3 Aralık 2025

Kişisel Koruyucu Donanım Dışındaki Günlük Giysi Veya İç Çamaşırı Sebepli İş Kazaları

İş sağlığı ve güvenliği alanında odak noktası çoğunlukla kişisel koruyucu donanımlar (KKD), tehlikeli ekipmanlar ya da proses kaynaklı maruziyetler üzerine kuruludur. Ancak iş kazalarının nedenlerini incelerken gözden kaçırılan kritik bir unsur vardır: çalışanların günlük giyim tercihleri.

İş giysileri, KKD kapsamına girmeyen, çalışan tarafından bireysel tercih doğrultusunda belirlenen giysiler olsa da, iş ortamında ciddi risk unsurlarına dönüşebilir. Dar, gevşek, yanıcı ya da sentetik kumaşlardan yapılmış iç çamaşırları ve elbiseler; ergonomiyi bozarak, statik elektrik oluşturarak veya fiziksel takılmalar yoluyla kazaları tetikleyebilir.

Doğrudan KKD sınıfına girmeyen lakin çalışma ortamında iş kazalarına neden olmuş ya da olma potansiyeli taşıyan giysi tercihlerinin değerlendirmesi iş güvenliği uzmanları için risk analizinin kapsamını genişletme ve çalışan eğitimlerinde bu konuya yer verme gerekliliğini gözler önüne sermektedir.

⚠️ 1. Gevşek Giysi – Döner Parçaya Dolanma (Torna Tezgâhı Kazası)

Sektör: Metal işleme / Atölye
Giysi Etkeni: Geniş kollu gömlek
Kaza Açıklaması: Operatör, torna tezgâhında çalışırken gevşek gömleğinin kolu dönen milden dışa doğru uzanan parça tarafından yakalandı. Kol kumaşı mil etrafında sarılarak çekildi ve çalışanın kolu ciddi şekilde kırıldı.
Önlenebilirdi: Bilekten lastikli iş giysisi veya kısa kollu üniforma tercih edilseydi.

⚠️ 2. Sentetik İçlik – Kaynak İşinde Yanık Riski

Sektör: Gemi inşa / Ağır sanayi
Giysi Etkeni: Naylon-poliester iç çamaşırı
Kaza Açıklaması: Kaynak yapan çalışanın kıvılcım sıçraması sonucu tişörtünün altındaki sentetik içlik alev aldı. Sentetik malzeme eriyerek deriye yapıştı, 2. derece yanık oluştu.
Önlenebilirdi: Pamuk esaslı, yanmaz iç çamaşırı kullanılsaydı.

⚠️ 3. Topuklu Ayakkabı – Yük Düşmesi Sonucu Ayak Bileği Kırığı

Sektör: Depo / Lojistik
Giysi Etkeni: Modaya uygun, 4 cm topuklu ayakkabı
Kaza Açıklaması: Kadın çalışan palet çekmek üzere adım attığında, dengesini kaybedip devrildi. Ayağına yük binmesi sonucu bileği kırıldı.
Önlenebilirdi: Düz taban, kaymaz iş ayakkabısı tercih edilmeliydi (KKD tanımına girebilir ancak genelde dış kıyafet etkisi olarak göz ardı edilir).

⚠️ 4. Polyester Gömlek – Statik Elektrik Kaynaklı Patlama

Sektör: Kimya üretimi
Giysi Etkeni: Tamamen polyester karışımlı gömlek
Kaza Açıklaması: Yanıcı buhar ortamında çalışan işçi, statik elektrik yüklü sentetik gömlek nedeniyle kıvılcım oluşturdu. Yakındaki solvent tankının üstünde parlamaya neden oldu.
Önlenebilirdi: Antistatik pamuk esaslı iş kıyafeti kullanılsaydı.

⚠️ 5. Uzun Etek – Merdivende Takılma

Sektör: Ofis destek / Kat hizmetleri
Giysi Etkeni: Moda amaçlı uzun etek
Kaza Açıklaması: Merdivenlerden çıkan çalışan, eteğine basarak dengesini kaybetti ve başını merdiven demirine çarptı. Kafa travması oluştu.
Önlenebilirdi: Diz hizasında, dar kesimli ve hareketi kısıtlamayan bir kıyafet tercih edilseydi.

⚠️ 6. Kemerli Giysi – Konveyör Hat Üzerinde Sürüklenme

Sektör: Gıda üretimi
Giysi Etkeni: Belinde metal tokalı ve sarkan uzun kemer
Kaza Açıklaması: Temizlik görevlisinin kemeri, konveyör bandın çıkıntılı parçasına takıldı. İşçi 1.5 metre sürüklendi ve belinden yaralandı.
Önlenebilirdi: Sarkan aksesuar ve kemerler yasaklanmış olmalıydı.

⚠️ 7. Kapüşonlu Sweatshirt – Forklift Görüş Alanı Kısıtlaması

Sektör: Lojistik / Soğuk depo
Giysi Etkeni: Baş kısmı kapalı kapüşonlu üst giyim
Kaza Açıklaması: Kapüşonun görüşü engellemesi nedeniyle operatör, geri manevra sırasında diğer işçiyi fark edemedi ve çarpışma meydana geldi. Hafif yaralanmayla sonuçlandı.
Önlenebilirdi: Görüş alanını engellemeyen başlık veya bere kullanılmalıydı.

⚠️ 8. Bol Pantolon – Merdiven Basamağına Takılma

Sektör: İnşaat
Giysi Etkeni: Aşırı bol paçalı pantolon
Kaza Açıklaması: Kalıp ustası merdivenden inerken pantolon paçası basamağa takıldı. Düşerek bileğini burktu ve 2 hafta iş göremezlik yaşadı.
Önlenebilirdi: İş pantolonu dar paçalı veya bilekten lastikli olmalıydı.

⚠️ 9. Dar İç Çamaşırı – Dolaşım Bozukluğu & Dikkat Dağınıklığı

Sektör: Otomotiv montaj hattı
Giysi Etkeni: Aşırı sıkı iç çamaşırı
Kaza Açıklaması: Çalışan, bacak bölgesindeki baskı nedeniyle sürekli huzursuzluk yaşadı. Konsantrasyon kaybı sonucu montaj sırasında elini kıstırdı.
Önlenebilirdi: İş esnasında konfor sağlayan, terletmeyen ve kan dolaşımını engellemeyen çamaşır kullanılmalıydı.

⚠️ 10. Parlak Renkli Kıyafet – Gece Şantiye Alanında Görünmezlik

Sektör: Yol bakım-onarım
Giysi Etkeni: Reflektörsüz, modaya yönelik günlük kıyafet
Kaza Açıklaması: Gece vardiyasında çalışan işçinin kıyafeti diğer ekipmanlar arasında ayırt edilemedi. Operatör gece görüşünde fark edemedi ve makinayla temasa sebep oldu.
Önlenebilirdi: Yüksek görünürlüklü reflektif kumaşlı iş tişörtleri kullanılmalıydı (KKD değil, personelin kendi tişörtüydü).

📌 Genel Değerlendirme:

Bu örnekler şunu açıkça ortaya koyar:

“Kişisel Koruyucu Donanım kadar, KKD harici günlük giysi tercihleri de iş kazalarının doğrudan veya dolaylı nedenidir.”

Giysi Materyali: Yanmazlık, antistatik özellik, nefes alabilirlik
Giysi Kesimi: Dar – bol, sarkan aksesuarlar, hareket kabiliyeti
Renk ve Görünürlük: Gece çalışmaları ve açık alanlar
Konfor ve Fonksiyonellik: Konsantrasyon ve fizyolojik konfor

Günlük kıyafetler sıradan seçimler gibi görünse de, bir iş kazasının tetikleyici unsuru haline gelebilir. Gevşek bir gömlek, yanıcı bir içlik, statik yüklü bir kazak ya da reflektörsüz bir tişört; çoğu zaman ihmal edilen ama hayati sonuçlar doğuran risklerdir. Bu yazıda örnekleriyle gösterilen kazalar, iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımımızın yalnızca KKD ile sınırlı kalamayacağını ortaya koymaktadır.

İşverenler, iş güvenliği uzmanları ve çalışanlar olarak, giyimin de bir risk parametresi olduğunu kabul etmek, çalışanlara iş giysisi kültürünü kazandırmak ve üretim ortamına uygun giyim kodları oluşturmak kaçınılmaz bir gerekliliktir. Çünkü bazen bir kıyafet tercihi, sadece stil değil, hayati bir fark yaratabilir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği3 Aralık 2025

24 Eylül 2025

Denizde ve Gemide Güvenli Çalışma Eğitimi – III ”Denizde ve Gemide Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Kullanımı”

Denizde ve gemide güvenli çalışmanın temel yapıtaşlarından biri kişisel koruyucu donanımların (KKD) doğru seçimi ve bilinçli kullanımıdır. Deniz ortamı; ıslaklık, düşük sıcaklık, tuzluluk, sürekli hareket ve ani acil durum riski gibi değişken koşullara sahiptir. Bu nedenle kara ortamında yeterli olan KKD’ler, deniz için özel niteliklere sahip olmalı ve işlevselliğini bu zorlu koşullarda da sürdürebilmelidir.

Can Yeleği Türleri ve Doğru Giyilme Şekli

Can yelekleri, denizde çalışmanın vazgeçilmez KKD’sidir. Temel işlevi, düşme veya batma anında çalışanın su yüzeyinde kalmasını sağlamaktır. Otomatik şişmeli (CO₂ kartuşlu), manuel şişmeli ve sabit dolgulu (örneğin köpüklü) olmak üzere farklı türleri mevcuttur. Yeleğin tipi, çalışanın rolüne, yüzme bilip bilmemesine ve gemideki görev alanına göre seçilmelidir. Yanlış giyilen ya da gevşek takılan bir can yeleği suya düşme anında boğulmaya neden olabilir.

Önlemler:

Her çalışanın bedenine uygun numarada ve sertifikalı can yeleği tahsis edilmesi,
Otomatik şişmeli yeleklerin kartuş basınç kontrollerinin periyodik yapılması,
Giyerken alt kayışın (kasık kemeri) mutlaka geçirilmesinin sağlanması,
Eğitici simülasyonlar ile “can yeleğiyle suya düşme” denemelerinin yapılması.

Deniz Elbiseleri, Kuru Tulumlar ve Neopren Giysiler

Deniz ortamında çalışanlar; düşük su sıcaklığı, rüzgar ve uzun süreli ıslaklıkla mücadele etmek zorundadır. Bu nedenle neopren elbiseler, kuru tulumlar veya suda yüzebilir özellikteki deniz iş giysileri kullanılır. Neopren, ısı yalıtımı sağlar ve dalgıçlar için uygundur. Kuru tulumlar ise su geçirmez olup soğuk ve rüzgarlı ortamlarda gemi personeli tarafından tercih edilir. Sıradan kumaş giysiler, ıslandığında ağırlaşır, soğuk iletimi artırır ve boğulma riskini yükseltir.

Önlemler:

Hava ve deniz sıcaklığına göre kıyafet seçimi yapılması,
Neopren veya kuru tulumların kol, bacak ve boyun conta bölgelerinin her kullanımdan önce kontrol edilmesi,
Kıyafetlerin yalıtım değerlerinin (clo) iş türüne göre belirlenmesi,
Giysi içindeki nemin azaltılması için termal içlik veya hızlı kuruyan kumaş önerilmesi.

Emniyet Kemeri, Kask, Gözlük ve Kaymaz Tabanlı Ayakkabı Kullanımı

Deniz ortamında çalışan personelin karşılaştığı düşme, çarpma, sıçrama ve kayma tehlikelerine karşı klasik iş güvenliği ekipmanları, denize özel niteliklerle donatılmış olmalıdır.

Emniyet kemeri, özellikle yüksekten çalışma veya güverte kenarında çalışırken düşmeyi önlemek için kullanılır.
Kask, düşük tavanlı alanlarda veya vinç yükü altında çalışanlar için gereklidir.
Gözlük, balık kanı, tuzlu su sıçraması veya kimyasal temizlik maddelerine karşı koruma sağlar.
Kaymaz tabanlı ayakkabılar, ıslak ve yağlı güvertelerde kayma riskini azaltır. Suda ağırlaşmayan, bileği destekleyen modeller tercih edilmelidir.

Önlemler:

Tüm personel için iş başı öncesi KKD kontrol listesi uygulanması,
Kaskların çene bağlarının kapalı olması kuralının denetlenmesi,
Gözlüklerin anti-buğulanma ve UV korumalı olması,
Ayakkabıların taban yapısının SRC (kaymazlık) sertifikalı olması.

Su Geçirmez Telsiz, Sinyal Cihazları, Düdük ve Işık Taşıma Zorunluluğu

Acil durumlarda deniz ortamında iletişim kurmak ve yer tespiti yapmak hayati önemdedir. Bu nedenle KKD’nin sadece fiziksel koruma değil, aynı zamanda haberleşme ve görünürlük sağlaması da gerekir.

Su geçirmez telsiz, gemiden ayrılan personel ya da acil durumda haberleşme için kullanılır.
Sinyal cihazları, örneğin kişisel AIS (Automatic İdentification System– otomatik tanımlama sistemi) beacon’lar (Sinyal vericiler) ile konum iletimi sağlanır.
Düdük, denizde sesli yardım çağrısı için kullanılır ve özellikle görüş azaldığında hayati öneme sahiptir.
Kişisel ışık (strobe light), gece veya sisli havalarda kişinin yerini görünür kılar.

Önlemler:

Her personelin can yeleğine entegre düdük ve ışık bulundurması zorunlu hale getirilmesi,
Su geçirmez telsizlerin haftalık pil ve bağlantı kontrollerinin yapılması,
Açık deniz çalışanlarına AIS beacon temin edilmesi,
Acil durum tatbikatlarında bu cihazların doğru kullanımıyla ilgili uygulamalı eğitim verilmesi.

Genel Önlemler ve Uygulama Önerileri

KKD Eğitimi: Tüm personelin katılımıyla yılda en az bir kez teorik ve pratik KKD kullanımı eğitimi yapılmalı.
KKD Denetimi: İşe başlamadan önce gözetmen kontrolünde KKD uygunluk denetimi yapılmalı.
KKD Depolama: KKD’ler kuru, kapalı ve temiz ortamlarda saklanmalı; tuz, güneş ve nemden korunmalı.
Kayıt Tutma: KKD’lerin dağıtımı, kullanımı ve bakımı ile ilgili takip çizelgeleri düzenli tutulmalı.
KKD Yenileme: Fiziksel hasar, süre aşımı veya fonksiyon kaybı tespit edilen KKD’ler derhal değiştirilmelidir.

Deniz ortamında KKD sadece bir koruma aracı değil, hayati bir kurtarıcıdır. Bu nedenle hem doğru KKD seçimi hem de bilinçli kullanımı, deniz iş güvenliği kültürünün vazgeçilmez bir parçası olarak benimsenmelidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ BALIKÇI GEMİLERİNDE YAPILAN ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18741&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ BALIKÇI GEMİLERİNDE YAPILAN ÇALIŞMALARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/wxtnvm2v/gururtantoglu.pdf

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği24 Eylül 2025

21 Ağustos 2025

İş Ayakkabısında Kayma Direnci SRA, SRB ve SRC

İş Ayakkabılarında Kayma Direnci – SRA, SRB ve SRC Test Standartlarının Teknik ve Mevzuat Temelli Analizi

Kayma Riski ve İş Güvenliği Bağlamı

İş kazalarının önemli bir kısmını kayma, takılma ve düşmeler oluşturmaktadır. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) ve SGK verilerine göre, kaymaya bağlı iş kazaları; düşmeye neden olan ikinci büyük kazalanma biçimidir ve ciddi uzuv yaralanmalarına, uzun süreli iş göremezliğe veya ölümlere neden olabilmektedir.

İş ayakkabısı, bu tür kazaların önlenmesinde en önemli kişisel koruyucu donanımlardan biridir. Ancak yalnızca “koruyucu burunlu” olmak yeterli değildir. Özellikle kaymaz taban özelliği, iş ayakkabısının performansını belirleyen kritik bir teknik kriterdir.

Bu bağlamda SRA, SRB ve SRC kodlamaları; ayakkabının uluslararası standartlara göre hangi yüzey ve koşullarda kaymazlık testlerini başarıyla geçtiğini gösteren sistematik sınıflamalardır.

EN ISO 20345 ve Kayma Direnci Test Süreci

İş ayakkabılarında kaymazlık testleri, EN ISO 20344:2021 standardının ilgili bölümlerinde tanımlanmış test metodolojilerine göre gerçekleştirilir. EN ISO 20345, koruyucu ayakkabıların özelliklerini belirlerken, EN ISO 20344 bu ürünlerin test yöntemlerini tarif eder.

Bu testlerde; ayakkabının dış tabanının, belirli eğimde ve farklı yüzey kaplamalarında, kontrollü basınç ve hızla kayma eğilimi ölçülür. Testler iki farklı düzlemde yapılır:

Düz test: Ayakkabı zemine düz şekilde yerleştirilir ve öne doğru kaydırılır.
Topuk testi: Ayakkabı zemine yaklaşık 7° eğimle yerleştirilir; bu test özellikle merdiven ve eğimli yüzey senaryolarını simüle eder.

SRA Sertifikası – Seramik Zemin + Sabun Çözeltisi

SRA sertifikası, ayakkabının seramik karolara benzeyen pürüzlü bir yüzey üzerinde, seyreltilmiş sabun çözeltisi (sodyum lauril sülfat) ile test edildiği anlamına gelir.

Test ortamı: Seramik karo + %0,5 sodyum lauril sülfat içeren solüsyon.
Minimum gereksinimler:
- Düz yüzey: Sürtünme katsayısı (µ) ≥ 0,32
- Topuk eğim testi: µ ≥ 0,28

SRA sertifikalı ayakkabılar, genellikle ıslak ve sabunlu ortamlar için uygundur. Gıda sektörü, mutfaklar, temizlik hizmetleri gibi alanlarda tercih edilir.

Ancak SRA yalnızca bir tür kayganlaştırıcı ile yapılan testi ifade eder. Yağ, dizel veya farklı kimyasalların bulunduğu ortamlarda yeterli güvenlik sunmayabilir.

SRB Sertifikası – Çelik Zemin + Gliserin

SRB sertifikası, daha zorlu bir yüzey ve kayganlaştırıcı ile yapılan testleri ifade eder.

Test ortamı: Endüstriyel çelik levha + %90 oranında gliserin çözeltisi (yoğun, kaygan sıvı)
Minimum gereksinimler:
- Düz yüzey: µ ≥ 0,18
- Topuk eğim testi: µ ≥ 0,13

SRB sınıfı ayakkabılar, yağlı-metalik yüzeylerde çalışılan sanayi alanlarında, örneğin ağır imalat, otomotiv atölyeleri, torna-tezgâh ortamları gibi zeminlerde performans gösterir.

Gliserin; gres, hidrolik yağ ve makine sıvılarının kayganlık seviyesine benzer nitelikte olduğu için, SRB testi daha agresif ve gerçekçi bir değerlendirme sunar.

SRC Sertifikası – SRA + SRB Birleşimi

SRC etiketi, bir ayakkabının hem SRA hem de SRB testlerini başarıyla geçtiği anlamına gelir. Bu da hem sabunlu seramik zeminlerde hem de yağlı çelik yüzeylerde minimum sürtünme katsayılarını sağladığını gösterir.

SRC kodlaması; çok amaçlı, kayganlık riski yüksek ve değişken zemin koşulları olan iş yerleri için en güvenli tercihtir.

Test sonuçları:
- Sabunlu seramik yüzey (SRA): Düz: ≥ 0.32 / Topuk: ≥ 0.28
- Gliserinli çelik yüzey (SRB): Düz: ≥ 0.18 / Topuk: ≥ 0.13

SRC iş ayakkabıları; gıda üretim tesisleri, tersaneler, yağ işleme alanları, kimya sektörü, inşaat şantiyeleri gibi karmaşık zemin türlerinin bulunduğu yerlerde önerilir.

Sertifika Karşılaştırma Tablosu

Sertifika	Test Zemini	Kayganlaştırıcı	Kullanım Alanı
SRA	Seramik karo	Sabun çözeltisi	Islak, hijyenik alanlar (mutfak, temizlik)
SRB	Çelik levha	Gliserin	Yağlı, metalik zeminler (atölye, sanayi)
SRC	Her ikisi	Sabun + Gliserin	Karmaşık ortamlar, yüksek riskli işler

Sıklıkla Karşılaşılan Hatalar

İş güvenliği uzmanları açısından, ayakkabı seçiminde sık yapılan hatalar şunlardır:

Sadece CE işaretine bakılması: CE tek başına kayma direncini garanti etmez.
SRC etiketi olmayan ayakkabıların yağlı zeminlerde kullanımı: Yetersiz sürtünme katsayısı, sahada ciddi kaza riskine neden olabilir.
Ayakkabı tabanının aşınmasının göz ardı edilmesi: SRC performansı, zamanla taban yüzeyindeki mikro yapının bozulmasıyla kaybolur.

Bu nedenle, SRC sertifikası tek başına yeterli değildir; ayakkabının periyodik kontrolü ve taban dokusunun bütünlüğünün korunması gerekir.

Alternatif Sertifikalar ve Gelişmiş Testler

Bazı üreticiler, EN ISO normları dışında kendi geliştirdikleri test sistemlerini veya ASTM F2913, SATRA TM144 gibi uluslararası test yöntemlerini kullanmaktadır.

ASTM F2913: Farklı eğim ve hızlarla sürtünme katsayısını ölçer; daha gelişmiş veri sağlar.
SATRA TM144: Gerçek yaşam senaryolarına göre test edilen İngiliz menşeli yöntemdir.

Ancak Türkiye’de resmi olarak tanınan kaymazlık sınıflandırmaları, EN ISO 20344 ile uyumlu olan SRA, SRB ve SRC test sonuçlarıdır.

Mevzuat Dayanağı ve Denetim Sorumluluğu

İşveren, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereği, çalışanın maruz kalabileceği risklere karşı uygun kişisel koruyucu donanımı sağlamakla yükümlüdür. 28695 sayılı KKD Yönetmeliği’ne göre:

“KKD’lerin riskin türüne ve büyüklüğüne uygun olması ve ilgili teknik düzenlemeye (standardizasyona) göre test edilmiş olması zorunludur.”

Ayrıca, ayakkabının etiketleme bilgileri, sertifikasyon belgeleri, uygunluk beyanı ve kullanım kılavuzu gibi evraklar, denetimlerde iş güvenliği uzmanlarının kontrolünde olmalıdır.

Sonuç ve Uygulama Önerileri

Saha koşulları ne kadar karmaşık ve riskli ise, ayakkabının kaymazlık performansı o kadar kritik hâle gelir. Bu nedenle:

SRC sertifikası, karmaşık zemin risklerinde varsayılan tercih olmalıdır.
Sertifika bilgisi mutlaka teknik dokümanla teyit edilmelidir; sadece ürün kutusundaki işaretleme yeterli değildir.
Kullanım süresi sonunda taban aşınma seviyesi kontrol edilmelidir.
İş güvenliği uzmanları, KKD zimmet sürecine SRC belgesini ve test sertifikalarını da dahil etmelidir.

Unutulmamalıdır ki; iyi bir ayakkabı sadece koruma sağlamaz, sürdürülebilir emniyet kültürünün bir parçasıdır. Saha gözlemi, kullanıcı geri bildirimi ve periyodik değerlendirme ile desteklenmeyen hiçbir KKD, istenilen güvenlik düzeyini tek başına sunamaz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN İŞYERLERİNDE KULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18540&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ EU-OSHA – Kişisel koruyucu ekipmanlara ilişkin (AB) 2016/425 sayılı Yönetmelik https://osha.europa.eu/en/legislation/directive/regulation-eu-2016425-personal-protective-equipment

⭐️⭐️ OSHA – Genel Endüstri için Kişisel Koruyucu Donanım https://www.osha.gov/laws-regs/federalregister/1994-04-06

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği21 Ağustos 2025

15 Ağustos 2025

Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri Yardımcı Aparatlarını Kullanacakların Fiziksel Sınırlarını Biliyor muyuz?

Paraşüt tipi emniyet kemerlerinin (tam vücut emniyet kemeri) yardımcı aparatlarını kullanacak kişilerin fiziksel sınırları, güvenli ve verimli bir kullanım sağlamak için önemli bir faktördür. Bu sınırlar, kullanıcının güvenliği ve yardımcı aparatlar arasındaki uyum için dikkate alınmalıdır.

İşte bu fiziksel sınırlarla ilgili genel bilgiler:

1. Fiziksel Sınırlar ve Kullanıcı Özellikleri

Paraşüt tipi emniyet kemerlerinin ve yardımcı aparatlarının doğru çalışabilmesi için kullanıcıların belirli fiziksel özelliklere uygun olmaları gerekir.

Bu sınırlar şunlardır:

1.1. Ağırlık

Alt sınır: 40 kg
Üst sınır: 120 kg
- Kemerin ve yardımcı aparatlarının tasarımı, bu ağırlık aralığına göre yapılır. Bu sınırların dışındaki ağırlıklar, kemerin düzgün çalışmamasına veya aparatların arızalanmasına yol açabilir.

1.2. Boy

Alt sınır: 150 cm
Üst sınır: 190 cm
- Bu boy aralığı, kemerin tüm özelliklerinin vücuda uyumlu olmasını sağlar. Daha kısa veya daha uzun kullanıcılar için özel tasarımlar gerekebilir.

1.3. Bel Çevresi

Alt sınır: 65 cm
Üst sınır: 105 cm
- Kemerin bel kısmı, kullanıcının bel ölçüsüne göre ayarlanabilmelidir. Bu sınırların dışında olan kullanıcılar için farklı ölçülerde kemerler gerekebilir.

1.4. Omuz Çevresi

Alt sınır: 85 cm
Üst sınır: 120 cm
- Omuz askıları, kullanıcının omuz ölçüsüne göre uyum sağlamalıdır. Bu sınırlar, kemerin omuz kısmının rahat oturması ve vücuda zarar vermemesi için belirlenmiştir.

2. Fiziksel Sınırların Aşılması Durumunda Olası Sonuçlar

2.1. Ağırlık Sınırının Aşılması

Sonuçlar:
- Kemerin kapasitesini aşan kullanıcılar, kemerin dikişlerinden, karabinadan veya şok emici sistemlerden gelen baskılar nedeniyle kemerin kopması riski ile karşılaşabilirler.
- Bağlantı noktaları veya halat sistemleri de aşırı ağırlık nedeniyle arızalanabilir.
- Düşüş sırasında şok emici sistemler yeterince etkili olmayabilir, bu da ciddi yaralanmalara yol açabilir.

2.2. Boy Sınırının Aşılması

Sonuçlar:
- Çok kısa kullanıcılar için kemerin uzunluğu yetersiz olabilir ve bel ile omuz kısımları düzgün oturmayabilir, bu da kemerin kaymasına neden olabilir.
- Çok uzun kullanıcılar için kemer, omuz ve bel kısmında yeterli destek sağlamayabilir ve kemer rahat bir şekilde yerinde durmayabilir, bu da düşüş sırasında zarar görme riskini artırabilir.

2.3. Bel Çevresi Sınırının Aşılması

Sonuçlar:
- Çok büyük bel çevresi olan kullanıcılar için kemerin bel kısmı sıkı olmayabilir veya yeterince sabitlenmeyebilir. Bu durum, kemerin kaymasına veya gevşemesine neden olabilir.
- Kemer düzgün bir şekilde oturmadığında, emniyet fonksiyonları tam olarak çalışmayabilir ve güvenlik riski oluşturabilir.

2.4. Omuz Çevresi Sınırının Aşılması

Sonuçlar:
- Omuz askıları, çok küçük bir omuz çevresi olan kullanıcılarda rahat olmayabilir, bu da kemerin kaymasına yol açabilir.
- Çok büyük omuz çevresi olan kullanıcılar için omuz askıları yetersiz olabilir ve kemerin rahat bir şekilde vücuda oturması engellenebilir, bu da güvenlik risklerine yol açabilir.

3. Eğitim ve Bilinçlendirme

3.1. Eğitim Verilmesi Gereken Konular

Kullanıcıların Fiziksel Sınırları: Kişilerin kemer ve yardımcı aparatları kullanmadan önce, fiziksel sınırlarını bilmeleri ve bu sınırlar içinde kullanmaları gerektiği öğretilmelidir.
Fiziksel Uygunluk: Kullanıcılar, kemerin ve yardımcı aparatların doğru şekilde kullanılabilmesi için uygun fiziksel ölçülere sahip olmalıdır. Eğitmenler, kullanıcıları bu konuda bilgilendirip, kemerin kullanımı öncesinde fiziksel sınırları gözden geçirmelidir.
Sınır Aşımı Durumunda Güvenlik Protokolleri: Eğer kullanıcılar fiziksel sınırlarını aşıyorsa, alternatif emniyet kemeri veya yardımcı aparatları hakkında bilgilendirme yapılmalı ve bu tür durumlar için güvenlik protokolleri oluşturulmalıdır.

Sonuç olarak, paraşüt tipi emniyet kemerinin yardımcı aparatları, sadece fiziksel sınırları içinde olan kullanıcılara uygun olmalıdır. Bu sınırların aşılması, kemerin verimliliğini azaltabilir ve ciddi güvenlik riskleri oluşturabilir. Bu nedenle, her kullanıcıdan önce uygunluk kontrolü yapılmalı ve eğitim süreçlerinde bu sınırların dikkate alınması sağlanmalıdır.

Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri Yardımcı Aparatlarını Kullanacakların Fiziksel Sınırlarını İçeren Tablo

Fiziksel Özellik	Alt Sınır	Üst Sınır	Açıklama
Ağırlık	40 kg	120 kg	Kemerin tasarımı, bu ağırlık aralığına göre yapılır. Ağırlık dışındaki kullanıcılar için özel tasarımlar gerekebilir.
Boy	150 cm	190 cm	Bu boy aralığı, kemerin uyumlu olmasını sağlar. Daha kısa veya daha uzun kullanıcılar için farklı tasarımlar gerekebilir.
Bel Çevresi	65 cm	105 cm	Kemeri düzgün bir şekilde oturtmak için bel çevresi bu sınırlar içinde olmalıdır.
Omuz Çevresi	85 cm	120 cm	Omuz askıları, kullanıcının omuz ölçüsüne göre ayarlanmalıdır. Bu sınırlar dışındaki kullanıcılar için farklı ayar mekanizmaları gerekebilir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri ile İlgili Mevzuatımız

1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (6331 Sayılı Kanun)

Madde 4 – İşverenin Yükümlülükleri:
İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Riskleri önlemek, risklerden kaçınmak, riskleri kaynağında yok etmek gibi temel ilkeler çerçevesinde, yüksekte çalışmalarda emniyet kemeri gibi uygun KKD (Kişisel Koruyucu Donanım) sağlamak zorundadır.
Madde 5 – Risklerden Korunma İlkeleri:
Yüksekte çalışmalarda riskler mümkün olduğunca toplu koruma önlemleriyle bertaraf edilmeli, bu yeterli değilse kişisel koruyucu donanım kullanılmalıdır.

2. Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği (Resmî Gazete: 01.05.2019 / 30761)

Bu yönetmelik, 89/686/EEC sayılı AB Direktifi ile uyumludur.

Tanım:

Paraşüt tipi emniyet kemeri, çalışanı düşme tehlikesine karşı korumaya yönelik “düşmeye karşı koruyucu sistemler” kapsamında bir KKD olarak tanımlanır.

Madde 7 – Uygunluk:

Emniyet kemeri CE belgeli olmalı, TS EN 361 standardına uygun şekilde üretilmeli ve piyasaya arz edilmeden önce uygunluk değerlendirme işlemlerinden geçirilmelidir.

Madde 10 – Kullanım ve Bilgilendirme:

İşveren, çalışanlara KKD’yi doğru kullanabilmeleri için gerekli bilgileri ve eğitimi sağlamakla yükümlüdür. Bu eğitim dokümante edilmelidir.

3. TS EN 361 – Düşmeyi Önleyici Sistemler – Beden Tipi Emniyet Kemerleri Standardı

Bu standarda göre paraşüt tipi emniyet kemerlerinde bulunması gerekenler:

Omuz, bel ve bacak destek noktaları
Sırtta yer alan “D” tipi bağlantı halkası (düşme durumunda yükü dengelemek için)
Taşıyıcı bantlarda 15 kN çekme dayanımı
Kullanıcının ağırlığı ve düşme faktörüne göre sistem testleri
CE işareti ve üretici beyanı
Türkçe kullanım kılavuzu ve periyodik kontrol talimatı

4. Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik(Resmî Gazete: 02.07.2013 / 28695)

Madde 6 – KKD’nin Kullanımı:

KKD, kullanıcıya uygun ebatlarda olmalıdır.
Kullanım süresi, fiziki hasar, üretici talimatı ve periyodik kontrol sonuçlarına göre değerlendirilmelidir.
Emniyet kemerleri düşme yaşanmışsa kullanımdan çıkarılmalı ve üreticiye danışılmalıdır.

5. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (Resmî Gazete: 25.04.2013 / 28628)

Ek-II Madde 4.3 – Yüksekte Kullanılan Ekipmanlar:

Paraşüt tipi emniyet kemerleri gibi kişisel koruyucuların periyodik kontrolleri, uzman kişilerce yapılmalı; kontrol sonuçları belgelenmeli ve arşivlenmelidir.

Periyodik Kontrol ve Muayene

6331 sayılı Kanun ve İş Ekipmanları Yönetmeliği uyarınca:

Emniyet kemerleri, yılda en az 1 kez yetkin kişi tarafından kontrol edilmelidir.
Bu kontroller kayıt altına alınmalı, herhangi bir deformasyon, esneme, dikiş bozulması tespit edilirse ürün derhal kullanımdan kaldırılmalıdır.
Düşme sonrası tek kullanımlık kabul edilir.

🧭 🧭 🧭

Türk mevzuatı, paraşüt tipi emniyet kemerinin yalnızca kullanılmasını değil; uygun şartlarda seçilmesini, uygun beden ölçülerine göre verilmesini, CE belgesine ve standartlara uygun olmasını, düzenli kontrol edilmesini ve doğru biçimde eğitilerek kullanılmasını zorunlu kılmaktadır.

Bu donanımın, düşme gibi ölümcül risklere karşı hayat kurtarıcı olabilmesi için sadece takılması değil, yukarıdaki tüm süreçlere uygun olarak sistemli kullanımı zorunludur.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ TS EN 361 – Kişisel koruyucu donanım – Belirli bir yükseklikten düşmeye karşı – Tam vücut kemer sistemleri https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073082083083075105069114047049121122

⭐️⭐️ ANSI/ASSP Z359.2-2023: Düşmeye Karşı Koruma Programı Gereksinimleri https://blog.ansi.org/ansi-assp-z359-2-2023-fall-protection-program/

⭐️⭐️ İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18318&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Makaleler15 Ağustos 2025

13 Ağustos 2025

İş Ayakkabısında Nelere Dikkat Etmelisiniz?

Değerli Çalışanlar,

“İyi bir iş ayakkabısı sadece rahatlık değil, aynı zamanda hayat kurtarır!”

İş yerinde güvenliğinizin temel taşlarından biri de doğru iş ayakkabısı seçimi ve kullanımıdır. Ayaklarınız, gün boyu beden yükünü taşır; darbe alabilir, ezilebilir, kayabilir ya da kesici-delici risklere maruz kalabilir. Bu yüzden, iş ayakkabısı sıradan bir giysi değil, kişisel koruyucu donanımdır (KKD) ve özen ister.

🥾 🥾 🥾

İş Ayakkabısı Seçiminde Nelere Dikkat Etmelisiniz?

Ayakkabıyı alırken ilk sorulması gereken soru şudur:
👉 “Benim yaptığım işin ne tür riskleri var?”

Çünkü her ayakkabı her işe uygun değildir. İşte bazı temel riskler ve uygun ayakkabı tipleri:

Risk Türü	Ayakkabı Özelliği
Ağır cisim düşme/ezilme	Çelik veya kompozit burun koruyuculu (S1, S3)
Kaygan zemin	Kaymaz taban (SRC sertifikalı)
Elektrik riski	Antistatik/elektriksel izolasyonlu
Islak ve çamurlu ortam	Su geçirmez (WR veya S3 sınıfı)
Delici cisimler (çivi vs.)	Delinmeye dayanıklı taban (S1P veya S3)
Kimyasal temas	Kimyasala dayanıklı özel malzeme

👉 CE Belgesi ve EN ISO 20345 gibi standartlara uygunluk mutlaka kontrol edilmelidir.
Bu belgeler, ayakkabının gerçekten koruma sağladığını gösterir.

Ayakkabıyı Elinize Aldığınızda Neleri Kontrol Etmelisiniz?

Bir iş ayakkabısını elinize aldığınızda sadece dış görünüşüne bakmak yeterli değildir.

Şunlara dikkat edin:

🔹 Çelik burun sertliği: Parmağınızla bastırarak içten dışa çelik korumanın sağlam olduğunu hissedin. Eğilmiyor, esnemiyorsa iyidir.
🔹 Taban yapısı: Sert ama esnek olmalı. Bükmeye çalışın; tamamen sertse rahat hareket ettirmez, çok esnekse güvenlik zayıftır.
🔹 Dikiş ve yapıştırma kalitesi: Dikişler düzgün ve sağlam olmalı, taban gövdeden ayrılmamalı.
🔹 Koku: Aşırı keskin plastik ya da kimyasal kokular, kalitesiz ve zararlı malzeme kullanımına işaret edebilir.
🔹 Etiketler: İç kısmında CE, EN ISO ve S1, S2, S3 gibi sınıflar yazmalı. Bunlar yoksa kullanmamalısınız.

Ayakkabıyı Denerken Nelere Bakmalısınız?

Ayakkabıyı sadece giyip “ayağıma oldu” demek yeterli değildir.

Denerken şunları mutlaka kontrol edin:

🔸 Ayakta boşluk bırakmalı: Ayağınızla ayakkabı arasında küçük bir boşluk olmalı ama çok büyük olmamalı. Sıkarsa gün boyu kan dolaşımınızı bozar, gevşekse yürürken bileğinizi burkabilirsiniz.
🔸 Ayakta 10 dakika yürüyün: Ayakkabıyla bir süre dolaşın. Topuk vurması, burun baskısı, taban rahatsızlığı varsa değiştirin.
🔸 İş çorabıyla deneyin: Gün içinde kullanacağınız kalın iş çorabıyla ayakkabıyı deneyin. Çıplak ayakla denemek yanıltıcı olur.
🔸 Ayak terlemesi hissediliyorsa: Ayakkabının hava geçirgenliği kötü olabilir. Uzun saatlerde koku ve mantar oluşabilir.
🔸 Ayağı tam kavramalı: Topuk kısmı ayağı sabitlemeli ama ayak parmakları serbest kalmalı.

Ayakkabıyı Kullanırken Nelere Dikkat Etmelisiniz?

🥾 Doğru ayakkabıyı aldınız, peki kullanırken nelere dikkat etmelisiniz?

🔹 Bağcıkları sıkı bağlayın: Gevşek bağcıklı ayakkabılar ayağı sabitlemez, düşme riskini artırır.
🔹 Her gün kontrol edin: Taban ayrılmış mı? Çivi batmış mı? Su alıyor mu? Ayakkabıyı her gün giymeden önce kısa bir gözden geçirme yapın.
🔹 Islak ayakkabıyı hemen giymeyin: Kurumadan giyilen ayakkabılar mantara davetiye çıkarır.
🔹 Sadece işe özel kullanın: İş ayakkabısını günlük hayatta kullanmayın. Hem koruyucu etkisi azalır, hem de aşınma artar.

Ayakkabıyı Kullanmadığınız Zamanlarda Nasıl Saklamalısınız?

İş ayakkabısı da tıpkı kask gibi korunması gereken bir ekipmandır.

🔸 Serin ve kuru bir yerde saklayın: Nemli ortamda bırakılan ayakkabılar kısa sürede küflenebilir.
🔸 Güneş altında bırakmayın: Aşırı güneş ısısı ayakkabının malzemesini çatlatır, deformasyona neden olur.
🔸 Havalandırın: Gün sonunda içine gazete kâğıdı koyarak nemini alabilirsiniz.
🔸 Tozdan koruyun: Ayakkabıyı kutusunda ya da bez torbada saklayın.
🔸 Deforme olmuşsa atın: Çizik, taban kopması, iç astar yırtılması varsa tamir etmeye çalışmayın, yenisini talep edin.

✅ ✅ ✅

Ayaklarınız Güvendedir, Siz de Güvendesiniz!

Unutmayın, doğru iş ayakkabısı sizi sadece çividen, sıvıdan ya da düşen malzemeden korumaz; bir ömür sağlıklı ayaklarla çalışmanıza ve yaşamanıza katkı sağlar. Bu yüzden seçiminden saklamasına kadar dikkatli olmalı, iş ayakkabısını sadece giysi değil, güvenliğinizin bir parçası olarak görmelisiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN İŞYERLERİNDE KULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18540&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ EU-OSHA – Kişisel koruyucu ekipmanlara ilişkin (AB) 2016/425 sayılı Yönetmelik https://osha.europa.eu/en/legislation/directive/regulation-eu-2016425-personal-protective-equipment

⭐️⭐️ OSHA – Genel Endüstri için Kişisel Koruyucu Donanım https://www.osha.gov/laws-regs/federalregister/1994-04-06

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği13 Ağustos 2025

6 Ağustos 2025

İş Ayakkabısı Teknik Özellikleri

İş ayakkabıları, iş sağlığı ve güvenliği alanında en temel kişisel koruyucu donanımlardan (KKD) biridir. Ayaklar, çalışma ortamlarında fiziksel, kimyasal, mekanik ve biyolojik pek çok riske maruz kalabilir. İş ayakkabısı seçimi, bu risklerin değerlendirilmesiyle birlikte uygun teknik özelliklerin belirlenmesini gerektirir. Yanlış ayakkabı seçimi hem kaza riskini artırabilir hem de sağlık – ergonomik problemler doğurabilir.

İş Ayakkabısı Yasal Dayanaklar ve Standartlar

İş ayakkabıları, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve bu kanuna bağlı olarak çıkarılan “Kişisel Koruyucu Donanımların İş Yerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik” kapsamında değerlendirilir.

Teknik standart olarak EN ISO 20345 – 2022, EN ISO 20346 – 2022 ve EN ISO 20347 – 2022 normları çerçevesinde sertifikalandırılmış olması gerekir. CE belgesi bulunmayan ürünler, piyasaya arz edilemez.

Risk Değerlendirmesi ve Çevresel Faktörlerde İş Ayakkabısı

Bir İş Güvenliği Uzmanı’nın iş ayakkabısı seçimi yaparken veya yapılmasına danışmanlık yaparken ilk yapması gereken iş, çalışma alanındaki riskleri tanımlamak ve analiz etmektir:

Darbe ve ezilme riski: Çelik burun (S) koruması gerekir.
Delici nesneler: Delinmeye dayanıklı ara taban (P) gerekir.
Kaygan zemin: Çalışılacak yüzeye göre SRA – SRB – SRC sertifikalı kaymaz taban özelliği aranmalıdır.
Islak ve kimyasal ortamlar: Su geçirmezlik (WR) ve kimyasal dayanım malzemesi gerekir.
Statik elektrik ve patlayıcı ortama yakınlık: Antistatik ya da ESD (Elektrostatik Boşalma) kontrollü modeller tercih edilmelidir.

İş Ayakkabısı Sınıflandırması ve Teknik Kodlar

S1: Kapalı topuk, antistatik taban, enerji emici topuk, yakıt yağ dayanımı
S1P: S1 + delinmeye dayanıklı ara taban
S2: S1 + su emilimine karşı dayanıklılık
S3: S2 + taban altından delmeye dayanıklılık + tırtıklı taban
S4: Su geçirmez, antistatik, enerji emici, genellikle poliüretan veya PVC
S5: S4 + delici nesnelere karşı dayanıklılık

İş Ayakkabısı Malzeme Seçimi

Deri: Nefes alabilirlik ve konfor açısından avantajlıdır.
PVC / PU: Kimyasal dayanım gereken ortamlarda kullanılır.
Mikrofiber / sentetik malzemeler: Hafiflik ve şekil koruma özellikleriyle öne çıkar.

İş Ayakkabısı Taban Seçimi ve Performans Özellikleri

SRC: Seramik ve çelik zeminlerde sıvıyla kayma testlerini geçmiştir.
SRA: Seramik karo üzerinde su ve deterjan karışımıyla yapılan testten geçmiştir.
SRB: Çelik zemin üzerinde gliserin ile yapılan testten geçmiştir.
HRO: 300 °C’ye kadar ısıya dayanımlı taban
CI / HI: Soğuk-sıcak yüzeye karşı taban izolasyonu
WRU / WR: Suya dayanımlı saya veya tamamını kapsayan su geçirmezlik

İş Ayakkabısında SRA Nedir ve Neden Önemlidir?

SRA işareti, EN ISO 20345:2022 standardına göre iş ayakkabısının seramik karo üzerinde su ve deterjan karışımı ile yapılan kayma direnci testini başarıyla geçtiğini gösterir. Kaygan zeminlerde çalışanlar için bu işaret kritik bir önlemdir. Çünkü bu test gerçek hayatta çok karşılaşılan ıslak ve sabunlu yüzeyleri simüle eder. SRA sertifikalı ayakkabılar, iş kazalarını önleyerek hem çalışanı korur hem de işverenin yükümlülüklerini azaltır.

Ayrıca, SRA gibi kayma direnci testleri ürünün sadece güvenliğini değil aynı zamanda kalitesini ve uzun ömürlülüğünü de garanti eder. Bu özellik, işveren için maliyet avantajı yaratırken, çalışan için konforlu ve güvenli bir kullanım sunar.

İş Ayakkabısında Ergonomi ve Kullanıcı Konforu

Uzun süre ayakta çalışan işçilerde ayakkabının ağırlığı, iç taban desteği ve nefes alabilirlik gibi faktörler de göz ardı edilmemelidir. Yanlış ergonomik tasarımlar diz, bel ve omurga sağlığını tehdit edebilir.

İş Ayakkabısında Deneme ve Beden Uyumu

Ayakkabının çalışan tarafından uygun kalıpta denenmesi, çalışma esnasındaki ayağı sarması, topuğu sabitlemesi gibi detaylar doğrudan performansı etkiler.

İş Ayakkabısı Bakım ve Saklama Koşulları

Ayakkabının ömrü, bakım ve temizlikle doğrudan ilgilidir:

Kimyasal temizlik malzemelerinden uzak durulmalıdır.
Rutubetsiz, güneş görmeyen bir ortamda saklanmalıdır.
Aşınma, çatlak ve deformasyonlar sürekli kontrol edilmelidir.

İş Ayakkabısında Etiketleme ve Belgelendirme Kontrolü

Her iş ayakkabısının iç kısmında şu bilgilerin yer alması gerekir:

CE işareti
EN standardı
İmal tarihi ve raf ömrü
Üretici firma bilgisi
Taban ve saya kodları

Sürekli Denetim ve KKD Takip Sistemi

İGU’lar, kullanılan iş ayakkabılarının periyodik kontrolünü, KKD zimmet defteri ve e-imza sistemleriyle kayıt altına alarak süreklilik sağlamalıdır. Değişim periyotları (6 ay, 12 ay) iş yüküne göre planlanmalıdır.

İş ayakkabılarının uygun seçimi, yalnızca yasal zorunluluk değil, aynı zamanda hayatınızın kurtarılması anlamına da gelir.

İş güvenliği uzmanlarının, risk analizleri doğrultusunda en uygun teknik özelliklere sahip KKD’yi belirlemesi ve bu bilgileri çalışanlara doğru aktarabilmesi kritik bir işlevdir. Teknik bilgi kadar saha uygulaması da dikkate alınmalı, ergonomi-güvenlik dengesi kurulmalıdır. Kayma direnci gibi özellikler ihmal edilmemeli, özellikle SRA, SRB ve SRC işaretlerine dikkat edilerek uygun ayakkabı tercihi yapılmalıdır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN İŞYERLERİNDE KULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18540&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ EU-OSHA – Kişisel koruyucu ekipmanlara ilişkin (AB) 2016/425 sayılı Yönetmelik https://osha.europa.eu/en/legislation/directive/regulation-eu-2016425-personal-protective-equipment

⭐️⭐️ OSHA – Genel Endüstri için Kişisel Koruyucu Donanım https://www.osha.gov/laws-regs/federalregister/1994-04-06

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği6 Ağustos 2025

4 Ağustos 2025

Çalışanlarda KKD Harici Giysilerin İş Süreçleri ve İş Kazaları Üzerindeki Etkileri

İş sağlığı ve güvenliği uygulamaları, sadece kişisel koruyucu donanımlar (KKD) ile sınırlı de değildir. Çalışanın iş ortamında giydiği iç çamaşırından, günlük elbisesine kadar her detay, fark edilmeyen ancak kritik öneme sahip risk faktörleri yaratabilir.

KKD haricindeki giysi seçimlerinin çalışma süreçlerine ve iş kazalarına olan etkisini teknik, fizyolojik ve ergonomik açılardan birlikte değerlendirelim.

Giysilerin seçimi, vücut sıcaklığının korunması, terin dışarı atılması, statik elektrik birikiminin önlenmesi, hareket kabiliyetinin sınırlanmaması ve yangın, kesik ya da kimyasal gibi maruziyetlere karşı koruma sağlaması gibi işlevsel roller üstlenir. Bu fonksiyonlar yeterince karşılanmadığında çalışan hem fiziksel yorgunluk hem de ani kazalarla karşı karşıya kalabilir.

İç Çamaşırı Seçiminin Çalışanın Fizyolojisine Etkileri

Termal Konfor ve Terletme

İç çamaşırının yapıldığı kumaş türü (pamuk, polyester, bambu vb.), terin vücuttan uzaklaştırılmasını etkiler. Sentetik kumaşlar teri emmek yerine vücut yüzeyinde tutar, bu da cilt irritasyonlarına, mantar enfeksiyonlarına ve termal rahatsızlığa neden olur. Termal rahatsızlık ise çalışma performansını düşürür.

Kas Destek ve Dolaşım Etkisi

Bazı ısıya duyarlı sıkı giysiler, kan dolaşımını engelleyerek yorgunluk hissini artırabilir. Sıkı çamaşırlar ayrıca böbrek bölgesinde ısı birikimine neden olur, bu da böbrek sağlığını olumsuz etkileyebilir.

Cinsel ve Hormonal Sağlık Etkileri

Özellikle sıkı ve sentetik iç çamaşırları testislerde sıcaklık artışına ve sperm kalitesinde azalma gibi uzun vadeli etkiler yaratabilir. Kadınlarda hava almayan giysiler vajinal flora dengesini bozarak mantar enfeksiyonlarına yol açabilir.

Günlük Elbiselerin İş Kazalarına Etkisi

Gevşek, Bol ve Uzun Giysiler

Makineyle çalışılan alanlarda gevşek kol, paça veya kemer bölgesi, hareketli parçalara takılarak uzuv kopması, ezilme ve çekilme gibi ciddi kazalara neden olabilir.

Cep, Aksesuar ve Metal Detaylar

Fazla cepli, metal fermuarlı veya süs eklentili giysiler, kaynak, elektrik veya kimyasal ortamlarda ark oluşumuna, ısı iletimine veya ark atlamasına neden olabilir.

Yanıcı Kumaşlar

Pamuk gibi doğal kumaşlar yumuşak ve rahat olsa da açık alevle temas ettiğinde hızlı yayılabilir. Alev geciktirici işlem görmüş kumaşlar tercih edilmelidir.

Renk ve Görünürlük

Yetersiz aydınlatmalı ortamlarda koyu renk giysiler çalışanın fark edilmesini zorlaştırır. Bu da forklift, vinç gibi hareketli ekipmanlar tarafından görülmeyerek ezilme kazalarının artmasına neden olabilir.

Giysinin Ergonomik Etkileri

Hareket Kabiliyeti

Vücudu sıkan, elastikiyetsiz ya da esnemez kumaşların kullanımı çalışanın eğilme, uzanma ve yük kaldırma hareketlerini zorlaştırır. Bu da bel fıtığı, kas yırtığı gibi meslek hastalıklarının gelişimine zemin hazırlar.

Psikososyal Etki

Giysinin vücuda oturmaması, ter kokusu oluşturması ya da çekici olmaması gibi sosyal etkenler, çalışanın özgüvenini etkileyerek iş performansını düşürebilir.

Statik Elektrik ve Giysi Materyali

Sentetik kumaşlar statik elektrik oluşturarak toz, kimyasal zerrecik ya da yanıcı gaz ortamlarında çalışanlar için çok tehlikeli hale gelir. Özellikle solvent buharlarının bulunduğu ortamlarda bu durum patlama riski yaratabilir.

Sektörel Örnekler

Gıda İşleme Tesisleri

İç çamaşırının toz oluşturan veya tüylü yapıda olması, ürün kontaminasyonu riski taşır. Aşırı sıcak ortamda teri tutan kumaşlar gıda hijyenine zarar verir.

Kimya Sektörü

Kimyasallarla temas eden yüzeylerin üstüne sızdırmaz üst giyim olsa dahi, iç giysiler yanıcı, emici ya da tutucu ise içten maruziyet yaratabilir. Hızlı müdahale gerektiren durumlarda giysinin çıkmasını zorlaştıran modeller hayati risk taşır.

Elektrik-Elektronik Üretim

Statik elektrik birikimini önleyici giysiler tercih edilmelidir. Sentetik, metal parçalı ya da dokuma şeklinde işlem görmüş kumaşlar riskli olabilir.

Çözüm ve Standartlar

İç çamaşırında pamuk-bambu karışım nefes alabilir, antibakteriyel kumaşlar tercih edilmelidir.
Giysi dikişleri ve yapısı hareket kısıtlamayacak şekilde ergonomik tasarlanmalıdır.
Cepsiz, fermuarsız, yansıtıcısız, süs içermeyen sınırlı giyim sektörel farklılıklara uygun şekilde standartlaştırılmalıdır.
EN ISO 13688 ve sektöre özgü giysi standartları dikkate alınmalıdır.

İş kazalarının önlenmesinde KKD kadar çalışanın giydiği KKD-dışı giysiler de kritik rol oynar. Vücut sıcaklığını, hareket serbestisini, cilt sağlığını ve maruziyet risklerini doğrudan etkileyen bu faktörler, iş yeri risk analizlerine mutlaka dahil edilmelidir. Giyimin bir tercihten öte, sistemli bir çalışma parçası olduğu unutulmamalıdır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği4 Ağustos 2025

29 Haziran 2025

İş Güvenliği Eldiveninin Gizli Riski

🧤 🧤 🧤

Koruyucu Eldiven Takmak Neden Her Zaman Güvenli Değil?

İş güvenliği dendiğinde ilk önerilen kişisel koruyucu donanımlardan – KKD biri koruyucu eldivendir. Lakin neredeyse tüm sektörlerde standart hale gelmiş bu uygulamanın, yanlış kullanıldığında ciddi kazalara yol açabileceğini biliyor olmalısınız?

Maalesef çok az bilinen – dikkat edilen lakin son derece kritik bir konu olan “eldiven paradoksu”, yani koruma için kullanılan eldivenin bazı işlerde asıl tehlike kaynağına dönüşmesi özellikle mekanik riskli işler, dönen parçalar, pres makineleri gibi alanlarda çalışanlar için çok önemlidir.

🧩 🧩 🧩

Eldiven Paradoksu Nedir?

Eldiven (KKD) paradoksu, koruyucu eldivenlerin bazı işlerde beklenenin aksine tehlike faktörünü artırmasıdır.

Özellikle:

Dönen makine parçalarıyla çalışırken,
Freze, torna, taşlama gibi işlemlerde,
Sıkıştırma riski bulunan pres makinelerinde

kullanılan eldivenler, kumaş ya da lateks yapıları nedeniyle dönen parçaya takılarak çalışanın elini ve kolunu makine içine çekebilir.

Bu tür kazalar genellikle ani gelişir ve çok ciddi uzuv kayıplarıyla sonuçlanır.

🔥 🔥 🔥

Avrupa’daki makine kaynaklı el yaralanmalarının %17’si eldiven takıldığı için meydana geliyor.

⚠️ ⚠️ ⚠️

Hayali Bir Olay “Korunduğunu Sanıyordu”

Almanya’da bir torna atölyesinde çalışan deneyimli bir işçi, güvenlik prosedürlerini uyguladığını düşünüyordu. Her zaman eldiven (KKD) takıyor, kollarını kapalı tutuyordu. Ancak bir gün torna miline hafifçe değen eldiveni saniyeler içinde dönme hareketine kapıldı. Eldivenin kumaşı mile sarıldı ve adamın bileği anında kırıldı. Parmaklarını kaybetti, çünkü korunduğunu zannediyordu.

🧠 🧠 🧠

İş Güvenliğinde Davranışsal Yön

Çalışanların büyük bir kısmı, eldiven takmanın otomatik olarak güvenlik sağladığını düşünür. Oysa bilinçsiz kullanım, özellikle hızlı ve otomatik makinelerde ciddi sorunlara yol açar. İş güvenliği kültüründe, “her KKD her yerde kullanılmaz” bilinci henüz yeterince yerleşmemiştir.

⚠️ ⚠️ ⚠️

✅ İş Güvenliği Uzmanlarının Bildikleri Gerçekler

Eğitimlerde özellikle dönen makine riski ve eldiven ilişkisini vurgulayın.
Eldivenin “kullanılmaması gereken işlerde” kullanıldığını tespit edin ve uyarı işaretleriyle belirtin.
“Kör koruma alışkanlıklarını” kırmak için vaka analizlerini eğitimlerde kullanın.
Makine başlarında eldiven kullanımı uygun değildir tabelaları yerleştirin.
İş başı kontrollerinde sadece KKD varlığı değil, uygunluğu da denetleyin.

🎯 🎯 🎯

Koruma Bilinci, Kör Koruma Değildir

Eldiven (KKD) takmak güvenli değildir. Doğru yerde, doğru eldiveni (KKD) takmak güvenlidir.
Bu ayrım, birçok uzuv kaybı, ağır iş kazası ve geri dönüşsüz travmanın önüne geçebilir. İş güvenliğinde sektör fark etmeksizin tüm mekanik riskli alanlarda hayati bir öneme sahiptir.

⚠️ ⚠️ ⚠️

Eldiven Kullanımı – Nerede Evet, Nerede Hayır?

İş Türü	Eldiven (KKD) Kullanımı	Gerekçe
Asit tankı temizliği	Gerekli	Kimyasal yanıklardan korunmak için.
Torna tezgahı kullanımı	Yasak	Dönen parçaya takılma riski.
Boyama işlemi (fırça ile)	Gerekli	Kimyasal boyaların ciltle teması engellenir.
Elektrik pano montajı	Seçici	İzole eldiven gerekebilir; hareketi kısıtlamamalı.
Taşlama makinesi ile kesme	Yasak	Eldiven taşlama diskiyle sıkışabilir.
Ahşap işleme (zımpara)	Gerekli	Talaş ve kıymık riskine karşı korur.
Kaynak yapımı	Gerekli	Isı ve kıvılcım nedeniyle yanıkları önler.
Pres makinesi kullanımı	Yasak	Sıkışma ve kopma riski artar.
Cam kesimi	Gerekli	Kesilmelere karşı koruma sağlar.
İlaç üretimi	Gerekli	Biyolojik ajanlara karşı bariyer görevi görür.
Montaj hattı (manuel, küçük parça)	Seçici	Parmak hassasiyeti önemli, uygun eldiven seçilmeli.
Mutfak personeli	Seçici	Hijyen için gerekebilir; kesici aletlerde dikkat.
Asfalt dökümü	Gerekli	Sıcak madde ile teması önler.
Hidrolik sistem bakımı	Gerekli	Basınçlı sıvı teması riskini azaltır.
Yüksek gerilim hattı çalışması	Gerekli	Yalıtkan eldivenle çalışmak zorunludur.
Çöp toplama işi	Gerekli	Biyolojik bulaş ve kesik riski vardır.
Kimyasal laboratuvar çalışması	Gerekli	Kimyasalların deriyle temasını engeller.
Kalıp döküm işlemleri	Gerekli	Sıcak metallerden kaynaklı yanıkları önler.
Forklift bakımı	Seçici	Yağlı yüzey teması için eldiven gerekebilir.
Paketleme (temizlik ürünleri)	Gerekli	Tahriş edici kimyasallarla temas engellenir.

İş Türü	Eldiven (KKD) Kullanımı	Gerekçe
Metal taşlama	Yasak	Eldiven makineye takılabilir, ciddi yaralanma riski vardır.
Tıbbi atık taşıma	Gerekli	Enfeksiyon riskine karşı tam bariyer sağlar.
Tarım ilacı uygulaması	Gerekli	Pestisitlerin ciltle temasını önler.
Paket açma (bıçakla)	Seçici	Kesilmelere karşı koruyucu eldiven gerekebilir.
Beton dökümü	Gerekli	Çimento ve katkı maddeleri ciltte yanık yapabilir.
Vinç operatörlüğü	Seçici	Temas yüzeyi temizse eldivensiz tercih edilebilir.
Atölye temizliği	Seçici	Toz, atık ve temizlik kimyasalları nedeniyle gerekebilir.
Otopsi asistanlığı	Gerekli	Biyolojik sıvılarla temas riskine karşı.
Gıda paketleme	Gerekli	Hijyen standardı açısından zorunludur.
Elektronik kart üretimi	Seçici	Statik elektriğe karşı özel eldiven gerekebilir.
Seramik üretimi	Gerekli	Kesici kenarlar ve toz riskine karşı koruma sağlar.
Nakliyat ve taşıma	Seçici	Yükün cinsine göre koruma gerekebilir.
Kalorifer kazanı temizliği	Gerekli	Sıcak yüzey ve kurumla temas nedeniyle zorunludur.
Oto boya atölyesi	Gerekli	Kimyasal solventlere karşı korur.
Matbaa çalışanı	Seçici	Mürekkep ve çözücülere temas olabilir.
Gemi gövdesi raspalama	Gerekli	Metal çapaklara karşı el koruması sağlar.
İplik boyama	Gerekli	Boya maddeleri ve sıcaklık riski vardır.
İnşaat kalıp montajı	Seçici	Vidalı bağlantılar nedeniyle koruma gerekebilir.
Kalite kontrol (elle test)	Seçici	Ürün yüzeyine ve sektöre bağlı olarak değişir.
Ağaç kesimi (motorlu testere ile)	Gerekli	Kesilmeye dayanıklı özel eldiven gereklidir.

İş Türü	Eldiven (KKD) Kullanımı	Gerekçe
Su tesisatı montajı	Gerekli	Keskin kenarlar, paslı yüzeyler ve suya temas riski.
Elektrikli el aletleri kullanımı	Seçici	Tutma hassasiyeti gerekir; ince eldiven tercih edilebilir.
Havai fişek üretimi	Yasak	Statik elektrik ve patlama riski nedeniyle.
Geri dönüşüm ayrıştırma	Gerekli	Bulaşıcı atıklar ve kesici cisimlerle temas mümkündür.
Metal kaynak dikişi kontrolü	Gerekli	Sıcaklık ve metal çapaklarına karşı korur.
Boya sökme işlemi (kimyasal bazlı)	Gerekli	Kimyasallara karşı bariyer sağlar.
Dökümhane kalıp temizliği	Gerekli	Sıcak, tozlu ve kesici ortam nedeniyle.
LPG dolum istasyonu çalışması	Gerekli	Gaz teması ve kimyasal yanık riski vardır.
Deri işleme	Gerekli	Kimyasal tuzlar ve asitlerle temas söz konusu olabilir.
Dış cephe cam temizliği (ip ile erişim)	Seçici	Tutunma hassasiyeti gerektirir; eldiven kaygan olmamalı.
Kablo sıyırma ve montaj	Seçici	Kesici uçlar ve iletkenlik riski var.
Gemi içi izolasyon döşeme	Gerekli	Elyaf ve cam yünüyle teması önler.
Maden ocağı yüzey işçiliği	Gerekli	Mekanik ve kimyasal tehlikelere karşı koruma.
Asansör montajı	Seçici	Mekanik parçalarda tutuş hassasiyeti gerekir.
Süt sağım ve mandıra işçiliği	Gerekli	Hijyen gerekliliği ve hayvan kaynaklı mikroorganizmalar.
Oto elektrik arıza tespiti	Seçici	Kısa devre ve yağlı yüzeylerde koruma gerekebilir.
Liman yükleme boşaltma	Gerekli	Ağır yükler ve kaygan yüzeylerle temas riski.
Boya kabini operatörlüğü	Gerekli	Solvent ve boya partiküllerine karşı el koruması.
Evsel temizlik	Seçici	Temizlik ürünlerine ve deterjanlara temas olabilir.
Vinç kanca sabitleyici (işaretçi)	Seçici	Takılma riski varsa eldiven kullanılmamalıdır.

İş Türü	Eldiven (KKD) Kullanımı	Gerekçe
Akü şarj ve bakım işleri	Gerekli	Asit sızıntılarına karşı kimyasal koruma gerektirir.
Laboratuvar kimyasal deney	Gerekli	Ciltle teması zararlı olabilecek reaktif maddeler kullanılır.
Yüksek gerilim trafosu bakımı	Yasak	Eldiven iletkenlik riskini artırabilir, özel izole eldiven gerekebilir.
Tır şoförlüğü (yükleme hariç)	Seçici	Eldiven genellikle gerekmez, yüklemede tercih edilebilir.
Alçı ve sıva ustalığı	Gerekli	Kimyasal tahriş ve cilt kuruluğu riskine karşı gereklidir.
Diş teknisyenliği	Gerekli	Hijyen, biyolojik madde ve kimyasal temas riski nedeniyle.
Tersane raspa ve boya	Gerekli	Metal çapaklar, boya ve solvent teması riski vardır.
Pastane üretim alanı	Gerekli	Gıda güvenliği açısından zorunlu.
Su altı kaynakçılığı	Gerekli	Su geçirmez ve kesilmeye dayanıklı eldiven gerektirir.
Vinç bakım onarım	Gerekli	Yağ, gres, metal parçaları ve kesici uçlara karşı korur.
İlaç üretim hattı	Gerekli	GMP kuralları gereği hijyen eldiveni zorunludur.
Mobilya montaj ustalığı	Seçici	Vidalar, kesici parçalar varsa eldiven gerekebilir.
Termik santral kazan temizliği	Gerekli	Isıya dayanıklı ve toz geçirmez eldiven gerektirir.
Spor salonu eğitmenliği	Seçici	Genelde gerekmez, ağırlık taşıma için tercih edilebilir.
Kalıpçılık (metal enjeksiyon)	Gerekli	Yüksek sıcaklık ve keskin kenar riski nedeniyle.
Oto lastik değişimi ve balans	Gerekli	Yağ, kir ve metal kenarlara karşı koruma sağlar.
Endüstriyel çamaşırhane operatörlüğü	Gerekli	Kimyasallar ve yüksek ısıya karşı bariyer sağlar.
Raf montajı ve depolama işleri	Seçici	Kesici parçalara temas varsa gereklidir.
Gemi motor dairesi temizlik	Gerekli	Yağ, gres ve kontamine yüzeyler nedeniyle eldiven zorunludur.
Döner parça taşlama makinesi (diskli)	Yasak	Eldiven takılması durumunda dönüşe takılarak ciddi yaralanma riski oluşur.

İş Türü	Eldiven (KKD) Kullanımı	Gerekçe
Gıda depolama (soğuk hava deposu)	Gerekli	Soğuk yanıkları ve hijyen gerekliliği için.
Fotoğraf baskı laboratuvarı	Gerekli	Kimyasal çözücülere karşı cilt koruması gerekir.
Beton mikseri operatörlüğü	Seçici	Mikser bakımında gerekebilir; kabin içi kullanımda genellikle gerekmez.
CNC operatörlüğü	Seçici	Eldiven, döner parçalara takılma riski taşıyabilir; sadece iş parçası taşırken kullanılmalı.
Et işleme tesisi	Gerekli	Kesici aletler ve hijyen açısından zorunludur.
Kağıt kesim ve ambalaj makinesi kullanımı	Yasak	Döner bıçak ve makaralara takılma riski taşır.
Hurdacılık ve metal geri dönüşüm işleri	Gerekli	Kesici ve paslı yüzeylerle temas yaygındır.
Sondaj kuyusu açma	Gerekli	Yağ, çamur ve mekanik darbelere karşı koruma sağlar.
Tıbbi atık taşıma	Gerekli	Biyolojik riskler ve kontaminasyon için bariyer oluşturur.
Hassas elektronik devre lehimleme	Seçici	Statik elektrik oluşumuna dikkat edilmelidir; antistatik eldiven gerekebilir.
Tavan arası izolasyon	Gerekli	Cam yünü ve tozlu ortamdan cildi korumak için.
Petrokimya rafineri bakımı	Gerekli	Kimyasal buharlar ve dökülmelere karşı dirençli eldiven gerekir.
Sahne kurulum ve aydınlatma teknik işleri	Seçici	Tutunma hassasiyeti gerektirir, ince eldiven uygun olabilir.
Seramik ve cam dekor işçiliği	Gerekli	Keskin kenarlara ve cam tozuna karşı koruma sağlar.
Hayvan barınağı görevlisi	Gerekli	Isırık, tırmalama ve biyolojik riskler için gereklidir.
Taş ocağı delici-çıkarıcı	Gerekli	Titreşim, toz ve kesici yüzeylere karşı el koruması gerekir.
Grafik baskı makineleri operatörlüğü	Seçici	Mürekkep ve çözücüler için eldiven gerekebilir; makine çalışırken dikkat edilmeli.
Kalaylama ve lehim kaplama işleri	Gerekli	Yüzey sıcaklığı ve metal buharları ile temas riski.
Eğlence parkı operatörlüğü	Seçici	Genel kullanımda gerekmez; bakım veya temizlikte kullanılabilir.
Yangın söndürme (itfaiyeci)	Gerekli	Isı, darbe ve kimyasal risklere karşı özel koruyucu eldiven şarttır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Koruyucu eldivenler (KKD) https://oshwiki.osha.europa.eu/en/themes/protective-gloveshttps://oshwiki.osha.europa.eu/en/themes/protective-gloves

⭐️⭐️ Eldiven (KKD) Risk Paradigmasını Anlamak: Bölüm I. https://www.researchgate.net/publication/258021976_Understanding_the_Glove_Risk_Paradigm_Part_I

⭐️⭐️ Eldiven (KKD) Risk Paradigmasını Anlamak: Bölüm II. https://www.researchgate.net/publication/258021980_Understanding_the_Glove_Risk_Paradigm_Part_II

⭐️⭐️ Güvenlik Eldivenlerinin (KKD) Arkasındaki Bilim: El Korumasını Sağlayan veya Bozan 5 Faktör https://ohsonline.com/Articles/2025/03/14/Pub-Icasas.aspx

⭐️⭐️ Doğrudan Fiziksel, Kimyasal ve Mikrobiyolojik Kontaminasyon Yoluyla Eldiven Riskinin Arttırılması Potansiyeli https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0362028X2400067X

⭐️⭐️ Eldiven (KKD) takmaya devam etmek: Hasta bakımında riskli bir davranış https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8336026/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği29 Haziran 2025

27 Haziran 2025

Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri

“Paraşüt tipi emniyet kemeri” günlük kullanımda çok yaygın bir adlandırmadır; ancak teknik ve standartlara uygun karşılığı aşağıdaki şekildedir:

✅ Resmî / Teknik Adı

Tam Vücut Düşüş Durdurma Kemeri
İngilizcesi: Full Body Harness (Fall Arrest Harness)

📘 Uluslararası standartlardaki karşılığı

EN 361 – Full Body Harness
ANSI Z359.11 – Full Body Harness
ISO 10333-1 – Personal Fall Arrest Systems – Full Body Harness

Bu standartlara göre paraşüt tipi denilen kemer aslında:

❝ Düşme sırasında bütün vücut yüzeyine kuvveti dağıtan, omuzlar, bel ve bacaklardan kavrayan ve genellikle sırt (D-ring) bağlantı noktasına sahip olan düşüş durdurma sistemi elemanıdır. ❞

Neden “Paraşüt Tipi” deniyor?

Günlük kullanımda bu isim şu nedenlerle verilmiştir:

Omuz + bel + uyluk + göğüs kayışlarından oluşması
İnsan vücuduna bir paraşüt askı sistemi gibi bağlanması
Düşme enerjisini tüm vücuda yayarak durdurması

Ama yasal, teknik ve satın alma dokümanlarında şu şekilde geçmelidir:

✅ Tam Vücut Emniyet Kemeri
✅ Düşüş Durdurma Kemeri
✅ Full Body Harness – EN 361

⚠️ Önemli not (İş güvenliği açısından)

“Paraşüt tipi kemer” denmesi günlük dilde sorun teşkil etmez; ancak:

Risk analizlerinde
Talimatlarda
Teknik şartnamelerde
Satın alma ve denetim evraklarında

Mutlaka teknik ad kullanılmalıdır.

Örneğin doğru kullanım:

❌ Paraşüt tipi kemer kullanılacaktır.
✅ EN 361 standardına uygun tam vücut düşüş durdurma kemeri kullanılacaktır.

Paraşüt tipi emniyet kemeri, düşüş riskine karşı işçiyi destekleyen ve düşüş anında vücudu güvenli bir şekilde durduran tam vücut sarmalı koruyucu sistemdir.

Paraşüt tipi emniyet kemeri (tam vücut emniyet kemeri), yüksekte çalışma güvenliğinde kullanılan en önemli kişisel koruyucu donanımlardan biridir.

🧩 🧩 🧩

1. Ana Parçaları

1.1 Omuz Askıları (Shoulder Straps)

Vücut ağırlığını taşımaya yardımcı olur.
Genellikle ayarlanabilir ve dayanıklı polyester malzemeden yapılır.
Sürtünmeye ve UV ışınlarına dayanıklıdır.

Omuz Askıları (Shoulder Straps)

Olası Sorun	Muhtemel Sonuç	Çözüm Yolu
Askılarda aşınma, yırtık veya kopma	Düşüş anında destek kaybı → ağır yaralanma veya ölüm	Günlük kontrol ile tespit edilmeli, zarar görmüş kemer hemen kullanım dışı bırakılmalı ve yenisiyle değiştirilmelidir.
Askıların gevşek takılması	Vücudun kemerde kayması → iç organ zedelenmeleri, omurga hasarı	Kullanmadan önce kullanıcıya özel ayar yapılmalı; sıkılık test edilmelidir.

1.2 Bacak Askıları (Leg Straps)

Kullanıcının kalçalarının altından geçirilir.
Düşüş sırasında kişinin vücudunun kemere sabit kalmasını sağlar.
Ayarlanabilir tokalar içerir.

Bacak Askıları (Leg Straps)

Olası Sorun	Muhtemel Sonuç	Çözüm Yolu
Kayışların aşırı sıkı ya da gevşek olması	Düşüş sırasında kan dolaşımının kesilmesi ya da kayma sonucu yaralanma	Askılar kişiye göre ayarlanmalı; bir parmak genişliğinde boşluk bırakılmalı.
Tokaların deformasyonu, paslanması	Açılma veya kopma riski → düşüş sırasında ölümcül sonuç	Tokalar kontrol edilmeli, bozulmuş parçalar yenilenmeli. Paslanmayı önleyici bakım yapılmalı.

1.3 Göğüs Askısı (Chest Strap)

Omuz askılarını birbirine bağlar.
Denge sağlar, askıların kaymasını engeller.
Ayarlanabilir olmalıdır.

Göğüs Askısı (Chest Strap)

Olası Sorun	Muhtemel Sonuç	Çözüm Yolu
Askının takılmaması veya gevşek bırakılması	Vücudun kemerden kayması → boğulma riski, üst vücut travması	Kullanımdan önce mutlaka takılmalı ve ortada sabitlenmiş olmalı.
Tokaların kopması	Kemerin üst kısmı sabit kalmaz → düşüşte denge kaybı	Tokalar metal olmalı, deformasyon varsa kemer değiştirilmelidir.

1.4 Dorsal (Sırt) D-Halkası

Düşüş durdurma sistemlerine bağlanma noktasıdır.
Kemerin sırt kısmında, iki omuz arasına konumlanır.
EN 361 standartına uygun olmalı ve 15 kN kuvvet taşıyabilmelidir.

Dorsal D-Halkası (Sırt Bağlantı Noktası)

Olası Sorun	Muhtemel Sonuç	Çözüm Yolu
D-Halkasında çatlak, eğilme, pas	Düşüş anında kopma riski → ölümcül düşüş	EN 361 sertifikalı ve sağlam malzemeden olmalı, düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Yanlış konumlandırma (omuz hizası yerine bele yakın)	Düşüş sırasında kullanıcı ters dönebilir → baş travması	Bağlantı noktası omuz hizasında olmalı, kullanım öncesi kontrol edilmelidir.

1.5 Yan D-Halkaları (Opsiyonel)

Pozisyonlandırma için kullanılır (örneğin enerji direği çalışmaları).
Bel hizasında bulunur.
Düşüş durdurma için değil, destek için kullanılır.

Yan D-Halkaları (Pozisyonlandırma Halkaları)

Olası Sorun	Muhtemel Sonuç	Çözüm Yolu
Yan D-halkalarının düşüş durdurmada kullanılması	Beklenmeyen şekilde kopma → ciddi yaralanma	Kullanım amacı dışına çıkılmamalı, sadece pozisyonlama için kullanılmalıdır.
D-halkasının gevşek montajı	Bağlantı kancası kurtulabilir	Montaj noktaları üretici talimatlarına uygun olarak sabitlenmeli.

1.6 Karın Halkası (Ventral D-Halkası) – Opsiyonel

Dağcılık, endüstriyel ip erişim gibi özel uygulamalarda kullanılır.
Oturma kemeriyle birlikte kullanılabilir.

1.7 Bel Kemeri / Destek Kuşağı (Belt Support)

Uzun süreli çalışmalarda bel desteği sağlar.
Kullanıcı konforunu artırır.

Bel Desteği (Support Belt) – opsiyonel

Olası Sorun	Muhtemel Sonuç	Çözüm Yolu
Kayışın gevşekliği ya da kopması	Bel bölgesinde ağrı, kullanım konforsuzluğu	Doğru ayar yapılmalı, kopuk/gevşek destekler değiştirilmelidir.
Destek kemerinin düşüş sırasında kullanılması	Düşüş durdurma amacı için tasarlanmadığı için ciddi hasar	Sadece konfor ve pozisyonlama için kullanılmalı, düşüşe yönelik yükleme yapılmamalı.

Dikişler ve Bağlantı Noktaları

Olası Sorun	Muhtemel Sonuç	Çözüm Yolu
Dikişlerde açılma, kopma	Kemerin güvenliğini tamamen kaybetmesi → düşüş	Renkli iplikli dikişler sayesinde hasar kolayca gözlemlenebilir; hasarlı ürünler kullanım dışı bırakılmalı.
Aşırı ıslaklık, UV maruziyeti	Liflerde zayıflama, zamanla dikiş kopmaları	Ürün kuru ve serin yerde muhafaza edilmeli, kullanım sonrası temizlenmeli ve kurutulmalı.

🛠️ 🛠️ 🛠️

2. Teknik Özellikler

Özellik	Açıklama
Malzeme	Yüksek dayanımlı polyester veya naylon kumaş
Taşıma Kapasitesi	En az 100 kg (çoğu model 140 kg+ taşıyabilir)
Düşüş Kuvvet Dayanımı	Minimum 15 kN (EN 361 standardı)
Ağırlık	1.2 – 2.5 kg arasında değişebilir
Renk	Yüksek görünürlük için genellikle sarı, turuncu, kırmızı
Sertifikalar	EN 361 (Avrupa), ANSI Z359.1 (ABD), CE, ISO 10333
Dikişler	Renkli ve yüksek mukavemetli ipliklerle güçlendirilmiş
Bağlantı Tokaları	Paslanmaz çelik, alüminyum veya yüksek mukavemetli alaşımlar

⚙️ ⚙️ ⚙️

3. Ek Donanımlar ve Bileşenler

Enerji Emici Lanyardlar (Bağlantı İpleri)

Olası Sorun	Muhtemel Sonuç	Çözüm Yolu
Enerji emici sistemin açılması/kullanılmış olması	Tekrar kullanımda düşüş enerjisini absorbe etmez → ağır yaralanma	Her kullanımdan sonra görsel kontrol yapılmalı; açılmış emici değiştirilmeli.
Lanyard yıpranması veya kopması	Düşüşte korumasızlık	Lanyardlar periyodik olarak kontrol edilmeli ve sertifikalı ürünlerle değiştirilmelidir.

3.1 Enerji Emici Bağlantılar (Shock Absorber)

Düşüş anında oluşan enerjiyi emer, kullanıcının vücuduna iletilen kuvveti azaltır.
Genellikle lanyard (bağlantı ipi) ile birlikte gelir.

3.2 Lanyard (Emniyet Halatı)

Kullanıcıyı sabit bir noktaya bağlar.
Sabit uzunlukta ya da geri sarımlı (retractable) olabilir.

3.3 Karabinalar ve Kancalar

D-Halkalarla bağlantıyı sağlar.
Otomatik kilitleme sistemleri tercih edilmelidir.

3.4 Kask ile Kombinasyon

Baş koruması için sertifikalı endüstriyel kasklar kullanılır.
Kemer ile birlikte entegre kullanıldığında tam koruma sağlar.

🧪 🧪 🧪

4. Bakım ve Kontrol

4.1 Günlük Kontroller

Yırtık, kesik, aşınma, pas, deformasyon var mı kontrol edilir.
Dikişler sağlam mı kontrol edilir.
D-Halkalarının deformasyonu gözlenir.

4.2 Periyodik Test ve Belgelendirme

En az yılda bir uzman tarafından detaylı kontrol yapılmalıdır.
Kullanım kayıtları tutulmalı (seri no, üretim tarihi, kontrol tarihi).

Dikkat

Her kullanım öncesi emniyet kemeri detaylı gözle kontrol edilmeli.
Her yıl uzman denetiminden geçmeli.
Üzerinde üretim tarihi ve seri numarası olan ürünler tercih edilmeli.
Kullanım ömrü genellikle 5 yıldır (üreticiye göre değişebilir).
Etiketleri yıpranmış ürünler hemen kullanım dışı bırakılmalıdır.

Standartlar

Standart	Açıklama
TS EN 361	Düşüş durdurucu tam vücut kemeri standardı
TS EN 358	Pozisyonlandırma sistemleri için kemer standardı
TS EN 813	Oturma tipi kemerler için standard
ANSI Z359.1	ABD düşüş durdurma sistemleri standardı

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri ile İlgili Mevzuatımız

1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (6331 Sayılı Kanun)

Madde 4 – İşverenin Yükümlülükleri:
İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Riskleri önlemek, risklerden kaçınmak, riskleri kaynağında yok etmek gibi temel ilkeler çerçevesinde, yüksekte çalışmalarda emniyet kemeri gibi uygun KKD (Kişisel Koruyucu Donanım) sağlamak zorundadır.
Madde 5 – Risklerden Korunma İlkeleri:
Yüksekte çalışmalarda riskler mümkün olduğunca toplu koruma önlemleriyle bertaraf edilmeli, bu yeterli değilse kişisel koruyucu donanım kullanılmalıdır.

2. Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği (Resmî Gazete: 01.05.2019 / 30761)

Bu yönetmelik, 89/686/EEC sayılı AB Direktifi ile uyumludur.

Tanım:

Paraşüt tipi emniyet kemeri, çalışanı düşme tehlikesine karşı korumaya yönelik “düşmeye karşı koruyucu sistemler” kapsamında bir KKD olarak tanımlanır.

Madde 7 – Uygunluk:

Emniyet kemeri CE belgeli olmalı, TS EN 361 standardına uygun şekilde üretilmeli ve piyasaya arz edilmeden önce uygunluk değerlendirme işlemlerinden geçirilmelidir.

Madde 10 – Kullanım ve Bilgilendirme:

İşveren, çalışanlara KKD’yi doğru kullanabilmeleri için gerekli bilgileri ve eğitimi sağlamakla yükümlüdür. Bu eğitim dokümante edilmelidir.

3. TS EN 361 – Düşmeyi Önleyici Sistemler – Beden Tipi Emniyet Kemerleri Standardı

Bu standarda göre paraşüt tipi emniyet kemerlerinde bulunması gerekenler:

Omuz, bel ve bacak destek noktaları
Sırtta yer alan “D” tipi bağlantı halkası (düşme durumunda yükü dengelemek için)
Taşıyıcı bantlarda 15 kN çekme dayanımı
Kullanıcının ağırlığı ve düşme faktörüne göre sistem testleri
CE işareti ve üretici beyanı
Türkçe kullanım kılavuzu ve periyodik kontrol talimatı

4. Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik(Resmî Gazete: 02.07.2013 / 28695)

Madde 6 – KKD’nin Kullanımı:

KKD, kullanıcıya uygun ebatlarda olmalıdır.
Kullanım süresi, fiziki hasar, üretici talimatı ve periyodik kontrol sonuçlarına göre değerlendirilmelidir.
Emniyet kemerleri düşme yaşanmışsa kullanımdan çıkarılmalı ve üreticiye danışılmalıdır.

5. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (Resmî Gazete: 25.04.2013 / 28628)

Ek-II Madde 4.3 – Yüksekte Kullanılan Ekipmanlar:

Paraşüt tipi emniyet kemerleri gibi kişisel koruyucuların periyodik kontrolleri, uzman kişilerce yapılmalı; kontrol sonuçları belgelenmeli ve arşivlenmelidir.

Periyodik Kontrol ve Muayene

6331 sayılı Kanun ve İş Ekipmanları Yönetmeliği uyarınca:

Emniyet kemerleri, yılda en az 1 kez yetkin kişi tarafından kontrol edilmelidir.
Bu kontroller kayıt altına alınmalı, herhangi bir deformasyon, esneme, dikiş bozulması tespit edilirse ürün derhal kullanımdan kaldırılmalıdır.
Düşme sonrası tek kullanımlık kabul edilir.

🧭 🧭 🧭

Bu donanımın, düşme gibi ölümcül risklere karşı hayat kurtarıcı olabilmesi için sadece takılması değil, yukarıdaki tüm süreçlere uygun olarak sistemli kullanımı zorunludur.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

ÖNEMLİ NOT

Eğitim ve yazılarımda teknik olarak “Tam Vücut Düşüş Durdurma Kemeri (Full Body Harness – EN 361)” olarak adlandırılan kişisel koruyucu donanım, çoğu zaman bilinçli bir tercih olarak “Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri” şeklinde ifade ediyorum.

Bu tercihim, teknik bilgi eksikliğinden değil; sahadaki gerçekliği, çalışanların dili ve algı dünyasını dikkate alan pedagojik bir yaklaşımdan kaynaklanmaktadır. Özellikle inşaat sektörü başta olmak üzere birçok ağır ve tehlikeli iş kolunda çalışanlar, bu donanımı günlük pratiklerinde “paraşüt tipi kemer” olarak adlandırmakta ve tanımaktadır. Eğitim sırasında kullanılan kavramların, çalışanların zihninde karşılık bulması, öğrenmenin kalıcılığı ve güvenli davranışa dönüşmesi açısından kritik öneme sahiptir.

Eğitimlerimde temel amacım; terimleri teknik açıdan “en doğru” şekilde ifade etmekten çok, riskin doğru anlaşılmasını ve doğru davranışın yerleşmesini sağlamaktır. Çalışanın zihninde karşılığı olmayan, sahada kullanılmayan bir terminoloji ile anlatılan bilgi, pratik uygulamaya dönüşmemekte; bu da eğitimin asıl hedefini boşa çıkarmaktadır.

Bu nedenle “Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri” ifadesini, çalışanların dikkatini daha hızlı çekmek, konuyu daha net kavramalarını sağlamak ve soyut teknik dili, günlük çalışma gerçekliği ile buluşturmak amacıyla özellikle tercih ediyorum. Bununla birlikte, yazılarımın içerisinde ilk geçtiği yerde teknik karşılığı belirtmeye ve standart adını (EN 361 – Full Body Harness / Tam Vücut Düşüş Durdurma Kemeri) vurgulamaya özen göstererek terminolojik doğruluğu da korumaya çalışıyorum. Lakin zaman zaman bu hususu da ihmal edebilirim.

Buradaki yaklaşımım, “halkın ve sahadaki uygulayıcının anladığı dilden konuşmak” üzerine kuruludur. Çünkü gerçek güvenlik, kavramların kitapta doğru yazılmasından değil, sahada doğru anlaşılmasından ve doğru uygulanmasından doğar.

Dolayısıyla bu ifadeyi kullanmam; bir terminoloji hatası değil, bilinçli, eğitimsel ve davranış odaklı bir iletişim tercihidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ ANSI/ASSP Z359.2-2023: Düşmeye Karşı Koruma Programı Gereksinimleri https://blog.ansi.org/ansi-assp-z359-2-2023-fall-protection-program/

⭐️⭐️ İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18318&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği27 Haziran 2025

10 Haziran 2025

Hava Durumu Ruh Halimizi, Ruh Halimiz İş Güvenliğimizi Etkiliyor

İklime Bağlı Ruh Hali Değişikliklerinin Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Kullanımına Etkisi

Günlük yaşantımızda hava durumu sadece ne giyeceğimizi değil, nasıl hissedeceğimizi, nasıl çalışacağımızı ve hatta ne kadar dikkatli olacağımızı da etkiler.

İş yerlerinde bu durum daha da önemlidir çünkü çalışanların ruh hali, güvenlik uygulamalarına uyumlarını doğrudan etkiler. Özellikle iş güvenliğinin vazgeçilmez bir unsuru olan Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) kullanımı, ruhsal ve çevresel faktörlerden etkilenmektedir.

☀️ 🌤️ ⛅ ☁️ 🌧️ ⛈️ ❄️

Ruh Hali, İklim ve İnsan Psikolojisi

İnsanlar doğrudan doğa ile iç içe bir canlıdır. Mevsim geçişleri, sıcaklık, nem, rüzgâr ve güneş ışığı gibi iklimsel faktörler psikolojik durumlarımızda değişikliklere yol açar.

Örneğin;

Yaz aylarında artan sıcaklıklar sinirlilik, bıkkınlık ve dikkat dağınıklığına neden olabilir.
Kış aylarında ise azalan gün ışığı depresif ruh halini, yorgunluk hissini artırabilir.
İlkbahar ve sonbaharda, hormon değişimleri ruh halimizi daha değişken kılabilir.

Bu duygusal iniş çıkışlar, kişinin motivasyonunu, disiplinini ve kurallara uyum düzeyini de etkiler.

☀️ 🌤️ ⛅ ☁️ 🌧️ ⛈️ ❄️

KKD Kullanımı – Alışkanlık mı, Ruh Haline Bağlı Bir Seçim mi?

Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) denilince akla baretler, iş gözlükleri, eldivenler, kulak tıkaçları, solunum maskeleri, iş güvenliği ayakkabıları gelir. Bunlar, iş kazalarının önlenmesinde hayati rol oynar. Ancak birçok çalışanın KKD kullanımı konusunda ihmalkâr davrandığı da bir gerçektir.

Peki neden?

Rahatsızlık hissi: Sıcak havalarda baretin altında terlemek, maske nedeniyle nefes almakta zorlanmak, gözlüğün buğulanması gibi durumlar kişinin KKD takmaktan kaçınmasına neden olabilir.
Kişisel konfor tercihi: Soğuk havalarda eldiven takmak zor geliyorsa, birey korumayı ikinci plana atabilir.
Duygusal faktörler: Morali bozuk, motivasyonu düşük olan çalışanlar “Zaten dikkat etmiyorum, ne olacak” gibi düşüncelerle kuralları es geçebilir.

☀️ 🌤️ ⛅ ☁️ 🌧️ ⛈️ ❄️

Örnek Durumlar – Ruh Hali ve KKD Kullanımı

☀️ ☀️ ☀️ ☀️ ☀️

Yaz Ortasında Bir İnşaat Şantiyesi

Yüksek sıcaklık, doğrudan güneş ışığı ve toz… İşçiler baretlerini çıkartıyor, maskelerini indiriyor. “Bunaltıyor” diyerek KKD’yi kullanmaktan kaçınıyorlar. Ancak bir işçinin kafasına düşen küçük bir vida parçası ciddi bir yaralanmaya neden oluyor. Sıcaklık kaynaklı ruhsal bıkkınlık, dikkatsizlik ve KKD ihlali birleşince kaza kaçınılmaz oluyor.

⛈️ ❄️ ⛈️ ❄️. ⛈️ ❄️

Kış Aylarında Bir Tersane

Güneş geç doğuyor, erken batıyor. Sabah işe gelen çalışanlarda hâlâ uykulu, bezgin bir ruh hali var. İş başı yapıldığında gözlük, eldiven ve reflektif yelek takmak zor geliyor. “Nasılsa şimdi denetim yok” diyerek çalışanlar kuralı es geçiyor. Sonuç: Soğuk metal yüzeyde çıplak elle çalışan bir işçi elini kesiyor.

☀️ 🌤️ ⛅ ☁️ 🌧️ ⛈️ ❄️

Ruh Haline Bağlı KKD Uyumsuzluğu – Sonuçları

Kazalar artar: Ruh hali nedeniyle dikkatsizlik ve koruyucu önlemleri ihmal etme kazalara zemin hazırlar.
Disiplin zayıflar: Ekip içinde bir kişi kuralı ihlal ettiğinde diğer çalışanlar da bunu model alabilir.
İş verimi düşer: Psikolojik olarak dalgın olan çalışanlar işlerini yavaş yapar, iş yükü artar.
İşveren riski yükselir: KKD kullanılmadığında meydana gelen kazalarda işverenin sorumluluğu artar.

☀️ 🌤️ ⛅ ☁️ 🌧️ ⛈️ ❄️

İklimle Değişen Ruh Haline Karşı Ne Yapılabilir?

1. İş Güvenliği Eğitimlerine Psikoloji Entegre Edilmeli

Sadece kuralları öğretmek yetmez. Çalışana ruh halinin performansına ve güvenliğine etkisini anlatmak gerekir. “Yorgun olabilirsin ama gözlüğünü takmazsan daha çok üzülürsün” gibi mesajlar etkili olabilir.

2. Mola Düzenlemeleri Mevsime Uygun Olmalı

Sıcak havalarda daha sık ve gölgede dinlenme molaları,
Soğuk havalarda ısıtmalı dinlenme alanları sunulmalı.

Bu, fiziksel rahatlamayı artırarak psikolojik direnci destekler.

3. Görsel ve Duygusal Uyarılar

Baretlere, duvarlara, molalarda kullanılan araçlara dikkat çekici görseller asılabilir:
“Bugün sıcak, sinirliyiz ama yine de gözlüğümüzü takıyoruz!” gibi…

4. Mevsimsel KKD Seçimi

Yazlık – kışlık KKD seçenekleri sunulmalı. Nefes alabilir kumaşlar, terletmeyen eldivenler, buğu yapmayan gözlükler gibi alternatiflerle konfor sağlanmalı.

5. Ruh Hali Anketleri ve Destek Hizmetleri

Haftalık ruh hali değerlendirme anketleri, çalışanların psikolojik durumunu gözlemlemeye olanak tanır. Gerekirse işyeri hekimi ya da psikoloğu ile görüşme sağlanabilir.

☀️ 🌤️ ⛅ ☁️ 🌧️ ⛈️ ❄️

Çözüm Odaklı Öneriler

Sorun	Etki	Çözüm
Sıcak havalarda sinirlilik	KKD’yi çıkarma eğilimi	Gölgeli alanlar, hafif KKD seçimi
Soğukta isteksizlik	Eldiven, gözlük takmama	Isıtmalı molalar, ısınma egzersizleri
Gün ışığının azlığı	Moral bozukluğu	Renkli ve pozitif uyarı görselleri
Dikkat dağınıklığı	KKD unutma	Denetim sıklığını artırmak, ekip lideri hatırlatmaları
Psikolojik yorgunluk	KKD’yi gereksiz görme	Psikolojik destek, motivasyon konuşmaları

☀️ 🌤️ ⛅ ☁️ 🌧️ ⛈️ ❄️

İş sağlığı ve güvenliği yalnızca fiziksel kurallar bütünü değildir; aynı zamanda bir davranış, bir alışkanlık ve bir psikolojik dayanıklılık testidir.

İklime bağlı olarak değişen ruh halimiz, bu kurallara uyumumuzu etkileyebilir. Bu durumun farkında olan işverenler ve çalışanlar, sadece daha güvenli bir çalışma ortamı oluşturmakla kalmaz, aynı zamanda iş yerinde daha yüksek bir refah düzeyi de sağlar.

Unutmayalım ki; sıcak, soğuk, yağmur veya rüzgar… Mevsim ne olursa olsun, kişisel koruyucu donanım hayati bir güvenlik duvarıdır. Ruh halimiz ne durumda olursa olsun, KKD’miz bizim kalkanımızdır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Yağmur yağsın ya da güneş açsın: Hava durumunun ruh halini nasıl etkilediğine dair bireysel farklılıklar https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21842988/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21842988/

⭐️⭐️ Ortam sıcaklığı ve ruh sağlığı: sistematik bir inceleme ve meta-analiz https://www.thelancet.com/journals/lanplh/article/PIIS2542-5196(23)00104-3/fulltexthttps://www.thelancet.com/journals/lanplh/article/PIIS2542-5196(23)00104-3/fulltext

⭐️⭐️ Sıcak hava ile zayıf ruh sağlığı sonuçları arasında bir ilişki var mı? Sistematik bir inceleme ve meta-analiz https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160412021001586

⭐️⭐️ Mevsimlerin ve havanın uzunlamasına çok modlu algılama yoluyla ölçülen uyku düzenleri üzerindeki etkileri https://www.nature.com/articles/s41746-021-00435-2

⭐️⭐️ Güneşli Bir Günde Hayat Daha Mı İyi Görünüyor? Günlük Hava Koşulları ile Yaşam Memnuniyeti Yargıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3695376/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni10 Haziran 2025