7 Ağustos 2025

Vücudun Radarlarını Biliyor musunuz?

Vücudun Görünmeyen Radarları – Propriyosepsiyon, Interosepsiyon ve Nörosepsiyon

Bir elmayı gözün kapalıyken uzanıp alabiliyorsan, aç karnını fark edip yemek yiyebiliyorsan ya da sinirli birinin yanında neden içten içe gerildiğini anlayamıyorsan — işte tüm bunlarda vücudunun gizli duyuları devrede:
Propriyosepsiyon, interosepsiyon ve nörosepsiyon.

Bu üç kelime karışık gelebilir ama hepsi aslında vücudun kendiyle ve çevresiyle kurduğu iç iletişim sistemleridir.

Hadi gelin, bu üç mucizevi sistemi beraber keşfedelim.

🎯 🎯 🎯
1. Propriyosepsiyon: “Ben Neredeyim?” Duyusu

Propriyosepsiyon, vücudun uzaydaki konumunu ve hareketini fark etme yetisidir.
Yani gözün kapalıyken kolunun havada mı yoksa dizinde mi olduğunu bilebilme halin.

🧠 Nasıl çalışır?
Kaslardan, eklemlerden ve tendonlardan gelen sinyaller beyne gider. Beyin bu verileri işleyerek vücudun pozisyonunu anlar.

📌 Günlük hayatta örnek:

  • Gözlerin kapalıyken burnuna dokunabiliyorsan, propriyosepsiyonun çalışıyor.
  • Merdivenlerden inerken her basamağı görmeden ayaklarını doğru yere koyabiliyorsan—tebrikler, bu senin gölge süper gücün!

📌 Eksikliğinde ne olur?
Sende bir denge sorunu, tökezleme ya da koordinasyon bozukluğu oluşabilir.

💓 💓 💓
2. Interosepsiyon: “İçimde Ne Oluyor?” Duyusu

Interosepsiyon, vücudun iç organlarından gelen sinyalleri algılama yetisidir.
Açlık, susuzluk, kalp atışı, mide gurultusu, hatta “tuvaletim geldi” hissi bu sistemin ürünüdür.

🧠 Nasıl çalışır?
Mide, bağırsaklar, kalp, akciğer gibi organlardan gelen bilgiler sinir sistemi yoluyla beyne (özellikle insula bölgesine) iletilir.

📌 Günlük hayatta örnek:

  • Spor yaparken kalp atışının hızlandığını fark etmek,
  • Gerildiğinde midenin kasıldığını hissetmek,
  • Duygusal bir anda boğazına bir düğüm oturması…

📌 Eksikliğinde ne olur?
İç sinyalleri tanıyamayan bireyler, duygularını da tanımakta zorlanabilir. Bu durum bazı anksiyete bozuklukları veya yeme bozukluklarında görülür.

🛡️ 🛡️ 🛡️
3. Nörosepsiyon: “Güvende miyim?” Duyusu

Nörosepsiyon, beynin bilinç dışı bir şekilde tehlikeyi algılayıp sinir sistemini alarma geçirme sistemidir.
Bu, klasik “kaç ya da savaş” refleksinin arka plan mekanizmasıdır.

🧠 Nasıl çalışır?
Çevresel ipuçları (birinin sesi, yüz ifadesi, ortam sesi gibi) amigdala ve beyin sapında hızla değerlendirilir. Eğer tehdit algılanırsa, sempatik sinir sistemi devreye girer. Yani kalp hızlanır, kaslar gerilir, nefes sıklaşır.

📌 Günlük hayatta örnek:

  • Asansörde sinirli biriyle karşılaştığında sebebini anlamadan gerilmek,
  • Kalabalık bir sokakta hızlı adımlarla sana yaklaşan birine karşı içgüdüsel olarak tetikte hissetmek.

📌 Eksikliğinde ne olur?
Tehditleri zamanında algılayamama; ya da aksine, sürekli tehdit algılayarak kronik kaygı yaşama.

🔁 🔁 🔁
Birbirleriyle Nasıl Bağlantılılar?

Bu üç sistem birbirine sıkı sıkıya bağlıdır:

🔗 Propriyosepsiyon + Interosepsiyon = Bedensel Farkındalık
Kendi bedenini hem dış pozisyon olarak (propriyoseptif) hem iç durum olarak (interoseptif) tanımak, sağlıklı hareket ve duygusal dengeyi sağlar.

🔗 Interosepsiyon + Nörosepsiyon = Duygusal Tepki
Örneğin: Kalp atışın hızlandığında bunu fark edemiyorsan (interosepsiyon), neden gerildiğini anlayamazsın. Ama nörosepsiyon zaten seni alarma geçirmiştir!

🔗 Propriyosepsiyon + Nörosepsiyon = Refleksif Güvenlik
Karanlıkta sendeleyen biri sana hızla yaklaştığında, hem pozisyonunu (propriyoseptif sistem) hem de güvenliğini (nörosepsiyon) fark edersin. Geri çekilirsin, ellerin savunmaya geçer.

📣 📣 📣
Duyularımızdan Daha Fazlasıyız

Bu üç “görünmeyen ama hissedilen” sistem sayesinde sadece dış dünyayı değil, iç dünyamızı da tanırız.
Propriyosepsiyon, bize nerede olduğumuzu söyler.
Interosepsiyon, nasıl hissettiğimizi bildirir.
Nörosepsiyon, güvende miyiz, değil miyiz, bunu değerlendirir.

Bu sistemlerin hepsi birlikte çalıştığında sadece bedenimizi değil, kendimizi de daha iyi tanırız, daha iyi koruruz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Proprioseptif ve Vestibüler Duyu Sistemlerinin Harekete Göreli Katkısı: Moleküler Bilim Çağında Keşif Fırsatları https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7867206/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254615000058

⭐️⭐️ Mekanoreseptör https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/mechanoreceptor

⭐️⭐️ Sensörimotor Sistemi, Bölüm I: Fonksiyonel Eklem Stabilitesinin Fizyolojik Temeli. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC164311/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6191985/

⭐️⭐️ PNF Kavramının Temel Unsurları, Bir Eğitim Anlatısı https://www.scientificarchives.com/article/the-essential-elements-of-the-pnf-concept-an-educational-narrative

⭐️⭐️ Motor fonksiyonu iyileştirmede proprioseptif eğitimin etkinliği: sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4309156/

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde denge ve gücün geliştirilmesinde geleneksel ve güncel yaklaşımların karşılaştırılması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21510715/

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ Futbolda duruş kontrolüne uzmanlık ve görsel katkının etkisi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0838.2005.00502.x

⭐️⭐️ Spor veya günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteler ile dik duruştaki duruş bozukluğu arasındaki ilişkinin sistematik bir incelemesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23955562/

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Makaleler, Sağlık Bülteni7 Ağustos 2025
17 Mayıs 2025

Yüksekte Çalışanlar İçin Propriyoseptif Egzersiz Ne Demek?

Yüksekte çalışma, inşaat, bakım, temizlik, rüzgar enerji santralleri, enerji iletim hatları ve benzeri birçok sektörde karşılaşılan, yüksek dikkat, denge ve koordinasyon gerektiren bir faaliyettir.

Bu tür işlerde çalışan bireylerin düşme, yaralanma ya da ölüm riski oldukça yüksektir.

Bu nedenle yüksekte çalışanların fiziksel kapasitelerinin artırılması, özellikle denge ve vücut farkındalığı (propriyosepsiyon) konularında güçlendirilmesi, iş güvenliği açısından büyük önem taşımaktadır.

Propriyosepsiyon, vücudun kendi pozisyonunu algılayabilme yetisi olarak tanımlanır.

Bu duyusal sistem, kas-iskelet sistemi ve sinir sisteminin ortak çalışmasıyla meydana gelir.

Özellikle dengesiz zeminlerde ya da yüksekte çalışma gibi riskli durumlarda propriyoseptif sistemin etkinliği, kişinin dengesini kaybetmeden çalışmasını sağlayan temel unsurlardan biridir.

Propriyosepsiyonun Bilimsel Temelleri

Propriyosepsiyon, Latince “proprius” (kendine özgü) ve “percipere” (algılamak) kelimelerinden türetilmiş, vücudun kendi pozisyonunu ve hareketini algılamasını ifade eden bir terimdir.

Bu duyusal sistem, kas iğcikleri (muscle spindles), Golgi tendon organları, eklem reseptörleri ve ciltteki mekanoreseptörler aracılığıyla çalışır (Sherrington, 1906).

Propriyoseptif sinyaller, merkezi sinir sistemi tarafından işlenerek bireyin dengesini korumasına, refleks yanıtlar vermesine ve koordineli hareket etmesine olanak sağlar.

Son yıllarda yapılan araştırmalar, propriyosepsiyonun yalnızca spor performansında değil, iş güvenliği ve günlük yaşam aktivitelerinde de kritik bir rol oynadığını ortaya koymuştur (Riemann & Lephart, 2002).

Özellikle düşme riskine açık ortamlarda çalışan bireylerde propriyoseptif kapasitenin yüksek olması, kazaları önleyici bir faktör olarak değerlendirilmektedir.

Denge Eğitimi ve İş Güvenliği

Denge eğitimi, propriyoseptif duyuların geliştirilmesinde en sık kullanılan yöntemlerden biridir. Denge tahtaları, dengesiz yüzeyler, gözleri kapalı yapılan egzersizler ve tek ayak üzerinde durma gibi yöntemlerle yapılan eğitimler, sinir-kas koordinasyonunu artırmakta ve bireyin dengesini kaybetmeden çeşitli görevleri yerine getirme yeteneğini güçlendirmektedir (Behm & Anderson, 2006).

Yüksekte çalışan bireylerde yapılan çalışmalar, düzenli denge eğitimi alan çalışanların daha az düşme riski taşıdıklarını ve denge becerilerinin önemli ölçüde geliştiğini göstermiştir (Granacher et al., 2011). Bu da ergonomi ve iş güvenliği stratejilerine fiziksel eğitim programlarının entegre edilmesinin önemini ortaya koymaktadır.

Yüksekte Çalışmanın Fizyolojik ve Psikolojik Etkileri

Yüksekte çalışmak yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik bir stres faktörüdür. Yükseklik korkusu (akrofobi), vertigo, dikkat dağınıklığı ve kaslarda istemsiz kasılmalara yol açarak çalışma performansını olumsuz etkileyebilir (Havkins, 2013).

Bu nedenle yüksekte çalışan kişilerin yalnızca fiziksel değil, zihinsel olarak da bu koşullara hazırlanması gerekmektedir.

Araştırmalar, düzenli yapılan denge ve propriyoseptif egzersizlerin hem sinir-kas sistemini hem de bireyin özgüvenini geliştirdiğini, yükseklik korkusuna karşı toleransı artırdığını ve odaklanmayı kolaylaştırdığını göstermektedir (Paillard & Noé, 2006).

Bu yönüyle propriyoseptif egzersizler sadece fizyolojik değil, psikolojik faydalar da sağlamaktadır.

Ergonomik Yaklaşımlar ve Eğitim Programları

Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansları, yüksekte çalışanlar için ergonomik eğitimlerin ve fonksiyonel hareket becerilerinin geliştirilmesini teşvik etmektedir. Özellikle inşaat sektöründe yapılan uygulamalı eğitimler, tehlike algısı, vücut mekaniği kullanımı ve reaksiyon süresi üzerinde olumlu etkiler yaratmıştır (OSHA, 2020).

Literatür, bu tür eğitimlerin yalnızca teorik değil, uygulamalı olması gerektiğini; bireylerin farklı zeminlerde, farklı yüksekliklerde ve çeşitli dikkat dağıtıcı unsurlar eşliğinde çalışmalara katılmasının etkili olduğunu göstermektedir (Goble et al., 2011).

Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanıza özel İnşaat Sektöründe – Yüksekte Çalışanlara Denge Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

  • Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
  • +90 232 265 20 65
  • [email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Propriosepsiyon https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/proprioception

⭐️⭐️ Proprioseptif antrenmanın spor performansına etkileri: sistematik bir inceleme https://bmcsportsscimedrehabil.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13102-024-00936-z

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde dengeyi iyileştirmek için sensörimotor ve proprioseptif egzersiz programları: meta-analizli sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11017176/

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ Futbolda duruş kontrolüne uzmanlık ve görsel katkının etkisi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0838.2005.00502.x

⭐️⭐️ Spor veya günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteler ile dik duruştaki duruş bozukluğu arasındaki ilişkinin sistematik bir incelemesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23955562/

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği17 Mayıs 2025
15 Mayıs 2025

Propriyosepsiyon Nedir ve Neden Önemlidir?

1. Propriyosepsiyon’un Tanımı

Propriyosepsiyon, bazen “altıncı his” olarak da adlandırılan, vücudumuzun eklem ve kaslarının konumunu, hareketini ve uygulanan kuvvetleri algılama yetisidir. Kaslar, tendonlar ve eklemler içindeki özel algılayıcılar — yani proprioseptörler — bu bilgileri merkezi sinir sistemine iletir. Bu sayede beyin, vücudun uzaydaki duruşunu, hareket yönünü ve kuvvet dengesini sürekli olarak izler.
Bu sistem olmasa, gözler kapalı bir durumda yürümek, dengede durmak ya da ani bir manevra yapmak oldukça zor hale gelirdi.

2. Propriyosepsiyonun Günlük Hayattaki İşlevi

Propriyosepsiyon yalnızca sporcular için değil, günlük yaşamdaki herkes için kritik öneme sahiptir. Klavyede yazı yazmaktan dans etmeye, araç kullanmaktan yürüyüşe kadar pek çok aktiviteyi doğru ve güvenli biçimde gerçekleştirmemizi sağlar. Derinin, kasların ve eklemlerin algılayıcı mekanizmaları sürekli bilgi gönderir; beyin bu bilgileri değerlendirerek kas kontraksiyonlarını, dengeyi ve hareket akıcılığını düzenler. Örneğin zemin kayganlaştığında veya adım attığımız yüzey dengesiz olduğunda, propriyoseptif sistemimiz bu durumu fark eder ve denge kaybını önleyecek refleksleri devreye sokar.
Yani özetle: Propriyosepsiyon, bize “vücudum nerede?”, “kaslarım ne yapmalı?”, “dengeyi korumak için ne yapmam gerek?” gibi soruların cevabını verir.

3. Spor ve Performans Açısından Propriyosepsiyon

Sporcular için propriyosepsiyon, performans ile yaralanma riski arasında köprü kuran bir bileşendir. Yüksek seviyede proprioseptif farkındalığa sahip sporcular, adımlarını, vücut pozisyonlarını ve hareketlerini bilinçli olarak kontrol etmeden yüksek performans gösterebilirler.
Araştırmalar, proprioseptif kapasiteyi geliştiren sporcuların denge, reaksiyon süresi, koordinasyon ve çeviklik gibi alanlarda avantaj elde ettiklerini gösteriyor. Örneğin bir çalışmada proprioseptif odaklı antrenman programına katılan basketbolcularda bilek burkulması oranının önemli ölçüde düştüğü bulunmuş.
Yani doğru yerden bakıldığında, sadece güç veya hız değil; vücudun kendini hissetme yetisi de performansı belirleyen kritik bir faktör.

4. Yaralanma Önleme ve Yaşlanma Sürecinde Rolü

Propriyosepsiyonun bir diğer hayati işlevi ise yaralanma riskini azaltmak ve yaşlılıkta düşmeleri önlemektir. Kas-eklem sisteminin konumunu algılama yetisi azaldığında, denge sorunları, adım sapmaları ve düşme gibi güvenlik riskleri artar. Örneğin yaş ilerledikçe proprioseptif duyarlılık düşer, bu da özellikle 65 yaş üzerindeki bireylerde düşme riskini ciddi biçimde artırır.
Spor ve egzersiz ortamlarında, proprioseptif eğitim veren programlar yaralanma oranını düşürmeye yönelik etkili araçlar olarak gösterilmiştir. Ayrıca yaşlı bireylerde dengede kalma becerisini ve yürüyüş kalitesini artırarak, bağımsız yaşam fonksiyonlarını koruyabilir.

5. Propriyoseptif Bozukluklar – Ne Zaman Dikkat Etmeli?

Propriyosepsiyon sistemi çeşitli nedenlerle zayıflayabilir. Bunlar arasında genetik rahatsızlıklar, nörolojik hastalıklar, eklem veya kas travmaları, uzun süreli hareketsizlik ya da yaşlanma sayılabilir. Böyle durumlarda görülebilecek belirtiler şunlardır:

  • Dengesizlik hissi, sık düşme veya tökezleme
  • Yürümede veya duruşta tutarsızlık
  • Eklemlerinizin nerede olduğunu veya nasıl hareket ettiğini hissetmeme
  • Koordinasyonda bozulma, hareketlerde gecikme
    Bu tür işaretler varsa, bir sağlık veya fizyoterapi uzmanına başvurmak önemlidir.

6. Propriyosepsiyonu Geliştirme Yolları

İyi haber şu: Propriyosepsiyon yetisi eğitilebilir ve geliştirilebilir.

Aşağıdaki yöntemler bu amaca hizmet eder:

  • Denge egzersizleri
  • Eklem stabilizasyonu egzersizleri
  • Düzensiz zemin ve görselli azaltılmış ortam
  • Reaksiyon ve çeviklik eğitimi
  • Farkındalık ve zihin-beden bağlantısı çalışmaları
    Bunların tümü, vücudun “nerede?”, “ne durumda?”, “ne yapmalı?” sorularına daha doğru yanıtlar vermesini sağlar.

Sonuç

Propriyosepsiyon, belki metinde ilk bakışta “uygulanması gereken bir kavram” gibi görünebilir; ancak gerçek anlamda vücudumuzun kendini algılayabilmesi ve arazide, sporda, gündelik hayatta dengeli ve kontrollü hareket edebilmesi için hayati önemdedir. Sporcular, iş güvenliği yapan profesyoneller ya da yaşlanmakta olan bireyler için propriyoseptif farkındalığı artırmak yalnızca “daha iyi hareket etmek” değil, “daha güvenli ve bağımsız yaşamak” anlamına gelir.
Vücudunuzu hissetmeye yönelik küçük ama sürekli yatırım, uzun vadede büyük bir kazanç sağlar.

Propriyosepsiyon, Interosepsiyon, Nörosepsiyon Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanız beyaz yaka çalışanlarına özel – Yüksekte Çalışanlara Denge – Propriyoseptif Egzersizler Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

  • Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
  • +90 232 265 20 65
  • [email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Prevalence and determinants of occupational depression, anxiety, and stress among Ethiopian healthcare workers https://www.nature.com/articles/s41598-024-72930-x

⭐️⭐️ Anxiety and depression in healthcare workers are associated with work stress and poor work ability https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39802561/

⭐️⭐️ Workplace discrimination and onset of depressive disorders in the Danish workforce: A prospective study https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0165032722010400

⭐️⭐️ What Is Depression? https://workplacementalhealth.org/mental-health-topics/depression

⭐️⭐️ Workplace Mental Health & Well-Being https://www.hhs.gov/surgeongeneral/reports-and-publications/workplace-well-being/index.html

⭐️⭐️ The Association between Working Posture and Workers’ Depression https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8954532/

⭐️⭐️ From Burnout to Occupational Depression: Recent Developments in Research on Job-Related Distress and Occupational Health https://www.frontiersin.org/journals/public-health/articles/10.3389/fpubh.2021.796401/full

⭐️⭐️ Proprioseptif ve Vestibüler Duyu Sistemlerinin Harekete Göreli Katkısı: Moleküler Bilim Çağında Keşif Fırsatları https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7867206/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254615000058

⭐️⭐️ Mekanoreseptör https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/mechanoreceptor

⭐️⭐️ Sensörimotor Sistemi, Bölüm I: Fonksiyonel Eklem Stabilitesinin Fizyolojik Temeli. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC164311/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6191985/

⭐️⭐️ PNF Kavramının Temel Unsurları, Bir Eğitim Anlatısı https://www.scientificarchives.com/article/the-essential-elements-of-the-pnf-concept-an-educational-narrative

⭐️⭐️ Motor fonksiyonu iyileştirmede proprioseptif eğitimin etkinliği: sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4309156/

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde denge ve gücün geliştirilmesinde geleneksel ve güncel yaklaşımların karşılaştırılması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21510715/

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ Futbolda duruş kontrolüne uzmanlık ve görsel katkının etkisi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0838.2005.00502.x

⭐️⭐️ Spor veya günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteler ile dik duruştaki duruş bozukluğu arasındaki ilişkinin sistematik bir incelemesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23955562/

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

#propriyosepsiyon #denge #işgüvenliği #uzman #tetkikosgb #kebat

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni15 Mayıs 2025
15 Mayıs 2025

İşyerinde Stresli mi Hissediyorsunuz? Propriyoseptif Teknikleri Deneyin

Propriyoseptif Etkinlikler Nedir?

Propriyosepsiyon, sıklıkla “altıncı duyumuz” olarak adlandırılan, vücudumuzun kendi konumunu uzayda algılama yeteneğidir. Bu duyu, klavyede bakmadan yazmamızı veya tökezlemeden yürümemizi sağlar. Propriyoseptif etkinlikler, kaslarımızı ve eklemlerimizi harekete geçirerek beyne sinyaller gönderen fiziksel egzersizlerdir.

Bu etkinlikler sadece fiziksel fayda sağlamaz; zihinsel durumumuzu da güçlü bir şekilde etkiler. Kas ve eklemleri harekete geçirerek sinir sistemimizi düzenleyen bu hareketler, aşırı uyarılmış bir sinir sistemini sakinleştirir, birikmiş enerjiyi boşaltır veya zihin ve vücudu görevlere daha iyi odaklanmaya hazırlar. Bunu, zihin ve vücudunuz için doğal bir “yeniden başlatma” düğmesi olarak düşünün.

Propriyoseptif Etkinlikler Kimler İçin?

Propriyoseptif etkinlikler, sadece duyusal işlem bozukluğu veya Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu – DEHB gibi tanı almış kişiler için değil, neredeyse herkes için faydalıdır.

Özellikle aşağıdaki kategorilerden birine veya birkaçına uyuyorsanız, bu etkinlikler sizin için özellikle yararlı olabilir:

  1. Odak ve Dikkat Sorunları Olanlar: Zihniniz dolaşıyor veya bir göreve odaklanmakta zorlanıyorsanız, propriyoseptif giriş beyin uyarısını artırarak dikkat sürenizi uzatır. Duvar itme veya stres topu sıkma gibi etkinlikler, beyne ekstra stimulasyon sağlayarak odaklanmayı kolaylaştırır.
  2. Anksiyete ve Stres Yaşayanlar: Yüksek stresli işler veya ortamlar sinir sisteminizi aşırı yükleyebilir. Propriyoseptif egzersizler, beyinde sakinleştirici etki yaratarak daha dengeli hissetmenizi sağlar. Bu etkinlikler, stres anlarında hızlı bir rahatlama aracıdır.
  3. Duyusal İşlem Zorlukları Olanlar: Parlak ışıklar, gürültü veya sürekli hareket gibi duyusal uyaranlara aşırı duyarlıysanız, ofis ortamı bunaltıcı gelebilir. Propriyoseptif giriş, duyusal bilgileri filtreleyerek daha dengeli bir algı yaratır.
  4. Hiperaktif veya Huzursuz Kişiler: Fazla enerjiniz varsa ve oturmakta zorlanıyorsanız, bu etkinlikler enerjiyi güvenli bir şekilde boşaltır. Özellikle sessiz ve hareketsiz kalmanız gereken toplantılarda faydalıdır.
  5. Kronik Ağrı veya Sertlik Yaşayanlar: Uzun süre oturmak kas sertliğine veya ağrıya yol açabilir. Propriyoseptif hareketler, bu rahatsızlığı gidererek daha rahat çalışmanızı sağlar.

Propriyoseptif Etkinliklere İhtiyacınız Olduğunu Nasıl Anlarsınız?

Propriyoseptif etkinliklere ihtiyacınız olup olmadığını anlamak, performansınızı artırmanın anahtarıdır. Aşağıdaki işaretleri gözlemleyin:

  • Huzursuzluk veya Hiperaktivite: Masanın altında bacaklarınızı sürekli sallıyorsanız veya yerinizde duramıyorsanız, vücudunuz hareket ihtiyacı sinyali veriyor.
  • Konsantrasyon Zorluğu: Görevlerde zihniniz dağılıyorsa veya konuşmaları takip etmekte güçlük çekiyorsanız, propriyoseptif giriş beyin enerjinizi yenileyebilir.
  • Yüksek Stres Düzeyleri: Omuzlarınız gergin, nefesiniz sığ veya titreme hissediyorsanız, sinir sisteminiz aşırı yüklü demektir.
  • Duyusal Aşırı Yüklenme: Ofis gürültüsü, ışıklar veya hareketlilik sizi bunaltıyorsa, propriyoseptif etkinlikler duyusal filtrelemeyi sağlar.
  • Vücut Rahatsızlığı: Uzun oturmalardan sonra sırt veya boyun ağrısı hissediyorsanız, bu etkinlikler kasları rahatlatır.

İşyerinde Uygulayabileceğiniz Propriyoseptif Etkinlikler

Bu etkinlikler, ofis ortamına uygun, hızlı ve dikkat çekmeyen şekilde tasarlandı.

Mola sırasında veya masanızda deneyin:

  1. Sandalye İtme
  2. Duvar İtme
  3. Stres Topu Sıkma
  4. İzometrik Tutuşlar
  5. Ağır Nesne Taşıma
  6. Ağırlıklı Yastık Kullanımı

İşyerinde Propriyoseptif Etkinliklerin Faydaları

Bu etkinlikleri düzenli uygulamak, şu faydaları sağlar:

  1. Odak ve Dikkat Artışı: Duyusal giriş, beyin katılımını artırır, hataları azaltır.
  2. Duygusal Denge: Stresi azaltır, direnç kazandırır.
  3. Huzursuzluk Azaltma: Enerjiyi kanalize eder, dikkat dağılmasını önler.
  4. Kas Gerilimi Giderme: Sertliği azaltır, ergonomik sorunları önler.
  5. Kendini Düzenleme İyileşmesi: Vücut farkındalığını artırır, duygusal kontrol sağlar.

Ek Yardım Ne Zaman Alınmalı?

Bu etkinlikler faydalı olsa da, kalıcı sorunlarda profesyonel yardım alın. Duyusal ihtiyaçlar iş hayatını etkiliyorsa, bir ergonomi terapisti veya hekiminizle görüşün. Altta yatan sorunları (anksiyete gibi) teşhis edebilirler.

Küçük adımlarla başlayın – bir veya iki etkinlik seçin. Zamanla daha dengeli bir çalışma günü yaşayacaksınız. Kişiselleştirilmiş tavsiyeler için terapistlerimizle iletişime geçin. Sağlığınız önemli!

Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanıza özel Propriyoseptif Egzersizler Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

  • Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
  • +90 232 265 20 65
  • [email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Proprioception https://www.physio-pedia.com/Proprioception

⭐️⭐️ Effects of a Specific Proprioceptive Training Program on Injury Prevention and Stress in Basketball Players: A Pilot Study https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12194737/

⭐️⭐️ The Power of Proprioception——A Vital Tool in Reducing the Risk of Musculoskeletal Disorders in the Workplace https://ohsonline.com/articles/2019/10/24/the-power-of-proprioception.aspx

⭐️⭐️ Proprioception and Anxiety Grounding https://mountainvalleytreatment.org/zacks-hacks-proprioception/

⭐️⭐️ Feeling Stressed at Work? Try These Proprioceptive Techniques https://envisiontherapydfw.com/feeling-stressed-at-work-try-these-proprioceptive-techniques/

⭐️⭐️ Proprioceptive Rehab: 30 Practical Ideas And Interventions For The Neuro Patient https://www.occupationaltherapy.com/articles/proprioceptive-rehab-30-practical-ideas-5694

⭐️⭐️ Proprioception https://my.clevelandclinic.org/health/articles/proprioception

⭐️⭐️ Proprioceptive Sense And Deep Pressure https://www.sensorydirect.com/blog/proprioception-deep-pressure/?srsltid=AfmBOoqCVI9Zcl0d3JKWVo8inQzV0zow4c0BJvCGLfctlmqXg31j1Nzx

⭐️⭐️ Propriyoseptif ve Vestibüler Duyu Sistemlerinin Harekete Göreli Katkısı: Moleküler Bilim Çağında Keşif Fırsatları https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7867206/

⭐️⭐️ Propriyosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254615000058

⭐️⭐️ Mekanoreseptör https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/mechanoreceptor

⭐️⭐️ Sensörimotor Sistemi, Bölüm I: Fonksiyonel Eklem Stabilitesinin Fizyolojik Temeli. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC164311/

⭐️⭐️ Propriyosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6191985/

⭐️⭐️ PNF Kavramının Temel Unsurları, Bir Eğitim Anlatısı https://www.scientificarchives.com/article/the-essential-elements-of-the-pnf-concept-an-educational-narrative

⭐️⭐️ Motor fonksiyonu iyileştirmede propriyoseptif eğitimin etkinliği: sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4309156/

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde denge ve gücün geliştirilmesinde geleneksel ve güncel yaklaşımların karşılaştırılması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21510715/

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

#propriyosepsiyon #propriyoseptif #isg #psikoloji #stres #tetkikosgb #kebat

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni15 Mayıs 2025
15 Nisan 2025

Depresyonun Çalışanın Propriyosepsiyonuna Etkisi

İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonelleri İçin Nörofizyolojik ve Ergonomik Bir İnceleme

İş sağlığı ve güvenliği (İSG) profesyonelleri olarak, depresyon bozukluklarının nörofizyolojik ve bilişsel temelli etkilerini anlamak, risk değerlendirmesi ve önleme stratejilerinin bütüncül bir yaklaşımını gerektirir.

Depresyon, DSM-5 kriterlerine göre, persistent düşük mood, anhedoni, psikomotor retardasyon ve nöroendokrin disregülasyon ile karakterize bir affektif bozukluk spektrumudur; majör depresif bozukluk (MDB), distimik bozukluk ve işyeri kaynaklı occupational depression gibi alt tipleri kapsar.

Bu bozukluklar, hipotalamo-pitüiter-adrenal (HPA) ekseninin kronik hiperaktivasyonu yoluyla propriyosepsiyonu – kas iğcikleri (spindle afferents), Golgi tendon organları ve vestibüler sistemden gelen afferent sinyallerin somatosensoriyel korteks, serebellum ve bazal ganglionlarda entegre edilerek postüral denge, kinestetik farkındalık ve motor koordinasyonu sağlayan nöromüsküler feedback mekanizması – önemli ölçüde bozar.

Sizlere, depresyonun propriyosepsiyon üzerindeki etkilerini nöroendokrin, nöroinflamatuar ve ergonomik mekanizmalar açısından İSG profesyonellerine yönelik bir anlatım sunuyorum.

Depresyonu, akut (epizodik) ve kronik (persistent) formlarını kapsayacak şekilde göreceksiniz, çünkü her ikisi de propriyosepsiyonu farklı nöral yolaklarla modüle eder ve iş kazalarının %15-25’ini tetikleyebilir. frontiers.org

Depresyonun Nörofizyolojik Temelleri ve Propriyosepsiyon ile Etkileşimi

Depresyon, HPA ekseninin disregülasyonu ile başlar: Amigdala hiperaktivitesi, tehdit algısını prefrontal kortekse (PFC) iletir ve HPA eksenini aktive eder, kortikotropin salgılatıcı hormon (CRH) salınımını tetikler.

CRH, hipofizden adrenokortikotropik hormon (ACTH) salgısını uyarır ve adrenal korteksten kortizol (glukokortikoid) salınımını artırır.

Kronik depresyon durumunda, bazal kortizol seviyeleri yükselir ve propriyosepsiyonu bozan nöroplastisite değişikliklerine yol açar.

Propriyosepsiyon, Ia/II afferent liflerin spinal kord ve serebellum yoluyla entegrasyonuyla sağlanır; depresyon, bu yolakları psikomotor retardasyon ve hareketsizlik yoluyla inhibe eder.

Teknik olarak, depresyon propriyosepsiyonu şu mekanizmalarla etkiler:

Nöroendokrin Disregülasyon: Depresyon, HPA eksen hiperaktivasyonuyla kortizol seviyelerini %20-50 artırır, bu da propriyosepsiyon afferentlerini baskılayan glukokortikoid reseptörlerini (GR) aktive eder. Kronik kortizol maruziyeti, hipokampal nöronal atrofiye yol açar ve uzaysal hafızayı bozar, propriyosepsiyon hata oranını ( joint position sense – JPS testlerinde vb gibi) %15-30 artırır. Majör depresif bozukluk (MDB) ataklarında, akut kortizol pikleri vestibüler nükleusları etkileyerek postüral instabilite yaratır – bu, işyerinde ani denge kaybına neden olur. pmc.ncbi.nih.gov

Bilişsel Hiperarousal ve Dikkat Dağılması: Depresyon, noradrenalin salınımını artırarak sempatik hiperarousal yaratır; bu, propriyosepsiyon sinyallerinin PFC’de entegrasyonunu bozar. Anhedoni ve motivasyon kaybı, kas kullanımını azaltarak propriyosepsiyon hassasiyetini %10-25 düşürür; örneğin, occupational depression’da kas gerginliği artar ve Golgi tendon organlarının sinyal kalitesini bozar. İşyerinde, bu bilişsel yük, makine operatörlerinde koordinasyon kaybına yol açar ve hata oranını %20 yükseltir.

Nöroinflamatuar Yanıtlar: Depresyon, glial hücre aktivasyonunu tetikler ve proinflamatuar sitokinler (IL-6, TNF-α) salınımını artırır. Bu, periferik sinirlerde nöropati yaratır ve propriyosepsiyon afferentlerini %15-35 bozar. Kronik depresyon, serebellar nöroinflamasyona neden olarak uzun vadeli propriyosepsiyon kaybına yol açar – bu, serebellar ataksi benzeri semptomlar üretir.

Depresyonun Propriyosepsiyon Üzerindeki Spesifik Etkileri ve İSG Bağlamı

Depresyonun propriyosepsiyonu bozması, iş kazalarının önemli bir prediktörüdür – ILO’ya göre, occupational depression küresel sera gazlarının %15-25’ini oluşturur. Teknik etkiler şöyle:

Postüral Denge Instabilitesi: Depresyon, serebellum ve bazal ganglion entegrasyonunu bozar; tek ayak durma testlerinde süre %15-30 kısalır. İSG açısından, bu düşme riskini artırır – örneğin, majör depresif bozukluğu olan (Majör depresif bozukluk – MDB’lı) bir işçi merdivende psikomotor retardasyon nedeniyle dengesini kaybedebilir, kaza oranını %25 yükseltir. hhs.gov/surgeongeneral

Eklem Pozisyon Algısı (JPS) Disregülasyonu: Kortizol, propriyoseptör afferentlerini inhibe eder; JPS testlerinde hata derecesi %10-25 artar. Bu, ağır kaldırma işlerinde burkulma riskini yükseltir – İSG uzmanları, risk analizi yöntemlerinde (e.g., HAZOP) bilişsel depresyon faktörünü entegre etmelidir. workplacamentalhealth.com

Motor Koordinasyon Zayıflığı: Depresyon, prefrontal korteks ve serebellum bağlantısını bozar; dinamik testlerde (yıldız denge testi vb gibi) performans %20-40 düşer. Vardiyalı çalışmalarda kronik depresyon, propriyosepsiyonu %35 bozar ve kazaları tetikler. ScienceDirect.com

Yaş ve Cinsiyet Etkileşimi: Yaşlı çalışanlarda depresyon, propriyosepsiyonu %40-50 bozar; kadınlarda hormonal depresyon (östrojen düşüşü) ek risk yaratır. İSG için, tehlike sınıfına göre bilişsel tarama zorunlu olmalıdır.

İSG Profesyonelleri İçin Öneriler – Depresyon Etkisini Yönetme

İSG profesyonelleri depresyonun propriyosepsiyonu bozmasını önlemek için şu stratejileri uygulamalı:

Risk Değerlendirmesi Entegrasyonu: JSA veya FMEA yöntemlerinde bilişsel depresyon faktörünü dahil edin – propriyosepsiyon testleri (e.g., Romberg testi) ile HPA ekseni aktivasyonunu dolaylı ölçün.

Eğitim Programları: Propriyosepsiyon egzersizleri ile depresyon yönetimi (CBT tabanlı mindfulness) birleştirin; bu, propriyosepsiyonu %15-25 iyileştirir. PubMed

Ergonomik Müdahaleler: Depresyon yaratan ortamları (gürültü, aydınlatma) optimize edin; nöroergonomi araçları (EEG) ile bilişsel yükü izleyin.

Takip ve Rehabilitasyon: Kronik depresyonlu çalışanlarda propriyosepsiyon taraması yapın; erken müdahale (farmakoterapi veya terapi) kazaları %20-30 azaltır. Nature.com

Sonuç olarak, depresyonun propriyosepsiyonu bozması, İSG’nin bilişsel nörobilim boyutunu vurgular – uzmanlar, bu etkileşimi yöneterek işyerlerini daha güvenli kılabilir.

Propriyosepsiyon, Interosepsiyon, Nörosepsiyon Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanız beyaz yaka çalışanlarına özel – Yüksekte Çalışanlara Denge – Propriyoseptif Egzersizler Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

  • Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
  • +90 232 265 20 65
  • [email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Prevalence and determinants of occupational depression, anxiety, and stress among Ethiopian healthcare workers https://www.nature.com/articles/s41598-024-72930-x

⭐️⭐️ Anxiety and depression in healthcare workers are associated with work stress and poor work ability https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39802561/

⭐️⭐️ Workplace discrimination and onset of depressive disorders in the Danish workforce: A prospective study https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0165032722010400

⭐️⭐️ What Is Depression? https://workplacementalhealth.org/mental-health-topics/depression

⭐️⭐️ Workplace Mental Health & Well-Being https://www.hhs.gov/surgeongeneral/reports-and-publications/workplace-well-being/index.html

⭐️⭐️ The Association between Working Posture and Workers’ Depression https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8954532/

⭐️⭐️ From Burnout to Occupational Depression: Recent Developments in Research on Job-Related Distress and Occupational Health https://www.frontiersin.org/journals/public-health/articles/10.3389/fpubh.2021.796401/full

⭐️⭐️ Proprioseptif ve Vestibüler Duyu Sistemlerinin Harekete Göreli Katkısı: Moleküler Bilim Çağında Keşif Fırsatları https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7867206/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254615000058

⭐️⭐️ Mekanoreseptör https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/mechanoreceptor

⭐️⭐️ Sensörimotor Sistemi, Bölüm I: Fonksiyonel Eklem Stabilitesinin Fizyolojik Temeli. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC164311/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6191985/

⭐️⭐️ PNF Kavramının Temel Unsurları, Bir Eğitim Anlatısı https://www.scientificarchives.com/article/the-essential-elements-of-the-pnf-concept-an-educational-narrative

⭐️⭐️ Motor fonksiyonu iyileştirmede proprioseptif eğitimin etkinliği: sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4309156/

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde denge ve gücün geliştirilmesinde geleneksel ve güncel yaklaşımların karşılaştırılması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21510715/

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ Futbolda duruş kontrolüne uzmanlık ve görsel katkının etkisi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0838.2005.00502.x

⭐️⭐️ Spor veya günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteler ile dik duruştaki duruş bozukluğu arasındaki ilişkinin sistematik bir incelemesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23955562/

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

#propriyosepsiyon #denge #depresyon #panik #işgüvenliği #uzman #tetkikosgb #kebat

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni15 Nisan 2025
15 Mart 2025

Anksiyete Bozukluğunun Çalışanın Propriyosepsiyonuna Etkisi

İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonelleri İçin Nörofizyolojik ve Ergonomik Bir Değerlendirme

İş sağlığı ve güvenliği (İSG) profesyonelleri olarak, anksiyete bozukluklarının nörofizyolojik temelli etkilerini anlamak, risk analizi ve önleme stratejilerinin bilişsel boyutunu güçlendirmek için vazgeçilmezdir.

Anksiyete bozuklukları, DSM-5 kriterlerine göre, aşırı kaygı, hipervigilans ve fizyolojik hiperarousal ile karakterize bir spektrumdur; genel anksiyete bozukluğu (GAB), panik bozukluk (PB) ve sosyal anksiyete bozukluğu (SAB) gibi alt tipleri kapsar.

Bu bozukluklar, amigdala-hipotalamo-pitüiter-adrenal (HPA) ekseninin disregülasyonu yoluyla propriyosepsiyonu – kas, tendon, eklem ve vestibüler afferentlerden gelen kinestetik sinyallerin somatosensoriyel korteks ve serebellumda entegre edilerek postüral denge, hareket koordinasyonu ve uzaysal oryantasyonu sağlayan nöromüsküler sistem – önemli ölçüde bozar.

Anksiyete bozukluklarının propriyosepsiyon üzerindeki etkilerini nöroendokrin, nöroinflamatuar ve ergonomik mekanizmalar açısından İSG profesyonellerine yönelik teknik bir çerçeve ile ayrıntılı sunacağım.

Bu yazıda, Anksiyete bozukluklarının hem akut hem de kronik formlarını kapsayacak çünkü her ikisi de propriyosepsiyonu farklı nöral yolaklarla modüle eder ve iş kazalarının %15-25’ini tetikleyebilir.

Anksiyete Bozukluğunun Nörofizyolojik Temelleri ve Propriyosepsiyon ile Etkileşimi

Anksiyete bozuklukları, amigdala hiperaktivitesi ile başlar: Limbik sistemin bu bölgesi, tehdit algısını prefrontal kortekse (PFC) iletir ve HPA eksenini aktive eder, kortikotropin salgılatıcı hormon (CRH) salınımını tetikler.

CRH, hipofizden adrenokortikotropik hormon (ACTH) salgısını uyarır ve adrenal korteksten kortizol (glukokortikoid) salınımını artırır.

Kronik Anksiyete Bozuklukluğu durumunda, bazal kortizol seviyeleri yükselir ve propriyosepsiyonu bozan nöroplastisite değişikliklerine yol açar.

Propriyosepsiyon, Ia/II afferent liflerin (kas iğcikleri ve Golgi tendon organları) spinal kord ve serebellum yoluyla entegrasyonuyla sağlanır; Anksiyete Bozuklukluğu , bu yolakları hipervigilans ve dikkat dağılması yoluyla inhibe eder.

Teknik olarak, Anksiyete Bozuklukluğu propriyosepsiyonu şu mekanizmalarla etkiler:

Nöroendokrin Disregülasyon: Anksiyete Bozuklukluğu, HPA eksen hiperaktivasyonuyla kortizol seviyelerini %20-50 artırır, bu da propriyosepsiyon afferentlerini baskılayan glukokortikoid reseptörlerini (GR) aktive eder. Kronik kortizol maruziyeti, hipokampal nöronal atrofiye yol açar ve uzaysal hafızayı bozar, propriyosepsiyon hata oranını (e.g., joint position sense – JPS testlerinde) %15-30 artırır. Panik Bozukluk ataklarında, akut kortizol pikleri vestibüler nükleusları etkileyerek postüral instabilite yaratır – bu, işyerinde ani denge kaybına neden olur.

Bilişsel Hiperarousal ve Dikkat Dağılması: Anksiyete Bozuklukluğu, noradrenalin salınımını artırarak sempatik hiperaktivasyon yaratır; bu, propriyosepsiyon sinyallerinin PFC’de entegrasyonunu bozar. Hipervigilans, afferent feedback’i filtreleyerek propriyosepsiyon hassasiyetini %10-25 düşürür; örneğin, SAB’da sosyal tehdit algısı, kas gerginliğini artırarak Golgi tendon organlarının sinyal kalitesini bozar. İşyerinde, bu bilişsel yük, makine operatörlerinde koordinasyon kaybına yol açar ve hata oranını %20 yükseltir.

Nöroinflamatuar Yanıtlar: Anksiyete Bozuklukluğu, proinflamatuar sitokinler (IL-6, TNF-α) salınımını tetikler ve glial hücre hiperaktivasyonuna yol açar. Bu, periferik sinirlerde nöropati yaratır ve propriyosepsiyon afferentlerini %15-35 bozar. Kronik Anksiyete Bozuklukluğu, serebellar nöroinflamasyona neden olarak uzun vadeli propriyosepsiyon kaybına yol açar – bu, serebellar ataksi benzeri semptomlar üretir.

Anksiyete Bozukluğunun Propriyosepsiyon Üzerindeki Spesifik Etkileri ve İSG Bağlamı

Anksiyete Bozuklukluğu’nun propriyosepsiyonu bozması, iş kazalarının önemli bir prediktörüdür – ILO’ya göre, bilişsel stres faktörleri küresel işgücü kaybının %15-25’ini oluşturur.

Teknik etkiler şöyle:

Postüral Denge Instabilitesi: Anksiyete Bozuklukluğu, serebellum ve bazal ganglion entegrasyonunu bozar; tek ayak durma testlerinde süre %15-30 kısalır. İSG açısından, bu düşme riskini artırır – örneğin, GAB’lı bir işçi merdivende hipervigilans nedeniyle dengesini kaybedebilir, kaza oranını %25 yükseltir.

Eklem Pozisyon Algısı (JPS) Disregülasyonu: Kortizol, propriyoseptör afferentlerini inhibe eder; JPS testlerinde hata derecesi %10-25 artar. Bu, ağır kaldırma işlerinde burkulma riskini yükseltir – İSG uzmanları, risk analizi yöntemlerinde (HAZOP vb gibi) bilişsel anksiyete faktörünü entegre etmelidir.

Motor Koordinasyon Zayıflığı: Anksiyete Bozuklukluğu, prefrontal korteks ve serebellum bağlantısını bozar; dinamik testlerde (yıldız denge testi vb gibi) performans %20-40 düşer. Vardiyalı çalışmalarda kronik AB, propriyosepsiyonu %35 bozar ve kazaları tetikler.

Yaş ve Cinsiyet Etkileşimi: Yaşlı çalışanlarda Anksiyete Bozuklukluğu, propriyosepsiyonu %40-50 bozar; kadınlarda hormonal stres (östrojen dalgalanması) ek risk yaratır. İSG için, tehlike sınıfına göre bilişsel tarama zorunlu olmalıdır.

İSG Profesyonelleri İçin Öneriler – Anksiyete Etkisini Yönetme

İSG profesyonelleri, Anksiyete Bozuklukluğu’nun propriyosepsiyonu bozmasını önlemek için şu stratejileri uygulamalıdır:

Risk Değerlendirmesi Entegrasyonu: JSA veya FMEA yöntemlerinde bilişsel anksiyete faktörünü dahil edin – propriyosepsiyon testleri (Romberg testi vb gibi) ile HPA ekseni aktivasyonunu dolaylı ölçün.

Eğitim Programları: Propriyosepsiyon egzersizleri ile anksiyete yönetimi (CBT tabanlı mindfulness) birleştirin; bu, propriyosepsiyonu %15-25 iyileştirir.

Ergonomik Müdahaleler: Anksiyete yaratan ortamları (gürültü, aydınlatma) optimize edin; nöroergonomi araçları (belki ileride EEG destekli) ile bilişsel yükü izleyin.

Takip ve Rehabilitasyon: Kronik Anksiyete Bozuklukluğu olan çalışanlarda propriyosepsiyon taraması yapın; erken müdahale (farmakoterapi veya terapi) kazaları %20-30 azaltır.

Sonuç olarak, anksiyete bozukluğunun propriyosepsiyonu bozması, İSG’nin bilişsel nörobilim boyutunu vurgular – profesyoneller, bu etkileşimi yöneterek işyerlerini daha güvenli kılabilir.

Propriyosepsiyon, Interosepsiyon, Nörosepsiyon Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanız beyaz yaka çalışanlarına özel – Yüksekte Çalışanlara Denge – Propriyoseptif Egzersizler Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

  • Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
  • +90 232 265 20 65
  • [email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Proprioseptif ve Vestibüler Duyu Sistemlerinin Harekete Göreli Katkısı: Moleküler Bilim Çağında Keşif Fırsatları https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7867206/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254615000058

⭐️⭐️ Mekanoreseptör https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/mechanoreceptor

⭐️⭐️ Sensörimotor Sistemi, Bölüm I: Fonksiyonel Eklem Stabilitesinin Fizyolojik Temeli. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC164311/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6191985/

⭐️⭐️ PNF Kavramının Temel Unsurları, Bir Eğitim Anlatısı https://www.scientificarchives.com/article/the-essential-elements-of-the-pnf-concept-an-educational-narrative

⭐️⭐️ Motor fonksiyonu iyileştirmede proprioseptif eğitimin etkinliği: sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4309156/

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde denge ve gücün geliştirilmesinde geleneksel ve güncel yaklaşımların karşılaştırılması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21510715/

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ Futbolda duruş kontrolüne uzmanlık ve görsel katkının etkisi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0838.2005.00502.x

⭐️⭐️ Spor veya günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteler ile dik duruştaki duruş bozukluğu arasındaki ilişkinin sistematik bir incelemesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23955562/

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

#propriyosepsiyon #denge #anksiyete #panik #işgüvenliği #uzman #tetkikosgb #kebat

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni15 Mart 2025
15 Şubat 2025

Stresin Çalışanın Propriyosepsiyonunu Etkileme Mekanizmaları

İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonelleri İçin Teknik Bir Değerlendirme

İş sağlığı ve güvenliği (İSG) profesyonelleri olarak, stresin çalışanların fiziksel ve bilişsel performansını nasıl etkilediğini anlamak, risk analizi ve önleme stratejilerinin temelini oluşturur.

Propriyosepsiyon – vücudun kinestetik farkındalığı olarak tanımlanan, kas, tendon, eklem ve iç kulak reseptörlerinden (propriyoseptörler) gelen afferent sinyallerin entegre edilerek postüral denge, hareket koordinasyonu ve uzaysal oryantasyonu sağlayan nöromüsküler bir sistem – stres tarafından önemli ölçüde bozulabilir.

Bu bozulma, hipotalamo-pitüiter-adrenal (HPA) ekseninin hiperaktivasyonu yoluyla gerçekleşir ve işyerinde düşme, burkulma veya koordinasyon kaybı gibi kazalara yol açar.

Sizlere, stresin propriyosepsiyon üzerindeki etkilerini nörofizyolojik, nöroendokrin ve ergonomik açılardan sunarak, İSG profesyonellerine yönelik teknik bir çerçeve belirleyeceğim.

Siz İş sağlığı ve güvenliği (İSG) profesyonellerine, stresin kronik (sürekli iş yükü) ve akut (anlık baskı) formlarını kapsayacak şekilde yapılandırılmış olduğunu, çünkü her ikisinin de propriyosepsiyonu farklı mekanizmalarla modüle ettiğini göstereceğim. physio-pedia.com

Stresin Nörofizyolojik Temelleri ve Propriyosepsiyon ile Etkileşimi

Stres, HPA (Hipotalamus-Hipofiz-Adrenal) ekseninin aktivasyonu ile başlar: Amigdala gibi limbik yapılar, tehdit algısını hipotalamusa iletir ve bu da kortikotropin salgılatıcı hormonu (CRH) tetikleyerek hipofizden adrenokortikotropik hormon (ACTH) salınımını uyarır. ACTH, adrenal korteksi aktive ederek kortizol (glukokortikoid) salınımını artırır.

Kronik stres durumunda, kortizol seviyeleri bazal olarak yükselir ve propriyosepsiyonu bozan nöroplastisite değişikliklerine yol açar.

Propriyosepsiyon, somatosensoriyel korteks, serebellum ve bazal ganglionlar gibi beyin bölgelerinde entegre edilir; stres, bu bölgelerdeki nöronal bağlantıları (sinaptik plastisiteyi) bozarak afferent sinyalleri zayıflatır. pmc.ncbi.nlm.nih.gov

Teknik olarak, stres propriyosepsiyonu şu yollarla etkiler:

Nöroendokrin Bozulma: Yüksek kortizol, propriyoseptörlerden gelen Ia ve Ib afferent liflerin duyarlılığını azaltır. Bu, Golgi tendon organları ve kas iğcikleri gibi reseptörlerin feedback mekanizmasını bozar, postüral stabiliteyi %20-30 düşürür. Örneğin, kronik stresli bireylerde, propriyosepsiyon testlerinde joint position sense – JPS vb. gibi) hata oranı %25 artar, çünkü kortizol hipokampal nöronları inhibe eder ve uzaysal hafızayı bozar. ohsonline.com

Sempatik Hiperaktivasyon: Akut stres, noradrenalin salınımını artırarak sempatik sinir sistemini aktive eder. Bu, vestibüler sistem (iç kulak) ve propriyosepsiyon entegrasyonunu bozar, vertigo benzeri semptomlar yaratır – propriyosepsiyon azalması %15-40. İşyerinde, bu “dış vücut” hissi, makine operatörlerinde koordinasyon kaybına yol açar. mountainvalleytreatment.org

Nöroinflamatuar Etkiler: Stres, glial hücre aktivasyonunu tetikler ve proinflamatuar sitokinler (IL-6, TNF-α) salınımını artırır. Bu, periferik sinirlerde nöropati yaratır ve propriyosepsiyon sinyallerini %10-30 bozar. Kronik stres, serebellar dejenerasyona yol açarak uzun vadeli propriyosepsiyon kaybına neden olur.

Stresin Propriyosepsiyon Üzerindeki Spesifik Etkileri ve İSG Bağlamı

Stresin propriyosepsiyonu bozması, iş kazalarının önemli bir nedenidir – ILO’ya göre, stres kaynaklı kazalar küresel işgücü kaybının %20’sini oluşturur.

Teknik etkiler şöyle:

  • Postüral Denge Kaybı: Stres, serebellum ve bazal ganglion entegrasyonunu bozar; tek ayak durma testlerinde süre %20-30 kısalır. İSG açısından, bu düşme riskini artırır – örneğin, inşaatta stresli bir işçi merdivende dengesini kaybedebilir. envisiontherapydfw.com
  • Eklem Pozisyon Algısı (JPS) Bozulması: Kortizol, propriyoseptör afferentlerini inhibe eder; JPS testlerinde hata derecesi %15-25 artar. Bu, ağır kaldırma işlerinde burkulma riskini yükseltir – İSG profesyonelleri, risk analizi yöntemlerinde (HAZOP vb gibi) bilişsel stres faktörünü entegre etmelidir. occupationaltherapy.com
  • Motor Koordinasyon Zayıflığı: Stres, prefrontal korteks ve serebellum bağlantısını bozar; dinamik testlerde (yıldız denge testi vb gibi) performans %25 düşer. Vardiyalı çalışmalarda kronik stres, propriyosepsiyonu %40 bozar ve kazaları tetikler. my.clevelandclinic.org
  • Yaş ve Cinsiyet Etkileşimi: Yaşlı çalışanlarda stres, propriyosepsiyonu %50 bozar; kadınlarda hormonal stres (kortizol dalgalanması) ek risk yaratır. İSG için, tehlike sınıfına göre stres taraması zorunlu olmalıdır. sensorydirect.com
İSG Profesyonelleri İçin Öneriler – Stres Etkisini Yönetme

İSG profesyonelleri, stresin propriyosepsiyonu bozmasını önlemek için şu stratejileri uygulamalı:

  • Risk Değerlendirmesi Entegrasyonu: JSA (Job Safety Analysis) veya FMEA yöntemlerinde stres faktörünü dahil edin – propriyosepsiyon testleri (Romberg testi vb gibi) ile bilişsel yükü ölçün.
  • Eğitim Programları: Propriyosepsiyon egzersizleri (denge tahtası, yoga) ile stres yönetimi (mindfulness) birleştirin; bu, propriyosepsiyonu %20 iyileştirir.
  • Ergonomik Müdahaleler: Stresli ortamları (gürültü, aydınlatma) optimize edin; nöroergonomi araçları (EEG) ile zihinsel yükü izleyin.
  • Takip ve Rehabilitasyon: Kronik stresli çalışanlarda propriyosepsiyon taraması yapın; erken müdahale kazaları %30 azaltır.

Sonuç olarak, stresin propriyosepsiyonu bozması, İSG’nin bilişsel boyutunu vurgular – profesyoneller, bu etkileşimi yöneterek işyerlerini daha güvenli kılabilir.

Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanıza özel Propriyoseptif Egzersizler Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

  • Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
  • +90 232 265 20 65
  • [email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Proprioception https://www.physio-pedia.com/Proprioception

⭐️⭐️ Effects of a Specific Proprioceptive Training Program on Injury Prevention and Stress in Basketball Players: A Pilot Study https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12194737/

⭐️⭐️ The Power of Proprioception——A Vital Tool in Reducing the Risk of Musculoskeletal Disorders in the Workplace https://ohsonline.com/articles/2019/10/24/the-power-of-proprioception.aspx

⭐️⭐️ Proprioception and Anxiety Grounding https://mountainvalleytreatment.org/zacks-hacks-proprioception/

⭐️⭐️ Feeling Stressed at Work? Try These Proprioceptive Techniques https://envisiontherapydfw.com/feeling-stressed-at-work-try-these-proprioceptive-techniques/

⭐️⭐️ Proprioceptive Rehab: 30 Practical Ideas And Interventions For The Neuro Patient https://www.occupationaltherapy.com/articles/proprioceptive-rehab-30-practical-ideas-5694

⭐️⭐️ Proprioception https://my.clevelandclinic.org/health/articles/proprioception

⭐️⭐️ Proprioceptive Sense And Deep Pressure https://www.sensorydirect.com/blog/proprioception-deep-pressure/?srsltid=AfmBOoqCVI9Zcl0d3JKWVo8inQzV0zow4c0BJvCGLfctlmqXg31j1Nzx

⭐️⭐️ Propriyoseptif ve Vestibüler Duyu Sistemlerinin Harekete Göreli Katkısı: Moleküler Bilim Çağında Keşif Fırsatları https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7867206/

⭐️⭐️ Propriyosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254615000058

⭐️⭐️ Mekanoreseptör https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/mechanoreceptor

⭐️⭐️ Sensörimotor Sistemi, Bölüm I: Fonksiyonel Eklem Stabilitesinin Fizyolojik Temeli. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC164311/

⭐️⭐️ Propriyosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6191985/

⭐️⭐️ PNF Kavramının Temel Unsurları, Bir Eğitim Anlatısı https://www.scientificarchives.com/article/the-essential-elements-of-the-pnf-concept-an-educational-narrative

⭐️⭐️ Motor fonksiyonu iyileştirmede propriyoseptif eğitimin etkinliği: sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4309156/

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde denge ve gücün geliştirilmesinde geleneksel ve güncel yaklaşımların karşılaştırılması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21510715/

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

#propriyosepsiyon #propriyoseptif #isg #psikoloji #stres #tetkikosgb #kebat

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni15 Şubat 2025
15 Ocak 2025

Çalışanlarda Psikolojik Faktörlerin Propriyosepsiyon Üzerindeki Etkileri

İş sağlığı ve güvenliği alanında propriyosepsiyon – vücudun pozisyonunu, hareketini ve dengesini algılama yeteneği – giderek daha kritik bir konu haline gelmiştir.

Psikolojik faktörler, merkezi sinir sistemi üzerinden propriyosepsiyon sinyallerini bozarak, özellikle Çimento, Demir-Çelik, İnşaat vb gibi çok tehlikeli iş kollarında yoğun fiziksel iş gerektiren ortamlarda çalışanların güvenliğini riske atar.

Araştırmalar, bu faktörlerin propriyosepsiyonu %10 ila %50 arasında azalttığını gösterir – bu, düşme, koordinasyon kaybı ve kaza riskini artırır (Proske, 2019; Han et al., 2015).

Aşağıda sizlere sunduğum tabloda, her faktörün mekanizmasını, azaltma oranını, yan etkilerini, iş güvenliği uyarılarını göreceksiniz.

Amacım, iş güvenliği uzmanları, sağlık profesyonelleri ve yöneticilere rehberlik etmek – çünkü psikolojik sebepler, fiziksel yaralanmaların görünmez tetikleyicileridir.

Özellikle yaşlı çalışanlarda bu etkiler %30-50 artar, bu yüzden tabloyu dikkatle inceleyin, bireysel taramalar yapın ve gerektiğinde psikolojik destek sağlayın.

Bu tablo, işyerlerini daha güvenli kılmak için bir araçtır – lütfen bu bilgileri eyleme dönüştürün.

Psikolojik FaktörEtkilenen MekanizmaPropriyosepsiyon Azaltma Oranı (%)Detaylı Açıklama ve Yan Etkilerİş Güvenliği Uyarısı
#Stres
(Kronik veya Akut)		Kortizol salınımını artırır, sempatik sinir sistemini hiperaktive eder; beyin-vücut sinyallerini bozar.%20-50 (Azaltma)Stres, propriyosepsiyon sinyallerini baskılayarak denge ve konum algısını düşürür; kortizol seviyesi yükseldikçe nöromüsküler koordinasyon bozulur. Yan etkiler: Titreme, kas gerginliği, dikkat dağılması; kronik stres propriyosepsiyonu kalıcı bozar. İşyerinde stres, düşme riskini artırır.🚨 Yüksek risk; düşme ihtimali %40 artar; ağır makine kullanımında kaza oranı yükselir. Vardiyalı işlerde stres yönetimi şart.
#Anksiyete Bozuklukları (Genel Anksiyete, Panik Atak)Amigdala hiperaktivitesi, propriyosepsiyon sinyallerini bozar; dikkat dağılması ve hipervigilans yaratır.%15-40 (Azaltma)Anksiyete, propriyosepsiyon hassasiyetini düşürür; panik ataklarda denge kaybı %30 artar. Yan etkiler: Titreme, baş dönmesi, kas spazmı; kronik anksiyete nöral yolları bozar. İş stresiyle birleşince propriyosepsiyon %35 azalır.⚠️ Orta risk; koordinasyon kaybı %25, dikkat gerektiren işlerde tehlikeli. Anksiyete eğitimi önerilir.
#Depresyon (Majör Depresif Bozukluk)Dopamin ve serotonin dengesizliği, motivasyon düşüşüyle hareketsizliğe yol açar; propriyosepsiyon sinyallerini zayıflatır.%10-35 (Azaltma)Depresyon, propriyosepsiyonu hareketsizlik yoluyla bozar; kas tonusu düşer, denge testlerinde hata %20 artar. Yan etkiler: Yorgunluk, apathy, kas zayıflığı; kronik depresyon propriyosepsiyonu kalıcı etkiler. İşyerinde motivasyon kaybı kazaları tetikler.🚨 Yüksek risk; düşme riski %30 artar; uzun süreli hareketsizlik propriyosepsiyonu %25 bozar. Depresyon taraması şart.
#Mental Yorgunluk (Bilişsel Yorgunluk)Beyin prefrontal korteksini yorar, propriyosepsiyon sinyallerini işleme kapasitesini düşürür; dikkat dağılması yaratır.%15-40 (Azaltma)Mental yorgunluk, propriyosepsiyonu bozar; denge süresi %25 kısalır. Yan etkiler: Zihin bulanıklığı, koordinasyon kaybı, kas tepkisi yavaşlaması; uzun oturumlar propriyosepsiyonu %30 düşürür. İş stresiyle birleşince etki artar.⚠️ Orta risk; koordinasyon kaybı %25, vardiyalı işlerde tehlikeli. Mola stratejileri önerilir.
#Travma Sonrası Stres Bozukluğu (PTSD)Hipervigilans ve flashback’ler propriyosepsiyon sinyallerini bozar; amigdala hiperaktivitesi dengeyi etkiler.%25-50 (Azaltma)PTSD, propriyosepsiyonu travma tetikleyicileriyle bozar; düşme riski %40 artar. Yan etkiler: Hiperarousal, dissosiyasyon, kas gerginliği; kronik PTSD propriyosepsiyonu kalıcı düşürür. İşyerinde travma sonrası etki kazaları tetikler.🚨 Yüksek risk; koordinasyon kaybı %35, tehlikeli işlerde yasak. Psikolojik destek şart.
#Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (ADHD)Dikkat dağılması propriyosepsiyon sinyallerini işleme kapasitesini düşürür; hiperaktivite dengeyi bozar.%10-30 (Azaltma)ADHD, propriyosepsiyonu dikkat eksikliğiyle bozar; hata oranı %20 artar. Yan etkiler: Impulsivite, koordinasyon kaybı, yorgunluk; kronik ADHD propriyosepsiyonu %25 düşürür. İşyerinde dikkat bozukluğu kazaları artırır.⚠️ Orta risk; koordinasyon kaybı %20, dikkat gerektiren işlerde tehlikeli. ADHD taraması önerilir.
#Bipolar Bozukluk
(Manik-Depresif Fazlar)		Manik fazda hiperaktivite propriyosepsiyonu bozar; depresif fazda motivasyon düşüşü hareketsizliğe yol açar.%15-45 (Azaltma)Bipolar, propriyosepsiyonu dalgalanmalarla bozar; manik fazda titreme %30 artar. Yan etkiler: Uykusuzluk, impulsivite, kas spazmı; kronik bipolar propriyosepsiyonu kalıcı etkiler. İşyerinde mani kazaları tetikler.🚨 Yüksek risk; düşme riski %35 artar; bipolar yönetimi şart.
#Şizofreni (Psikotik Bozukluklar)Dopamin dengesizliği propriyosepsiyon sinyallerini bozar; halüsinasyon dengeyi etkiler.%20-50 (Azaltma)Şizofreni, propriyosepsiyonu nöral bozulmayla düşürür; koordinasyon kaybı %40 artar. Yan etkiler: Paranoya, hareket bozukluğu, kas rijiditesi; kronik şizofreni propriyosepsiyonu %35 bozar. İşyerinde psikoz kazaları artırır.🚨 Yüksek risk; koordinasyon kaybı %40, tehlikeli işlerde yasak. Psikiyatrik destek şart.
#Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB)Obsesyonlar dikkat dağılması yaratır, propriyosepsiyon sinyallerini bozar; kompulsiyonlar hareketsizliğe yol açar.%10-30 (Azaltma)OKB, propriyosepsiyonu dikkat dağılmasıyla bozar; hata oranı %20 artar. Yan etkiler: Anksiyete, ritüel hareketler, yorgunluk; kronik OKB propriyosepsiyonu %25 düşürür. İşyerinde obsesyon kazaları tetikler.⚠️ Orta risk; koordinasyon kaybı %20, dikkat gerektiren işlerde tehlikeli. OKB taraması önerilir.
#Uyku Bozuklukları (İnsomni, Narkolepsi)Uykusuzluk propriyosepsiyon sinyallerini bozar; narkolepsi ani denge kaybı yaratır.%15-40 (Azaltma)Uyku bozuklukları, propriyosepsiyonu yorgunluk yoluyla düşürür; denge süresi %25 kısalır. Yan etkiler: Gündüz uykusu, dikkat kaybı, kas zayıflığı; kronik uyku bozukluğu propriyosepsiyonu %30 bozar. İşyerinde uyku kazaları artırır.🚨 Yüksek risk; düşme riski %30 artar; vardiyalı işlerde tehlikeli. Uyku hijyeni eğitimi şart.

Notlar:

  • Oranlar ortalama değerler; bireysel testlerle (e.g. tek ayak durma testi) doğrulanmalı. Psikolojik faktörler propriyosepsiyonu %10-50 bozar, çünkü beyin-vücut bağlantısını etkiler (Proske, 2019).
  • İşyerlerinde psikolojik faktörler için tarama önerilir; stres/anksiyete eğitimi propriyosepsiyonu korur.

Propriyosepsiyonu etkileyen psikolojik sebepleri ele alan bu tabloyu tamamlamak, bize önemli bir gerçekliği hatırlatıyor: Zihin ve vücut ayrılmaz bir bütün – psikolojik stresler, fiziksel güvenliği doğrudan tehdit eder.

Tablo, stresin propriyosepsiyonu %20-50 bozduğunu, anksiyetenin %15-40 azalttığını, depresyonun %10-35 düşürdüğünü ve diğer bozuklukların (PTSD, ADHD, bipolar) benzer yıkıcı etkilerini bilimsel verilerle detaylı bir şekilde ortaya koyuyor (NIH, 2023; Frontiers in Psychology, 2022).

Bu etkiler, merkezi sinir sistemi baskılaması, dopamin dengesizliği ve hipervigilans yoluyla gerçekleşir – sonuçta, iş kazaları artar, düşme riski %30-40 yükselir ve verimlilik düşer.

Örneğin, kronik stres propriyosepsiyonu kalıcı bozar, vardiyalı çalışmalarda koordinasyon kaybına yol açar; depresyon hareketsizliği artırarak kas tonusunu zayıflatır (Journal of Affective Disorders, 2020).

İşyerlerinde bu zararlar felaket boyutunda: OSHA verilerine göre, psikolojik faktörler kazaların %30’unu tetikler (European Journal of Applied Physiology, 2018). Yaşlı çalışanlarda etki daha şiddetli (%40-50 artış), bu yüzden erken tarama şart.

Bu tabloyu bir uyarı olarak düşünülmelidir: İşverenler, işyeri hekimleri vasıtası ile psikolojik taramaları entegre etmeli; iş güvenliği uzmanları, eğitim programlarına propriyosepsiyon egzersizlerini eklemeli; çalışanlar, stres yönetimini öğrenmelidir.

Gelecek için Propriyosepsiyonu korumak, sadece fiziksel değil, zihinsel sağlığı da kapsar – bu tabloyu temel alarak, daha derin araştırmalar ve müdahalelerle işyerlerini dönüştürün.

Unutmayın, her psikolojik faktör bir tehlike sinyali – onları görmezden gelmek, hayatları riske atmaktır.

Kaynaklar:PubMed, NIH (2023), Psychoneuroendocrinology (2018), Frontiers in Psychology (2022), Journal of Affective Disorders (2020), Brain Research (2019), American Journal of Psychiatry (2021), Journal of Attention Disorders (2020), Bipolar Disorders (2019), Schizophrenia Research (2021), Journal of Anxiety Disorders (2020), Sleep Medicine Reviews (2019), European Journal of Applied Physiology (2018), Han et al. (2015).

Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanıza özel Propriyoseptif Egzersizler Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

#Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

  • Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
  • +90 232 265 20 65
  • [email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Propriyoseptif ve Vestibüler Duyu Sistemlerinin Harekete Göreli Katkısı: Moleküler Bilim Çağında Keşif Fırsatları https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7867206/

⭐️⭐️ Propriyosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254615000058

⭐️⭐️ Mekanoreseptör https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/mechanoreceptor

⭐️⭐️ Sensörimotor Sistemi, Bölüm I: Fonksiyonel Eklem Stabilitesinin Fizyolojik Temeli. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC164311/

⭐️⭐️ Propriyosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6191985/

⭐️⭐️ PNF Kavramının Temel Unsurları, Bir Eğitim Anlatısı https://www.scientificarchives.com/article/the-essential-elements-of-the-pnf-concept-an-educational-narrative

⭐️⭐️ Motor fonksiyonu iyileştirmede propriyoseptif eğitimin etkinliği: sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4309156/

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde denge ve gücün geliştirilmesinde geleneksel ve güncel yaklaşımların karşılaştırılması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21510715/

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

#propriyosepsiyon #propriyoseptif #tetkikosgb #mustafakebat #kebat

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni15 Ocak 2025
15 Aralık 2024

Propriyosepsiyon

Propriyosepsiyon, vücudun uzaydaki konumunu algılama yeteneği olarak tanımlanan önemli bir nöromüsküler duyudur. Genellikle “altıncı duyumuz” olarak da bilinir ve somatosensasyon (somatosensoriyel duyular) kategorisi altında yer alır. Somatosensasyon, mekanoresepsiyon (titreşim, basınç, ayrımcı dokunma), termoresepsiyon (sıcaklık), nosisepsiyon (ağrı), ekulibriosepsiyon (denge) ve propriyosepsiyon (konum ve hareket hissi) gibi alt kategorileri kapsayan geniş bir terimdir. Bu duyusal bileşenlerin geri bildirimi, periferik sinir sisteminden (PSS) kaynaklanır ve spinal kord seviyesinde (refleksif) ve serebral kortekse (yüksek işlem için) merkezi sinir sistemine (MSS) bilgi aktarır.

Propriyosepsiyon, çeşitli alt-modaliteleri içerecek şekilde anlaşılabilir:

  • Eklem Konum Hissi (EKH): Propriyosepsiyon, eklem veya uzuv konumunun algılanmasıdır. Genellikle aktif eklem konum hissi (AEKH) ve pasif eklem konum hissi (PEKH) ile ölçülür. EKH, bir kişinin sunulan bir eklem açısını algılama ve uzuv hareket ettikten sonra aynı açıyı aktif veya pasif olarak yeniden üretme yeteneğini belirler (klinik olarak eklem eşleştirme görevi olarak ölçülür).
  • Kinestези: Kinestези (kinestezi), insan vücudunun hareket farkındalığıdır (hareket hissi). Hareket hissi, eklem hareketini algılama yeteneğini içerir; hareketin süresi, yönü, amplitüdü, hızı, ivmesi ve zamanlaması dahildir.
  • Kuvvet Hissi (KH): Kuvvet hissi (KH), çaba/heaviness/gerilim hissi veya kuvvet eşleştirme hissi olarak da bilinir. Belirli bir kuvvet seviyesini bir veya daha fazla kez yeniden üretme veya eşleştirme yeteneğidir. Kuvvet hissinin, tendonlarımızdaki Golgi Tendon Organlarından (GTO), kaslarımızdaki kas iğciklerinden ve derimizdeki propriyoseptörlerden gelen afferent geri bildirimlerden kaynaklandığı düşünülür.
  • Hız Değişim Hissi (HDH): HDH, deriye temas eden titreşen nesnelerden kaynaklanan titreşimi algılama yeteneğidir. Aynı tür büyük afferent sinir lifleri (Aαβ) üzerinden propriyosepsiyon gibi iletildiği düşünülür.

Somatosensasyon. Kaynak: Ager, A.L., Borms, D., Deschepper, L., Dhooghe, R., Dijkhuis, J., Roy, J.S., & Cools, A. Propriyosepsiyon ve omuz ağrısı: Sistematik Bir Derleme. J Hand Ther. 2019 Aug 31.

Dünya genelinde propriyosepsiyonun tüm alt-modaliteleri, eklem kapsüllerinden, ligamentlerden, kaslardan, tendonlardan ve deriden gelen sinirsel girdilerin toplamından kaynaklanır; bu çok yönlü sistem, davranış düzenlemesini ve vücudun motor kontrolünü etkiler.

Propriyosepsiyon, çevremizle anlamlı etkileşimler kurmak için kritik öneme sahiptir. Hareket planlaması, spor performansı, müzik aleti çalma ve nihayetinde yaralanmalardan kaçınma gibi konularda yardımcı olur.

Propriyosepsiyonun nörolojik temeli, deride, eklemlerde ve kaslarda (kas iğcikleri ve tendon organ afferentlerinden daha küçük bir bileşen, deri reseptörlerinden ve eklem reseptörlerinden minimal girişle) bulunan duyusal reseptörlerden (mekanoreseptörler ve propriyoseptörler) gelir. Bu kas afferent reseptörler, kas, deri veya eklem gerilimindeki değişikliklerin sinirsel sinyalleşmesi yoluyla uzuv pozisyonunu ve hareketini tanımlar. Dolayısıyla, propriyosepsiyon, vücudunuzdaki duyusal reseptörler ile sinir sisteminiz arasında sürekli bir feedforward ve feedback döngüsüdür.

Propriyoseptörler ve Mekanoreseptörler

Mekanoreseptör, dokulardaki mekanik değişikliklere yanıt veren vücudunuzdaki bir duyusal reseptördür. Farklı mekanoreseptör türleri şunları içerir:

  • Pacinian Korpuskülleri
  • Meissner Korpuskülleri
  • Merkel Diskleri
  • Ruffini Korpuskülleri
  • Golgi Tendon Organları (GTO)
  • Serbest sinir uçları

Ayrıca saç ve deride mekanoreseptörler bulunur.

Ligamentöz dokularda dört tür mekanoreseptör bulunur. Tüm mekanoreseptör türleri miyelinli olup, duyusal bilgiyi MSS’ye hızla iletir:

  • Tip I: (küçük) Düşük eşik, statik ve dinamik ortamlarda yavaş uyum sağlar.
  • Tip II: (orta) Düşük eşik, dinamik ortamlarda hızlı uyum sağlar.
  • Tip III: (büyük) Yüksek eşik, dinamik ortamlarda yavaş uyum sağlar.
  • Tip IV: (çok küçük) Yüksek eşik ağrı reseptörleri, yaralanmayı iletir.

Özellikle Tip II ve Tip III mekanoreseptörlerin propriyosepsiyon hissiyle bağlantılı olduğu düşünülür.

Propriyosepsiyon Bozulmasının Nedenleri

Bir eklemde zayıf propriyosepsiyon, yaralanma olasılığını artırabilir. Propriyosepsiyon bozukluklarının nedenleri henüz net değildir. Propriyosepsiyon kaybı, lokal doku hasarı, ödem (şişlik) varlığı veya rekabetçi nosiseptif girdiler (ağrı varlığı) gibi nedenlerle azalabilir.

Propriyosepsiyonu etkileyen faktörler şunlardır:

  • Geçici Bozulma: Alkol tüketimi gibi geçici durumlar propriyosepsiyonu etkileyebilir.
  • Yaşa Bağlı Değişiklikler: Sinirler, eklemler ve kaslardaki doğal yaşa bağlı değişiklikler propriyosepsiyon kaybı riskini artırır.
  • Yaralanmalar veya Nörolojik Durumlar: Kaslar, sinirler ve serebellum gibi nöromüsküler sistemi etkileyen yaralanmalar veya tıbbi durumlar, propriyosepsiyonu uzun vadeli veya kalıcı olarak bozabilir.

Aşağıdaki nörolojik durumlarda propriyosepsiyon bozuklukları gözlemlenmiştir:

  • İnme
  • Parkinson Hastalığı
  • Multipl Skleroz
  • Periferik Nöropati

Propriyosepsiyon Değerlendirme

Propriyosepsiyonun ölçümü şu anda yeterince gelişmiş değildir. Propriyosepsiyon, yalnızca laboratuvar ortamında karmaşık bilgisayar arayüzlü ekipmanlarla güvenilir şekilde ölçülebilir. Klinik ortamda propriyosepsiyon açıklarını nicelize etmek için geçerli, güvenilir ve duyarlı araçlar ve sonuç ölçütleri eksikliği bulunmaktadır.

Propriyosepsiyon açığı şüphesi varsa, aşağıdaki klinik yönlere odaklanılmalıdır:

Subjektif Değerlendirme: Aşağıdaki sorulara odaklanılmalıdır:

  • Tek ayak üzerinde durmada zorluk veya sık düşme gibi denge sorunları.
  • Düz çizgide yürüme veya nesneye uzanmada zorluk gibi koordinasyonsuz hareketler (ataksi).
  • Düşme korkusu nedeniyle merdiven çıkma veya engebeli zeminlerde yürümeden kaçınma.

Objektif Değerlendirme: Yukarıdakilere ek olarak aşağıdaki noktalar gözlemlenmelidir:

  • Genel koordinasyon (ulaşma testleri, yıldız denge testi, üst ekstremite koordinasyon testleri).
  • Nesneleri düşürme veya çarpma gibi sakarlık.
  • Kötü postür kontrolü (slouch veya otururken masaya ek ağırlık koyma).
  • Bir görev için uygun kas gücünü tanıyamama (örneğin, kalemi çok sert basma veya nesneyi kaldırmak için yeterli kuvveti ayarlayamama).

Hekimler – Fizyoterapistler, değerlendirilen vücut bölgesine bağlı olarak aşağıdaki klinik testleri kullanabilir:

  • Romberg Testi
  • Topuk-Diz Testi: Kişi, bir ayağının topuğunu diğer dizine değdirmeli ve topuğunu düz bir çizgiyle aşağı indirip yukarı çıkarmalıdır (yerçekimi etkisini ortadan kaldırmak için sırtüstü pozisyonda yapılmalıdır).
  • Ataksi: En iyi şekilde, kişinin ulaşım sınırında tutulan muayene edicinin parmağına dokunarak ve parmak aniden başka bir konuma taşındığında ortaya çıkar.
  • Parmak-Burun-Parmak Testi: Kişi, burnuna ve muayene edicinin parmağına hızlıca dokunmalıdır.
  • Distal Propriyosepsiyon Testi: Muayene eden, kalça, diz, ayak bileği ve büyük ayak parmağını yukarı-aşağı hareket ettirir; kişi gözleri kapalıyken aynı hareketi tekrarlar.
  • Karşıt Eklem Eşleştirme Görevi: Kişi, gösterilen bir eklem açısını eşleştirir ve gerçek eklem açısı ile yeniden üretilen açının farkı (hata) ölçülür.

Yeni Beceriler Öğrenme

Sağlam bir propriyosepsiyon hissi, yeni bir beceri öğrenmek için kritik öneme sahiptir. Herhangi bir yeni becerinin öğrenilmesi sırasında (örneğin spor performansı veya sanatsal bir etkinlik), genellikle o etkinliğe özgü propriyoseptif görevlere aşina olmak gereklidir. Uygun propriyoseptif giriş entegrasyonu olmadan, bir sanatçı fırçayı tuvale süremez; bir sürücü direksiyonu veya pedalları kullanamaz; dokunmatik yazım veya bale dansı mümkün olmaz. Sonuç olarak, propriyosepsiyonu eğitmek ve geliştirmek önemlidir; bu, görsel geri bildirim bağımlılığı olmadan çevremizle etkileşim kurmamızı sağlar.

Fizyoterapi – Propriyosepsiyon Eğitimi

Propriyosepsiyon açığının altta yatan nedenine bakılmaksızın, klinisyenler motor becerileri, gücü, dengeyi ve koordinasyonu iyileştirmek için görevler ve etkinliklerle kişileri rehabilite edebilir. Ayrıca, kişilerin propriyosepsiyon disfonksiyonu ile günlük yaşam aktivitelerini (ADL) yönetmeyi öğrenmelerine yardımcı olabilirler.

Propriyoseptif eğitimin somatosensoriyel ve sensorimotor fonksiyonda anlamlı iyileşmeler sağlayabileceğine dair birleşik kanıtlar bulunmaktadır. Somatosensoriyel fonksiyonun yeniden eğitimi, somatosensoriyel modalitelerin düzeltilmesini hedefleyen herhangi bir müdahaleyi içerir.

Propriyoseptif Eğitimin Pratik Uygulamaları

Propriyosepsiyon açıklarını gidermek için kişiselleştirilmiş rehabilitasyon programları tasarlanması idealidir. Bu programlar, aşağıdaki yöntemlerle desteklenir:

  • Eğitim ve Farkındalık: Kişiler, propriyosepsiyonun işlevselliği ve günlük yaşamdaki etkisi hakkında bilgilendirilir. Bu, bireylerin kendi vücut mekaniklerini anlamasını ve bilinçli bir şekilde hareket etmesini sağlar.
  • Tekrarlayan Uygulama ve Geri Bildirim: Farklı duyusal uyarıları (basınç, doku farklılıkları) algılama, yerleştirme ve ayırt etme üzerine yoğunlaşan egzersizler, propriyoseptif hassasiyeti artırır. Örneğin, gözler kapalıyken nesnelerin dokusunu ayırt etme gibi görevler, somatosensoriyel entegrasyonu güçlendirir.
  • Denge ve Kararsız Yüzey Çalışmaları: Bosu topu veya denge tahtası gibi kararsız yüzeylerde durma veya itme egzersizleri, propriyoseptörlerin adaptasyon yeteneğini geliştirir. Bu, özellikle alt ekstremite yaralanmalarında (örneğin, ayak bileği burkulmaları) etkilidir.
  • Çift Görev Eğitimleri: Görsel geri bildirim olmadan denge veya koordinasyon görevleri, propriyosepsiyonun bağımsız işleyişini test eder ve iyileştirir. Örneğin, bir eldeki nesneyi tutarken diğer elle denge kurma egzersizi bu kategoriye girer.
  • Somatosensoriyel Stimülasyon: Vibrasyon terapisi veya farklı dokularla yapılan çalışmalar, propriyoseptörlerin duyarlılığını artırarak sinir sistemi ile kaslar arasındaki iletişimi güçlendirir.

Müdahale yöntemleri farklı duyusal uyarıları, basıncı veya nesneleri algılama, yerleştirme, ayırma veya tanıma konusunda tekrarlayan uygulama ve geri bildirim; PRATİK, PRATİK, PRATİK! çok önemlidir.

Bilimsel Bulgular ve Kanıtlar

Son yıllarda yapılan çalışmalar, propriyoseptif eğitimin somatosensoriyel ve sensorimotor fonksiyonlarda anlamlı iyileşmeler sağladığını göstermektedir.

Örneğin,

2019’da inme sonrası bacak somatosensoriyel yeniden eğitimine yönelik bir derleme, bacak somatosensoriyel bozuklukları için kullanılan müdahalelerin somatosensoriyel fonksiyonu ve dengeyi önemli ölçüde iyileştirdiğini, ancak yürüyüşü iyileştirmediğini, bu da eğitimin özgüllüğünü gösterdi.

2005’te anterior krusiyal ligament (AKL) yaralanması veya rekonstrüksiyonu olan kişilerde propriyoseptif ve denge egzersizlerinin etkisine yönelik sistematik bir derleme, propriyoseptif ve denge egzersizlerinin AKL eksikliği olan bireylerde sonuçları iyileştirdiğini bildirdi. Benzer şekilde, 2015’te spor yapan popülasyonda ayak bileği burkulmaları üzerine yapılan bir derleme, propriyoseptif eğitim programlarının, özellikle ayak bileği burkulma öyküsü olanlarda, yeniden yaralanma oranını azalttığını ortaya koydu.

2016’da Parkinson hastalarında denge disfonksiyonu ve postüral instabilite üzerindeki fizyoterapi tedavisinin etkinliği üzerine sistematik bir derleme ve meta-analiz, denge eğitimi ile kas güçlendirme, hareket açıklığı ve yürüme eğitimi egzersizlerinin Parkinson hastalarında dengeyi iyileştirdiğini bildirdi. Propriyosepsiyonun da denge eğitimiyle iyileştirilebileceği göz önüne alındığında, bu popülasyonda propriyoseptif yeniden eğitim önerilebilir.

Propriyosepsiyon Rehabilitasyonu Genellikle Şunlar İçerir:
  1. Denge Egzersizleri: Denge tahtası üzerinde durmak, özellikle ayak bileği veya diz yaralanmaları için fizik tedavide propriyosepsiyon yeteneklerini yeniden eğitmek veya artırmak için sıkça kullanılır. Üst ekstremiteler için kararsız bir yüzeyde ağırlık taşıma egzersizleri (örneğin, Bosu Topu veya stabilite diski üzerinde itme veya dirsekler üzerinde ağırlık taşıma) yapılabilir.
  2. Tai Chi ve Yoga: Tai Chi, alt ekstremite propriyosepsiyonunu iyileştirir ve yoga denge ile kas gücünü artırır. Tai Chi’nin yavaş, odaklanmış hareketleri, beyne geri bildirilen propriyoseptif bilgilerin yoğun bir “dinleme ortamı” oluşturmasını sağlayarak zihin-vücut entegrasyonunu daha da geliştirir.
  3. Somatosensoriyel Stimulasyon Eğitimi: Vibrasyon terapisi, farklı dokular (pamuk topu vs. kanca ve halka bant) gibi yöntemler.
  4. Eklem Yeniden Konumlandırma Eğitimi: Eklem eşleştirme görevleri.
Sonuç ve Öneriler

Propriyosepsiyon, vücudun çevresel uyum yeteneğinin temel taşıdır ve yaşa, yaralanmalara veya nörolojik durumlara bağlı olarak bozulabilir. Fizyoterapi müdahaleleri, propriyoseptif eğitimiyle bu kayıpları telafi edebilir ve bireylerin günlük yaşam kalitesini artırabilir. İş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri için, propriyosepsiyonun iş kazalarıyla ilişkisini göz önünde bulundurarak, çalışanlara yönelik eğitim programları ve ergonomik düzenlemeler önerilir. Bu bilgilerin işyeri uygulamalarına entegre edilmesi, daha güvenli ve verimli bir çalışma ortamı yaratmada kritik bir adım olacaktır.

Propriyosepsiyon, Interosepsiyon, Nörosepsiyon Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanız beyaz yaka çalışanlarına özel – Yüksekte Çalışanlara Denge – Propriyoseptif Egzersizler Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

  • Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
  • +90 232 265 20 65
  • [email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Proprioseptif ve Vestibüler Duyu Sistemlerinin Harekete Göreli Katkısı: Moleküler Bilim Çağında Keşif Fırsatları https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7867206/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254615000058

⭐️⭐️ Mekanoreseptör https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/mechanoreceptor

⭐️⭐️ Sensörimotor Sistemi, Bölüm I: Fonksiyonel Eklem Stabilitesinin Fizyolojik Temeli. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC164311/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6191985/

⭐️⭐️ PNF Kavramının Temel Unsurları, Bir Eğitim Anlatısı https://www.scientificarchives.com/article/the-essential-elements-of-the-pnf-concept-an-educational-narrative

⭐️⭐️ Motor fonksiyonu iyileştirmede proprioseptif eğitimin etkinliği: sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4309156/

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde denge ve gücün geliştirilmesinde geleneksel ve güncel yaklaşımların karşılaştırılması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21510715/

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ Futbolda duruş kontrolüne uzmanlık ve görsel katkının etkisi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0838.2005.00502.x

⭐️⭐️ Spor veya günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteler ile dik duruştaki duruş bozukluğu arasındaki ilişkinin sistematik bir incelemesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23955562/

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

#propriyosepsiyon #denge #işgüvenliği #uzman #tetkikosgb #kebat

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni15 Aralık 2024
İş Sağlığı ve Güvenliği Çözümlerimizle Tanışın
Bilgi almak için Hizmet Talep Formumuzu doldurun, size ulaşalım.
Teklif Al