5 Haziran 2025

Koruyucumuz Sarımsak

Sarımsak (Allium sativum), yüzyıllardır hem mutfaklarda lezzet artırıcı olarak hem de geleneksel tıpta şifa kaynağı olarak kullanılmaktadır. Yoğun aroması, keskin tadı ve güçlü kimyasal içeriği sayesinde sarımsak, bugün modern tıbbın da dikkatini çeken doğal süper besinlerden biridir.

Sarımsağın başlıca etkin maddesi allicin adlı sülfür bileşiğidir. Allicin, sarımsak ezildiğinde veya doğrandığında ortaya çıkar ve çok güçlü antimikrobiyal, antifungal, antiviral ve antioksidan özelliklere sahiptir.

Sarımsak; içerdiği allicin, ajoene, S-allyl cysteine, diallyl disulfide, flavonoidler ve selenyum gibi bileşenler sayesinde güçlü bir bağışıklık sistemi modülatörüdür.

Bağışıklık Sistemini Güçlendirir

Antibakteriyel ve Antiviral Etki

Sarımsak, bakteri, virüs ve mantarlarla savaşabilen doğal bir antibiyotiktir. Özellikle allicin bileşiği sayesinde vücudu enfeksiyonlara karşı korur.

Allicin, çok sayıda bakteri, virüs ve mantar türüne karşı doğal olarak etkilidir.

Vücuda girdiğinde:

  • Zararlı mikroorganizmaların hücre zarlarını delerek onları etkisiz hale getirir.
  • Soğuk algınlığı, grip, hatta bazı virüslere bağlı enfeksiyonların daha hafif ve kısa sürmesini sağlar.

Beyaz Kan Hücrelerini Aktive Eder

Allicin, bağışıklık sisteminin temel askerleri olan beyaz kan hücrelerini (lökositleri) uyarır.

Bu hücreler:

Allicin, makrofajlar, T hücreleri ve doğal öldürücü hücrelerin (NK cells) etkinliğini artırır.

Fagositoz aktivitesini artırır (vücuttaki yabancı maddelerin yok edilmesi)

Vücuda giren yabancı organizmalara karşı ilk savunma hattıdır.

Antioksidan ve Anti-inflamatuar Özellikler

Hücresel Hasarı Önler

Allicin, güçlü bir antioksidandır. Bu, bağışıklık hücrelerini serbest radikallerin zararlı etkilerinden koruduğu anlamına gelir.

Çünkü:

  • Oksidatif stres bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açabilir.
  • Allicin sayesinde bağışıklık hücreleri daha uzun süre güçlü kalır ve işlevlerini yerine getirir.

Sarımsakta bulunan antioksidanlar, serbest radikalleri nötralize ederek hücreleri korur. Bu durum, yaşlanma belirtilerinin yavaşlamasına ve kronik hastalıkların önlenmesine katkı sağlar.

İnflamasyonu Azaltır (Anti-inflamatuar Etki)

Aşırı ya da kronik inflamasyon, bağışıklık sistemini yıpratabilir.

Allicin

  • Sitokin adı verilen iltihapla ilgili bazı sinyal moleküllerinin üretimini düzenler (bağışıklık hücreleri arası iletişimi sağlar)
  • Gereksiz bağışıklık tepkilerini baskılar, bu da özellikle otoimmün hastalıklarda faydalı olabilir.

Sarımsak, vücutta iltihaplanmayı azaltarak romatoid artrit, astım, cilt iltihapları gibi birçok inflamatuar hastalığın şiddetini hafifletebilir.

Sarımsağın Bağışıklık Güçlendirici Kullanım Tarifleri

Allicin, sarımsak doğrandıktan veya ezildikten sonra oluşur ve çabuk parçalanır.

Sarımsak-Limon-Bal Macunu

Malzemeler

  • 10 diş sarımsak (ezilmiş)
  • 2 adet limonun suyu
  • 4 yemek kaşığı doğal bal
  • 1 çay kaşığı toz zencefil

Hazırlanışı

  1. Sarımsakları ezdikten sonra 10 dakika bekletin.
  2. Limon suyu ve balı karıştırın, üzerine sarımsağı ve zencefili ekleyin.
  3. Cam bir kavanoza alın ve buzdolabında saklayın.

Kullanımı – Her sabah aç karnına 1 tatlı kaşığı tüketin.

Faydası: Allicin + C vitamini + antioksidan bal birleşimiyle mükemmel bir anti-enfeksiyon karışımıdır.

Sarımsak Sirkesi ile Bağışıklık Tonikleri

Malzemeler

  • 1 baş sarımsak (tane tane ayrılmış)
  • 1 su bardağı elma sirkesi
  • 1 tatlı kaşığı kekik
  • 1 çay kaşığı karabiber

Hazırlanışı

  1. Sarımsakları doğrayın veya ezin, cam kavanoza koyun.
  2. Diğer malzemeleri ekleyip sirkeyi üzerine dökün.
  3. 5-7 gün karanlık ve serin bir yerde bekletin.

Kullanımı: Sabah ve akşam 1 yemek kaşığı (isteğe göre suyla seyreltilerek).

Faydası: Antiseptik ve antiviral etkisiyle vücudu temizler, mideyi rahatlatır, bağışıklık sistemini aktive eder.

Fermente Sarımsak – Bal İkilisi

Malzemeler

  • 1 baş sarımsak
  • 1 su bardağı doğal çiğ bal

Hazırlanışı

  1. Dişleri soyup hafifçe ezin.
  2. Cam kavanoza koyup üzerine bal ekleyin.
  3. Hava almayacak şekilde kapatın.
  4. 1 hafta boyunca günde 1 kez çalkalayın.
  5. 3 hafta sonra kullanıma hazır hale gelir.

Kullanımı: Günde 1 tatlı kaşığı aç karnına alınabilir.

Faydası: Fermente süreç sayesinde hem probiyotik özellik kazanır hem de allicin kalıcılığı artar. Mükemmel bir bağışıklık destekçisidir.

Sarımsaklı Kemik Suyu Çorbası

Malzemeler

  • 1 litre kemik suyu (tercihen ilikli)
  • 3 diş sarımsak (ezilmiş)
  • 1 çay kaşığı zerdeçal
  • 1 küçük soğan
  • 1 tutam karabiber

Hazırlanışı: Tüm malzemeleri tencerede 20 dakika kaynatın. Sarımsağı çorba ocaktan alınmadan 5 dakika önce ekleyin.

Faydası: Kolajen, mineraller ve sarımsağın bağışıklığı uyaran bileşenleriyle kış aylarında adeta bir doğal aşı etkisi yaratır.

Evde Bağışıklık Pastili Yapımı

Malzemeler

  • 3 diş sarımsak
  • 1 çay kaşığı zencefil tozu
  • 1 yemek kaşığı limon suyu
  • 1 yemek kaşığı bal
  • 3 yemek kaşığı hindistan cevizi yağı

Hazırlanışı

  1. Sarımsağı ezip 10 dakika bekleyin.
  2. Tüm malzemeleri karıştırın.
  3. Küçük buz kalıplarına dökün.
  4. Buzlukta saklayın.

Kullanımı: Sabahları 1 adet ağızda eriterek tüketilir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Sarımsak ( Allium sativum ) Organosülfür Bileşiklerinin Antibakteriyel Özellikleri https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8362743/

⭐️⭐️ Sarımsağın ( Allium sativum ) ve organosülfür bileşiklerinin antiviral potansiyeli 
: Klinik öncesi ve klinik verilerin sistematik bir güncellemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0924224420305641

⭐️⭐️ Grip-soğuk algınlığı mevsimlerinde Echinacea-sarımsaktan faydalanmak için stratejik bir çağrı https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10800289/

⭐️⭐️ Sarımsağın gerçek biyoaktif bileşenlerinin açıklanması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16484550/

⭐️⭐️ Allium sativum L.’nin Antioksidan Etkisi ve Terapötik Etkinliği https://www.mdpi.com/1420-3049/18/1/690?utm_source=chatgpt.com

⭐️⭐️ Yaş Sarımsak Özütünün Antioksidan Sağlık Etkileri  https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022316622147887?utm_source=chatgpt.com

⭐️⭐️ Sarımsak ( Allium sativum ) doğal bir panzehir veya hastalıklara ve toksisitelere karşı koruyucu bir madde olarak: Eleştirel bir inceleme https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2772753X23001752?utm_source=chatgpt.com

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni5 Haziran 2025
5 Haziran 2025

Bağırsaklarınızdaki Gazlar Kanınıza Karışırsa?

Hiç düşünmemiştim demeyin..

Tabi ki telaşlanmayın da hemen..

Muhtemelen ilk kez karşılaştığınız bir bilgi..

Lakin bağırsaklarda oluşan gazlardan bazıları kana karışarak sistemik dolaşıma geçebilir.

Tabi ki çocukluğunuzdan günümüze bildiğiniz ve deneyimlediğiniz gibi bağırsaktaki gazların bazıları da doğrudan bağırsaklardan atılır.

Peki nasıl oluyor da bağırsaklarımızdaki gazların bazıları kanımıza girebiliyor?

Bu durum, gazın kimyasal yapısına, bağırsak duvarından geçebilme özelliğine ve kan-bariyer ilişkisine bağlı olarak gelişiyor

İlk olarak hangi bağırsak gazları kanımıza geçiş yapabiliyor aşağıdaki tabloda bakalım.

Bağırsak Gazlarının Kana Karışma Durumu

Gaz TürüKana Karışma DurumuAçıklama
Karbon dioksit (CO₂)✅ EvetKolayca bağırsak duvarını geçer, kana difüze olur ve akciğerlerden atılır.
Oksijen (O₂)✅ Evet (çok az miktarda)Az miktarda geçebilir, ama bağırsakta çok bulunmaz.
Azot (N₂)⚠️ Kısıtlı geçişÇok düşük çözünürlükte, kana geçişi sınırlıdır.
Hidrojen (H₂)✅ EvetKolon bakterilerinin fermantasyonuyla oluşur, kana geçebilir ve akciğerlerden atılır.
Metan (CH₄)✅ EvetBazı bireylerde bağırsak bakterileri tarafından üretilir, kana geçer ve solunumla atılır.
Hidrojen sülfür (H₂S)✅ Evet (düşük dozda)Toksiktir, düşük dozlarda kana geçebilir; yüksek dozda inflamasyon yapar.
Amonyak (NH₃)✅ EvetKolonda proteolitik bakteriler tarafından üretilir, karaciğerde detoksifiye edilir.
İndol, skatol, putresin, kadaverin gibi biyojenik aminler✅ EvetKana karışabilir, özellikle karaciğer işlevleri bozulursa sistemik etkileri olabilir.

Bu gazların yararlarını ve zararlarını da tabloda inceleyelim…

Bağırsak Gazlarının Sistemik Etkileri – Yararları ve Zararları

GazYararlı EtkileriZararlı Etkileri
CO₂ (Karbon dioksit)– Asit-baz dengesinin düzenlenmesine katkı sağlar.
– Solunum hızı ve pH dengesi üzerinde fizyolojik rolü vardır.		– Aşırı artışı solunum asidozuna neden olabilir.
– Nefes darlığı ve bilinç değişiklikleri görülebilir.
H₂ (Hidrojen)– Solunum yoluyla atıldığı için vücutta birikmez.
– Bazı çalışmalarda antioksidan etkileri olabileceği düşünülmüştür.		– Aşırı üretimi, karında şişkinlik ve gaz hissine yol açar.
– SIBO (İnce bağırsakta bakteri çoğalması) gibi hastalıklarda solunum testiyle tanı konur.
CH₄ (Metan)– Bağırsakta üretilmesi, bazı durumlarda mikrobiyota çeşitliliğinin göstergesi olabilir.– Bağırsak hareketlerini yavaşlatır.
– Kronik kabızlık ve irritabl bağırsak sendromu (IBS) ile ilişkilidir.
H₂S (Hidrojen sülfür)– Nörotransmitter gibi davranabilir, sinyal iletiminde rol alır.
– Hücre içinde düşük dozda antioksidan etkisi olabilir.		– Yüksek konsantrasyonlarda sitotoksiktir (hücre öldürücü).
– Bağırsak geçirgenliğini bozabilir (leaky gut).
– Kronik inflamasyona ve DNA hasarına neden olabilir.
NH₃ (Amonyak)– Bağırsakta nötralizasyon süreçlerinde kullanılır.
– Karaciğer tarafından üreye dönüştürülerek detoksifiye edilir.		– Karaciğer hastalığı varsa kanda birikerek hepatik ensefalopati yapabilir.
– Beyin fonksiyonlarını bozabilir.
İndol, Skatol ve Biyojenik Aminler– Mikrobiyota dengesinde düşük dozda rol alabilir.
– Bağışıklık sistemini modüle eden sinyaller taşıyabilir.		– Yüksek dozda nörotoksik, kanserojen ve iltihap tetikleyici etkileri olabilir.
– Özellikle disbiyozis durumlarında zararları artar.

Kana Geçen Gazların Vücuttan Atılım Yolu

  1. Akciğerler (solunumla):
    • CO₂, H₂, CH₄ gibi gazlar → akciğerlerden dışarı verilir.
  2. Karaciğer üzerinden detoksifikasyon:
    • Amonyak, H₂S gibi toksik gazlar → karaciğerde işlenir ve dönüştürülür.
  3. Böbrekler:
    • Amonyak ve diğer azotlu bileşiklerin bir kısmı idrarla atılabilir.

🧠 🧠 🧠

Sağlığınız İçin Önemi

  • Hidrojen ve metan gazlarının solunumda ölçülmesiyle, laktoz intoleransı veya SIBO (ince bağırsakta bakteri aşırı çoğalması) gibi hastalıklar teşhis edilebilir.
  • Amonyak düzeyleri artarsa, özellikle karaciğer hastalıklarında (örneğin siroz) hepatik ensefalopati gibi durumlara yol açabilir.
  • H₂S gibi gazlar kronik inflamasyona ve hücre hasarına neden olabilir (bağırsak geçirgenliği etkilenebilir).

🎯 🎯 🎯

Özetle

Kana Karışabilen Başlıca Bağırsak Gazları

  • Karbon dioksit (CO₂)
  • Hidrojen (H₂)
  • Metan (CH₄)
  • Amonyak (NH₃)
  • Hidrojen sülfür (H₂S)
  • Bazı azotlu bileşikler ve aminler (skatol, indol)

Bunların bir kısmı solunumla, bir kısmı karaciğer ve böbreklerle atılır.
Bu nedenle bağırsak sağlığı ile genel vücut sağlığı arasında doğrudan bir bağlantı vardır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Bağırsak gazının hacmi, bileşimi ve kaynağı https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/5486278/

⭐️⭐️ Kronik Karın Gerginliği ve Şişkinliğinin Yönetimi https://www.cghjournal.org/article/S1542-3565(20)30433-X/fulltext

⭐️⭐️ Bağırsak mikrobiyomu bileşimi, Bengal halkı ile Bangladeş’teki yerli etnik gruplar arasındaki farklılıkları ortaya koyuyor https://www.nature.com/articles/s42003-024-06191-9

⭐️⭐️ Karın Şişkinliği: Patofizyoloji ve Tedavi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3816178/

⭐️⭐️ Gaz ve Şişkinlik https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5350578/

⭐️⭐️ Şişkinlik sorunu olan hastalarda fiziksel aktivite ve bağırsak gazı temizliği https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17029608/

⭐️⭐️ Gaz, Şişkinlik ve Geğirme: Değerlendirme ve Yönetim Yaklaşımı https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2019/0301/p301.html

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni5 Haziran 2025
5 Haziran 2025

Pentan Tankı HZ-21: Yangın Güvenliği ve Tutuşma Riski Olay Ağacı Analizi

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda 45 (Kırk Beş) yazıdan oluşan serinin yirmi üçüncü Pentan Tankı – (Hazard Identification – Tehlike Tanımlama) Analizi‘ nde yer almayan Yangın Güvenliği ve Tutuşma Riski Olay Ağacı Analizini inceleyebilirsiniz.

Yararlı olması dileklerimle.

Yangın Güvenliği ve Tutuşma Riski Olay Ağacı Analizi, Pentan Tankı operasyonlarında yangın güvenliği ve tutuşma riski üzerine odaklanmaktadır.

Pentan, oldukça volatile ve patlayıcı bir kimyasal bileşen olup, herhangi bir kıvılcım, yüksek ısı ya da uygun olmayan koşullar altında yangın ve patlama riski taşıyan bir maddedir. Bu sebeple, pentan tanklarının güvenli bir şekilde işletilmesi, hem çalışanların güvenliği hem de çevre sağlığı açısından kritik öneme sahiptir.

Yangın güvenliği, özellikle tehlikeli kimyasalların depolandığı tesislerde en yüksek önceliğe sahip olmalıdır. Olası bir yangın, yalnızca tesisin altyapısını tahrip etmekle kalmaz, aynı zamanda çevresel felaketlere, ciddi insan yaralanmalarına ve hatta can kayıplarına yol açabilir.

Yangın Güvenliği ve Tutuşma Riski Olay Ağacı Analizi, yangın ve tutuşma risklerini detaylı bir şekilde inceleyerek, bu tür olayların önlenmesi ve etkilerinin azaltılması için gerekli güvenlik önlemlerini belirlemeyi hedeflemektedir. Ayrıca, yangın güvenliği konusunda alınması gereken önlemler, sadece tesisin iç yapısı ile sınırlı kalmamalı; yangın tatbikatları, acil durum ekipmanları ve sürekli izleme sistemleri gibi unsurlarla güçlendirilmelidir.

Yangın Güvenliği ve Tutuşma Riski Olay Ağacı Analizi, pentan tankı gibi yüksek riskli tesislerde yangın güvenliği sağlamak için gerekli olan tüm adımları ve stratejileri kapsamlı bir şekilde ele almaya çalıştım. Katkılarınız ile çok daha iyihale geleceğine eminim.

🔺 HZ-21 – Olay Ağacı (Event Tree) Analizi

Tehlike Başlığı: Yangın Güvenliği ve Tutuşma Riski

Başlangıç Olayı (Initiating Event):
→ Pentan tankı işletmesinde yangın güvenliği önlemlerinin yetersiz olması veya tutuşma risklerinin göz ardı edilmesi.

🔸 1. Kontrol Noktası: Yangın Güvenliği Protokolü Var mı?

  • Evet:
    • İşletme, yangın güvenliği protokollerini oluşturmuş ve bu protokoller tüm çalışanlara düzenli olarak eğitimle aktarılmaktadır.
      ✅ Sonuç: Yangın güvenliği için belirlenmiş adımlar ve protokoller çalışanlar tarafından bilinmekte, yangın anında etkili bir müdahale yapılmaktadır.
    • Risk Değerlendirmesi: Düşük
  • Hayır:
    • Yangın güvenliği protokollerinin varlığı ya da uygulanabilirliği yok.
      🔸 2. Kontrol Noktası: Yangın Tespit ve Alarm Sistemleri Kurulmuş mu?
      • Evet:
        • Yangın tespiti için sensorlar, alarm sistemleri ve otomatik yangın söndürme sistemleri mevcuttur.
          ⚠️ Sonuç: Yangın riski anında tespit edilir ve erken müdahale sağlanır.
        • Risk Değerlendirmesi: Düşük
      • Hayır:
        • Yangın tespit sistemleri ve alarm sistemleri yok.
          ❌ Sonuç: Yangın riski geç tespit edilir, erken müdahale mümkün olmaz.
        • Risk Değerlendirmesi: Yüksek

🔸 3. Kontrol Noktası: Yangın Söndürme Ekipmanları Mevcut mu?

  • Evet:
    • Yangın söndürme ekipmanları (örneğin, yangın söndürücüler, yangın tüpleri, su sistemleri) her alanda bulundurulmakta ve bakımları düzenli olarak yapılmaktadır.
      ✅ Sonuç: Yangın çıktığında hızlı ve etkin müdahale yapılabilir.
    • Risk Değerlendirmesi: Düşük
  • Hayır:
    • Yangın söndürme ekipmanları eksik veya kullanılmaz durumda.
      ❌ Sonuç: Yangın söndürme müdahalesi yetersiz olabilir, yangın büyüyebilir.
    • Risk Değerlendirmesi: Yüksek

🔸 4. Kontrol Noktası: Elektrik Sistemleri Güvenli mi?

  • Evet:
    • Elektrik sistemleri yangın güvenliği göz önünde bulundurularak tasarlanmış ve düzenli olarak bakımları yapılmaktadır.
      ✅ Sonuç: Elektrik arızaları ve kısa devreler sonucu yangın riski düşük olur.
    • Risk Değerlendirmesi: Düşük
  • Hayır:
    • Elektrik sistemlerinde yangına neden olabilecek arızalar olabilir.
      🔸 5. Kontrol Noktası: Yüksek Isı ve Alev Üreten Cihazlar Güvenli mi?
      • Evet:
        • Yüksek ısı ve alev üreten cihazlar güvenli çalışma koşullarına uygun şekilde yerleştirilmiş ve izlenmektedir.
          ⚠️ Sonuç: Bu cihazlardan kaynaklanacak yangın riski minimize edilir.
        • Risk Değerlendirmesi: Düşük
      • Hayır:
        • Yüksek ısı ve alev üreten cihazlar güvenli olmayan şekilde kullanılmaktadır.
          ❌ Sonuç: Bu cihazlardan kaynaklanan bir kıvılcım veya aşırı ısınma yangına yol açabilir.
        • Risk Değerlendirmesi: Yüksek

🔸 6. Kontrol Noktası: Yangın Güvenliği Eğitimleri Veriliyor mu?

  • Evet:
    • Çalışanlar düzenli olarak yangın güvenliği eğitimi almakta ve yangın tatbikatlarına katılmaktadır.
      ✅ Sonuç: Yangın anında çalışanlar ne yapacaklarını bilir, yangının büyümesi engellenebilir.
    • Risk Değerlendirmesi: Düşük
  • Hayır:
    • Çalışanlar yangın güvenliği eğitimine katılmıyor.
      ❌ Sonuç: Yangın anında çalışanlar doğru müdahaleyi yapamayabilir ve yangın daha büyük zararlara yol açabilir.
    • Risk Değerlendirmesi: Yüksek

🧩 🧩 🧩

Senaryomuzun Özeti

Senaryo NoSonuçRisk Seviyesi
1Yangın güvenliği protokolleri var, tespit ve alarm sistemleri mevcut, eğitim veriliyorDüşük
2Yangın güvenliği protokolleri yok, tespit sistemleri yok, eğitim eksikYüksek
3Yangın güvenliği protokolleri var, söndürme ekipmanları eksikOrta
4Yangın güvenliği protokolleri yok, elektrik sistemi arızalıÇok Yüksek

🛡️ 🛡️ 🛡️

Önleyici ve Azaltıcı Tedbirler

  • Yangın güvenliği protokollerinin oluşturulması ve düzenli olarak tüm çalışanlara öğretilmesi, acil durumlarda yapılacak müdahalelerin etkili olmasını sağlar.
  • Yangın tespit ve alarm sistemlerinin kurulması, yangının çok erken bir aşamada tespit edilmesini sağlar, bu da yangının büyümesini engeller.
  • Yangın söndürme ekipmanlarının düzenli olarak kontrol edilmesi ve çalışır durumda olması gerekmektedir. Yangın söndürücüler, su sistemleri gibi ekipmanların bakımları düzenli olarak yapılmalıdır.
  • Elektrik sistemlerinin güvenli hale getirilmesi ve olası arızaların önlenmesi için periyodik bakım yapılmalıdır. Yangın çıkartabilecek tüm elektriksel cihazlar kontrol edilmelidir.
  • Yüksek ısı ve alev üreten cihazların güvenli bir şekilde çalıştığından emin olunmalı ve yangın riski oluşturabilecek durumlar gözden geçirilmelidir.
  • Yangın güvenliği eğitimlerinin düzenli olarak verilmesi ve tatbikatların yapılması, çalışanların doğru bir şekilde eğitilmesini sağlar ve herhangi bir yangın durumunda paniği engeller.

Yangın güvenliği ve tutuşma riski, pentan tankı gibi yüksek risk taşıyan tesislerde kritik bir öneme sahiptir. Pentan gibi patlayıcı kimyasalların depolandığı tesislerde yangın, yalnızca maddi hasara yol açmakla kalmaz, aynı zamanda çalışanlar ve çevre için büyük tehditler oluşturabilir.

Yangın Güvenliği ve Tutuşma Riski Olay Ağacı Analizi, yangın risklerini ve tutuşma olasılıklarını değerlendirerek, bu tür felaketlerin önlenmesi ve olumsuz etkilerinin minimize edilmesi için alınması gereken güvenlik önlemleri üzerinde özellikle durmuştur.

Yangın güvenliği yönetimi, yalnızca ekipmanlarla değil, aynı zamanda prosedürlerin, çalışan eğitimlerinin ve düzenli tatbikatların etkin bir şekilde uygulanmasıyla sağlanabilir. Yangına karşı duyarlılık artırılmalı, olası yangın senaryoları önceden simüle edilerek, her durumda hızlı ve etkili müdahale stratejileri oluşturulmalıdır.

Sonuç olarak, Yangın Güvenliği ve Tutuşma Riski Olay Ağacı Analizi, pentan tankı gibi tehlikeli kimyasalların depolandığı tesislerde yangın güvenliğini sağlamak için gerekli stratejileri ve prosedürleri sunarak, güvenli ve verimli bir çalışma ortamının oluşturulmasına yardımcı olmaktadır.

Yangın ve tutuşma risklerinin doğru bir şekilde yönetilmesi, tesisin hem güvenliğini hem de operasyonel sürekliliğini sağlayacak en önemli adımlardan biridir.

Yangın Eğitimi ve Tatbikatı Hizmeti

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Değerli İş Güvenliği Camiası üyesi,

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda ulaşılabilir makale ve teknik yazı sayısı maalesef yeterli değil. O sebeple bu yazıda eksiklerim olabilir.

Bilgi ve tecrübelerinizi paylaşmanız vereceğiniz katkılar ile iş güvenliği camiasının daima yararlanacağı büyük ve ayrıntılı bir veri bankası haline getirebiliriz.

Dr. Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Pentane dış depolama tankının yangın etkisine ilişkin bir çalışma https://koreascience.kr/article/JAKO202430540257020.page

⭐️⭐️ Depolama tankı kazalarına ilişkin bir çalışma https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950423005000641?via%3Dihub

⭐️⭐️ Kaza Sonucu ve Risk Analizine Dayalı Kimyasal Depolama Tanklarının Güvenlik Aralıklarının Araştırılması https://www.researchgate.net/publication/346406356_Research_on_Safety_Spacing_of_Chemical_Storage_Tanks_Based_on_Accident_Consequence_and_Risk_Analysis

⭐️⭐️ IOC terminalindeki büyük yakıt depolama tankının yangın tehlikesi ve risk analizi https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/09544089231207419

⭐️⭐️ Propan depolama tanklarının dinamik risk değerlendirmesi için tahmini bir kaza modelinin geliştirilmesi https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0957582021000896

⭐️⭐️ Pentan https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Pentane

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği5 Haziran 2025
4 Haziran 2025

Tatlı Krizi”nizinin Asıl Nedeni Nedir?

“Yemek Yiyoruz Ama Hücreler Aç!”
🍩 🍿🍰🍦🍧🎂🍭

Yemekten bir saat sonra tekrar acıkıyor musunuz?
Öğle arasında makarna yiyip akşam saat 3’te gözünüz pastaneye mi kayıyor?
Sabahları yorgun, halsiz, uykulu uyanıyor musunuz?

Cevabınız “Evet”se, bedeniniz size çığlık atıyor….

“İnsülin direnciniz var, farkında mısın?”

🔍 🔍 🔍
İnsülin Direnci Nedir? “Kapısı Açılmayan Hücreler”

Haydi bir benzetmeyle açıklayalım.

İnsülin, kanınızdaki şekeri hücrelere sokmakla görevli bir anahtar gibidir.
Yemek yediğinizde şekeri alırsınız, vücut da “Kapıları açın, şeker içeri girsin!” diye insülin salgılar.

Ama insülin direncinde işler bozulur.

🔐 Hücre kapıları paslanmıştır! Anahtar çalışmaz.
🔄 Pankreas, “Kapı açılmadıysa daha çok anahtar üretmeliyim” der ve daha fazla insülin salar.

Sonuç:
✅ Kanda yüksek insülin
✅ Hücreler hâlâ şekersiz ve enerjisiz
✅ Siz: Bitkin, aç hisseden, tatlıya saldıran biri!

🧠 🧠 🧠
İnsülin Direnci Varken Ne Hissedilir?
👇 Yaygın Belirtiler
  • Sık sık acıkma, özellikle karbonhidrat (ekmek, pilav, tatlı) isteği
  • Yorgunluk, özellikle yemeklerden sonra
  • Göbek bölgesinde yağlanma
  • Tatlı krizleri, gece atıştırmaları
  • Konsantrasyon zorluğu, sabahları uyanamama
  • Kadınlarda adet düzensizliği, polikistik over

🚨 Not: Bu süreç yıllarca sessiz ilerleyebilir. Fark edilmediğinde tip 2 diyabet kapıda!

🥗 🥗 🥗
Peki Ne Yapmalı? – Hücre Kapılarını Yeniden Açmak Mümkün mü?

Evet! Ama şekerle değil, sabırla.
İnsülin direncinin çözümü, sofranızdan başlar.

🍽️ 🍽️ 🍽️
Örnek 1 Günlük Beslenme (İnsülin Direncine Uygun)
🥣 Sabah:
  • 2 haşlanmış yumurta
  • 1 avuç zeytin
  • Bol yeşillik, birkaç ceviz
  • Şekersiz yeşil çay veya Türk kahvesi
  • Ekmek yok ya da tam 1 dilim tam buğday ekmeği

📌 Neden böyle? Protein & yağ, sizi tok tutar. Şekerin hızla yükselmesini engeller.

🍗 Öğle:
  • Izgara tavuk, balık ya da mercimek köftesi
  • Bol limonlu mevsim salatası
  • 2 kaşık bulgur ya da 1 ince dilim tam tahıllı ekmek
  • Ayran veya şekersiz komposto

📌 Lif ve protein birleşince insülin daha az salgılanır. Açlık dalgaları azalır.

🥘 Akşam:
  • Zeytinyağlı sebze yemeği (örneğin kabak, karnabahar)
  • Yanında yoğurt
  • Bol yeşillik
  • Ekmek ya da pilav yok!

📌 Akşamları karbonhidrat azaltıldığında insülin düşer, vücut yağ yakmaya başlar.

☕ ☕ ☕
Tatlı Krizine Ne Yapmalı?
  • Tarçınlı sıcak su
  • Bir parça bitter çikolata (%85 üstü)
  • 1 tatlı kaşığı fıstık ezmesi
  • 1 dilim elma + tarçın
🏃‍♂️ 🏃‍♂️ 🏃‍♂️
Ve Hareket!

İnsülin direncini kırmanın en güçlü ilacı: Yürüyüş.

Her yemekten sonra 15 dakikalık tempolu yürüyüş, hücre kapılarını açmaya yardım eder.
Unutmayın, ilaç değil adım önemlidir.

🎯 🎯 🎯
ProblemÇözüm
Sık acıkmaProteinden zengin kahvaltı
Tatlı isteğiTarçın, sağlıklı yağlar, düzenli öğün
Göbek yağlanmasıAkşam karbonhidratı azaltmak
Yorgunlukİnsülin düzeyini düşürmek
Sessiz tehlikeHarekete geçmek, kan tahlili yaptırmak
🧠 🧠 🧠

“İnsülin direnci; vücuda verilen, ama hücrelerin kullanamadığı bir yardım çığlığıdır.”

Yemek yemeyi, keyifli olduğu kadar akıllıca yapmayı öğrenmeliyiz.
İnsülin direnci kader değildir.
Doğru beslenme + hareket + sabır = İyileşme

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ İnsülin Direnci https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507839/

⭐️⭐️ Metabolik hastalıklarda insülin direncinin kritik rolü ve mekanizması https://www.frontiersin.org/journals/endocrinology/articles/10.3389/fendo.2023.1149239/full

⭐️⭐️ İnsülin ve İnsülin Direnci https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1204764/

⭐️⭐️ T2DM’li hastalarda ketojenik diyetin glisemik kontrol, insülin direnci ve lipid metabolizması üzerindeki etkisi: sistematik bir inceleme ve meta-analiz https://www.nature.com/articles/s41387-020-00142-zhttps://www.nature.com/articles/s41387-020-00142-z

⭐️⭐️ Ketojenik Diyetin İnsülin Duyarlılığı ve Kilo Kaybı Üzerindeki Etkileri, Önce Tavuk mu, Yumurta mı? https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37513538/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37513538/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB

⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGBDr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB Dr. Mustafa KEBAT Tetkik OSGB

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni4 Haziran 2025
4 Haziran 2025

Pentan Tankı HZ-20: Çalışan Sağlığı ve İşyerindeki Tıbbi Tehditler Riski Olay Ağacı Analizi

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda 45 (Kırk Beş) yazıdan oluşan serinin yirmi ikinci Pentan Tankı – (Hazard Identification – Tehlike Tanımlama) Analizi‘ nde yer almayan Çalışan Sağlığı ve İşyerindeki Tıbbi Tehditler Riski Olay Ağacı Analizini inceleyebilirsiniz.

Yararlı olması dileklerimle.

Çalışan Sağlığı ve İşyerindeki Tıbbi Tehditler Riski Olay Ağacı Analizi, Pentan Tankı operasyonlarında çalışan sağlığı ve işyerindeki tıbbi tehditleri inceledim.

Pentan gibi kimyasal maddelerin depolandığı ve işlendiği tesislerde, çalışan sağlığı ciddi risklerle karşı karşıya kalabilir. Tesis içinde maruz kalınan zararlı gazlar, kimyasal sızıntılar, yüksek sıcaklıklar ve diğer tehlikeler, çalışanların sağlığını tehdit edebilir ve uzun vadeli hastalıklara yol açabilir. Ayrıca, bu tür sağlık tehditleri sadece fiziksel sağlık üzerinde değil, zihinsel sağlık üzerinde de olumsuz etkiler yaratabilir.

Çalışan sağlığının korunması, endüstriyel tesislerdeki en önemli önceliklerden biri olmalıdır. İşyerinde güvenli bir ortam sağlanmadığı takdirde, iş kazaları, meslek hastalıkları ve ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir.

Çalışan Sağlığı ve İşyerindeki Tıbbi Tehditler Riski Olay Ağacı Analizi, çalışan sağlığını tehdit edebilecek tüm potansiyel riskleri değerlendirmek ve bu risklerin en aza indirilmesi için gerekli adımları belirlemek maksadı ile sizlere sunuyorum. Bildiğiniz gibi tıbbi tehditlerin önlenmesine yönelik etkili tedbirlerin alınması, hem çalışanların sağlığı hem de tesisin operasyonel verimliliği açısından kritik öneme sahiptir.

Çalışan Sağlığı ve İşyerindeki Tıbbi Tehditler Riski Olay Ağacı Analizi, pentan tankı gibi yüksek risk taşıyan tesislerde, çalışan sağlığını korumaya yönelik stratejiler ve prosedürler geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.

🔺 HZ-20 – Olay Ağacı (Event Tree) Analizi

Tehlike Başlığı: Çalışan Sağlığı ve İşyerindeki Tıbbi Tehditler

Başlangıç Olayı (Initiating Event):
→ Pentan tankı işletmesinde çalışanların sağlıklarıyla ilgili tıbbi tehditlerin göz ardı edilmesi veya yeterli önlemlerin alınmaması.

🔸 1. Kontrol Noktası: Çalışan Sağlığı Takibi Yapılıyor mu?

  • Evet:
    • İşletme, çalışan sağlık izleme programı uygulamakta ve düzenli sağlık kontrolleri yapılmaktadır.
      ✅ Sonuç: Çalışanların sağlık durumu sürekli izlenir, sağlık sorunları erken aşamalarda tespit edilir.
    • Risk Değerlendirmesi: Düşük
  • Hayır:
    • Çalışan sağlık izleme programı veya sağlık kontrolleri uygulanmıyor.
      🔸 2. Kontrol Noktası: Çalışanlar Kimyasal ve Fiziksel Tehditlere Karşı Eğitildi mi?
      • Evet:
        • Çalışanlar, kimyasal ve fiziksel tehditlere karşı eğitimli ve güvenlik önlemlerini bilmektedirler.
          ⚠️ Sonuç: Çalışanlar, tehlikelere karşı hazırlıklı ve doğru önlemleri alabilir.
        • Risk Değerlendirmesi: Düşük
      • Hayır:
        • Çalışanlar, kimyasal ve fiziksel tehditlere karşı yetersiz eğitilmiştir.
          🔸 3. Kontrol Noktası: Sağlık Koruma Ekipmanları Mevcut mu?
          • Evet:
            • Çalışanlar için kişisel koruyucu ekipmanlar (KKE) mevcut ve düzenli olarak kullanmaları sağlanıyor.
              ✅ Sonuç: KKE kullanımı, işyerindeki sağlık tehditlerine karşı koruma sağlar.
            • Risk Değerlendirmesi: Düşük
          • Hayır:
            • Kişisel koruyucu ekipmanlar eksik veya kullanılmıyor.
              ❌ Sonuç: Çalışanlar sağlık tehditlerine karşı korunmaz, sağlık sorunları gelişebilir.
            • Risk Değerlendirmesi: Yüksek

🔸 4. Kontrol Noktası: Kimyasal Maddelere Maruz Kalma Seviyesi İzleniyor mu?

  • Evet:
    • Kimyasal maddelere maruz kalma seviyeleri sürekli izlenmekte ve maruz kalma limitleri belirlenmiştir.
      ✅ Sonuç: Kimyasal maddelere aşırı maruz kalma engellenir, sağlık tehditleri minimize edilir.
    • Risk Değerlendirmesi: Düşük
  • Hayır:
    • Kimyasal maddelere maruz kalma seviyesi izlenmiyor veya limitler yok.
      🔸 5. Kontrol Noktası: Acil Durum Tıbbi Müdahale Protokolleri Var mı?
      • Evet:
        • İşletme, acil durum tıbbi müdahale protokolleri ve sağlık ekibi ile donatılmıştır.
          ⚠️ Sonuç: Herhangi bir sağlık sorunu durumunda hızlı ve etkili müdahale yapılır.
        • Risk Değerlendirmesi: Düşük
      • Hayır:
        • Acil durum tıbbi müdahale protokolleri yetersiz veya mevcut değil.
          ❌ Sonuç: Sağlık sorunlarına müdahale gecikir, sağlık problemleri daha ciddi hale gelebilir.
        • Risk Değerlendirmesi: Yüksek

🔸 6. Kontrol Noktası: Psiko-sosyal Faktörler Göz Ardı Ediliyor mu?

  • Evet:
    • Psiko-sosyal faktörler, çalışan sağlığı kapsamında göz önünde bulundurulmakta ve psikolojik sağlık desteği sağlanmaktadır.
      ✅ Sonuç: Çalışanların psikolojik sağlığı desteklenir, stres ve tükenmişlik gibi sorunlar önlenir.
    • Risk Değerlendirmesi: Düşük
  • Hayır:
    • Psiko-sosyal faktörler göz ardı edilmekte ve psikolojik sağlık desteği sağlanmamaktadır.
      ❌ Sonuç: Çalışanlar psikolojik sağlık sorunları yaşayabilir, bu da fiziksel sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
    • Risk Değerlendirmesi: Yüksek

🧩 🧩 🧩

Senaryonu Özeti

Senaryo NoSonuçRisk Seviyesi
1Sağlık izleme var, eğitimler ve KKE kullanımı mevcutDüşük
2Sağlık izleme yok, kimyasal maruz kalma izlenmiyor, eğitim eksikYüksek
3Sağlık izleme var, KKE yok, kimyasal maruz kalma izleniyorOrta
4Sağlık izleme yok, tıbbi müdahale protokolleri yokÇok Yüksek

🛡️ 🛡️ 🛡️

Önleyici ve Azaltıcı Tedbirler

  • Sağlık izleme programı uygulanmalı ve çalışanlar, sağlık sorunlarının erken teşhisi amacıyla düzenli sağlık kontrollerine tabi tutulmalıdır.
  • Kimyasal ve fiziksel tehditlere karşı çalışanlar eğitim almalı ve doğru koruyucu önlemler alınmalıdır. Bu eğitimlerin yıllık olarak yenilenmesi önemlidir.
  • Kişisel koruyucu Donanımlar (KKD) her zaman temin edilmeli ve çalışanlar bu ekipmanları kullanma konusunda sıkı bir şekilde denetlenmelidir.
  • Kimyasal maruz kalma seviyeleri düzenli olarak izlenmeli ve çalışma ortamındaki kimyasal maddelerin güvenli limitlerde tutulması sağlanmalıdır.
  • Acil durum tıbbi müdahale protokolleri oluşturulmalı ve çalışanlar bu protokoller hakkında bilgilendirilmelidir. Herhangi bir sağlık sorunu durumunda hızlı bir müdahale mümkün olmalıdır.
  • Psiko-sosyal sağlık desteği sağlanmalı, çalışanların stres ve tükenmişlik gibi psikolojik sağlık sorunları konusunda bilinçlendirilmeli ve gerekli desteği alabilecekleri sistemler kurulmalıdır.

Pentan tankı gibi yüksek riskli tesislerde çalışan sağlığı, operasyonel güvenlik ile doğrudan ilişkilidir. Çalışan Sağlığı ve İşyerindeki Tıbbi Tehditler Riski Olay Ağacı Analizi, işyerindeki tıbbi tehditleri ve çalışan sağlığına zarar verebilecek durumları değerlendirerek, bu risklerin yönetilmesi için gerekli stratejileri sunmayı amaçlamaktadır.

Kimyasal maruziyetler, kaza riskleri, fiziksel stres faktörleri ve zihinsel sağlık tehditleri gibi çeşitli unsurlar, çalışanların genel sağlığını tehdit edebilir.

Çalışan sağlığını koruma adına yapılacak en önemli adımlar, etkili bir risk değerlendirmesi, düzenli sağlık taramaları, acil durum prosedürlerinin oluşturulması ve güvenli çalışma koşullarının sağlanmasıdır. Ayrıca, çalışanların sağlıkları konusunda farkındalık oluşturulmalı ve gerekli eğitimler verilmelidir. İşyerindeki tıbbi tehditlerin engellenmesi, yalnızca çalışanların güvenliğini sağlamakla kalmaz, aynı zamanda iş gücü verimliliğini artırır ve iş kazalarının azaltılmasına yardımcı olur.

Sonuç olarak, Çalışan Sağlığı ve İşyerindeki Tıbbi Tehditler Riski Olay Ağacı Analizi, pentan tankı gibi tesislerde çalışan sağlığını korumak için alınması gereken önlemleri ayrıntılı bir şekilde sunarak, daha güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamının oluşturulmasına katkı sağlamaktadır.

Çalışan sağlığının ön planda tutulduğu bir işletme kültürü, sürdürülebilir başarı ve güvenlik için kritik bir unsurdur.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Değerli İş Güvenliği Camiası üyesi,

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda ulaşılabilir makale ve teknik yazı sayısı maalesef yeterli değil. O sebeple bu yazıda eksiklerim olabilir.

Bilgi ve tecrübelerinizi paylaşmanız vereceğiniz katkılar ile iş güvenliği camiasının daima yararlanacağı büyük ve ayrıntılı bir veri bankası haline getirebiliriz.

Dr. Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Pentane dış depolama tankının yangın etkisine ilişkin bir çalışma https://koreascience.kr/article/JAKO202430540257020.page

⭐️⭐️ Depolama tankı kazalarına ilişkin bir çalışma https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950423005000641?via%3Dihub

⭐️⭐️ Kaza Sonucu ve Risk Analizine Dayalı Kimyasal Depolama Tanklarının Güvenlik Aralıklarının Araştırılması https://www.researchgate.net/publication/346406356_Research_on_Safety_Spacing_of_Chemical_Storage_Tanks_Based_on_Accident_Consequence_and_Risk_Analysis

⭐️⭐️ IOC terminalindeki büyük yakıt depolama tankının yangın tehlikesi ve risk analizi https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/09544089231207419

⭐️⭐️ Propan depolama tanklarının dinamik risk değerlendirmesi için tahmini bir kaza modelinin geliştirilmesi https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0957582021000896

⭐️⭐️ Pentan https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Pentane

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni4 Haziran 2025
4 Haziran 2025

Görünmeyen Tehlike – Sessizce Gelen İş Kazası

🔥 🔥 🔥

Termal Konfor Eksikliği

Görünmeyen Tehlike, Sessizce Gelen Kaza

İş Güvenliğinde Az Bilinen Büyük Risk

İş güvenliği denince akla genellikle baret, gözlük, iş ayakkabısı gibi koruyucu donanımlar gelir.

Ancak iş güvenliğinde az bilinen riskler arasında yer alan ve çok daha sinsi şekilde etkili olan bir faktör vardır: termal konfor eksikliği.

Çalışma ortamının sıcaklığı, nem oranı, hava akımı ve radyant ısı düzeyi gibi bileşenlerin çalışan üzerindeki etkisi, iş kazalarının görünmeyen tetikleyicisidir.

❓ ❓ ❓

Termal Konfor Nedir?

Termal konfor, bir çalışanın bulunduğu ortamda ne soğuk ne sıcak hissederek fizyolojik ve psikolojik açıdan rahat hissetmesidir.

Sıcaklık, nem, hava akımı, radyant ısı ve giyilen kıyafetler gibi etkenlerin birleşimiyle belirlenen bu denge, bozulduğunda çalışanlarda dikkat dağınıklığı, reaksiyon süresi uzaması ve hata oranında artış yaşanır.

Termal konfor, bir çalışanın ortam sıcaklığı, nem, hava hareketi ve radyant sıcaklık gibi iklimsel faktörlere karşı ne fizyolojik ne de psikolojik olarak rahatsızlık hissetmediği haldir.

Ancak bu koşul bozulduğunda:

  • Terleme artar,
  • Konsantrasyon düşer,
  • Kas fonksiyonları yavaşlar,
  • Ve en önemlisi: tehlikeye tepki süresi uzar.

➡️ Termal konfor eksikliği, iş güvenliği dünyasında “sessiz risk” olarak anılmakta. Çünkü çoğu zaman bu eksiklik fark edilmez ama iş kazalarının artmasında büyük rol oynar.

🌡️ 🌡️ 🌡️

Sıcaklık Uygun Değilse, Güvenlik de Değildir!

🧠 🧠 🧠

Termal Stres ve İş Kazaları Arasındaki Bağlantı

Yüksek ya da düşük sıcaklık koşullarına uzun süre maruz kalan çalışanlar, termal stres yaşar.

Bu stres hali:

  • Dikkat eksikliği,
  • El becerilerinde azalma,
  • Hatalı karar verme eğilimi,
  • Tepki süresinde uzama

gibi sonuçlar doğurarak iş kazası ihtimalini artırır.

Örneğin bir çalışanın sıcaklık nedeniyle eldivenle tutuş becerisi azalırsa, elektrikli el aletini düşürerek hem kendisine hem çevresindekilere zarar verebilir.

Bilimsel çalışmalar, 30°C üzerindeki endüstriyel ortam sıcaklığı koşullarında, çalışanların kazaya karışma riskinin %25’e kadar arttığını göstermektedir.

Termal Konfor, Beyin Performansını Nasıl Etkiler?

Çok sıcak veya çok soğuk ortamlar

  • Beyindeki hipotalamus bölgesini baskılar,
  • Düşünme ve karar alma süreçleri yavaşlar,
  • Yorgunluk sinyalleri artar ama işçi bunu fark etmez.

Bu nedenle güvenlik eğitimleri kadar, iklimlendirme sistemleri de kritik önemdedir.

🏗️ 🏗️ 🏗️

Tersanelerde İş Güvenliği ve Termal Riskler

Tersaneler, hem açık alanlarda hem de kapalı sac-metal alanlarında çalışmayı gerektiren zorlu endüstriyel ortamlardır. Bu nedenle tersanelerde iş güvenliği, yalnızca fiziksel ekipman güvenliğiyle değil, çevresel koşullarla da yakından ilişkilidir.

Yüksek sıcaklıkta çalışan kaynakçılar ya da düşük sıcaklıkta çalışan boyacılar, termal konfor dengesini kaybettiklerinde refleks ve denge sorunları yaşayabilir. Bu da özellikle iskelelerde veya dar platformlarda yüksekten düşme gibi ciddi kazalara yol açabilir.

Hayali Bir Örnek – Serin Ama Ölümcül

Bir tersanede çalışan 52 yaşındaki Ali Usta, kışın 7°C olan bir atölyede sabah vardiyasında çalışıyordu. Soğuktan dolayı elleri uyuşmuştu. Civata yerine kaynak torcunu yanlışlıkla tutarak ciddi bir el yanığı yaşadı. İş güvenliği ekipmanları eksiksizdi ama ortam sıcaklığı uygun değildi.

📌 Sonuç: İş ekipmanları kadar, termal çevre de güvenliğin bir parçasıdır.

Termal Konfor Ölçümü Nasıl Yapılır?

Termal konfor ölçümü, genellikle WBGT (Islak Küre Termometre İndeksi) cihazı ile yapılır. Bu cihaz; kuru hava sıcaklığı, ıslak küre sıcaklığı ve radyant ısıyı birleştirerek, çalışanlar için güvenli bir termal yük hesabı çıkarır.

Ayrıca iş güvenliği uzmanları tarafından yapılması gereken kontrollerde şu kriterler de göz önünde bulundurulmalıdır:

Ölçüm ParametresiAçıklama
Kuru TermometreOrtam sıcaklığı
Islak TermometreTerlemeye dayalı buharlaşma etkisi
Radyant IsıOrtamdaki yüzeylerden yayılan ısı
Hava AkımıKonveksiyonel soğutma veya ısı artışı faktörü
Göreli NemHavanın nem oranı, terlemeyi etkiler

⚠️ ⚠️ ⚠️

Termal Stresin İş Kazalarına Etkisi

Termal stres (sıcak ya da soğuk), özellikle tersane, inşaat ve metal işlerinde çalışanlar için

  • ❌ El becerilerini azaltır (alet düşürme, kesme kazaları),
  • ❌ Refleks süresini %35’e kadar uzatabilir,
  • ❌ Dikkat süresini 30 dakikanın altına çeker,
  • ❌ Yanlış karar alma oranını artırır.

💡 💡 💡

Araştırmalara göre, 30°C üzeri sıcaklıklarda çalışan işçilerde kazaya karışma oranı %25 daha yüksek!

⚠️ ⚠️ ⚠️

İş Kazası Nedenlerinde Termal Etkiler Listenin Başında

Kaza analizlerinde genellikle teknik arıza veya operatör hatası öne çıksa da bu hataların arka planında termal kaynaklı duyusal yorgunluk sıkça yer alır.

Özellikle yaz aylarında sıcaklık artışıyla birlikte:

  • İş bırakma oranı artar,
  • Kazaya karışma oranı yükselir,
  • Yanlış ekipman kullanımı gözlemlenir.

Yani iş kazası nedenleri arasında termal faktörler dolaylı ama etkili bir yere sahiptir.

🧩 🧩 🧩

Sıcaklık Kaynaklı Dikkat Dağınıklığı

Yüksek sıcaklık, beyindeki bilgi işleme sürecini yavaşlatır. Bu durum, bir çalışanın çevresel değişikliklere yanıt verme süresini %20’ye kadar azaltabilir. Tersanelerde dar alanlarda veya vinç altında çalışırken bu küçücük zaman farkı ölümcül olabilir.

Bu nedenle sıcaklık kaynaklı dikkat dağınıklığı, hem bireysel güvenlik hem de üretim kalitesi açısından ciddi bir tehdit oluşturur.

✅ İşletmelere Öneriler: Termal Konforu Artırmak İçin

  1. Ortam sıcaklıkları düzenli ölçülmeli ve raporlanmalı. WBGT (Islak Termometre Bileşik Isı İndeksi) gibi cihazlarla ortam düzenli olarak kontrol edilmeli.
  2. Serinleme/ısıtma istasyonları oluşturulmalı.
  3. Molalar ortam koşullarına göre yeniden planlanmalı. 30°C üzeri sıcaklıklarda her 30 dakikada 5-10 dakikalık molalar önerilmektedir.
  4. Çalışanlara termal konfor hakkında eğitim verilmeli. Çalışanlar, sıcaklığın veya soğuğun performanslarına olan etkisini öğrenmelidir.
  5. Yorgunluk ve dikkat testi uygulamaları entegre edilmeli.
  6. Giyilebilir Uyarı Sistemleri Kullanılmalı. Vücut sıcaklığı aşırı yükseldiğinde veya düştüğünde uyarı veren sistemler kazaları önleyebilir.

📣 📣 📣

Termal Konfor, İş Güvenliğinin “Gizli Katmanı”

İş güvenliği yalnızca görünür ekipmanlarla değil, görünmeyen risklerin farkındalığıyla sağlanır.
Sıcaklık ve termal stres, yalnızca konforu değil, doğrudan hayatları ve üretim kalitesini etkiler.

Ortam Sıcaksa, Risk Soğuk Kanlı Olmaz!

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Telafi edilemeyen ısı stresinin termofizyolojisi. Fizyolojik manipülasyonlar ve bireysel özellikler https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10840867/

⭐️⭐️ Termal Konfor http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/1b2nnc0j/termal-konfor.pdf

⭐️⭐️ Diyet , ısınma sırasında bir deniz ektoterminde (Girella nigricans ) termal uyum kapasitesini değiştirir, ancak uyum oranını değiştirmez https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36987639/

⭐️⭐️ Türkiye’de Aylık 07.00, 14.00, 21.00 Uzaklık Termal Konfor Koşullarının Zaman-Mekânsal Analizi (1975-2008) (Türkiye’de Aylık 07.00, 14.00, 21.00 Ortalama Termal Konfor Koşullarının Uzay-Zaman Analizi (1975–2008)) https://www.researchgate.net/publication/334658528_Turkiye’de_Aylik_0700_1400_2100_Ortalama_Termal_Konfor_Kosullarinin_Zaman-Mekansal_Analizi_1975-2008_The_Spatiotemporal_Analysis_of_Monthly_0700_1400_2100_Mean_Thermal_Comfort_Conditions_in_Turkey_197

⭐️⭐️ Haddehanelerdeki Fizyolojik Faktörlerden Termal Konfor Değerinin İş Verimi Üzerindeki Etkisi https://acikerisim.karabuk.edu.tr/items/d69bbe79-d299-45e3-a1b8-fd39298ab324

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni4 Haziran 2025
3 Haziran 2025

Kalbinizin Yazdığını Okuyalım – Küçük Gençlere

Bora ve Irmak, bir yaz günü parkta yürürken, yaşlı bir amcanın elindeki kâğıda bakakaldılar. Kâğıdın üzerinde dalga dalga çizgiler vardı.

“Bu ne böyle?” dedi Irmak. “Zikzaklar gibi…”

Bora biraz düşünceli: “Galiba bu EKG dedikleri şey. Kalbin attığını gösteriyormuş. Ama nasıl bilmiyorum?”

O sırada parkta bir kuş sesi gibi tatlı bir ses yankılandı:
“Kalbin sesini duymak isterseniz, EKG size fısıldar!”

Ve ışıklar arasında yine belirdi: Sihirli Prof. Yürek!

Beyaz pelerini, kalp rozetli bastonu ve her zamanki gülümsemesiyle…

“Çocuklar,” dedi Prof. Yürek, “Hazırsanız bu kez sizi kalbin ritmini fısıldayan mucizeye, yani EKG’nin çizgilerini oluşturan yere götürüyorum.”

Prof. Yürek, bastonunu sallarken sihirli birkaç kelime mırıldandı…Bora ve Irmak, birer hücre kadar küçüldüler ve ardından minik bir kapsüle bindiler. Eritrosit şeklindeki şeffaf kapsül, kalbin içinden geçerken ritmiyle senkronize titriyordu.

Kalbin Sessiz Orkestrası

Prof. Yürek, anlatmaya başladı:
“Kalp sadece kan pompalayan bir pompa değil, aynı zamanda muazzam dakiklikte elektrikli bir makinedir. Bu makinada ritmi yöneten şef, Sinoatriyal (SA) düğüm denilen bir merkezdir. Burada oluşan küçük elektrik akımı, kalbin her atışını başlatır.”

Irmak hayretle sordu: “Yani kalp kendi elektriğini mi üretiyor?”

“Evet,” dedi Prof. Yürek. “Ve her elektriksel sinyal kasılmayla sonuçlanır. Bu sinyalleri dışarıdan ölçmek için vücuda elektrotlar bağlarız. İşte bu işlem sonunda elde edilen – Elektrokardiyografi (EKG).”

Bora düşünceli düşünceli sordu: Sinoatriyal (SA) düğüm den üretilen elektrik bizi niye çarpmıyor?

Prof. Yürek gülümseyerek yanıtladı:
“Çünkü Sinoatriyal (SA düğümünden çıkan elektrik çok ama çok zayıftır, mikrosaniyelik ve miliVolt seviyesindedir. Bu sinyal sadece kalp hücrelerini harekete geçirmek için yeterlidir, dışarıdan hissedilebilecek kadar güçlü değildir. Yani kalbin elektriği seni çarpmaz, sadece yaşatır.”

EKG Dalgalarının Sihirli Dili

Eritrosit şeklindeki kapsül, kalbin içinden geçerken bir anda devasa bir ekran belirdi. Üzerinde EKG nin çizikleri belirdi. Girinti çıkıntı üzerinde “P, Q, R, S, T” harfleri yazılı dalgalar…

“EKG bu harflerle çalışır” dedi Prof. Yürek. “Her harf, kalbin bir hareketini temsil eder. Tıp fakültesine gidip hekim olduğunuzda çok daha fazlasını öğreneceksiniz. Şimdi harflere bir bakalım çocuklar”

P Dalgası

Irmak bir kıpırtı hissetti. “Bu ne?”

“P dalgası” dedi Prof. Yürek. “Sinoatriyal (SA) düğümünden çıkan sinyal, kulakçıkları kasılmaya yönlendirir. Yani kulakçıkların elektriksel aktivitesini temsil eder. Normalde küçüktür, yuvarlaktır. Büyükse kulakçık genişlemiş olabilir.”

QRS Kompleksi

Bora daha büyük bir titreşim hissetti.

“Bu en önemli kısım” dedi Prof. Yürek. “QRS kompleksi, karıncıkların kasıldığını gösterir. Asıl pompalama gücü burada başlar. Q küçük bir negatif dalga, R en yüksek pozitif dalga ve S yeniden negatif dalgadır.”

Bora heyecanla: “O zaman kalbin esas gücü R dalgasında mı?”

“Evet!” dedi Prof. Yürek. “R dalgası yüksekse kalp kası güçlü çalışıyor demektir. Ama çok yüksek ya da çok alçak olması da hastalık belirtisi olabilir.”

T Dalgası

Bir süre sonra hafif bir sükûnet oldu. “T dalgası” dedi Prof. Yürek “Kaslar çalıştıktan sonra gevşer. İşte bu gevşemenin elektriksel ifadesi T dalgasıdır. Eğer bu dalga ters dönmüşse, kalp stres altında olabilir.”

Elektrik Akımının Yolu – İletim Sistemi

“Peki, bu sinyaller nasıl yayılıyor?” dedi Bora.

“Kalbin iletim sistemi bir kablo hattı gibidir” diye yanıtladı Prof. Yürek:

  • SA Düğüm: Kalbin doğal pili, sağ kulakçıkta.
  • AV Düğüm: Sinyalin biraz beklediği yer, kulakçıklardan karıncıklara geçiş noktası.
  • His Demeti: Sinyali karıncıklara taşıyan hat.
  • Purkinje Lifleri: Sinyali en uçtaki kas hücrelerine ileten ince dallar.

Bora “Yani kablo bozulursa sinyal geç ulaşır?” dedi.

“Evet” dedi Prof. Yürek. “EKG’de bu gecikmeleri ‘PR mesafesi’, ‘QRS süresi’ gibi ölçümlerle anlayabiliriz.”

Bora ve Irmak ışık tutulmuş tavşancıklar gibi Prof. Yürek‘ e bakıyorlardı…

Kalbin Elektrik Haritasını Okumak

Bora, kekeleyerek ”kafam çok karıştı benim’‘ dedi…

Irmak, Bora’yI tasdik etti… ”Benim de” dedi.. Sonra devem etti.. ”Ekranda “P, Q, R, S, T” harfleri yazılıydı. Ama yaşlı amcanın EKG kağıdında da şimdi sizin elinizdekinde de hiç harf yok..

”EKG çizgisi düz bir çizgi gibi görünse de, onu okumak uzmanlık işidir.” dedi Prof. Yürek elindeki EKG kâğıdını göstererek.

“Ayrıca bakın..her küçük kare 0.04 saniyedir. 5 küçük kare = 1 büyük kare = 0.20 saniye. Normalde bir kalp atışı 0.8 saniye sürer.”

Bora, ”Daha da zorlaşıyor bu EKG.. eyvah eyvah” dedi.

Irmak merakla sordu: “Peki nabız kaç olmalı?”

“60-100 atım/dakika arasında” dedi Prof. Yürek. “Daha düşükse bradikardi, daha yüksekse taşikardi olabilir. Ama sporcularda düşük nabız normaldir.”

Irmak başka bir EKG ye bakarken… “Bu çizgi çok garip.” dedi.

“Bu bir ‘Ritim bozukluğu (Aritmi)’ olabilir” dedi Prof. Yürek. “Mesela ‘atriyal fibrilasyon’da P dalgaları kaybolur, düzensiz R dalgaları görünür. Veya ‘ventriküler taşikardi’de ardışık yüksek QRS kompleksleri görülür.”

Bora sordu: “Bu iş iyice karışıklaşıyor. Harfler havada uçuşmaya başladı. Ritim bozukluğu (Aritmi)’ ehlikeli mi?”

“Bazısı ölümcül olabilir” dedi Prof. Yürek. “EKG erken tanı sağlar. Bu yüzden EKG sadece dalga değil, bir hayat kurtarıcıdır.”

Irmak, kalbinden hasta olanlar için EKG çekilmeli değil mi Profesör? diye sordu.

“EKG sadece kalp hastaları için değildir” dedi Prof. Yürek.. “Yoğun egzersiz yapan, ilaç kullanan, İce tea, Kola, şekerli gıdalar, cipsler ve benzeri zararlı gıda tüketen büyük küçük herkes tansiyon ve kalp hastası adayıdır. Böyle durumlarda doktorlar gerek gördüğünde EKG çektirirler. Örneğin, sessiz kalp krizleri EKG’de fark edilir.”

Irmak “Yani EKG kalbin konuşması gibi…” dedi.

“Harika söyledin!” dedi profesör. “Her çizgi, kalbinizdeki bir duygunun yankısıdır.” Kalbin dilini öğrenirsen ne dediğini ne hissettiğini de anlayabilirsin.

Yolculuk sona erdiğinde, üçlü parkta eski hâline dönmüştü. Ama bu sefer Bora ile Irmak’In kalbinde bir şey değişmişti: Artık her atışı bir anlamla dinliyorlardı.

Prof. Yürek son kez konuştu:

“Kalbinizin sesi sadece sevgiyle atmaz. Bazen sinyal verir, bazen susar. Ama EKG, onunla konuşmanın yoludur. Dinlerseniz, kalbiniz size bir ömür boyu şarkı söyler…”

Ve bir ışıkla kayboldu.

Bora, iki eliyle başını tutarak ki yana salladı.. ‘‘Bunların hepsini öğrenmek ne kadar da güzel olur… Düşünsene Irmak, EKG kağıdına bakacağız ve hastamızın kalbi hakkında bilgileri okuyacağız. Hastalarımız da yakınları da sadece EKG kağıdına bizim şimdi baktığımız gibi bakıp kafalarını kaşıyacaklar. İşte sihir gibi görünen BİLGİ...”

”Çok çalışmalıyız çok okumalıyız. Hatice öğretmenimizin, tüm öğretmenlerimizin her dediğini yapıp başarmalıyız’‘ dedi..

Evet çocuklar;

EKG, karmaşık gibi görünse de, aslında kalbinizin diliyle yazılmış basit bir mektuptur.

Kalbinizin dilini öğrenin ona iyi bakın

Dr. Mustafa KEBAT

Sayın okuyucu,

Yukarıda yer alan hikaye firmalarımız Tetkik OSGB – Tetkik Danışmanlık tarafından sosyal sorumluluğumuz olan çocuklarımızı bilgilendirmek, okumaya, çalışmaya, doğal hayata heveslendirmek ülkemize ve geleceğimize yararlı bireyler olabilmelerine katkı sağlamak maksadı ile yayınlanmıştır.

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz. Varsa hatalarımızı bildirmeniz daha faydalı olmamıza desteğiniz bizim için çok değerli.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni3 Haziran 2025
3 Haziran 2025

Pentan Tankı HZ-19: İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Yasal Yükümlülükler ve Denetim Riski Olay Ağacı Analizi

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda 45 (Kırk Beş) yazıdan oluşan serinin yirmi birinci Pentan Tankı – (Hazard Identification – Tehlike Tanımlama) Analizi‘ nde yer almayan İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Yasal Yükümlülükler ve Denetim Riski Olay Ağacı Analizini inceleyebilirsiniz.

Yararlı olması dileklerimle.

İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Yasal Yükümlülükler ve Denetim Riski Olay Ağacı Analizi, Pentan Tankı operasyonlarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal yükümlülükler ve denetim riski üzerine odaklanmaktadır.

Endüstriyel tesislerde, özellikle kimyasal maddelerin depolandığı ve işlendiği alanlarda, iş sağlığı ve güvenliği (İSG) yönetimi, hem çalışanların güvenliğini sağlamak hem de yasal yükümlülüklere uygunluğu temin etmek açısından son derece önemlidir.

Yasal düzenlemelere uyulmaması, sadece cezai yaptırımlara yol açmakla kalmaz, aynı zamanda tesisin operasyonel devamlılığını da riske atabilir.

İSG ile ilgili yasal yükümlülüklerin yerine getirilmemesi, ciddi iş kazalarına ve meslek hastalıklarına neden olabilir. Bu durum, hem çalışanların sağlığı üzerinde uzun vadeli olumsuz etkiler yaratır hem de tesisteki operasyonel verimliliği düşürür.

Yasal düzenlemeler, iş güvenliğini sağlamak ve iş kazalarını en aza indirgemek için net bir çerçeve sunarken, bu yükümlülüklerin denetimi de sürekli bir izleme ve kontrol gerektirir.

İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Yasal Yükümlülükler ve Denetim Riski Olay Ağacı Analizi, Pentan tankı gibi yüksek risk taşıyan tesislerde, iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi, denetim süreçlerinin etkin bir şekilde uygulanması ve bu yükümlülüklerin ihlal edilmesinin yaratacağı risklerin değerlendirilmesine yönelik kapsamlı bir inceleme sunmayı hedefledim. Ayrıca, yasal yükümlülüklere uyumun sağlanması ve denetim sürecinin etkinliği, sadece yasal sorumlulukları yerine getirmekle kalmaz, aynı zamanda çalışan güvenliğini temin etmek ve işletmenin itibarını korumak için de hayati öneme sahip olduğu unutulmamalıdır.

HZ-19: İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Yasal Yükümlülükler ve Denetim Riski olay ağacı analizine geçiyorum:

🔺 HZ-19 – Olay Ağacı (Event Tree) Analizi

Tehlike Başlığı: İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Yasal Yükümlülükler ve Denetim Riski

Başlangıç Olayı (Initiating Event):
→ Pentan tankı işletmesinin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal yükümlülükleri yerine getirmemesi ve denetimlerde eksiklikler ortaya çıkması.

🔸 1. Kontrol Noktası: Yasal Yükümlülüklere Uyum Sağlanıyor mu?

  • Evet:
    • İşletme, tüm iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal yükümlülüklere ve mevzuatlara uygun hareket etmektedir.
      ✅ Sonuç: Yasal gerekliliklere uygunluk sağlanır, iş güvenliği önlemleri etkili bir şekilde uygulanır.
    • Risk Değerlendirmesi: Düşük
  • Hayır:
    • İşletme, gerekli yasal yükümlülüklere tam olarak uymuyor.
      🔸 2. Kontrol Noktası: Denetimler Düzenli Yapılıyor mu?
      • Evet:
        • İşletme, yıllık denetim takvimine uygun olarak düzenli iş sağlığı ve güvenliği denetimleri gerçekleştiriyor.
          ⚠️ Sonuç: Denetimler, eksiklikleri ve iyileştirilmesi gereken alanları tespit eder.
        • Risk Değerlendirmesi: Düşük
      • Hayır:
        • İşletme, iş sağlığı ve güvenliği denetimlerini düzenli yapmıyor.
          🔸 3. Kontrol Noktası: Denetim Sonuçları Gözden Geçiriliyor ve İyileştirmeler Yapılıyor mu?
          • Evet:
            • Denetim sonuçları düzenli olarak gözden geçirilmekte ve eksiklikler giderilmekte.
              ⚠️ Sonuç: Tespit edilen eksiklikler ve riskler giderilerek güvenli çalışma ortamı sağlanır.
            • Risk Değerlendirmesi: Düşük
          • Hayır:
            • Denetim sonuçları gözden geçirilmiyor ve iyileştirmeler yapılmıyor.
              ❌ Sonuç: Yasal ve iş sağlığı güvenliği eksiklikleri sürer, potansiyel kazalar artar.
            • Risk Değerlendirmesi: Yüksek

🔸 4. Kontrol Noktası: Yasal Yükümlülüklere Uygun Eğitimler Veriliyor mu?

  • Evet:
    • Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal gerekliliklere uygun eğitimler alıyor.
      ✅ Sonuç: Çalışanlar, güvenli çalışma ortamı oluşturmak için gerekli bilgiye sahip olur.
    • Risk Değerlendirmesi: Düşük
  • Hayır:
    • Çalışanlara yasal yükümlülüklerle ilgili yeterli eğitim verilmiyor.
      🔸 5. Kontrol Noktası: Çalışanlar Yasal Haklarını Biliyor mu?
      • Evet:
        • Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal haklarını biliyor ve bu hakları korumak için bilinçli.
          ⚠️ Sonuç: Çalışanlar, haklarını savunma konusunda güçlü bir pozisyonda olur, iş güvenliği ihlalleri azalır.
        • Risk Değerlendirmesi: Düşük
      • Hayır:
        • Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal haklarına dair bilgi eksiklikleri yaşıyor.
          ❌ Sonuç: Çalışanlar haklarını savunmakta zorlanabilir ve güvenlik önlemleri göz ardı edilebilir.
        • Risk Değerlendirmesi: Yüksek

🧩 🧩 🧩

Senaryo Özet Tablosu

Senaryo NoSonuçRisk Seviyesi
1Yasal uyum var, düzenli denetimler yapılıyor, eğitimler sağlanıyorDüşük
2Yasal uyum yok, denetimler düzenli yapılmıyor, eğitim eksikYüksek
3Yasal uyum var, eğitimler var, fakat denetim sonuçları gözden geçirilmiyorYüksek
4Yasal uyum yok, eğitim yok, denetim yapılmıyorÇok Yüksek

🛡️ 🛡️ 🛡️

Önleyici ve Azaltıcı Tedbirler

  • Yasal yükümlülüklere tam uyum sağlanmalıdır ve işletme bu konuda sürekli olarak denetlenmelidir. İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal gereklilikler, her türlü acil durum senaryosuna göre güncellenmelidir.
  • İş sağlığı ve güvenliği denetimleri düzenli olarak yapılmalı ve her denetim sonrasında eksiklikler hızla giderilmelidir. Denetim sonuçları, tüm çalışanlar ve yöneticilerle paylaşılmalı ve gerekli iyileştirmeler yapılmalıdır.
  • Eğitimler, çalışanların yasal haklarını ve güvenlik prosedürlerini anlamalarını sağlayacak şekilde düzenli olarak verilmeli ve sürekli bir eğitim kültürü oluşturulmalıdır.
  • Çalışanlar, yasal haklarını bilmeli ve bu hakları savunabilecek şekilde bilinçlendirilmelidir. Bu, işyerinde güvenliğin artırılmasına yardımcı olur.

İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal yükümlülükler, pentan tankı gibi yüksek risk taşıyan tesislerde kritik bir öneme sahiptir.

Yasal düzenlemelere uyum sağlamak, yalnızca yasal zorunlulukların yerine getirilmesi değil, aynı zamanda çalışan güvenliğini temin etme, iş kazalarını azaltma ve operasyonel sürdürülebilirliği sağlama amacını taşır.

İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Yasal Yükümlülükler ve Denetim Riski Olay Ağacı Analizi, İSG yasal yükümlülüklerinin yerine getirilmesi, denetim süreçlerinin etkin bir şekilde uygulanması ve bu süreçlerin potansiyel riskleri ele alarak minimize edilmesine yönelik stratejiler sunmaktadır.

İSG yönetiminin etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi için, sadece yasal gerekliliklerin yerine getirilmesi değil, aynı zamanda sürekli eğitimler, tatbikatlar ve güncel mevzuata uyum da sağlanmalıdır. Denetim süreçleri düzenli olarak gerçekleştirilmeli ve herhangi bir eksiklik veya risk durumu derhal tespit edilerek gerekli önlemler alınmalıdır.

Sonuç olarak, İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Yasal Yükümlülükler ve Denetim Riski Olay Ağacı Analizi, pentan tankı gibi tesislerde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve denetim sürecinin etkinliğinin artırılması için gerekli adımları belirleyerek, daha güvenli ve verimli bir işletme ortamı sağlamaktadır.

Yasal uyum ve etkin denetim, sadece çalışan sağlığını korumakla kalmaz, aynı zamanda işletmenin uzun vadeli başarısını ve sürdürülebilirliğini temin eder.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Değerli İş Güvenliği Camiası üyesi,

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda ulaşılabilir makale ve teknik yazı sayısı maalesef yeterli değil. O sebeple bu yazıda eksiklerim olabilir.

Bilgi ve tecrübelerinizi paylaşmanız vereceğiniz katkılar ile iş güvenliği camiasının daima yararlanacağı büyük ve ayrıntılı bir veri bankası haline getirebiliriz.

Dr. Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Pentane dış depolama tankının yangın etkisine ilişkin bir çalışma https://koreascience.kr/article/JAKO202430540257020.page

⭐️⭐️ Depolama tankı kazalarına ilişkin bir çalışma https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950423005000641?via%3Dihub

⭐️⭐️ Kaza Sonucu ve Risk Analizine Dayalı Kimyasal Depolama Tanklarının Güvenlik Aralıklarının Araştırılması https://www.researchgate.net/publication/346406356_Research_on_Safety_Spacing_of_Chemical_Storage_Tanks_Based_on_Accident_Consequence_and_Risk_Analysis

⭐️⭐️ IOC terminalindeki büyük yakıt depolama tankının yangın tehlikesi ve risk analizi https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/09544089231207419

⭐️⭐️ Propan depolama tanklarının dinamik risk değerlendirmesi için tahmini bir kaza modelinin geliştirilmesi https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0957582021000896

⭐️⭐️ Pentan https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Pentane

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği3 Haziran 2025
3 Haziran 2025

Bir Adımın Hikâyesi

🧠 ➡️ 🦵

Beyinden Kaslara Giden Yolculuk

Bebeklikten çocukluğa geçişimizin belirtisi sanki yürümek. O kadar doğal ki sadece yürüyoruz..

Nasıl yürüdüğünüzü hiç düşündünüz mü?

Düz bir yolda yürümek, dışarıdan bakıldığında basit bir hareket gibi görünür. Ama aslında bu, insan bedeninin en karmaşık ve harika işbirliklerinden biridir.

Bir adım atmak için beyin, omurilik, sinirler, kaslar ve eklemler bir orkestra gibi uyum içinde çalışır.

Bu yazıda sizleri yürüme yolculuğuna çıkaracağım, ilk sinyalin beyninizden çıkışından, adımınızın tamamlandığını beyninize bildiren geri sinyale kadar adım adım neler olduğunu okuyacaksınız…

Önemli Not

Parantez içi açıklamaların çok olması ile dağınıklığa sebep olmamak için; Aşağıdaki yazıda farklı renklerde paragraflar göreceksiniz…

⭐️ Bu renk (siyah) olan paragraflarda anlatımı ilgili yerin-bölümün sade teknik adını vererek yazdım.

⭐️⭐️ Bu renk (turuncu) olan paragraflarda anlatımı ilgili yerin-bölümün en basit kelimelerle ifade ettim.

Yazının bitiminde de;

⭐️ ⭐️⭐️ Tıbbı ve Bilimsel Yazıları Sevenler İçin olan bölüme geldiğinizde yürüme eylemini ”Bir Adımın Nörofizyolojik ve Kas-İskelet Dinamiği” ve ”Sinir İletisi ve Kas Aktivasyonu ile Motor Kontrolün Fizyolojisi” olarak detaylı tıbbi terminoloji ile ayrıntılandırdığımı okuyabilirsiniz.

Tercihinize göre keyifli okumalar diliyorum…

İlk Kıvılcım – Hareket Etme Kararı

Her şey beyinde başlar.

Yürümeye karar verdiğinizde, bu karar öncelikle beynin prefrontal korteksi tarafından alınır. Bu bölge planlama ve karar verme işlevlerinden sorumludur.

“Hadi bir adım atayım!” düşüncesi burada doğar.

Bu karar, beynin hareket kontrol merkezi olan motor kortekse iletilir. Bu merkez, hangi kasların ne zaman ve nasıl çalışacağına karar verir. Motor korteks, aynı zamanda adımın yönünü, hızını ve kuvvetini de hesaplar.

Yürümeye ilk olarak beynimiz karar verir. Diyelim ki parkta oturuyorsun ve “Hadi biraz yürüyeyim” diyorsun. İşte bu düşünce, beynin ön kısmındaki bir bölgede oluşuyor. Bu bölge, planlama yapan, karar veren, adeta bir komutan gibi çalışan bir yerdir.

“Yürümek istiyorum!” diyen komut, beynin başka bir yerine, kasları yöneten merkeze gider.

Sinyalin Yola Çıkışı – Merkezi Komuta

Motor korteks, hareketi başlatmak için bir grup sinir hücresini (nöronları) aktive eder. Bu sinir hücreleri, kaslara mesaj gönderecek olan üst motor nöronlardır.

Sinyal, beynin hareket yollarından biri olan kortikospinal yol üzerinden yolculuğa başlar. Bu yolun en önemli kısmı, beynin alt kısmındaki medulla oblongatadan geçerken çapraz yapmasıdır. Yani beynin sol tarafı vücudun sağ tarafını, sağ tarafı ise sol tarafını kontrol eder.

Beynin kaslara emir vermesi için sinir yollarını kullanır. Bu yollar, elektrikli kablolar gibi çalışır. Beyin bu kablolarla, “sağ ayağını kaldır”, “sol dizini düzleştir”, “topuğu yere koy” gibi komutlar gönderir.

Omurilikten Kaslara – Alt Motor Nöronlar Devrede

Sinyal, omuriliğin ilgili seviyesine ulaştığında (örneğin bir adım için genellikle L2–S2 omurilik seviyeleri), burada bulunan alt motor nöronlara aktarılır. Bu nöronlar, artık mesajı doğrudan kasta sonlandıracak olan “son kablolardır”.

Elektriksel sinyal, alt motor nöronun uzun aksonu boyunca ilerler ve sinaps adı verilen bağlantı noktasında kas hücresine ulaşır.

Bu sinyaller, omuriliğe gider. Omurilik, sırtımızın içinde, beyin ile vücut arasındaki ana iletim merkezidir. Buradan sinyaller ayaklara kadar uzanan sinirlere aktarılır.

Kaslarla Buluşma – Nöromüsküler Kavşak

Sinir ucunda sinyal durur ve özel bir kimyasal olan asetilkolin adlı nörotransmitter salgılanır. Bu madde, kas hücresindeki alıcılara (reseptörlere) bağlanarak kasın kasılmasını başlatır.

Adımı Gerçekleştiren Kaslar – Kim Ne İş Yapar?

Bir adım atarken sırasıyla şu kas grupları görev alır:

1. Kalça Kasları (Gluteus Maximus, Medius, Minimus):

  • Kalçayı sabitler, bacağı arkaya iter.

2. Uyluk Kasları:

  • Quadriceps (ön grup): Dizi düzleştirir, ayağı yere uzatır.
  • Hamstring (arka grup): Dizi büker, bacağı arkaya çeker.

3. Baldır Kasları (Gastrocnemius, Soleus):

  • Ayağı aşağı iter, yürüyüşün son aşamasında itici güç sağlar.

4. Tibialis Anterior (ön bacak):

  • Ayağı yukarı çeker, topuğun yere düzgün basmasını sağlar.

5. Ayak ve parmak kasları:

  • Dengede durmayı ve yere uyum sağlamayı kontrol eder.

6. Omurga ve karın kasları:

  • Gövdeyi dik tutar, dengenin korunmasına yardımcı olur.

Tüm bu kaslar senkronize olarak çalışır. Bir grup kas kasılırken diğer grup gevşer; bu duruma kas antagonistliği denir.

Sinirlerden gelen elektriksel sinyal, kaslara ulaştığında, kaslar hemen harekete geçer.

Mesela:

  • Kalçadaki kaslar bacağı hareket ettirir, vücudu dik tutar.
  • Uyluk kasları dizi büküp düzleştirir.
  • Baldır kasları ayak parmaklarını yere iter.
  • Ayağın üstündeki kaslar ayağı yukarı kaldırır ki yere takılmasın.

Bu kaslar, sırayla çalışarak ayağını yerden kaldırmanı, havada taşımanı ve tekrar yere sağlam basmanı sağlar. Aynı anda diğer bacak da dengeyi korur. Tüm bu işlerin sırası karışmaz, çünkü beyin ve kaslar arasında harika bir uyum vardır.

Denge ve Koordinasyon – Beyincik ve Duyu Geri Bildirimi

Yürürken sadece kaslar değil, denge ve kontrol için de birkaç sistem devrededir:

🧠 Beyincik (Serebellum):

  • Hareketin düzgün ve dengeli olmasını sağlar.
  • Hatalı adımı düzeltir.

👁️ Gözlerden Gelen Bilgi:

  • Görme ile yürüyüş yönünü ve engelleri algılar.

👣 Kas iğcikleri ve Golgi tendon organları:

  • Kasın ne kadar gerildiğini beyne bildirir.

🦶 Ayak tabanı ve eklemlerden gelen bilgi:

  • Zeminin sertliği, eğimi gibi bilgileri aktarır.

Tüm bu duyular sayesinde, yürürken ayaklarımız nereye bastığını bilir ve gerekirse hemen düzeltme yaparız.

Yürürken sadece kaslar çalışmaz.

Dengenin bozulmaması için de vücut bazı sistemleri devreye sokar:

  • Gözlerin çevreyi kontrol eder.
  • İç kulaktaki denge sistemi (denge sıvıları ve küçük taşlar), başın ve vücudun pozisyonunu algılar.
  • Ayak altındaki sinirler, zeminin sert mi, eğri mi olduğunu fark eder.
  • Beyincik, bu tüm bilgileri alır ve “düşmeyelim, kaymayalım” diye ince ayarlar yapar.

Geri Bildirim – “Adımı Attım!”

Adım tamamlandığında vücut, beyne durumu bildirir.

Bu geri bildirim;

  • Propriyoseptörler (kas-iskelet sistemi içindeki algılayıcılar),
  • Deri reseptörleri (ayağın zemine temasını hissedenler),
  • Eklemler ve tendonlardan gelen sinyaller aracılığıyla olur.

Bu sinyaller, omurilikten yukarı taşınarak duyusal kortekse ulaşır.
Beyin böylece şunu anlar:

“Evet, sağ ayağım yere bastı. Şimdi sıra sol ayakta!”

Bu geri bildirim sayesinde bir sonraki adım planlanır.

Adım attıktan sonra, vücudumuz hemen geri bildirim verir:

“Evet beyin! Sağ ayak yere bastı, iş tamam!”

Bu mesajlar, kaslardan, eklemlerden ve deriden toplanır ve sinirler aracılığıyla tekrar beyne gider. Beyin bu bilgilerle yürüyüşü kontrol eder ve bir sonraki adımı hazırlamaya başlar.

⏱️ ⏱️ ⏱️

Adım Atma Ne Kadar Sürer?

Bu bütün yolculuk milisaniyeler içinde gerçekleşir. Ortalama bir sinir sinyali saatte 300 km hıza ulaşabilir. Yani, düşünceyle başlayan bir adım, sinirsel düzeyde saniyenin onda biri kadar bir sürede gerçekleşir!

Tüm bu işler birkaç saliselik (saniyenin çok küçük bir bölümü) zaman diliminde gerçekleşir. Biz daha düşünürken, vücut yürümeye başlamıştır bile! Sinirler o kadar hızlı çalışır ki, bir elektrik kablosundan bile hızlı haber taşırlar.

📌 📌 📌

Özet Olarak

Bir adım atmak için;

  1. Beyin karar verir.
  2. Motor sinyaller omurilikten geçerek kaslara ulaşır.
  3. Kaslar uygun sırayla çalışır.
  4. Duyular ve denge sistemleri yürüyüşü kontrol eder.
  5. Geri bildirim beyne ulaşıp bir sonraki adıma hazırlık yapılır.

Bu harika uyum sayesinde sen sadece düşünürsün, ve ayakların yürümeye başlar.
Farkında olmasan da, her adımda yüzlerce sinir ve kas birlikte çalışır.

Özetle – Yürümek Aslında Minik Bir Mucize

  • Beyin karar verir, “Yürü!” der.
  • Sinirler bu kararı kaslara iletir.
  • Kaslar çalışır, ayağını kaldırır, indirir.
  • Göz, kulak ve ayak sinirleri dengeni kontrol eder.
  • Kaslardan gelen bilgiler tekrar beyne gider, beyin kontrol eder.
  • Ve sen, farkına bile varmadan yürümüş olursun!

Tıbbı ve Bilimsel Yazıları Sevenler İçin

Bir Adımın Nörofizyolojik ve Kas-İskelet Dinamiği

Sinir İletisi ve Kas Aktivasyonu ile Motor Kontrolün Fizyolojisi

1. Yüksek Merkezlerde Hareketin Planlanması

Yürüyüş gibi istemli bir motor davranışın başlatılmasında, bilişsel düzeyde ilk aktivasyon prefrontal kortekste (Brodmann alanları 9–10) oluşur. Bu bölgede hedef belirleme ve motor niyet oluşturulduktan sonra, sinyal premotor korteks (BA 6) ve suplementer motor alan (SMA) ile entegre olarak hareket planlamasını yapar. Özellikle SMA, istemli hareketlerin ardışık planlamasında kritik rol oynar.

Planlanan hareketin primer motor kortekse (M1, Brodmann alanı 4) iletilmesiyle birlikte, kortikospinal traktus üzerinden motor eferent sinyaller oluşturulur.

2. Motor Komutun Serebral Korteksten Kaslara İletimi

2.1. Üst Motor Nöron İletisi

M1’deki pyramidal hücrelerin aksonları kortikospinal traktusu oluşturur.

Bu traktus:

  • Korona radiata → internal kapsül (posterior limb) → serebral pedinkül → pons üzerinden geçer,
  • Medulla oblongata’da %85 oranında pyramidal dekussasyon ile çapraz yapar,
  • Kontrlateral lateral kortikospinal traktus içinde omuriliğe iner.

Bu yol boyunca glutatamat salınımı ile sinapslar oluşturularak, sinyal spinal düzeydeki alt motor nöronlara iletilir.

3. Alt Motor Nöron ve Nöromüsküler İletişim

3.1. Alt Motor Nöronlar

Omurilikte ilgili segmentlerde (özellikle L2–S2 arasında, yürüme sırasında alt ekstremite kontrolü için), ventral boynuzda bulunan α-motor nöronlar, kaslara doğrudan sinyal taşıyan efferent nöronlardır.

Motor nöronun aksonu periferik sinir ağıyla ilgili kasta ulaşarak nöromüsküler kavşakta sonlanır.

3.2. Nöromüsküler Kavşakta İletim
  • Presinaptik terminalde aksiyon potansiyeli voltaj bağımlı Ca²⁺ kanallarını açar.
  • Kalsiyum iyonlarının girişiyle asetilkolin (ACh) veziküllerinden sinaptik aralığa salınır.
  • ACh, postsinaptik kas hücresi membranında bulunan nikotinik ACh reseptörlerine bağlanır.
  • Bu etkileşim, sodyum iyonlarının hücre içine girmesini ve kas hücresinde depolarizasyonu başlatır.
  • Bu aksiyon potansiyeli, sarkolemma boyunca yayılır ve T-tübüller aracılığıyla sarkoplazmik retikuluma (SR) ulaşır.
  • SR’den Ca²⁺ salınımı tetiklenir (ryanodin reseptörleri aracılığıyla).

4. Kas Kasılması (Excitation-Contraction Coupling)

  • Sitoplazmaya yayılan Ca²⁺ iyonları troponin C‘ye bağlanır.
  • Tropomiyozin, aktin filamentlerinin üzerindeki miyozin bağlanma bölgelerinden uzaklaşır.
  • Miyozin başlıkları, ATP hidroliziyle “kanca” gibi aktin filamentlerine bağlanır.
  • Güç vuruşu (power stroke) gerçekleşir → kas kısalır.
  • Yeni ATP bağlanmasıyla miyozin başlıkları aktinden ayrılır → süreç devam eder.

Bu mekanizma, bir adımın tamamlanması için birçok kasta ardışık ve koordineli şekilde yinelenir.

5. Adım Atılırken Kasların Fonksiyonel Rolü

5.1. Stance Fazı (Ayağın yerde olduğu evre)
  • Gluteus maximus: Kalçanın ekstansiyonu
  • Quadriceps femoris: Diz ekstansiyonu ve vücudun stabilizasyonu
  • Soleus ve gastrocnemius: Ayak bileği plantarfleksiyonu, zemini itme

5.2. Swing Fazı (Ayağın havada olduğu evre)
  • Iliopsoas ve rectus femoris: Kalça fleksiyonu
  • Hamstring kasları: Diz fleksiyonu
  • Tibialis anterior: Ayak bileği dorsifleksiyonu (ayağın takılmasını önler)

Kas kontraksiyonlarının tipi:

  • İzotonik kasılma (kontraksiyon sırasında kas boyu değişir)
  • İzometrik kasılma (kas boyu değişmez, ancak gerilim artar – denge sırasında)

6. Propriyosepsiyon ve Geri Bildirim Mekanizması

Yürüyüş sırasında merkezi sinir sistemi, hareketin doğruluğunu ve kasların pozisyonunu sürekli olarak izler.

Bu bilgileri aşağıdaki yapılar sağlar:

6.1. Kas İğcikleri (Muscle Spindles)
  • Kasın uzunluğundaki değişimi algılar.
  • Ia afferent lifleri aracılığıyla sinyali dorsal kökten omuriliğe iletir.

6.2. Golgi Tendon Organları
  • Kas gerilimini ölçer.
  • Ib afferent lifleri ile inhibitör sinyaller taşır, aşırı yüklenmeye karşı koruma sağlar.

6.3. Cutaneous Reseptörler
  • Ayak tabanındaki basınç ve dokunma algısı ile zemine temasın geri bildirimi sağlanır.

6.4. Vestibüler Sistem
  • İç kulaktaki semisirküler kanallar ve otolit organları, denge ve baş pozisyonunu algılar.

7. Geri Bildirimin Yüksek Merkezlere İletimi

Tüm bu duyusal veriler afferent yollarla (spinotalamik, posterior column-medial lemniscus yolu vb.) spinal korddan yükselerek:

  • Serebellum (hareketin koordinasyonu ve hatasız yürüyüş)
  • Somatosensoriyel korteks (vücudun mekânsal pozisyonunun algılanması)
  • Bazal ganglionlar (hareketin başlatılması ve kontrolü)
  • Vestibüler çekirdekler (denge ve postüral refleksler)

gibi yapılarla entegre edilir.

Bu merkezlerde işlenen bilgiler tekrar motor sisteme gönderilerek düzeltici motor yanıtlar oluşur.

8. Sinaptik Plastikiyet ve Motor Öğrenme

Sık kullanılan motor yollar zamanla long-term potentiation (LTP) gibi mekanizmalarla daha verimli hâle gelir.

Özellikle yürüyüş gibi tekrar eden görevlerde:

  • Serebellar sinapslar
  • Kortikospinal bağlantılar
  • Bazal gangliyon devreleri

plastik değişikliklere uğrayarak yürüyüşün akıcı ve otomatikleşmiş hâle gelmesini sağlar.

🧠 🧠 🧠

9. Sempatik Sinir Sisteminin Yürüyüş Üzerine Etkileri

Yürüyüş gibi fiziksel bir aktivite, sadece somatik motor sistemin değil, aynı zamanda otonom sinir sisteminin (ANS) de aktivasyonunu gerektirir. Bu bağlamda, sempatik sinir sistemi özellikle dinamik efor, hızlanma, çevresel adaptasyon ve stres faktörlerine yanıt olarak yürüyüş sürecinde aktif hâle gelir.

9.1. Kardiyovasküler Ayarlamalar
  • Sempatik aktivasyon, β₁-adrenerjik reseptörler üzerinden kalp atım hızını (pozitif kronotropi) ve kasılma gücünü (pozitif inotropi) artırır.
  • Periferik vasküler yatakta α₁-adrenerjik reseptörler yoluyla vazokonstriksiyon sağlanır.
  • Buna karşılık, çalışan iskelet kaslarında lokal metabolik vazodilatasyon (örneğin adenozin, laktat, NO etkisiyle) egemen olur, böylece kaslara selektif kan akışı artırılır.

9.2. Solunum Yanıtları
  • Bronkodilatasyon (β₂-reseptör aktivasyonu) ile hava yolları genişletilir.
  • Solunum hızı ve derinliği artar → artmış oksijen talebine cevap olarak alveoler gaz değişimi optimize edilir.

9.3. Metabolik Etkiler
  • Lipoliz (yağ yıkımı) ve glikojenoliz (karaciğer ve kaslarda glikojen yıkımı) uyarılır.
  • Bu yolla, çalışan kasların enerji ihtiyacı karşılanır.

9.4. Termoregülasyon
  • Ter bezleri (ekrin) sempatik kolinerjik sinirlerle uyarılır → terleme artar.
  • Deri damarlarında vazodilatasyon (özellikle ısıyı uzaklaştırmak için) ve vazokonstriksiyon (soğukta ısı koruması) sempatik sistem tarafından düzenlenir.

9.5. Kas tonusu ve refleks kontrolü
  • Kas tonusunun artışı ve postüral reflekslerin modülasyonu sempatik sistemin spinal interneuronlar üzerindeki etkileriyle dolaylı olarak desteklenir.

⚡ ⚡ ⚡

10. Sinaptik İletim: İyon Kanalları ve Reseptör Alt Tipleri

Sinaptik iletim, bir nöronun diğerine ya da kas hücresine bilgi aktarımını sağlayan temel nörofizyolojik süreçtir. Bu süreç iyon kanal açılımı, nörotransmitter salınımı, reseptör aktivasyonu gibi alt mekanizmaları içerir.

10.1. Presinaptik Aksiyon Potansiyeli ve İyon Kanalları
  • Aksiyon potansiyeli sinir terminaline ulaştığında voltaj bağımlı kalsiyum kanalları (Cav2.1 / P/Q tipi) aktive olur.
  • Bu kanallar, Ca²⁺ iyonlarının hücre içine girmesine izin verir.
  • Artan intraselüler Ca²⁺ → SNARE proteinleri aracılığıyla nörotransmitter veziküllerinin presinaptik membrana kaynaşmasını ve ekzositozla boşaltılmasını tetikler.

10.2. Sinaptik Nörotransmitterler ve Reseptör Alt Tipleri

Aşağıda yürüyüşle ilişkili sinirsel süreçlerde yer alan başlıca nörotransmitterler ve reseptör alt tipleri açıklanmıştır:

🔹 Asetilkolin (ACh)

  • Nikotinik reseptörler (ionotropik) → Nöromüsküler kavşakta kas kasılmasını başlatır.
    • Özellikle α1β1δε (adült kas tipi) alt birim kombinasyonundan oluşur.
  • Mekanizma: Na⁺ içeri, K⁺ dışarı hareketi → depolarizasyon.

🔹 Glutamat

  • Merkezi sinir sisteminde eksitatör sinyalleşmenin başlıca aracıdır.
  • Ionotropik reseptörler:
    • AMPA reseptörleri (Na⁺, K⁺ geçirgen)
    • NMDA reseptörleri (Na⁺, K⁺, Ca²⁺ geçirgen; Mg²⁺ ile voltaj bağımlı blok)
  • Metabotropik glutamat reseptörleri (mGluR) → G-protein bağlıdır, yavaş yanıt oluşturur.

🔹 GABA (γ-Aminobutirik Asit)

  • İnhibitör nörotransmitter: Spinal reflekslerin düzenlenmesinde önemlidir.
  • GABA-A reseptörleri (ionotropik): Cl⁻ girişine izin verir → hiperpolarizasyon.
  • GABA-B reseptörleri (metabotropik): K⁺ kanallarını açar, Ca²⁺ kanallarını inhibe eder.

🔹 Glikin

  • Özellikle omurilikte inhibitör sinyal taşıyıcısıdır.
  • Cl⁻ girişine neden olur → postsinaptik nöronu inhibe eder.
  • Renshaw hücreleri üzerinden negatif geri bildirim sağlar.

10.3. Sinaptik Plastikiyet: Uzun Süreli Potansiyasyon (LTP)
  • Sık tekrar eden sinaptik aktivite ile NMDA reseptörlerinden Ca²⁺ girişi artar.
  • Bu, CaMKII, PKC, CREB gibi hücre içi yolları aktive eder.
  • Yeni AMPA reseptörlerinin membrana taşınması ve gen ekspresyonu ile sinaptik güçlenme oluşur.
  • Özellikle hipokampus, motor korteks ve serebellum gibi öğrenmeyle ilişkili bölgelerde bu mekanizma önemlidir.

🧩 🧩 🧩

Yürüyüşte Tüm Sistemlerin Eşzamanlı Etkinliği

SistemRolü
Somatik Sinir SistemiKaslara istemli motor komut iletimi
Sempatik Sinir SistemiOksijenlenme, dolaşım, enerji üretimi, denge kontrolü
Sinaptik MekanizmalarHızlı ve düzenli nöron-kas, nöron-nöron iletişimi
İyon KanallarıAksiyon potansiyeli oluşumu ve sinaptik iletim
Reseptör Alt TipleriSpesifik uyarılma ve inhibisyon kontrolü
Kas İskelet SistemiMekanik hareketin üretimi ve sürdürülmesi

🔬 🔬 🔬

Sonuç

İnsanın düz bir zeminde bir adım atabilmesi için:

  • Yüksek merkezlerde istemli motor planlama yapılır,
  • Kortikospinal yollarla sinyal kaslara iletilir,
  • Kas kontraksiyonları fizyolojik ve biyokimyasal olarak gerçekleşir,
  • Duyusal geri bildirimle motor aktivite sürekli denetlenir ve ayarlanır.

Bu süreçte nöronal iletim, nöromüsküler iletim, kas kasılması, proprioseptif bilgi akışı ve postüral kontrol sistemleri bir bütün hâlinde çalışır. Tüm bu işlemler milisaniyeler içinde gerçekleşir ve yürüyüş davranışı ortaya çıkar.

Bu detaylarla birlikte, bir adım atmak gibi basit görünen bir eylemin aslında nasıl kompleks, çok sistemli ve hassas bir nörofizyolojik süreç olduğunu bilimsel derinlikle görmüş olduk…

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Fonksiyonel yürüyüş bozuklukları https://www.neurology.org/doi/10.1212/WNL.0000000000009649

⭐️⭐️ Geriye doğru yürümenin yürüme bozukluğu olan kişilerde tedavi olarak etkinliği: sistematik bir inceleme ve meta-analiz https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30229667/

⭐️⭐️ Yürüyüş Bozuklukları https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560610/

⭐️⭐️ Yürüme ve Koşma Sırasında Ayak Biyomekaniği https://www.mayoclinicproceedings.org/article/S0025-6196(12)61642-5/fulltext

⭐️⭐️ Kandel ER, Schwartz JH, Jessell TM. Principles of Neural Science. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/30536508/neuroscience_syllabus-libre.pdf?1391782476=&response-content-disposition=inline%3B+filename%3DPrinciples_of_neural_science.pdf&Expires=1747571238&Signature=L9wsGxHG34wlVMz682dmTb3YK8EDE6E8cb73HVAUNeYqCTkyXuZ5JMYk-hK-rPtGL6lu95HAGQ8cH-XlQ5WO0vThu2d9R~wV-wu0qccRuioe-jRc4-Eu7L5HE2dCL-N0zJzv1OIDNjBqf8gA9wAXKtBJ5mMfY4T5ar65AJDzO8oxtC4GZctQ-nF3P7GjGAv99tSLyK2Y~iig1GtkYJiXAtSRFSyBvrcewIEjjmdoT977vV2enWiHuCVSFK8WtYdeBAn0tQie0Wyf1P~6gi7Hz3FLEkuAAu-0VHSiblpczStWUqptGEuTWHqAMOHROmP0OUdZbNKj6got2z9j7EFkEg__&Key-Pair-Id=APKAJLOHF5GGSLRBV4ZA

⭐️⭐️ Guyton & Hall. Textbook of Medical Physiology. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://repository.poltekkes-kaltim.ac.id/1147/1/Guyton%20and%20Hall%20Textbook%20of%20Medical%20Physiology%20(%20PDFDrive%20).pdf

⭐️⭐️ Purves D et al. Neuroscience (Sinaptik iletim detayları için). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK10799/

⭐️⭐️ Boron & Boulpaep. Medical Physiology. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/http://librodigital.sangregorio.edu.ec/librosusgp/54533.pdf

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni3 Haziran 2025
2 Haziran 2025

Yazın Sessiz Misafirleri Sivrisineklerle Başa Çıkmanın Pratik Yolları

🦟 🦟 🦟

Her yaz aynı manzara: Camlar açık, hava sıcak, televizyon karşısında serinlemeye çalışıyorsunuz… ve bir “vızzz” sesi kulaklarınızda çınlıyor. Ardından bir ısırık, kaşıntı, kızarıklık.
Güzel yaz gecelerinde ne yazık ki bu huzuru bozan sivrisinekler, adeta evimizin davetsiz misafirleri.

Ama merak etmeyin! Sivrisineklerle savaşmak için koca koca kimyasal silahlara ihtiyacınız yok. Basit, doğal, etkili yöntemlerle evinizi koruyabilir, sokma sonrası da rahatlayabilirsiniz.

🏠 🏠 🏠
Sivrisinekler Eve Girmeden Korunma Taktikleri
Sineklik Şart!

Camlara ve kapılara sineklik takmak, en basit ama en etkili çözümlerden biridir. Özellikle akşam saatlerinde ışığa gelen sinekler, açık camdan içeri dalar. Sineklik varsa, içeri giremezler.

Doğal Kovucular Kullanın
  • Limon ve karanfil: Ortadan ikiye böldüğünüz limonlara 5-6 adet karanfil batırın. Pencere önlerine ve sehpalara koyun.
  • Lavanta, fesleğen, nane, biberiye: Sivrisineklerin hiç hoşlanmadığı kokular arasında. Saksıda balkona veya pencere önlerine yerleştirin.
  • Lavanta yağı veya okaliptüs yağı: Sprey şişeye birkaç damla damlatıp suyla karıştırın, evin köşelerine sıkın.

Elektrikli Buharlaştırıcılar

Marketlerde bulunan fişe takılan sivrisinek kovucular, özellikle gece saatlerinde etkilidir. Fakat her gece, tüm yaz boyunca kullanmak yerine aralıklı tercih edin.

Suyla Oynamayın!

Sivrisinekler yumurtalarını durgun suya bırakır. Balkon saksı altlıkları, evcil hayvan sulukları, unutulmuş kovalar en sevdiği yerlerdir. Bu kapları haftada en az 2 kez boşaltın, temizleyin.

🦟 🦟 🦟
Isırıldınız mı? Korkmayın! İşte İlk Yardım

Sivrisinek ısırığı genellikle tehlikeli değildir ama kaşıntı, kızarıklık ve şişlik can sıkıcı olabilir. Kaşımak ise hem yarayı büyütür hem enfeksiyon riskini artırır.

🚿 Soğuk Kompres Yapın

Buz torbasını (veya dondurulmuş bezelye paketini) ince bir bezle sarıp ısırık bölgesine 5-10 dakika tutun. Kaşıntıyı azaltır, şişliği indirir.

🧼 Sabunlu Su ile Yıkayın

İlk adımda bölgeyi ılık su ve sabunla yıkamak, mikropları uzaklaştırır, enfeksiyon riskini azaltır.

🍯 Doğal Rahatlatıcılar
  • Karbonat macunu: Bir çay kaşığı karbonatı birkaç damla suyla karıştırın, ısırık bölgesine sürün.
  • Bal: Antibakteriyel özellik taşır. İnce bir tabaka halinde sürülürse hem kaşıntıyı azaltır hem iyileştirici etki yapar.
  • Aloe Vera jeli: Cilt tahrişini yatıştırır, serinletici etkisi vardır.

💊 Eczane Desteği Gerekirse

Eğer ısırık çok kaşınıyor ya da şişlik fazlaysa, eczaneden alabileceğiniz antihistaminik kremler veya kaşıntı giderici losyonlar kısa sürede etki gösterir.

⚠️ ⚠️ ⚠️
Tehlikeli Bir Durum mu? Ne Zaman Dikkatli Olmalı?

Sivrisinek sokmaları çoğunlukla zararsızdır ama bazen dikkatli olmak gerekir:

  • Yoğun kızarıklık ve sıcaklık artışı varsa (özellikle 1 gün sonra başladıysa),
  • Ateş, halsizlik, kas ağrısı gibi sistemik belirtiler geliştiyse,
  • Alerjik reaksiyon (nefes darlığı, dudakta şişme) başladıysa,
  • Veya ısırık yeri iltihaplandıysa mutlaka sağlık kuruluşuna başvurun.

🦟 Not: Türkiye’de bazı bölgelerde (özellikle kıyı kesimlerinde), sivrisinekler nadir de olsa virüs taşıyabilir. Bu yüzden ısırıklar hafife alınmamalı, özellikle çocuklarda ve yaşlılarda dikkatli olunmalıdır.

☀️ ☀️ ☀️
Yaz Boyu Rahat Etmek İçin…
  • Yatarken vantilatörü açmak, sivrisinekleri uzak tutar. Çünkü onlar güçlü hava akımlarında uçamazlar. Tabiki direk vücudunuza hava akımı gelmemeli…
  • Açık renkli kıyafetler giyin. Sivrisinekler koyu renkleri daha çok sever.
  • Gece açık pencereye ışık yakınsa, sinekleri resmen içeri davet edersiniz. Işığı pencere kenarından uzak tutun.
🎯 🎯 🎯
Özetle…

Sivrisineklerle baş etmek, aslında bir “yaz ritüeli” haline gelmiştir. Ama bu ritüel can yakıcı olmasın diye önceden önlem almak ve sokma sonrası doğru davranmak çok önemlidir.

Bir limon, biraz lavanta, biraz dikkat…
İşte bu kadar basit yöntemlerle yaz geceleri sizin olur,
sivrisinekler sadece uzaktan “vızıldar”… 😊

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni2 Haziran 2025
İş Sağlığı ve Güvenliği Çözümlerimizle Tanışın
Bilgi almak için Hizmet Talep Formumuzu doldurun, size ulaşalım.
Teklif Al