5 Mayıs 2025

İş Yerinde Psikolojik ve Nörolojik Güvenlik

İş yerinde psikolojik ve nörolojik güvenlik, çalışanların zihinsel sağlığını korumayı ve nörolojik rahatsızlıkların iş güvenliğine olan etkilerini yönetmeyi amaçlar.

İş yerinde güvenlik kültürünü geliştirmek, çalışanların güvenliğe verdiği önemi artırmak ve riskli davranışları azaltmak için kritik öneme sahiptir. 

Zihinsel sağlık risk yönetimi, stres, anksiyete ve depresyon gibi psikolojik sorunların iş yerindeki yaygınlığını azaltmak için çeşitli stratejiler içerir.

Nöroergonomik eğitim stratejileri, çalışanların güvenlik bilincini artırmak ve doğru kararlar vermelerini sağlamak için bilişsel yaklaşımlar kullanır.

Bu eğitimler, çalışanların tehlikeleri daha iyi anlamalarını ve önleyici tedbirler almalarını teşvik eder.

Eğitim stratejileri arasında farkındalık eğitimleri, danışmanlık hizmetleri ve destek grupları bulunur.

Zihinsel Sağlık Farkındalık Eğitimleri

Farkındalık eğitimleri, çalışanların zihinsel sağlık sorunları hakkında bilinçlenmesini sağlar ve erken belirtileri tanımalarına yardımcı olur.

Nöroergonomik eğitimler, çalışanların dikkatini çekmek ve bilgileri daha iyi hatırlamalarını sağlamak için interaktif ve ilgi çekici materyaller kullanır.

Örneğin, sanal gerçeklik (VR) tabanlı simülasyonlar, çalışanların tehlikeli durumlarla güvenli bir ortamda karşılaşmalarını ve pratik yapmalarını sağlar. Bu tür eğitimler, çalışanların öğrenme süreçlerini optimize eder ve güvenlik bilincini artırır.

  • Nöroergonomik eğitimlerin önemi
  • Bilişsel davranışçı terapi (CBT) teknikleri
  • Sanal gerçeklik (VR) tabanlı simülasyonlar
  • Güvenlik mesajlarının sık sık tekrarlanması

Zihinsel Sağlık Danışmanlık Hizmetleri

Danışmanlık hizmetleri, çalışanların kişisel veya işle ilgili sorunlarla başa çıkmasına yardımcı olur.

Davranış değişikliği için bilişsel yaklaşımlar, çalışanların alışkanlıklarını değiştirmek ve daha güvenli davranışlar sergilemelerini sağlamak için kullanılır.

Örneğin, bilişsel davranışçı terapi (CBT) teknikleri, çalışanların riskli davranışlarının altında yatan düşünceleri ve duyguları anlamalarına yardımcı olur ve daha güvenli alternatifler geliştirmelerini sağlar.

Zihinsel Sağlık Destek Grupları

Destek grupları ise çalışanların birbirleriyle deneyimlerini paylaşmasını ve desteklemesini sağlar.

Güvenlik bilincini artırma teknikleri, çalışanların sürekli olarak güvenliği hatırlamasını ve önemsemesini sağlamak için kullanılır.

Bu teknikler, güvenlik mesajlarının sık sık tekrarlanmasını, görsel uyarıların kullanılmasını ve güvenlik performansının düzenli olarak değerlendirilmesini içerir. Ayrıca, çalışanların güvenlik önerileri sunmaları ve iyileştirme fikirleri paylaşmaları teşvik edilmelidir.

Stres azaltma programları, çalışanların stres seviyelerini düşürmek ve stresle başa çıkma becerilerini geliştirmek için uygulanır.

Bu programlar arasında yoga, meditasyon ve nefes egzersizleri gibi teknikler bulunur. Yoga ve meditasyon, çalışanların zihinsel ve fiziksel olarak rahatlamasını sağlayarak stres seviyelerini düşürür.

Nefes egzersizleri ise, çalışanların anlık stres durumlarıyla başa çıkmasına yardımcı olur.

Nörolojik rahatsızlıkların iş güvenliğine etkisi, epilepsi, travmatik beyin hasarı ve demans gibi durumların çalışanların bilişsel ve fiziksel yeteneklerini nasıl etkilediğini anlamayı içerir.

Bu rahatsızlıkların iş güvenliğine olan etkilerini yönetmek için, çalışanların bireysel ihtiyaçlarına uygun düzenlemeler yapılmalı ve destek sağlanmalıdır.

İş yerinde psikolojik ve nörolojik güvenliğin sağlanması, çalışanların genel sağlığını ve refahını artırarak iş güvenliğini iyileştirir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Çalışanların Psikolojik Güvenlik Algısı ve Politik Taktik Davranışları http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1193579?utm_source=chatgpt.com

⭐️⭐️ Acil durum ve güvenlik yönetiminde nöroteknolojinin kullanımıyla daha güvenli bir çalışma ortamı yaratmak https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37270412/

⭐️⭐️ Beyinden işyerine: fNIRS’in bilişsel çalışmalarda ve işçi güvenliğindeki rolü https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10634210/

⭐️⭐️ Nörogüvenlik bilimi: Güvenlik sorunlarının sinirsel mekanizmalarını ortaya çıkarmak için ortaya çıkan yeni bir disiplin https://www.frontiersin.org/journals/neuroscience/articles/10.3389/fnins.2023.1190995/full

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni5 Mayıs 2025
4 Mayıs 2025

Geleceğin İş Güvenliğinde Nöroergonomi Yaklaşımları

İş güvenliği alanında geleceği şekillendiren en önemli dönüşümlerden biri nöroergonomi yaklaşımlarıdır.

Klasik ergonomiden farklı olarak, nöroergonomi; insan beyninin, sinir sisteminin ve duyusal-motor sistemlerinin iş ortamındaki görevlerle nasıl etkileşime geçtiğini inceler.

Bu yaklaşım, iş kazalarının bilişsel ve nörolojik nedenlerini hedef alarak proaktif ve akıllı güvenlik çözümleri üretmeyi amaçlar.

Geleceğin iş güvenliği yaklaşımları, nöroergonominin gelişen rolleri, inovatif güvenlik stratejileri ve çalışan sağlığı ve refahı için bütünsel yaklaşımları içerir.

Nöroergonominin gelişen rolleri, iş güvenliği alanında daha proaktif ve insan odaklı çözümler sunmayı mümkün kılar.

Nöroergonomik yaklaşımlar, çalışanların bilişsel yeteneklerini destekleyerek, iş kazalarını önlemeye ve iş performansını artırmaya odaklanır.

İnovatif güvenlik stratejileri, teknoloji ve bilimsel araştırmaların iş güvenliği alanında uygulanmasını içerir.

Yapay zeka, sanal gerçeklik ve giyilebilir teknolojiler, iş güvenliği eğitimlerini geliştirmek, tehlikeli durumları simüle etmek ve çalışanların performansını izlemek için kullanılabilir.

Çalışan sağlığı ve refahı için bütünsel yaklaşımlar, fiziksel, zihinsel ve sosyal sağlığı kapsayan kapsamlı bir yaklaşım sunar.

Bu yaklaşımlar, iş yerinde sağlıklı yaşam tarzını teşvik etmek, stres yönetimi programları uygulamak ve sosyal destek sistemleri oluşturmak gibi çeşitli stratejiler içerir.

Geleceğin iş güvenliği yaklaşımları, çalışanların sağlığını ve refahını ön planda tutarak, daha güvenli, sağlıklı ve verimli çalışma ortamları yaratmayı hedefler.

Nöroergonominin gelişen rolleri, inovatif güvenlik stratejileri ve çalışan sağlığı ve refahı için bütünsel yaklaşımlar, iş güvenliği alanında sürdürülebilir ve etkili çözümler sunmak için bir araya gelir.

Risk Değerlendirme ve Ölçüm Yöntemleri

Bilişsel risklerin etkili bir şekilde yönetilebilmesi için, risk değerlendirme ve ölçüm yöntemlerinin kullanılması önemlidir.

Bu yöntemler, iş yerindeki potansiyel risk faktörlerini belirlemeye, risklerin şiddetini ve olasılığını değerlendirmeye ve çalışanların zihinsel sağlığını izlemeye yardımcı olur.

Bilişsel risk değerlendirme araçları, anketler, gözlemler ve performans analizleri gibi çeşitli yöntemleri içerir.

Psikolojik izleme teknikleri, çalışanların stres seviyelerini, duygusal durumlarını ve bilişsel performanslarını düzenli olarak takip etmeyi sağlar.

Erken uyarı sistemleri, risklerin belirtilerini erken aşamada tespit etmeye ve zamanında müdahale etmeye olanak tanır.

Tanılama yöntemleri, çalışanların zihinsel sağlık sorunlarını belirlemeye ve uygun tedavi yöntemlerini uygulamaya yardımcı olur.

Risk Azaltma ve Müdahale Stratejileri

İş yerinde bilişsel riskleri azaltmak ve çalışanların zihinsel sağlığını korumak için çeşitli müdahale stratejileri uygulanabilir.

Çalışan destek programları, stres yönetimi eğitimleri, danışmanlık hizmetleri ve psikolojik destek gibi hizmetler sunarak, çalışanların stresle başa çıkmalarına ve zihinsel sağlıklarını korumalarına yardımcı olur.

Zihinsel sağlık eğitimi müdahaleleri, çalışanların zihinsel sağlık sorunları hakkında farkındalıklarını artırmayı ve erken yardım arama davranışlarını teşvik etmeyi amaçlar.

Örgütsel esneklik ve iyileştirme yaklaşımları, iş yükünü dengelemeye, özerkliği artırmaya ve kurumsal kültürü iyileştirmeye odaklanarak, çalışanların stresini azaltır ve motivasyonunu artırır.

Teknoloji ve Nöroergonomi Entegrasyonu

Gelecekte, iş yerinde bilişsel risk yönetimi, teknoloji ve yapay zeka destekli izleme yöntemleriyle daha da gelişecektir. 

Teknoloji ve nöroergonomi entegrasyonu, iş güvenliği alanında yeni ve inovatif çözümler sunar.

Yapay zeka destekli güvenlik sistemleri, çalışanların davranışlarını analiz ederek potansiyel tehlikeleri önceden tespit etmeyi sağlar. Bu sistemler, makine öğrenimi algoritmaları kullanarak, çalışanların hareketlerini, yüz ifadelerini ve fizyolojik verilerini analiz eder ve anormal durumları tespit ederek uyarılar gönderir.

Nöro-izleme teknolojileri, beyin aktivitesini gerçek zamanlı olarak izleyerek çalışanların dikkat, yorgunluk ve stres seviyelerini belirlemede kullanılır. Bu teknolojiler, özellikle yüksek riskli işlerde, çalışanların zihinsel durumunu sürekli olarak takip ederek iş kazalarını önlemeye yardımcı olur.

Dijital araçlarla çalışan performansını izleme, çalışanların görevlerini ne kadar etkili ve verimli bir şekilde yerine getirdiğini değerlendirmeyi sağlar.

Bu araçlar, çalışanların tepki sürelerini, doğruluk oranlarını ve hata sayılarını analiz ederek performanslarını objektif olarak ölçer. Teknoloji ve nöroergonomi entegrasyonu, iş güvenliği alanında daha akıllı ve proaktif yaklaşımlar geliştirmeyi mümkün kılar.

Bu entegrasyon, çalışanların güvenliğini artırmanın yanı sıra, iş süreçlerini optimize etmeye ve verimliliği artırmaya da yardımcı olur.

Yapay zeka destekli güvenlik sistemleri, nöro-izleme teknolojileri ve dijital araçlarla çalışan performansının izlenmesi, iş yerlerinde daha güvenli, sağlıklı ve verimli çalışma ortamları yaratmak için önemli bir potansiyele sahiptir.

Yapay Zeka algoritmaları, çalışanların davranışlarını, performanslarını ve iletişimlerini analiz ederek, potansiyel riskleri erken aşamada tespit edebilir ve uyarı sistemlerini tetikleyebilir.

İş yerinde psikolojik sağlık trendleri, çalışanların zihinsel sağlığını koruma ve iyileştirme konularında farkındalığın artmasıyla birlikte, daha kapsamlı ve kişiselleştirilmiş müdahale stratejilerinin geliştirilmesine yol açacaktır.

Sürdürülebilir insan kaynakları yaklaşımları, çalışanların uzun vadeli sağlığını ve refahını ön planda tutarak, iş yerinde bilişsel risklerin azaltılmasına ve pozitif bir çalışma ortamının oluşturulmasına katkı sağlayacaktır.

Bu yaklaşımlar, işverenlerin çalışanlarına yatırım yapmasının, hem çalışanların memnuniyetini ve performansını artıracağını hem de şirketlerin rekabet gücünü koruyacağını göstermektedir.

1. Beyin Dalgası Takibi ile Gerçek Zamanlı Dikkat Ölçümü

Uygulama:
Baret içerisine entegre edilmiş EEG sensörleri, çalışanların dikkat düzeylerini ve bilişsel yorgunluklarını anlık olarak analiz eder. Sistem, dikkat düşüşü saptandığında uyarı gönderir veya çalışanın görevi geçici olarak devretmesini önerir.

Örnek: Bir vinç operatörünün dikkat seviyesi %60 altına düştüğünde kabin içi ekran kırmızıya döner, sistem operatöre 3 dakikalık göz egzersizi önerir.

2. Artırılmış Gerçeklik (AR) ile Anlık Bilişsel Rehberlik

Uygulama:
AR gözlükleriyle çalışanlar, karmaşık görev adımlarını gözlerinin önünde görsel olarak takip eder. Böylece hatırlama yükü azalır ve dikkat dağınıklığına bağlı hatalar önlenir.

Örnek: Bir elektrik teknisyeni AR gözlüğüyle pano bağlantılarını yaparken, yanlış bağlantıya yaklaştığında gözlüğün ekranı üzerinde kırmızı işaret yanar.

3. Reaktif Nöroergonomi ile Kazadan Önce Müdahale

Uygulama:
Gelişmiş sensörler, bireyin beyin aktivitesinde ani stres veya panik sinyalleri tespit ettiğinde makineyi otomatik olarak durdurur ya da operatöre kısa bir ara önerir.

Örnek: Bir kaynakçı, dar bir alanda çalışırken ani klostrofobik stres yaşadığında sistem çalışmayı geçici olarak durdurur.

4. Karma Görevler İçin Kognitif-Motor Simülasyonlar

Uygulama:
Çalışanlara, gerçek görev ortamlarını taklit eden VR/AR simülasyonlarla hem motor beceriler hem de zihinsel görevler eş zamanlı olarak çalıştırılır.

Örnek: Bir kule vinç operatörü, simülasyonda aynı anda yük kaldırırken telsizden gelen talimatlara doğru yanıt verme becerisini geliştirir.

5. Mental Haritalama ve Hata Öncesi Uyarı Sistemleri

Uygulama:
Günlük görev planlamaları, çalışanın zihinsel plan oluşturma kapasitesiyle uyumlu olarak yapılandırılır. Sistem, sıra dışı kararları uyarı sinyaliyle bildirir.

Örnek: Bir inşaat ustası, çimento karışımında hatalı oran girerse sistem otomatik olarak “zihinsel sapma tespit edildi” uyarısı verir.

6. Duyusal Yük Analizi ile Gürültü ve Aydınlatma Ayarı

Uygulama:
Çevresel faktörlerin (gürültü, titreşim, ışık) sinir sistemi üzerindeki etkileri ölçülür. Sistem, ortam koşullarını nörolojik toleransa göre otomatik ayarlar.

Örnek: İç mekânda çalışan biri için ortam ışığı yetersiz kaldığında sistem ışığı artırır, gürültü artarsa gürültü önleyici sinyal maskeleri devreye girer.

7. Giyilebilir Nöroergonomik Cihazlar ile Geribildirimli Egzersizler

Uygulama:
Giyilebilir teknolojiler (akıllı yelek, EEG kulaklık) iş öncesi egzersizler sırasında çalışanın motor koordinasyonunu ölçer ve anında geri bildirim verir.

Örnek: İskele üstü çalışan bir birey, sabah 5 dakikalık denge egzersizi sırasında hareketlerindeki asimetriyi uygulama üzerinden fark eder.

8. Bilişsel Tükenmişlik Algılama Algoritmaları

Uygulama:
Çalışanın gün boyunca bilişsel yükünü analiz eden algoritmalar, zihinsel tükenmişlik yaklaştığında mini mola ve nefes önerileri sunar.

Örnek: Öğleden sonra zihinsel yüklemesi kritik düzeye çıkan çalışan, ekranında “2 dakikalık nefes farkındalığı önerilir” mesajını alır. Uygulama, çalışana bir sesli meditasyon başlatır.

9. İleri Refleks Antrenman Sistemleri

Uygulama:
İnteraktif zeminler ve ışıklı hedefler kullanılarak refleksler, denge ve çeviklik birlikte geliştirilir. Çalışanlar kazaya karşı proaktif hale gelir.

Örnek: Bir vinç operatörü, yerdeki ışıklı platform üzerinde yönlendirme eğitiminde bir anda yanan kırmızı ışığa 0.3 saniyede yanıt vererek refleks antrenmanı yapar.

10. Beyin-Bilgisayar Arayüzü (BCI) ile İş Kontrolü (Uzak Gelecek)

Uygulama:
Düşünceyle kontrol edilen makineler! Beyin sinyalleri, iş makinelerine doğrudan komut verebilir. Eller doluyken zihinsel olarak durdurma komutu verilmesi mümkün olur.

Örnek: İleri seviyede engelli bir teknisyen, sadece düşünce komutlarıyla bir vinçten gelen yükü indirebilir.

Nöroergonomi, iş güvenliğini yalnızca fiziksel değil, nörolojik riskler üzerinden de okuyan yeni bir çağın kapısını açıyor.
İnşaat, maden, enerji, ulaşım gibi yüksek riskli sektörlerde bu teknolojilerin entegrasyonu sayesinde “önleyici güvenlik kültürü”, artık sadece gözlük ve baret değil; zihin okuyan algoritmalar, stres ölçen cihazlar ve refleks eğitimi veren sistemlerle güçleniyor.

inşaat, maden, enerji ve ulaşım gibi yüksek riskli sektörlerde nöroergonomik teknolojilerin nasıl kullanıldığına dair somut ve sektöre özgü örnekler yer alıyor. Bu örnekler, klasik kişisel koruyucu donanımların (KKD) ötesine geçip, iş güvenliğinde zihinsel ve nörolojik durumlara odaklanan “önleyici güvenlik kültürünün” nasıl uygulandığını gösteriyor:

🏗️ İNŞAAT SEKTÖRÜ

🧠 Zihin Okuyan Algoritmalar

  • EEG destekli baretler kullanılarak yüksek katlarda çalışan işçilerin dikkat düzeyleri ölçülüyor. Dikkat seviyesi belirli bir eşik altına düştüğünde, sesli bir uyarı sistemi devreye giriyor.
  • Örnek: İskelede çalışan bir usta, dikkati dağılınca baret içi sistem mavi ışıkla yanıp söner ve dinlenmesi önerilir.

😰 Stres Ölçen Cihazlar

  • Nabız, cilt iletkenliği ve EEG üzerinden stres tespiti yapan giyilebilir kol bantları, panik veya aşırı yorgunluk anında süpervizöre anlık bildirim gönderir.

⚡ Refleks Eğitimi Veren Sistemler

  • İnteraktif denge tahtaları ile sabah işe başlamadan önce hızlı ayak hareketleri, yön değiştirme ve tepki süreleri antrenmanı yapılır.

⛏️ MADEN SEKTÖRÜ

🧠 Zihin Okuyan Algoritmalar

  • Kapalı alan anksiyete takibi: EEG sensörlü baretlerle çalışanların panik eğilimi, klostrofobiye duyarlılığı ölçülerek, uygun pozisyonlara yönlendirme yapılır.

😰 Stres Ölçen Cihazlar

  • Karbon monoksit etkisi altında bilişsel yavaşlama riski erken evrede tespit edilerek, çalışanın oksijenli bölgeye çekilmesini sağlayan sistem devreye girer.

⚡ Refleks Eğitimi Veren Sistemler

  • Yer altı kazılarında ışıklı yönlendirme sistemleri ile kaçış yolları simülasyonu ve ani tahliye tatbikatları yapılır.

⚡ ENERJİ SEKTÖRÜ (Özellikle Rüzgar ve Nükleer Enerji Alanında)

🧠 Zihin Okuyan Algoritmalar

  • Rüzgar türbinlerine çıkış öncesi EEG taraması: Bireyin bilişsel yorgunluk seviyesi analiz edilir. Belirli eşiğin üstündeyse tırmanış ertelenir.

😰 Stres Ölçen Cihazlar

  • Yükseklik korkusuna bağlı kalp atımı ve terleme verileri, çalışanın iş pozisyonu risk analizine yansıtılır.

⚡ Refleks Eğitimi Veren Sistemler

  • VR gözlüklerle, senaryo bazlı “rüzgâr türbini arızası” tatbikatlarında refleks geliştirme eğitimi uygulanır.

🚆 ULAŞIM SEKTÖRÜ (Kara, Hava, Demiryolu)

🧠 Zihin Okuyan Algoritmalar

  • Pilot ve makinistlerde EEG destekli yorgunluk tespiti: Uykuya eğilim gösteren beyin dalgaları tanındığında kokpit içi uyarı sistemi aktif hale gelir.

😰 Stres Ölçen Cihazlar

  • Yoğun trafikte otobüs şoförleri, kalp atım hızı ve stres seviyesi artarsa, sistem acil durum moduna geçerek otomatik mola önerir.

⚡ Refleks Eğitimi Veren Sistemler

  • Trafik ışıklı refleks eğitimi platformları, özellikle genç sürücüler ve kargo araç sürücüleri için geliştirilmiştir. 0.2 saniyede tepki süresi hedeflenir.

Ortak Kullanılan Bazı Teknolojik Ekipmanlar

TeknolojiAçıklama
EEG sensörlü baretBeyin dalgaları üzerinden dikkat ve yorgunluk takibi
GSR sensörlü bileklikDeri iletkenliği ile stres ölçümü
VR/AR eğitim gözlüğüBilişsel eğitim ve görev senaryosu denemeleri
Refleks eğitim zeminleriRenkli ışıklarla yön ve çeviklik antrenmanları
Nöro-motor test sistemleriDenge, tepki süresi, motor kontrol ölçümü

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Giyilebilir Teknolojiler ve Stres: Etik Temelli Bir Yaklaşıma Doğru https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10530607/

⭐️⭐️ Sağlık İzleme için IoT Destekli Giyilebilir Sensör Sistemlerinde Son Gelişmeler https://www.mdpi.com/2079-6374/11/10/372

⭐️⭐️ Zihinler ve Makineler Arasındaki Köprü: Nörolojik ve Nöroşirürjik Uygulamalarda Beyin-Bilgisayar Arayüzlerinin Son Gelişmeleri https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1878875024008672

⭐️⭐️ Motor Simülasyon Teorisi Motor İmgelemenin Altında Yatan Bilişsel Mekanizmaları Açıklıyor mu? Eleştirel Bir İnceleme https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28261079/

⭐️⭐️ Motor davranışın zihinsel simülasyonuna katılan beyin yapıları: nöropsikolojik bir yorumlama https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2180254/

⭐️⭐️ İnmede sanal gerçeklik tabanlı rehabilitasyonun etkinliğinin araştırılması: Mevcut kanıtların anlatısal bir incelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10836287/

⭐️⭐️ Aktif mekansal navigasyonda insan beyni dinamikleri https://www.nature.com/articles/s41598-021-92246-4

⭐️⭐️ İnsan Stresinin Ölçümü: Çok Boyutlu Bir Yaklaşım https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK589926/

⭐️⭐️ Stres Yönetiminin Geleceği: Akıllı Saatler ve HRV Teknolojisinin Entegrasyonu https://www.mdpi.com/1424-8220/23/17/7314

⭐️⭐️ Refleksten beceriye: Koordinasyon eğitimi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7458618/

⭐️⭐️ Refleks https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/reflex

⭐️⭐️ Tükenmişlik ve Bilişsel Performans https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7926785/

⭐️⭐️ Beyin-Bilgisayar Arayüzü: İlerleme ve Zorluklar https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34502636/

⭐️⭐️ Tıpta Beyin-Bilgisayar Arayüzleri https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3497935/

⭐️⭐️ EEG tabanlı beyin-bilgisayar arayüzü uygulamaları için derin öğrenmenin durumu https://www.frontiersin.org/journals/computational-neuroscience/articles/10.3389/fncom.2022.1006763/full

⭐️⭐️ İnsan bilişsel performansının nicelleştirilmesinde EEG endekslerinin uygulamaları: Sistematik bir inceleme ve bibliyometrik analiz https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7717519/

⭐️⭐️ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ AÇISINDAN İŞ GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜNÜN ÖNEMİ ÜZERİNE BİR ODAK GRUP ÇALIŞMASI https://dergipark.org.tr/tr/pub/ergonomi/issue/56067/749138

⭐️⭐️ Psikotik Bozuklukların Tanısı ve Tedavisinde Sanal ve Artırılmış Gerçekliğin Kullanımına İlişkin Sistematik Bir İnceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10264872/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Makaleler4 Mayıs 2025
3 Mayıs 2025

İnşaat Sektöründe Yüksekte Çalışanlara Denge Eğitimi

Yüksekte çalışanların dengelerini sağlamaları hayati önem arz eder.

Ne yazık ki dengenin geliştirilmesi yada denge yetisinin devamlılığının sağlanması konusunda her hangi bir çalışma yapılmamaktadır. Hatta yüksekte çalışanlara denge eğitimi de bilinirliği çok az olan bir konudur.

Özellikle yüksekte çalışmanın ve iş kazalarının en yüksek olduğu inşaat sektöründe elzem olan Yüksekte Çalışma ve Denge Eğitimi

İnşaat sektöründe çalışanlar için denge eğitimi, iş güvenliği açısından son derece önemli bir konu olup, çalışanların yüksekte çalışma, taşınan malzemeler ve ağır makinelerle etkileşim sırasında denge ve koordinasyonlarını geliştirmelerine yardımcı olabilir.

Bu eğitim, düşme risklerini azaltarak güvenliği artırır, çalışanların fiziksel dayanıklılığını geliştirir ve iş kazalarını önlemeye yardımcı olur.

İnşaat sektöründe çalışanlar için denge eğitimi genellikle fiziksel becerilerle birlikte, doğru tekniklerin ve güvenlik önlemlerinin öğretilmesini içerir.

İşte bu tür bir eğitimde yer alması gereken ana başlıklar.

1. Yüksekte Çalışma ve Denge Eğitimi

İnşaatta sıklıkla yüksek platformlarda veya iskelelerde çalışıldığından, denge eğitimi bu tip çalışma koşullarına yönelik olmalıdır.

  • Hedef: Çalışanların yüksekte dengeyi sağlamayı öğrenmeleri, düşme risklerini azaltarak güvenli bir şekilde çalışma becerisi kazanmaları.
  • Eğitim İçeriği:
    • Denge Sağlama Teknikleri: Yüksek platformda, iskelede veya merdivende denge sağlama yöntemleri.
    • Vücut Pozisyonu: Vücudu düzgün ve dengeli tutma, ağırlık merkezini kontrol etme.
    • Ayak Pozisyonları ve Duruş: Güvenli ayak pozisyonlarını ve uygun duruşları öğrenme.
    • Göz Teması ve Denge: Görsel odaklanma ile dengeyi sağlama.

2. Taşınan Malzemelerle Denge Eğitimi

İnşaat sektöründe malzeme taşırken denge çok önemli bir beceridir. Bu eğitim, çalışanların taşınan yüklerle dengeyi korumalarını sağlamayı amaçlar.

  • Hedef: Yük taşıma sırasında vücut dengeyi koruyarak daha güvenli ve verimli bir şekilde çalışmak.
  • Eğitim İçeriği:
    • Yük Taşıma Teknikleri: Yükü doğru kaldırma ve taşıma, vücut dengesini koruyarak yükü taşımak.
    • Bacak ve Bel Kaslarının Kullanımı: Yük kaldırırken bel yerine bacak kaslarının güçlendirilmesi, bu sayede bel sağlığını koruma.
    • Dengeyi Koruma: Dengeyi bozan hareketlerden kaçınmak ve dikkatli olmak.

3. İskele ve Merdiven Kullanımı

İnşaat sektöründe sıklıkla iskele ve merdiven kullanımı gerekir. Bu araçlar üzerinde denge sağlamak, güvenliği artırmak için kritik bir beceridir.

  • Hedef: İskele ve merdiven gibi yükseklik araçlarında güvenli denge sağlamak.
  • Eğitim İçeriği:
    • Merdiven Üzerinde Denge: Merdivende tırmanırken dengeyi sağlamak, doğru adım teknikleri.
    • İskele Üzerinde Yürüyüş: İskelede güvenli bir şekilde hareket etme, dengeyi koruma.
    • Güvenli Hareket Teknikleri: Merdiven ve iskelede dengede durmayı, kaymaktan kaçınmayı öğrenme.

4. Denge ve Koordinasyon Egzersizleri

Fiziksel denge ve koordinasyonu geliştiren egzersizler, çalışanların günlük işlerde daha güvenli hareket etmelerini sağlar.

  • Hedef: Denge ve koordinasyonu artırmak, bacak kaslarını güçlendirmek, vücut stabilitesini artırmak.
  • Eğitim İçeriği:
    • Tek Ayak Durma Egzersizleri: Tek ayak üzerinde durarak denge sağlama. Zamanla zorluk seviyesini artırmak.
    • Denge Tahtası Kullanımı: Denge tahtası üzerinde durarak ayak bileklerini ve bacak kaslarını güçlendirme.
    • Yavaş ve Kontrollü Hareketler: Yavaş hareket ederek dengeyi sağlama. Bu, vücut kontrolünü artırarak dengeyi güçlendirir.

5. Düşme Riskini Azaltan Önlemler

Düşmeler, inşaat sektöründeki en yaygın kazalardan biridir. Çalışanların düşme riskini azaltmak için eğitiminin bir parçası olarak çeşitli önlemler öğretilmelidir.

  • Hedef: Düşme risklerini en aza indirmek, güvenli çalışma alışkanlıkları geliştirmek.
  • Eğitim İçeriği:
    • Koruyucu Ekipman Kullanımı: Kask, emniyet kemeri, güvenlik ayakkabıları gibi kişisel koruyucu ekipmanların doğru kullanımı.
    • Düşmeye Karşı Önlemler: Yüksek yerlerde, iskelelerde ve merdivenlerde dikkatli hareket etme.
    • Çevresel Faktörlerin Değerlendirilmesi: Çalışma alanındaki kaygan zeminler, düzensiz yapılar ve diğer tehlikelerin farkında olma.

6. Zihinsel ve Fiziksel Hazırlık

Denge eğitimi sadece fiziksel değil, aynı zamanda zihinsel bir hazırlık sürecini de içerir. Çalışanların güvenli bir şekilde çalışabilmesi için odaklanmaları ve dikkatli olmaları gerekmektedir.

  • Hedef: Fiziksel hazırlık kadar zihinsel hazırlığı da artırmak.
  • Eğitim İçeriği:
    • Fiziksel Isınma: Çalışmaya başlamadan önce kasları ısıtarak dengeyi ve esnekliği artırma.
    • Zihinsel Hazırlık ve Konsantrasyon: Dikkatin dağılmaması için zihinsel odaklanma teknikleri.
    • Riskli Durumlara Yönelik Tepkiler: Ani durumlara karşı nasıl tepki verileceği ve dengeyi koruma stratejileri.

7. Eğitimde Kullanılacak Ekipmanlar

Eğitimde kullanılan ekipmanlar, dengeyi geliştirmeye yönelik olmalıdır:

  • Denge Tahtası: Ayak bileği ve bacak kaslarını güçlendirir.
  • Merdiven ve İskele Simülasyonları: Gerçek iş ortamlarına yakın koşullar yaratılarak güvenli çalışma teknikleri öğretilir.
  • Egzersiz Topları ve Pilates Topları: Kasları güçlendirerek dengeyi geliştirir.

8. Simülasyon ve Senaryo Temelli Eğitim

Gerçek iş ortamında karşılaşılan olasılıklar üzerinden simülasyonlar tercih edilmelidir. Bu tür eğitimlerde, çalışanlar olası tehlikeli durumlarla yüzleşir ve bu durumları nasıl güvenli bir şekilde geçebileceklerini öğrenir.

  • Hedef: Gerçek hayatta karşılaşılan tehlikeli durumlara hazırlıklı olmak.
  • Eğitim İçeriği:
    • Simülasyonlar: Gerçekçi senaryolar üzerinden eğitimi pekiştirmek.
    • Acil Durum Tepkileri: Düşme durumlarında nasıl hızlı tepki verileceği, yaralanma risklerini azaltma.

9. Sürekli Eğitim ve İzleme

Denge eğitimi, tek seferlik bir etkinlikten çok daha fazlasıdır. İnşaat sektöründe çalışanların düzenli olarak eğitilmesi, gelişen iş güvenliği standartlarına uygun şekilde sürekli eğitim alması gerekmektedir.

  • Hedef: Uzun vadeli güvenlik ve denge becerilerini sürekli geliştirmek.
  • Eğitim İçeriği:
    • Periyodik Eğitim: Çalışanların düzenli olarak denge eğitimi alması.
    • Değerlendirme ve Geri Bildirim: Eğitim sonrası performans değerlendirmeleri ve iyileştirme önerileri.

İnşaat sektöründe çalışanların güvenliğini artırmak ve düşme risklerini azaltmak için denge eğitimi büyük bir önem taşır. Fiziksel becerilerin yanı sıra güvenlik bilincini artırmak, çalışanların daha güvenli ve verimli çalışmasını sağlar.

Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanıza özel İnşaat Sektöründe – Yüksekte Çalışanlara Denge Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

  • Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
  • +90 232 265 20 65
  • [email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Proprioseptif duyular: vücut şekli, vücut pozisyonu ve hareketi ile kas kuvvetini işaret etmedeki rolleri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23073629/

⭐️⭐️ Motor fonksiyonunun düzenleyicisi olan propriosepsiyon https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34078529/

⭐️⭐️ Propriosepsiyon https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29510103/

⭐️⭐️ Yüksekte Çalışanlarda İş Kazalarını Önlemek Amaçlı Uygulanacak Bilişsel ve Psikomotor Testlerin Geliştirilmesi https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-yuksekte-calisanlarda-is-kazalarini-onlemek-amacli-uygulanacak-bilissel-ve-psikomotor-testlerin-gelistirilmesi-90718.html

⭐️⭐️ Yaralanma Önleme İçin Çekirdek Denge Eğitimi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3806175/

⭐️⭐️ Çekirdek stabilite egzersiz prensipleri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18296944/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Haberler&Duyurular, İş Güvenliği3 Mayıs 2025
3 Mayıs 2025

Bu Mesleki Eğitim Diploması, Hangi Mesleki Eğitim – Yeterlilik Belgesine Denk?

Zaman zaman karşılaştığım bir soru olduğu için konuyu yazıya dökmenin sizler için faydalı olacağını düşünüyorum.

Tehlikeli veya çok tehlikeli sınıf bir işyerinde çalışmak için başvuran kişiden yapacağı işe uygun eğitim belgesi istendiğinde ”Bu Mesleki Eğitim Diploması, Başvurduğu İş İçin Zorunlu Mesleki Yeterlilik Belgesine Denk mi?” sorusuna cevap arayışı başlıyor…

Cevabı anlatmanın en kolay yolu örnek üzerinden ilerlemek…

Örneğin:

Ahşap Kalıpçı olarak çalışmak için başvuran bir kişinin elindeki olası belgelere bakalım:

  1. 11UY0011–3 Ahşap Kalıpçı (Seviye 3) Mesleki Yeterlilik Belgesi var ise – BELGESİ YETERLİ
  2. Meslek Lisesi Diploması var ise – GEÇERLİ OLUP OLMADIĞI ŞÜPHELİ Çünkü diplomasının Ahşap Kalıpçı (Seviye 3) Mesleki Yeterlilik Belgesine denk olup olmadığını kontrol etmeliyiz. Elindeki geçerli belge olasılıkları;
    • İnşaat Teknolojisi Alanı ve Dalları (581, 582, 215) (Tamamı) – BELGESİ YETERLİ
    • Yapı Ressamlığı (581) – BELGESİ YETERLİ
    • Teknik Resim (Yapı) (581) – BELGESİ YETERLİ
    • İnşaat Teknolojisi (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Ahşap Yapı (Doğramacılık) (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Yapı (Kâgir-Ahşap) (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Üst Yapı-İnşaat (582) – BELGESİ YETERLİ
    • İnşaat (Üst Yapı) (582) – BELGESİ YETERLİ
    • İnşaat-Üst Yapı (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Üst Yapı (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Kâgir Yapı (Betonarme Demirciliği) (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Kâgir Yapı (Yapı Taşçılığı) (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Kâgir Yapı (Duvarcılık) (582) – BELGESİ YETERLİ
    • İnşaat (581-582) – BELGESİ YETERLİ
    • Yapı (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Yapıcılık (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Kâgir Yapı (Sıva Badana ve Boyacılık) (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Ahşap Yapı (Dülgerlik) (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Restorasyon (215) – BELGESİ YETERLİ
    • Alt Yapı (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Alt Yapı (İnşaat) (582) – BELGESİ YETERLİ
  3. 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’na Göre Düzenlenen Ustalık Belgesi var ise – GEÇERLİ OLUP OLMADIĞI ŞÜPHELİ Çünkü belgesinin Ahşap Kalıpçı (Seviye 3) Mesleki Yeterlilik Belgesine denk olup olmadığını kontrol etmeliyiz. Elindeki geçerli belge olasılıkları;
    • İnşaat Teknolojisi Alanı Mimari Yapı Teknik Ressamlığı (581) – BELGESİ YETERLİ
    • Statik Yapı Teknik Ressamlığı (581) – BELGESİ YETERLİ
    • Ahşap Doğrama ve Kaplamacılığı (582) – BELGESİ YETERLİ
    • PVC Doğrama İmalat ve Montajcılığı (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Betonarme Demir, Kalıpçılık ve Çatıcılık (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Yapı Yüzey Kaplamacılığı (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Yapı Dekorasyonculuğu (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Yapı Yalıtımcılığı (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Yapı Duvarcılığı (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Restorasyon, İç Mekân Teknik Ressamlığı (581) – BELGESİ YETERLİ
    • Yapı Zemin ve Beton Laboratuarcılığı (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Çelik Yapı Teknik Ressamlığı (581) – BELGESİ YETERLİ
    • Harita ve Kadastro (581) – BELGESİ YETERLİ
    • Betonarme Kalıpçılığı ve Çatıcılık (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Betonarme Demirciliği (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Yapı Teknik Ressamlığı (Mimari) (581) – BELGESİ YETERLİ
    • Plastik Doğramacılığı, Yapı Teknik Ressamlığı (Statik) (581) – BELGESİ YETERLİ
    • Boyacılık ve Yüzey Hazırlama (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Boya, Boyacılık ve Yüzey Hazırlama (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Duvarcılık (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Taşçılık (582) – BELGESİ YETERLİ
    • Sıvacılık (582) – BELGESİ YETERLİ

Örnekteki başvuruda kişinin yukarıda yazılı olan geçerli belgelerden herhangi birine sahip olması Kanunen geçerli mesleki eğitim – yeterlilik belgesi ile Ahşap Kalıpçı olarak çalışması uygundur.

Bu belgeler harici mesleki eğitim belgeleri ile çalışmasına onay verilmemelidir.

DİKKAT

Yukarıdaki mesleki eğitim belgelerinin hepsinin yanında (581, 582, 215) numaralar (kodlar) mevcut. Bu numaraların anlamı; ilgili dönemde bu bölümlerde okuyanların aldıkları – gördükleri derslerin ”Ahşap Kalıpçı” mesleği için geçerli-yeterli olduğudur.

Adı aynı olan Mesleki Eğitim Belgesinde veya Ustalık Belgesinde 581, 582, 215 haricinde bir numara (kod) yazılı ise o belge Ahşap Kalıpçı için GEÇERLİ BELGE DEĞİLDİR.

Örneğin:

Teknik Resim (Yapı) (581) – Ahşap Kalıpçı için BELGESİ YETERLİ

Teknik Resim (Yapı) (585) – Ahşap Kalıpçı için BELGESİ GEÇERLİ DEĞİL

Görüleceği gibi sadece belgenin üzerinde yazılı olan meslek adını değil ayrıca belgede yazılı olan KODU‘nu da kontrol etmelisiniz.

Peki buraya kadar tamam – anlaşıldı. Lakin bu mesleki eğitimlerin ve ustalık belgelerinin birbirine denk olduğunu nereden bileceksiniz? Nasıl kontrol edeceksiniz?

Mesleki Eğitim Belgelerinin denklikleri kontrol edebileceğiniz Muafiyet Tablosu mevcut.

Muafiyet Tablosu

Başlığın üzerini tıkladığınızda Mesleki yeterlilik Kurumu tarafından yayınlanmış olan; Mesleki Yeterlilik Belgesi (Ulusal Yeterlilik Kodu ve Adı) – Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Mesleki ve Teknik Eğitim Kurumlarınca Verilen Diplomalar – 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’na Göre Düzenlenen Ustalık Belgelerinin birbirine denkliklerini gösteren muafiyet tablosunu görebilirsiniz.

Tabloyu inceledikten sonra içeriğinde olan pek bilinmeyen bazı terim ve kısaltmaları inceleyelim.

FoET Kodu (Eğitim ve Öğretim Alanları Sınıflaması), temel ve sürekli eğitim, genel ve mesleki eğitim ile ilgili tüm eğitim programlarını sadece bir EĞİTİM ve ÖĞRETİM ALANI içinde sınıflandırmak için Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EUROSTAT) öncülüğünde hazırlanmış bir sınıflamadır.

FoET Kodu‘ nu Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Mesleki ve Teknik Eğitim Kurumlarınca Verilen Diplomalar’ da

Ulusal Yeterlilik, Ulusal ya da uluslararası meslek standartları temel alınarak hazırlanan, Öğrenme, ölçme-değerlendirme amacıyla kullanılan, Bireylerin mesleğini başarı ile icra etmesi için sahip olmaları gereken bilgi, beceri ve yetkinlikler ile bu bilgi, beceri ve yetkinlikleri kanıtlamaları için nasıl bir ölçme ve değerlendirme sürecinden geçmeleri gerektiğini açıklayan, Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından onaylanarak yürürlüğe giren teknik dokümanlardır.

Denklikleri tabloya bakarak bulmayı öğrendiniz. Tablo içeriğindeki terim ve kısaltmaları da inceledikten sonra konunun temeli olan kannun ve yönetmelikleri de tekrar edelim.

Mesleki Eğitim İle ilgili Kanun ve Yönetmeliklerdeki Bahisler

⭐️ 6331 Sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu Madde 17 – 3. Bendi: Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz.

⭐️ Tehlikeli Ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik Madde 6 – 1. Bendi:

a) 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre verilen diploma, bitirme belgesi, yetki belgesi, sertifika, bağımsız işyeri açma belgesi, kalfalık, ustalık ve usta öğreticilik belgelerinden birisi,

b) 12/3/2013 tarihli ve 28585 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Aktif İşgücü Hizmetleri Yönetmeliğine göre mesleki eğitim kursları veya mesleki eğitim modülü/kursları ile eşit süreli olmak koşuluyla işbaşı eğitim programları sonucu alınan belgeler,

c) Millî Eğitim Bakanlığı veya Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yetkilendirilen kurumlarca verilen operatör belgesi ve sürücü belgesi,

ç) 11/7/2002 tarihli ve 24812 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Patlayıcı Madde Ateşleyici Yeterlilik Belgesinin Verilmesi Esas ve Usullerinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik kapsamında alınan ateşleyici yeterlilik belgesi,

d) Kuruluş kanunlarında veya ilgili kanunlarca yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen eğitim faaliyetleri sonucunda verilen belgeler,

e) Millî Eğitim Bakanlığının ilgili biriminin onayının alınması şartıyla; kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, eğitim amaçlı faaliyet gösteren vakıf ve dernekler, işçi ve işveren kuruluşları ile bünyelerinde kurulu iktisadi işletmeler, işçi ve işveren kuruluşları tarafından Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş eğitim amaçlı şirketler ve işveren tarafından düzenlenen eğitim faaliyetleri sonucunda verilen belgeler,

f) Uluslararası kurum ve kuruluşlardan alınan ve Millî Eğitim Bakanlığı tarafından denkliği sağlanan belgeler,

g) 30/12/2008 tarihli ve 27096 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Meslekî Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği kapsamında verilen meslekî yeterlilik belgeleri,

Madde 6 – 2. Bendi: Bu Yönetmelik kapsamına giren işlerde 1/1/2013 tarihinden önce işe alındığına dair Sosyal Güvenlik Kurumuna ait kayıtlar esas alınarak 1/1/2013 tarihinden önce çalışmaya başlayanlara Millî Eğitim Bakanlığı ile birinci fıkranın (d) bendinde sayılan kurum ve kuruluşlar arasında yapılacak protokoller çerçevesinde verilecek en az 32 saatlik eğitim modüllerinden geçirilerek alınan eğitimler sonucu düzenlenecek belgelere sahip olanlar bu Yönetmelik kapsamında mesleki eğitim almış olarak kabul edilir.

Madde 6 – 3. Bendi: 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre istihdam edilecekler hariç olmak üzere, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacaklar için gerekli olan mesleki eğitim belgeleri kurum ve kuruluşlarca önceden belirlenir ve işe alımlar bu esaslar da göz önünde bulundurularak yapılır.

⭐️ Aktif İşgücü Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliği Madde 4 – s) bendi: Mesleki eğitim kursu (Kurs): Herhangi bir mesleği olmayan, bir mesleği olmakla birlikte mesleğinde iş bulamayan, mesleğini değiştirmek isteyen veya mesleğinde yeterli olmayan kişilerin niteliklerini geliştirerek istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimlerini,

⭐️ 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu Kanunu Madde Ek 1: Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, Kurumca standardı yayımlanan ve Bakanlıkça çıkarılacak tebliğlerde belirtilen mesleklerde, tebliğin yayım tarihinden itibaren on iki ay sonra bu Kanunda düzenlenen esaslara göre meslekî yeterlilik belgesine sahip olmayan kişiler çalıştırılamaz. 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre ustalık belgesi almış olanlar ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin meslekî ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için meslekî yeterlilik belgesi şartı aranmaz.

⭐️ 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu tüm maddeleri konu ile ilgilidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Konunun Kanun ve Yönetmeliklerin Okumayı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6331&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ Tehlikeli Ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130713-3.htm

⭐️⭐️ 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=3308&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ Aktif İşgücü Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=39460&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️ 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=3308&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu Kanunu http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5544.pdf

⭐️ Meslekî Yeterlilik Kurumu Meslekî Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin 25 Mayıs 2015 Pazartesi Tebliği https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/05/20150525-4.htm

⭐️ Meslekî Yeterlilik Kurumu Meslekî Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin 24 Mart 2016 Perşembe Tebliği https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/03/20160324-8.htm

⭐️ Meslekî Yeterlilik Kurumu Meslekî Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin 26 Eylül 2017 Salı Tebliği https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/09/20170926-12.htm

⭐️ Meslekî Yeterlilik Kurumu Meslekî Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin 11 Kasım 2018 Pazar Tebliği https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/11/20181111-12.htm

⭐️ Meslekî Yeterlilik Kurumu Meslekî Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin 3 Ekim 2019 Perşembe Tebliği https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/10/20191003-4.htm

⭐️ Meslekî Yeterlilik Kurumu Meslekî Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin 9 Nisan 2021 Cuma Tebliği https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/04/20210409-18.htm

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Makaleler3 Mayıs 2025
2 Mayıs 2025

Yüksekte Çalışma Güvenliği – Denge ve Güvenlik 

Yüksekte Çalışmanın Temel Riskleri

Yüksekte çalışmanın en temel riski düşme tehlikesidir.

Bu tehlike, yetersiz güvenlik önlemleri, hatalı ekipman kullanımı veya dikkatsizlik sonucu ortaya çıkabilir. Fiziksel risk faktörleri arasında kaygan zeminler, dengesiz yüzeyler ve olumsuz hava koşulları yer alırken, psikolojik risk faktörleri stres, yorgunluk ve dikkat dağınıklığıdır.

İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, bu riskleri en aza indirmek için belirli standartlar ve prosedürler getirmiştir.

Bu mevzuata uygun hareket etmek, hem çalışanların sağlığını korumak hem de yasal sorumlulukları yerine getirmek açısından büyük önem taşır.

Yüksekte çalışma esnasında oluşabilecek kazaların analizi, risk değerlendirme süreçlerinin iyileştirilmesine katkı sağlar.

İşverenlerin ve çalışanların bu konuda bilinçli olması, kazaların önlenmesinde kritik bir rol oynar.

Yüksekte Çalışma Risk Analizinde

  • Düşme tehlikelerinin detaylı analizi
  • Fiziksel ve psikolojik risk faktörleri
  • İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı perspektifi de muhakkak dikkate alınmalı – dahil edilmeli.

Fiziksel Denge Mekanizmaları

İnsan vücudunun denge sistemi, karmaşık bir biyomekanik yapıya sahiptir.

Bu sistem, iç kulaktaki denge organları, gözler ve proprioseptörler (kas ve eklemlerdeki algılayıcılar) aracılığıyla sürekli olarak bilgi toplar ve beyne iletilir.

Merkezi yerçekimi, vücudun ağırlık merkezini kontrol altında tutarak dengenin sağlanmasına yardımcı olur.

Propriosepsiyon ise vücudun pozisyonunu ve hareketlerini algılayarak denge reflekslerini tetikler.

Denge reflekslerini anlamak ve geliştirmek, yüksekte çalışma sırasında oluşabilecek dengesizliklere karşı hızlı ve etkili tepkiler verilmesini sağlar.

Denge eğitimi, bu refleksleri güçlendirmek ve vücudun denge mekanizmalarını optimize etmek için önemlidir.

Düzenli egzersizler ve denge tahtaları gibi araçlar kullanılarak denge yeteneği artırılabilir. Ayrıca, yüksekte çalışmaya uygun fiziksel kondisyonun korunması, yorgunluğun denge üzerindeki olumsuz etkilerini azaltır.

Yüksekte Çalışanlarla İlgili Süreçleri Takip Edenlerin Özellikle

  1. İnsan vücudunun denge sisteminin biyomekaniğini
  2. Merkezi yerçekimi ve propriosepsiyonunu
  3. Denge reflekslerini anlama ve geliştirme tekniklerini bilmesi ve uygulamalarına dahil etmesi gerekir.

Güvenlik Ekipmanları ve Donanım

Yüksekte çalışırken kullanılan güvenlik ekipmanları ve donanım, düşme riskini en aza indirmek için hayati öneme sahiptir.

Emniyet kemeri ve bağlantı sistemleri, düşme durumunda çalışanın güvenliğini sağlamak amacıyla tasarlanmıştır.

Bu sistemlerin doğru kullanımı, düzenli olarak kontrol edilmesi ve bakımının yapılması gerekmektedir. Kişisel koruyucu donanımın (KKD) seçimi, çalışma ortamının özelliklerine ve potansiyel risklere göre yapılmalıdır.

Örneğin, kaygan zeminlerde çalışırken kaymaz tabanlı ayakkabılar tercih edilmelidir. Modern güvenlik teknolojileri, düşmeyi önleyici sistemler, otomatik emniyet halatları ve sensörlerle donatılmış kasklar gibi inovatif çözümler sunmaktadır.

Bu teknolojilerin kullanımı, yüksekte çalışma güvenliğini önemli ölçüde artırır. İşverenlerin, çalışanlarına uygun KKD’yi sağlaması ve bunların doğru kullanımı konusunda eğitim vermesi yasal bir zorunluluktur.

“Güvenlik ekipmanları sadece bir araç değil, hayattır.”

Denge Eğitimi ve Teknik Beceriler

Yüksekte çalışmada denge eğitimi, profesyonel denge antrenman yöntemlerini içerir.

Core kas gruplarının güçlendirilmesi, vücudun dengesini sağlamak ve kontrolünü artırmak için önemlidir. Bu kas grupları, karın, sırt ve kalça bölgelerindeki kasları kapsar.

Denge tahtaları, trambolinler ve yoga gibi aktivitelerle core kasları güçlendirilebilir.

Psikolojik ve fiziksel hazırlık stratejileri, yüksekte çalışmanın getirdiği stresi yönetmek ve konsantrasyonu artırmak için önemlidir.

Çalışanların, yüksekte çalışmaya başlamadan önce zihinsel olarak hazır olması, dikkat dağınıklığını önler ve güvenliği artırır.

Düzenli aralıklarla yapılan denge testleri, çalışanların denge yeteneklerini değerlendirmek ve gerekli eğitimleri planlamak için faydalıdır. Ayrıca, yüksekte çalışma simülasyonları, gerçek çalışma ortamını taklit ederek çalışanların deneyim kazanmasını sağlar.

Yüksekte Çalışanlara

  • Profesyonel denge antrenman yöntemleri
  • Core kas gruplarının güçlendirilmesi
  • Psikolojik ve fiziksel hazırlık stratejileri öğretilmeli ve düzenli olarak uygulamaları sağlanmalıdır.

Risk Analizi – Değerlendirme ve Önceden Planlama

Çalışma alanının kapsamlı risk analizi, yüksekte çalışmanın güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesi için temel bir adımdır.

Bu analiz, potansiyel tehlikeleri belirlemek, riskleri değerlendirmek ve önleyici tedbirler almak amacıyla yapılır.

Acil durum prosedürleri ve eylem planları, olası kazalara karşı hazırlıklı olmayı sağlar. Bu planlar, ilk yardım, tahliye ve kurtarma gibi acil durum senaryolarını içerir.

Güvenli çalışma ortamının oluşturulması, uygun iskele sistemlerinin kurulması, bariyerlerin yerleştirilmesi ve uyarı işaretlerinin kullanılması gibi önlemleri kapsar.

İşverenlerin, risk değerlendirme süreçlerine çalışanları da dahil etmesi, daha kapsamlı ve etkili bir analiz yapılmasını sağlamalıdır.

Düzenli olarak yapılan kurul (güvenlik) toplantıları, çalışanların bilinç düzeyini artırır ve güvenlik kültürünün gelişmesine katkıda bulunur.

Risk değerlendirme sonuçlarına göre belirlenen önlemlerin uygulanması ve denetlenmesi, çalışma ortamının sürekli olarak güvenli kalması işverenin sorumluluğudadır.

Mesleki Sağlık ve Psikolojik Dayanıklılık

Yüksekte çalışmanın psikolojik etkileri, stres, kaygı ve korku gibi duyguları içerebilir.

Bu duygular, çalışanların performansını olumsuz etkileyebilir ve kaza riskini artırabilir. Stres yönetimi ve konsantrasyon teknikleri, bu etkileri en aza indirmek için önemlidir.

Meditasyon, nefes egzersizleri ve gevşeme teknikleri, stresi azaltmaya yardımcı olabilir.

Zihinsel ve bedensel dayanıklılığı artırma yöntemleri, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve yeterli uyku gibi alışkanlıkları içerir.

İşverenlerin, çalışanlarına psikolojik destek sağlaması, stresle başa çıkmalarına yardımcı olur. Ayrıca, yüksekte çalışmanın getirdiği fiziksel yorgunluğun önlenmesi için uygun dinlenme aralıkları ve ergonomik çalışma koşulları sağlanmalıdır.

Çalışanların, sağlık sorunları veya psikolojik zorluklar yaşadıklarında işverenlerine bildirmeleri, gerekli önlemlerin alınması için önemlidir.

TeknikAçıklama
MeditasyonZihni sakinleştirme ve odaklanma
Nefes EgzersizleriStresi azaltma ve rahatlama
Gevşeme TeknikleriKas gerginliğini azaltma

Yüksekte Çalışma ve Güvenlik Önerileri

Yüksekte çalışmada sürekli eğitimin önemi vurgulanmalıdır.

Çalışanların, güvenlik prosedürleri, ekipman kullanımı ve acil durum planları hakkında düzenli olarak bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Bireysel ve kurumsal güvenlik kültürü, tüm çalışanların güvenlik bilincine sahip olmasını ve güvenlik önlemlerine uymasını sağlamayı amaçlar.

İşverenlerin, güvenlik konusundaki liderliği teşvik etmesi ve çalışanların katılımını sağlaması, güvenlik kültürünün gelişmesine katkıda bulunur.

Güvenli çalışma prensiplerinin özeti, risk değerlendirmesi, uygun ekipman kullanımı, düzenli eğitim ve psikolojik hazırlık gibi temel unsurları içerir.

Yüksekte çalışmanın getirdiği risklerin farkında olarak, bu prensiplere uyulması, kazaların önlenmesinde ve çalışanların sağlığının korunmasında kritik bir rol oynar.

Unutulmamalıdır ki, güvenlik her zaman öncelikli olmalı ve hiçbir zaman taviz verilmemelidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Proprioseptif duyular: vücut şekli, vücut pozisyonu ve hareketi ile kas kuvvetini işaret etmedeki rolleri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23073629/

⭐️⭐️ Motor fonksiyonunun düzenleyicisi olan propriosepsiyon https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34078529/

⭐️⭐️ Propriosepsiyon https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29510103/

⭐️⭐️ Yüksekte Çalışanlarda İş Kazalarını Önlemek Amaçlı Uygulanacak Bilişsel ve Psikomotor Testlerin Geliştirilmesi https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-yuksekte-calisanlarda-is-kazalarini-onlemek-amacli-uygulanacak-bilissel-ve-psikomotor-testlerin-gelistirilmesi-90718.html

⭐️⭐️ Yaralanma Önleme İçin Çekirdek Denge Eğitimi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3806175/

⭐️⭐️ Çekirdek stabilite egzersiz prensipleri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18296944/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği2 Mayıs 2025
1 Mayıs 2025

Nöroergonomik İş Güvenliği

Nöroergonominin Bilimsel Temelleri

Nöroergonomi, insan beyninin iş ortamındaki tepkilerini ve performansını etkileyen nörolojik süreçleri anlamayı amaçlar. 

Bu disiplin, bilişsel yükün (cognitive load) çalışanların dikkatini, karar verme süreçlerini ve genel performansını nasıl etkilediğini inceler. Yüksek bilişsel yük, stres ve yorgunluk mekanizmalarını tetikleyebilir, bu da iş kazaları riskini artırır.

Nöroergonomi, nörobilim ve ergonomi disiplinlerinin kesişiminde yer alır. Bu alanda, beyin işlevlerinin iş performansına etkisi derinlemesine incelenir.

Nörobilim, beynin nasıl çalıştığını anlamamızı sağlarken, ergonomi ise insan-makine etkileşimini optimize etmeyi hedefler.

Nöroergonomi, bu iki alanın birleşimiyle, çalışanların bilişsel süreçlerini ve bu süreçlerin iş güvenliği üzerindeki etkilerini anlamaya odaklanır.

Özellikle kognitif yük ve yorgunluk mekanizmaları, nöroergonominin temel ilgi alanları arasındadır. Kognitif yük, bir görevi yerine getirirken beynin ne kadar zorlandığını ifade ederken, yorgunluk ise uzun süreli zihinsel aktiviteler sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Bu mekanizmaların anlaşılması, iş yerlerinde daha iyi çalışma koşulları sağlamak ve iş kazalarını önlemek için kritik öneme sahiptir.

Nöroergonomi, bu bilimsel temelleri kullanarak, iş yerlerinde insan odaklı çözümler geliştirmeyi amaçlar.

Beyin işlevlerinin iş performansına etkisi, dikkat, hafıza, karar verme ve problem çözme gibi çeşitli bilişsel süreçleri içerir. Çalışanların bu süreçlerdeki performansı, iş güvenliği ve verimliliği doğrudan etkiler.

Örneğin, dikkat eksikliği veya hafıza problemleri, iş kazalarına yol açabilirken, etkili karar verme ve problem çözme becerileri, iş süreçlerini optimize edebilir.

Bu nedenle, nöroergonomi, çalışanların bilişsel yeteneklerini destekleyecek ve geliştirecek stratejiler sunar. Kognitif yükün yönetimi ve yorgunluğun azaltılması, iş yerlerinde daha sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı yaratmak için önemlidir.

Nöroergonomik yaklaşımlar, çalışanların zihinsel kapasitelerini en üst düzeye çıkararak, iş performansını artırmayı ve iş kazalarını önlemeyi hedefler.

İnsan beyninin stres ve yorgunluk mekanizmalarını anlamak, çalışanların aşırı yüklenmesini önlemek ve daha güvenli bir çalışma ortamı sağlamak için kritik öneme sahiptir.

Nöroergonomik araştırmalar, çalışanların nörolojik durumlarını izleyerek erken uyarı sistemleri geliştirmeyi ve kişiselleştirilmiş müdahaleler uygulamayı mümkün kılar. Bu sayede, iş güvenliği riskleri proaktif bir şekilde yönetilebilir ve çalışanların refahı desteklenebilir.

Nörolojik süreçlerin iş güvenliğine etkisi, özellikle tehlikeli ve karmaşık görevlerde çalışanlar için önemlidir.

Örneğin, bir inşaat işçisinin tehlikeli bir ortamda çalışırken hızlı ve doğru kararlar vermesi gerekir. Nöroergonomik yaklaşımlar, bu tür görevlerde çalışanların dikkatini ve karar verme becerilerini optimize etmeyi hedefler, böylece iş kazalarının önüne geçilebilir.

Nöroergonomik İş Güvenliğinin Temel Prensipleri

Bilişsel Yükün Yönetimi: İş yerlerinde aşırı bilişsel yük, çalışanların performansını olumsuz yönde etkileyebilir. Nöroergonomik iş güvenliği, bilişsel yükü azaltarak, çalışanların daha az zihinsel çaba harcayarak güvenli bir şekilde çalışabilmelerine olanak tanır. Bu, çalışanların dikkatlerini daha kolay toplamasına, daha doğru kararlar almasına ve hata yapma olasılıklarını düşürmesine yardımcı olabilir.

Dikkat ve Odaklanmanın İyileştirilmesi: Dikkat dağınıklığı veya odaklanma eksikliği, iş kazalarının önemli sebeplerinden biridir. Nöroergonomi, çalışma ortamındaki çeşitli faktörleri (gürültü, ışıklandırma, sıcaklık vb.) optimize ederek çalışanların dikkatlerini daha iyi odaklamalarını sağlar. Beynin çalışma kapasitesine uygun ortamlar yaratarak, iş güvenliğini artırmak mümkündür.

Stres Yönetimi: Yüksek stres seviyeleri, bilişsel işlevleri olumsuz yönde etkileyebilir ve iş kazalarına yol açabilir. Nöroergonomik yaklaşımlar, stresin yönetilmesine yardımcı olabilecek araçlar ve yöntemler sunar. Çalışanların stresli durumlarla daha iyi başa çıkabilmelerini sağlamak, güvenliği artırmada önemli bir rol oynar.

İnsan-Bilgisayar Etkileşimi ve Teknoloji Kullanımı: Çalışanların kullandığı teknolojik cihazlar, onların beyin işleyişine uygun şekilde tasarlandığında, iş güvenliği artabilir. Nöroergonomik iş güvenliği, kullanıcı dostu teknolojilerin ve arayüzlerin geliştirilmesine yardımcı olur. Özellikle endüstriyel makineler ve güvenlik sistemleri, kullanıcıların zihinsel işlevlerine uygun hale getirilerek, yanlış kullanım ve kaza riskleri azaltılabilir.

Yorgunluk ve Uyku Düzenlemeleri: Yorgunluk, güvenliği ciddi şekilde tehdit eden bir faktördür. Nöroergonomi, çalışma saatleri, molalar ve uyku düzenlemeleri gibi faktörlere dikkat ederek, yorgunluğun iş güvenliği üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmayı hedefler. Çalışanların zihinsel ve fiziksel olarak dinç olmalarını sağlayacak stratejiler geliştirilir.

İş Güvenliği İçin Nöroergonomik Çözümler

İş güvenliği için nöroergonomik çözümler, çalışma ortamı tasarımı, zihinsel performansı artırma stratejileri ve yorgunlukla başa çıkma tekniklerini içerir.

Çalışma ortamı tasarımı, çalışanların bilişsel yükünü azaltacak ve dikkatini artıracak şekilde düzenlenmelidir. Gürültü, ışıklandırma ve ergonomik faktörler, çalışma ortamının tasarımında dikkate alınması gereken önemli unsurlardır.

Gürültünün azaltılması, dikkat dağınıklığını önleyerek çalışanların görevlerine odaklanmasını sağlar.

Uygun ışıklandırma, görsel yorgunluğu azaltarak çalışanların performansını artırır.

Ergonomik düzenlemeler ise, fiziksel rahatsızlıkları önleyerek çalışanların zihinsel enerjisini korur.

Zihinsel performansı artırma stratejileri, çalışanların bilişsel yeteneklerini geliştirmek ve optimize etmek için kullanılır. Bu stratejiler arasında eğitim programları, bilişsel egzersizler ve teknoloji destekli çözümler bulunur.

Yorgunlukla başa çıkma teknikleri, çalışanların zihinsel ve fiziksel yorgunluğunu azaltmak için uygulanır.

Düzenli molalar, uyku düzeninin sağlanması ve stres yönetimi, yorgunlukla başa çıkmada etkili yöntemlerdir.

Molalar, çalışanların zihinsel olarak dinlenmesini ve yenilenmesini sağlar.

Uyku düzeninin sağlanması, çalışanların bilişsel fonksiyonlarını ve genel sağlığını iyileştirir. Stres yönetimi teknikleri ise, çalışanların stresle başa çıkmasına yardımcı olarak zihinsel yorgunluğu azaltır.

Nöroergonomik çözümler, iş yerlerinde daha güvenli ve verimli çalışma ortamları yaratmak için kapsamlı bir yaklaşım sunar.

Bu çözümler, çalışanların bilişsel yeteneklerini destekleyerek, iş kazalarını önlemeyi ve iş performansını artırmayı hedefler.

Nöroergonominin Yöntemleri

Beyin Dalgası İzleme (EEG): Elektroensefalografi (EEG) kullanarak çalışanların beyin dalgaları izlenebilir. Bu, odaklanma, yorgunluk, stres ve rahatlama seviyelerinin ölçülmesine olanak tanır.

Göz Takibi (Eye Tracking): Göz hareketleri ve bakış süreleri takip edilerek, bir kişinin dikkati, iş yükü ve çevresel faktörlerle etkileşimi hakkında bilgi edinilebilir.

Bilişsel Yük Testleri: Çeşitli testlerle çalışanların bilişsel yükü ölçülür. Bu testler, zihinsel çaba gerektiren görevler sırasında, bir kişinin beyin kapasitesinin nasıl kullanıldığını ve hangi durumlarda daha verimli olduğunu belirlemeye yardımcı olabilir.

Fonksiyonel Nörogörüntüleme (fMRI): Beynin çeşitli bölgelerinin aktivitesini izleyerek, zihinsel süreçlerin nasıl işlediği hakkında bilgi edinilir. Bu, özellikle yoğun bilişsel görevler sırasında beynin hangi bölgelerinin aktif olduğunu anlamada kullanılır.

Nöroergonomik İş Güvenliği Stratejileri

  1. Bilişsel Yükü Azaltma:
    • Çalışanların görevlerini yerine getirirken karşılaştıkları bilişsel yük, iş güvenliği açısından kritik olabilir. Karmaşık görevler, çalışanların dikkatlerini dağıtabilir ve hata yapma olasılıklarını artırabilir.
    • Görevlerin basitleştirilmesi, rutin işlemlerin otomatikleştirilmesi veya iyi tasarlanmış kullanıcı arayüzleri ile bilişsel yük azaltılabilir.
  2. Çalışma Ortamının Düzenlenmesi:
    • Aydınlatma, ses seviyesi, sıcaklık ve havalandırma gibi çevresel faktörler, çalışanların beyin sağlığını ve odaklanmasını etkileyebilir.
    • Çalışma alanının ergonomik olarak düzenlenmesi, zihinsel performansı iyileştirir ve kazaları önler. Örneğin, aşırı ışık veya düşük ışık, dikkat dağınıklığına yol açabilir, gürültü ise çalışanların odaklanmasını zorlaştırabilir.
  3. Dikkat Takibi ve Beyin Aktivitesi İzleme:
    • Çalışanların beyin aktiviteleri, dikkat seviyeleri ve odaklanma dereceleri izlenebilir. Bu amaçla beyin dalgası izleme (EEG), göz takip teknolojisi ve bilişsel yük testleri gibi araçlar kullanılabilir.
    • Beynin yorgunluk, stres veya düşük dikkat seviyelerini gösteren işaretler izlenebilir ve gerektiğinde müdahale yapılabilir. Bu şekilde, kritik görevlerde dikkat kaybı ve kazaların önüne geçilebilir.
  4. İnsan-Bilgisayar Etkileşiminin İyileştirilmesi:
    • İnsanların kullandığı teknolojilerin beyin işlevlerine uyumlu olması önemlidir. İş yerindeki cihazlar, makineler veya yazılımlar, çalışanların karar verme süreçlerini destekleyecek şekilde tasarlanmalıdır.
    • Hata yapmayı azaltacak arayüzler, daha hızlı geri bildirim sistemleri ve yapay zeka destekli teknolojiler, çalışanların doğru kararlar almasına yardımcı olabilir.
  5. Ergonomik Eğitim ve Bilinçlendirme:
    • Çalışanlara, nöroergonomi ile ilgili eğitimler verilebilir. Bu eğitimlerde, bilişsel yük, dikkat, odaklanma, stres yönetimi ve doğru iş yapma yöntemleri gibi konulara odaklanılabilir.
    • Eğitimler, çalışanların güvenlik konusunda daha bilinçli olmalarını sağlar ve beyinlerinin nasıl çalıştığını anlamalarına yardımcı olur.

Nöroergonomik İş Güvenliği Uygulama Alanları

  1. Ağır Sanayi ve İnşaat:
    • İnşaat ve fabrika gibi iş yerlerinde, fiziksel ve zihinsel taleplerin yüksek olduğu ortamlar bulunur. Nöroergonomik iş güvenliği, işçilerin dikkatini arttırmak, yorgunluklarını yönetmek ve güvenlik risklerini azaltmak için önemlidir.
    • Çalışma alanı tasarımı ve teknolojinin çalışanlara uygun hale getirilmesi, kazaları önlemede etkili olabilir.
  2. Ulaşım ve Taşımacılık:
    • Ulaşım sektöründe (özellikle hava, deniz ve kara taşımacılığında), sürücüler, pilotlar ve denizciler gibi çalışanların dikkatini sürekli olarak yüksek tutmaları gerekir. Nöroergonomi, dikkat dağıtıcı unsurları minimize ederek, odaklanma seviyelerini iyileştirir ve kaza risklerini azaltır.
  3. Sağlık Sektörü:
    • Sağlık çalışanları, özellikle cerrahlar ve hemşireler, yüksek dikkat gerektiren görevleri yerine getirirken, nöroergonomi onların performansını iyileştirebilir. Beyin temelli stratejilerle, cerrahi hata oranları azaltılabilir ve hastaların güvenliği sağlanabilir.
  4. Ofis Ortamları:
    • Ofis çalışanlarında da bilişsel yük ve dikkat kaybı, iş güvenliği açısından sorun oluşturabilir. Nöroergonomi, çalışanların fiziksel ortamlarının yanı sıra, iş yoğunlukları ve çalışma saatleri gibi faktörleri de optimize eder.

Nöroergonomik iş güvenliği, çalışanların zihinsel sağlığını, güvenliğini ve verimliliğini artırmaya yönelik bir yaklaşım sunar. Bu alan, iş yerlerindeki kazaların önlenmesinde, çalışanların daha sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamak için kritik bir rol oynamaktadır.

Nöroergonomi, geleneksel iş güvenliği kurallarını bilimsel verilerle destekleyerek, iş yerindeki güvenliği ve verimliliği artırabilir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Nöroergonomi: Fiziksel ve bilişsel çalışmalara yönelik uygulamaların gözden geçirilmesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24391575/

⭐️⭐️ NÖROERGONOMİ ÇALIŞMALARINA YÖNELİK BİR LİTERATÜR ARAŞTIRMASI http://NÖROERGONOMİ ÇALIŞMALARINA YÖNELİK BİR LİTERATÜR ARAŞTIRMASI

⭐️⭐️ İnsan bilişsel performansının nicelleştirilmesinde EEG endekslerinin uygulamaları: Sistematik bir inceleme ve bibliyometrik analiz https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7717519/

⭐️⭐️ Bilişsel ergonomi https://oshwiki.osha.europa.eu/en/themes/cognitive-ergonomics

⭐️⭐️ Zihinsel İş Yükü, Katılım ve İnsan Performansına Nöroergonomi Yaklaşımı https://www.frontiersin.org/journals/neuroscience/articles/10.3389/fnins.2020.00268/full

⭐️⭐️ İnsan Zihinsel İş Yükü: Bir Araştırma ve Yeni Bir Kapsayıcı Tanım https://www.frontiersin.org/journals/psychology/articles/10.3389/fpsyg.2022.883321/full

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği1 Mayıs 2025
1 Mayıs 2025

İş Sağlığı ve Güvenliğinde ISCO Niçin Önemli?

İş Sağlığı ve Güvenliğin saha çalışmalarının önemi olduğu kadar evrakların doğru, düzenli ve zamanında hazırlanması da önemlidir.

Tabi ki sahada yapılacak İş Sağlığı ve Güvenliği çalışmalarının planlanması ve uygulanması için de işveren ve işveren vekillerinden doğru, düzenli ve zamanında bilgi – evrak alabilmek gerekiyor.

Kısaca; paydaşların, sahada da evraklarda da ortak anlayış ve doğruluğu zamanında yerine getirmeleri esas.

Bu evrakların ilki çalışanın – işçinin işe girişinde kayıtlarının (çalışacağı işe uygun meslek kaydı ile SGK girişinin yapılması) doğru ve tabi ki zamanında yapılması.

Bu sebeple;

İlk olarak kısaltmaların ve tanımların ne oldukları ile başlayalım.

ISCO – International Standard Classification of Occupations Nedir?

Dilimiz Türkçeye çevirdiğimizde, ”Uluslararası Meslek Standartları Sınıflandırması‘‘ anlamına gelir. Ülkemizde ingilizce kısaltması olan ”İSCO” olarak da kullanılmaktadır.

Mesleklerin tanımlarında ve içeriğinde ülkeler arasında farklılık olmaması, sınıflandırılmanın standartlaşması için Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) bünyesinde yapılan çalışmalar sonucunda 1958 yılında ortak karara bağlanmıştır. Zaman içerisinde güncel ihtiyaçlara göre geliştirilerek halen ülkemiz de dahil Uluslararası Çalışma Örgütü üyesi ülkeler ve bazı üye olmayan ülkeler tarafından kullanılmaktadır.

”Uluslararası Meslek Standartları Sınıflandırması‘‘ (ISCO-08), idari kayıtların yanı sıra, nüfus sayımları ve diğer istatistiksel alan taramalarından elde edilen mesleki bilgilerin derlenmesi ve sınıflandırılması için geliştirilmiş bir sistemdir. ISCO’nun ana amacı, işllere ve mesleklere ilişkin bilgilerin uluslararası açıdan raporlanması ve karşılaştırılması için bir zemin oluşturmaktır.

a. İş, ‘‘bir işveren namına veya kendi hesabına çalışmak da dahil olmak üzere bir kişi tarafından gerçekleştirilen veya gerçekleştirilmesi öngörülen görev ve sorumluluklar seti’’ olarak tanımlanır.

b. Bir meslek ise içerisindeki ‘’ana görev ve sorumlulukların yüksek derecede benzerliği ile nitelenen bir iş setidir’’ Bir kişi, geçmiş, mevcut veya gelecekteki bir işle olan ilişkisi bakımından bir meslekle ilişkilendirilebilir.

ISCO-08, meslekleri gruplar halinde düzenlerken iki temel kriter kullanır:

Beceri Seviyesi ve Beceri Uzmanlaşması

a. Beceri, ‘’verilen işin görevleri ve sorumlukları yerine getirme kabiliyeti’’ olarak tanımlanır.

b. Beceri Düzeyi, ‘‘gerçekleştirilecek görevler ve sorumluluklar dizisinin ve karmaşıklığının bir fonksiyonudur’.’

c. Beceri Uzmanlaşması, ‘’gerekli bilgi alanı, kullanılan araçlar ve makineler, kullanılan veya üzerinde çalışılan malzemeler ve üretilen mal ve hizmet çeşitleri’’ olarak düşünülür.

Belirli dönemlerde üye ülkelerin katkılarıyla güncelleme çalışmaları gerçekleştirilen bu sınıflama sisteminin son versiyonu 2008 yılında (ISCO-08) yürürlüğe girmiştir.

Uluslararası Meslek Standartları Sınıflandırması‘ nın bir çok amacı mevcut.

  • Standart meslek tanımı olması,
  • Mesleki verilerin toplanabilmesi ve paylaşılabilmesi,
  • Ölçülebilir ve karşılaştırılabilir olması,
  • Bilgi, beceri, yetkinlik ve sonrasında tecrübe kriterlerinin sağlanması,
  • İş sağlığı ve güvenliği hizmet kriterlerinin belirlenebilmesi,
  • Ülkeler ve diller arasında ortak (meslek) iletişiminin oluşturulabilmesi.

Ve benzeri amaçlara hizmet etmektedir.

Ayrıca Ek Bilgi;

ISCO-08 içindeki beceri uzmanlığı kavramı, ISCED’deki eğitim ve öğretim alanlarıyla bazı benzerlikler göstermektedir. Bununla birlikte, ISCO-08 ve ISCED, farklı istatistiksel birimleri farklı kriterler kullanarak sınıflandırırlar.

ISCO-08 işleri gerçekleşltirmek için gerekli beceri seviyesine ve uzmanlığına bağlı olarak işleri sınıflandırırken; ISCED Eğitim ve Öğretim Alanları, konular bakımından eğitim programlarını ve yeterliliklerini sınıflandırır. Bu nedenle, her ne kadar iki sınıfflama arasında bağlantılar açıkça var olsa da; iki sınıflamadaki meslek grupları ve alan grupları arasında doğrudan bir uyumluluk her zaman olmayabilir.

ISCO Düzenleme ve Takibini Ülkemizde Hangi Kuruluşlar Yapıyor?

ISCO’nun Türkiye’de kullanımı ile ilgili çalışmalar TÜİK tarafından yapılmaktadır. ISCO’yu ülkemizde doğrudan kullanan diğer bir kurum İŞKUR’dur.

İŞKUR tarafından işgücünün kayıt altına alınması ve izlenmesi ile işgücü piyasasındaki iş, meslek ve unvanlar hakkında kişi ve kurumlara bilgi sunmak amacıyla oluşturulan Türk Meslekler Sözlüğünün çerçeve yapısının oluşturulmasında da ISCO doğrudan esas alınmıştır.

Yükseköğretimdeki mevcut programların ISCO-08 ile​​ uyum çalışmaları halen devam etmektedir.

Meslek Sınıflaması Nasıl Yapılıyor

ISCO-08 tüm mesleklerin sınıflandırıldığı dört düzeyli hiyerarşik bir sınıflamadır.

Bu sınıflamada 10 ana grup, 43 alt ana grup, 130 grup ve 436 birim grup bulunmaktadır.

Bu 436 (4 haneli kod) birim grup kodlarının altında yer alan ve en detaylı sınıflama olan 6’lı kodlar, İŞKUR tarafından istihdam piyasasının ihtiyaçlarına göre sürekli olarak güncellenmektedir.

İŞKUR tarafından 2018 yılı itibari ile toplam 7.138 adet 6’lı kod belirlenmiştir.

Sorgulama için İŞKUR’ un Türk Meslekler Sözlüğü – Türkiye İş Kurumu inceleyebilirsiniz.

SGK Açısından Meslek Sınıflaması Niçin Önemli?

SGK, sigortalıların prime esas kazançlarının bildirilip bildirilmediğinin takibini yapmayı ve çalışanın maaşı ile orantılı prim ödenmesini sağlamak amacı ile 2012 yılında uygulamaya koymuştur.

1 Ocak 2018 tarihi itibariyle işverenlerce bildirimi zorunlu hususlar kapsamına alınmış ve işverenler, çalışanları işe alırken işyerinde fiilen yapacakları veya yapmakta oldukları işe uygun meslek kodunu SGK’ye bildirmekle yükümlü hale getirilmiştir.

Bu maksatla meslek kodlarının ilk rakamı önemlidir. Çünkü;

  • Yöneticiler’ in meslek kodları ”1” ile başlar
  • Profesyonel meslek mensuplarının meslek kodları ”2” ile başlar
  • Teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensuplarının meslek kodları ”3” ile başlar.
  • Daha vasıfsız meslekleri içeren meslek kodları ”4, 5, 6, 7, 8 ve 9” ile başlar.

Şirketlerin tamamının çalışanlarını meslek kodları ile birlikte SGK’ye bildirilme zorunluluğu vardır.

1 Ocak 2018 tarihinde yürürlüğe giren yasaya göre işçilerin meslek kodlarının SGK’ ye doğru bildirilmemesi (Muhtasar prim ve hizmet beyannamesinde) durumunda işverenlere idari para cezası uygulanır.

15.07.2016 tarih ve 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 51 inci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasına eklenen (n) bendinde; “Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde, sigortalıların işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun meslek adı ve kodunu, gerçeğe aykırı bildiren her bir işyeri için aylık asgari ücreti geçmemek üzere meslek adı ve kodu gerçeğe aykırı bildirilen sigortalı başına asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

Yapmakta Olduğu Gerçek İş Haricinde Başka Bir Meslek Kodu İle Bildirimi Yapılan Çalışanın Hak kaybı – Zararı Olur mu?

Çalışanlar açısından bakıldığında;

  • Rapor alması halinde ödenecek rapor parası
  • Emekli olması halinde bağlanacak emekli aylığı
  • Ölümü halinde hak sahiplerine bağlanacak dul – yetim aylığı

hesaplanırken o çalışanın adına SGK’ya bildirilmiş olan meslek adı ve kodunun herhangi bir önemi yoktur. Çalışan için önemli olan adına SGK’ya bildirilen sigorta primine esas kazancıdır.

Yani başlıktaki sorunun cevabı: Hayır. Yapmakta Olduğu Gerçek İş Haricinde Başka Bir Meslek Kodu İle Bildirimi Yapılan çalışanın herhangi bir hak kaybı yada zararı olmaz.

Yapmakta Olduğu Gerçek İş Haricinde Başka Bir Meslek Kodu İle Bildirimi Yapılan Çalışan Ne Yapmalı?

Her ne kadar; Yapmakta Olduğu Gerçek İş Haricinde Başka Bir Meslek Kodu İle Bildirimi Yapılan çalışanın herhangi bir hak kaybı yada zararı olmasa da….

Çalışanın hem ahlaki doğruluk hem de kanun ve yönetmeliklere uyulması adına yapılan yanlışı fark ettiğinde derhal işletmenin içerisindeki ilgili yetkiliyi (insan kaynakları, muhasebe birimi vb gibi) hatanın düzeltilmesi için bilgilendirmeli – uyarmalıdır.

İşveren ve işletme İçin İSCO Niçin Önemli?

İnşaatlarda – Şantiyelerde sıklıkla karşılaştığımız beden işçisi meslek kodundan yapılan SGK bildirimlerinde; ilgili işçi ustalık gerektiren (İnşaat Demircisi, Kalıpçısı vb gibi) bir işte çalıştırılırsa ve çalışması esnasında iş kazası geçirirse;

  • İşveren, vasıfsız işçiyi ustalık gerektiren işte çalıştırdığı için
  • Yaptığı işe uygun
    • Mesleki Eğitim – Mesleki Yeterliliği Belgesi olmayabileceği için,
    • İşe giriş oryantasyon eğitimi almamış olacağı için,
    • Personel çalışma ve taahhütnamelerinin olmayabileceği için,
    • Görev tanımları olmayabileceği için,
    • İş güvenliği ek eğitimleri verilmemiş olabileceği için,

kazanın meydana gelmesinde kusurlu bulunabilecektir.

Çünkü kaza sonrası adli ve idari incelemeler sırasında; iş kazası geçiren işçi adına verilmiş olan sigortalı işe giriş bildirgesi de diğer evraklar ile birlikte incelenir.

İşe giriş bildirgesinin veriliş tarihinin yanında bildirgede yer alan işçinin meslek adı ve kodunun doğru olup olmadığı, başlangıçta sehven yapılmış bir hata varsa düzeltilip düzeltilmediği tespit görülecektir. Meslek adı ve kodunun hatalı olması durumunda; idari olarak usülsüzlük olarak cezai işleme tabi tutulacağı gibi adli olarak da kötü niyet olarak değerlendirilebilir.

Konumuz İş Sağlığı ve Güvenliği olduğu için asıl sorumuza – mevzumuza dönelim.

İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından ISCO Niçin Önemli?

İlk olarak işe başlangıcında her çalışanın ”işe giriş – kabul muayenesinini yapılması, yönetmelikte örneği mevcut olan EK-2 formunun çalışanın bilgileri kısmını çalışan, muayene bulgularına, tahlil ve tetkik sonuçlarını değerlendirirken yapacağı işin niteliğine ve risklerine göre fiziksel ve ruhsal durumunun uygun olup olmadığı kararını verir.

Bu süreçte çalışmaya başlayacak kişinin meslek adı (ve dolayısı ile kodunun) işyeri hekimine ne olarak beyan edilirse, (EK-2 formunda çalışanın yazılı beyan bölümünde) muayene ve tetkikleri değerlendire kriteri o mesleğe göre olacak ve raporlama da bu şekilde yapılacaktır.

Sıklıkla yaşadığım klişe olmuş bir örneği paylaşayım:

Şantiyeye ”beden işçisi” SGK kaydı ile işe alınan işçi beyanında da ”zeminde temizlik işleri yapacağım” dediğinde işyeri hekimi olarak vereceğim raporda özellikle yüksekte çalışma onayı vermediğim gibi muayene – tahlil – tetkik değerlendirmem daha toleranslı oluyor.

Ve tabi ki EK-2 Evrakında yüksekte çalışabilir bölümünü çizeceğim (Çalışma izni vermiyorum) gibi ”zeminde çalışacak beden işçisi” olarak çalışması uygundur yazıyorum.

Bu kişi aslen;

Mesleki Yeterlilikte 11UY0012–3 Betonarme Demircisi (Seviye 3) olan ISCO 08 Kodu 7114.04 ile SGK kaydı açılması gerekirken,

Bazen, Mesleki Yeterlilikte 16UY0253-2 İnşaat İşçisi (Seviye 2)olan ISCO 08 Kodu 9312.02 ile SGK kaydı açılırken,

Sıklıkla Beden İşçisi (Genel) ISCO 08 Kodu 9622.02

Bazen de

Beden işçisi (taşıma, yükleme-boşaltma) ISCO 08 Kodu 9333.23

Beden İşçisi (Temizlik) ISCO 08 Kodu 9622.01

kayıt açıldığını görüyorum

Örnek gördüğünüz, Betonarme Demircisi SGK girişi yapılacak işçinin muayene – tetkik – tahlil kriterleri ile diğerlerinin ki oldukça farklıdır. Tabi ki EK- 2 Muayene formuna yazılacak sonuç da aynı şekilde farklı olacaktır. Her şeyden önce işçinin yüksekte çalışması uygun mu değil mi?

Tabi ki çok da önemli diğer kısım İş Güvenliği;

İşçinin-çalışanın sağlık kontrolü yapılıp işe uygunluğu fiziken ve ruhen değerlendirildikten sonra;

  • İşe giriş oryantasyon eğitimi verilecek. Bu kısım tam zamanlı olmadıkça İş Güvenliği Uzmanın sorumluluğunda olmasa da iş güvenliği açışından önemlidir.
  • Personel çalışma ve taahhütnameleri – işçinin – çalışanın taahhüt edeceği – imzalayacağı yaptığı işe-mesleğe göre olması gerekirken, giriş SGK kaydı ile çelişmiş olacak.
  • Görev tanımları – İşçiye – çalışana anlatılmalı – açıklanmalı, okutulup imzalatılmalı. Lakin burada da SGK Kaydı ile uyumlu görev tanımı mı yoksa aslen görevi-mesleği olan ve çalışacağı görev tanımı mı anlatılmalı – açıklanmalı, okutulup imzalatılmalı. Tabi ki önemli bir husus ve evrakta da kafa karışıklığı olacak bu durumda.
  • İş güvenliği ek eğitimleri – çalışanlara-işçilere hem sahada işbaşı konuşması şeklinde hem de planlı zamanlarda yapmakta oldukları mesleklere-işlere özel iş güvenliği eğitimlerinde de kafa karışıklığı olacak.
  • Meslek Eğitim – Mesleki Yeterliliğin olup olmadığının kontrol edilmesinde de yasal kayıtlı evraklar arasında çelişki olasılığı yükselecektir.

Sonuç olarak;

İşyerinde çalışacak olan her personelin, işe giriş ve periyodik muayeneleri, İş Sağlığı ve Güvenliği eeğiitimleri, işe giriş oryantasyon eğitimi, Meslek Eğitim – Mesleki Yeterlilik belge sorgulamaları, görev tanımları ve sair diğer evrakların tamamına yakını yapacağı işe ve dolayısı ile işyerinde çalıştığı meslek. adına göre verilmekte ve belgelendirilmektedir.

Bu sebeple işyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları, aldıkları sorumluluğun gereği, çalışanların işyeri SGK sında kayıtlı meslek ile yaptıkları işin aynı-uyumlu olmasını gözeterek görevlerini yapmalarını ve evraklarını düzenlemelerini tavsiye ederim.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Konu Hakkında Kanun-Yönetmelik Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Uluslararası Meslek Standartları Sınıflandırması (ISCO) https://ilostat.ilo.org/methods/concepts-and-definitions/classification-occupation/

⭐️⭐️ Uluslararası Meslek Standartları Sınıflandırması (ISCO) https://esco.ec.europa.eu/en/about-esco/escopedia/escopedia/international-standard-classification-occupations-isco

⭐️⭐️ 6. ULUSLARARASI STANDART MESLEK SINIFLAMA SİSTEMİ (ISCO) https://uluslararasi.yok.gov.tr/Sayfalar/avrupa-yuksekogretim-alani-ile-uyum-projesi/uluslararasi-standart-meslek-siniflama-sistemi-isco.aspx

⭐️⭐️ İnternational Standard Classification of Occupations http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://uluslararasi.yok.gov.tr/Documents/avrupa-yuksekogretim-alani-ile-uyumlasma-projesi/documents/isco-08.pdf

⭐️⭐️ Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/11/20151119.htm

⭐️⭐️ Meslek Adı ve Kodları http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://online.csgb.gov.ct.tr/main/dokuman/isco.pdf

⭐️⭐️ Türk Meslekler Sözlüğü – Türkiye İş Kurumu https://esube.iskur.gov.tr/meslek/meslek.aspx

⭐️⭐️ İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18615&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Makaleler, Sağlık Bülteni1 Mayıs 2025
29 Nisan 2025

Gıda İşletmelerinde Hijyen ve Sanitasyon

İşyerinizde hijyen ve sanitasyon rehberiniz var mı?

Düzenli iç kontrollerinizi yapıyor musunuz?

Dış kontrol yaptırıyor musunuz?

Ne yediğinizden ve içtiğinizden emin misiniz?

Evraklarınızın tam olması için mi yoksa hijyen ve sanitasyon için mi uygulamalarınız…?

Siz bu soruların cevaplarını düşünürken bir yandan da okumaya devam edin…

Gıda üretim yerlerinde hijyen ve sanitasyon, gıda güvenliğini sağlamak için kritik öneme sahiptir.

Gıda ürünlerinin sağlık açısından güvenli olması, gıda kaynaklı hastalıkların önlenmesi ve üretim sürecinde kontaminasyon risklerinin minimize edilmesi açısından hijyen ve sanitasyon kurallarına uyulması gerekmektedir.

Gıda üretim tesislerinde hijyenin sağlanması, yalnızca çalışanların sağlığı için değil, aynı zamanda tüketicilerin sağlığı için de temel bir gerekliliktir.

Hijyen denetimi kapsamında yapılan işlemlerin tamamı 17.12.2011 Tarih 28145 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Gıda Hijyen Yönetmeliği ve TS 13027 Gıda Üretim Yerlerinde Hijyen ve Sanitasyon Genel Kuralları Standardına göre yapılmaktadır.

Gıda üretim işletmelerinde hijyen ve sanitasyon ile ilgili genel kurallara bir bakalım

1. Temizlik ve Sanitasyon

  • Temizlik: Temizlik, kir, yağ, toprak ve gıda artıkları gibi kirleticilerin ortadan kaldırılmasını sağlar. Tüm yüzeyler, ekipmanlar ve araçlar düzenli olarak temizlenmelidir.
    • Çalışma yüzeyleri, zeminler, duvarlar ve makineler düzenli olarak temizlenmeli.
    • Temizlik için doğru temizlik maddeleri ve ekipmanları kullanılmalı.
    • Kullanılan temizlik malzemelerinin toksik olmaması ve gıda ile temas etmeyen alanlarda kullanılması sağlanmalıdır.
  • Sanitasyon: Sanitasyon, mikroorganizmaların öldürülmesini veya çoğalmasını engellemek için yapılan işlemleri kapsar. Sanitasyon işlemleri temizlikten sonra yapılır.
    • Sanitasyon işlemleri, temizlenmiş yüzeylere biyolojik kirleticilerin geçişini engellemek için uygulanmalıdır.
    • Kimyasal dezenfektanlar veya yüksek sıcaklıklar kullanılarak sanitasyon yapılabilir.

2. Gıda Güvenliği İçin Ekipman ve Araçlar

  • Ekipman temizliği: Üretim alanındaki makineler, işleme araçları ve ekipmanlar düzenli olarak temizlenmelidir. Bu, herhangi bir çapraz kontaminasyonu engellemek için önemlidir.
    • Kullanılan ekipmanlar, gıda ile temas ettiği sürece dezenfekte edilmelidir.
    • Ekipmanların temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi için belirli periyotlar belirlenmeli.
  • Araç ve gereçler: Üretimde kullanılan araç ve gereçlerin hijyenik olması çok önemlidir. Gıda ile doğrudan temas etmeyen araçlar bile düzenli olarak temizlenmelidir.

3. Çalışanların Hijyeni

  • Kişisel hijyen: Çalışanlar, gıda üretim alanına girmeden önce hijyen kurallarına uymalıdır. Eller, çalışma kıyafetleri, saç ve tırnaklar da hijyen açısından kontrol edilmelidir.
    • Çalışanlar, ellerini sık sık sabun ve su ile yıkamalıdır.
    • Çalışanlar, hastalık belirtisi gösteriyorsa üretim alanına girmemelidir.
    • Saçlar örtülmeli, takılar çıkarılmalı, ellerdeki kirler ve tırnaklar düzenli olarak kontrol edilmelidir.
  • Özellikle el hijyeni: Çalışanlar, tuvalet kullanımından, çiğ etle çalışmadan, atıklarla temas ettikten sonra ellerini yıkamalıdır.

4. Gıda Depolama ve Dağıtım

  • Gıda depolama koşulları: Gıda maddelerinin doğru sıcaklıkta saklanması, mikroorganizmaların çoğalmasını engellemek için önemlidir. Gıda maddeleri her zaman uygun koşullarda depolanmalıdır.
    • Soğuk zincir, sıcaklık değişimleri, nem gibi faktörlere dikkat edilmelidir.
    • Gıda ürünleri, kirleticilerden uzak tutulmalı ve hijyenik alanlarda saklanmalıdır.
  • Tuzlama ve kurutma gibi işlemler: Bazı gıda ürünleri tuzlama, kurutma veya diğer koruyucu işlemlerle uzun süre saklanabilir. Ancak, bu işlemlerin hijyenik bir ortamda yapılması gerekir.

5. Çapraz Kontaminasyonu Önleme

  • Çapraz kontaminasyon: Çiğ gıdalar (özellikle et, deniz ürünleri, yumurta) ve pişmiş gıdalar arasında, mikroorganizmaların geçişini engellemek için ayrı ekipmanlar kullanılmalıdır.
    • Çiğ ve pişmiş gıda ürünleri, hijyenik alanlarda ayrı tutulmalıdır.
    • Gıda işleme alanında kullanılan ekipmanlar ve araçlar, yalnızca belirli ürünlerle kullanılmalı, aynı ekipmanlar farklı türdeki gıdalarla kullanılmamalıdır.
  • Farklı gıda gruplarının ayrılması: Et, süt, sebze ve meyve gibi farklı gıda grupları, hijyenik bir şekilde ayrılmalı ve işlenmelidir.

6. Su ve Hava Kalitesi

  • Temiz su kullanımı: Gıda üretim tesislerinde kullanılan suyun temiz olması gerekir. Su, gıda ürünleri ile temas etmeyen alanlarda bile hijyenik olmalıdır.
    • Su, mikroorganizmalarla kontamine olmamalıdır. Herhangi bir kirlenme durumunda suyun kullanımına son verilmelidir.
  • Hava kalitesi: Üretim alanındaki havanın temiz ve hijyenik olması gerekir. Mikrobiyal kirlenmeyi engellemek için havalandırma sistemleri düzenli olarak temizlenmeli ve bakım yapılmalıdır.

7. Gıda Üretim Alanında Hijyen Kontrolleri

  • Düzenli denetimler: Hijyen ve sanitasyon işlemlerinin etkinliğini kontrol etmek için düzenli olarak iç denetimler yapılmalıdır.
    • Her iş günü başında ve sonunda alanlar kontrol edilmelidir.
    • Hijyen denetimlerine dair kayıtlar tutulmalı ve olası sorunlar anında rapor edilmelidir.
  • Kirliliğin izlenmesi: Gıda üretim alanındaki kirlenme seviyeleri izlenmeli ve herhangi bir hijyen bozukluğu anında düzeltici önlemler alınmalıdır.

8. Atık Yönetimi

  • Atık yönetimi: Gıda üretim yerlerinde çıkan atıklar, hijyenik bir şekilde toplanmalı ve uzaklaştırılmalıdır. Atıklar, özellikle gıda atıkları, düzenli olarak temizlenmeli ve uygun şekilde bertaraf edilmelidir.
    • Gıda atıkları, hijyenik olarak ve uygun şartlarda depolanmalıdır.
    • Atık kutuları, sıkça temizlenmeli ve kirli alanlarda toplanmamalıdır.

9. Eğitim ve Farkındalık

  • Çalışan eğitimi: Tüm çalışanlara, hijyen ve sanitasyon kuralları konusunda eğitim verilmelidir. Bu eğitimler, sürekli olarak yenilenmeli ve güncellenmelidir. https://tetkik.com.tr/2024/08/19/hijyen-egitimi-zorunlulugu/
    • Hijyen eğitimi; Yönetmelik ile belirlenmiş iş kollarında çalışanların, yaptıkları iş ile ilgili uymaları gereken hijyen kurallarını ve bu kuralları nasıl uygulayacaklarını öğrenmelerini sağlayan 8 saatlik bir eğitimdir. Resmî Gazete Tarihi: 05.07.2013 Sayısı: 28698 Hijyen Eğitimi Yönetmeliği linkte görebilirsiniz. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18552&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
    • Hijyen kuralları, temizlik süreçleri, kontaminasyon önleme teknikleri gibi konulara dair eğitimler düzenlenmelidir.
  • Farkındalık: Çalışanlar, hijyenin gıda güvenliği üzerindeki önemini anlamalıdır. Hijyenik bir ortamın sağlanmasının, sağlıklı ve güvenli gıda üretiminin temel unsuru olduğu konusunda farkındalık oluşturulmalıdır.

10. İşyeri Hekimi Kontrolleri

  • İşyeri Hekimleri Hijyen Yönetmeliğine konu olan sektör ve işlerde faaliyet gösteren firmalara yaptıkları ziyaretlerde 29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı Resmî Gazete de yayınlanan İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği’nin (https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=16924&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5) 4. Maddesinin ( e ) bendi konusu olan ve 20.07.2013 tarih ve 28713 sayılı Resmî Gazete de yayınlanan İşyeri Hekimi Ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliği’ nin (https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18615&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5.) 11. Maddesinin (4) bendi gereği de yükümlülüğü olan Onaylı Defter‘ e ” Hijyen Eğitimi Yönetmeliği’ne göre iş yerinde doğrudan hizmetin içinde olan tüm çalışanların hijyen eğitimi belgelerinin olması gerektiğini ve yükümlülükleri yerine getirmeyen işletmelerin hakkında 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 282’nci maddesine göre işlem yapılacağını, fiilleri ayrıca suç oluşturmadığı takdirde, durumu bu maddelere uygun bulunmayan çalışanların her biri ayrı ayrı aykırılıklar olarak değerlendirileceğini ve her birisi için cezai işlemler de ayrı ayrı uygulanacağını ” işveren ve/veya vekiline bildirimi özetle yazmalıdır.

Gıda üretim yerlerinde hijyen ve sanitasyon, güvenli gıda üretiminin temel taşlarıdır. Temizlik ve dezenfeksiyon süreçlerinin düzenli olarak yapılması, çalışanların hijyen kurallarına uyması, doğru depolama koşullarının sağlanması ve çapraz kontaminasyonun önlenmesi, gıda güvenliğini sağlamak için gereklidir. Bu kurallar, hem gıda üretim tesislerinin sağlık açısından sorumluluklarını yerine getirmelerini hem de tüketicilerin sağlığını korumalarını sağlar.

İşyerinizde Hijyen – Sanitasyon Denetimi İçin Bizi Arayın

İşyeri Sağlığınız Bizimle Güvende!

Görünmeyen tehlikeler, büyük sorunlara yol açabilir.
İşyerlerinde Hijyen – Sanitasyon Denetimi hizmetimizle, çalışma alanlarınızın sağlık ve güvenlik standartlarına uygunluğunu titizlikle inceliyoruz.

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT ve ekibi ile;

🔍 Detaylı Risk Analizi
🧪 Yüzey ve Ortam Hijyen Testleri
📋 Denetim Raporları ve Uyum Tavsiyeleri
👷 Çalışan Hijyen Eğitimi ve Farkındalık Çalışmaları

Her sektöre özel çözümlerimizle, iş yerinizin hijyen standardını yükseltiyor, çalışanlarınıza daha güvenli bir ortam sağlıyoruz.

📞 Arayın, hijyeninizi güvence altına alalım!
🌐 https://tetkik.com.tr
📧 [email protected]

☎️ 0530 568 42 75

Hijyen bir tercih değil, zorunluluktur. Denetimi bize bırakın, siz işinize odaklanın.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği (https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=16924&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5)

⭐️⭐️ İşyeri Hekimi Ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik (https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatMevzuatNo=18615&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5.)

⭐️⭐️ Hijyen Eğitimi Yönetmeliği https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat MevzuatNo=18552&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni29 Nisan 2025
25 Nisan 2025

İş Yerinde Bilişsel Riskler – Nöroergonomi

Bilişsel Risk Faktörlerinin Tanımı

İş Yerinde Bilişsel Riskler, çalışanların zihinsel sağlıklarını, dikkatlerini, belleklerini, karar verme becerilerini ve problem çözme kapasitelerini etkileyen faktörlerdir. Nöroergonomi açısından çalışanların değerlendirilmesinde öncelikli olarak değerlendirilmesi gerekir.

Nöroergonomi de bu riskler, çalışanların verimliliğini, güvenliğini ve genel işyeri atmosferini olumsuz yönde etkileyebilir. Bilişsel riskler, genellikle işin doğası, çalışma koşulları ve iş yerindeki organizasyonel faktörlerle doğrudan ilişkilidir.

İş yerinde bilişsel risklerin anlaşılması, bu risklere karşı önlemler geliştirilmesi ve çalışanların sağlıklı bir şekilde verimli bir ortamda çalışmalarını sağlamak için oldukça önemlidir.

Nöroergonomi – Bilişsel riskler, çoğunlukla zihinsel aşırı yüklenme, dikkat eksikliği, karar verme zorlukları ve stres gibi unsurları içerir.

1. Bilişsel Yük (Cognitive Load)

Bilişsel yük, insanın (burada çalışanın) aynı anda işlemesi gereken bilgi miktarını ifade eder. Aşırı bilişsel yük, hatalara yol açabilir, performansı düşürebilir ve öğrenmeyi engelleyebilir.

Yüksek bilişsel yük, şu şekilde etkiler yaratabilir:

  • Düşük verimlilik: Aşırı yüklenmiş bir zihin, görevleri etkin bir şekilde yerine getiremez.
  • Hatalar ve unutkanlık: Zihinsel yorgunluk ve dikkat dağılması nedeniyle hatalar artabilir.
  • Stres ve tükenmişlik: Sürekli bilişsel yük, stres seviyelerini artırabilir ve tükenmişlik sendromuna yol açabilir.

2. Bireysel Hassasiyet ve Dayanıklılık

Bireysel hassasiyet ve dayanıklılık, çalışanların bilişsel risklere karşı gösterdiği tepkileri ve başa çıkma yeteneklerini etkileyen önemli faktörlerdir.

Kişilik özellikleri, genetik yatkınlık ve yaşam deneyimleri, bireylerin bilişsel risk toleransını ve stresle başa çıkma stratejilerini şekillendirebilir.

Bazı kişilik özellikleri, bireyleri bilişsel risklere karşı daha hassas hale getirebilirken, bazıları ise daha dayanıklı olmalarını sağlayabilir. Bireysel başa çıkma mekanizmaları, çalışanların stresle başa çıkmak için kullandığı yöntemlerdir ve bu yöntemler, problem odaklı, duygu odaklı veya kaçınma odaklı olabilir.

Psikolojik dayanıklılık, zorluklar karşısında toparlanma ve uyum sağlama yeteneğidir ve bu yetenek, bireylerin stresli durumlarda daha iyi performans göstermesine ve zihinsel sağlıklarını korumasına yardımcı olabilir.

3. Stres ve Anksiyete

İş yerinde karşılaşılan başlıca psikolojik risk türleri arasında kronik iş stresi, duygusal tükenme ve zihinsel yorgunluk bulunmaktadır.

İş yerinde stres, çalışanların bilişsel fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Stresli bir ortamda çalışan bireylerin dikkatleri dağılabilir, karar verme süreçleri bozulabilir ve problem çözme yetenekleri azalabilir. Ayrıca, stresle birlikte gelen anksiyete duygusu, çalışanların verimliliğini ve motivasyonunu düşürebilir.

  • Açık ve etkili iletişimin olmaması: Stresli bir ortamda insanlar iletişimde zorluk yaşayabilir.
  • Yetersiz destek: Çalışanların ruhsal ve zihinsel sağlıklarını iyileştirecek desteklerin eksikliği, bilişsel riskleri artırabilir.

Bu riskler, çalışanların hem iş performansını hem de genel yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. İş stresi, bireyin başa çıkma kapasitesini aşan taleplerle karşılaştığında ortaya çıkar ve uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Duygusal tükenme, sürekli olarak duygusal enerji harcamayı gerektiren işlerde çalışanların yaşadığı bir durumdur ve motivasyon kaybı, sinirlilik ve depresyon gibi belirtilerle kendini gösterir.

Zihinsel yorgunluk ise, uzun süreli ve yoğun zihinsel aktivite sonucunda ortaya çıkan bir yorgunluk türüdür ve dikkat dağınıklığı, unutkanlık ve karar verme güçlüğü gibi sorunlara neden olabilir.

4. Fiziksel Çalışma Koşulları

Çalışma ortamındaki fiziksel faktörler de bilişsel risklere katkıda bulunabilir. Bu faktörler arasında kötü aydınlatma, gürültü, hava kalitesi, ergonomik olmayan mobilyalar veya sıcaklık gibi unsurlar yer alır. Bu tür fiziksel stres faktörleri, çalışanların bilişsel performansını doğrudan etkileyebilir.

  • Aydınlatma: Yetersiz ışık, göz yorgunluğuna ve dikkat eksikliğine yol açabilir.
  • Gürültü: Yüksek ses seviyeleri, çalışanların dikkatini dağıtarak iş performansını olumsuz etkileyebilir.
  • Ergonomi: Kötü çalışma pozisyonları ve ergonomik olmayan masa düzenlemeleri, fiziksel yorgunluğa ve buna bağlı olarak bilişsel düşüşlere neden olabilir.

5. Çoklu Görev Yapma (Multitasking)

Birden fazla görevin aynı anda yapılması, bilişsel yükü artırabilir ve bu da çalışanların hata yapma riskini artırır. Özellikle karmaşık görevlerde multitasking, dikkat dağılmasına, işin verimsiz yapılmasına ve iş kazalarına yol açabilir. Ayrıca, sürekli olarak dikkat dağıtan görevler ve talepler, bilişsel fonksiyonları olumsuz etkileyebilir.

  • Dikkat dağılması: Aynı anda birçok şeyle ilgilenmek, çalışanların önemli detayları kaçırmasına neden olabilir.
  • Karar verme bozuklukları: Birden fazla işi aynı anda yapmaya çalışmak, karar verme süreçlerini karmaşıklaştırabilir.

6. Karar Verme Zorlukları

Bilişsel risklerden biri de karar verme süreçlerindeki bozulmalardır. İş yerinde zorlu ve sık karar vermeyi gerektiren durumlar, çalışanları zihinsel olarak zorlayabilir. Bu tür durumlar, uzun süreli karar verme süreçlerinde karar yorgunluğuna yol açabilir.

  • Karar yorgunluğu: Birçok karar vermek, zihinsel kaynakları tüketebilir ve bu da yanlış kararlar alınmasına neden olabilir.
  • Kısıtlı bilgi ile karar verme: Çalışanlar yeterli bilgiye sahip olmadığında veya bilgi eksikliği olduğunda, yanlış kararlar verebilirler.

7. Bilişsel Gerileme ve Yaşlanma

İş yerindeki bilişsel riskler, özellikle yaşlı çalışanlarda daha belirgin hale gelebilir. Yaşla birlikte bilişsel fonksiyonların gerilemesi, çalışanların dikkatini ve belleğini olumsuz etkileyebilir. Aynı zamanda yaşlı çalışanlar, daha uzun süreli çalışmanın etkisiyle zihinsel yorgunluk yaşayabilirler.

  • Yaşla birlikte dikkat dağılma: Yaşlanan bireylerde, işyerindeki görevlerde dikkat eksikliği yaşanabilir.
  • Hafıza problemleri: Yaş ilerledikçe, hafıza ve öğrenme yeteneklerinde düşüş görülebilir, bu da çalışanların işlerini yapmalarını zorlaştırabilir.

8. Sosyal ve Organizasyonel Faktörler

Örgütsel faktörler, iş yerinde bilişsel risklerin ortaya çıkmasında ve şiddetlenmesinde önemli bir rol oynar. Kurumsal kültür, iş yükü ve özerklik dengesi, yönetim yaklaşımları gibi unsurlar, çalışanların zihinsel sağlığını doğrudan etkileyebilir.

Sağlıksız bir kurumsal kültür, çalışanlar arasında güvensizlik, rekabet ve baskı yaratabilir, bu da stresi artırır ve bilişsel performansı düşürür.

Aşırı iş yükü, çalışanların dinlenmeye ve toparlanmaya fırsat bulamamasına neden olurken, yetersiz özerklik ise motivasyonu azaltır ve kontrol kaybı hissini tetikler.

Otoriter yönetim yaklaşımları, çalışanların fikirlerini ifade etmelerini engeller ve karar alma süreçlerine katılımı kısıtlar, bu da stres ve memnuniyetsizlik yaratır.

Aşağıdaki faktörler bu riski artırabilir:

  • Zayıf ekip çalışması: İşyerinde kötü bir takım dinamiği ve işbirliği, çalışanların daha fazla zihinsel stres yaşamasına neden olabilir.
  • İletişim eksiklikleri: Çalışanlar arasında yeterli bilgi paylaşımı ve açık iletişim olmaması, bilişsel yükü artırabilir.
  • Belirsizlik ve iş güvencesizliği: Çalışanlar, işlerinde belirsizlik ve güvencesizlik yaşadıklarında, bilişsel kaynakları daha çok tükenebilir.

9. Teknolojik Yük ve Dijital Bilişsel Riskler

Dijital teknolojilerin aşırı kullanımı, çalışanların bilişsel iş yükünü artırabilir. Sürekli olarak bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve diğer dijital cihazlarla etkileşimde olmak, dikkat dağılmasına, bilgi aşırı yüklenmesine ve zihinsel yorgunluğa yol açabilir.

  • Ekran başında uzun süre çalışma: Uzun süre bilgisayar kullanımı, zihinsel yorgunluk ve odaklanma kaybı yaratabilir.
  • Bilgi aşırı yüklenmesi: Dijital araçlar aracılığıyla gelen sürekli bilgi akışı, çalışanların dikkatini dağılmasına neden olabilir.

Bilişsel Risk Faktörleri – İş Güvenliği

İş yerinde karşılaşılan bilişsel risk faktörleri, çalışanların zihinsel süreçlerini olumsuz etkileyerek iş güvenliğini tehlikeye atabilir.

Bu faktörler arasında stres altında karar verme süreçleri, dikkat dağınıklığı ve zihinsel yorgunluk önemli yer tutar.

Stres, çalışanların bilişsel kaynaklarını tüketerek hatalı kararlar vermesine neden olabilir. Özellikle yüksek riskli işlerde, stres altında doğru karar vermek hayati öneme sahiptir.

Dikkat dağınıklığı ise, çalışanların görevlerine odaklanmasını zorlaştırarak güvenlik risklerini artırır. Gürültülü veya karmaşık çalışma ortamları, dikkat dağınıklığına yol açabilir ve iş kazalarının olasılığını artırabilir.

Zihinsel yorgunluk, uzun süreli ve yoğun zihinsel aktiviteler sonucunda ortaya çıkar ve çalışanların performansını düşürerek iş kazalarına davetiye çıkarır. Bu nedenle, iş yerlerinde bilişsel risk faktörlerinin belirlenmesi ve yönetilmesi, iş güvenliği açısından büyük önem taşır.

Stres altında karar verme süreçleri, çalışanların bilişsel yeteneklerini baskı altına alarak mantıklı ve rasyonel kararlar vermesini engelleyebilir. Bu durum, özellikle acil durumlar veya beklenmedik olaylar karşısında daha da belirginleşir.

Dikkat dağınıklığı, çalışanların çevrelerindeki potansiyel tehlikeleri fark etmesini zorlaştırarak iş kazalarına neden olabilir.

Örneğin, bir inşaat işçisinin dikkatinin dağılması, düşmelere veya ekipman kazalarına yol açabilir. Zihinsel yorgunluk ise, çalışanların tepki sürelerini yavaşlatarak ve hata yapma olasılığını artırarak iş kazalarına katkıda bulunabilir.

Bu nedenle, iş yerlerinde bilişsel risk faktörlerinin azaltılması için çeşitli önlemler alınmalıdır. Çalışma ortamının ergonomik olarak tasarlanması, stres azaltma programlarının uygulanması ve düzenli molalar verilmesi, bu önlemler arasında sayılabilir.

Nöroergonomik yaklaşımlar, bu risk faktörlerini anlamak ve yönetmek için bilimsel ve pratik çözümler sunar.

İş Yerinde Bilişsel Risklerin Yönetimi

İş yerinde bilişsel risklerin etkilerini azaltmak için aşağıdaki stratejiler uygulanabilir:

  • İyi ergonomik koşullar sağlamak: Çalışanların rahat ve sağlıklı bir ortamda çalışmasını sağlamak.
  • Açık iletişim ve destekleyici bir iş kültürü oluşturmak: İşyerinde stres azaltıcı, açık iletişime dayalı bir kültür oluşturmak.
  • Zihinsel dinlenmeye zaman ayırmak: Çalışanların düzenli aralarla dinlenmelerine olanak tanımak.
  • Çoklu görevden kaçınmak: Çalışanlara tek bir göreve odaklanma imkânı sağlamak ve aşırı yüklenmeyi önlemek.
  • Eğitim ve farkındalık programları düzenlemek: Çalışanlara bilişsel riskler ve bunların yönetimi hakkında eğitimler vererek farkındalık yaratmak.

İş Yerinde Bilişsel Riskler

İş yerindeki bilişsel riskler, çalışanların verimliliğini ve genel sağlıklarını önemli ölçüde etkileyebilir. Bu risklerin etkisini en aza indirmek için işyerinde uygun çalışma koşullarının sağlanması, stres yönetimi, doğru iş planlaması ve çalışanların desteklenmesi gerekmektedir. Bilişsel risklere karşı alınacak önlemler, işyeri verimliliğini artırırken, çalışanların zihinsel ve fiziksel sağlıklarını korumaya da yardımcı olacaktır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Çalışanların Sağlık Davranışları Ve Etkileyen Faktörler: Sistematik İnceleme https://dergipark.org.tr/en/pub/fnjn/issue/9007/112253

⭐️⭐️ Beyin sağlığı için sosyal belirleyiciler ve yaşam tarzı faktörleri: Bilişsel gerileme ve bunama riskinin azaltılmasına yönelik çıkarımlar https://www.nature.com/articles/s41598-022-16771-6

⭐️⭐️ Hafif Bilişsel Bozukluğun Demansa İlerlemesi İçin Risk Faktörleri https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5915285/

⭐️⭐️ Çalışanların Psikolojik Güvenlik Algısı ve Politik Taktik Davranışları http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1193579?utm_source=chatgpt.com

⭐️⭐️ Acil durum ve güvenlik yönetiminde nöroteknolojinin kullanımıyla daha güvenli bir çalışma ortamı yaratmak https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37270412/

⭐️⭐️ Beyinden işyerine: fNIRS’in bilişsel çalışmalarda ve işçi güvenliğindeki rolü https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10634210/

⭐️⭐️ Nörogüvenlik bilimi: Güvenlik sorunlarının sinirsel mekanizmalarını ortaya çıkarmak için ortaya çıkan yeni bir disiplin https://www.frontiersin.org/journals/neuroscience/articles/10.3389/fnins.2023.1190995/full

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni25 Nisan 2025
18 Nisan 2025

Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları

Kimyasallar, hemen her sektörün içerisinde yer aldığı için çalışanların da doğrudan veya dolaylı maruz kaldıkları ve sonucunda sağlıklarının riske girdiği maddeler.

Sağlığın riske girmesine neden olan kimyasalların hepsi hakkında bilgi sahibi olabilmemiz mümkün değil. Bu durumda kullandığımız – maruz kaldığımız kimyasallar hakkında bilgi sahibi olabileceğimiz bir yol olmalı.

Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları – ICSC hakkında ayrıntılara girmeden önce kimyasalların üretimi ile birlikte ilk hazırlanan bilgi formundan bahsedelim.

Tabiki Uluslararası ve ulusal kanunlar yolu ile yapılan düzenlemeler ile kimyasalların üreticilerine, ​MSDS (Material Safety Data Sheet), Türkçede Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (GBF) olarak bilinen ve kimyasal maddelerin güvenli kullanımı, depolanması, taşınması ve bertarafı başta olmak üzere kimyasal hakkında kapsamlı bilgiler sunan formların hazırlanmasını zorunlu kılmıştır.

Türkiye’de, MSDS’lerin hazırlanması ve sunulması, “Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmelik” kapsamında zorunludur. Bu belgeler, sertifikalı kimyasal değerlendirme uzmanları tarafından hazırlanmalıdır.

Peki… Malzeme Güvenlik Bilgi Formu – MSDS içeriğinde olmazsa olmaz bilgiler nelerdir? İnceleyelim.

Malzeme Güvenlik Bilgi Formu – MSDS Genel İçeriği

  • Kimyasalın Tanımı: Ürün adı, CAS Kayıt Numarası ve formül bilgileri.
  • Tehlike Tanımları: Kimyasalın potansiyel sağlık ve güvenlik riskleri.
  • İlk Yardım Önlemleri: Maruziyet durumunda uygulanacak ilk yardım prosedürleri.
  • Yangınla Mücadele: Yangın durumunda alınması gereken önlemler ve uygun söndürücüler.
  • Kazara Yayılma Önlemleri: Dökülme veya sızıntı durumunda alınacak önlemler.
  • Elleçleme ve Depolama: Kimyasalın güvenli elleçlenmesi ve depolanması için öneriler.
  • Maruz Kalma Kontrolleri ve Kişisel Korunma: Kişisel koruyucu ekipman kullanımı ve maruziyet sınırları.
  • Fiziksel ve Kimyasal Özellikler: Kimyasalın temel fiziksel ve kimyasal özellikleri.
  • Kararlılık ve Tepkime: Kimyasalın kararlılığı ve tepkimeye girebileceği maddeler.
  • Toksikolojik Bilgiler: Kimyasalın sağlık üzerindeki etkileri.
  • Ekolojik Bilgiler: Kimyasalın çevre üzerindeki etkileri.
  • Bertaraf Etme Bilgileri: Atık yönetimi ve bertaraf yöntemleri.
  • Taşımacılık Bilgileri: Kimyasalın taşınmasıyla ilgili bilgiler.
  • Mevzuat Bilgileri: İlgili yasal düzenlemeler ve mevzuat.
  • Diğer Bilgiler: Ek bilgiler ve referanslar.

CAS Kayıt Numarası, kimyasal bileşikler, moleküler formüller, kimyasal yapılar, genel, sistematik, genel ve ticari adlar dahil olmak üzere maddeler hakkında tüm mevcut verileri birbirine bağlayan net bir tanımlayıcıdır. CAS Kayıt Numarası verilerine bu linkten ulaşabilirsiniz — https://www.cas.org/cas-data/cas-registry

İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanları için Malzeme Güvenlik Bilgi Formu – MSDS çalışma sahasında yürütecekleri faaliyetler ve hazırlayacakları evraklar açısından da önem arz eder.

Öncelikle;

Risk Değerlendirmesi: Kimyasal risklerin tanımlanması ve kontrolü.

Eğitim ve Bilinçlendirme: Çalışanların kimyasal güvenlik konularında eğitilmesi.

Acil Durum Hazırlığı: Olası kimyasal kazalara karşı hazırlık planlarının oluşturulması.

Yasal Uyum: İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uyum sağlamak

Malzeme Güvenlik Bilgi Formu – MSDS, tabi ki İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanları çalışma alanına göre farklı sebep ve durumlarda da kullanılabilir.

Malzeme Güvenlik Bilgi Formu – MSDS haricinde bir de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından Avrupa Komisyonu’nun iş birliğiyle geliştirilen bir proje ile oluşturulan Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları – ICSC mevcuttur.

Malzeme Güvenlik Bilgi Formu – MSDS ve Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları – ICSC içerikleri benzer de olsa birbirlerinden ayrı bilgi formlarıdır.

Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları – ICSC Nedir?

Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları – ICSC , işyerlerinde kimyasal maddelerin güvenli kullanımını teşvik etmek amacıyla oluşturulmuş standartlaştırılmış bilgi formlarıdır. Bu kartlar, işçilerin ve iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinin kimyasallar hakkında hızlı ve anlaşılır bilgilere erişimini sağlar. Yani İşyeri Hekimi ve İş güvenliği Uzmanları için önemli bir yardımcıdır.

Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları – ICSC ‘ler, kimyasal güvenliğin sağlanmasında kritik bir rol oynar. İşyerlerinde bu kartların etkin kullanımı, hem çalışanların sağlığını korur hem de olası kazaların önlenmesine katkı sağlar.

Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları – ICSC‘lerin İş Sağlığı ve Güvenliğindeki Önemi

  1. Standartlaştırılmış Bilgi Sunumu: ICSC‘ler, kimyasal maddelerle ilgili sağlık ve güvenlik bilgilerini açık ve anlaşılır bir biçimde sunar. Bu sayede, işçiler ve iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri, kimyasalların potansiyel tehlikeleri hakkında hızlıca bilgi edinebilir.
  2. Eğitim ve Bilinçlendirme: ICSC‘ler, çalışanların kimyasal maddelerin güvenli kullanımı konusunda eğitilmesinde etkili bir araçtır. Bu kartlar, işyerlerinde kimyasal güvenlik kültürünün oluşturulmasına katkı sağlar.
  3. Risk Değerlendirmesi ve Önleyici Tedbirler: ICSC‘ler, kimyasal maddelerin risk değerlendirmesinde kullanılarak, olası tehlikelerin önceden belirlenmesine ve gerekli önlemlerin alınmasına yardımcı olur. Bu, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesinde önemli bir adımdır.
  4. Acil Durum Hazırlığı: ICSC‘ler, kimyasal maddelerle ilgili acil durumlarda (örneğin, dökülme, yangın, maruziyet) izlenmesi gereken prosedürleri içerir. Bu bilgiler, hızlı ve etkili müdahaleyi mümkün kılarak, olası zararları en aza indirir.
  5. Uluslararası Uyum ve Erişilebilirlik: ICSC‘ler, farklı dillerde sunularak, küresel iş gücünün kimyasal güvenlik konusunda bilinçlenmesini sağlar. Bu, çok uluslu şirketlerde ve farklı ülkelerde faaliyet gösteren işletmelerde standart bir güvenlik yaklaşımının benimsenmesine olanak tanır.

Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları – ICSC Kartlarının İçeriği

  • Kimyasalın Tanımı: Kimyasalın adı, CAS Kayıt Numarası ve diğer tanımlayıcılar.
  • Tehlike Tanımları: Kimyasalın potansiyel sağlık ve güvenlik riskleri.
  • Maruziyet Kontrolleri: Kişisel koruyucu ekipman kullanımı ve mühendislik kontrolleri.
  • İlk Yardım Önlemleri: Maruziyet durumunda uygulanacak ilk yardım prosedürleri.
  • Yangınla Mücadele: Yangın durumunda alınması gereken önlemler ve uygun söndürücüler.
  • Saklama ve Taşıma: Kimyasalın güvenli saklanması ve taşınması için öneriler.
  • Atık Yönetimi: Kimyasal atıkların uygun şekilde bertaraf edilmesi yöntemleri

MSDS – ICSC Benzer Noktaları

Kimyasal Güvenlik Bilgisi Sağlama: Her iki belge de kimyasal maddelerin tehlikeleri, güvenli kullanım yöntemleri ve acil durum önlemleri hakkında bilgi sunar.​

İş Sağlığı ve Güvenliği: Çalışanların kimyasal maddelerle güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla kullanılırlar.​

Uluslararası Kullanım: Her iki belge de farklı ülkelerde ve dillerde kullanılmak üzere hazırlanmıştır.

MSDS – ICSC Farklılıkları

ÖzellikMSDS (Malzeme Güvenlik Bilgi Formu)ICSC (Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartı)
Hazırlayan KuruluşKimyasal madde üreticileri veya tedarikçileri tarafından hazırlanır.Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından hazırlanır.
AmaçKimyasalın tüm yaşam döngüsü boyunca (üretim, taşıma, kullanım, bertaraf) güvenliğini sağlamak.Çalışanlara, kimyasal maddelerin güvenli kullanımı konusunda özlü ve anlaşılır bilgi sunmak.
İçerik DetayıGenellikle 16 başlık altında detaylı bilgi içerir (örneğin, fiziksel ve kimyasal özellikler, toksikolojik bilgiler).Daha kısa ve öz bilgiler sunar; genellikle tek sayfa halinde hazırlanır.
Hedef Kitleİşverenler, güvenlik uzmanları ve düzenleyici kurumlar.Doğrudan çalışanlar ve işyeri düzeyindeki kullanıcılar.
Yasal ZorunlulukBirçok ülkede yasal olarak bulundurulması zorunludur.Yasal zorunluluk olmayabilir; tamamlayıcı bilgi kaynağı olarak kullanılır.
Dil ve FormatÜretici tarafından belirlenir; teknik dil içerebilir.Standartlaştırılmış formatta ve sade bir dilde hazırlanır; farklı dillere çevrilmiştir.
Güncellenme SıklığıÜretici tarafından belirlenir; genellikle yeni bilgi ortaya çıktığında güncellenir.Uluslararası uzmanlar tarafından düzenli olarak gözden geçirilir ve güncellenir.

MSDS ve ICSC belgeleri, kimyasal güvenlik yönetiminde birbirini tamamlayan araçlardır. MSDS‘ler daha kapsamlı ve detaylı bilgi sunarken, ICSC‘ler çalışanların hızlı ve kolay erişebileceği özlü bilgiler sağlar. İşyerlerinde her iki belgenin birlikte kullanılması, kimyasal güvenliğin etkin bir şekilde sağlanmasına katkı sağlar.

Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları – ICSC ‘ler, farklı ülkelerdeki işçilerin anlayabileceği şekilde çeşitli dillere çevrilmiştir. Bu, küresel iş gücünün kimyasal güvenlik konusunda bilinçlenmesini sağlar.

İşyeri Hekimi ve İş güvenliği Uzmanları Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) – Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartlarına bu linkten ulaşabilirler — https://chemicalsafety.ilo.org/dyn/icsc/showcard.home

İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanları

Yasal düzenlemeler konunun asıl sorumlusu ve muhatabı olarak işvereni göstermektedir. Lakin işin profesyonelleri olan İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanları aldıkları eğitim ve yasal danışman olma sorumluluğu ile kimyasallar konusuna gerekli özeni göstermelidirler.

İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanları sorumluluk sahalarında yaptıkları incelemeler ve saha gözlemleri yolu ile tecrübelerini, bilgilerini, uyarı ve eğitimler yolu ile işveren vee çalışanlarla paylaşmalıdırlar.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

İşveren, kimyasal maddelerle çalışmalarda, çalışanların bu maddelere maruziyetini önlemek, bunun mümkün olmadığı hallerde en aza indirmek ve çalışanların bu maddelerin tehlikelerinden korunması için gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür. (Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik – İşverenin yükümlülükleri Madde 5 – 1)

İşveren, işyerinde tehlikeli kimyasal madde bulunup bulunmadığını tespit etmek ve tehlikeli kimyasal madde bulunması halinde, çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden olumsuz etkilerini belirlemek üzere, 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümlerine uygun şekilde risk değerlendirmesi yapmakla yükümlüdür. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18709&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 İşverenin yükümlülükleri Risk değerlendirmesi Madde 6 – 1 )

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) – Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartları https://chemicalsafety.ilo.org/dyn/icsc/showcard.home

⭐️⭐️ Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18709&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18709&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmelik https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/12/20141213-1.htm

⭐️⭐️ Hindistan, işçilerin sağlık ve güvenliğini korumak için Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartlarını benimsiyor https://indianchemicalregulation.com/tr/india-adopts-the-international-chemical-safety-cards-to-protect-workers-health-and-safety/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca,

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, İş Güvenliği18 Nisan 2025
İş Sağlığı ve Güvenliği Çözümlerimizle Tanışın
Bilgi almak için Hizmet Talep Formumuzu doldurun, size ulaşalım.
Teklif Al