26 Temmuz 2025

Çörek Otu ve Yağı (Nigella sativa)

Çörek Otu ve Yağı (Nigella sativa) – Faydaları, Etkileşimleri ve Kullanım Uyarıları

Mucize mi, Risk mi?

Çörek otu ve yağı, yüzyıllardır geleneksel tıpta kullanılan, sayısız faydası ile öne çıkan bitkisel bir üründür. Ancak, her doğal ürün gibi, ilaçlarla etkileşime girme ve bazı sağlık durumlarında risk oluşturma potansiyeli vardır.

Özellikle karaciğerde ilaç metabolizmasından sorumlu CYP450 enzim sistemi ile etkileşen çörek otu yağı, bazı ilaçların etkisini artırabilir, azaltabilir veya yan etkilerini şiddetlendirebilir.

🔬 🔬 🔬

Çörek Otu ve Yağını Kullanırken Kimler Dikkatli Olmalı?

Aşağıda listelenen ilaç gruplarından herhangi birini kullanan bireyler çörek otu ya da çörek otu yağı tüketmeden önce hekim onayı almalıdır.

1️⃣ Kardiyovasküler Sistem İlaçları

Kalsiyum kanal blokerleri: Amlodipin, Nifedipin
Beta blokerler: Metoprolol (Beloc Zok), Propranolol, Carvedilol
Statinler (kolesterol ilaçları): Atorvastatin, Simvastatin
RAAS inhibitörleri: Losartan, Eplerenon

2️⃣ Antibiyotik ve Antifungal İlaçlar

Makrolid grubu antibiyotikler: Eritromisin, Klaritromisin
Azol grubu antifungaller: İtrakonazol, Ketokonazol

3️⃣ Psikiyatri/Nöroloji İlaçları

Benzodiazepinler: Alprazolam, Midazolam, Triazolam
Antipsikotikler: Quetiapin, Aripiprazol
Antidepresanlar (SSRI/SNRI): Fluoksetin, Paroksetin, Venlafaksin, Duloksetin

4️⃣ İmmünosupresif Tedaviler

Organ nakli ve otoimmün hastalık tedavisinde kullanılan ilaçlar: Tacrolimus, Sirolimus, Siklosporin

5️⃣ Diğer

Erektil disfonksiyon ilacı: Sildenafil
Kortikosteroid: Deksametazon

🧪 🧪 🧪

Neden Risk Oluşur? Çörek Otunun Farmakokinetik Etkileri

Çörek otu yağı, en güçlü bileşeni olan thymoquinone aracılığıyla vücutta ilaç metabolizmasını etkiler.

➤ CYP450 Enzim Sistemi ile Etkileşim

Thymoquinone, karaciğerde bulunan CYP3A4 ve CYP2D6 enzimlerine bağlanarak bu enzimlerin ilaçları metabolize etme yetisini azaltır.
Bu durum, örneğin Metoprolol kullanan bir bireyde, ilacın kanda birikmesine ve bradikardi, tansiyon düşüklüğü, yorgunluk, ödem gibi istenmeyen etkilerin ortaya çıkmasına neden olabilir.
Bazı ilaçlarda ise (örneğin Kodein) bu enzimler ilacı aktif hâle getirdiği için, çörek otu kullanımı ilacın etkisiz kalmasına yol açar.

➤ Nükleer Reseptörler Üzerinden Genetik Baskılama

Thymoquinone ayrıca Pregnane X Reseptörü (PXR) ve Constitutive Androstane Reseptörü (CAR) üzerinden CYP enzimlerinin genetik üretimini baskılar. Bu durum, uzun vadede ilaç metabolizmasının genetik düzeyde de zayıflamasına neden olabilir.

✅ ✅ ✅

Faydaları – Thymoquinone’un Etkileri

Eğer kişi herhangi bir ilaç kullanmıyorsa ve bir sağlık engeli bulunmuyorsa, çörek otu yağı bilimsel olarak desteklenen birçok fayda sunar:

1️⃣ Antioksidan Aktivite

Reaktif oksijen türlerini (ROS) nötralize eder.
DNA, protein ve lipidlerin oksidatif hasarını önler.
Serbest radikal stresini azaltarak hücre sağlığını korur.

2️⃣ Anti-inflamatuvar Etki

NF-κB ve COX-2 yolaklarını baskılar.
IL-1β, IL-6 ve TNF-α gibi proinflamatuar sitokinlerin üretimini azaltır.
Özellikle otoimmün hastalıklarda (MS, Crohn, Ülseratif Kolit, Romatoid Artrit) dikkatle kullanılmak şartıyla destekleyici etki gösterir.

3️⃣ Bağışıklık Sistemi Üzerine Etkileri

CD4+ T hücre aktivitesini artırır.
IFN-γ ve IL-2 üretimi artarak antiviral ve antikanser hücresel yanıtları güçlendirir.
Enfeksiyonlara karşı savunmayı iyileştirir.

4️⃣ Antikanser Potansiyeli

p53 ve kaspaz-3 aktivasyonu yoluyla hücre içi programlı ölümü (apoptoz) artırır.
VEGF baskısı yoluyla tümörün damar oluşturarak büyümesini engeller (anti-anjiyogenez etki).

5️⃣ İnsülin Duyarlılığı ve Metabolizma

AMPK aktivasyonu ile hücrelerin glukoz alımını artırır.
GLUT-4 taşıyıcılarını artırarak insülin direncini azaltır.
Obezite ve metabolik sendromla mücadelede destekleyici olabilir.

❗ ❗ ❗

Sonuç ve Uyarılar

🔹 Her doğal ürün zararsız değildir. Çörek otu yağı, içeriğindeki aktif molekül thymoquinone nedeniyle ilaçlarla aynı yoldan metabolize olur ve enzim rekabeti oluşturur.

🔹 İlaç kullanan bireyler, çörek otu veya çörek otu yağı gibi güçlü etkili bitkisel ürünleri hekime danışmadan kullanmamalıdır.

🔹 Özellikle kronik hastalıkları olan bireylerde, bitkisel ürünlerle ilaç etkileşimleri ciddi yan etkilere veya tedavide yetersizliğe yol açabilir.

👨‍⚕️ 👨‍⚕️ 👨‍⚕️

“Doğal” da Olsa, “Etkili” Olan Her Şey “Etkileşir”

Unutmayın: Eğer bir madde vücutta fizyolojik değişiklik yaratıyorsa, o artık bir ilaç gibidir. İlaç gibi davranan her ürün, ilaçlarla yarışır, etkileşir ve bazen zarar verir.

Sağlığınızı korumak istiyorsanız, bitkileri de ilaç gibi ciddiye alın.

Alttaki yazımızı da okumanızı tavsiye ederim.

Karvakrol – Kekik – Çörek Otu

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Nigella sativa’nın Kardiyometabolik Hastalıklarda Kullanımı https://www.mdpi.com/2227-9059/12/2/405

⭐️⭐️ Kronik Enflamatuar Hastalıklara Karşı Nigella Sativa ve Bileşenlerine Odaklanarak
Nigella Tohumlarının Potansiyel Farmakolojik Uygulamaları : İlerleme ve Gelecekteki Fırsatlar https://www.mdpi.com/2223-7747/12/22/3829

⭐️⭐️ Nagella sativa’nın (Çörek otu) bağışıklık sistemini güçlendirmedeki potansiyel etkisi
: COVID-19 salgınını yavaşlatma umudu https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7347483/

⭐️⭐️ Nigella sativa (siyah tohum) ile diyet takviyesinin erkek Wistar sıçanlarında immünolojik işlevi düzenleme etkisi https://www.nature.com/articles/s41598-021-86721-1

⭐️⭐️ Peygamberlik Tıbbı-Nigella Sativa (Çörek Otu) – COVID-19 için potansiyel bir bitki mi? https://www.journal-jop.org/journal/view.html?doi=10.3831/KPI.2020.23.010

⭐️⭐️ Nigella sativa’nın Alkol Olmayan Yağlı Karaciğer Hastalığında Etkinliği: Mekanizmalar ve Klinik Etkiler https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2210803323002117

⭐️⭐️ Sinüzit tedavisinde Nigella sativa (Çörek otu) sabit yağının doğal tedavi yaklaşımı https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29629288/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni26 Temmuz 2025

22 Haziran 2025

Gıda Kimyasallarının Bağışıklığınıza Saldırısı

Bağışıklık Sisteminizi Kaşık Kaşık Zehirliyorlar

Sofranızda Masum Sandığınız Düşmanlar

Her gün market raflarında renkli ambalajların içinden bize göz kırpan ürünler, modern yaşamın hızında kolaylık sağlar gibi görünür.

Lakin asıl soruyu hiç sorduk mu?

Bu “kolaylıkların” bağışıklık sistemimize bedeli ne?

Abur cubur yiyecek ve içecekler sadece fazla kiloya sebep olmuyor.

Gıda kimyasalları sadece vücudumuza girip metabolize olmuyor; onlar aynı zamanda bağışıklık sistemimizi hedef alıyor, zayıflatıyor, hatta onu bize karşı çevirebiliyor.

Gıda Kimyasalları: Bağışıklığın Gizli Yıpratıcıları

1. Katkı Maddeleri (E kodları) – Bağışıklık Tetikleyicileri

Gıdalarda renk verici, tat artırıcı, raf ömrü uzatıcı olarak kullanılan katkı maddeleri (özellikle E kodlarıyla bilinenler), bağışıklık sisteminde alerjik reaksiyonlar, iltihaplanma (inflamasyon) ve hatta otoimmün bozuklukları tetikleyebilir.

Örneğin:

E621 (Monosodyum glutamat – MSG): Sinir sistemine etki eder, bazı bireylerde aşırı bağışıklık cevabına neden olabilir.
E250 (Sodyum nitrit): Nitrosaminlere dönüşerek kanserojen etki gösterirken, lenfosit üretimini baskılayabilir.
Tartrazin (E102): Bağışıklık sisteminde mast hücrelerini uyararak alerjik tepkiler yaratır.

👉 Sonuç: Katkı maddeleri, vücudu “sürekli alarmda” tutarak bağışıklık sistemini yorar ve bağışıklık dengesini bozar.

2. Pestisit Kalıntıları – Tabağınızda Kimyasal Savaş

Tarım ürünlerinde yaygın olarak kullanılan pestisitler, çoğu zaman yıkanarak temizlenemez ve vücutta birikir. Özellikle organofosfat grubu pestisitler, immünsüpresyon (bağışıklık baskılanması) yapabilir.

Araştırma (Environmental Health, 2020): Pestisit kalıntıları taşıyan gıdaları tüketen bireylerde T hücresi aktivitesinde düşüş gözlemlenmiştir.
Çocuklarda pestisit maruziyeti, alerjik astım, egzama gibi immünolojik hastalıklarla ilişkilendirilmiştir.

👉 Sonuç: Pestisitler bağışıklık hücrelerini doğrudan etkiler; enfeksiyonlara karşı zayıf hale getirir.

3. Ambalaj Kimyasalları – Yemeğinizi Değil, Direncinizi Paketliyor

Plastik ambalajlarda bulunan kimyasallar, özellikle ısıya veya asitliğe maruz kaldığında gıdaya geçebilir.

Bisfenol A (BPA): Sentetik östrojen gibi davranır, bağışıklık sisteminde hücresel sinyalleşmeyi bozar.
Ftalatlar: Doğrudan bağışıklık sisteminin düzenlenmesini engeller; bağışıklık hücrelerinin “yanlış hedeflere” saldırmasına neden olabilir.

👉 Sonuç: Ambalajlar görünmez tehditleri sofraya taşır; bağışıklık sistemi hormon dengesiyle birlikte çökertilir.

Gıda Kimyasallarının Sessiz Saldırısı

Yeni bir araştırmaya göre, birçok popüler işlenmiş gıdada bulunan kimyasal koruyucular ve diğer katkı maddeleri bağışıklık sistemini bozuyor.

Araştırma; Journal of Environmental Research and Public Health’ de yayınlandı.

Gıdaların raf ömrünü uzatmak için kullanılan TBQH’ nın hem laboratuar hem hayvan deneylerinde bağışıklığı bozduğu gösterildi.

Bunlardan TBQH (ter-butil-hidro-kinon) ve per veya poli-floro-alkilli PFA’ lar USA’ da halen satılmakta olan 1200 gıdada bulunuyor.

Mesela, TBQH Kellogg’s Pop-Tarts, Rice Krispies Treats ve Cheez-Its’ de ve sonsuza kadar kaldıkları için ölümsüz kimyasallar olarak da bilinen PFA’ lar alüminyum kutular, pizza kutuları, mısır patlağı torbaları gibi yapışmaz paketlerde bulunuyor ve paketten içindeki yiyeceğe sızabiliyor.

Kronik Bağışıklık Baskılanması – Modern Hastalıkların Sessiz Ortağı

Bağışıklık sistemi, yalnızca grip virüslerine karşı değil; aynı zamanda kanser hücrelerinin tespiti, iltihap kontrolü ve doku yenilenmesi gibi yaşamsal görevlerde aktiftir. Ancak bu sistemin sürekli kimyasal saldırılara maruz kalmasıyla ne olur?

1. Otoimmün Hastalıklar ve Gıda Kimyasalları

Romatoid artrit, Hashimoto tiroiditi, lupus gibi otoimmün hastalıklar, bağışıklık sisteminin kendi dokularını hedef almasıyla ortaya çıkar.
Araştırmalar, yüksek işlenmiş gıda tüketiminin bu hastalıkların görülme sıklığını artırdığını göstermektedir.

2. Kanser Riski

Kronik inflamasyon, DNA hasarı, bağışıklık sisteminin tümör hücrelerini fark edememesi → onkojenez (kanser oluşumu) için ideal ortam.
Nitrat, nitrit, işlenmiş etlerdeki kimyasallar → kolon kanseri, mide kanseri ile ilişkilendirilmiştir.

İş Hayatı ve Bağışıklık Hasarı – Kimyasallarla Zayıflayan Performans

Bağışıklık sisteminin zayıflaması sadece hastalığa yakalanma riskini artırmaz; aynı zamanda iş gücü performansı, dikkat, dayanıklılık ve iyileşme kapasitesi gibi birçok alanda düşüşe neden olur.

Aşağıdaki durumlar gözlenmiştir:

Sık hastalanma ve devamsızlık
Geç iyileşen yaralanmalar, enfeksiyonlar
Kronik yorgunluk, iş veriminde düşüş
İlaç kullanım oranında artış

Bu durumlar işletmelerde iş güvenliği risklerini de artırır; özellikle dikkat dağınıklığı, koordinasyon bozukluğu ve hatalı kararlar, iş kazalarını tetikler.

Bağışıklık Sistemi Tükenmeden Ne Yapılabilir?

Katkı maddelerinden uzak doğal beslenme
- Etiket okuma alışkanlığı kazanın
- Renkli, kokulu, raf ömrü uzun ürünlerden kaçının
Organik ve mevsimsel gıda tüketimi
- Pestisit kalıntılarından uzak, yerel ürünler tercih edin
Ambalaj farkındalığı
- Plastik yerine cam/karton ambalajlı ürünler alın
- Mikrodalgada plastik kap kullanmayın
Bağışıklık dostu besinler
- Kefir, yoğurt, zerdeçal, zencefil, omega-3 kaynakları, C vitamini açısından zengin meyveler
Kurumsal farkındalık
- İşyerlerinde sağlıklı yemek politikaları oluşturulmalı
- İşyeri hekimleri gıda takviyeleri ve bağışıklık taramaları ile yönlendirme yapmalı

Sessiz Tahribatı Görünür Kılmak

Modern beslenme düzeni, bizi sadece bol karbonhidratlarla (şeker. vb gibi), işlenmiş gıdalar ve tohum yağlarla değil; görünmez gıda kimyasallarıyla da zehirliyor.

Her gün yenileri eklenen on binlerce kimyasalı inceleyerek insan sağlığına zararlı olup olmadıklarını tek tek belirlemek mümkün olmadığına olduğuna göre yapabileceğimiz en akıllaca tercih başta abur cubur gıdalar olmak üzere doğal olmayan tüm gıdalardan uzak durmalıyız.

Bağışıklık sistemi, her gün vücuda alınan kimyasalların hücrelerimize saldırıları karşısında sessizce yıpranıyor ve zaman içerisinde vücudu dış etkenlere karşı savunamayacak hale geliyor.

Unutulmamalıdır ki, sağlıklı bir toplum güçlü bir bağışıklık sistemine sahip bireylerle mümkündür. Ve bu savunma sistemi, sadece aşılarla değil; doğru gıda seçimleri, bilinçli tüketim ve gıda endüstrisinin daha etik olmasıyla korunabilir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Dinlenme fazı atıştırması erkek farelerde enerji emilimini ve kilo alımını artırır https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9950950/

⭐️⭐️ 1.200’den fazla gıdada bulunan kimyasalların bağışıklık sistemi hasarına yol açtığı ortaya çıktı https://nypost.com/2021/04/01/chemicals-found-in-over-1200-foods-linked-to-immune-damage/

⭐️⭐️ İmmünotoksisitenin Moleküler Mekanizmalarının Araştırılması ve Gıdalara Eklenen Kimyasalların İmmünotoksisite Taramasında ToxCast’in Faydası https://www.mdpi.com/1660-4601/18/7/3332

⭐️⭐️ Pestisit – Risk – Kanser https://tetkik.com.tr/2025/01/12/20107/

⭐️⭐️ Suyla mı Yıkasak – Bezle mi Silsek https://tetkik.com.tr/2024/12/06/16974/

⭐️⭐️ Hiperaktif Değil Gıda Boyalı Çocuklar https://tetkik.com.tr/2024/12/19/hiperaktif-degil-gida-boyali-cocuklar/

⭐️⭐️ Gıda Katkı Maddeleri, Kirleticiler, Kanserojenler ve Mutajenler https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK216714/

⭐️⭐️ Gıda Katkı Maddesi İçeren Bazı Besinlerin Tüketiminin ve Sağlığa Etkilerinin Araştırılması: Gıdaların Risk Analizi https://dergipark.org.tr/tr/pub/otjhs/article/357496

⭐️⭐️ Silisyum dioksitin (E 551) gıda katkı maddesi olarak yeniden değerlendirilmesi https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2018.5088

⭐️⭐️ İnsan kanındaki mikroplastik parçacıklar ve pıhtılaşma belirteçleriyle ilişkileri https://www.nature.com/articles/s41598-024-81931-9

⭐️⭐️ Mikro(nano)plastik kirliliği ve insan sağlığı: Plastikler insanlarda nasıl kanserojeneze neden olabilir? https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35301996/

⭐️⭐️ İnsan kanındaki mikroplastikler: Polimer tipleri, konsantrasyonları ve μFTIR kullanılarak karakterizasyonu https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38761430/

⭐️⭐️ Raman spektral kanıtlarına göre insan trombüsünde pigment mikropartikülleri ve mikroplastikler bulundu https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36116710/

⭐️⭐️ Mikroplastik parçacıkların, plastikle ilişkili kimyasalların ve çevre kirleticilerinin insan sağlığı açısından üçlü maruziyet bağlantısı https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38759545/

⭐️⭐️ Kan bileşenleriyle mikronanoplastiklerin yolculuğu https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10603568/

⭐️⭐️ Mikroplastikler: Kalp (ve Damar Sistemi) Meselesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9953450/

⭐️⭐️ Mikroplastiklerin ve Endişe Verici Katkı Maddelerinin İnsan Sağlığı Üzerindeki Potansiyel Etkilerine İlişkin Ayrıntılı Bir İnceleme Çalışması https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7068600/

⭐️⭐️ Şişelenmiş Suda Sentetik Polimer Kirlenmesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6141690/

⭐️⭐️ Micro- and Nanoplastics Breach the Blood–Brain Barrier (BBB): Biomolecular Corona’s Role Revealed https://www.mdpi.com/2079-4991/13/8/1404

⭐️⭐️ Çoğu Plastik Ürün Östrojenik Kimyasallar Yayar: Çözülebilecek Potansiyel Bir Sağlık Sorunu https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3222987/

⭐️⭐️ Association of Exposure to Di-2-Ethylhexylphthalate Replacements With Increased Blood Pressure in Children and Adolescents https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/hypertensionaha.115.05603?sid=be69c579-505c-4e04-a84f-5a4b187da7a6

⭐️⭐️ Çocuklarda ve Ergenlerde Di-2-Etilhekzilftalat Replasmanlarına Maruz Kalmanın Artan Kan Basıncıyla İlişkisi https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/hypertensionaha.115.05603?sid=be69c579-505c-4e04-a84f-5a4b187da7a6

⭐️⭐️ Bisfenol A ve insan sağlığı: literatür taraması. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23994667/

⭐️⭐️ Çoğu Plastik Ürün Östrojenik Kimyasallar Yayar: Çözülebilecek Potansiyel Bir Sağlık Sorunu https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3222987/

⭐️⭐️⭐️ Çoğu Plastik Ürün Östrojenik Kimyasallar Yayar: Çözülebilecek Potansiyel Bir Sağlık Sorunu https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3222987/

⭐️⭐️ Bisfenol A ve insan sağlığı: literatür taraması. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23994667/

⭐️⭐️ Çoğu Plastik Ürün Östrojenik Kimyasallar Yayar: Çözülebilecek Potansiyel Bir Sağlık Sorunu https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3222987/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni22 Haziran 2025

15 Mart 2025

Hiç Bademcikleriniz Şişti mi?

Bademcikler (Tonsiller) Nedir?

Boğazın girişinin her iki yanında yer alan Zindan Kaleler. Surları yok. Topları tüfekleri de yok. Lakin akciğerlere ve sindirim sistemine giden yolu koruyan önemli yapılar.

Daha teknik bir anlatımla, bağışıklık sistemimizde önemli bir rol oynayan lenfoid doku kümeleridir. Solunan veya yutulan zararlı yapılara (enfeksiyonlara ve yabancı patojenlere karşı) karşı ilk bağışıklık (immünolojik) yanıtı oluşturan ön cephe savunması işlevini yerine getirirler.

Kestirip atmak kolay lakin önemli işlevlerinden mahrum kalmanın da sonuçları var elbet.

Bademcikler (Tonsiller) Nasıl Çalışıyor?

Mikropları içine çekerek hapseder ve enfeksiyonları durdururlar.

Bunun yanı sıra;

Bademciklerin yüzeyinde, M hücreleri olarak adlandırılan özel yabancı madde (antijen) yakalama hücreleri bulunur. Bu hücreler, mikroorganizmalar tarafından üretilen yabancı maddelerin (antijenlerin) yakalanmasına izin verir.

M hücreleri, bir antijeni tanıdıktan sonra (bademciklerdeki T ve B hücrelerini aktive ederek) bağışıklık tepkisini başlatır.

Bademcikler, bağırsak bakteri popülasyonunu izleyen ve bağırsak bakterilerinin aşırı çoğalmasını önleyen, gastrointestinal sistem içerisinde yer alan diğer lenf dokularıyla ortak bir yapıya ve fonksiyona sahiptir (Peyer plakları).

Bademciklerin (Tonsillerin) İltihabına Ne Sebep Olur?

Virüsler – Çok iyi bildiğiniz soğuk algınlığı sebebi olanlar, grip sebebi olanlar
Bakteriler – Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae ve Haemophilus influenza akla ilk gelen bakterilerdir. Halk arasında ‘Beta olmuşum” ”Boğazımda beta varmış” söylemlerine neden olan bakteridir.

Her ikisinin başlangıcı birbirine benzese de kısa sürede birbirinden çok farklı görünümü ile kolayca ayırt edilebilirler.

Aslında çok karıştırlan ve çoğunlukla yanlış tedavi verilen PAFA da aynı bölgenin (tonsiller) hastalığıdır. Bir başka yazımda PAFA yı okuyabilirsiniz.

Bademcik (Tonsillit) İltihabı Nasıl Anlaşılır?

Boğaz ağrısı (yutma güçlüğü)
Ateş
İştahsızlık
Eklemlerde ağrı – sızlama
Kötü nefes kokusu
Şişmiş, kırmızı bademcikler (bazen fotoğraftaki gibi beyaz lekelerle birlikte)
Şişmiş lenf düğümleri

Şikayet ve bulguları çok tipiktir.

Bademcik İltihabı – Boğaz Enfeksiyonu Farkı Nedir?

Bademcik İltihabı – Boğaz Enfeksiyonu birbirinin içine girmiş (iç içe) olduğu için genellikle ayrı ayrı değerlendirilmez. Tedaviyi belirleyeceği için daha çok enfeksiyonun kaynağı bakteriyel mi viral mi olduğuna bakılır.

Bademcik (Tonsillit) İltihabı : Virüs etken olduğunda burun akıntısı – tıkanıklığı ve öksürük ön plandadır.

📌 Bademcik iltihabı viral veya bakteriyel olabilir.

Boğaz Enfeksiyonu : Öksürük yoktur. Damağınızda kırmızı lekeler görülebilir. (Öpücük hastalığı – enfeksiyöz mononükleoz – kısaca mono hastalığı, Epstein-Barr virüsünün neden olduğu yaygın bir bulaşıcı hastalıktır.)

📌 Boğaz enfeksiyonu sadece bakterilerden kaynaklanır, antibiyotik gerekir.

Bademcik İltihabı (Tonsillit) Nasıl Tedavi Edilir?

💊 Viral ise: Dinlenme, sıvılar, ağrı kesiciler ( Parasetamol / ibuprofen )
💊 Bakteriyel ise: Komplikasyonları durdurmak için antibiyotikler (Penisilin, Amoksisilin)

Bademcik İltihabı (Tonsillit) Tedavi Edilmezse?

Bademcik enfeksiyonu viral ise dinlenme ile zaman içinde kendiliğinden iyileşir. Sadece ateş ve kırgınlık durumunda ilaç ( Parasetamol / ibuprofen ) kullanmak yeterli olur. Kişinin bağışıklığını zayıflatan özel bir sağlık sorunu varsa hastalığının alevlenmesine – ağırlaşmasına sebep olabilir.

Bademcik enfeksiyonu bakteriyel ise;

Peritonsiller apse (Bademciğin çevresinde doku altında iltihabi birikim)
Romatizmal ateş (Özellikle streptok enfeksiyonu tedavi edilmezse)
Kronik kötü nefes ve boğaz enfeksiyonları

Ameliyata Ne Zaman İhtiyacınız Var?

Zamanla değişen bir çok kriter mevcut. Tüm kriterler bir yana hekiminizin sizin hakkınızda vereceği karar en. önemli ve doğru olandır.

Bir yıl içerisinde geçirilen bademcik enfeksiyon sayısının belirlenen sayı kriterinden fazla olması
Solunum problemlerinin hayati risk oluşturması (uyku apnesi)
Sürekli kötü nefes kokusu ve ağrı

⭐️ Apandis ve Bademciklerin Alınması Kalp Krizi Riskini Neden Arttırır? https://tetkik.com.tr/2024/12/25/18518/

Bademcik İltihabı Nasıl Önlenir

Bağışıklık sisteminin güçlü tutulması en önemlisidir. Bunun için;
- Beslenme – Dengeli ve düzenli (Protein, Vitamin, Yağ) alınmalı. Karbonhidrat yaşa uygun minimal alınmalı. İşlenmiş gıdalardan – Yüksek karbonhidratlardan – Tohum Yağlardan uzak durulmalıdır.
- Uyku – Yaşa ve bedensel egzersize göre ihtiyaca göre (ortalama 7 saat) uyku uyunmalıdır.
- Egzersiz – Düzenli günlük 30 dk hızlı tempo yürüyüş yapmalısınız. 40 yaş sonrası kas egzersizi (fitnes) yapmayı ihmal etmeyin
- Su – İdrar renginiz şeffaf veya çok açık sarı olacak şekilde içtiğiniz suyu ayarlamalısınız.
- Stres – Sorunları çözmenin yanı sıra rahatlamanızı sağlayacak aktiviteleri ihmal etmeyin.
Hasta insanlardan uzak durun – Virüsler ve bakteriler yakın temasla ve ağızdan çıkacak damlacıklar yolu ile kolaylıkla bulaşır.
Temizliğinize özen gösterin – kişisel hijyen önemlidir.

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Anatomi, Baş ve Boyun, Bademcikler https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539792/

⭐️⭐️ Bademcik iltihabı https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK544342/

⭐️⭐️ Anatomi, Baş ve Boyun, Palatin Tonsil (Faucial Tonsils) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538296/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni15 Mart 2025

7 Aralık 2024

Siz mi Kanser mi Galip Gelsin

İnsan vücudunda trilyonlarca hücre var ve her hücre zamanı gelince ölür. Tabi ki bölünüyor ve yenileniyor.

Bu süreç (hücrelerin ölümü, bölünmesi yenilenmesi) iç mekanizmalar tarafından çok sıkı denetlenir.

Ve an itibari bu yazıyı okurken bu süreç devam eder.

Ve yine şu anda vücudunuzda kanser hücreleri de var. Şaşırdınız mı?

Lakin gerçek şu ki herkesin her an vücudunda kanser hücresi var.

Nasıl oluyor bu?

Her hücrenin içerisinde olan DNA (Hücrenin beyni) emri ile gerekli moleküller / kimyasallar salgılanır ve hücrenin bölünmesini başlattığı gibi durdurur da.

Hücre zamanı gelmeden bölünemez.

Peki zamanı nasıl geliyor? Kim belirliyor? Kısaca hücrenin doğal metabolizması içersinde kimyasal döngüler insanın genelinde olduğu gibi hücrenin özelinde de yaşamı sağlarken yıpranmaya ve süreç içerisinde ölüme neden olur.

Dönelim konumuza;

Hücrenin DNA’sı bölünmenin-yenilenmenin baskılanmasını kaldıran emri (kimyasal enzimler yolu ile) verir. Hücre bölünür. Bölünme tamamlanınca DNA bölünmeyi durdurma emri (kimyasal enzimler yolu ile) verir.

Maalesef bu düzeni bozacak pek çok sebep ile DNA’da “en az 2 gen” hasar alır. Ki bu hasarlanma hücrenin ve dolayısı ile insanın sonunu başlangıcı bile olabilir.

Gen hasarına sebep olan etmenler o kadar çok ki ben yazmakla siz okumakla bitmez.

Örnek vereyim.

Kimyasallar (Miktarına bağlı hepsi diyebiliriz)
Sigara
Alkol
Radyasyon (cep telefonlarınız da dahil hele gereksiz çekilen röntgenler vb gibi)
Veee liste uzayıp gidiyor

Devam edelim…

DNA da 2 gen zarar gördü Bu zarar sonrası hücreye “dur bölünme artık” diyen moleküller salgılanmadığında hücre sınırsız (sonsuza doğru) bölünmeye devam eder.

Sınırsız büyüyen bu hücrelere ”Kanserli Hücre” diyoruz.

İşte bu kanserli hücreler her an herkeste bulunuyor.

Diyeceksiniz ki hepimiz şimdi kanser mi olduk yani?

Takdir edersiniz ki cevap – Tabiki hayır.

Çünkü kanserli hücreleri yok eden muazzam bir sisteme sahip insan vücudu. Aslında herkesin de bildiği ”BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ”