14 Haziran 2025

Metilen Mavisinin Nöroprotektif Etkileri

Metilen Mavisinin Nöroprotektif Etkileri – Rusya’dan Özgün Bir Çalışma Analizi

Referans:

Stelmashook, E. V., Genrikhs, E. E., Mukhaleva, E. V., Kapkaeva, M. R., Kondratenko, R. V., Skrebitsky, V. G., & Isaev, N. K. (2019). Neuroprotective Effects of Methylene Blue In Vivo and In Vitro. Bulletin of Experimental Biology and Medicine, 167(4), 455–459. https://doi.org/10.1007/s10517-019-04548-3 MDPI+5journals.rcsi.science+5journals.rcsi.science+5

Amaç

Bu çalışma, metilen mavisinin (MM) travmatik beyin hasarı (TBI) sonrası nörolojik işlev bozukluklarını azaltma potansiyelini ve in vitro koşullarda nöronlar üzerindeki koruyucu etkilerini değerlendirmeyi amaçlamıştır.

Yöntem

In Vivo Deneyler: Sıçanlarda sensörimotor kortikal bölgede odaklanmış tek taraflı TBI modeli oluşturulmuştur. Metilen mavisinin (MM) (1 mg/kg) enjeksiyonu, yaralanmadan hemen önce veya 30 dakika sonra intravenöz olarak uygulanmıştır.
In Vitro Deneyler: Kültürlenmiş nöronlar, mitokondriyal toksisite indükleyicileri olan paraquat veya çinko iyonları ile maruz bırakılmıştır. Metilen mavisinin’nin (MM) nöronal ölüm üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir.

Bulgular

Fonksiyonel İyileşme: Metilen mavisinin (MM) enjeksiyonu, TBI sonrası etkilenen ekstremitelerdeki fonksiyonel bozuklukları anlamlı şekilde azaltmıştır.
Nöronal Koruma: In vitro deneylerde, Metilen mavisinin (MM) , paraquat veya çinko iyonları tarafından indüklenen nöronal ölümü etkili bir şekilde azaltmıştır.

Sonuç

Metilen mavisi, hem in vivo hem de in vitro koşullarda nöronlar üzerinde koruyucu etki göstermektedir. Bu etkiler, TBI sonrası nörolojik işlev bozukluklarının azaltılması ve mitokondriyal toksisiteye karşı nöronal koruma sağlamasıyla ortaya çıkmaktadır.

Bu çalışma, metilen mavisinin nöroprotektif potansiyelini ortaya koyarak, TBI ve benzeri nörolojik hasarların tedavisinde olası bir terapötik ajan olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

Ek Bilgi

Araştırmacıların kendi ülkelerinin Tıbbi Veritabanları mevcut olup ilgili konuda veya istediğiniz konularda Pubmed harici bilimsel yayın araştırması yapmak isteyenler için tavsiye ederim. Aşağıda ilgili web adreslerini ve özelliklerini bilgilerinize sunuyorum.

Saygılarımla…

🇷🇺 Rus Tıbbi Veritabanları

eLIBRARY.ru
- Web: https://www.elibrary.ru
- Kapsam: Rusya’nın en büyük akademik yayın portalıdır. Tıp, biyoloji, mühendislik gibi alanlarda milyonlarca makale içerir.
- İlgili alt dizin: Russian Science Citation Index (RSCI)
- Dili: Rusça (bazı İngilizce özetler vardır).
CyberLeninka
- Web: https://cyberleninka.ru
- Kapsam: Açık erişimli, bilimsel dergileri içeren bir platformdur. Tıp ve biyomedikal bilimlerde pek çok çalışmaya yer verir.
- Özellik: Açık erişim ve tam metin indirilebilir.
- Dili: Rusça (bazı İngilizce versiyonlar da sunulabilir).
VINITI Database (All-Russian Institute of Scientific and Technical Information)
- Web: http://www2.viniti.ru (Erişim kısıtlı olabilir)
- Kapsam: Bilimsel ve teknik yayınların yanı sıra biyomedikal alanlarda da kataloglama yapılır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Makaleler14 Haziran 2025

14 Haziran 2025

İlk Yardım Eğitimi Hayat Kurtarır

Hayat Kurtaran Eğitim Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi ile İlk Yardım Artık Daha Etkili!

“Doğru müdahale, bir hayat fark yaratır.”

İş kazaları, kalp krizi, ani bilinç kayıpları…
Her gün yanımızda gerçekleşebilir. O kritik ilk 5 dakikada doğru müdahaleyi kim yapacak?
Cevap net: İlk yardım eğitimi almış bilinçli çalışanlar.

Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi olarak, yasal zorunluluğun çok ötesinde, çalışanlara hayat kurtarma bilinci kazandıran etkili ve uygulamalı ilk yardım eğitimi hizmeti sunuyoruz.

🧠 🧠 🧠

İlk Yardım Eğitimi Neden Olmazsa Olmazdır?

Bir iş yerinde yangın tüpü kadar önemli bir başka şey varsa, o da ilk yardım bilen personeldir.
İlk yardım eğitimi sayesinde:

✅ Acil durumda panik değil, soğukkanlılık hâkim olur,
✅ Hayati müdahaleler (solunum, kalp masajı, boğulmalarda Heimlich vb.) doğru yapılır,
✅ Ambulans gelene kadar yaşam zinciri korunur,
✅ İşveren, yasal yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirir.

🎓 🎓 🎓

Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi‘nin İlk Yardım Eğitim Hizmeti Neler Sunar?

📚 Temel İlk Yardım Eğitimi (16 saat) – Sertifikalı, İl Sağlık Müdürlüğü onaylı
👥 Grup içi uygulamalı eğitimler – Yetişkin ve çocuk mankenleriyle pratik
📄 Yasal zorunluluklara %100 uyum – 6331 sayılı İSG Kanunu kapsamında
📦 OED (Otomatik Eksternal Defibrilatör) eğitimi – Kalp krizinde etkili müdahale
🏥 Gerçek vaka senaryoları ile tatbikat – Ezber değil refleks kazandırma odaklı

Eğitimlerimiz uzman eğitici kadromuz tarafından, sahada karşılaşılabilecek gerçek senaryolar üzerinden verilmektedir.

🧩 🧩 🧩

İşverenler İçin İlk Yardım Eğitiminin Avantajları

📌 Az Tehlikeli Sınıfta Her 20 çalışandan en az 1’ine ilk yardım eğitimi aldırmak, yasal zorunluluktur.

📌 Tehlikeli Sınıfta Her 15 çalışandan en az 1’ine ilk yardım eğitimi aldırmak, yasal zorunluluktur.

📌 Çok Tehlikeli Sınıfta Her 10 çalışandan en az 1’ine ilk yardım eğitimi aldırmak, yasal zorunluluktur.
Ama Tetkik Firma ile bu yükümlülük bir fırsata dönüşür:

✅ Çalışanlarınız sadece belge değil, bilinç kazanır,
✅ Denetimlerde tam puan, eksiksiz eğitim dokümantasyonu,
✅ Kurum içi acil durum organizasyonunuz güçlenir,
✅ İşveren olarak sosyal sorumluluk anlamında da öne çıkarsınız.

🕑 🕑 🕑

Eğitim Süreci Nasıl İşliyor?

📞 Bize ulaşın – Kurumunuza özel planlama yapalım
📅 Tarih belirleyin – Eğitim takvimi esnek
📚 Eğitim verilsin – Teorik + uygulamalı + sınavlı
📁 İl Sağlık Müdürlüğünde Sınav – O gün de yanınızdayız
🧾 Sertifikalar düzenlensin – T.C. Sağlık Bakanlığı onaylı

📞 📞 📞

İlk Yardımda İlk Tercihiniz Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi

📞 Tetkik OSGB ile Hemen Tanışın!

✅ Hemen Başvurun

📍 Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi : Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
📞 İlk Yardım Eğitim Telefonu: +90 541 125 15 31

📞 Tetkik Merkez Telefonu: +90 232 265 20 65
🌐 Web sitemiz: https://tetkik.com.tr/
📧 Bilgi: [email protected]

✅ Hayat Kurtarmak Bir Eğitim Kadar Yakın!

Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi olarak biz, belge değil bilinç veriyoruz.
İlk yardım eğitimiyle yalnızca yasal yükümlülüklerinizi değil, kurumunuzun hayat kurtaran reflekslerini de güçlendiriyoruz.
Unutmayın: İlk yardım bilen her çalışan, bir hayat sigortasıdır.

Ana Sayfa

Hizmetlerimiz Laboratuvar ve muayene ile de sınırlı değil.

İlk yardımcı olmak isteyenler eğitimlerimize katılabilirler.

Hijyen Mesleki Eğitim Belgesi almak isteyenlere de çözümümüz mevcut.

Mesleki Eğitim Belgesi için yine sizlere destek veriyoruz.

İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tüm konularda her daim sizlerin hizmetindeyiz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Haberler&Duyurular, Sağlık Bülteni14 Haziran 2025

13 Haziran 2025

Pentan Tankı Bakım ve Onarım Risk Analizi

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda 45 (Kırk Beş) yazıdan oluşan serinin otuzbirincisi Pentan Tankı Bakım ve Onarım Risk Analizini inceleyebilirsiniz.

Pentan Tankı Bakım ve Onarım Süreçlerinde Proaktif Risk Değerlendirmesinin Önemi

Pentan gibi düşük flaş noktası ve yüksek uçuculuk özelliklerine sahip parlayıcı organik bileşiklerin depolandığı tank sistemlerinde, bakım ve onarım faaliyetleri yüksek derecede teknik disiplin ve sistematik bir risk kontrolü gerektirir.

Bu faaliyetler sırasında yürütülen 5×5 matris temelli risk analizi, operasyonel iş güvenliği seviyesinin sayısallaştırılmasını ve muhtemel tehlikelerin önleyici kontrol önlemleriyle bertaraf edilmesini hedefler.

Tankın iç ortamında biriken statik elektrik yükü, hidrokarbon buharlarının birikimi, yanıcı gaz sızıntıları, personel kaynaklı mekanik darbeler ve yetkisiz giriş riski, bakım ve onarım sürecinin kritik tehlike kaynakları arasında yer almaktadır. Bu bağlamda, gerçekleştirilecek her müdahalenin öncesinde yapılacak risk analizi, sadece ekipmanın değil, aynı zamanda sahada görevli teknik personelin biyolojik ve kimyasal maruziyetini minimize edecek nitelikte olmalıdır.

Bu analiz çalışmasında, işlem bazlı risk senaryoları oluşturularak, her bir tehlike unsuru için “olasılık” ve “şiddet” düzeyleri belirlenmiş, önleyici ve düzeltici aksiyon planları ortaya konmuştur. Ayrıca bakım sahasına özgü olarak; gaz dedektörlerinin kalibrasyon doğruluğu, havalandırma sistemlerinin etkinliği, ateşsiz çalışma prosedürlerinin uygulanabilirliği, kişisel koruyucu donanım (KKD) yeterliliği ve sıfır enerji izolasyon prosedürlerinin (LOTO) sahadaki pratik uygulanabilirliği dikkate alınmıştır.

Unutulmamalıdır ki, bakım faaliyetleri sırasında gerçekleştirilen kontrolsüz bir müdahale, yalnızca yangın veya patlama riski doğurmakla kalmaz; aynı zamanda proses hattının tamamında reaksiyon zincirlemesi yaratarak, geniş çaplı endüstriyel kazalara zemin hazırlayabilir. Bu nedenle, 5×5 risk analizinin sonuçları sadece teknik önlem setleri değil, aynı zamanda organizasyonel kontrol stratejileri açısından da dikkate alınmalıdır.

Pentan Tankı Bakım ve Onarım Risk Analizi, pentan tankı bakım-onarım süreçlerinde reaktif değil proaktif güvenlik anlayışının temelini oluşturur. Böylece hedeflenen; sıfır toleransla, sıfır kaza ilkesiyle çalışan bir bakım stratejisinin sahaya entegre edilmesidir.

Pentan Tankı Bakım ve Onarım Risk Analizi

Tehlike Başlığı	Olası Nedenler	Etkilenen Alanlar / Sistemler	Olası Sonuçlar	Mevcut / Önerilen Kontroller	Olasılık	Şiddet	Risk Skoru
Kapalı alanda çalışma riski	Yetersiz havalandırma	Tank içi	Boğulma, toksik maruziyet	Kapalı alan çalışma izni, gaz ölçüm cihazı kullanımı	3	5	15
Tank içi gaz birikimi	Havalandırma eksikliği	Tank içi	Zehirlenme, patlama	Sürekli gaz ölçümü ve havalandırma	3	5	15
Tankta kıvılcım oluşması	Alet kullanım hatası	Tank içi	Yangın, patlama	Ex-proof aletlerin kullanımı	2	5	10
Tank üstüne uygunsuz yük binmesi	Hatalı ekipman yerleşimi	Tank üst yapısı	Çökme, yapısal deformasyon	Ekipman yerleşim kurallarının belirlenmesi	2	5	10
Tank cidarında yanlış kaynak işlemi	Prosedür dışı çalışma	Tank gövdesi	Yapısal zayıflama, patlama	Sıcak çalışma izni sistemi	2	5	10
Tank üzerinde çalışma sırasında düşme	Yetersiz kişisel koruyucu ekipman kullanımı	Çalışanlar	Yaralanma, ölüm	Yüksekte çalışma eğitimleri ve PPE kullanımı	2	5	10
Tank kapaklarının ani kapanması	Hidrolik arızası	Kapak sistemleri	Ezilme, yaralanma	Kapak güvenlik kilidi sistemleri	2	4	8
Tank iç duvarlarında ani çökme	Korozyon ve aşınma	Tank iç yapısı	Yaralanma, ölüm	Tank içi yapısal kontrollerin sıklaştırılması	2	5	10
Tank bakım sırasında elektrik çarpması	Yalıtım eksikliği	Elektrik panoları	Yaralanma, ölüm	Elektrik izolasyon kontrolleri	2	5	10
Tank içi temizlik sırasında kimyasal temas	Koruyucu ekipman eksikliği	Çalışanlar	Cilt ve göz yanıkları	Kimyasal PPE kullanımı ve MSDS eğitimi	3	4	12
Bakım sırasında tank içinde oksijen azalması	Hava sirkülasyon eksikliği	Tank içi	Boğulma	Sürekli oksijen seviyesi izleme	3	5	15
Tank içi çalışmalarda iletişim eksikliği	Yetersiz haberleşme araçları	Çalışanlar	Müdahalede gecikme	İki yönlü telsiz sistemleri	2	5	10
Tankın yanlış konumlandırılması	Hatalı kaldırma planı	Tank pozisyonu	Devrilme, zarar	Lifting planlarının hazırlanması	2	5	10
Tank onarımı sırasında sıcak parçaya temas	Koruma eksikliği	Çalışanlar	Yanıklar	Isıya dayanıklı PPE kullanımı	3	4	12
Tank bakımında gaz hortumlarının patlaması	Hortum malzeme yorgunluğu	Gaz sistemleri	Yangın, zehirlenme	Gaz hortumlarının periyodik kontrolü	2	5	10
Tank kaynak işlemleri sırasında yangın çıkması	Kıvılcım sıçraması	Çalışma alanı	Yangın	Yangın söndürme cihazlarının hazır bulundurulması	2	5	10
Tank içi yüzeylerde solvent kalıntısı	Temizlik yetersizliği	Tank içi	Patlama riski	Solvent temizliği sonrası gaz ölçüm yapılması	2	5	10
Tankta bakım sırasında statik elektrik birikmesi	Yalıtım eksikliği	Tank gövdesi	Kıvılcım oluşumu	Tank ve ekipman topraklaması	2	5	10
Tank bakım ekibinde yetersiz yetkinlik	Eğitim eksikliği	Tüm sistemler	Operasyonel hata	Yüksek riskli alan eğitimlerinin tamamlanması	3	4	12
Tank bakımında plansız çalışma yapılması	Prosedür eksikliği	Tüm sistemler	İş kazaları	Çalışma izin sistemi uygulanması	2	5	10
Tank onarımı sırasında kimyasal buhar solunması	Havalandırma yetersizliği	Çalışanlar	Solunum hastalıkları	Solunum PPE kullanımı ve buhar ölçümü	3	5	15
Tank kapaklarının güvenliksiz açılması	Prosedür eksikliği	Tank üst kapakları	Ani gaz çıkışı, yaralanma	Güvenlik talimatlarının uygulanması	2	5	10
Tank bakım sürecinde PPE kullanımının ihmal edilmesi	Personel ihlali	Çalışanlar	Yaralanmalar	PPE kullanım denetimi	3	4	12
Tank içi geçici platformların çökmesi	Yapısal zayıflık	Platformlar	Düşme kazaları	Platform kontrolleri ve sağlamlık testleri	2	5	10
Tank içi temizliği sırasında ani basınç değişimi	Hatalı gaz uygulaması	Tank içi	Patlama, yaralanma	Basınç tahliye ekipmanlarının kullanılması	2	5	10
Tank içi aydınlatmanın yetersiz olması	Ex-proof olmayan ekipman kullanımı	Çalışma alanı	Görüş kaybı, hata riski	Ex-proof aydınlatma ekipmanı kullanılması	2	4	8
Tank içine solvent dolumu sırasında reaksiyon riski	Yanlış kimyasal seçimi	Tank içi	Patlama	Kimyasal uyumluluk kontrolü	2	5	10
Tank bakım alanında uyarı levhalarının olmaması	İhmal	Çalışma sahası	Kaza riski artışı	Uyarı işaretlemelerinin yapılması	2	4	8
Tank bakımında ekipman devrilmesi	Yetersiz sabitleme	Ekipmanlar	Yaralanma	Sabitleme prosedürlerinin uygulanması	2	5	10
Tank içinde kalıntı maddelerin temizlenmemesi	Yetersiz temizlik	Tank içi	Kimyasal reaksiyon riski	Tank temizleme prosedürlerinin geliştirilmesi	3	5	15
Tank bakım sürecinde acil durum çıkış yollarının kapatılması	Alan düzen eksikliği	Çalışma alanı	Acil tahliyede gecikme	Acil çıkış yollarının her zaman açık tutulması	2	5	10
Tankta bakım esnasında enerji izolasyonunun yapılmaması	Lockout-tagout eksikliği	Mekanik-elektrik sistemleri	Kaza, elektrik çarpması	LOTO prosedürlerinin uygulanması	2	5	10
Tank çevresinde alevli kaynak çalışması	Güvenlik ihlali	Çevre alanı	Yangın, patlama	Çalışma izin belgesi alınması	2	5	10
Tank içi sıcaklık değişimlerinin izlenmemesi	Sensör eksikliği	Tank iç ortamı	Malzeme değişimi, yangın	Sıcaklık sensörleri kurulması	2	4	8
Tank iç basıncının kontrolsüz değişmesi	Tahliye arızası	Tank içi	Yapısal zarar	Basınç kontrol sistemlerinin kurulması	2	5	10
Tank içinde gaz analizinin yapılmaması	Ölçüm cihazı eksikliği	Tank içi	Gaz maruziyeti, patlama	Gaz ölçüm cihazlarının kullanımı	2	5	10
Tank bakımında personel sayısının yetersiz olması	Planlama eksikliği	Çalışma alanı	Müdahalede gecikme	Asgari personel sayısının belirlenmesi	2	4	8
Tank içi çalışma sırasında kurtarma ekipmanının hazır bulunmaması	Acil durum planı eksikliği	Çalışanlar	Müdahalede gecikme	Kurtarma ekipmanı bulundurulması	2	5	10
Tankta çalışma sırasında iklim koşullarının dikkate alınmaması	Prosedür eksikliği	Çalışanlar	Sıcak çarpması, hipotermi	Çalışma saatlerinin iklim koşullarına göre ayarlanması	2	4	8
Tank etrafında kaçak detektörlerinin çalışmaması	Sistem arızası	Tank çevresi	Gaz sızıntısı	Kaçak detektör sistemlerinin test edilmesi	2	5	10

Saha deneyimlerim, dünya genelinde yaşanmış kaza raporları incelemelerim ve uluslararası standartlar (API 620, API 650, OSHA, NFPA, ATEX direktifleri vb.) referans alarak hazırlanmıştır.

Başlık	Açıklama
Tehlike Başlığı	Gerçek saha tehlikesi başlığı
Olası Nedenler	Tehlikeyi tetikleyebilecek sebepler
Etkilenen Alanlar / Sistemler	Riskten etkilenecek bölümler
Olası Sonuçlar	Gerçekleşirse olacak etkiler
Mevcut / Önerilen Kontroller	Alınması gereken önlemler
Olasılık	1-5 arası
Şiddet	1-5 arası
Risk Skoru (L x S)	Olasılık × Şiddet
Kategori	İlgili saha kategorisi (Dolum, Depolama, Bakım, Acil Durum vs.)

Hazard Identification (Tehlike Tanımlama) + 5×5 Risk Değerlendirme Matrisi (Olasılık × Şiddet)

Risk Skorları Renk kodları
- 1–5: Düşük Risk
- 6–10: Orta Risk
- 11–15: Yüksek Risk
- 16–25: Çok Yüksek Risk

Pentan Tankı, İş Sağlığı ve Güvenliği Riskleri konulu serinin ana hatlarını tek bir yerde görebilmeniz için aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz.

Pentan Tankı 13 Kategori Genel Özet Tablosu

Kategori	Toplam Madde Sayısı	Kritik Riskli Madde Sayısı (Risk Skoru ≥ 15)	Öne Çıkan Önlemler
Dolum ve Boşaltım İşlemleri Riskleri	40	8	Yüksek düzeyde gaz dedektörleri, aşırı dolumu önleyici sistemler
Depolama Süreci Riskleri	40	6	İyi havalandırma, sıcaklık kontrolü
Tank Bakım ve Onarım Riskleri	40	9	Kapalı alan izin prosedürleri, patlayıcı gaz ölçümü
Tankın Çevresel Etkileri Riskleri	40	5	Toprak ve su izleme, kaçak önleme sistemleri
Acil Durum Yönetimi Riskleri	40	10	Etkili acil durum planı, yangın tatbikatları
Müdahale Senaryoları Riskleri	40	11	Acil müdahale kitleri, kurtarma eğitimi
Mekanik Riskler	40	7	Mekanik bağlantı kontrolleri, koruma ekipmanları
Kimyasal Riskler	40	13	MSDS eğitimi, kimyasal sızıntı ekipmanları
Elektriksel Riskler	40	6	Patlamaya dayanıklı ekipman kullanımı, topraklama kontrolleri
İnsan Kaynaklı Riskler	40	8	Eğitim ve yetkilendirme programları
Yangın Riski	40	15	Yangın söndürme sistemleri, kıvılcım önleyici tedbirler
Patlama Riski	40	17	EX-proof ekipmanlar, inert gaz sistemleri
Sağlık Riskleri	40	9	PPE kullanımı, düzenli sağlık taramaları

Pentan Tankı Risk Analizinin 450 Maddesinin Grafik Dağılımı

Güvenlik Kültürü ile Sürdürülebilir Risk Yönetiminin Birleşim Noktası

Pentan tankı bakım ve onarım faaliyetlerine dair gerçekleştirilen bu 5×5 risk analiz çalışması, yalnızca sayısal puanlamalarla sınırlı kalmayıp, proses güvenliği, endüstriyel hijyen, yangın önleme mühendisliği ve acil durum yönetimi disiplinlerini bütünleştirerek riskleri çok boyutlu bir perspektiften değerlendirmiştir.

Analiz sonucunda elde edilen risk puanları, izinli çalışma prosedürlerinin ne derece uygulanabilir olduğuna, KKD yeterliliği ve sahaya özgü ergonomik uygunluk seviyelerine, gaz konsantrasyonu ölçüm hassasiyetlerine ve enerji izolasyon sistemlerinin yeterliliğine doğrudan ışık tutmuştur. Bu değerlendirmeler, aynı zamanda gizli tehlikelerin görünür kılınması açısından kritik veri kaynağı olmuştur.

Yapılan risk puanlamaları sonucunda, özellikle tank içi çalışmalarda yüksek yanıcılık ve toksik maruziyet riski taşıyan bölgelerde yalnızca kişisel önlemlerin yeterli olmadığı, toplu koruma sistemlerinin (mühendislik kontrolleri) mutlaka devreye alınması gerektiği belirlenmiştir. Ayrıca bakım sürecine dair zamansal risk faktörleri (gece çalışmaları, sıcaklık değişimi, vardiya yorgunluğu) da analiz içine entegre edilerek, dinamik risk yönetimi anlayışı ön plana çıkarılmıştır.

Bu analiz çalışması gösteriyor ki, sadece teknik önlemler değil, aynı zamanda bakım ekiplerinin risk farkındalık seviyesi, davranışsal güvenlik yaklaşımı ve örgütsel emniyet kültürü, kazasız ve sürdürülebilir bir işletme için vazgeçilmezdir. Bu nedenle, yapılan analiz sadece bugün için değil, gelecekteki bakım planlamalarının temel risk öngörü kütüğü olarak da işlev görecektir.

Sonuç olarak, bu çalışma, pentan gibi yüksek riskli maddelerle çalışan tüm tesisler için; sadece sayısal bir analiz değil, endüstriyel güvenlikte önleyici zihniyetin teknik temsili olarak okunmalıdır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Değerli İş Güvenliği Camiası üyesi,

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda ulaşılabilir makale ve teknik yazı sayısı maalesef yeterli değil. O sebeple bu yazıda eksiklerim olabilir.

Bilgi ve tecrübelerinizi paylaşmanız vereceğiniz katkılar ile iş güvenliği camiasının daima yararlanacağı büyük ve ayrıntılı bir veri bankası haline getirebiliriz.

Dr. Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Pentane dış depolama tankının yangın etkisine ilişkin bir çalışma https://koreascience.kr/article/JAKO202430540257020.page

⭐️⭐️ Depolama tankı kazalarına ilişkin bir çalışma https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950423005000641?via%3Dihub

⭐️⭐️ Kaza Sonucu ve Risk Analizine Dayalı Kimyasal Depolama Tanklarının Güvenlik Aralıklarının Araştırılması https://www.researchgate.net/publication/346406356_Research_on_Safety_Spacing_of_Chemical_Storage_Tanks_Based_on_Accident_Consequence_and_Risk_Analysis

⭐️⭐️ IOC terminalindeki büyük yakıt depolama tankının yangın tehlikesi ve risk analizi https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/09544089231207419

⭐️⭐️ Propan depolama tanklarının dinamik risk değerlendirmesi için tahmini bir kaza modelinin geliştirilmesi https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0957582021000896

⭐️⭐️ Pentan https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Pentane

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği13 Haziran 2025

13 Haziran 2025

Kanı Pıhtılaştıran ve Sulandıran Gıdaların Mesleklere Göre Etkileri

Özellikle mavi yakalı mesleklerde çalışan bireyler, fiziksel iş yükü, yaralanma riski, iklimsel zorluklar ve dikkat gereksinimi gibi etmenler açısından kanın sulanması veya pıhtılaşmasıyla ilgili gıdalardan etkilenmeye daha yatkındır.

Bu yüzden Kanı Pıhtılaştıran ve Sulandıran Gıdaların kontrollü tüketimi İş Sağlığı ve Güvenliği açısından kritik önemdedir.

Aşağıda farklı zamanlarda; çalışanların işe giriş veya periyodik muayenesini yaparken aldığım notlara ve kanı pıhtılaştıran ve sulandıran gıdaların etkilerine, pek tabi ki eğitimime – okumalarıma göre hazırladığım kısa değerlendirmeyi sizlere sunuyorum…

Sizlerin de gözlemleriniz ve deneyimlerinizi göndermeniz ile her zaman ekleme yaparak daha zengin bir içerik oluşturacağımıza eminim..

Saygılarımla

Dr. Mustafa KEBAT

DİKKAT: Yazının içeriği genel bilgilendirme olup her kişinin metabolizmasında farklılıklar mevcuttur. O sebeple bu yazı konu hakkında sizi bilgiledirmek olup uygulama öncesi muhakkak sizi muayene eden/edecek hekiminize danışmalısınız.

🧱 🧱 🧱

İnşaat İşçisi

İş Riski: Kesici/delici alet yaralanmaları sık.
Kaçınılması Gereken Gıdalar: Sarımsak, zencefil, balık yağı takviyeleri
Sebep: Düşük seviyede bile kanamalar uzayabilir.
Tavsiye: Bu gıdalar fazla tüketilecekse inşaat dışı günlerde alınmalı.

🔧 🔧 🔧

Kaynakçı

İş Riski: Göz ve el yaralanmaları + ısıya bağlı yanıklar
Kaçınılması Gereken Gıdalar: Zerdeçal, zencefil, yüksek doz omega-3
Sebep: Mikro yanıklarda bile sulanmış kan enfeksiyon riskini artırabilir.
Tavsiye: K vitamini açısından dengeli sebzelerle beslenme önemli.

🛠️ 🛠️ 🛠️

Tornacı / CNC Operatörü

İş Riski: Kesici teçhizat teması
Kaçınılması Gereken Gıdalar: Tarçın (>1 çay kaşığı/gün), sarımsak (>3 diş/gün)
Tavsiye: Sarımsak tüketilecekse akşam saatleri seçilmeli.

🔩 🔩 🔩

Makine Teknisyeni

İş Riski: Ezilme/kesilme olasılığı
Kan Pıhtılaştırıcılar Riski: Fazla K vitamini, damar tıkanıklığı riski oluşturabilir.
Tavsiye: Dengeli şekilde hem pıhtılaştırıcı hem sulandırıcı gıdalar alınmalı.

🧯 🧯 🧯

İtfaiyeci

İş Riski: Yüksek efor, stres, yaralanmalar
Sulandırıcı Risk: Kanama artar, dikkat dağılır
Tavsiye: Sarımsak/zencefil/zerdeçal gibi gıdalar görev günlerinde azaltılmalı.

🚚 🚚 🚚

Kamyon/Şoför (Ağır vasıta)

İş Riski: Uzun süre hareketsizlik → pıhtılaşma riski (DVT)
Tüketilmesi Faydalı: Zencefil çayı, kırmızı üzüm, ceviz (kan akışını destekler)
Uzak Durması Gereken: Aşırı K vitamini (örneğin sürekli ıspanak)

🛳️ 🛳️ 🛳️

Gemi Adamı / Tersane İşçisi

İş Riski: Dar alan kazaları + sıcaklık değişimi
Uzak Durulmalı: Sarımsak + alkol (kanama ve dikkat dağınıklığı)
Tavsiye: Bol sıvı ve kontrollü omega-3 tüketimi

🧹 🧹 🧹

Temizlik Görevlisi (Sanayi)

İş Riski: Kesici temizlik ekipmanları, kimyasallar
Uzak Durulmalı: Karanfil ve tarçın (kanamayı artırır)
Tavsiye: Çay yerine ıhlamur veya nar çayı tercih edilebilir

🧱 🧱 🧱

Seramik/Beton İşçisi

İş Riski: El/kafa yaralanmaları
Risk: Kanı sulandıran gıdalar → cilt altı kanamaları
Tavsiye: Sarımsak ve zencefil sınırlı tüketilmeli

🎗️ 🎗️ 🎗️

Mobilya Ustası

İş Riski: Kesici makinelerle temas
Uzak Durulmalı: Balık yağı takviyesi (>2 gr/gün), karanfil
Tavsiye: E vitamini içeren gıdalar dikkatle tüketilmeli

🧪 🧪 🧪

Kimya Teknisyeni

İş Riski: Kimyasal maruziyet → damar hassasiyeti
Uzak Durulmalı: Kanı aşırı sulandıran meyve suları (üzüm, yaban mersini)
Tavsiye: Denge için yoğurt, yumurta gibi nötr gıdalar tüketilmeli

👨‍🏭 👨‍🏭 👨‍🏭

Oto Tamircisi

İş Riski: Sık el kesileri
Tehlike: Sarımsak + zencefil → iyileşmeyi geciktirebilir
Tavsiye: Demir açısından zengin ama K vitamini dengeli beslenme

🔌 🔌 🔌

Elektrik Teknisyeni

İş Riski: Elektrik yanıkları, kazaya bağlı kanama
Uzak Durulmalı: Günlük >2 çay kaşığı zerdeçal
Tavsiye: Keten tohumu gibi düşük etkili sulandırıcılar tercih edilebilir

🛢️ 🛢️ 🛢️

Rafineri/Petrol Sahası İşçisi

İş Riski: Patlama/yanma sonrası açık yaralanmalar
Tehlike: Fazla sarımsak + balık yağı kanamayı artırır
Tavsiye: K vitamini yeterli alınmalı

🧰 🧰 🧰

Asansör Montajcısı

İş Riski: Kısıtlı alanlarda düşme/yara riski
Uzak Durulmalı: Zerdeçal, karanfil
Tavsiye: Elma, nar gibi dengeli antioksidanlarla desteklenmeli

🏗️ 🏗️ 🏗️

Vinç Operatörü

İş Riski: Uzun süre hareketsizlik
Tehlike: Kan pıhtılaşması (bacaklarda) → emboli riski
Tavsiye: Omega-3, ceviz, zencefil çayı – dikkatli ve ölçülü alınmalı

♨️ ♨️ ♨️

Sıhhi Tesisatçı

İş Riski: Kesik, metal yaralanmaları
Tehlike: Sarımsak + zencefil kombinasyonu = kanamayı uzatabilir
Tavsiye: Pişmiş ıspanak gibi pıhtılaştırıcılarla denge kurulmalı

🧊 🧊 🧊

Soğuk Hava Deposu Çalışanı

İş Riski: Soğuk → damar daralması → pıhtı riski
Tavsiye: Ilık içecekler + az miktarda kan inceltici gıdalar (çay, elma)

🚇 🚇 🚇

Metro/Tramvay Teknikeri

İş Riski: Elektrikli sistemler + sınırlı alan kazaları
Uzak Durulmalı: Günlük 1’den fazla yumurta sarısı, tarçın
Tavsiye: Salatalık, nar gibi sıvı dengesini sağlayan gıdalar

🧵 🧵 🧵

Tekstil Çalışanı

İş Riski: Parmak/dikiş makinesi kazaları
Uzak Durulmalı: Sarımsak, zencefil çayı, aşırı su tüketimi
Tavsiye: Protein ağırlıklı dengeli diyet, nar suyu yerine üzüm pekmezi tercih edilebilir

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Kanı Sulandıran / Pıhtılaştıran Gıdalar https://tetkik.com.tr/2024/10/23/13056/

⭐️⭐️ Kalp Damar Sisteminiz İçin Muhteşem Sarımsak https://tetkik.com.tr/2025/05/09/muhtesem-sarimsak/

⭐️⭐️ K Vitamini https://tetkik.com.tr/2025/02/15/22042/

⭐️⭐️ Pıhtı – Kan Sulandırıcı https://tetkik.com.tr/2024/10/31/13845/

⭐️⭐️ Uyku Sorununuza Zerdaçal Keyfi https://tetkik.com.tr/2025/04/13/24343/

⭐️⭐️ Biyokimya, Pıhtılaşma Faktörleri https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507850/

⭐️⭐️ Endotel hücreleri ve pıhtılaşma https://link.springer.com/article/10.1007/s00441-021-03471-2

⭐️⭐️ Enfeksiyon ve inflamasyon ve pıhtılaşma sistemi https://academic.oup.com/cardiovascres/article/60/1/26/321951

⭐️⭐️ Kanı Sulandıran / Pıhtılaştıran Gıdalar https://tetkik.com.tr/2024/10/23/13056/

⭐️⭐️ Hesperdin https://tetkik.com.tr/2024/09/23/hesperidin-p-vitamini/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni13 Haziran 2025

12 Haziran 2025

Pentan Tankı Depolama Süreci Risk Analizi

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda 45 (Kırk Beş) yazıdan oluşan serinin otuzuncusu Pentan Tankı Depolama Süreci Risk Analizini inceleyebilirsiniz.

Petrokimya, köpük sanayi ve solvent üretim süreçlerinde kritik öneme sahip olan pentan (C₅H₁₂), yüksek uçuculuk, düşük parlama noktası ve geniş patlama aralığı gibi özellikleriyle, özellikle depolama ve transfer aşamalarında ciddi güvenlik riskleri barındırmaktadır.

Bu bağlamda, pentan tanklarının işletilmesinde hem proses güvenliği hem de çevresel ve personel güvenliği açısından proaktif risk yönetimi kaçınılmazdır.

Bu teknik çalışma, pentan tankı depolama sürecine ilişkin tehlikelerin belirlenmesi ve olası risklerin sistematik olarak sınıflandırılmasını sağlamak amacıyla, 5X5 Matris Tabanlı Risk Değerlendirme Metodolojisi kullanılarak hazırlanmıştır. Bu yöntem, hem sayısal hem de niteliksel verilerle çalışmaya olanak tanıyan pratik ve etkili bir risk derecelendirme aracıdır.

5X5 Risk Matrisi Yaklaşımının Temel Bileşenleri

Olasılık (1-5): Tehlikenin gerçekleşme ihtimalini temsil eder (1: çok düşük, 5: çok yüksek).
Şiddet (1-5): Gerçekleşmesi durumunda oluşabilecek zararın büyüklüğünü tanımlar (1: ihmal edilebilir, 5: felaket).
Risk Skoru = Olasılık x Şiddet: Skor aralığı 1-25 olup, risk seviyeleri şu şekilde sınıflandırılır:
- 1–4: Kabul edilebilir
- 5–9: İzlenebilir – düşük risk
- 10–14: Orta – önlem alınmalı
- 15–19: Yüksek – kontrol önlemleri zorunlu
- 20–25: Kabul edilemez – derhal müdahale gerek

Bu Risk Değerlendirmesi Kapsamında Ele Alınan Temel Süreçler:

Tank dolumu ve boşaltımı
Havalandırma ve inert gaz sistemleri
Statik elektrik birikimi
Sızdırma ve sızdırmazlık kontrolleri
Bakım onarım çalışmaları
Yangın ve patlama potansiyelleri
Operasyonel hata ve prosedür dışı hareketler

Pentan Tankı Depolama Süreci Risk Analizi yalnızca teknik kontrollerin yeterliliğini değerlendirmekle kalmaz, aynı zamanda organizasyonel ve davranışsal risk faktörlerini de dikkate alarak çok katmanlı bir güvenlik anlayışı benimser.

Pentan gibi kimyasal açıdan hassas bir maddenin depolanmasında yapılacak en küçük ihmal, büyük çaplı iş kazalarına, çevresel felaketlere ve can kayıplarına yol açabileceğinden bu analiz stratejik önem taşımaktadır.

Hazırladığım bu çalışma ile üretim mühendislerinden saha uygulayıcılarına, iş güvenliği uzmanlarından yönetsel kararlara kadar geniş bir paydaş kitlesine teknik bir rehberlik sağlamayı hedefledim. Pek tabi ki başlangıcını yapmış olduğu ve sizlerle paylaştığım bu analiz sizlerden gelecek geri bildirimler ve katkılarla çok daha iyi hale geleceğine eminim.

Pentan Tankı Depolama Süreci Risk Analizi

Tehlike Başlığı	Olası Nedenler	Etkilenen Alanlar / Sistemler	Olası Sonuçlar	Mevcut / Önerilen Kontroller	Olasılık	Şiddet	Risk Skoru
Tanklarda iç basınç artışı	Gaz birikimi	Tank içi	Patlama, yapısal hasar	Basınç tahliye sistemlerinin kurulması	3	5	15
Tank havalandırma sisteminin arızalanması	Donanım yorgunluğu	Havalandırma valfleri	Gaz birikimi	Periyodik havalandırma bakımları	2	5	10
Tank seviyesinin aşılması	Prosedür eksikliği	Depolama tankı	Ürün taşması, çevre kirliliği	Seviye sensörleri ve alarm sistemleri kurulması	2	5	10
Depolama sahasında topraklama eksikliği	İhmal	Tank sahası	Statik elektrik kaynaklı yangın	Topraklama kontrollerinin yapılması	2	5	10
Tank cidarında çatlak oluşumu	Malzeme yorulması	Tank gövdesi	Sızıntı, çevre kirliliği	NDT (non-destructive testing) yöntemleriyle periyodik kontrol	3	5	15
Tank çatı sızdırmazlık problemleri	Yapısal yetersizlik	Tank üst bölgesi	Gaz kaçağı, yangın	Çatı bakım onarım protokolleri	3	5	15
Depolama alanı aydınlatmasının yetersiz olması	Yetersiz altyapı	Depo sahası	Görüş eksikliği, hata riski	Endüstriyel sahaya uygun aydınlatma kurulumu	2	4	8
Tank ısıtma sisteminin arızalanması	Donanım arızası	Isı sistemleri	Ürün özelliklerinin bozulması	Isıtıcıların periyodik bakımı	2	4	8
Tank etrafında sızdırmaz bariyer eksikliği	Yapı eksikliği	Tank çevresi	Sızıntı durumunda geniş çevresel etkiler	Sızdırmaz ikincil kontenman sistemleri kurulması	2	5	10
Tank dip vanasında kaçak oluşumu	Malzeme eskimesi	Dip vanaları	Ürün kaybı, yangın riski	Vanaların bakım periyotlarının sıklaştırılması	3	5	15
Tankların yer değişimi sırasında hasar	Uygunsuz taşıma teknikleri	Tank gövdesi	Yapısal zayıflık	Tank taşıma prosedürlerinin hazırlanması	2	5	10
Depolama alanında yabancı madde bulunması	Alan kontrolsüzlüğü	Depo sahası	Patlama, yangın tetiklenmesi	Depolama alanı temizlik protokolleri	3	4	12
Tank etrafında kimyasal buhar birikimi	Havalandırma eksikliği	Tank çevresi	Patlama riski	Gaz ölçüm sistemlerinin kurulması	3	5	15
Depolama sahasında su birikimi	Drenaj eksikliği	Zemin	Korozyon, yapısal hasar	Drenaj kanalları tasarımı	3	3	9
Tank sıcaklık kontrolünün yetersiz olması	Sensör arızası	Tank içi	Ürün bozulması	Sıcaklık kontrol ve alarm sistemleri kurulması	2	4	8
Depolama alanında açık alev kullanımı	İhlal	Sahadaki tüm alanlar	Yangın ve patlama riski	Açık alev yasaklarının denetimi	2	5	10
Tank numaralandırmalarının eksik olması	Operasyonel ihmal	Tanklar	Yanlış operasyon, dolum hatası	Tank tanımlama sistemlerinin standardizasyonu	2	4	8
Tank zemin izolasyonunun hasar görmesi	Fiziksel aşınma	Zemin izolasyonu	Toprak ve su kirliliği	Zemin izolasyon sistemlerinin düzenli bakımı	3	5	15
Depolama tanklarında aşırı sıcaklık artışı	Yangın başlangıcı	Tank yapısı	Patlama, ürün bozunumu	Isı algılama ve otomatik yangın sistemleri kurulması	2	5	10
Tank çevresinde yabani ot büyümesi	Alan kontrolsüzlüğü	Tank çevresi	Yangın riski artışı	Düzenli saha temizliği yapılması	3	4	12
Depolama alanı güvenlik kameralarının çalışmaması	Sistem arızası	Güvenlik izleme	İzinsiz giriş, sabotaj	Kamera sistemlerinin test edilmesi	2	4	8
Tank etrafında pest kontrol eksikliği	Haşere istilası	Depolama alanı	Yapısal zararlar	Pest kontrol protokollerinin uygulanması	2	3	6
Tank üst kapak contasının yıpranması	Malzeme eskimesi	Tank üstü	Gaz kaçağı riski	Conta değişim programlarının oluşturulması	3	5	15
Tank seviye ölçüm cihazlarının arızalanması	Sensör arızası	Seviye izleme	Dolum/boşaltım hataları	Seviye cihazlarının kalibrasyon takibi	2	5	10
Depolama sahasında izinsiz kaynak çalışması	Prosedür ihlali	Depolama sahası	Yangın, patlama riski	Çalışma izin sistemlerinin uygulanması	2	5	10
Tank civarında metal parçacık birikimi	Temizlik eksikliği	Zemin alanı	Kıvılcım riski	Metal temizliği ve yönetimi planı	2	4	8
Tank etrafında kimyasal taşma bariyeri olmaması	Yapı eksikliği	Tank çevresi	Sızıntı yayılması	Bariyer inşaatı ve bakımı	2	5	10
Tankın aşırı dolması sonucu kapak patlaması	Operasyonel hata	Tank yapısı	Patlama ve yangın	Dolum kontrollerinin otomasyonu	3	5	15
Depolama sahasında yeterli yangın musluğu bulunmaması	Güvenlik eksikliği	Depo çevresi	Yangına müdahalede gecikme	Yangın musluğu dağılım optimizasyonu	2	5	10
Tank çevresindeki kablolarda izolasyon eksikliği	Bakım eksikliği	Elektrik sistemleri	Kıvılcım, yangın	Kablo kontrolleri ve izolasyon onarımı	2	5	10
Tank gövdesinde boya kaplaması aşınması	Kimyasal aşınma	Tank dışı	Korozyon, zayıflama	Boya kaplama yenileme programı	2	4	8
Tank erişim platformlarında korkuluk eksikliği	Yapısal eksiklik	Platformlar	Düşme kazaları	Korkuluk montajı	2	4	8
Tankların yanlış numaralandırılması	Etiketleme hatası	Tank tanımlama	Operasyon hataları	Etiketlerin standartlara göre güncellenmesi	2	4	8
Tank dip noktalarında tortu birikimi	Uzun süreli kullanım	Tank içi	Ürün kalitesinde düşüş	Tank dip temizlik planlarının oluşturulması	2	3	6
Depolama alanında kaçak gaz alarm sisteminin bulunmaması	Güvenlik eksikliği	Depo sahası	Geç tespit, patlama	Gaz alarm sistemlerinin kurulması	3	5	15
Tankın iç yüzeyinde paslanma	Nem, korozyon	Tank içi	Yapısal hasar	Tank iç kaplama işlemlerinin yapılması	3	5	15
Tank etrafındaki yürüyüş yollarında deformasyon	Zemin aşınması	Yürüyüş yolları	Kayma, düşme riski	Zemin yenileme çalışmaları	3	3	9
Tank çevresinde geçici depolama yapılması	Alan ihlali	Tank çevresi	Kaos, yangın risk artışı	Geçici depolama yasakları	2	4	8
Tanklarda ürün karışımı riski	Operasyonel hata	Depolama tankları	Ürün özelliklerinin bozulması	Ürün izleme sistemleri	2	4	8
Tank etrafında kaçak ürün kokusu	Sızıntı	Tank çevresi	Erken yangın göstergesi	Kaçak dedektör sistemlerinin kurulması	3	4	12
Depolama sahasında sızıntıların geç tespiti	İzleme eksikliği	Depo alanı	Çevresel zarar artışı	Sızıntı izleme protokollerinin uygulanması	2	5	10

Saha deneyimlerim, dünya genelinde yaşanmış kaza raporları incelemelerim ve uluslararası standartlar (API 620, API 650, OSHA, NFPA, ATEX direktifleri vb.) referans alarak hazırlanmıştır.

Başlık	Açıklama
Tehlike Başlığı	Gerçek saha tehlikesi başlığı
Olası Nedenler	Tehlikeyi tetikleyebilecek sebepler
Etkilenen Alanlar / Sistemler	Riskten etkilenecek bölümler
Olası Sonuçlar	Gerçekleşirse olacak etkiler
Mevcut / Önerilen Kontroller	Alınması gereken önlemler
Olasılık	1-5 arası
Şiddet	1-5 arası
Risk Skoru (L x S)	Olasılık × Şiddet
Kategori	İlgili saha kategorisi (Dolum, Depolama, Bakım, Acil Durum vs.)

Hazard Identification (Tehlike Tanımlama) + 5×5 Risk Değerlendirme Matrisi (Olasılık × Şiddet)

Risk Skorları Renk kodları
- 1–5: Düşük Risk
- 6–10: Orta Risk
- 11–15: Yüksek Risk
- 16–25: Çok Yüksek Risk

Pentan Tankı, İş Sağlığı ve Güvenliği Riskleri konulu serinin ana hatlarını tek bir yerde görebilmeniz için aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz.

Pentan Tankı 13 Kategori Genel Özet Tablosu

Kategori	Toplam Madde Sayısı	Kritik Riskli Madde Sayısı (Risk Skoru ≥ 15)	Öne Çıkan Önlemler
Dolum ve Boşaltım İşlemleri Riskleri	40	8	Yüksek düzeyde gaz dedektörleri, aşırı dolumu önleyici sistemler
Depolama Süreci Riskleri	40	6	İyi havalandırma, sıcaklık kontrolü
Tank Bakım ve Onarım Riskleri	40	9	Kapalı alan izin prosedürleri, patlayıcı gaz ölçümü
Tankın Çevresel Etkileri Riskleri	40	5	Toprak ve su izleme, kaçak önleme sistemleri
Acil Durum Yönetimi Riskleri	40	10	Etkili acil durum planı, yangın tatbikatları
Müdahale Senaryoları Riskleri	40	11	Acil müdahale kitleri, kurtarma eğitimi
Mekanik Riskler	40	7	Mekanik bağlantı kontrolleri, koruma ekipmanları
Kimyasal Riskler	40	13	MSDS eğitimi, kimyasal sızıntı ekipmanları
Elektriksel Riskler	40	6	Patlamaya dayanıklı ekipman kullanımı, topraklama kontrolleri
İnsan Kaynaklı Riskler	40	8	Eğitim ve yetkilendirme programları
Yangın Riski	40	15	Yangın söndürme sistemleri, kıvılcım önleyici tedbirler
Patlama Riski	40	17	EX-proof ekipmanlar, inert gaz sistemleri
Sağlık Riskleri	40	9	PPE kullanımı, düzenli sağlık taramaları

Pentan Tankı Risk Analizinin 450 Maddesinin Grafik Dağılımı

Genel Değerlendirmede Kritik Noktalar

En yüksek risk seviyesi – Yangın ve Patlama kategorilerinde (birçok 20+ skorlu madde var).
En yaygın risk kaynağı – Pentan gazı sızıntısı ve buharlaşması.
İnsan kaynaklı risklerin çoğu eğitim eksikliği ve prosedür dışı hareketlerden kaynaklanıyor.
Depolama ve bakım süreçlerinde, kapalı alan çalışmaları özel dikkat gerektiriyor.

Pentan Tankı Risk Yönetiminde Dinamik İzleme ve Entegre Güvenlik Protokollerinin Önemi

Pentan gibi yüksek uçuculuğa sahip hidrokarbonların depolanması ve elleçlenmesi, sadece başlangıç risk analizleriyle değil, sürekli güncellenen ve sahadan beslenen dinamik güvenlik yönetim sistemleriyle güvenli hale getirilebilir. Bu risk annalizindee 5X5 matris yöntemiyle risk haritaları, tank prosesleri sırasında oluşabilecek farklı senaryoları hem şiddet hem de olasılık temelinde önceliklendirme imkânı sunmuş oldum.

Ancak unutmamak gerekir ki bu analiz, yaşayan bir doküman olarak düşünülmelidir. Yani:

Tank içi gaz ölçüm protokolleri,
Alevlenme noktası kontrol döngüleri,
Basınç tahliye valflerinin periyodik performans testleri,
İnertleme gazı sistemlerinin kalibrasyon kontrolleri,
Tank zeminine yakın statik elektriği boşaltıcı topraklama sistemlerinin sürekliliği,
gibi konuların periyodik olarak izlenmesi ve sisteme geri bildirim olarak aktarılması gerekir.

Bununla birlikte, HSE (Health, Safety, Environment) yönetim sistemleriyle entegre bir yapı kurmak, sadece mühendislik önlemlerine değil aynı zamanda davranışsal güvenlik kültürüne yatırım yapmayı da zorunlu kılar.

İnsan hatasını azaltmaya yönelik:

İş başı eğitimleri,
Rol bazlı izin sistemleri (LoTo, Hot Work Permit vb.),
Dijital izleme sistemleri (IoT tabanlı sensörler),
gibi uygulamalar risk kontrolünde kritik rol oynar.

Ayrıca, ATEX direktiflerine uygunluk, özellikle elektrikli ekipmanlar ve aydınlatma sistemleri için öncelikli olmalıdır.

Patlayıcı ortam zonlaması kapsamında:

Zon 0: Tankın içi (her zaman patlayıcı ortam),
Zon 1: Dolum ağzı ve havalandırma çıkış çevresi (sık sık patlayıcı atmosfer oluşur),
Zon 2: Tank çevresi ve pompa alanı (nadiren patlayıcı atmosfer),
şeklinde sınıflandırılarak IECEx/ATEX onaylı ekipmanlarla donatılmalıdır.

Sonuç olarak, Pentan tankı gibi yüksek riskli ekipmanların 5X5 analizleri yalnızca bir başlangıçtır. Gerçek güvenlik, bu analizlerin sürekli izleme, disiplinler arası entegrasyon ve güçlü iş sağlığı ve güvenliği kültürüyle desteklenmesiyle sağlanabilir.

Bu yaklaşım sadece kazaları önlemekle kalmaz; aynı zamanda verimliliği, ekipman ömrünü ve yasal uyumu da maksimize eder.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Değerli İş Güvenliği Camiası üyesi,

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda ulaşılabilir makale ve teknik yazı sayısı maalesef yeterli değil. O sebeple bu yazıda eksiklerim olabilir.

Bilgi ve tecrübelerinizi paylaşmanız vereceğiniz katkılar ile iş güvenliği camiasının daima yararlanacağı büyük ve ayrıntılı bir veri bankası haline getirebiliriz.

Dr. Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Pentane dış depolama tankının yangın etkisine ilişkin bir çalışma https://koreascience.kr/article/JAKO202430540257020.page

⭐️⭐️ Depolama tankı kazalarına ilişkin bir çalışma https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950423005000641?via%3Dihub

⭐️⭐️ Kaza Sonucu ve Risk Analizine Dayalı Kimyasal Depolama Tanklarının Güvenlik Aralıklarının Araştırılması https://www.researchgate.net/publication/346406356_Research_on_Safety_Spacing_of_Chemical_Storage_Tanks_Based_on_Accident_Consequence_and_Risk_Analysis

⭐️⭐️ IOC terminalindeki büyük yakıt depolama tankının yangın tehlikesi ve risk analizi https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/09544089231207419

⭐️⭐️ Propan depolama tanklarının dinamik risk değerlendirmesi için tahmini bir kaza modelinin geliştirilmesi https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0957582021000896

⭐️⭐️ Pentan https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Pentane

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği12 Haziran 2025

12 Haziran 2025

İzmit Körfezi’ndeki Tersanelerin Faunadan Kaynaklanan Biyolojik Riskleri

İzmit Körfezi, Türkiye’nin en yoğun endüstriyel bölgelerinden biri olup, özellikle Gölcük, Başiskele, Körfez ve Dilovası bölgelerinde yoğunlaşan tersane faaliyetleriyle dikkat çeker.

Bölgede konuşlanan bu tersaneler, üretim, bakım-onarım, gemi inşa ve hurda geri dönüşüm gibi faaliyetleriyle yüksek düzeyde insan kaynağı barındırır. Lakin bu bölgede yapılan çalışmalar, yalnızca kimyasal, fiziksel ve ergonomik değil, aynı zamanda biyolojik risklerin de göz ardı edilmemesi gerektiğini göstermektedir.

Özellikle İzmit Körfezi çevresindeki kara ve deniz faunası, çalışanlar için alerjenik, toksik, parazitik veya zoonotik etkiler barındıran çeşitli biyolojik tehlikeler yaratmaktadır.

Biyolojik Risklerin Tanımı ve Önemi

Biyolojik riskler, çalışanların mikroorganizmalar, toksinler, allerjenler veya vektörler ile temas etmesi sonucu ortaya çıkan sağlık tehditleridir. Bu riskler genellikle enfeksiyon hastalıkları, alerjik reaksiyonlar, kronik bağışıklık sorunları ve hatta bazı durumlarda sistemik toksik reaksiyonlarla sonuçlanabilir. Tersane gibi dış ortamla iç içe, su kenarında ve doğal faunanın yoğun olduğu alanlarda, bu tür riskler iş sağlığı açısından kritik bir öneme sahiptir.

İzmit Körfezi Faunası ve Tersane Çalışanları Üzerindeki Etkileri

İzmit Körfezi’nin doğal yapısı; kıyı bataklıkları, sazlıklar, çalılıklar ve sık ormanlık alanlarla iç içe geçmiş durumdadır. Bu da, bölgenin kuşlar, kemirgenler, sürüngenler, böcekler ve çeşitli deniz canlıları açısından zengin bir fauna çeşitliliğine sahip olmasına yol açar.

2.1. Sürüngenler (Yılanlar)

Tersane bölgelerinde özellikle yaz aylarında yoğun olarak karşılaşılan su yılanı (Natrix natrix), sarı yılan (Elaphe quatuorlineata) ve kedi gözlü yılan (Telescopus fallax) gibi türler, çalışanlarda korku, panik ve ısırık riski oluşturmaktadır. Zehirsiz olmalarına rağmen bu yılanların varlığı, çalışanların refleks hareketlerine, düşme veya yaralanmalara neden olabilmektedir. Ayrıca bazı türlerin ısırıkları lokal enfeksiyon ve ikincil enfeksiyon riski taşır.

2.2. Kemirgenler

Körfez çevresinde özellikle geceleri aktif olan sıçanlar ve fareler, leptospiroz gibi bakteri kaynaklı hastalıkların yayılmasına neden olabilir. Açıkta bırakılan gıda atıkları ve çöpler, bu canlıların yaşam alanlarını tersanelere taşımasına zemin hazırlar. Ayrıca kemirgen dışkısı ve idrarı ile temas, hem gastrointestinal enfeksiyonlar hem de hava yoluyla bulaşan solunum hastalıkları riskini artırır.

2.3. Böcekler ve Artrhopodlar

İzmit Körfezi, nemli ve sıcak yapısı nedeniyle yaz aylarında sivrisinek, kene, örümcek ve çeşitli uçan böceklerin yaşam alanıdır. Bu canlıların ısırıkları veya sokmaları, lokal reaksiyonlardan sistemik alerjik tepkilere kadar uzanan sonuçlar doğurabilir. Özellikle kene ısırıkları, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi gibi ölümcül hastalıkların vektörü olabilir. Ayrıca arı sokmaları, alerjik bireylerde anafilaktik şoka yol açabilir.

2.4. Deniz Canlıları

Tersaneler kıyıya sıfır faaliyet gösterdiği için denizanaları, deniz kestaneleri ve bazı durumlarda deniz yılanları gibi deniz faunası da iş sağlığını etkileyebilir. Özellikle suya temas edilen bakım-onarım işlemlerinde veya denize düşme gibi acil durumlarda, bu canlıların oluşturduğu riskler (temas yoluyla yanık benzeri yaralanmalar, toksik etkiler) önemli hale gelir.

2.5. Kuşlar

Körfez kıyılarında martılar, kargalar, serçeler gibi kuş türleri yoğun biçimde yaşar. Bu kuşlar özellikle açık yemek alanlarında çalışanlarla temas edebilir. Dışkılarıyla çevreye yayılan psittakoz, kriptokokkoz ve kampilobakteriyoz gibi zoonotik enfeksiyonlar, açık yaradan ya da hava yoluyla bulaşma riski taşır.

3. Biyolojik Risklerin Mevsimsel Değişimi

Yukarıda belirtilen risk faktörleri mevsimsel olarak değişkenlik gösterir. İlkbahar ve yaz aylarında böcek ve yılan sayısı artarken, kış aylarında kemirgenlerin kapalı alanlara sığınma eğilimi yükselir. Bu nedenle tersanelerde risk analizi mevsimsel olarak güncellenmelidir.

4. İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Değerlendirme

4.1. Maruz Kalma Olasılığı

Tersane çalışanlarının çoğu, dış mekanda, zemin seviyesi ve kıyı hattına yakın bölgelerde faaliyet gösterdiğinden, faunadan kaynaklı risklere maruz kalma olasılığı oldukça yüksektir. Özellikle gece vardiyalarında bu olasılık artar.

4.2. Şiddet (Etkilenme Düzeyi)

Zehirli türlerle karşılaşma nadir olsa da, çalışanların bilgi eksikliği, korku refleksleri ve panik davranışları ciddi iş kazalarına yol açabilir. Bazı alerjik durumlar, tedavi edilmediği takdirde hayati risk oluşturabilir.

4.3. Zoonoz ve Meslek Hastalığı Riski

Kemirgen ve kuş kaynaklı enfeksiyonların meslek hastalığı kapsamında değerlendirilmesi gerekir. Bu durumlar genellikle kronikleşebilir ve sağlık sistemine yük oluşturabilir.

5. Alınması Gereken Kontrol Önlemleri

Periyodik Eğitimler: Tüm çalışanlara, faunanın tanıtımı, hayvanlara yaklaşım, ısırık/temas durumunda yapılması gerekenler konusunda eğitim verilmelidir.

Koruyucu Donanım: Açık alanda çalışan personelin uygun ayakkabı, eldiven ve uzun giysiler giymesi sağlanmalıdır.

Pest Kontrol Faaliyetleri: Kemirgen ve böcek kontrolü düzenli olarak yapılmalı, çöp alanları kapalı tutulmalıdır.

İlk Yardım İstasyonları: Hayvan ısırığı ve sokmalarına karşı acil müdahale kiti ve antihistaminik ilaçlar bulundurulmalıdır.

Alan Güvenliği ve Gözlem: Kamera sistemleri ve gece gözlem devriyeleri ile yılan ve kemirgen hareketliliği izlenmelidir.

Acil Durum Protokolleri: Isırık ve alerjik reaksiyonlar için acil müdahale algoritmaları belirlenmeli ve ilan edilmelidir.

Veteriner ve Halk Sağlığı Desteği: Özellikle zoonoz takibi için çevre halk sağlığı birimleriyle işbirliği yapılmalıdır.

6. Sonuç

İzmit Körfezi’nde yer alan tersaneler, sadece endüstriyel tehlikeler değil, çevresel ve biyolojik tehditlerin de merkezinde yer almaktadır.

Bölgenin fauna yapısı, özellikle ilkbahar ve yaz aylarında, çalışan sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir. Bu nedenle faunadan kaynaklanan biyolojik riskler, İSG risk analizlerinde ayrı bir başlık altında değerlendirilmeli; eğitim, kontrol ve izleme adımlarıyla bütünleşik bir yaklaşımla yönetilmelidir.

Sağlıklı iş gücü, sadece fiziksel koruma değil, aynı zamanda çevresel bilinçle sürdürülebilir hale gelir.

Aşağıda, İzmit Körfezi’ndeki faunadan kaynaklanan biyolojik tehditlere özel, tersaneler için hazırlanmış örnek bir 5×5 Risk Matrisi tablosu yer almaktadır.

İzmit Körfezi’ndeki Tersanelerin Faunadan Kaynaklanan Biyolojik Risklerin Risk Matrisi

Tehlike Tanımı	Kaynak / Vektör	Olasılık	Şiddet	Risk Skoru	Risk Seviyesi	Kontrol Önlemleri
Deniz anası istilası	Dalgıç ekipmanı	5	3	15	Yüksek	Biyosidal boya kullanımı, filtre temizliği
Balık parazitleri	Balast suyu	3	4	12	Yüksek	Biyosidal boya kullanımı, filtre temizliği
Zehirli yosun türleri	Dalgıç ekipmanı	3	4	12	Yüksek	Biyosidal boya kullanımı, filtre temizliği
Yabancı midye türleri	Atık sular	4	2	8	Orta	Aylık yüzey temizlik planı, ekipman kontrolü
Deniz tavşanı artışı	Balast suyu	2	1	2	Düşük	Rutin gözlem ve temizlik
Deniz pireleri	Liman altyapısı	4	2	8	Orta	Aylık yüzey temizlik planı, ekipman kontrolü
Zebra midye istilası	Rüzgar	2	3	6	Orta	Aylık yüzey temizlik planı, ekipman kontrolü
Yosun aşırı büyümesi	Gemi gövdesi	5	4	20	Çok Yüksek	Anında müdahale, izolasyon, uzman incelemesi
Jelatinöz plankton çoğalması	Atık sular	3	5	15	Yüksek	Biyosidal boya kullanımı, filtre temizliği
Balık ölümleri	Liman altyapısı	4	4	16	Çok Yüksek	Anında müdahale, izolasyon, uzman incelemesi
Salyangoz popülasyon artışı	Dalgıç ekipmanı	3	2	6	Orta	Aylık yüzey temizlik planı, ekipman kontrolü
Gemi yüzey kirlenmesi (deniz salyangozları)	Gemi gövdesi	2	2	4	Düşük	Rutin gözlem ve temizlik
Deniz hıyarı artışı	Atık sular	1	2	2	Düşük	Rutin gözlem ve temizlik
Yabancı kabuklu türler	Gemi gövdesi	4	3	12	Yüksek	Biyosidal boya kullanımı, filtre temizliği
Larva istilaları	Rüzgar	2	5	10	Yüksek	Biyosidal boya kullanımı, filtre temizliği
Kıyı sineği yoğunluğu	Liman altyapısı	5	2	10	Yüksek	Biyosidal boya kullanımı, filtre temizliği
Atıklara bağlı fauna artışı	Atık sular	4	5	20	Çok Yüksek	Anında müdahale, izolasyon, uzman incelemesi
Termik atıkla tetiklenen fauna	Liman altyapısı	3	3	9	Orta	Aylık yüzey temizlik planı, ekipman kontrolü
Yosun kaynaklı kaygan yüzeyler	Gemi gövdesi	2	4	8	Orta	Aylık yüzey temizlik planı, ekipman kontrolü
Deniz anaları pompa tıkanıklığı	Balast suyu	5	5	25	Çok Yüksek	Anında müdahale, izolasyon, uzman incelemesi

Tehlike Tanımı	Kaynak / Vektör	Olasılık	Şiddet	Risk Skoru	Risk Seviyesi	Kontrol Önlemleri
Eklem bacaklı larvaların boru tıkanıklığı	Gemi gövdesi	4	5	20	Çok Yüksek	Anında müdahale, izolasyon, uzman incelemesi
Mikroorganizma kaynaklı koku	Liman altyapısı	3	3	9	Orta	Aylık yüzey temizlik planı, ekipman kontrolü
Islak yüzeyde bakteri plağı oluşumu	Dalgıç ekipmanı	4	3	12	Yüksek	Biyosidal boya kullanımı, filtre temizliği
Biyofilm gelişimi nedeniyle bozulma	Atık sular	3	4	12	Yüksek	Biyosidal boya kullanımı, filtre temizliği
Küf mantarları	Gemi gövdesi	2	3	6	Orta	Aylık yüzey temizlik planı, ekipman kontrolü
Gemi altı midye tutunması	Gemi gövdesi	5	4	20	Çok Yüksek	Anında müdahale, izolasyon, uzman incelemesi
Yosunla kaplı liman zeminleri	Liman altyapısı	4	2	8	Orta	Aylık yüzey temizlik planı, ekipman kontrolü
Elektrik tesisatına zarar veren fauna	Rüzgar	2	5	10	Yüksek	Biyosidal boya kullanımı, filtre temizliği
Deniz kenesi istilası	Balast suyu	3	5	15	Yüksek	Biyosidal boya kullanımı, filtre temizliği
Kırmızı gelgit etkisi	Atık sular	5	5	25	Çok Yüksek	Anında müdahale, izolasyon, uzman incelemesi
Küçük yengeç popülasyonu	Liman altyapısı	3	2	6	Orta	Aylık yüzey temizlik planı, ekipman kontrolü
Deniz canlılarının korozyon etkisi	Gemi gövdesi	2	4	8	Orta	Aylık yüzey temizlik planı, ekipman kontrolü
Kanalizasyon kaynaklı fauna riski	Atık sular	4	4	16	Çok Yüksek	Anında müdahale, izolasyon, uzman incelemesi
Arıtılmamış atıkla fauna çoğalması	Atık sular	4	5	20	Çok Yüksek	Anında müdahale, izolasyon, uzman incelemesi
Zararlı canlılar (dalgıçlar için)	Dalgıç ekipmanı	3	4	12	Yüksek	Biyosidal boya kullanımı, filtre temizliği
Kuşlarla taşınan fauna	Rüzgar	2	2	4	Düşük	Rutin gözlem ve temizlik
Rüzgarla taşınan yumurtalar	Rüzgar	2	3	6	Orta	Aylık yüzey temizlik planı, ekipman kontrolü
Gemiyle taşınan istilacı türler	Gemi gövdesi	5	5	25	Çok Yüksek	Anında müdahale, izolasyon, uzman incelemesi
Balast suyuyla gelen mikrofauna	Balast suyu	4	3	12	Yüksek	Biyosidal boya kullanımı, filtre temizliği
Konteynerlere yapışan organizmalar	Liman altyapısı	3	3	9	Orta	Aylık yüzey temizlik planı, ekipman kontrolü

Tehlike Tanımı	Kaynak / Vektör	Olasılık	Şiddet	Risk Skoru	Risk Seviyesi	Kontrol Önlemleri
Deniz kabuklularının tahliye hatlarına etkisi	Gemi gövdesi	4	4	16	Çok Yüksek	Hat içi kontroller, periyodik temizlik
Borulara yerleşen yosun kolonileri	Gemi içi sistem	3	4	12	Yüksek	Kimyasal yıkama, boru içi filtreleme
Biyolojik tortular nedeniyle su girişinde azalma	Liman altyapısı	4	3	12	Yüksek	Fiziksel temizlik, emiş ağzı kontrolü
Liman duvarlarına yapışan fauna	Liman altyapısı	4	2	8	Orta	Duvar kaplama sistemleri, yüzey koruyucu kimyasallar
Drenaj kanallarında deniz canlılarının tıkanıklık yaratması	Liman altyapısı	5	4	20	Çok Yüksek	Düzenli denetim, hayvan geçirmez ızgaralar
Deniz örümcekleri	Dalgıç ekipmanı	2	3	6	Orta	Ekipman sterilizasyonu, fiziksel kontrol
Biyolojik kirliliğin hidrolik sistemlere sızması	Gemi içi sistem	2	4	8	Orta	Sistem sızdırmazlık kontrolleri, kimyasal analizler
Liman zemininde toksik organizma birikimi	Atık sular	4	5	20	Çok Yüksek	Liman dip taraması, uzman biyolog kontrolü
Mikroskobik alg patlaması	Balast suyu	3	5	15	Yüksek	Filtre sistem kontrolü, UV arıtma
Paslanmaz çelik yüzeylere yapışan planktonlar	Gemi gövdesi	4	3	12	Yüksek	Yüzey kaplama, ultrasonik temizlik
Sürüngen-fauna geçişi (açık limanlarda)	Rüzgar	2	3	6	Orta	Açık alanların güvenliği, fiziksel bariyerler
Atık konteynerlerinde larva gelişimi	Atık sular	3	3	9	Orta	Kapalı konteyner sistemi, haşere ilaçlaması
Deniz yıldızlarının zincir alanlarını tıkaması	Gemi gövdesi	2	4	8	Orta	Fiziksel temizlik, koruyucu zincir kılıfları
Boru içi kabuklu organizma kolonileri	Gemi içi sistem	3	4	12	Yüksek	Basınçlı su ile temizlik, kimyasal çözücü kullanımı
Gemi bacasında kuşların taşıdığı parazitler	Rüzgar	2	3	6	Orta	Kuş kovucu sistemler, periyodik kontrol
Deniz süngeri tutunması	Gemi gövdesi	3	2	6	Orta	Yüzey kaplama, kazıma planı
Tersane içi açık su havuzlarında sinek larvası oluşumu	Atık su	4	2	8	Orta	Su tahliyesi, haşere kontrol ekipleri
Tersane çevresindeki bataklık kaynaklı canlılar	Liman altyapısı	3	3	9	Orta	Bataklık kurutma, bariyer sistemleri
Biyolojik yapışkanlık nedeniyle iskele kazıklarında deformasyon	Liman altyapısı	2	4	8	Orta	Ahşap yüzey kaplama, sualtı kontrol ve temizlik
Dip çamurundaki canlıların korozyona katkısı	Atık sular	3	5	15	Yüksek	Çamur temizliği, biyolojik analizler

Tehlike Tanımı	Kaynak / Vektör	Olasılık	Şiddet	Risk Skoru	Risk Seviyesi	Kontrol Önlemleri
Deniz kabuklularının tank içi yüzeylere yapışması	Gemi gövdesi	4	3	12	Yüksek	Tank içi temizlik, biyosidal kaplama
Dip balıklarının kablo sistemlerine zarar vermesi	Liman altyapısı	2	4	8	Orta	Kablo koruma, bariyer sistemleri
Kıyı şeridinde biyolojik tortu kaynaklı kayganlık	Liman altyapısı	4	2	8	Orta	Zemin kaplama, haftalık temizlik
Organik madde birikimine bağlı mikrop üremesi	Atık sular	3	3	9	Orta	Kimyasal arıtım, biyolojik analiz
Liman bölgesinde biyolojik köpük oluşumu	Liman altyapısı	3	4	12	Yüksek	Köpük kesici sistemler, su kalitesi kontrolü
Deniz solucanlarının sızdırmazlık elemanlarına zarar vermesi	Gemi gövdesi	2	5	10	Yüksek	Conta değişimi, sızdırmazlık kontrol prosedürleri
Sualtı platformlarında plankton birikmesi	Dalgıç ekipmanı	3	3	9	Orta	Ultrasonik temizleme sistemleri
Gemi vinç sistemlerine tutunan canlılar	Rüzgar	1	3	3	Düşük	Mekanik temizlik, koruyucu kaplama
Paslanmaz hatlarda alg kolonilerinin büyümesi	Gemi içi sistem	3	3	9	Orta	İç kaplama ve klor bazlı temizlik
Kılcal sistemlerde biyolojik tıkanıklık	Gemi içi sistem	2	4	8	Orta	Periyodik yıkama ve sistem filtre değişimi
Isıtma-soğutma sistemlerinde bakteri kolonileri	Gemi içi sistem	4	4	16	Çok Yüksek	Sistem dezenfeksiyonu, sıcaklık ayarlamaları
Liman içi suda düşük oksijen nedeniyle fauna ölümleri	Atık sular	5	3	15	Yüksek	Hava pompaları, oksijenlendirme sistemleri
Deniz kabuklularının tahliye borularını daraltması	Gemi gövdesi	4	4	16	Çok Yüksek	Basınçlı su temizliği, filtre kontrolü
Deniz böceklerinin sızdırmazlığa etkisi	Liman altyapısı	3	4	12	Yüksek	Sızdırmazlık elemanı yenilemesi
UV lambalara yapışan mikro organizmalar	Gemi içi sistem	2	3	6	Orta	Lamba muhafazası ve periyodik temizlik
Vinç ayaklarına tutunan deniz canlıları	Liman altyapısı	3	3	9	Orta	Yüzey kaplama, periyodik kontrol
Yosunlar nedeniyle kamera/görüş sisteminde bulanıklık	Dalgıç ekipmanı	4	2	8	Orta	Kamera temizliği ve özel kaplama
Taşıma araçlarına taşınan canlılar	Rüzgar	2	2	4	Düşük	Araç dezenfeksiyonu, liman giriş kontrolleri
Liman çevresindeki kanalizasyon sızıntısı kaynaklı fauna	Atık sular	3	4	12	Yüksek	Kanal kapatma, yalıtım ve biyolojik analiz
Deniz salyangozlarının vida ve perçinlere zarar vermesi	Gemi gövdesi	2	5	10	Yüksek	Vida kaplama, düzenli denetim

Tehlike Tanımı	Kaynak / Vektör	Olasılık	Şiddet	Risk Skoru	Risk Seviyesi	Kontrol Önlemleri
Deniz tavşanlarının havalandırma menfezlerini tıkaması	Gemi gövdesi	2	4	8	Orta	Menfez kafesi, periyodik temizlik
Midye ve benzeri canlıların pervane verimini düşürmesi	Gemi gövdesi	4	5	20	Çok Yüksek	Antifouling boya, periyodik dalgıç kontrolü
Mikroskobik fauna nedeniyle lens sistemlerinde puslanma	Dalgıç ekipmanı	3	3	9	Orta	Lens koruyucu film, ekipman temizliği
Deniz kıllı kurtlarının tank içi izolasyonlara zarar vermesi	Gemi gövdesi	2	4	8	Orta	İzolasyon yenileme, biyolojik tarama
Yosunlar nedeniyle kızak sistemlerinde sürtünme artışı	Liman altyapısı	3	4	12	Yüksek	Kayganlaştırıcı kaplama, kızak temizliği
Yüzey sensörlerinde organizma kaynaklı arızalar	Gemi içi sistem	3	3	9	Orta	Sensör muhafazası, temizlik planı
Balık yumurtalarının filtre sistemlerini tıkaması	Balast suyu	4	4	16	Çok Yüksek	Mikron filtre değişimi, sistem kontrolü
Kuşlar aracılığıyla taşınan dışkı kaynaklı mikrop yayılımı	Rüzgar	3	3	9	Orta	Alan sınırlama, kuş kovucu sistemler
Deniz iğnesi gibi canlıların hortum deliklerine yerleşmesi	Gemi içi sistem	2	5	10	Yüksek	Hortum içi kontrol, değişim ve kapama
Deniz sineklerinin ışık sistemlerinde toplanması	Liman altyapısı	3	2	6	Orta	Işık yönlendirme, koruyucu şeffaf kalkan kullanımı
Yüzen organizmaların liman ağızlarını tıkaması	Atık sular	4	5	20	Çok Yüksek	Yüzey bariyeri, mekanik toplama sistemi
Planktonlar nedeniyle soğutma sisteminde tıkanma	Gemi içi sistem	4	4	16	Çok Yüksek	İnce ağ filtre, kimyasal temizleme
Deniz biyosinezyumu nedeniyle boya altı kabarma	Gemi gövdesi	3	4	12	Yüksek	Kaplama yenileme, biyolojik analiz
Liman kenarındaki su bitkilerinin platformları sarması	Liman altyapısı	3	3	9	Orta	Bitki bariyerleri, fiziksel temizleme
Tatlı su kaynaklı istilacı türlerin giriş riski	Atık sular	2	4	8	Orta	Su kalitesi kontrolü, bariyer sistemleri
Dalgıç hortumlarına yapışan deniz canlıları	Dalgıç ekipmanı	3	2	6	Orta	Hortum kılıfı, temizlik sonrası dezenfeksiyon
Gemi dip ışıklarının fauna cezbetmesi	Gemi gövdesi	4	2	8	Orta	Işık spektrumu ayarı, zamanlayıcı sistemleri
Biyo-yapışkanların metal yüzeylerde yapışma direnci artırması	Gemi gövdesi	3	4	12	Yüksek	Yüzey kaplama, nano kaplama sistemleri
Deniz süngerlerinin hatlara dolanması	Liman altyapısı	3	3	9	Orta	Sünger toplama sistemi, dalgıç müdahalesi
Balast tanklarında anaerobik organizma gelişimi	Balast suyu	2	5	10	Yüksek	Tank havalandırması, biyolojik testler, dezenfeksiyon sistemi

İzmit Körfezi’ndeki faunadan kaynaklanan biyolojik tehditlerin tersanelerin üzerindeki etkilerine odaklanan 5×5 Risk Matrisinde yöntem,

Olasılık (1: çok düşük – 5: çok yüksek),

Şiddet (1: ihmal edilebilir – 5: ölümlü) çarpımı ile risk skoru hesaplamasına dayanmaktadır.

Risk Skoru Ölçeği

1–4: Düşük – Kabul edilebilir risk, rutin kontroller yeterlidir.
5–9: Orta – Takip edilmeli, risk azaltılmalıdır.
10–15: Yüksek – Acil kontrol önlemleri alınmalıdır.
16–25: Çok Yüksek – İş durdurulmalı, risk ortadan kaldırılmadıkça faaliyete devam edilmemelidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ İzmit Körfezi Kıyılarında İnsan Kaynaklı Jeomorfolojik Değişimler ve Süreçler https://www.researchgate.net/publication/354732570_Izmit_Korfezi_Kiyilarinda_Insan_Kaynakli_Jeomorfolojik_Degisimler_ve_Surecler

⭐️⭐️ Kocaeli’de Tarım Ve Hayvancılık http://www.kocaeli.gov.tr/kocaelinde-tarim-ve-hayvancilik

⭐️⭐️ KÖRFEZ SULAKALANI (KOCAELİ) ORNİTOFAUNASI http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://acikerisim.sakarya.edu.tr/bitstream/handle/20.500.12619/79844/T06379.pdf?sequence=1

⭐️⭐️ İZMİT KÖRFEZİ BALIKLARI VE MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/226532/yokAcikBilim_181926.pdf?sequence=-1&isAllowed=y

⭐️⭐️ Türkiye’de Meslek Hastalıkları ve Tersaneler (In English: Occupational Diseases and Shipyards in Turkey) https://www.researchgate.net/publication/341869003_Turkiye’de_Meslek_Hastaliklari_ve_Tersaneler_In_English_Occupational_Diseases_and_Shipyards_in_Turkey

⭐️⭐️ GEMİ İNŞA SANAYİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://nek.istanbul.edu.tr/ekos/TEZ/ET001021.pdf

⭐️⭐️ Yılan Sokmalarının Değerlendirilmesi ve Tedavisi https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK553151/

⭐️⭐️ Yılan ısırığı zehirlenmesi https://www.who.int/health-topics/snakebite#tab=tab_1

⭐️⭐️ Yılan ısırığı zehirlenmesi https://www.nature.com/articles/nrdp201763

⭐️⭐️ Zehirli yılan ısırıkları: Klinik tanı ve tedavi https://jintensivecare.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40560-015-0081-8

⭐️⭐️ Yılan ısırığının kronik sağlık etkileri ve maliyeti https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2590171021000102

⭐️⭐️ Antimikrobiyal Yönetimi Çağında Yılan Isırması Sonrası Antibiyotik Kullanımı https://www.mdpi.com/2072-6651/16/1/37

⭐️⭐️ Yeni nesil yılan ısırığı tedavileri ölüm oranını azaltabilir https://www.nature.com/articles/d41586-024-03818-z

⭐️⭐️ Yılan sokmasından korunma, ilk yardım ve tedavi. https://www.outdoorhaber.com/saglik/yilan-sokmasi#google_vignette

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni12 Haziran 2025

11 Haziran 2025

Propriyoseptif Egzersizlerin İş Güvenliği Üzerindeki Etkileri

Yüksekte çalışmak, insanın doğal denge sistemi üzerinde yoğun baskı oluşturan bir durumdur. Yerçekimi, zemin dengesizliği, rüzgâr, yük taşıma, sınırlı alan gibi çevresel faktörler; düşme riskini önemli ölçüde artırır. Bu ortamda çalışan bireylerin propriyoseptif sistemlerini geliştirmesi, yalnızca fiziksel performans açısından değil, iş sağlığı ve güvenliği (İSG) bağlamında da hayati önem taşır.

Düşme Riskinin Azaltılması

Literatürde, propriyoseptif eğitim alan bireylerin refleksif yanıtlarının daha hızlı olduğu, postüral denge kaybına karşı daha etkin reaksiyonlar geliştirdiği belirtilmektedir. Özellikle tek ayak pozisyonunda denge ve reaktif denge kontrolü, düşmenin en sık yaşandığı senaryolarda kritik rol oynar.

Araştırma Örneği:
Bir çalışmada (Granacher et al., 2011), 8 haftalık propriyoseptif egzersiz programına katılan işçilerin, yüksekte yapılan simülasyon testlerinde denge kayıplarının %45 oranında azaldığı görülmüştür.

Yorgunlukla Azalan Denge Kapasitesinin Korunması

Yüksekte yapılan işler çoğunlukla uzun süreli dikkat gerektirir. Bu da mental ve fiziksel yorgunluğun propriyoseptif performansı düşürmesine yol açar. Egzersizle geliştirilen sistem, yorgunluk anında bile daha uzun süre etkin kalabilir.

Özellikle dikkat altında denge çalışmaları, zihinsel performansla motor kontrolün birlikte gelişmesini sağlar. Bu durum, gerçek iş ortamında performansın sürdürülebilirliğini artırır.

İşe Bağlı Kas-İskelet Yaralanmalarının Önlenmesi

Yüksekte çalışan bireylerde sık karşılaşılan sorunlardan biri de ayak bileği burkulmaları, diz travmaları ve bel zorlanmalarıdır. Bu yaralanmaların çoğu, dengesiz bir zemine basma, hızlı yön değişimi veya destek ararken kayma gibi durumlardan kaynaklanır.

Propriyoseptif egzersizler bu riskleri şu yollarla azaltır:

Ayak bileği çevresi kaslarının reaksiyon süresi kısalır.
Dış kuvvetlere karşı daha etkili denge stratejileri gelişir.
Kaslar daha koordineli çalışır, bu da aşırı zorlanma riskini azaltır.

Psikolojik Güven Artışı

Yüksekte çalışan bireylerde yükseklik korkusu, denge kaybı yaşama kaygısı ve başarısız olma endişesi gibi psikolojik stres unsurları sıkça görülür. Propriyoseptif egzersizlerle birlikte vücut farkındalığının artması, bireyin kendi becerilerine güven duymasını sağlar.

Güvenin artması → hareketlerin daha kontrollü yapılması → hata riskinin azalması şeklinde pozitif bir döngü oluşur. Ayrıca grup halinde yapılan propriyoseptif çalışmalar, ekip içi iletişimi ve birlikte çalışma kültürünü de destekler.

İş Kazası Sayılarında Gözle Görülür Azalma

Uygulamalı saha çalışmaları, propriyoseptif eğitimin dâhil edildiği iş sağlığı programlarında kaza oranlarında %30 ila %60 arasında azalma sağlandığını ortaya koymuştur. Bu etki, sadece çalışan performansında değil, işverenin ekonomik kayıplarında ve sigorta maliyetlerinde de olumlu sonuçlar doğurur.

İş Güvenliği Açısından Stratejik Bir Yatırım

Propriyoseptif egzersizler, sadece bireysel performansı değil, kurumsal güvenlik kültürünü de doğrudan etkiler.

İşverenler bu eğitimleri periyodik hâle getirerek:

Riskli durumlara karşı proaktif önlemler alabilir,
Sağlık harcamalarını azaltabilir,
Çalışan memnuniyetini ve iş verimliliğini artırabilir.

Bu nedenle, propriyoseptif egzersizler iş güvenliği açısından yalnızca faydalı değil, zorunlu bir unsur olarak değerlendirilmelidir.

Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanıza özel İnşaat Sektöründe – Yüksekte Çalışanlara Denge – Propriyoseptif Egzersizler Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
+90 232 265 20 65
[email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde denge ve gücün geliştirilmesinde geleneksel ve güncel yaklaşımların karşılaştırılması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21510715/

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ Futbolda duruş kontrolüne uzmanlık ve görsel katkının etkisi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0838.2005.00502.x

⭐️⭐️ Spor veya günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteler ile dik duruştaki duruş bozukluğu arasındaki ilişkinin sistematik bir incelemesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23955562/

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni11 Haziran 2025

11 Haziran 2025

Pentan Tankı Dolum ve Boşaltım İşlemleri Risk Analizi

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda 45 (Kırk Beş) yazıdan oluşan serinin yirmi dokuzuncusu Pentan Tankı Dolum ve Boşaltım İşlemleri Risk Analizini inceleyebilirsiniz.

Pentan Tankı Dolum ve Boşaltım Proseslerinde Risk Temelli Yaklaşımın Önemi

Pentan (C₅H₁₂), düşük kaynama noktası ve yüksek uçuculuğu nedeniyle patlayıcı ortam oluşturma potansiyeli taşıyan, son derece parlayıcı sıvılar sınıfında yer alan bir hidrokarbondur. Bu nedenle, dolum ve boşaltım operasyonları, sadece ürün transferinden ibaret olmayıp aynı zamanda çok bileşenli proses güvenliği sistemlerinin devrede olması gereken, yüksek riskli faaliyetlerdir.

Bu bağlamda, yapılan 5×5 risk analizi, dolum ve boşaltım sırasında oluşabilecek potansiyel tehlikelerin (örneğin: statik elektrik birikimi, sızdırmazlık zafiyetleri, boru bağlantı hataları, tank içi gaz akümülatörü oluşumu) olasılık ve şiddet katsayılarıyla sistematik olarak değerlendirilmesini sağlar. Bu risk analizi yöntemi, iş sağlığı ve güvenliği alanında tehlike tanımlama (HAZID) ve tehlike ve işletilebilirlik çalışması (HAZOP) gibi daha ileri düzey metotların ön hazırlığı olarak da değerlendirilebilirsiniz.

Özellikle:

Tank içi inertleme başarımı,
Alev geciktirici valflerin fonksiyonu,
Topraklama ve eş potansiyel bağlama sistemlerinin sürekliliği,
Bağlantı hortumlarının patlama basıncı toleransları,
Operatör müdahale refleksi (insan faktörü),
gibi değişkenlerin dahil edilmesiyle bu analiz, gerçek zamanlı saha güvenliği için referans bir yapı oluşturmaktadır.

Dolum ve boşaltım süreçlerinde oluşan geçici patlayıcı ortamlar, TS EN 60079 ve ATEX 2014/34/EU direktifleri kapsamında Zon 0, Zon 1 ve Zon 2 bölgelerine denk gelecek şekilde sınıflandırıldığından, bu bölgelerde kullanılan tüm ekipmanların Ex-proof (patlamaya dayanıklı) özellikte olması gerekir. Ayrıca, tank seviye sensörleri, basınç tahliye sistemleri ve otomatik shut-off valfleri, prosesin güvenlik kritik bileşenleri olarak tanımlanmalıdır.

Pentan Tankı Dolum ve Boşaltım İşlemleri Risk Analizi, sadece güvenlik ihlallerinin önlenmesini değil, aynı zamanda çevresel emisyon kontrolü, proses verimliliği ve acil durum eylem planlarının doğruluğu gibi dolaylı faydalar da sağlar. Analiz sonuçları, önleyici bakım stratejileri, operatör eğitim müfredatları ve acil durum tatbikat senaryolarının yapılandırılmasında kullanılmak üzere kullanılabilir.

Pentan Tankı Dolum ve Boşaltım İşlemleri Risk Analizi

Tehlike Başlığı	Olası Nedenler	Etkilenen Alanlar / Sistemler	Olası Sonuçlar	Mevcut / Önerilen Kontroller	Olasılık	Şiddet	Risk Skoru
Hortum bağlantısında sızıntı	Bağlantıların gevşek olması	Dolum hattı, tank giriş noktası	Yanıcı gaz yayılması, yangın riski	Bağlantıların dolum öncesi kontrol edilmesi, conta değişimi	3	5	15
Dolum sırasında aşırı basınç	Yanlış basınç ayarı	Tank içi basınç sistemi	Tank patlaması riski	Basınç sınırlayıcı vanalar ve alarm sistemleri kurulması	2	5	10
Yanlış hortum kullanımı	Hortumların etiketlenmemesi	Dolum ekipmanları	Yanlış ürün transferi, reaksiyon riski	Hortumların renk ve tip etiketleri ile kodlanması	3	4	12
Tanker topraklama yapılmaması	Operatör hatası	Tanker, dolum bölgesi	Statik elektrikten kaynaklı patlama	Topraklama prosedürü ve kontrol listesi uygulanması	2	5	10
Dolum sırasında aşırı dolum	Seviye kontrol cihazı arızası	Tank içi	Taşma, çevre kirliliği, yangın riski	Seviye sensörlerinin periyodik test edilmesi	3	5	15
Yanıcı gaz buharı birikimi	Havalandırmanın yetersiz olması	Dolum alanı	Patlama riski	Havalandırma sistemlerinin sürekli çalıştırılması ve gaz ölçümü yapılması	3	5	15
Dolum alanında sigara içilmesi	Personel ihlali	Dolum sahası	Yangın çıkarma riski	Dolum alanı çevresinde açık şekilde sigara yasak tabelalarının bulunması	2	5	10
Dolum sırasında PPE eksikliği	Operatör ihlali	Personel	Yanık, zehirlenme riski	Zorunlu kişisel koruyucu ekipman kullanım kontrolleri	3	4	12
Dolum sonrası hortumun tam boşaltılmaması	Prosedür eksikliği	Dolum hattı, çevre	Sızıntı, yangın riski	Dolum sonrasında hortum boşaltma prosedürü uygulanması	2	4	8
Yanlış dolum hattı seçimi	Eğitim eksikliği	Tanklar	Yanlış ürün dolumu, tepkime riski	Eğitim programlarının artırılması ve dolum şemalarının sahada bulundurulması	2	4	8

Tehlike Başlığı	Olası Nedenler	Etkilenen Alanlar / Sistemler	Olası Sonuçlar	Mevcut / Önerilen Kontroller	Olasılık	Şiddet	Risk Skoru
Dolum sahasında araç hareketi	Alan kontrolsüzlüğü	Dolum alanı	Çarpışma, yangın riski	Araç trafiği sınırlaması ve yönlendirme tabelaları	3	4	12
Tanker şoförünün prosedür bilgisi eksikliği	Eğitim eksikliği	Dolum süreci	Yanlış dolum, taşma	Şoförlere dolum eğitimi verilmesi ve belgelendirme	2	4	8
Dolum alanında uygun yangın söndürücü bulunmaması	İhmal	Dolum bölgesi	Yangına geç müdahale	Yangın söndürücülerin uygun tip ve lokasyonlarda bulundurulması	2	5	10
Acil durdurma butonunun çalışmaması	Bakım eksikliği	Dolum sistemi	Felaket büyümesi	Acil durdurma sistemlerinin haftalık test edilmesi	2	5	10
Dolum sırasında aşırı ısı oluşumu	Ekipman hatası	Tanker, hortum	Yanıcı gaz yayılımı	Ekipmanların ısı sensörleriyle izlenmesi	2	4	8
Dolum sahasına izinsiz giriş	Güvenlik zaafı	Dolum alanı	Güvenlik ihlali, sabotaj riski	Erişim kontrol sistemleri kurulması	2	4	8
Dolum sonrası hortumun zeminde bırakılması	Prosedür ihlali	Yürüyüş yolları	Takılma, düşme, yangın riski	Hortumlar için uygun askı sistemlerinin kurulması	3	3	9
Tanker dolum hattında korozyon	Bakım eksikliği	Dolum bağlantıları	Sızıntı ve gaz kaçakları	Periyodik bağlantı ve hortum kontrolleri	3	5	15
Dolum hattı flanşlarının gevşemesi	Titreşim ve ısı değişimleri	Dolum hattı	Sızıntı ve patlama riski	Flanş bağlantı kontrol planlarının yapılması	3	5	15
Dolum sahasında yağmur suyu birikimi	Drenaj eksikliği	Dolum alanı zemini	Kayma, düşme, ürün kontaminasyonu	Drenaj sistemlerinin iyileştirilmesi	3	3	9
Dolum hortumlarının yanlış depolanması	İhmal	Ekipman alanı	Hortum deformasyonu, patlama	Hortumların doğru sarılması ve korunması	2	3	6
Tanker üzerindeki dolum açıklıklarının açık bırakılması	Operatör hatası	Tanker	Buhar kaçağı, yangın riski	Dolum sonrası kapakların kapatılmasının kontrol edilmesi	3	4	12
Dolum işlemi sırasında hatalı pompa çalıştırılması	Eğitim eksikliği	Dolum pompaları	Aşırı basınç, boru hattı arızası	Pompa operatörü eğitimlerinin verilmesi	2	4	8
Yanlış dolum basıncı kullanımı	Prosedür ihlali	Dolum sistemi	Hortum patlaması, yaralanma	Basınç ayarlarının kontrol edilmesi ve limitör kullanımı	2	5	10
Tanker dolumu sırasında valf arızası	Donanım yorgunluğu	Dolum valfleri	Aşırı dolum, taşma	Valflerin periyodik bakım ve test edilmesi	3	5	15
Dolum sahasında düşük aydınlatma	Altyapı yetersizliği	Dolum alanı	Görüş eksikliği, hata riski	Yüksek lux değerinde aydınlatma kurulumu	2	4	8
Dolum sahasında alarm sistemlerinin devre dışı olması	İhmal	Tüm dolum operasyonu	Olası acil durumda geç müdahale	Alarm sistemlerinin haftalık test edilmesi	2	5	10
Yanıcı gaz ölçüm cihazlarının kalibrasyonsuz kullanımı	Kalibrasyon ihmali	Gaz dedektörleri	Yanıltıcı güvenlik algısı	Gaz dedektörlerinin kalibrasyon periyotlarına uyulması	3	4	12
Dolum hortumlarında çatlak oluşumu	Malzeme eskimesi	Hortumlar	Gaz kaçakları, yangın	Hortum değişim periyotlarının belirlenmesi	3	5	15
Dolum bölgesinde yeterli ilk yardım ekipmanı bulunmaması	Güvenlik ihlali	Dolum sahası	Müdahale gecikmesi	İlk yardım ekipmanlarının sürekli güncel tutulması	2	4	8
Dolum sahasında yetersiz iletişim	Personel koordinasyon eksikliği	Operasyon yönetimi	Yanlış müdahale, kazalar	Telsiz ve haberleşme sistemlerinin kurulması	3	4	12
Tanker sürücüsünün alkol etkisinde olması	İnsan hatası	Dolum operasyonu	Felaket kazalar	Alkol test protokollerinin uygulanması	1	5	5
Dolum operasyonunda yetersiz bariyer kullanımı	Fiziksel koruma eksikliği	Dolum alanı	Çarpışma riski, sızıntı	Fiziksel bariyer ve sınırlandırma sistemleri kurulması	2	4	8
Dolum hortumu bağlantısında yanlış vana seçimi	Eğitim eksikliği	Dolum sistemi	Yanlış dolum, sızıntı	Vanaların tip bazında etiketlenmesi	3	4	12
Dolum sahasında yangın pompalarının çalışmaması	Bakım eksikliği	Acil durum sistemleri	Yangın büyümesi	Yangın pompalarının aylık test edilmesi	2	5	10
Yanlış tanker park pozisyonu	Yetersiz alan düzeni	Dolum alanı	Boru bağlantısı zorlanması	Tanker park şemalarının belirlenmesi	2	4	8
Dolum alanında patlayıcı gaz birikimi	Hava sirkülasyonunun yetersiz olması	Dolum sahası	Patlama	Havalandırma iyileştirme projeleri	3	5	15
Dolum ekipmanlarında etiket eksikliği	İhmal	Operasyon ekipmanları	Yanlış kullanım, hata	Etiketleme prosedürlerinin standardizasyonu	2	4	8
Dolum alanı acil kaçış yollarının kapatılması	Bilgisizlik	Tesis güvenlik planı	Acil tahliye riski	Kaçış yollarının işaretlenmesi ve açık tutulması	2	5	10
Dolum sahasında yağ dökülmesi	Ekipman arızası	Zemin güvenliği	Kayma, düşme kazaları	Yağ dökülme kitlerinin sahada bulundurulması	3	3	9
Yanlış dolum zamanlaması	Vardiya koordinasyon eksikliği	Operasyon yönetimi	Yoğunluk, hata riski	Operasyon planlama optimizasyonu	2	4	8
Tanker dolum sırasında elektrikli ekipman kullanılması	İhlal	Dolum alanı	Kıvılcım, patlama	EX-proof (patlamaya dayanıklı) ekipman zorunluluğu	3	5	15
Dolum alanı drenaj kanallarının tıkanması	Bakım ihmali	Zemin drenaj sistemi	Su birikmesi, kontaminasyon	Drenaj temizlik planlarının oluşturulması	2	3	6
Dolum sırasında hava koşullarının dikkate alınmaması	Operasyon ihmali	Dolum operasyonları	Fırtına, yıldırım tehlikesi	Hava durumu izleme protokollerinin uygulanması	2	5	10
Dolum hortumunda iç basınç patlaması	Hortum eskimesi	Hortumlar	Şiddetli gaz kaçışı, yangın	Hortum iç basınç testlerinin yapılması	2	5	10

Saha deneyimlerim, dünya genelinde yaşanmış kaza raporları incelemelerim ve uluslararası standartlar (API 620, API 650, OSHA, NFPA, ATEX direktifleri vb.) referans alarak ilgili 13 saha kategorisi aşağıda tabloda yer alan başlıklara göre incelenmiş – tasnif edilmiştir.

Başlık	Açıklama
Tehlike Başlığı	Gerçek saha tehlikesi başlığı
Olası Nedenler	Tehlikeyi tetikleyebilecek sebepler
Etkilenen Alanlar / Sistemler	Riskten etkilenecek bölümler
Olası Sonuçlar	Gerçekleşirse olacak etkiler
Mevcut / Önerilen Kontroller	Alınması gereken önlemler
Olasılık	1-5 arası
Şiddet	1-5 arası
Risk Skoru (L x S)	Olasılık × Şiddet

Hazard Identification (Tehlike Tanımlama) + 5×5 Risk Değerlendirme Matrisi (Olasılık × Şiddet)

Risk Skorları Renk kodları
- 1–5: Düşük Risk
- 6–10: Orta Risk
- 11–15: Yüksek Risk
- 16–25: Çok Yüksek Risk

Pentan Tankı, İş Sağlığı ve Güvenliği Riskleri konulu serinin ana hatlarını tek bir yerde görebilmeniz için aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz.

Pentan Tankı 13 Kategori Genel Özet Tablosu

Kategori	Toplam Madde Sayısı	Kritik Riskli Madde Sayısı (Risk Skoru ≥ 15)	Öne Çıkan Önlemler
Dolum ve Boşaltım İşlemleri Riskleri	40	8	Yüksek düzeyde gaz dedektörleri, aşırı dolumu önleyici sistemler
Depolama Süreci Riskleri	40	6	İyi havalandırma, sıcaklık kontrolü
Tank Bakım ve Onarım Riskleri	40	9	Kapalı alan izin prosedürleri, patlayıcı gaz ölçümü
Tankın Çevresel Etkileri Riskleri	40	5	Toprak ve su izleme, kaçak önleme sistemleri
Acil Durum Yönetimi Riskleri	40	10	Etkili acil durum planı, yangın tatbikatları
Müdahale Senaryoları Riskleri	40	11	Acil müdahale kitleri, kurtarma eğitimi
Mekanik Riskler	40	7	Mekanik bağlantı kontrolleri, koruma ekipmanları
Kimyasal Riskler	40	13	MSDS eğitimi, kimyasal sızıntı ekipmanları
Elektriksel Riskler	40	6	Patlamaya dayanıklı ekipman kullanımı, topraklama kontrolleri
İnsan Kaynaklı Riskler	40	8	Eğitim ve yetkilendirme programları
Yangın Riski	40	15	Yangın söndürme sistemleri, kıvılcım önleyici tedbirler
Patlama Riski	40	17	EX-proof ekipmanlar, inert gaz sistemleri
Sağlık Riskleri	40	9	PPE kullanımı, düzenli sağlık taramaları

Pentan Tankı Risk Analizinin 450 Maddesinin Grafik Dağılımı

Genel Değerlendirmede Kritik Noktalar

En yüksek risk seviyesi – Yangın ve Patlama kategorilerinde (birçok 20+ skorlu madde var).
En yaygın risk kaynağı – Pentan gazı sızıntısı ve buharlaşması.
İnsan kaynaklı risklerin çoğu eğitim eksikliği ve prosedür dışı hareketlerden kaynaklanıyor.
Depolama ve bakım süreçlerinde, kapalı alan çalışmaları özel dikkat gerektiriyor.

Sürekli İyileştirme ve Teknolojik Adaptasyonla Riskin Yönetilebilirliği

Pentan tankı dolum ve boşaltım süreçlerinde yapılan bu 5×5 risk analizi çalışması, yalnızca mevcut tehlikelerin sayısallaştırılmasıyla sınırlı değildir; aynı zamanda dinamik proses güvenliği çerçevesinde, olayların önlenmesine yönelik proaktif bir güvenlik kültürünün inşasına katkı sağlar. Bu analiz süreci, hem istatistiksel risk azaltım stratejileri hem de insan mühendisliği bakımından temel veri setlerini üretmektedir.

Modern dolum ve boşaltım prosesleri, özellikle akıllı tank izleme sistemleri, SCADA destekli seviye kontrol otomasyonları ve termal görüntüleme tabanlı sızıntı tespiti gibi ileri teknolojilerle desteklendiğinde, hem işletme verimliliği hem de çevresel ve insani güvenlik açısından kayda değer avantajlar sunar. Ancak bu teknolojilerin etkili bir şekilde entegre edilebilmesi, öncelikle doğru risk haritalarının oluşturulmasına ve periyodik güncellemelerle revize edilmesine bağlıdır.

Risk analizinde belirlenen tehlikelerin bazıları düşük olasılıklı olsa da, yüksek şiddetli senaryolar (örneğin: parlayıcı gaz-hava karışımının statik deşarjla alev alması) bakımından değerlendirildiğinde, en küçük zafiyetin dahi zincirleme felaketleri tetikleyebileceği unutulmamalıdır. Bu noktada, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri (ISO 45001) ile Proses Güvenliği Yönetimi (PSM) standartlarının entegrasyonu, sahadaki tüm güvenlik bileşenlerinin koordineli çalışmasını teminat altına alır.

Ayrıca, analizde öne çıkan operatör hatası, yetersiz havalandırma, acil durdurma ekipmanlarının gecikmesi gibi unsurlar, sadece teknik müdahalelerle değil, sürekli eğitim programları, davranış temelli güvenlik uygulamaları ve psikososyal risk faktörlerinin analiz edilmesiyle kontrol altına alınabilir. Dolayısıyla bu çalışma, yalnızca fiziksel riskleri değil, aynı zamanda organizasyonel ve insani faktörleri de kapsayan bütünsel bir güvenlik mimarisi sunar.

Sonuç olarak, pentan gibi uçucu ve tehlikeli kimyasallarla yapılan tank operasyonlarında risk her zaman sıfırlanamaz, ancak bu analiz yöntemiyle ölçülebilir, kontrol edilebilir ve sürdürülebilir hale getirilebilir. Riskin yönetimi bir defalık değil, sürekli güncellenen yaşayan bir süreçtir — ve bu süreci sağlıklı kılan şey, veriye dayalı kararlar, disiplinler arası koordinasyon ve önleyici güvenlik felsefesinin sahaya entegre edilmesidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Değerli İş Güvenliği Camiası üyesi,

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda ulaşılabilir makale ve teknik yazı sayısı maalesef yeterli değil. O sebeple bu yazıda eksiklerim olabilir.

Bilgi ve tecrübelerinizi paylaşmanız vereceğiniz katkılar ile iş güvenliği camiasının daima yararlanacağı büyük ve ayrıntılı bir veri bankası haline getirebiliriz.

Dr. Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Pentane dış depolama tankının yangın etkisine ilişkin bir çalışma https://koreascience.kr/article/JAKO202430540257020.page

⭐️⭐️ Depolama tankı kazalarına ilişkin bir çalışma https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950423005000641?via%3Dihub

⭐️⭐️ Kaza Sonucu ve Risk Analizine Dayalı Kimyasal Depolama Tanklarının Güvenlik Aralıklarının Araştırılması https://www.researchgate.net/publication/346406356_Research_on_Safety_Spacing_of_Chemical_Storage_Tanks_Based_on_Accident_Consequence_and_Risk_Analysis

⭐️⭐️ IOC terminalindeki büyük yakıt depolama tankının yangın tehlikesi ve risk analizi https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/09544089231207419

⭐️⭐️ Propan depolama tanklarının dinamik risk değerlendirmesi için tahmini bir kaza modelinin geliştirilmesi https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0957582021000896

⭐️⭐️ Pentan https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Pentane

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği11 Haziran 2025

11 Haziran 2025

İşe Giriş Muayene Formunda Neden Sağlık Geçmişiniz Soruluyor?

Değerli Çalışan Arkadaşlarımız,

“İşe Giriş Muayene Formunda Neden Sağlık Geçmişiniz Soruluyor?”

Öylesine değil, sizin iyiliğiniz için!

Yeni bir işe başlarken, öncelikle sağlık kontrolünden geçmeniz gerektiğini artık hepimiz biliyoruz. Bu kontrolün adı da:
👉 İşe Giriş Muayenesi (EK-2 Formu)

İşte bu muayene sırasında sizden bazı bilgileri içeren bir form doldurmanız istenir.
Peki bu formda neler var?

Daha önce geçirdiğiniz hastalıklar
Ailenizdeki önemli sağlık problemleri
Son bir yıl içinde yaşadığınız rahatsızlıklar, ameliyatlar, şikayetler
Kronik (sürekli) hastalıklarınız varsa onların bilgisi

Belki de bu noktada aklınıza şu soru geliyor:
“Geçmişteki hastalıklarımı neden bilmek istiyorlar ki, ben şimdi sağlıklıyım?”

İşte şimdi bu sorunun cevabını birlikte verelm.

👷‍♂️ 👷‍♂️ 👷‍♂️

✅ 1. Geçmişiniz, Bugünkü Sağlığınızı Anlamanın Anahtarıdır

İşe giriş muayenesi sırasında (EK-2 Formunda), geçirdiğiniz hastalıklar hakkında bilgi verilmesi, hekimin bugünkü sağlık durumunuzu daha iyi yorumlamasına yardımcı olur.

Örnek: 3 yıl önce zatürre geçirmiş bir çalışanın solunumla ilgili yakınmaları varsa, bu bilgi işyeri hekiminin doğru değerlendirme yapmasını sağlar. Gerekirse özel önlemler alınır veya uygun bir pozisyonda çalışması sağlanır.

✅ 2. Aile Sağlığı, Sizin İçin Öngörü Sağlar

Formda yer alan “ailenizde şeker, tansiyon, kalp hastalığı, kanser, sara (epilepsi) gibi durumlar var mı?” sorusu, rastgele değildir.

Çünkü bazı hastalıklar genetik yatkınlık taşır.
Eğer bu tür durumlar ailenizde sık görülüyorsa, doktorunuz erken önlem alabilir.

Örnek: Babasında şeker hastalığı olan bir çalışana zamanla kan şekeri ölçümleri yapılabilir. Böylece ileride oluşabilecek diyabet erken fark edilir.

✅ 3. Son Bir Yılda Geçirdiğiniz Hastalıklar Güncel Durumunuzu Gösterir

Son bir yıl içinde ciddi bir ameliyat geçirdiyseniz, sık sık baş ağrısı ya da bel ağrısı yaşadıysanız, bunun işe etkisi olabilir.

İşe giriş muayenesi (EK-2 Formunda) sırasında bu bilgiler, size en uygun işi ve çalışma şartlarını belirlemek için kullanılır.

Örnek: Son 6 ayda bel fıtığı ameliyatı geçiren bir çalışanın ağır yük kaldırması gerektiren bir işe verilmesi hem sağlığına hem iş güvenliğine zarar verebilir. Bu bilgiyle önlem alınır.

✅ 4. İlaç Kullanımınız ve Alerjileriniz Belirlenmeli

İşe giriş muayenesi formunda (EK-2 Formunda) “sürekli ilaç kullanıyor musunuz?” ve “herhangi bir ilaca veya maddeye alerjiniz var mı?” gibi sorular da vardır.

Çünkü bazı makineler, kimyasallar veya işyeri ortamları kullandığınız ilaçlarla etkileşime girebilir veya alerjinizi tetikleyebilir.

Örnek: Lateks eldivene alerjisi olan bir çalışanın bu malzemeyi kullanması ciddi cilt reaksiyonlarına neden olabilir. Bu bilgi ile alternatif koruyucu ekipman verilir.

✅ 5. İş Kazalarını ve Sağlık Sorunlarını Önlemek İçin

Sağlık geçmişinizi bilmek, sadece sizin değil, birlikte çalıştığınız iş arkadaşlarınızın da güvenliği için önemlidir.

Bir kriz anında sağlık dosyanızdaki bilgiler, hızlı müdahaleyi kolaylaştırır.

Örnek: Sara hastalığı geçmişi olan bir çalışanın yüksekten çalışması veya yalnız bırakılması risklidir. Bu bilgiyle planlama yapılır.

🧾 🧾 🧾

Bu Form Sizin Güvencenizdir

Unutmayın: İşe giriş muayenesi formu (EK-2 Formu) sadece bir belge değil, sizin iş hayatına güvenle adım atmanızı sağlayan önemli bir araçtır.
Ne kadar doğru bilgi verirseniz, o kadar sağlıklı ve güvenli bir iş ortamı oluşur.

💬 💬 💬

Sevgili çalışan arkadaşımız,
İşe giriş muayenesi sırasında (EK-2 Formunda) sizden istenen sağlık özgeçmişi, aile hastalık öyküsü ve son bir yıldaki şikâyetleriniz; sadece “kâğıt üstünde” kalan bilgiler değildir.

Bu detaylar sayesinde:
✔ Sağlığınız güvence altına alınır,
✔ Size en uygun görev belirlenir,
✔ Olası iş kazaları ve rahatsızlıkların önüne geçilir.

Lütfen işe giriş muayenesi formunu (EK-2 Formunu) doldururken açık, doğru ve samimi olun.
Sağlıkla, güvenle çalışmak için ilk adım burada atılır!

Dr. Mustafa KEBAT

İşe Giriş Muayeneleri – Tetkik ve Tahlilleri için firmamız Tetkik OSGB yi arayabilirsiniz.

📞 İsterseniz randevu alabilirsiniz:
📍 Telefon: +90 232 265 20 65 Laboratuvar Telefonumuz: +90 541 125 15 82

📍 Ya da randevusuz da gelebilirsiniz:
🕗 Hafta içi her gün: 08.30 – 17.30 saatleri arasında başvurabilirsiniz.

Cennetoglu Mh., Foliage Cd., Modeko Selgeçen Is Merkezi, No: 230 Kat:4 Daire:424-425, Cennetoğlu, 35110 Karabağlar/İzmir, Türkiye

Ana Sayfa

Hizmetlerimiz Laboratuvar ve muayene ile de sınırlı değil.

İlk yardımcı olmak isteyenler eğitimlerimize katılabilirler.

Hijyen Mesleki Eğitim Belgesi almak isteyenlere de çözümümüz mevcut.

Mesleki Eğitim Belgesi için yine sizlere destek veriyoruz.

İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tüm konularda her daim sizlerin hizmetindeyiz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Makaleler, Sağlık Bülteni11 Haziran 2025

10 Haziran 2025

Hatice Öğretmen’in Ormanında Zaman Kapısı – Küçük Gençlere

Ömer Efe ile Tuğçe, diğer arkadaşları gibi yine ceplerini cips, bisküvi, kola ve Ice Tea ile doldurmuş halde, Hatice Öğretmen’le ve sınıf arkadaşları ile ormanda yürüyüşe çıkmışlardı.

Hatice Öğretmen:
“Çocuklar, yürüyüş sağlığımız için çok iyi. Ama sağlıksız gıdalar hep sizinle ve de onları atıştırıyorsunuz, hiç yorulmuyor musunuz?”

Tuğçe:
“Yorulmaz olur muyuz öğretmenim? Ama cips yiyince hemen enerjim geliyor!”

Ömer Efe:
“Ben de Ice Tea içince bütün yorgunluğum gidiyor! Hem tatlı hem soğuk! Gazlı da değil yani..”

Hatice Öğretmen tam bir şey söyleyecekti ki ormanın içinden parıldayan bir ışık geldi. Gözlerini kırpıştıran çocuklar, karşılarında uzun pelerinli, gözlüklü tuhaf bir adam gördüler.

Gözlüklü Tuhaf Adam:
“Selam genç dostlar! Ben Sihirli Profesör Vitamin. Bugün size zamanın içinden parelel evrenlere geçebileceğiniz bir deneyim yaşatacağım. Sağlıklı mı yaşamak istersiniz, yoksa… lezzetli ama tehlikeli bir yola mı devam etmek istersiniz? Yolcuğumuzun sonunda siz karar verin”

Ömer Efe:
“Ne demek şimdi bu? Filmlerdeki gibi mi yani!! Aman tanrımm ”

Tuğçe:
“Siz sihirli misiniz? Gerçek misiniz ?”

Sihirli Profesör Vitamin (gülümseyerek):
“Gerçeğim. Ama şimdi sizi biraz farklı bir ‘gerçeğe’ götüreceğim. Genç dostlarım zamanı bükmeye ve parelel evrenlerde yolcuğa hazır mısınız?”

Çocuklar ‘‘evet” anlamında şaşkın şaşkın başlarını salladılar. Dışarıdan bakıldığında far tutulmuş tavşancıklar gibiydiler..

Sihirli Profesör Vitamin bastonunu yere vurdu. Bir anda çevreleri döndü, renkler birbirine karıştı.

Sağlıksız Seçimlerin Acı Gerçeği

Gözlerini açtıklarında Ömer Efe ve Tuğçe kendilerini bir üniversitenin kampüsünde buldular. Üzerlerinde yetişkin kıyafetleri vardı elleri ayakları gövdeleri kocaman olmuştu. Artık 20 yaşındalardı. Etraflarına şaşkın şaşkın bakarken ilk olarak ne olduğunu anlayamadılar.

Tuğçe:
“Ömer Efe… Biz büyümüşüz… Ama niye yaaaaa çok üzüldüm… Ben bu üniversiteye gitmeyi hiç düşünmezdim. Hayalim …… üniversitesiydi..!!”

Ömer Efe:
“Sanırım… Evet büyümüşüz. Ama kendimi iyi hissetmiyorum.” ”Aaaaaa haklısın. Ne hayallerim vardı üniversite için… Niye …….. üniversitesine gidememişim?? Offf yaaa..!!

Tuğçe üzüntüyle bir banka oturdu. Elini önce karnına götürdü.

Tuğçe:
“Sabah kahvaltıda yine salam ve sosis yedim. Midem yanıyor. Her gün böyle olmaya başladı.” ”Yanında kola var mı? İçersem belki iyi gelir.”

Ömer Efe:
“Ben de dün gece kola ile büyük bir paket noodle yedim. Sabah uyandığımda başım ağrıyordu. Derse konsantre olamadım.” ”Al benim kolama devam et”

Tuğçe, avuçlarını yüzüne kapattığında yüzünün sivilcelerle dolu olduğunu hissetti ve morali bozuldu.

Tuğçe:
“Ne zaman bu kadar kötüleştik? Biz sağlıklı ve başarılı birer çocuktuk…”

Sihirli Profesör Vitamin (Arkalarından çıkageldi)
”Maalesef yediğiniz sağlıksız gıdalar – özellikle içinde şeker ve katkılı maddeleri olan paketli ürünler – zaman içinde zekanızı zayıflattı. O pırıl pırıl düşünceleriniz sislendi ve başarabileceğiniz meslekleri kazanmanız mümkün olmadı genç dostlarım ve bu sadece başlangıç. Zaman hızla akacak ve siz bu hatalı beslenmelerinizin sonuçlarını göreceksiniz. Hazır olun…”

Sihirli Profesör Vitamin Bastonunu yere vurdu, zaman ileri sardı.

Artık 30 yaşındaydılar. İşe gitmek için sabah uyanan Ömer Efe, aynada göz altındaki mor halkaları gördü. Hâlsizlik içindeydi. Daha 30 yaşında yaşlı çökmüş bir dede gibi görünüyordu

Ömer Efe:
“Her sabah kendimi yorgun hissediyorum. Ne zaman sağlıklı bir sabah yaşadım hatırlamıyorum. Yine doktora girmeliyim… Aslında ne zaman doktora gitsem aynı şeyleri duyuyorum Sürekli fast food yeme… Sürekli abur cubur tüketme...”

Hastaneye gittiğinde kan testleri yapıldı. Doktor kaşlarını çatmıştı.

Doktor:
“Trigliserid değeriniz çok yükselmiş. Karaciğer değerleriniz de yüksek yani karaciğeriniz yorgun. Kan şekeriniz dengesiz ve alarm veriyor. Acilen diyet ve egzersiz yapmanız gerekiyor.”

Ömer Efe başını eğdi. Sporu yıllar önce çocukluğunda bırakmıştı.

Tuğçe ise bilgisayar başında çalışırken nefes nefese kalıyordu. Oturduğu yerde bile terliyordu. Cildi hiç de istediği gibi güzel değildi… Hele her gün makyaj yapması sadece günü kurtarıyor ve giderek cildini daha da bozuyordu…

Tuğçe (İçinden kendi kendine konuşuyordu)
“Bu yaşta bu kadar yorgun hissetmek normal değil. Ama hala akşamları televizyon karşısında noodle yemeye devam ediyorum. Belki biraz daha geç yemezsem daha iyi olur… Karnım kalçalarım bacaklarım eskisi gibi değil çok kilo aldım.”

Sihirli Profesör Vitamin tekrar bastonunu yere vurdu.

Zaman daha da hızlandı. Artık 40 yaşlarındaydılar. Tuğçe‘nin beli ağrıyor, dizleri sızlıyordu. Oldukça kilo almıştı ve arkadaşlarının çocuklarından da ”Nine” kelimesini duyar olmuştu. Oysa daha 40 yaşındaydı…

Bir hastanede kontrole gittiklerinde doktorun söyledikleri sarsıcıydı.

Doktor:
“Kilonuz yaşınıza göre oldukça fazla. Eklem yükünüz artmış, diz ağrılarınızın temel sebebi bu. Ayrıca tansiyon değerleriniz de yüksek seyrediyor. Belli ki işlenmiş karbonhidratlardan (paketli gıdalar – noodle, cips vb gibi) vaz geçemiyorsunuz. Bu da sizin sağlığınızı giderek bozuyor ve daha fazlasıyla bozacak da… ”

Tuğçe şaşırmıştı.

Tuğçe:
“Ben daha 40 oldum… Bu kadar erken mi başlar bu sorunlar?”

Doktor ciddi bir ifadeyle cevap verdi:

Doktor:
“Size her gelişinizde söylüyorum sağlıksız beslenme ve hareketsizlik yıllar boyunca birikir. Sorunlar birden değil, yavaş yavaş ortaya çıkar.”

Ömer Efe ise bir sabah göğsünde ağrıyla uyandı. Hastaneye kaldırıldığında doktorlar küçük bir kalp krizi geçirdiğini söylediler.

Ömer Efe:
“Kalp krizi mi? Daha çok gencim ben…”

Doktor başını salladı.

Doktor:
“Kalbiniz sizden çok daha hızlı yaşlanmış. Aşırı şekerli ve yağlı gıdalar, içtiğiniz gazlı kola, gazoz ve gazsız İce tea, kutulanmış meyve suları gibi sağlıksız sıvılar, uzun süreli hareketsizlik ve sigara alışkanlığı… Bunlar birlikte büyük risk oluşturur. Her biri ayrı ayrı çok zararlıdır ve az içiyorum – tüketiyorum demek de mazeret olamaz”

Sihirli Profesör Vitamin bir kez daha bastonunu yere vurdu.

Artık 50 yaşındaydılar. Ömer Efe her sabah bir avuç ilaç içiyordu: şeker, tansiyon ve trigliserid yüksekliği için. Tuğçe ise diz ağrılarından dolayı baston kullanıyor, içtiği ilaçların çokluğundan hepsini tek tek sayamıyordu.

Tuğçe:
“Çocuklarıma eşlik edemiyorum. Evden pek dışarı çıkasım yok ağrılardan ve tabi ki bu kilolar da çok yoruyor beni. Aslında gençken tembeldim düzenli spor yapmadım hiç. Bu yaşa gelince bunun bedeli daha ağır oluyor.”

Ömer Efe:
“Ben de sürekli halsizim. Hiçbir şeye hevesim yok. İlaçsız bir günüm yok artık.”

İki arkadaş bir parkta buluştuklarında konuşmaları hüzünlüydü.

Tuğçe:
“Hatırlıyor musun? Hatice Öğretmenimiz de hep söylerdi…”

Ömer Efe:
“Evet… Ve keşke biri bize deseydi ki bu yiyecekler ileride hayatımızı karartacak… Gülüp geçerdik belki.”

Sihirli Profesör Vitamin son kez bastonunu yere vurdu. Artık 60 yaşındaydılar. Tuğçe tip 2 diyabet hastası olmuştu. Gözlerinde bulanıklık sebebi ile görmekte oldukça zorlanıyordu. Kilosu aynıydı ama hastalıklarının ve ilaçlarının sayısı artmıştı. Ömer Efe ise ikinci kez kalp krizi geçirmiş büyük bir kalp ameliyatı olmuştu. Merdivenle bir kat yukarı bile çıkamıyordu. İlaçlarının sayısı da artmıştı.

Doktor (Ömer Efe‘ye):
“Artık fiziksel aktiviteniz çok sınırlı olmalı. Kalp krizi ve devamında ameliyat sonrası toparlanmanız uzun sürecek.”

Ömer Efe yatağında gözlerini tavana dikti.

Ömer Efe:
“Yürüyememek… Bu yaşta çocuk torun sevememek… Her şey çocukken gençken yediğim Noodel, cips, bisküvi, kola, Ice Tea, cips gibi işlenmiş gıdalara mı bağlıydı?”

Tuğçe artık insülin iğnesi kullanıyor, yemeklerini doktor gözetiminde yiyordu. Yine de hastalıkları ilerliyordu. Sık sık hastaneye gitmek zorundaydı.

Son bir baston sesiyle 70 yaşlarına ulaştılar. Artık ikisi de bastonla yürüyen, sık sık hastane kontrollerine giden yaşlı insanlardı. Yanlarında torunları olsa da, onların temposuna yetişemiyor, oyuna katılamıyorlardı.

Ömer Efe:
“Keşke çocukken Hatice Öğretmen bizi uyardığında dinleseydik. Tüm dediklerini yapsaydık…”

Tuğçe:
“Keşke bu yolculuğu çok daha önce yapabilseydik. Ama artık geri dönüş yok…”

Sihirli Profesör Vitamin yanlarına geldi. Yüzünde ciddi bir ifade vardı.

Sihirli Profesör Vitamin:
“Ama gerçek hayatta hâlâ zamanınız var. Bu bir uyarıydı. Gerçek gelecek henüz yazılmadı. Şimdi, diğer yolu görmeye hazır mısınız?”

İkisi de başlarını sallarken gözleri dolmuştu. Sağlıksız seçimlerin nasıl görünmez zincirlerle onları yıllarca bağladığını ve sonunda yaşamlarını kısıtladığını tüm detaylarıyla görmüşlerdi.

Sağlıklı Seçimlerin Işıltılı Geleceği

Gözlerini açtıklarında Ömer Efe ve Tuğçe kendilerini bir sabah koşusunun ortasında buldular. Üzerlerinde eşofmanlar vardı. Güneşli bir ilkbahar sabahıydı. Hava tertemizdi. Ellerindeki su şişeleriyle bir parka doğru koşuyorlardı.

Tuğçe (koşarken gülümseyerek):
“Ömer Efe! Bu nasıl olur? Biz… yine büyüğüz ama bu sefer enerjimiz hiç bitmiyor!”

Ömer Efe:
“Vay canına! Aynaya bak! 20 yaşındayız yine de cildimiz çocuklarınki gibi tertemiz!”

Nefesleri düzenli, vücutları zinde, yüzleri pırıl pırıldı. Koşuyu bitirdiklerinde bir banka oturdular ve yanlarında getirdikleri üzerinde peynir parçaları olan yeşil salatalarını çıkardılar.

Tuğçe: (Gülümseyerek ve göz kırparak)
“Şekerli gofretler yok mu?”

Ömer Efe (gülerek):
“Aklımı yitirmedim Gofret yiyecek kadar, tatlı atıştırmalık için küçük kavanozumda bal var. Salatanın yanında kendi yaptığım yoğurtan yaptığım ayran getirdim. Tabi ki sana da…”

Sihirli Profesör Vitamin bir anda yanlarında belirdi. Ceketinin yakasına papatya iliştirmişti, keyfi yerindeydi.

Sihirli Profesör Vitamin:
“Hoş geldiniz. Bu, sağlıklı seçimler yaptığınız evren. Sizi zamana doğru bir yürüyüşe çıkaracağım. Hazırsanız…”

Bastonunu yere hafifçe dokundurdu ve zaman ileri sardı.

Ömer Efe ve Tuğçe artık 30 yaşındaydılar. Ömer Efe sabah kahvaltısında avokado ve yumurta yerken, Tuğçe yogasını tamamlayıp kahvaltıya eşlik etti. Her sabah muhakkak yumurta yiyorlardı. Sonrasında birlikte işe gittiler. Ömer Efe bilim insanı olmuştu, araştırmalar yapıyor bir gurup genç bilim öğrencisine eğitim veriyordu. Herkesin çok şaşırdığı. bir ustalığı daha vardı. Füzyon mutfağında muazzam bir gastronomi insanı olmuştu, Tuğçe ise genç yaşına rağmen tanımış bir Mimar olmuştu. İnşaat ve mimari dünyasında genç dahi diye tanınıyordu.

Ömer Efe:
“Sağlıklı ve lezzetli füzyon mutfağına bayılıyorum. Bir bilim dalı olmalı bence. Öğrencilerime eğitimlerimde hep söylüyorum. Yetinmeyin, durmayın daima okuyun ve çok çalışın” “Ve ben onların alışkanlıklarını değiştirerek kendilerini sevmelerine yardımcı oluyorum. Harika işlerim var.”

Tuğçe:
“Dünyanın hemen her ülkesinden yeni proje teklifler geliyor. İşlerimi ve ekibimi düzene koyuyorum. Çalışmak – başarmak çok önemli tabii ki hayatımı da sağlıklı ve huzurlu yaşamayı ihmal etmiyorum. Kendime de zaman ayırıyorum”

Akşamları yürüyüş yapıyor, ara sıra doğa kamplarına katılıyorlardı. Tuğçe haftada üç gün düzenli yüzmeye gidiyor, Ömer Efe fitnes yapıyordu. İkisi de sağlıklı ve formdaydı. Vücutlarında fazla yağ neredeyse yok gibiydi.

Sihirli Profesör Vitamin tekrar bastonunu yere vurdu. Artık 40 yaşındaydılar.

Tuğçe’nin iki çocuğu vardı. Bahçede sebze yetiştiriyor, onlara nasıl sağlıklı beslenmeleri gerektiğini öğretiyordu. İşlerini evinden yönetiyor, haftanın belirli gün ve saatlerinde ofisine gidiyordu. Ömer Efe’nin de iki çocuğu vardı. Gastronomi alanında harikalar yaratırken uluslararası yeni bir bilim ödülü almıştı.

Tuğçe:
“Bak çocuklar, şu yeşillikler bağışıklık sisteminizi güçlendirir. Şu mor meyveler beyin sağlığı için çok iyidir.”

Çocuklar da annelerine hayranlıkla bakıyordu.

Ömer Efe Yıllık hem diş hem de genel sağlık kontrollerine düzenli giderdi, sonuçlar hep mükemmeldi.

Doktor (gülümseyerek):
“Ömer Efe Bey, kan değerleriniz olağanüstü. Yaşınız 40 ama sonuçlarınız 25-30 yaş arası gibi… Sizin yaş grubunuzda bu formda olmak nadir görülen bir durum.”

Ömer Efe:
“Bu sonuçlar, Hatice öğretmenimin sözleri ve benim emeğimin meyvesi. Bir orman yürüşünde sihirli biir dokunuşla değişti dünyam. Çocukken abur cuburu sağlıksız tüm gıdaları bıraktım, hayatım değişti.”

Sihirli Profesör Vitamin tekrar bastonunu yere vurdu. Zaman bir kez daha aktı. Artık 50 yaşındaydılar.

Ömer Efe hâlâ aktifti. Sabahları koşu, öğleden sonraları fitness yapıyordu. Tuğçe ise sağlıklı yaşam üzerine de kendini geliştirmiş halk eğitim seminerleri de veriyordu. Hatta bu konuda üç de kitap yazmıştı.

Tuğçe:
“Okuyuculara anlatmak istediğim en önemli şey, her şeyin çocuklukta Hatice öğretmenim ile başladığı.” diyordu.

Bir sabah kahvaltı masasındaydılar.

Ömer Efe, Bol tereyağda iki yumurta, tere, roka, salatalık ve domates, Tuğçe ise haşlanmış yumurta ve taze cevizli yoğurt yiyordu.

Sihirli Profesör Vitamin tekrar bastonunu yere vurdu. Zaman ilerledi, 60 yaşına geldiler.

Artık torunları vardı. Ama öyle bastonla gezen büyükanneler, büyükbabalar değillerdi. Ömer Efe torununu sırtına alıp parka götürebiliyordu. Tuğçe torunlarına mutfakta sağlıklı kekler yapmayı öğretiyordu.

Tuğçe (torunlarına):
“Bakın bu keki rafine şekerle değil, muz püresiyle tatlandırıyoruz. Hem lezzetli hem sağlıklı!”

Torun (gülerek):
“Babaanne bu daha güzelmiş!”

Ömer Efe ise torunlarıyla bisiklet sürerken yarışlar yapıyordu.

Ömer Efe:
“Hazır mısınız çocuklar? Kim daha hızlı pedal çeviriyor bakalım!”

Torun (bağırarak):
“Dedeee yavaşla! Bu yaşta bu kadar hızlı nasıl gidiyorsun?”

Ömer Efe (gülerek):
“Sağlıklı beslenirsen, her yaşta enerjin olur!”

Ve son baston sesiyle 70 yaşına ulaştılar. İkisi de hala aktifti.

Ömer Efe sabah yürüyüşlerinden sonra kitap okuyor, Tuğçe topluluklara gönüllü sağlık seminerleri veriyordu. Hafızaları yerindeydi, eklem ağrıları yoktu, ilaç kullanmaya gerek kalmamıştı.

Bir sabah, el ele tutuşmuş ormanda yürüyüşe çıktılar. Ağaçların arasında, kuş sesleri arasında yürürken geçmişi andılar.

Ömer Efe:
“Biliyor musun, sağlıklı yaşam sadece hastalıklardan uzak olmak değilmiş. Bu, yaşamın tadını doyasıya çıkarabilmek demekmiş.”

Tuğçe:
“Ve torunlarımızla birlikte koşabilmek, dondurma yemek yerine evde meyve salatası yapmak, onların kahramanı olmak demekmiş.”

Ömer Efe:
“İşte gerçek zenginlik bu…”

Ömer Efe:
“Hatırlıyor musun? Hatice Öğretmenimizle ormanda yürüyüş yapmıştık. Ve sonra sihirli bir Sihirli Profesör Vitamin gelmişti…”

Tuğçe:
“Evet! Ve o Sihirli Profesör Vitamin bize geleceğimizi göstermişti. Biz bu yolu seçtik, iyi ki de öyle yaptık.”

Ve o anda, sihirli Sihirli Profesör Vitamin tekrar karşılarına çıktı. Gülümsüyordu.

Sihirli Profesör Vitamin:
“Geleceğinizin bu hali, küçükken verdiğiniz doğru kararların sonucuydu. Hatice Öğretmeninizle çıktığınız o yürüyüş… Sizi bugünlere getiren o ilk adımdı.”

Bir ışık parladı. Her şey döndü, döndü… Ve kendilerini yine Hatice Öğretmen’le birlikte ormanda yürürken buldular. El eleydiler, ama şimdi her şey değişmişti.

Tuğçe çantasındaki gofreti çıkardı ve Ömer Efe’ye baktı.

Tuğçe:
“Biliyor musun… Canım artık bunu istemiyor.”

Ömer Efe (gülerek çantasına elini attı):
“Aaaaa bu kutudaki sıvı da benden uzak dursunnn.” diye bağırdı

Hatice Öğretmen döndü ve onları gülümseyerek izledi.

Hatice Öğretmen:
“Ne güzel… Gerçek öğrenme, doğru zaman geldiğinde fark etmektir çocuklarım.”

Ömer Efe ve Tuğçe, başlarını sallayarak Hatice Öğretmen ve sınıf arkadaşları ile birlikte ormanın derinliklerine doğru yürümeye devam ettiler. Hayat artık bambaşka görünüyordu.

✨ ✨ ✨

Hikaye Sonu – Hatırlayın bakalım neler öğrendik?

✅ Ne yersek, o oluruz. Sağlıklı beslenmek vücudumuzu güçlü, enerjik ve mutlu yapar.
❌ Cips, kola ve salam gibi yiyecekler lezzetli olabilir ama uzun vadede sağlığımıza zarar verir.
🏃‍♀️ Düzenli spor yapmak sadece bedenimizi değil, ruhumuzu da güçlü tutar.
🧠 Sağlıklı alışkanlıklar sayesinde hafızamız güçlü olur, okullarda ve işlerde daha başarılı olabiliriz.
👨‍👩‍👧‍👦 İyi alışkanlıklar sadece bize değil, ileride çocuklarımıza ve torunlarımıza da örnek olur.
💡 Her seçimimiz geleceğimizi değiştirir. Küçük yaşta aldığımız kararlar büyüdüğümüzde büyük farklar yaratır.
🌳 Doğada vakit geçirmek ve hareketli olmak sağlıklı yaşamanın bir parçasıdır.
🍎 Elma, badem, yoğurt gibi besinler vücudumuzu güçlendirirken, şekerli ve hazır gıdalar zayıflatır.
❤️ Kendimizi sevmek, bedenimize iyi bakmakla başlar.

Dr. Mustafa KEBAT

📚 📚 📚

Sayın okuyucu,

Yukarıda yer alan hikaye firmalarımız Tetkik OSGB – Tetkik Danışmanlık tarafından sosyal sorumluluğumuz olan çocuklarımızı bilgilendirmek, okumaya, çalışmaya, doğal hayata heveslendirmek ülkemize ve geleceğimize yararlı bireyler olabilmelerine katkı sağlamak maksadı ile yayınlanmıştır.

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz. Varsa hatalarımızı bildirmeniz daha faydalı olmamıza desteğiniz bizim için çok değerli.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni10 Haziran 2025