referans alım değeri 1,1 mg olarak belirlenmiştir.
Tabloda Vitamin B1 (Tiamin)‘in çeşitli besin kaynakları listelenmiştir.
*DV = Günlük Değer.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), tüketicilerin toplam diyet bağlamında gıdaların ve diyet takviyelerinin besin içeriklerini karşılaştırmalarına yardımcı olmak için DV’leri geliştirdi.
Tiamin için DV, yetişkinler ve 4 yaş ve üzeri çocuklar için 1,2 mg’dır.
FDA, gıdaya tiamin eklenmediği sürece gıda etiketlerinde tiamin içeriğinin listelenmesini gerektirmez. DV’nin %20 veya daha fazlasını sağlayan gıdalar, bir besin maddesinin yüksek kaynakları olarak kabul edilir, ancak DV’nin daha düşük yüzdelerini sağlayan gıdalar da sağlıklı bir diyete katkıda bulunur.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler
⭐️⭐️ Tiamin https://ods.od.nih.gov/factsheets/Thiamin-HealthProfessional/#h5
⭐️⭐️ Tiamin eksikliği hipotalamik AMPK’yi inhibe ederek anoreksiyaya neden olur https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24607345/
⭐️⭐️ Kronik yorgunluk sendromu olan hastalarda B vitamini durumu https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1297139/
⭐️⭐️ Yüksek doz tiamin felç sonrası yorgunluğu iyileştiriyor: Üç vaka raporu https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25192035/
⭐️⭐️ Beslenme Nöropatileri https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4199287/
⭐️⭐️ Uzun süreli diyet eksikliği olmaksızın tiamin eksikliğinde görme kaybı ve optik sinir başı şişmesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4039400/
⭐️⭐️ Alkol kötüye kullanımında B vitamini eksikliği ve nöropsikiyatrik sendromlar https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9719389/
⭐️⭐️ Tiamin eksikliğinde miyopati: Bir vaka analizi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16920153/
⭐️⭐️ Kronik ishalli hastalarda Wernicke ensefalopatisi ile ilişkili tiamin eksikliğine bağlı optik nöropati https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23473530/
⭐️⭐️ Tahıl tüketimindeki etnik farklılıklar ve B vitamini alımına katkıları: Çok Etnikli Kohort Çalışmasının sonuçları https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23688109/
⭐️⭐️ Nörodejenerasyonda tiamin bağımlı süreçler ve tedavi stratejileri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17685850/
⭐️⭐️ Alkol bağımlısı hastalarda tiamin uygulaması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15550446/
⭐️⭐️ Wernicke ensefalopatisi: 400 AIDS hastasından oluşan bir serideki oluşum ve patolojik yönler https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1340667/
⭐️⭐️ Tiaminin kanser üzerindeki rolü: olası genetik ve hücresel sinyal mekanizmaları https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23893925/
⭐️⭐️ Yüksek doz tiamin takviyesi hiperglisemik bireylerde glikoz toleransını iyileştirir: randomize, çift kör çapraz geçişli bir çalışma https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23715873/
⭐️⭐️ Alzheimer tipi demansta yüksek doz tiaminin ön bulguları https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8251051/
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü
Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.
