Acı biber yetiştiriciliği MÖ 5. binyıl civarında başladığı bilinmektedir. Kökeninin Bolivya olduğu tahmin edilmektedir. Acı biberler, Amerikanın keşfinden yani Kolomb Değişimi’nden sonra Avrupa’ya getirilmiştir.
İçeriğinde tüm sağlık yararlarından sorumlu olan kapsaisin maddesi bulunmaktadır. Kapsaisin saf haliyle katı, renksiz, hidrofobik, oldukça uçucu ve oldukça keskin bir maddedir.
Bir Yemek Kaşığı Acı Biberin İçeriği
- 17 kcal enerji değeri mevcuttur.
- A vitamini günlük ihtiyacın %44’ü
- C vitamini günlük ihtiyacın %7’si
- B6 vitamini günlük ihtiyacın %6’sı
- E Vitamini günlük ihtiyacın %’si 8
- Potasyum günlük ihtiyacın %3’ü
Acı Biber – Kapsaisin Sağlığa Etkileri
1 – Metabolizmayı hızlandırır
Kapsaisin, vücudun kalori yakma yeteneği olan termojenezi arttırarak metabolizmayı hızlandırır ve kilo kaybına yardımcı olur. Ghrelin’i (açlık hormonu) düşürerek açlık hissini azaltır, bu vesile ile kişinin kilo kontrolünde destek olur.
2 – Kalp Damar Sağlığına İyi Etkilidir
Kapsaisin, kan damarlarında genişleme (vazodiatasyon) yolu ile kan basıncını düşürürü. LDL kolesterolün düşürülmesinde ve HDL kolesterolüN yükseltilmesinde rol oynar. Kanın pıhtılaşmasını önleme mekanizmasına katılarak kalp krizi ve felç riskini azalmasında rol oynar.
3 – Sindirim Sistemini Aktive Eder
Kapsaisin, sindirim enzimlerini uyarır. Bu yolla alınan gıdaların emilimini artar. Aynı zamanda mide barsak sisteminde gaz, şişkinlik ve hazımsızlığı oluşumunu önlemede etkin rol oynar. Antibakteriyel özelliği mide enfeksiyonları için önleyici ro oynar.
4 – Ağrı Kesici ve İltihap Giderici Özelliği
Kapsaisin, P maddesini (Beyne ağrı sinyalleri gönderen bir nörotransmitter) bloke eder. Kapsaisin, eklem ağrısı, artrit ve sinir ağrılarına etkili olduğu için günümüzde kremlerin içeriğinde kullanılmaktadır. Migren ve kas ağrılarında da ağrının kesimesine destek olmaktadır.
5 – Üst Solunum Yollarında Etkilidir
Kapsaisin doğal bir dekonjestandır. Burunda mukusu inceltirken ve sinüslerde basıncı hafifletir. Bu yolla burun tıkanıklığını gidererek soğuk algınlığı, grip ve alerji bulgularını azaltır.
6 – Kan Şekerinin Düzenlenmesinde Rol Oynar
Kapsaisin, hücrelerin insülin duyarlılığını artırarak kan şekeri seviyesinin düzenlenmesine destek olur. Yemek sonrası hızlı gelişen kan şekeri yükselmesini dengeleyerek diyabet hastalarının kan şekeri regülasyonuna destek olur.
7 – Kanser Hücrelerinin Büyümesini Engellediği Öne Sürülmektedir
Kapsaisin ile yapılan araştırmaların ön sonuçlarına göre özellikle prostat, akciğer ve pankreas kanserinde kanser hücrelerinin büyümesini engelleyici aktivitesi olduğu kanıtları mevcuttur. Lakin araştırmalar derinleşip bulgular netleşmeden kesin bir bilgi demek doğru değildir.
Kanser hücrelerinde apoptozu teşvik ederek, normal hücrelere zarar vermeden etki ettiği görülmüş.
Ayrıca biber bağışıklık sistemini güçlendiren C vitamini açısından da zengindir.
Gelelim bu kadar yararı olan Cayenne biberinin (Azalarak da olsa diğer acı biber çeşitlerinde benzer iyi etkiler ve istenmeyen etkiler mevcuttur) istenmeyen etkilerine;
Cayenne Biberi İstenmeyen Etkileri
- Gastrointestinal Etkiler
- Midede ekşime
- Reflü
- Mide ağrısı
- Bulantı
- Kusma
- Kramplar
- Göz tahrişi
- Kızarıklık
- Sulanma
- Kaşıntı
- Cilt tahrişi
- Döküntüler
- Yanma
- Kaşıntı
- İlaçlarla Etkileşim
- Steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar ile
- Kan incelticiler ile
- Bazı astım ilaçları ile
Gibi etkileri ve ilaç uyumsuzlukları olabileceği dikkate alınmalıdır.
DİKKAT:
Cayenne biberi veya diğer acı biberlere dokunduğunuzda ellerinizi çok iyi yıkamalı ve bir süre elleriniz vücudunuza temas ettirmemelisiniz.
Emzirenleri ve gebelerin acı biber yeme konusunda çok daha dikkatli olması gerekir.
Allerjileri yada kronik hastalığı olanların da acı yeme konusunda çok daha dikkatli olmaları gerekir.
En doğrusu her tür fazlaya dair süreçte hekiminize danışmalı ve onayını almalısınız.
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler
Kapsaisin lipofiliktir ve bu nedenle kolayca emilebilir.
Hem nosiseptif hem de nosiseptif olmayan yapılarda bulunabilen TRPV1 reseptörüne ulaşır ve onu aktive eder.
Kapsaisinin bağlanması, reseptör aktivasyonuna yol açar ve bunun üzerine uzun süreli bir duyarsızlaşma durumu hakim olur; bu ikinci durum, kapsaisinin kronik ağrı sendromlarında ve hiperplazilere, iltihaplanmaya ve iltihaplı cilt hastalıklarına, çeşitli dermatozlara ve kemoterapi kaynaklı ve radyoterapi kaynaklı mukozitlere karşı kullanımını oldukça ümit verici hale getirir
Kapsaisin: Ortaya Çıkan Farmakolojik ve Terapötik Görüşler https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11352336/
Kapsaisin https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459168/
Kapsaisinin mekanizmaları ve klinik kullanımları https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24211679/
Kapsaisin: Mekanizmaları ve Ağrı Tedavisi ve Diğer Klinik Öncesi ve Klinik Kullanımları Hakkındaki Güncel Anlayış https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6273101/
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü