18 Temmuz 2025

Türkiye – AB – ABD Mesleki Maruziyet Limitlerinin Kıyaslaması

Kimyasal Maruziyetin Evrensel Dili – TLV, TWA, STEL

Kimyasal maddelere maruziyet, modern endüstriyel üretim süreçlerinin kaçınılmaz bir parçasıdır. Solunan bir buhar, ciltle temas eden bir çözücü ya da gözle fark edilmeyen bir toz tanesi; eğer doğru sınırlar içinde denetlenmezse, çalışan sağlığı üzerinde kalıcı hasarlar bırakabilir. Bu nedenle ülkeler, bilimsel veriler ışığında “ne kadarına, ne kadar süreyle ve hangi sıklıkla maruz kalınabileceğini” belirlemek amacıyla mesleki maruziyet limitleri geliştirmiştir.

Bu bağlamda, TLV (Threshold Limit Value), TWA (Time-Weighted Average) ve STEL (Short-Term Exposure Limit) gibi kavramlar, yalnızca birer teknik terim değil; aynı zamanda insan hayatını güvence altına alan bilimsel eşik değerlerdir. Ancak bu değerlerin yorumlanışı, hesaplanışı ve uygulama biçimi her ülkenin mevzuatına, teknolojik alt yapısına ve iş sağlığı kültürüne göre farklılık gösterebilir.

Mesleki Maruziyet Limitlerinin Üçlü Kıyaslaması: Türkiye – AB – ABD

Kriter	Türkiye	Avrupa Birliği (AB)	Amerika Birleşik Devletleri (ABD)
Yasal Dayanak	28733 sayılı “Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik”	Direktif 98/24/EC (Kimyasal Ajanlar Direktifi) ve 2000/39/EC (İlk Limitler Direktifi)	OSHA (Occupational Safety and Health Administration) – 29 CFR 1910.1000
Uygulanan Limit Türleri	TWA (zorunlu), STEL (bazı maddeler için), TLV değerleri ACGIH referanslıdır ama bağlayıcı değildir.	TWA ve STEL kullanılır, “Binding” ve “Indicative” değerler ayrımı yapılır.	PEL (Permissible Exposure Limit), REL (Recommended Exposure Limit – NIOSH), TLV (ACGIH önerisi olarak).
Yasal Bağlayıcılık	Yönetmelikte verilen değerler bağlayıcıdır. TLV, tavsiye niteliğindedir.	Binding (zorunlu) değerler tüm üye devletlerde uygulanmak zorundadır.	OSHA PEL değerleri yasal zorunluluktur; TLV ve REL yalnızca öneri niteliğindedir.
Referans Kurumlar	İSGÜM (İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı	SCOEL (bilimsel komite), Avrupa Komisyonu	OSHA (yasal), NIOSH (araştırma), ACGIH. (bilimsel referans)
TWA Süresi	8 saatlik zaman ağırlıklı ortalama.	8 saatlik zaman ağırlıklı ortalama.	8 saat (PEL-TWA), ayrıca bazı maddeler için 10 saatlik REL-TWA tanımları da mevcuttur.
STEL Süresi ve Kullanımı	15 dakikalık sınır, sadece bazı maddelerde belirtilmiştir.	Genellikle 15 dakika olarak uygulanır, sıkça kullanılır.	15 dakikalık kısa süreli limit (STEL) OSHA ’da az yer alır, NIOSH ve ACGIH daha kapsamlı kullanır.
TLV Kullanımı	Yasal değil, ancak İSG uzmanları tarafından teknik referans olarak yaygınca kullanılır.	SCOEL değerleri TLV benzeri bilimsel verilerden etkilenir; ACGIH verileri dolaylı etki yapar.	ACGIHTLV listesi teknik dünyada çok yaygın; OSHA yalnızca bazı TLV’leri yasal PEL olarak benimser.
Güncelleme Sıklığı	Çok yavaş – Türkiye’deki maruziyet limitleri 2013 yılında yayımlandı ve az sayıda güncellendi.	Periyodik olarak gözden geçirilir, bilimselliği yüksek sistemdir.	OSHA limitleri genellikle eskidir (1970’lerden kalma birçok değer hâlâ geçerli). ACGIH her yıl günceller.
Denetim Mekanizması	İSG denetçileri ve müfettişler aracılığıyla uygulanır.	AB ülkeleri kendi ulusal otoriteleri ve iş müfettişleriyle kontrol eder.	OSHA aracılığıyla doğrudan yaptırım uygulanır.
Uygulama Alanı	Tüm sektörlerde geçerli. Örnek: boya, solvent, metalurji, petrokimya, laboratuvarlar.	Sanayi, sağlık sektörü, gıda üretimi, atık yönetimi vb.	Madencilik, sanayi, enerji, tarım ve hatta ofis ortamlarına kadar geniş bir kapsama sahiptir.
Eğitim ve Uygulama Bilinci	İSG uzmanları ve işyeri hekimlerine yönelik eğitimlerde vurgulanır; ancak sahada uygulama kalitesi değişkendir.	Teknik personel genellikle yüksek farkındalığa sahiptir, mevzuat detaylı açıklanır.	Mühendisler, teknisyenler ve İSG profesyonelleri için zengin dokümantasyon ve uygulamalı rehberler mevcuttur.
Maruziyet Limitlerinin Etki Alanı	Türkiye’de limitler genel sağlık koruması için belirlenir; hassas gruplara özel limitler nadiren tanımlanmıştır.	AB limitleri, genetik yatkınlıklar, gebe çalışanlar ve kronik hastalıklar gibi özel durumları da dikkate alabilir.	ABD’de hassas popülasyonlara yönelik araştırmalar vardır ancak limitler genelde “ortalama işçi” için belirlenir.

🎯 🎯 🎯

Öne Çıkan Farklılıklar

Özellik	Türkiye	AB	ABD
Güncelleme sıklığı	Yavaş (2013 sonrası büyük değişiklik yok)	Orta – Bilimsel kurul önerisiyle güncellenir	ACGIH: Yıllık, OSHA: Çok yavaş
Yasal geçerlilik	TWA: Bağlayıcı STEL: Sınırlı	TWA & STEL: Bağlayıcı veya öneri (duruma göre)	PEL: Bağlayıcı REL & TLV: Öneri
Risk kontrol zinciri	KKD ve havalandırma ön planda	İş organizasyonu ve mühendislik önlemleri öncelikli	Risk hiyerarşisi katı: Eliminasyon > Substitüsyon > Mühendislik

💡 💡 💡

Sınır Güvence Değil – Maruziyet Limitlerinin Evrensel Sorumluluğu Var

Maruziyet limitleri, yalnızca rakamsal değerler olarak görülmemelidir. Her TLV, TWA ya da STEL; ardında yüzlerce toksikoloji çalışmasının, binlerce iş kazası kaydının, on binlerce işçinin yaşanmış deneyimlerinin damıtılmış halidir. Bu nedenle bu limitlere uymak, sadece yasal bir zorunluluk değil; aynı zamanda etik ve insani bir sorumluluktur.

Türkiye’nin mevcut sistemi, Avrupa Birliği ile büyük ölçüde uyumlu olmakla birlikte, güncelleme sıklığı, bazı maddelerdeki eksik limitler ve uygulama pratiklerinin zayıflığı gibi sorunlarla mücadele etmektedir.

Ülkemiz, genellikle AB mevzuatıyla uyumlu olarak TWA ve STEL değerlerini baz almaktadır. Ancak AB’ye kıyasla güncelleme sıklığı daha düşük ve belirli maddelerde STEL eksikliği gözlenmektedir.

TLV değerleri, İSG profesyonellerinin teknik değerlendirmelerinde sıkça başvurulan kaynaklar arasında yer alır lakin yasal geçerliliği yoktur.

Türkiye’de kimyasal güvenlik eğitimi, sahada uygulama kalitesini artıracak şekilde yeniden yapılandırılmalı; ölçüm ve izleme altyapısı güncellenmelidir.

Öte yandan, Amerika Birleşik Devletleri örneği, bilimsel üretim kapasitesi ile mevzuat arasında ciddi bir zaman farkı olduğunu, OSHA limitlerinin yıllarca güncellenmeden kaldığını söyleyebiliriz

Bu tablo, bize şunu öğretmektedir: Mesleki maruziyet sınırları, statik ve sabit değil, sürekli yeniden yorumlanması gereken canlı bilgiler bütünüdür. Bu sınırları sadece belgelemek değil, aynı zamanda anlamak, uygulatmak ve denetlemek, yaşamı korumanın bilimsel adımıdır.

İş güvenliği kültürünün derinleştiği bir gelecekte, bu limitlerin yalnızca “kaç ppm tehlikelidir” sorusuna değil; aynı zamanda “bir insanın sağlığı, hangi eşikte bozulur?” sorusuna da yanıt verdiği bilinciyle hareket etmek gerekir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği18 Temmuz 2025

17 Temmuz 2025

Kurumsal Kardiyovasküler Risk Takip Protokolü

Çalışanların kalp ve damar sağlığını korumak ve erken riskleri tespit ederek müdahale etmek amacıyla geliştirilen kapsamlı bir “Kurumsal Kardiyovasküler Risk Takip Protokolü” yer almaktadır. Bu protokol, işyeri hekimleri, İSG profesyonelleri ve yöneticiler için uygulanabilir, ölçülebilir ve sürdürülebilir bir yol haritası sunar.

Kurumsal Kardiyovasküler Risk Takip Protokolünün Amacı

Çalışanların kalp-damar sağlığını korumak, risk gruplarını erkenden belirleyerek yaşam kalitesini ve iş gücü verimliliğini artırmak, ani kalp krizlerini ve kardiyovasküler olayları önlemeye yönelik bilimsel ve sistematik bir tarama programı geliştirmektir.

Kurumsal Kardiyovasküler Risk Takip Protokolünün Kapsamı

Bu protokol, aşağıdaki çalışan gruplarını kapsamaktadır:

40 yaş ve üzeri tüm çalışanlar
Ailesinde kalp hastalığı öyküsü bulunanlar
Sigara içenler
Diyabet, hipertansiyon veya obezite hastaları
Yoğun stres altında çalışanlar (ör: vardiyalı işçiler)
Grip sonrası göğüs ağrısı, nefes darlığı gibi şikâyetleri olanlar

Kurumsal Kardiyovasküler Risk Takip Protokolünün Uygulama Basamakları

Ön Değerlendirme ve Anamnez

Ailede kalp hastalığı öyküsü
Kişisel sağlık geçmişi (diyabet, hipertansiyon vb.)
Sigara, alkol ve madde kullanımı
Fiziksel aktivite ve beslenme alışkanlıkları
Şikayet değerlendirmesi: Göğüs ağrısı, çarpıntı, nefes darlığı, bayılma

Başta olmak üzere ayrıntılı bir anamnez (soy – şahsi geçmişi ve anlık durumunun soru cevap ile değerlendirilmesi) çalışanın sağlık durumunun değerlendirilmesi için çok önemlidir.

Kurumsal Kardiyovasküler Risk Takip Protokolünün Fiziksel Muayene ve Vücut Ölçümleri

Değerlendirme	Sıklık	Notlar
Vücut Kitle İndeksi	Yılda 1	>30: Obezite riski
Bel çevresi	Yılda 1	Erkek >102 cm, Kadın >88 cm riskli
Kan Basıncı (Tansiyon)	Her muayene	>140/90 mmHg: Hipertansiyon şüphesi
Nabız	Her muayene	60-100 normal, aritmi varsa ileri tetkik

Kurumsal Kardiyovasküler Risk Takip Protokolünün Laboratuvar Testleri ve Sıklığı

Test Adı	Frekans	Risk Göstergesi
Total Kolesterol	Yılda 1	>200 mg/dL risklidir
LDL	Yılda 1	>130 mg/dL riskli
HDL	Yılda 1	<40 mg/dL riskli
Trigliserid	Yılda 1	>150 mg/dL riskli
Açlık Kan Glukozu	Yılda 1	>100 mg/dL pre-diyabet
HbA1c	Yılda 1	>5.7 pre-diyabet, >6.5 diyabet
hs-CRP	2 yılda 1	>2 mg/L: yüksek kardiyovasküler risk
Homosistein	3 yılda 1	>15 µmol/L: ateroskleroz riski
Kreatinin, GFR	Yılda 1	Böbrek fonksiyonları (tansiyon ilaçlarıyla ilişkili)
TSH, B12, D Vitamini	2 yılda 1	Kalp ritmi ve genel sağlık için destekleyici

Kurumsal Kardiyovasküler Risk Takip Protokolünün Görüntüleme ve İleri Tetkikleri

Tetkik	Endikasyon
EKG	40 yaş üstü herkese yılda 1
Efor Testi (Treadmill) Kardiyolog Gerek Görürse	Şikâyeti olanlar veya anormal EKG sonrası
Ekokardiyografi Kardiyolog Gerek Görürse	Üfürüm, nefes darlığı, hipertansiyon durumunda
Holter (EKG/Tansiyon) Kardiyolog Gerek Görürse	Ritim bozukluğu şüphesi
Koroner BT Anjiyografi Kardiyolog Gerek Görürse	10 yıl içinde kardiyak risk ≥ %20 çıkanlar
Kalp MR / Sintigrafi Kardiyolog Gerek Görürse	Efor testine kontrendikasyon varsa
Kalsiyum Skoru Kardiyolog Gerek Görürse	Düşük riskli fakat aile öyküsü olan bireylerde

Kurumsal Kardiyovasküler Risk Takip Protokolünün Risk Sınıflandırması

Risk puanlamaları SCORE ya da Framingham Risk Skoru kullanılarak yapılır.

Risk Skoru	Anlamı	Öneri
<10%	Düşük risk	2 yılda 1 kontrol
10–20%	Orta risk	Yılda 1 kontrol ve yaşam tarzı değişikliği
>20%	Yüksek risk	İleri tetkik, uzman yönlendirmesi, tedavi

Kurumsal Kardiyovasküler Risk Takip Protokolünün İşyeri Uygulama Stratejisi

Yıllık Tarama Programı: Mobil sağlık taramaları veya sağlık birimi aracılığıyla
Eğitim Modülü: Kalp sağlığı eğitimi (sigara bırakma, tuz azaltma, fiziksel aktivite)
Beslenme Danışmanlığı: Diyetisyen desteğiyle metabolik sendrom önleme
Psikososyal Destek: Stres yönetimi ve iş-yaşam dengesi atölyeleri

Kurumsal Kardiyovasküler Risk Takip Protokolünün Veri Takibi ve Raporlama

Her çalışanın bireysel sağlık kartı oluşturulur
Veriler dijital ortamda gizlilikle kaydedilir
Yılda 1 defa toplu analiz raporu hazırlanır
Yüksek riskli çalışanlar için bireysel geri bildirim verilir

Kurumsal Kardiyovasküler Risk Takip Protokolünün Acil Durum Eylem Planı (İşyeri Kalp Krizi Senaryosu)

İlk Yardımcı Personel Listesi güncel tutulur
Tüm çalışanlara Temel Yaşam Desteği (TYD) eğitimi
AED (Otomatik defibrilatör) cihazı temini ve eğitimi
Acil durumda 112’ye ulaşım protokolü belirlenir

Kurumsal Kardiyovasküler Risk Takip Protokolünün Performans Göstergeleri (İzleme ve Başarı Kriterleri)

Gösterge	Hedef Değer
Yıllık tarama katılım oranı	>%85
Sigara bırakma programına katılım	>%50
Kalp-damar hastalığı nedeniyle işe devamsızlık	%10’dan az
Acil kardiyak olay sayısı	Yıllık <5 vaka
Riskli bireylerde yaşam tarzı değişikliği başarısı	>%60

Çalışanların kalp-damar sağlık durumlarını değerlendirmek, riskleri teşhis etmek ve olası kardiyovasküler hastalıkları erken saptamak için yapılması gereken tetkik ve tahliller aşağıda kapsamlı bir şekilde listelenmiştir.

Bu liste, tarama (risk belirleme), tanı (mevcut hastalık saptama) ve izlem (mevcut durumun takibi) açısından kategorize edilmiştir:

🧪 1. Temel Kan Testleri (Biyokimyasal Tetkikler)

Test Adı	Amacı / Değerlendirme
Total Kolesterol	Genel kolesterol düzeyi
LDL (Kötü Kolesterol)	Ateroskleroz (damar tıkanıklığı) riskini belirler
HDL (İyi Kolesterol)	Kalp koruyucu rol oynar
Trigliserid	Yağ metabolizması ve pankreas hastalıklarıyla ilişkili
Açlık Kan Şekeri	Diyabet riski (kalp hastalığıyla yakından ilişkilidir)
HbA1c	Son 3 ayın ortalama kan şekeri düzeyini gösterir
Homosistein	Yüksek düzeyi damar içi hasarı ve pıhtı riskini artırır
CRP (C-Reaktif Protein) – Yüksek Duyarlıklı (hs-CRP)	Damar iltihabı göstergesi, kalp krizi risk tahmini
Lipoprotein (a)	Genetik yatkınlıkla ilişkili, bağımsız kalp hastalık riski
Troponin I / T	Kalp kası hasarını gösterir (akut durumlar için)
CK-MB	Kalp kasına özgü enzim; miyokard infarktüsü tanısı
BNP / NT-proBNP	Kalp yetmezliği tanısı ve izleminde kullanılır
D-Dimer	Pıhtılaşma bozuklukları ve emboli riskini değerlendirir

🩺 2. Fiziksel Muayene ve Klinik Değerlendirme

Muayene / İşlem	Amacı
Kan Basıncı Ölçümü (Tansiyon)	Hipertansiyon taraması
Nabız Ölçümü	Aritmi veya dolaşım bozuklukları
Vücut Kitle İndeksi (BMI)	Obezite değerlendirmesi
Bel Çevresi Ölçümü	Kardiyovasküler riskin göstergesi

🫀 3. Kardiyolojik Görüntüleme ve Fonksiyon Testleri

Test / Görüntüleme	Amacı / Ne Zaman Kullanılır
Elektrokardiyografi (EKG)	Kalp ritmi, iskemik değişiklikler, hipertrofi taraması
Efor Testi (Treadmill Testi)	Eforla gelen iskemik değişikliklerin saptanması
Ekokardiyografi (EKO)	Kalp kapakları, duvar hareketleri ve pompalama gücü
Ritim Holter (24-48 Saat EKG)	Günlük yaşamda aritmi saptanması
Tansiyon Holter	Günlük tansiyon değişikliklerinin incelenmesi
Koroner BT Anjiyografi	Damar tıkanıklıklarının non-invaziv görüntülenmesi
Kalp Sintigrafisi (MIBI Testi)	Kan akımı bozukluklarının belirlenmesi (gama kamera)
Manyetik Rezonans Kardiyak MR	Kalp kası ve yapılarının ayrıntılı değerlendirilmesi
Kalsiyum Skoru (Koroner Kalsifikasyon)	Kalp krizi riskini öngörmede önemli

🧬 4. Genetik ve İleri Risk Testleri

Test	Amacı
Ailevi Hiperkolesterolemi Gen Testi	Genetik kolesterol yüksekliğini teşhis eder
Kardiyovasküler Risk Paneli (Genetik)	Genetik yatkınlık ve pıhtılaşma riski analizleri
Fibrinojen Düzeyi	Pıhtılaşma riski değerlendirmesi

🧫 5. İlgili Yardımcı Testler (Destekleyici Risk Analizi)

Test	Amacı
Karaciğer Fonksiyon Testleri (ALT, AST, GGT)	Statin kullanımına bağlı karaciğer hasarı izlemi
Böbrek Fonksiyon Testleri (Üre, Kreatinin, GFR)	Tansiyon ilaçları ve kalp ilaçlarının güvenli kullanımı
Tiroid Fonksiyon Testleri (TSH, fT3, fT4)	Hipotiroidi, hipertiroidi kalp hızını ve tansiyonu etkiler
Vitamin B12 / D Seviyesi	Damar sağlığı, ritim bozukluğu ve nörolojik destek

📋 Risk Değerlendirme Araçları (Klinik Skorlama Sistemleri)

Adı	Amaç
Framingham Risk Skoru	10 yıllık kalp hastalığı riski hesaplaması
SCORE (Systematic Coronary Risk Evaluation)	Kardiyovasküler ölüm riskinin tahmini
QRISK3	Modern klinik algoritma, geniş popülasyon verisiyle

🧑‍⚕️ Kimlere Bu Testler Uygulanmalı?

40 yaş üstü tüm çalışanlara (özellikle erkekler)
Sigara içenler
Hipertansiyon hastaları
Ailede erken yaşta kalp krizi öyküsü olanlar
Obez bireyler
Diyabet hastaları
Sedanter yaşam tarzına sahip olanlar
Geçirilmiş COVID-19 sonrası kalp şikayetleri olanlar

Daha Fazla

Genel, Haberler&Duyurular, Sağlık Bülteni17 Temmuz 2025

17 Temmuz 2025

İşe Giriş Muayeneleri Sırasında Tespit Edilen ve Çalışanın Hayatını Kurtaran Durumlar

Değerli Çalışan Arkadaşlarımız,

Hepimiz işe başlamadan önce bir dizi sağlık kontrolünden geçiyoruz. Kiminiz bunu bir formalite olarak görüyor, kiminiz ise “zaten sağlıklıyım, bir şey çıkmaz” diye düşünüyor olabilirsiniz. Ancak bilin ki, işe giriş muayeneleri sadece kâğıt üzerinde yapılan bir işlem değil; bazen hayat kurtaran çok önemli bir adımdır.

Bugüne kadar birçok çalışanın, işe giriş muayenesi sırasında hiç farkında olmadığı ciddi sağlık sorunları tespit edilmiş ve zamanında müdahale sayesinde hayatı kurtulmuştur.

Sizlere yaşadığım gerçek örneklerle bu muayenelerin ne kadar hayati olduğunu anlatmak istiyorum:

🩺 🩺 🩺

❤️ 1. Sessiz Kalp Ritmi Bozukluğu (EKG ile Tespit)

Bir inşaat ustası kardeşimiz, hiçbir şikâyeti olmamasına rağmen işe giriş muayenesi sırasında EKG testine alındı.
Test sonucunda, kalp ritminde ciddi bir düzensizlik (aritmi) saptandı.

➡ Bu durum fark edilmese, yüksekte çalışırken bayılabilir, ciddi bir kaza geçirebilir hatta kalp krizi yaşayabilirdi.
Erken teşhis sayesinde hemen kardiyolojiye yönlendirildi ve tedavisi başladı.

🩸 2. Gizli Akciğer Lezyonu (Akciğer Grafisi ile Tespit)

Bir kaynak ustası, işe giriş sırasında çekilen akciğer filminde şüpheli bir gölge ile karşılaşıldı.
Oysa kendisinin hiçbir öksürük, balgam ya da nefes darlığı şikâyeti yoktu.

➡ Gönderildiği göğüs hastalıkları uzmanında erken evrede akciğer kanseri teşhisi konuldu.
Zamanında ameliyat oldu, hayati tehlike atlattı ve bugün sağlığı yerinde.

🧠 3. Beyin Tümörü Belirtisi (Görme Muayenesi ile Fark Edildi)

Bir güvenlik görevlisi adayı, görme muayenesinde bir gözünde ani görme kaybı yaşadığını söyledi.
Bu durum, işyeri hekimi tarafından önemsenerek ileri tetkiklere yönlendirildi.

➡ Beyin görüntülemesinde tümöre bağlı baskı yapan bir kitle saptandı.
Erken operasyonla tümör alındı ve hayatı kurtuldu.

🩸 4. Ağır Kansızlık ve Gizli Kan Kaybı (Hemogram ile Belirlendi)

Bir depo çalışanı, sadece yorgun hissettiğini söylemişti ama işe girişte yapılan kan sayımı (hemogram) testi ciddi bir kansızlık gösterdi.
Daha ileri testlerde, sindirim sisteminde gizli bir kanama odağı ve mide ülseri tespit edildi.

➡ Bu kanama ilerleseydi iç kanama riski taşıyacaktı.
Erken teşhis sayesinde tedavisi yapıldı.

💉 5. Gizli Şeker (Diyabet) (Kan Testi ile Belirlendi)

Bir şoför adayı, hiçbir şikâyeti olmamasına rağmen işe giriş muayenesi sırasında yapılan açlık kan şekeri testinde çok yüksek bir değere sahipti.

➡ Bu değer, henüz belirti vermeyen ama ileride göz, böbrek ve damar hastalıklarına yol açabilecek tip 2 diyabetin başlangıcıydı.
Zamanında tedaviyle hem sağlığı hem iş güvenliği korunmuş oldu.

👂 6. Ciddi İşitme Kaybı (Odiyometri Testinde Saptandı)

Bir üretim işçisi, yıllardır yüksek sesli ortamlarda çalışmıştı ama farkında olmadan duyma yetisinde önemli bir kayıp yaşamıştı.
Yeni bir işe girişi öncesi muayenesinde yapılan odiyometri testi, bu kaybı tespit edildi.

➡ Bu çalışan, daha uygun bir pozisyonda işe başlaması sağlandı ve işitme cihazıyla yaşam kalitesi geri kazandı.
Bu test yapılmasa ileride tam işitme kaybı yaşanabilirdi.

📌 📌 📌

SONUÇ OLARAK

İşe giriş muayenesi, sadece işe uygun olup olmadığınızı değerlendiren bir prosedür değil;
aynı zamanda vücudunuza dair erken uyarı sistemidir.

Belki siz hiçbir belirti hissetmiyorsunuz.
Belki “Ben zaten sağlıklıyım” diyorsunuz.
Ama unutmayın:

Birçok hastalık, sessiz başlar. Tehlike fark edildiğinde ise bazen geç olabilir.

📣 Bu yüzden işe giriş muayenesini hafife almayın.
Bu kontroller sayesinde:

Hem kendi sağlığınızı korursunuz,
Hem iş arkadaşlarınızı riske atmazsınız,
Hem de gelecekteki olası büyük problemleri bugünden önleyebilirsiniz.

Sağlık ihmale gelmez. Unutmayın: İşyeri hekiminiz sadece işe onay vermek için değil, sizi hayatta tutmak için de oradadır.

🩺 Sağlıklı ve güvenli iş günleri dileriz.

Dr. Mustafa KEBAT

İşe Giriş Muayeneleri – Tetkik ve Tahlilleri için firmamız Tetkik OSGB yi arayabilirsiniz.

📞 İsterseniz randevu alabilirsiniz:
📍 Telefon: +90 232 265 20 65 Laboratuvar Telefonumuz: +90 541 125 15 82

📍 Ya da randevusuz da gelebilirsiniz:
🕗 Hafta içi her gün: 08.30 – 17.30 saatleri arasında başvurabilirsiniz.

Cennetoglu Mh., Foliage Cd., Modeko Selgeçen Is Merkezi, No: 230 Kat:4 Daire:424-425, Cennetoğlu, 35110 Karabağlar/İzmir, Türkiye

Ana Sayfa

Hizmetlerimiz Laboratuvar ve muayene ile de sınırlı değil.

İlk yardımcı olmak isteyenler eğitimlerimize katılabilirler.

Hijyen Mesleki Eğitim Belgesi almak isteyenlere de çözümümüz mevcut.

Mesleki Eğitim Belgesi için yine sizlere destek veriyoruz.

İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tüm konularda her daim sizlerin hizmetindeyiz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni17 Temmuz 2025

16 Temmuz 2025

GHS Sistemiyle Kimyasal Güvenliğe Yolculuk

GHS (Globally Harmonized System) – Küresel Uyumlaştırılmış Sistem

Kimyasalların sınıflandırılması, etiketlenmesi ve güvenlik bilgi formlarının standardize edilmesi, iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının temel taşlarından biridir. Bu kapsamda GHS (Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals – Kimyasalların Sınıflandırması ve Etiketlenmesine İlişkin Küresel Uyumlaştırılmış Sistem), Birleşmiş Milletler tarafından geliştirilmiş, kimyasal güvenlik bilgilerini evrensel bir standartla sunan bir sistemdir.

Bu yazıda, özellikle Türkiye’deki iş güvenliği uzmanları ve iş yeri hekimlerinin, Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS sisteminin teknik detaylarını anlaması ve uygulamaya entegre etmesi amacıyla kapsamılı bir açıklama sunulacaktır.

GHS – Küresel Uyumlaştırılmış Sistem Nedir? Amaç ve Kapsam

Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS, farklı ülkelerde ve sektörlerde kullanılan çeşitli kimyasal sınıflandırma sistemlerini tek bir çatı altında toplamayı hedefleyen bir sistemdir.

Amaçları şunlardır:

Kimyasal tehlikelerin tutarlı bir şekilde iletilmesini sağlamak,
İşyerlerinde ve kamu alanlarında maruziyeti azaltmak,
Ticareti kolaylaştırmak için standartlaştırılmış bilgiler sunmak.

Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS; sınıflandırma kriterleri, tehlike bildirimi için etiketleme kuralları ve güvenlik bilgi formu (GBF/SDS) içeriği düzenlemelerini kapsar.

Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS’nin Yapısı ve Bölümleri

Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS sisteminin teknik yapısı şu üç temel bileşen üzerinden kurulur:

Tehlike Sınıflandırması

Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS kapsamında tehlikeler genel olarak üç kategoriye ayrılır:

Fiziksel Tehlikeler: Patlayıcılık, alevlenebilirlik, oksitleyicilik, kendiliğinden tepkimeye girme vb.
Sağlık Tehlikeleri: Akut toksisite, cilt/göz tahrişi, solunum hassasiyeti, kansorejenite vb.
Çevresel Tehlikeler: Sucul ortama akut/kronik toksisite.

Her bir tehlike sınıfı, alt kategorilere ayrılarak (1, 2, 3 vs.) tehlike seviyesi belirlenir. Kategori 1, genellikle en yüksek riski ifade eder.

Etiketleme

Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS‘ye göre kimyasal etiketlerde bulunması gereken zorunlu bilgiler:

Tehlike piktogramları (simge)
Sinyal kelimesi (“Tehlike” veya “Dikkat”)
Tehlike ifadeleri (H cümleleri)
Önlem ifadeleri (P cümleleri)
Ürün tanımlayıcı (kimyasal ad vs.)
Tedarikçi bilgileri

Güvenlik Bilgi Formları (GBF / SDS)

Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS, Güvenlik bilgi formu (GBF/SDS)‘lerin 16 bölümlü standart bir yapıda sunulmasını önerir:

Madde/Mümessil Tanımı
Tehlike Tanımı
Bileşenler / İçerik
İlk Yardım Tedbirleri
Yangınla Mücadele Tedbirleri
Kaza Sonrası Yayılmayı Kontrol Tedbirleri
Taşıma ve Depolama
Maruziyet Kontrolleri / KKD
Fiziksel ve Kimyasal Özellikler
Kararlılık ve Tepkime
Toksikolojik Bilgiler
Ekolojik Bilgiler
Bertaraf Bilgileri
Taşıma Bilgileri
Mevzuat Bilgileri
Diğer Bilgiler

Türkiye’de GHS Uygulaması ve Mevzuatlar

Türkiye, Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS sistemini esas alan düzenlemeleri şu mevzuatlar çerçevesinde yürütlmektedir:

Bu yönetmeliklerde, Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS sınıflandırma sistemi referans alınmakta, maddelerin etiketi ve güvenlik bilgi formu (GBF/SDS) bilgileri bu yapıya uygun olmalıdır.

Ayrıca, SEVESO III Direktifi kapsamında büyük endüstriyel kazaların önlenmesinde kimyasalların Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS bazlı sınıflandırması esas alınmaktadır.

İş Güvenliği Uzmanları ve İş Yeri Hekimleri İçin GHS’nin Uygulama Kritikleri

İş Güvenliği Uzmanları İçin

Kimyasal risk değerlendirme formlarında Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS sınıflandırma kodlarını (H/P ifadeleri) doğru yerleştirmek,
Etiket kontrollerini yaparken Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS piktogram, sinyal kelimesi ve ifadeleri denetlemek,
Yangın, patlama ve KKD seçiminde fiziksel tehlike sınıflandırmasına uygun analiz yapmak.

İş Yeri Hekimleri İçin

Kimyasal maruziyetleri tehlike sınıflandırmasına göre belirlemek,
Güvenlik bilgi formu (GBF/SDS)‘lerdeki toksikolojik bilgilerden hareketle maruziyet süre ve seviyelerini yorumlamak,
KKD ve medikal tarama planlarını Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS tehlike bilgilerine göre planlamak.

GHS ve NFPA Arasındaki Farklılıklar

Kriter	GHS (Küresel Uyumlaştırılmış Sistem)	NFPA 704 (Elmas Sistemi)
Amacı	Kimyasalların sağlık, fiziksel ve çevresel tehlikelerini küresel ölçekte standartlaştırmak	Acil müdahale ekipleri için kimyasalların anlık risklerini hızlıca göstermek
Hedef Kullanıcı	Tüm kullanıcılar: üreticiler, ithalatçılar, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, çalışanlar	İtfaiyeciler, ilk müdahale ekipleri, acil durum yöneticileri
Yasal Dayanak (Türkiye)	SEA Yönetmeliği (Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması)	Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, NFPA kılavuzları
Tehlike Kategorileri	16’ya kadar farklı tehlike sınıfı (patlayıcı, oksitleyici, toksik, aşındırıcı, çevresel vb.)	3 ana kategori: Sağlık (mavi), Yangın (kırmızı), Reaktivite (sarı)
Sembol/İşaret Formatı	9 farklı piktogram (kırmızı çerçeveli beyaz zeminli elmaslar)	4 bölmeli renkli elmas
Renk Kodları	Renk kullanılmaz; semboller (piktogramlar) ile ifade edilir	Mavi (sağlık), Kırmızı (yanıcılık), Sarı (reaktivite), Beyaz (özel tehlikeler)
Derecelendirme Sistemi	“Kategori 1” en tehlikeli, artan numarayla tehlike azalır	0 (az tehlike) – 4 (çok tehlike) arası puanlama
Bilgi Kaynağı	Güvenlik Bilgi Formu (SDS), ürün etiketi	Kimyasal ambalaj üzerindeki elmas işareti
Uluslararası Geçerliliği	Birleşmiş Milletler tarafından oluşturulmuş, 70’ten fazla ülkede uygulanır	ABD odaklıdır; NFPA tarafından geliştirilmiştir
Yasal Zorunluluk	İşyerlerinde kimyasal etiketlemede ve SDS hazırlamada zorunludur	Gönüllülük esaslıdır; bazı endüstrilerde iç prosedürlerle zorunlu tutulabilir
Çevresel Tehlike Bilgisi	Çevresel riskler için ayrı piktogram bulunur (örneğin, balık/ağaç simgesi)	Çevresel riskler değerlendirilmez
Özel Tehlike Bilgisi	Ayrıntılı ifade edilir (örneğin: kanserojen, solunum duyarlılığı vb.)	Beyaz bölmede kısaltmalarla (örnek: OX = oksitleyici, W = su ile tepkime)
Eğitim Gereksinimi	Etiket okuma, SDS analizi, piktogram yorumlama eğitimleri gerektirir	Renk ve rakam sisteminin hızlı anlaşılması için acil ekip eğitimi gerekir
Etki Süresi Odaklılık	Uzun vadeli maruziyet ve sağlık riskleri üzerine yoğunlaşır	Anlık tehlike, hızlı karar alma ve acil durum tepkisi için uygundur
Kapsam	Hem sağlık hem çevre hem fiziksel tehlikeler	Sadece fiziksel ve sağlık tehlikeleri (çevresel hariç)
Etiketleme Formatı	Ürün etiketinde: sinyal kelimeleri (“Tehlike”, “Dikkat”), tehlike ifadeleri, önlem ifadeleri, piktogramlar	Kimyasal ambalaj veya tank üzerine yapıştırılan renkli elmas sembolü

Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS, kimyasallarla çalışan tüm taraflar için ortak bir dil yaratmakta, bu da iş sağlığı ve güvenliği açısından ciddi bir kazanç sunmaktadır. İş güvenliği uzmanları ve iş yeri hekimleri, Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS sınıflandırmasına dayalı olarak risk değerlendirmelerinden KKD seçimine, maruziyet izlemelerinden acil durum planlamasına kadar geniş bir alanda daha isabetli kararlar verebilir.

Bu nedenle, her İSG profesyonelinin Küresel Uyumlaştırılmış Sistem – GHS sistemini sadece bir etiketleme formatı olarak değil, yaşam kurtaran bilgilerin kodlandığı bir güvenlik dili olarak görmesi hayati önem taşır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni16 Temmuz 2025

16 Temmuz 2025

Sakkarin (E954) Bağırsak Sağlığınıza Etkileri

Modern yaşamın yoğun temposu ve estetik kaygılar, pek çok insanı şekerden uzak durmaya ve “kalorisiz” çözümler aramaya yöneltti. Raflarda “şekersiz”, “light” ya da “diyet” etiketleriyle sunulan ürünler, masum görünen tatlı zevkler vaat ederken aslında vücudumuzda büyük değişimlerin kapısını aralayabiliyor.

Özellikle suni tatlandırıcılar, kalori alımını azaltmak amacıyla sıkça tercih edilen kimyasallar arasında yer alıyor. Ancak son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar, bu tatlandırıcıların en başta gelen hedeflerinden biri olan bağırsak mikrobiyotası üzerinde düşündüğümüzden çok daha karmaşık ve olumsuz etkiler yarattığını ortaya koymaktadır.

Bağırsaklarımız yalnızca sindirim organı değil; bağışıklık sistemimizin merkezi, ruh halimizin şekillendiricisi, hatta hormon dengemizin sessiz yöneticisidir. Suni tatlandırıcıların bu hassas dengeyi nasıl bozabileceğini anlamak, sağlığımız adına atacağımız bilinçli adımların başlangıcı olabilir.

Tatlı bir tercihin nasıl acı sonuçlar doğurabileceğini aşağıda inceleyeceğiz. Amacım, korkutmak değil; farkındalık yaratmak ve doğru seçimleri teşvik etmektir.

Sakkarin (E954) Nedir?

Sakkarin, gıda katkı maddesi kodu: E954 dir. Şekerden yaklaşık 300-700 kat daha tatlı olup yapay tatlandırıcılar ailesinin en eskilerindendir. Kalori içermez. Uzun bir kullanım geçmişine sahiptir ve özellikle diyabetli kişiler için ve diyet ürünlerde, içeceklerde ve işlenmiş gıdalarda şeker yerine yaygın kullanılır – tercih edilir. Çünkü kan şekeri üzerinde doğrudan bir glisemik etkisi yoktur. Aspartam, Sukraloz gibi diğer yapay tatlandırıcılardan farklı metabolize edilir.

Sakkarinin Sindirim Sistemindeki Yolu

Sindirim sisteminde büyük oranda emilmeden kalır.
Kolona ulaşabilme özelliği vardır.
Dışkıda büyük oranda bozulmadan atılır.
Bağırsak bakterileri tarafından kısmen metabolize edilir.

Sakkarinin Bağırsak Mikrobiyotasına Etkileri

Bağırsak mikroflorasındaki dengeyi (disbiyoz) bozar.
Bacteroides spp. ve Clostridiales türlerinde artışa neden olur.
Mikrobiyotanın metabolize etme yeteneğini değiştirir.
Bağırsak enzimatik aktivitesini değiştirme potansiyeli mevcuttur.

⭐⭐ International Journal of Molecular Sciences’ da yayınlanan araştırmada sakarin, sukraloz ve aspartam gibi suni tatlandırıcıların farklı konsantrasyonları E.coli ve E. faecalis türü bağırsak bakterilerine maruz bırakıldı.

Laboratuvar ortamında bunların patojeniteleri (hastalık yapma potansiyelleri) ve bağırsak Caco-2 hücreleriyle etkileşimleri incelendi.

İnsan bağırsak hücreleriyle yapılan kültürlerde bu bakterilerin Caco-2 hücrelerine yapışma, onları istila etme ve ölümlerine sebep olma kabiliyetlerinin arttığı, tatlandırıcıları bloke eden çinko sülfatın ise bu etkileri önlediği belirlendi.

Sakkarinin Sindirim Sistemi Semptomları

Mide bulantısı ve karın ağrısı
İshal veya kabızlık şikayetleri
Karında şişkinlik hissi
Bağırsaklarda gaz üretiminde artış

Metabolik Etkiler

5 mg/kg dozlarda glukoz intoleransına neden olur.
Karaciğer enflamasyonunu tetikleme riski vardır.
Metabolik sendrom gelişimine katkıda bulunma potansiyeli mevcuttur.
Diyabet riski ile ilişkilendirilmektedir.

⭐ 10 gün boyunca karbonhidratla beraber sukralozla tatlandırılmış 7 içecek tüketmenin, sağlıklı katılımcılarda insülin duyarlılığını azalttığı gösterildi.

Bu metabolik bozulma, şekere verilen nöral tepkilerdeki azalma ile ilişkili olmakla beraber tatlı tat algısı değişmedi.

İnsülin duyarlılığı sadece sukraloz veya karbonhidrat tüketimi ile değişmedi.

Sukralozun Karbonhidratlı (Karbonhidratsız) Kısa Süreli Tüketimi İnsanlarda Şekere Karşı Sinirsel ve Metabolik Duyarlılığı Bozuyor

Diğer Sistemik Etkiler

Düşük dereceli bağırsak enflamasyonudur.
Bağırsak mukus bariyerinde incelme riski mevcuttur.
Enflamatuar bağırsak hastalığı gelişimine katkıda bulunur.
Uzun vadede kolon karsinogenezini destekleme bulguları vardır.

⭐ ABD’ de en çok kullanılan suni tatlandırıcı olan sukralozun insanlarda DNA hasarına yol açtığı gösterildi. (3.6.2023) Sukraloz-6-asetat ve ana maddesi olan sukralozun toksikolojik ve farmakokinetik özellikleri: in vitro tarama testleri

Suni tatlandırıcılar, ilk bakışta “şekere sağlıklı bir alternatif” gibi görünse de, bağırsak sağlığı üzerindeki etkileri göz ardı edilemeyecek kadar ciddi ve çok yönlüdür. Mikrobiyotanın yapısal bozulması; bağışıklık sisteminin zayıflaması, kronik inflamasyon, insülin direnci, hatta bazı otoimmün rahatsızlıklara yatkınlık gibi zincirleme sorunlara neden olabilir. Yani vücudun “ikinci beyni” olan bağırsaklarımız sessizce zarar görürken, biz farkında bile olmadan genel sağlığımızı riske atıyor olabiliriz.

Tatlıdan vazgeçmek istemeyebilirsiniz. Ancak bedelini bağışıklığınızla, enerjinizle, hatta ruh halinizle ödemek zorunda kalmak, doğru bir takas olmayabilir. Bu nedenle, sağlıklı yaşamak adına yapılan her tercihin uzun vadeli etkilerini göz önünde bulundurmak şarttır.

Doğallıktan sapmadan, bilinçli tüketimle hareket etmek, sadece bugünün değil, yarının sağlığını da korumanın en etkili yoludur. Unutmayın: Gerçek sağlık, yalnızca kalorisiz değil; bütünsel ve dengeli seçimlerle mümkündür.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐⭐ Yapay Tatlandırıcılar İki Model Bağırsak Bakterisinin, E. coli ve E. faecalis’in Patojenik Özelliklerini Olumsuz Şekilde Düzenliyor https://www.mdpi.com/1422-0067/22/10/5228

⭐⭐ Sukraloz-6-asetat ve ana maddesi olan sukralozun toksikolojik ve farmakokinetik özellikleri:
in vitro tarama testleri https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10937404.2023.2213903

⭐⭐ Sukralozun Karbonhidratlı (Karbonhidratsız) Kısa Süreli Tüketimi İnsanlarda Şekere Karşı Sinirsel ve Metabolik Duyarlılığı Bozuyor https://www.cell.com/cell-metabolism/fulltext/S1550-4131(20)30057-7

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni16 Temmuz 2025

15 Temmuz 2025

Beyin Yarımkürelerinde Seyahat – Küçük Gençlere

Hatice Öğretmen ve Beyin Yarımküresi Macerası

Sınıfın duvarlarına asılı renkli afişler, el işi kağıtlarından yapılmış beyin şekilleri ve tahtada kocaman yazılmış bir başlık: “SAĞ MI, SOL MU?” Hatice Öğretmen sınıfa girdiğinde öğrenciler çoktan dikkat kesilmişti.

“Günaydın çocuklar!”

“Güüünaaaydın Haaaatice Öğretmenimmmm!” dediler hep bir ağızdan.

“Bugün sizinle beynimizin sağ ve sol yarımküresi hakkında çok ilginç bir yolculuğa çıkacağız. Hazır mısınız?”

“Eveeet!”

Hatice Öğretmen tahtaya ikiye bölünmüş bir beyin çizdi. Sağ tarafı mavi, sol tarafı kırmızıyla renklendirdi. Ardından cebinden iki kukla çıkardı: biri gökkuşağı gibi renkli elbiseler giymişti (Sağ Beyin Kuklası), diğeri ise ceketli, gözlüklü ve cetvel tutuyordu (Sol Beyin Kuklası).

Sol Beyin Mantıklı, Sağ Beyin Hayalperesttir.

Hatice Öğretmen: “Şimdi bir oyun oynayalım. Ben size bir durum söyleyeceğim, siz de hangi beyin tarafının öne çıkacağını tahmin edeceksiniz.”

“Ali, diyelim ki annene neden geç kaldığını anlatıyorsun ama çok mantıklı sebepler sıralıyorsun.”

Ali: “Hmm… Mesela otobüs 12 dakika rötar yaptı, trafik ışığı çok uzundu falan…”

Hatice Öğretmen: “Aferin! Hangi yarımküre?”

“SOL BEYİN!” dediler hep birlikte.

“Peki Zeynep, eğer anlattığın şey bir uzaylı tarafından kaçırıldığın bir macera olsaydı?”

Zeynep gülerek: “O zaman SAĞ BEYİN olurdu!”

Sol Beyin Ayrıntıları Sever, Sağ Beyin Bütünü Görür.

Hatice Öğretmen Tahtaya bir manzara çizdi: bir orman, güneş, birkaç kuş…

“Şimdi gözlerinizi kapatın ve ne gördüğünüzü anlatın.” dedi.

Elif: “Güneşi gördüm, bulutları, kuşları…”

“Bu detayları gören sol beyin.” dedi Hatice Öğretmen.

Mehmet: “Ben kocaman huzurlu bir orman hissettim.”

“Bravo! Bu sağ beyin iş başında.”

Sol Beyin Dildir, Sağ Beyin Resim ve Müziktir.

Hatice Öğretmen sınıfın bir köşesine küçük bir müzik hoparlörü koydu. Mozart çalmaya başladı.

“Şimdi resim defterlerinizi çıkarın ve müziği dinlerken aklınıza geleni çizin.”

Çocuklar pastel boyaları kaptı. Bir süre sonra eserlerini gösterdiler.

“İşte sağ beyinle resim yapan harika çocuklar!” dedi Hatice Öğretmen.

Sol Beyin Sıralamayı Sever, Sağ Beyin Serbestliği.

Hatice Öğretmen İki grup oluşturdu.

Grup: “Kahvaltıdan sonra ne yapılır?” sorusuna madde madde yazdı.
Grup: “Hayalindeki sabah nasıl geçerdi?” sorusuna serbest hikâyeler yazdı.

Birinci gruba: “Sol beyin!” İkinci gruba: “Sağ beyin!” diye alkışlandı.

Sol Beyin Matematikçidir, Sağ Beyin Ressamdır.

“Şimdi tahtaya bir problem yazacağım. 24×3 = ?”

Ayşe parmaklarıyla işlem yaptı. “72!”

“Sol beyin!” dediler hep birlikte.

Ardından bir gökyüzü manzarası çizdirip, “Bu resim size ne hissettirdi?” diye sordu. “Barış, özgürlük, serinlik…”

Sol Beyin Geçmişte Yaşar, Sağ Beyin Anın İçindedir.

“Bunu ise sağ beyin hisseder.”

Oyunun adı: “Hatırla mı, hisset mi?”

Her öğrenci sırayla bir kart çekti. Kartta ya “Dün ne yedin?” ya da “Şu an ne hissediyorsun?” yazıyordu.

Geçmişi hatırlayanlara: “Sol beyin”, hislerini anlatanlara: “Sağ beyin” denildi.

Sol Beyin Analiz Eder, Sağ Beyin Hayal Eder.

“Şimdi size bir meyve vereceğim. Elma.”

“Sol beyin bu elmanın ağırlığını, kalorisini hesaplar.”

“Sağ beyin ise bu elmayı dans ettirir!”

Zeynep elmayı alıp minik bir dans yaptı. Tüm sınıf güldü.

Sol Beyin Gerçekçidir, Sağ Beyin Sezgiseldir.

Oyunun adı: “Bilim mi, Sezgi mi?”

Her öğrenci ya bir bilimsel bilgi söyledi (örneğin: “Dünya Güneş etrafında döner”), ya da hissettiği bir şeyi (“Bu sabah sanki yağmur yağacak gibi hissettim.”)

Birinci grup: Sol beyin, İkinci grup: Sağ beyin olarak ayrıldı.

Sol Beyin Kelimeleri, Sağ Beyin Yüz İfadelerini Çözer.

Hatice Öğretmen bazı duyguları yalnızca yüz ifadeleriyle canlandırdı. Öğrenciler hangi duyguyu gösterdiğini tahmin etti.

“Bu sağ beynin işi. Kelime olmadan anladınız!”

Sonra tahtaya bir şiir yazdı ve analiz ettirdikten sonra: “Bu da sol beyinle yapılan bir yorum.” dedi.

Sol Beyin Detaylara, Sağ Beyin Sanatlara yetkindir.

Öğrencilerden biri, bir kedi resmi çizerken bir yandan da sayılarla renklendirme yaptı.

“Bakın burada iki beyin de çalışıyor! Harika!” dedi Hatice Öğretmen.

🎲 🎲 🎲

Final Oyunu – Hangi Yarımküre?

Hatice Öğretmen, sınıfı iki gruba ayırdı: Grup A ve Grup B.

“Şimdi her grup sırayla diğerine 5 cümle kuracak. Bu cümleleri yazarken düşünün: Bu düşünce sağ beyinle mi, sol beyinle mi kurulmuştur?

Diğer grup cümleyi dikkatlice dinleyecek ve hangi yarımküreye ait olduğunu hem söyleyecek hem de nedenini açıklayacak.”

Grup A Soruyor, Grup B Cevaplıyor

Grup A’nın Cümleleri:

“Sabah kalktığımda önce yüzümü yıkarım, sonra kahvaltımı yapar, çantamı kontrol ederim.”
“Bir dairenin alanı πr² formülüyle hesaplanır.”
“Bugün rüyamda renkli bir ormanda uçan filler gördüm.”
“Bir resmi incelerken en çok renk geçişlerine ve şekillerin ahengine bakarım.”
“Dün yaptığım ödevi sırayla planladım: önce konuyu okudum, sonra not aldım, en son özet çıkardım.”

Grup B’nin Cevapları ve Gerekçeleri:

Sol Beyin – Çünkü sıralı ve planlı bir işlem anlatılıyor.
Sol Beyin – Matematiksel bir işlem var, mantık devrede.
Sağ Beyin – Hayal gücüyle kurulan bir düş var, gerçeklik dışı.
Sağ Beyin – Görsel sanatsal yorumlama, bütünsel bakış içeriyor.
Sol Beyin – Planlama, analiz ve sıra bilgisi içeren bir yaklaşım.

🎉 Grup B hepsini doğru bildi! +5 puan

Grup B soruyor, Grup A cevaplıyor

Grup B’nin Cümleleri:

“Bu tablo bana hüzün ve umut duygusunu aynı anda hissettirdi.”
“Bir haftalık ders programımı renkli kalemlerle planladım: pazartesi matematik, salı fen…”
“Şiirin içinde geçen ‘gökyüzüne uzanan eller’ metaforu beni etkiledi.”
“Bugün içimde bir heyecan var ama nedenini bilmiyorum.”
“Bir problemi çözmeden önce önce verileri yazar, sonra adım adım çözüm yolunu kurarım.”

Grup A’nın Cevapları ve Gerekçeleri:

Sağ Beyin – Duygu hissi ve yorum var, kelimelerden çok hisler devrede.
Sol Beyin – Sistemli bir program yapılıyor, planlama var.
Sağ Beyin – Şiirsel, soyut anlam çözümü ve sanatla ilişki var.
Sağ Beyin – Sezgi ve içgüdü devrede, nedeni bilinmeyen duygu.
Sol Beyin – Mantıklı sıralı problem çözüm süreci anlatılıyor.

🎉 Grup A da hepsini doğru bildi! +5 puan

🏆 🏆 🏆

Kazanan Yarımküre?

Hatice Öğretmen:
“Görüyorum ki iki grup da beyinlerinin her iki tarafını çok iyi tanımış! Bu oyunun kazananı hepiniz oldunuz. Her iki yarımkürenizi de hep birlikte çalıştırdınız.

Yani kazanan: BEYİN BÜTÜNLÜĞÜ! 👏🧠👏”

Tüm öğrenciler ayağa kalktı ve kendi bedenlerine sarılarak şöyle dedi:

“Benim sağım hayal kurar, solum planlar! Birlikte harikayız!”

Ve sınıf o gün beyninin hem sağ hem sol tarafını coşkuyla kutlayarak dersi neşeyle bitirdi.

Dr. Mustafa KEBAT

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Yukarıda yer alan hikaye firmalarımız Tetkik OSGB – Tetkik Danışmanlık tarafından sosyal sorumluluğumuz olan çocuklarımızı bilgilendirmek, okumaya, çalışmaya, doğal hayata heveslendirmek ülkemize ve geleceğimize yararlı bireyler olabilmelerine katkı sağlamak maksadı ile yayınlanmıştır.

Dr Mustafa KEBAT

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz. Varsa hatalarımızı bildirmeniz daha faydalı olmamıza desteğiniz bizim için çok değerli.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni15 Temmuz 2025

15 Temmuz 2025

İşe Giriş Muayenesinde Karaciğer Testleri (ALT, AST, GGT) Neden Yapılıyor?

Değerli Çalışan Arkadaşlarımız,

“İşe Giriş Muayenesinde Karaciğer Testleri (ALT, AST, GGT) Neden Yapılıyor?” Diye Merak Edenler İçin…

Yeni bir işe başlarken sizden istenen ilk şey nedir?
Evet, doğru tahmin: İşe giriş muayenesi!

Bu muayene sırasında bazen hekim size birkaç kan testi daha önerir. Bunların arasında da şu isimleri görebilirsiniz:
ALT, AST, GGT.

Peki nedir bu testler? Ne işe yarar?
Daha da önemlisi, çalışacak olan bir kişi için neden bu kadar gereklidir?

Gelin birlikte basitçe açıklayalım…

🍳 🍳 🍳

ALT, AST ve GGT Nedir?

Bunlar, karaciğerinizin sağlıklı çalışıp çalışmadığını gösteren özel kan testleridir.

ALT (Alanin aminotransferaz): Karaciğerdeki hücrelerin durumunu gösterir.
AST (Aspartat aminotransferaz): Sadece karaciğerde değil, kalp ve kaslarda da bulunan bir enzimdir.
GGT (Gama glutamil transferaz): Özellikle alkol tüketimi, ilaç kullanımı ve safra yolları problemleri ile ilgilidir.

Bu testlerin değerleri, karaciğerinize yük binip binmediğini veya sessiz sedasız bir sorun gelişip gelişmediğini haber verir.

🧾 🧾 🧾

İşe Giriş Muayenesinde Bu Testler Neden İsteniyor?

✅ 1. Vücudun Temizlik Fabrikası Olan Karaciğeri Kontrol Etmek İçin

Karaciğer, vücudunuzdaki zararlı maddeleri süzen, ilaçları işleyen ve besinleri enerjiye çeviren dev bir “temizlik fabrikası” gibidir.
Eğer bu fabrika düzgün çalışmazsa, hem sağlığınız hem de iş verimliliğiniz etkilenebilir.

İşe giriş muayenesi sırasında istenen ALT, AST ve GGT testleri, bu fabrikanın sağlam çalışıp çalışmadığını gösterir.

✅ 2. İşyerinizde Kimyasallara veya Zararlı Maddelere Maruz Kalacaksanız

Eğer çalışacağınız yerde:

Solvent, boya, yapıştırıcı, yakıt gibi kimyasal maddeler varsa,
Ağır metaller veya toksik gazlarla temas edilecekse,
Yağ çözücü veya temizlik ürünleriyle sık sık çalışacaksanız…

Karaciğerinizin bu maddelerle başa çıkabilecek durumda olması gerekir.

İşte tam da bu yüzden, işe giriş muayenesi sırasında karaciğer enzimlerine bakmak hayati önem taşır.

Örnek: Temizlik personeli olarak işe başlayan bir çalışanın GGT değeri yüksekti. Yapılan muayenede daha önce fazla ağrı kesici kullandığı öğrenildi. Bu bilgi sayesinde işyeri hekimi, ona karaciğer dostu bir ortam önerdi.

✅ 3. Bazı İlaçlar ve Alkol, Karaciğeri Yorar

Uzun süreli ilaç kullanımı (ağrı kesiciler, antibiyotikler, kolesterol ilaçları)
Düzenli alkol tüketimi
Şeker hastalığı, yüksek tansiyon gibi durumlar

Karaciğeri yıpratabilir. İşte bu yüzden işe giriş muayenesi sırasında ALT, AST, GGT gibi testlerle karaciğerin dayanıklılığı ölçülür.

✅ 4. Performans, Dayanıklılık ve Sağlık Takibi İçin

Ağır işlerde, gece vardiyalarında, vardiyalı sistemde ya da sıcağa-soğuğa maruz kalınan işlerde karaciğer sağlığı kritik öneme sahiptir.

Karaciğer iyi çalışmazsa;

Halsizlik,
Mide bulantısı,
Enerji düşüklüğü ve
İş veriminde azalma görülebilir.

Bu yüzden işe giriş muayenesinde bu testlerin yapılması, hem sizin sağlığınız için hem de iş güvenliği açısından çok önemlidir.

👨‍⚕️ 👨‍⚕️ 👨‍⚕️

Elde Edilen Sonuçlar Ne İşe Yarar?

Eğer değerler normal ise: İçiniz rahat eder, işe gönül rahatlığıyla başlarsınız.
Eğer yüksek çıkarsa: Hekim sizi yönlendirir, erken önlem alınır. Belki sadece bir beslenme düzenlemesiyle bile sorun çözülür.

Yani, erken teşhis = daha sağlıklı bir iş hayatı demektir.

🧠 🧠 🧠

Sonuç Olarak…

İşe giriş muayenesi, kağıt üzerinde bir zorunluluk değil, sizin için bir sağlık sigortasıdır.
ALT, AST, GGT gibi testler sayesinde karaciğerinizin ne durumda olduğu kolayca anlaşılır.
İleride karşılaşabileceğiniz büyük sağlık problemleri, bu küçük testlerle önceden fark edilir.

💬 💬 💬

Sevgili çalışan arkadaşlarımız,
Unutmayın:
✅ Karaciğeriniz ne kadar sağlıklıysa,
✅ İş hayatınız da o kadar güçlü, enerjik ve sürdürülebilir olur.

İşe giriş muayenesi sırasında yapılan karaciğer testlerini önemseyin.
Çünkü bu testler, sadece işiniz için değil, yaşam kaliteniz için de hayati önem taşır.

Sağlığınızı koruyun, işe güvenle başlayın!

Dr. Mustafa KEBAT

İşe Giriş Muayeneleri – Tetkik ve Tahlilleri için firmamız Tetkik OSGB yi arayabilirsiniz.

📞 İsterseniz randevu alabilirsiniz:
📍 Telefon: +90 232 265 20 65 Laboratuvar Telefonumuz: +90 541 125 15 82

📍 Ya da randevusuz da gelebilirsiniz:
🕗 Hafta içi her gün: 08.30 – 17.30 saatleri arasında başvurabilirsiniz.

Cennetoglu Mh., Foliage Cd., Modeko Selgeçen Is Merkezi, No: 230 Kat:4 Daire:424-425, Cennetoğlu, 35110 Karabağlar/İzmir, Türkiye

Ana Sayfa

Hizmetlerimiz Laboratuvar ve muayene ile de sınırlı değil.

İlk yardımcı olmak isteyenler eğitimlerimize katılabilirler.

Hijyen Mesleki Eğitim Belgesi almak isteyenlere de çözümümüz mevcut.

Mesleki Eğitim Belgesi için yine sizlere destek veriyoruz.

İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tüm konularda her daim sizlerin hizmetindeyiz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Haberler&Duyurular, Sağlık Bülteni15 Temmuz 2025

15 Temmuz 2025

İş Yerinde Psikososyal Riskleri Ölçme ve Değerlendirme

Görünmeyen Tehditlerle Yüzleşmek

Modern çalışma yaşamı, fiziksel tehlikeler kadar görünmeyen risklerle de doludur. Günümüz iş yerlerinde çalışanları yalnızca makine gürültüsü, ağır yükler ya da kimyasal maddeler değil; sürekli baskı, rol belirsizlikleri, sosyal çatışmalar ve duygusal tükenmişlik gibi unsurlar da tehdit eder. Bu görünmeyen tehditlere verilen isim ise psikososyal risklerdir.

Bir çalışanın üretkenliği, güvenliği ve genel sağlığı; yalnızca iş tanımına değil, kendini ne kadar değerli hissettiğine, adaletli muamele görüp görmediğine ve iş ortamının sosyal yapısına da doğrudan bağlıdır. Ancak bu tür riskler çoğu zaman sessizdir; fark edilmediklerinde hızla kronikleşir, iş kazalarına, verim kaybına, hatta toplu iş yeri huzursuzluklarına yol açabilir.

Bu nedenle iş sağlığı ve güvenliği alanında artık “ne kadar çalıştığın” değil, “nasıl hissettiğin” de büyük önem taşımaktadır.

Psikososyal riskleri belirlemek için kullanılan araçlar, yalnızca sorunları ölçmekle kalmaz, aynı zamanda bir kurumun “çalışanına verdiği değerin göstergesi” hâline gelir.

Bu yazıda iş yerlerinde psikososyal risklerin tespiti ve yönetimi için kullanılan en etkili yöntemleri başlıkları ve tanımları ile okuyacaksınız. Bu yöntemlerin ayrıntılandırıldığı yazılarımızı da okuyabilirsiniz

İş yerinde psikososyal riskleri ölçmek ve değerlendirmek için en etkili araçlar ve yöntemler şunlardır:

Psikososyal Risk Değerlendirme Anketleri ve Ölçekleri
İş yerindeki psikososyal risk faktörlerini nicel olarak ölçmek için geliştirilmiş standart anketler kullanılır. Örneğin:
- NHUMAN PSR-Q (Psikososyal Risk Ölçeği): Türkiye normlarına uygun, 17 alt boyut ve 84 maddeden oluşan kapsamlı bir ölçektir. İşin içeriği, organizasyonu, sosyal faktörler, çalışma ortamı ve tehlikeli görevler gibi alanları değerlendirir. Güvenirlik ve geçerlik çalışmaları yapılmıştır.
- Kopenhag Psikososyal Risk Değerlendirme Ölçeği (KOPSOR): İş yükü, kontrol, destek, ilişkiler, rol belirsizliği gibi psikososyal riskleri ölçer ve Türkçe uyarlaması mevcuttur7.
- HSE Indicator Tool (İş Sağlığı ve Güvenlik Göstergesi Aracı): İşe bağlı stresin potansiyel belirleyicilerini ölçer (talepler, kontrol, destek, ilişkiler, rol, değişim).
Görüşmeler ve Odak Grup Çalışmaları
Çalışanlarla yapılan birebir görüşmeler veya grup tartışmaları, psikososyal risklerin daha derinlemesine anlaşılmasını sağlar. Bu yöntem, anketlerde ortaya çıkmayan sorunların tespiti için önemlidir.
Gözlemler
İş yerindeki çalışma koşulları, sosyal etkileşimler ve davranışların doğrudan gözlemlenmesi, psikososyal risklerin değerlendirilmesinde destekleyici bir yöntemdir.
Risk Değerlendirme Formları ve Ön Değerlendirme Araçları
Organizasyonel yapı, iş yükü, rol belirsizliği gibi risk faktörlerinin hızlıca tespiti için kullanılan ön değerlendirme formları.
Psikososyal Risk Yönetim Sistemleri
İş yerinde psikolojik sağlık ve güvenlik kültürünü geliştirmek için bütüncül yaklaşımlar ve sistematik yönetim modelleri uygulanır. Bu sistemler, ölçme, değerlendirme, müdahale ve izleme süreçlerini kapsar.
Uluslararası Standartlar ve Rehberler
ISO 45003 gibi standartlar, psikososyal risklerin değerlendirilmesi ve yönetimi için çerçeve sağlar. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU-OSHA) rehberleri de yol göstericidir.

Özetle, psikososyal risklerin etkin ölçümü için standardize edilmiş anket ve ölçekler (NHUMAN PSR-Q, KOPSOR vb.), çalışan görüşmeleri, gözlemler ve ön değerlendirme formları bir arada kullanılır.

Bu araçlar, iş yerindeki psikososyal tehlikelerin kapsamlı ve sistematik olarak belirlenmesini, risklerin önceliklendirilmesini ve uygun müdahalelerin planlanmasını sağlar.

Türkiye’de özellikle NHUMAN PSR-Q ölçeği, ulusal normlara uygunluğu ve kapsamlı yapısıyla öne çıkmaktadır.

Güvende Olmak, Yalnızca Fiziksel Değildir

İş kazalarının büyük kısmı, yalnızca teknik eksikliklerden değil, aynı zamanda çalışanların stres altında karar verme becerisinin bozulmasından, tükenmişlikten ve iletişim kopukluklarından kaynaklanır. Bu nedenle iş yerinde güvenliği sağlamak, artık sadece baret ya da çelik burunlu ayakkabı giymekle sınırlı değildir. Gerçek güvenlik, çalışanların kendilerini duygusal olarak güvende, anlaşılmış ve desteklenmiş hissetmesiyle başlar.

NHUMAN PSR-Q, KOPSOR ve HSE Indicator Tool gibi bilimsel geçerliliği olan ölçekler; iş yerinde görünmeyen baskıları, iletişim kopukluklarını, adaletsizlik duygularını ve duygusal yıpranmayı açığa çıkarmak için güçlü araçlardır. Ancak bu araçlar tek başına yeterli değildir. Çalışan görüşmeleri, sahada yapılan gözlemler ve işyeri psikososyal ikliminin bütüncül analizi, bu ölçümleri tamamlamalıdır.

Unutulmamalıdır ki, iyi yönetişim, çalışanların sadece işini değil, duygusunu da yönetebilen kurumlardan çıkar. Bu sebeple, psikososyal risklerin ciddiyetle ele alınması, yalnızca iş sağlığı açısından değil, aynı zamanda kurumsal sürdürülebilirlik açısından da bir zorunluluktur.

İyi analiz edilen bir psikososyal yapı, hem çalışanların yaşam kalitesini artırır hem de iş yerlerini daha verimli, daha sağlıklı ve daha huzurlu alanlara dönüştürür.

Firmanızın Psikososyal Risk Takip ve Müdahale Programı Var mı?

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Sağlık ve Davranış: Biyolojik, Davranışsal ve Toplumsal Etkilerin Etkileşimi https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK43750/

⭐️⭐️ Psikososyal riskler ve çalışan sağlığı https://oshwiki.osha.europa.eu/tr/themes/psychosocial-risks-and-workers-health

⭐️⭐️ Çalışma Yaşamında Esenlik ve Psikososyal Riskler: Değişen Dinamiklerle Başa Çıkma Stratejileri İşyerinde Refah ve Psikososyal Riskler: Değişen Dinamikleri Yönetme Stratejileri https://www.researchgate.net/publication/377014012_Calisma_Yasaminda_Esenlik_ve_Psikososyal_Riskler_Degisen_Dinamiklerle_Basa_Cikma_Stratejileri_Well-being_and_Psychosocial_Risks_in_the_Workplace_Strategies_for_Navigating_Changing_Dynamics

⭐️⭐️ İş Stresi Kardiyovasküler Hastalıklar İçin Bir Risk Faktörüdür https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26238744/

⭐️⭐️ İşyerinde psikososyal riskler ve ruh sağlığı https://osha.europa.eu/en/themes/psychosocial-risks-and-mental-health

⭐️⭐️ Çalışma Yaşamında Esenlik ve Psikososyal Riskler: Değişen Dinamiklerle Başa Çıkma Stratejileri https://dergipark.org.tr/tr/pub/ohsacademy/issue/85769/1393212

⭐️⭐️ Fazla Saatlerle Çalışmanın Iş Sağlığı ve Güvenliği Üzerine Etkileri https://www.proquest.com/openview/29e975929e3587a0d68322e2e822c18e/1?cbl=2026366&diss=y&pq-origsite=gscholar

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni15 Temmuz 2025

14 Temmuz 2025

Bağırsaklarda Biriken Dışkının (Kabızlık) İş Performansı Üzerindeki Etkileri

Kabızlık, günümüzde giderek artan hareketsizlik, stresli yaşam koşulları ve yetersiz beslenme gibi faktörlerin etkisiyle yaygın bir sindirim sistemi sorunu hâline gelmiştir.

Tıbbi olarak “konstipasyon” olarak adlandırılan bu durum, bağırsak hareketlerinin yavaşlaması sonucu dışkının normalden daha uzun süre bağırsakta kalması ve sertleşerek çıkarılmasının zorlaşması anlamına gelir. Çoğu kişi kabızlığı sadece sindirimle sınırlı bir problem gibi görse de, bu durumun bireyin günlük yaşam kalitesi, psikolojik durumu ve özellikle iş performansı üzerinde çok yönlü etkileri bulunmaktadır.

Fiziksel Sağlık Üzerindeki Etkileri

Halsizlik ve Yorgunluk

Kabızlık sürecinde dışkının uzun süre bağırsakta kalması, vücutta toksin birikimine yol açabilir. Bu toksinler, bağırsak mukozasından emilerek kan dolaşımına karışabilir ve bu da genel vücut yorgunluğu, halsizlik ve bitkinlik hissine neden olabilir. Çalışan bireylerde bu durum enerji düşüklüğüne, görevlerini yerine getirirken çabuk yorulmaya ve işin gerektirdiği fiziksel dayanıklılığın azalmasına neden olur.

Karın Ağrısı, Şişkinlik ve Kramplar

Kabızlık genellikle karın bölgesinde huzursuzluk hissiyle kendini gösterir. Bağırsaklarda biriken gazlar ve sert dışkı, karında şişkinliğe ve kimi zaman şiddetli kramplara neden olabilir. Bu fiziksel rahatsızlıklar, özellikle masa başı çalışanları, fabrika işçileri veya dikkat gerektiren işlerde çalışan bireylerde odaklanmayı ciddi oranda zorlaştırır. Karın ağrısının iş sırasında aniden artması, hem kişinin iş performansını düşürür hem de motivasyon kaybına yol açabilir.

Baş Ağrısı

Bağırsak ve beyin arasında doğrudan bir sinir bağlantısı bulunur. Bu nedenle bağırsaklardaki bozukluklar genellikle sinir sistemini etkileyerek baş ağrılarına neden olabilir. Özellikle toksin birikimi ve bağırsağın yaptığı baskılar sonucunda gelişen gerginlik tipi baş ağrıları, çalışan kişinin gün boyunca konsantrasyonunu azaltır, karar verme becerilerini zayıflatır ve hata yapma olasılığını artırır.

Hemoroid ve Anal Fissürler

Sert dışkının çıkışı sırasında oluşan zorlanmalar, makat çevresinde çatlaklara (anal fissür) ve basur (hemoroid) oluşumuna sebep olabilir. Bu durumlar oturarak çalışan bireyler için daha büyük sorun teşkil eder çünkü hem fiziksel acı verir hem de uzun süreli oturmayı işkence hâline getirir. Ayrıca bu tür rahatsızlıklar çalışanların sık sık tuvalete gitme, pozisyon değiştirme veya molalara ihtiyaç duyma gibi iş verimliliğini düşüren davranışlara neden olabilir.

Psikolojik ve Zihinsel Etkiler

Huzursuzluk ve Sinirlilik

Kabızlık sadece bedeni değil zihni de etkiler. Sürekli rahatsızlık hissi, karında baskı ve yeterince boşalamama hissi kişide stres yaratır. Bu stres, zamanla ruh hâlinde dalgalanmalara, sabırsızlığa ve tahammülsüzlüğe neden olabilir. Özellikle ekip içinde çalışan bireylerde bu durum sosyal uyumu bozar, iletişim problemlerine neden olur ve iş ortamında çatışmalara yol açabilir.

Konsantrasyon Bozukluğu

Bağırsak rahatsızlıklarının oluşturduğu huzursuzluk, kişinin zihinsel odağını dağıtır. Sürekli tuvalet ihtiyacı hissi, alt karın bölgesinde oluşan baskı, çalışan kişinin dikkatini işine vermesini zorlaştırır. Bu da özellikle dikkat ve odak gerektiren mühendislik, finans, denetim, sağlık hizmetleri gibi sektörlerde performans kaybına neden olur.

Uyku Kalitesinde Bozulma

Kabızlık kronikleştiğinde, gece boyunca da huzursuzluk yaratabilir. Karın bölgesindeki doluluk ve baskı hissi uyumayı zorlaştırır veya gece boyunca sık sık uyanmalara neden olabilir. Kalitesiz uyku ise ertesi gün işe geç kalma, iş sırasında uykululuk hâli, verimsiz çalışma ve hata yapma riskini artırır.

İş Ortamında ve Sosyal Hayatta Görülen Yansımalar

Devamsızlık ve İzin Talepleri

Kabızlıkla ilgili komplikasyonlar arttıkça (örneğin hemoroid atakları, şiddetli karın ağrısı, enfeksiyon riski) çalışanlar doktora gitmek ya da dinlenmek için daha sık izin talebinde bulunabilir. Bu durum, özellikle kritik görevlerde çalışanlar için ekip içinde yük dağılımını bozar ve iş akışını sekteye uğratabilir.

Performans Geri Bildirimlerinde Düşüş

Çalışan kişi kabızlık nedeniyle kendisini kötü hissettiğinde, bu durum yöneticiler veya ekip arkadaşları tarafından “isteksizlik”, “motivasyon düşüklüğü” veya “verimsizlik” olarak algılanabilir. Bu durum uzun vadede terfi sürecini, ekip içi itibarı ve iş tatminini olumsuz etkileyebilir.

İş Güvenliği Açısından Risk

Fiziksel rahatsızlıklar sadece performans değil, iş güvenliği açısından da risk teşkil eder. Örneğin bir makine operatörünün dikkati, kabızlık nedeniyle yaşadığı ağrı ve huzursuzluk yüzünden dağılırsa, bu hem kendisi hem de çevresindekiler için kazaya davetiye çıkarabilir.

Korunma ve İyileştirme Önerileri

Kabızlıkla mücadele etmek, bireyin yalnızca sağlık açısından değil, iş hayatındaki başarısı açısından da önemlidir. Bu nedenle çalışanlar ve işverenler aşağıdaki önlemleri göz önünde bulundurmalıdır:

Lifli Beslenme: Tam tahıllar, sebze ve meyve tüketiminin artırılması bağırsak hareketlerini düzenler.
Yeterli Su Tüketimi: Günlük su içiminin idrarın rengi şeffaf olacak şekilde ayarlanması, dışkının yumuşak kalmasına yardımcı olur.
Düzenli Egzersiz: Günde en az 30 dakika yürüyüş yapmak, bağırsak hareketlerini canlandırır.
Stres Yönetimi: Meditasyon, nefes egzersizleri veya danışmanlık hizmetleriyle stresin azaltılması, kabızlığı önleyebilir.
Tuvalet Alışkanlıklarının İyileştirilmesi: Tuvalet ihtiyacı ertelenmemeli, bağırsakların doğal ritmine saygı gösterilmelidir.

Sonuç

Kabızlık, basit bir sindirim problemi gibi görünse de bireyin iş hayatını, sosyal ilişkilerini ve genel ruh hâlini derinden etkileyebilen bir durumdur.

Fiziksel ağrılar, enerji düşüklüğü, zihinsel bulanıklık ve sosyal huzursuzluk gibi belirtiler, zamanla iş verimliliğini ciddi şekilde düşürür. Bu nedenle hem çalışanların hem de işverenlerin, bu tür sindirim sorunlarına yönelik farkındalık geliştirmesi ve gerekli önlemleri alması, iş sağlığı ve güvenliği açısından kritik öneme sahiptir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Dışkı Tıkanıklığı https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448094/

⭐️⭐️ İnsan Sağlığı ve Hastalığında Bağırsak Bariyeri https://www.mdpi.com/1660-4601/18/23/12836

⭐️⭐️ Yetişkinlerde Kabızlık ve Fekal Tıkanıklığın Değerlendirilmesi ve Tedavisi https://www.mayoclinicproceedings.org/article/s0025-6196(11)63796-8/fulltext

⭐️⭐️ Kabızlık https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK513291/

⭐️⭐️ Bağırsak gazının hacmi, bileşimi ve kaynağı https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/5486278/

⭐️⭐️ Kronik Karın Gerginliği ve Şişkinliğinin Yönetimi https://www.cghjournal.org/article/S1542-3565(20)30433-X/fulltext

⭐️⭐️ Bağırsak mikrobiyomu bileşimi, Bengal halkı ile Bangladeş’teki yerli etnik gruplar arasındaki farklılıkları ortaya koyuyor https://www.nature.com/articles/s42003-024-06191-9

⭐️⭐️ Karın Şişkinliği: Patofizyoloji ve Tedavi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3816178/

⭐️⭐️ Gaz ve Şişkinlik https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5350578/

⭐️⭐️ Şişkinlik sorunu olan hastalarda fiziksel aktivite ve bağırsak gazı temizliği https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17029608/

⭐️⭐️ Gaz, Şişkinlik ve Geğirme: Değerlendirme ve Yönetim Yaklaşımı https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2019/0301/p301.html

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni14 Temmuz 2025

14 Temmuz 2025

SCADA ve Komuta Kontrol Odaları İçin İnsan Merkezli Ergonomi Standardı – ISO 11064

ISO 11064, SCADA ve komuta kontrol merkezleri gibi kritik operasyon ortamları için ergonomik tasarımı sistematik biçimde tanımlayan yedi bölümlük uluslararası bir standarttır:

ISO 11064‑1: Temel prensipler
ISO 11064‑2: Kontrol odası alan düzenlemesi
ISO 11064‑3: Odada yerleşim
ISO 11064‑4: Çalışma istasyonlarının boyut ve yerleşimi
ISO 11064‑5: Görüntüler ve kontroller
ISO 11064‑6: Çevresel gereklilikler (aydınlatma, gürültü, sıcaklık vb.)
ISO 11064‑7: Değerlendirme ilkeleri

ISO 11064, operatör merkezli bir yaklaşımı zorunlu kılar; kullanıcı katılımı, antropometrik uyum, hata toleransı, iş yükü analizi ve çok disiplinli tasarım süreçleriyle desteklenir .

🔍 🔍 🔍

Standart Kapsamı ve Teknik Detaylar

1. İnsan Merkezli Tasarım (ISO 11064‑1)

Kullanıcılarla doğrudan işbirliği içinde yapılan bir süreç önerir. Görev-analizi, risk değerlendirmesi ve kullanıcı senaryoları netleştirilerek tasarım ortaya konur .

2. Alan Düzeni (ISO 11064‑2 & ‑3)

Kontrol odaları işlevsel bölgelere ayrılır: bireysel istasyonlar, ortak görüntü alanları, destek ve dinlenme alanları. Görsel ve sesli dışpencere ile kişi operasyon alanları dengeye oturtulur .

3. Çalışma İstasyonları (ISO 11064‑4)

Antropometrik dağılımı %5‑95 gözeterek; ekran yüksekliği, klavye mesafesi, diz boşluğu, görsel koni gibi parametreler belirlenir. Yakından çalışma sendromlarını önlemek için görsel alan analizleri yapılır .

4. Görüntü ve Kontrol Düzeni (ISO 11064‑5)

Ekranlar; netlik, kontrast, renk kodi uyumu ile organize edilir. Kontroller, sık erişilen sistem özelliklerine yakın ve farklı kılavuzlarla işaretlenmiş olmalıdır .

5. Çevresel Gereklilikler (ISO 11064‑6)

Aydınlatma: 200–500 lux, UGI <19, CRI ≥80
Sıcaklık: Kış 20–24 °C; Yaz 23–26 °C; nem %30–70; PMV hedef 0, PPD <10%
Havalandırma: ≥29 m³/saat kişi başına; CO₂ ≤ 910 ppm
Gürültü: Arkaplan ≤35 dB, maksimum ≤45 dB, alarmlar ≥15 dB farkla duyulur olmalı
Titreşim: Kaynaklardan izole edilmeli
Estetik: Yansıma ve renk dengesi sağlanmalı, ufak desenli, nötr-tonlu malzemeler tercih edilmeli

6. Değerlendirme (ISO 11064‑7)

Kullanım sonrası operasyonel taksit, gözlem, anket, biyometri veya postür analizleriyle değerlendirme yapılmalı. İyileştirme süreçleri bu verilerle şekillenmelidir .

⚙️ ⚙️ ⚙️

Yönetmelik/Kurumsal Mevzuat Bağlantısı

AB ülkelerinde ISO 11064, CE işareti taşıyan donanıma referans olarak yasal dayanak sağlar (Makine Direktifi, İş Sağlığı–Güvenliği Direktifleri).
Birleşik Krallık’ta HSE rehberleri tarafından en iyi uygulama olarak tavsiye edilir
ABD’de OSHA/ANSI/ISA standartlarıyla (örneğin API RP‑752, RP‑753) benzer insan faktörleri prensipleri benimsenir; ISO 11064, ayrıntılı ergonomik türdeşlik sağlar

📌 📌 📌

Yaşanmış Bir Örnek: Chevron & Shell Şirketleri

Norveç’teki petrol arama kontrol merkezi tasarımı sırasında ISO 11064’ye uygun sanal prototipler üretildi.

Antropometrik veriyle %5–95 kullanıcı aralığı çalışıldı.
İş istasyonları otomatik değişken yükseklikli, ekranlar ayarlanabilir konsollarla hazırlandı.
Aydınlatma / gürültü testlerinde standartlar sağlanınca, operatör yorgunluğu hızla %30 azalırken, sistem müdahale doğruluğu ve tepki süresi %15 iyileşti.

✅ ✅ ✅

ISO Bölümü	İçerik Özeti
ISO 11064‑1	İnsan merkezli tasarım, kullanıcı katılımı
ISO 11064‑2/3	Alan organizasyonu, işlevsel bölge tanımlaması
ISO 11064‑4	Antropometrik yerleşim, montaj yüksekliği
ISO 11064‑5	Görüntü, ekran ve kontrol tasarımı
ISO 11064‑6	Aydınlatma, sıcaklık, gürültü vb. çevresel parametreler
ISO 11064‑7	Değerlendirme, iyileştirme süreçleri

✳️ ✳️ ✳️

ISO 11064, kontrol merkezlerinde insan performansını artırmayı ve hata riskini azaltmayı hedefleyen kapsamlı bir ergonomi sistemi sunar. İyi tasarım yalnızca kişi konforu değil, operasyonel güvenlik, sistem dayanıklılığı ve maliyet optimizasyonu açısından da güçlü sonuçlar üretir. Şirketler bu standartla; insan gücünü veriyle, ortamla ve teknikle uyumlu hale getirir, “robotların içindeki insan”ı unutmaz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ TS EN ISO 11064-1Temel prensipler https://intweb.tse.org.tr/Standard/Standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073090070066056099122102086101113117

⭐️⭐️ TS EN ISO 11064‑2: Kontrol odası alan düzenlemesi http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://cdn.standards.iteh.ai/samples/19043/77c46fe6053e43db9cb58fb32e634fe9/ISO-11064-2-2000.pdf

⭐️⭐️ TS EN ISO 11064‑3: Odada yerleşim http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://cdn.standards.iteh.ai/samples/19044/1fd554765a994a14b250d6ec153cec73/ISO-11064-3-1999.pdf

⭐️⭐️ TS EN ISO 11064‑4: Çalışma istasyonlarının boyut ve yerleşimi http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://cdn.standards.iteh.ai/samples/54419/df1b3f6114534de0a19f43598dba2e88/ISO-11064-4-2013.pdf

⭐️⭐️ TS EN ISO 11064‑5: Görüntüler ve kontroller http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://cdn.standards.iteh.ai/samples/44691/4001f5cfc9db4fe9884ab6422341a781/ISO-11064-5-2008.pdf

⭐️⭐️ TS EN ISO 11064‑6: Çevresel gereklilikler (aydınlatma, gürültü, sıcaklık vb.) http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://cdn.standards.iteh.ai/samples/39713/ac0731b823d446378c46c1c3e29e963d/ISO-11064-6-2005.pdf

⭐️⭐️ TS EN ISO 11064‑7: Değerlendirme ilkeleri http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://cdn.standards.iteh.ai/samples/22470/3fd252578510480087147e303fa4c697/ISO-11064-7-2006.pdf

⭐️⭐️ İnsan-Makine Etkileşimi https://www.sciencedirect.com/topics/engineering/human-machine-interaction

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği14 Temmuz 2025