2 Ağustos 2025

Demirim Yüksek Ama Kansızım!

Peki Neden Hâlâ Yorgun, Solgun ve Nefessizim?

Çok tanıdık bir hikâye:
“Kan tahlili yaptırdım, demirim normalin üstünde ama hemoglobinim hâlâ düşük. Hekim ‘kansızsın’ diyor. Peki nasıl olur bu?”

İşte cevabı:
Kansızlık sadece demir eksikliğinden olmaz.
Bazen vücudunuzda demir var, ama o demir yerine ulaşamıyor.

Demir Nasıl Oksijen Taşıyan Süper Güce Dönüşür?

Vücudumuzda “oksijen taşıma süper kahramanı” kimdir diye sorsak, cevabı hemoglobin olur.
Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinin (eritrositlerin) içindeki özel proteindir ve nefesle aldığımız oksijeni tutup tüm hücrelere dağıtır.

🔴 İşte bu hemoglobinin merkezi, demir atomudur.
Ama demirin bu yapıya bağlanabilmesi için araya biri daha gerekir:
PORFİRİN halkası.

Ve işte esas sürpriz burada:
🟢 Porfirin halkasını oluşturmak için B6 vitaminine (piridoksin) ihtiyaç vardır.

Süreç Nasıl İşliyor? Adım Adım Anlatalım

1️⃣ Hücre içinde glisin ve süksinil-CoA adlı iki molekül birleşir.
2️⃣ Bu birleşim için görevli bir enzim vardır: ALA sentaz.
3️⃣ Bu enzimin çalışabilmesi için B6 vitamini (P5P formu) gereklidir.
4️⃣ ALA oluşur, zincirleme reaksiyonlarla porfirin halkası yapılır.
5️⃣ Demir bu halkaya yerleşir → hem adı verilir.
6️⃣ Hem, globin proteinine bağlanır → hemoglobin oluşur!

🔴 Ama! B6 vitamini eksikse…

ALA oluşmaz,
Porfirin üretilmez,
Demir ortada kalır ama bağlanamaz,
Hemoglobin oluşmaz → Anemi gelişir.

“Demirim Yüksek Ama Hemoglobinin Düşük” Ne Demek?

İşte cevabı:
Demir kanınızda dolaşıyor ama hemoglobin yapısına bağlanamıyor.
Yani: Yedek kulübesinde bekliyor ama oyuna alınamıyor.
Neden?

Çünkü B6 vitamininiz eksik veya aktif hale geçemiyor.

Sadece Demir Almak Yeterli Değil!

Anemi tedavisi denince herkes hemen demir, B12, folik asit (B9) alır.
Ama B6 unutulur.

Hâlbuki:

B6 yoksa porfirin yok,
Porfirin yoksa demir tutunamaz,
Demir tutunamazsa hemoglobin düşer.

Sonuç: Kansızlık devam eder.

B6 Vitamininin Aktif Hali: P5P Nedir?

B6 vitamini, aktif formu olan P5P (Piridoksal-5-Fosfat) haline dönüşmeden işe yaramaz.
Ama bazı kişilerde genetik yatkınlık ya da karaciğer sorunları nedeniyle bu dönüşüm eksik veya yetersiz olabilir.

Bu durumda:
✅ Direkt P5P formunda B6 vitamini alınması gerekir.
(Bu form, aktif olduğu için doğrudan işe yarar.)

Kimler Bu Duruma Dikkat Etmeli?

Sürekli kansızlık yaşayanlar
Demir düzeyi normal ya da yüksek olup HGB hâlâ düşük olanlar
Et yemesine rağmen yorgun, solgun, nefessiz kalanlar
Hamileler
Emziren anneler
Sık adet gören kadınlar
Spor yapan ama toparlanamayan bireyler

Çözüm Önerileri: Ne Yapmalı?

✅ Demir, B12, B9 ile birlikte B6 düzeyinizi de kontrol ettirin.
✅ Eğer hemoglobin düşük ama demir normalden yüksekse, P5P formunda B6 desteği alınabilir (hekim önerisiyle!).
✅ Sindirim sistemi sorunları varsa B6 emilimini de etkileyebilir.
✅ Karaciğer destekleyici takviyelerle dönüşüm sürecini destekleyin.
✅ İşlenmiş gıdalardan uzak durun; çünkü B6 hassas bir vitamindir, kolayca parçalanır.

Kanın Hikâyesi Sadece Demirle Yazılmaz

Kansızlık bazen demir eksikliğinden olur… ama her zaman sadece demirle düzelmez.
Vücut bir orkestradır. Her vitamin ve mineral bir enstrümandır.
Ve B6 olmadan bu orkestra şarkıyı tamamlayamaz.

Unutmayın:

“Demir dolu ama nefessizim” diyorsanız, gözünüz B6’da olsun!
Ve en önemlisi: Takviye değil, denge önemli. Bu dengeyi de ancak bilinçli ve bilimsel bir yaklaşım sağlar.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ B6 Vitamini Eksikliği https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470579/

⭐️⭐️ Aneminin önlenmesi ve kontrolünde vitaminlerin rolü https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10948381/

⭐️⭐️ Pankreatikoduodenektomi sonrası hastalarda B6 vitamini eksikliğine bağlı anemi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25543166/

⭐️⭐️ B6 Vitamini Eksikliği ve Bağımlılığı https://www.msdmanuals.com/professional/nutritional-disorders/vitamin-deficiency-dependency-and-toxicity/vitamin-b6-deficiency-and-dependency

⭐️⭐️ B6 vitamini https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB6-HealthProfessional/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni2 Ağustos 2025

1 Ağustos 2025

İş Sağlığı ve Güvenliği – ESCO İlişkisi Nedir?

Değişen İşgücü, Değişen İhtiyaçlar

21. yüzyılın işgücü piyasası, önceki dönemlere kıyasla radikal biçimde dönüşüyor. Meslekler arası geçiş artarken, işverenlerin aradığı beceriler sık sık değişiyor. Aynı zamanda iş arama ve işe alım süreçleri de dijital platformlara kaymış durumda. Bu ortamda çalışanlar, işverenler, eğitim sağlayıcılar ve kamu otoriteleri arasında ortak bir mesleki dilin eksikliği, verimsizlik, iletişim kopuklukları ve beceri uyumsuzluklarına neden olabiliyor.

Tam da bu noktada Avrupa Komisyonu tarafından geliştirilen ESCO (Skills, Competences, Qualifications and Occupations) sistemi devreye giriyor. ESCO (Avrupa Beceriler, Yeterlilikler, Nitelikler ve Meslekler), beceriler, yeterlilikler, nitelikler ve mesleklerin Avrupa çok dilli sınıflandırmasıdır.

ESCO, Avrupa çapında meslekler, beceriler ve yeterlilikler hakkında ortak bir taksonomi sağlayarak dijital işgücü piyasasının daha uyumlu, şeffaf ve etkili işlemesini amaçlar.

Peki, sürekli değişen ve dijitalleşen bu mesleki ekosistemde;

İş sağlığı ve güvenliği (İSG) nasıl konumlanıyor?

İş sağlığı ve güvenliği (İSG), ESCO sistemi ile nasıl kesişiyor?

ESCO Nedir? Temel Kavramlar

ESCO, Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (EQF) ile uyumlu olarak yapılandırılmış ve şu üç temel bileşenden oluşur:

Meslekler (Occupations): Her meslek için görevler, işlevler ve iş tanımları.
Beceriler ve Yeterlilikler (Skills and Competences): Teknik, bilişsel, sosyal beceriler.
Nitelikler (Qualifications): Sertifikalar, diplomalar, eğitim çıktıları.

ESCO veritabanı, iş ilanları, özgeçmişler, eğitim modülleri, yetenek analizleri gibi dijital sistemlerin birlikte çalışmasını sağlar. Bu yapı uluslararası hareketliliği, istihdam süreçlerini ve mesleki gelişim planlamasını kolaylaştırır.

İş Sağlığı ve Güvenliği – Mesleklerin Temel Yapıtaşı

İş Sağlığı ve Güvenliği, her meslek grubunun içinde gizli fakat hayati bir katmandır. İster kaynakçı olun, ister sağlık teknisyeni, ister dijital platform geliştiricisi; her mesleğin güvenli icrası, iş sağlığı kurallarının uygulanmasına bağlıdır.

ESCO sistemi içinde İş Sağlığı ve Güvenliği şu yönlerden öne çıkar:

🔹 ESCO’da İSG Becerileri Bir Yetkinlik Grubu Olarak Tanımlanır

Örneğin bir vinç operatörünün ESCO profilinde şu beceriler yer alır:

“Load lifting safety procedures” → Yük kaldırma güvenlik prosedürleri
(Yüklerin kaldırılması sırasında uygulanması gereken güvenli iş adımları ve kurallar bütünü.)

“Risk of working at heights” → Yüksekte çalışmanın riskleri
(Yüksek yerlerde çalışmanın oluşturduğu düşme, ekipman devrilmesi, denge kaybı gibi tehlikelerin farkındalığı ve kontrolü.)

“Apply health and safety regulations in lifting operations”→ Kaldırma operasyonlarında iş sağlığı ve güvenliği mevzuatının uygulanması
(Yük kaldırma işlemleri sırasında geçerli yasal düzenlemelerin ve güvenlik önlemlerinin pratikte uygulanması.)

Bu ifadeler, sadece teknik becerileri değil, İş Sağlığı ve Güvenliği’nin mesleki performansla entegre olduğunu gösterir. Bu, işverenin işe alımda “bu kişi işi yapabilir mi?” sorusunun yanı sıra “bu işi güvenli yapabilir mi?” sorusunu da sormasını sağlar.

ESCO Sistemi, İSG Eğitimlerinin Uluslararası Tanınırlığını Kolaylaştırır

Bir çalışanın, örneğin “yüksekte çalışma eğitimi” aldığını CV’sine yazması başka, bu bilginin ESCO referanslı bir kodla tanımlanması bambaşka bir şeydir. ESCO, bu tür eğitimleri tanımlayan ulusal ve uluslararası yeterlilikleri EQF seviyesiyle eşleştirerek:

İş arayanın eğitiminin karşılığını tanımlanabilir hale getirir.
İşverenin bu yeterliliği dijital ortamda aramasını kolaylaştırır.
Uluslararası geçişlerde (ör. AB içi iş gücü mobilitesi) eğitim uyumunu sağlar.

İş Güvenliği Uzmanları İçin Dijital İşgücü Piyasasında Yeni Bir Konum

İş güvenliği uzmanı, ESCO sisteminde hem bir meslek hem de uzmanlık alanı olarak tanımlanır. Bu durum, İş Güvenliği uzmanlarının da dijital işgücü piyasasında görünürlüğünü artırır:

İş ilanlarında İş Güvenliği uzmanı aranırken ESCO kodu kullanılabilir.
İş Güvenliği uzmanı, becerilerini dijital CV’sine ESCO ile entegre edebilir.
İşveren, farklı ülkelerden gelen İş güvenliği profesyonellerinin yetkinliklerini karşılaştırabilir.

📌 Örnek:

ESCO Meslek Kodu: Occupational Health and Safety Inspector (Code: 325710)
Beceriler:

⭐️ “Assess occupational hazards” → Mesleki tehlikeleri değerlendirmek
(Bir iş yerinde çalışanların maruz kalabileceği fiziksel, kimyasal, biyolojik ve psikososyal tehlikeleri sistematik olarak analiz etmek ve risk seviyelerini belirlemek.)

⭐️ “Promote safety standards” → Güvenlik standartlarını teşvik etmek / yaygınlaştırmak
(İş yerinde kabul görmüş ulusal ve uluslararası güvenlik uygulamalarını tanıtmak, benimsetmek ve uygulanmasını sağlamak.)

⭐️ “Investigate workplace accidents” → İş yeri kazalarını araştırmak
(Meydana gelen kazaların nedenlerini belirlemek, kök neden analizleri yapmak ve benzer olayların tekrarını önlemek amacıyla iyileştirici önlemler geliştirmek.)

Bu yapı sayesinde iş güvenliği uzmanlarının teknik, düzenleyici ve iletişim becerileri net biçimde ayrıştırılır ve dijital platformlarda aratılabilir hale gelir.

ESCO, İş Sağlığı Risklerinin Dijital Takibine Altyapı Sağlar

Dijital işe alım platformları (örneğin LinkedIn, EURES, Europass), iş tanımlarında risk türü ve koruyucu beceri eşleşmelerini giderek daha fazla dikkate alıyor.

Örneğin:

Kimyasal risk içeren bir meslek için, ““Use PPE against hazardous substances”→ Tehlikeli maddelere karşı kişisel koruyucu donanım (KKD) kullanmak” becerisi aranır. (Kimyasal, biyolojik veya toksik maddelerle temas riski olan ortamlarda uygun eldiven, maske, gözlük, tulum gibi KKD’leri doğru şekilde seçmek ve kullanmak.)
Psikososyal riski yüksek mesleklerde, ““Manage occupational stress” → Mesleki stresi yönetmek” gibi beceriler ESCO’dan çağrılır. (İş kaynaklı psikolojik baskı ve stres faktörlerini tanımlamak, etkilerini azaltmak için başa çıkma stratejileri geliştirmek ve işyerinde zihinsel iyilik hâlini desteklemek.)

Bu sistemler sayesinde, iş ilanı otomatik olarak İSG gerektiren becerilerle eşleştirilmiş olur. Böylece hem işveren bilinçlenir, hem iş arayan daha gerçekçi değerlendirme yapar.

ESCO, Eğitim Kurumlarına Rehberlik Eder

Birçok üniversite ve meslek yüksekokulu, artık program çıktıları hazırlarken ESCO sisteminden faydalanmaktadır. Bu, iş sağlığı eğitimi veren kurumlar için de büyük avantaj sağlar:

Müfredatlar güncel iş gücü ihtiyaçlarına göre ESCO’ya göre şekillendirilir.
Mezunlar, mezuniyet sonrası becerilerini ESCO referanslı olarak tanımlayabilir.
Bu sayede eğitim, işe geçiş süreci hızlanır.

Örneğin:
Bir iş güvenliği teknikeri mezunu, ““Implement risk assessment procedures” → Risk değerlendirme prosedürlerini uygulamak (İşyerindeki tehlikeleri tanımlamak, bu tehlikelerin yol açabileceği riskleri analiz etmek ve kontrol önlemleri planlamak için belirlenmiş yöntemleri sistematik şekilde hayata geçirmek.)” ve ““Conduct workplace inspections” → İşyeri denetimleri gerçekleştirmek (İş sağlığı ve güvenliği kurallarına uygunluk açısından işyerinde düzenli saha kontrolleri yapmak, uygunsuzlukları tespit etmek ve raporlamak.)” becerileriyle tanımlanabilir.

Ortak Dil, Güvenli Gelecek

İş Sağlığı ve Güvenliği, sadece iş kazalarının önlenmesinde değil, istihdam süreçlerinin kalitesinde ve şeffaflığında da kilit rol oynamaktadır. ESCO sistemi, bu rolü dijitalleştirerek:

İSG becerilerinin görünürlüğünü artırır,
Eğitim-istihdam eşleşmesini kolaylaştırır,
Uluslararası hareketliliği mümkün kılar,
İşe alım süreçlerinde İSG kriterlerinin sistematik şekilde tanımlanmasını sağlar.

Bugünün ve geleceğin iş dünyasında, güvenlik, yalnızca bir önlem değil; yeteneklerin dijital olarak tanımlandığı bir değer haline gelmiştir. ESCO, bu değerin ortak ve sürdürülebilir bir dilde ifade edilmesini sağlayarak, hem çalışanların hem de işverenlerin yolunu aydınlatır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Avrupa Becerileri, Yeterlilikleri, Nitelikleri ve Meslekleri (ESCO) https://esco.ec.europa.eu/en/about-esco/what-esco/why-esco-needed

⭐️⭐️ ESCO Meslekler https://esco.ec.europa.eu/en/classification/occupation_main

⭐️⭐️ ESCO Beceriler ve yeterlilikler https://esco.ec.europa.eu/en/classification/skill_main

⭐️⭐️ ESCO Nitelikler https://esco.ec.europa.eu/en/classification/qualificationshttps://esco.ec.europa.eu/en/classification/qualifications

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Makaleler, Sağlık Bülteni1 Ağustos 2025

1 Ağustos 2025

Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri Kullanımında En Sık Yapılan Hatalar

“Düşmek kader değil, ihmalin sonucudur.”

Yüksekte çalışmalarda en hayati kişisel koruyucu donanımlardan biri olan paraşüt tipi emniyet kemeri, yalnızca takılmasıyla değil, doğru seçimi, uygun bağlantısı, sistem bütünlüğü ve etkin kurtarma planlarıyla anlam kazanır.
Sahada sıklıkla gözlenen; kemerin yanlış ayarlanması, uygunsuz ankraj seçimi ya da düşme sonrası tekrar kullanımı gibi uygulama hataları, ne yazık ki ölümle sonuçlanan kazaların temel nedenleri arasında yer almaktadır.

Paraşüt tipi emniyet kemeri kullanımında yapılan en sık hataları, bunların sahadaki yansımalarını ve önleme stratejilerini yer vermeye çalıştım. Amacım, yalnızca ekipman bilgisi sunmak değil; aynı zamanda bu bilginin doğru alışkanlık ve sistematik davranışlara dönüşmesine öncülük etmektir.

İş güvenliği uzmanlarının, mühendislerin ve saha sorumlularının bu içerikleri çoğaltarak riskleri yönetebilir hale gelmeleri ve ölümcül düşmeleri sıfırlamaya yönelik farkındalık yaratmaları çabalarına destek olabilirsem ne mutlu..

Saygılarımla

Dr. Mustafa KEBAT

📌 📌 📌

Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri Kullanımında En Sık Yapılan Hatalar, Sonuçları ve Önlemler

🔧 1. Kemerin Kullanım Öncesi Kontrolünün Yapılmaması

Sonuç: Aşınmış, yırtılmış ya da bozulmuş ekipman kullanımına bağlı düşme anında işlev kaybı.
Önlem: Her kullanım öncesi “gözle ve elle” kontrol prosedürü uygulanmalı; deformasyon, dikiş açılması, metal parça paslanması kontrol edilmelidir.

🔧 2. Sertifikasız veya CE/EN Normlarına Uygun Olmayan Kemeri Kullanmak

Sonuç: Düşme sırasında ekipmanın işlevini yerine getirememesi, ölümcül yaralanma riski.
Önlem: EN 361 standardına uygunluk belgesi kontrol edilmeli; sahada yalnızca sertifikalı ekipman kullanılmalıdır.

🔧 3. Kemerin Beden Ölçüsüne Uygun Olmaması

Sonuç: Düşme sırasında vücutta kesme etkisi yaratabilir, düşme kuvveti vücuda düzgün dağılmaz.
Önlem: Kemerin vücuda tam oturması sağlanmalı, ayar kayışları çalışanın boy ve kilosuna göre ayarlanmalıdır.

🔧 4. Düşüş Durdurucu Sistemle Uyumlu Olmayan Bağlantı Elemanları Kullanmak

Sonuç: Karabina açılması, kopma veya sistem uyumsuzluğu nedeniyle düşme.
Önlem: Karabina, lanyard ve ankraj sistemleri birbiriyle uyumlu ve sertifikalı olmalıdır (EN 362, EN 355, EN 795).

🔧 5. Sırt D-Ring Dışında Farklı Noktalardan Bağlanmak

Sonuç: Denge kaybı, vücuda ters kuvvet aktarımı ve ciddi iç organ yaralanmaları.
Önlem: Sadece sırt D-halkası (fall arrest D-ring) üzerinden bağlantı yapılmalı, diğer halkalar sadece pozisyonlandırma için kullanılmalıdır.

🔧 6. Yetersiz Serbest Düşüş Mesafesi Bırakmak

Sonuç: Düşüş anında yerle temas, ciddi yaralanma veya ölüm.
Önlem: Lanyard uzunluğu, şok emici açılımı ve kullanıcı boyu dahil edilerek minimum 6,75 m net serbest düşüş mesafesi hesaplanmalıdır.

🔧 7. Düşme Sonrası Kullanılan Kemeri Yeniden Kullanmak

Sonuç: Şok yükü almış emniyet kemeri gizli hasar barındırabilir, sonraki kullanımda arıza riski taşır.
Önlem: Düşüş sonrası tüm sistem “kullanılamaz” statüsüne alınmalı ve üretici talimatına göre incelenmelidir.

🔧 8. Kemerin Üzerinde Ek Yük veya Aksesuar Taşımak

Sonuç: Denge kaybı, düşme kuvvetinin vücuda uygunsuz dağılması.
Önlem: Alet kemeri paraşüt tipi kemerden ayrı olmalı, maksimum taşıma kapasitesi aşılmamalıdır.

🔧 9. Yanlış Ankraj Noktası Seçmek (Zayıf yüzey, alt seviye, geçici sistemler)

Sonuç: Ankrajın kopmasıyla düşmenin engellenememesi.
Önlem: Ankraj noktası 12 kN kuvveti taşımalı ve tercihen baş üstü hizasında olmalıdır. EN 795 standardına uygunluk aranmalıdır.

🔧 10. Geri Sarımlı Düşüş Durdurucunun Yatay Kullanılması

Sonuç: Yetersiz frenleme, sistemin ani yükle açılması.
Önlem: SRL’ler (Self-Retracting Lifeline) sadece üretici tarafından belirtilen pozisyonlarda kullanılmalıdır. Yatay kullanım için özel SRL gerekir (SRL-LE).

🔧 11. Lanyardın Ayak Altında veya Sarkan Şekilde Kullanımı

Sonuç: Salınım etkisi (pendulum), yanal çarpma sonucu yaralanma.
Önlem: Lanyard sabit, dikey hatta olacak şekilde ve en kısa mesafede bağlanmalıdır.

🔧 12. Sistemde Şok Emici Kullanılmaması

Sonuç: Düşme anında 6 kN’den fazla kuvvetin doğrudan kullanıcıya iletilmesi.
Önlem: Enerji absorplayıcı sistem (şok emici) mutlaka lanyard sistemine dahil edilmelidir.

🔧 13. Güvenli Kullanım Eğitiminin Alınmaması

Sonuç: Donanım yanlış bağlanabilir, yanlış ankraj seçilebilir.
Önlem: Yılda en az bir defa “yüksekte çalışma ve emniyet kemeri kullanımı eğitimi” verilmeli, belgelendirilmelidir.

🔧 14. Kemerin Bel Yükseğinde Takılması (Yukarıya çıkmadan önce)

Sonuç: Yüksekte çalışmaya başlandığında sırt D-halkası uygunsuz konuma gelir.
Önlem: Kemer yere inmeden önce uygun konumda giyilmeli ve bağlantı yukarıya göre ayarlanmalıdır.

🔧 15. Kirlilik veya Yağ ile Kirlenmiş Kemer Kullanmak

Sonuç: Malzeme elastikiyetinin bozulması, kimyasal zayıflama.
Önlem: Ekipmanlar kuru, temiz ve serin ortamlarda saklanmalı; temizlik sadece üretici tarafından onaylı malzemelerle yapılmalıdır.

🔧 16. Lanyard Üzerinden Düğümler Atmak

Sonuç: Düğüm bölgesinde yüklenme ve mukavemet kaybı.
Önlem: Lanyard sabitleme işlemi yalnızca orijinal bağlantı ekipmanlarıyla yapılmalı, düğüm atılmamalıdır.

🔧 17. Kemer Etiketinin Silinmiş veya Kopmuş Olması

Sonuç: Üretim tarihi, sertifika kodları bilinmez; denetimde uygunsuzluk.
Önlem: Etiketi hasarlı ekipman kullanılmamalıdır; yenisiyle değiştirilmelidir.

🔧 18. Kullanım Süresinin (Servis Ömrünün) Aşılmış Olması

Sonuç: Malzeme yorulması nedeniyle sistemde beklenmedik arızalar.
Önlem: Üreticinin belirlediği maksimum kullanım süresi (genellikle 5 yıl) aşılmadan ekipman emekli edilmelidir.

🔧 19. Kemerin Sadece Gövde Altına Yük Verecek Şekilde Ayarlanması

Sonuç: Düşüşte bacak askısı doğru konumda değilse, damar kesilmesi ve askı travması.
Önlem: Bacak askıları bel hizasında sabit olmalı; rahat ama sıkı oturmalıdır (iki parmak geçecek boşluk idealdir).

🔧 20. Acil Durum Planında Kurtarma Prosedürünün Olmaması

Sonuç: Düşüş sonrası askıda kalma süresinin uzaması → Askı sendromu → Bilinç kaybı → Ölüm.
Önlem: Kurtarma planı yazılı ve tatbik edilmiş olmalı; düşen çalışana en geç 10 dakikada müdahale edecek ekip hazır olmalıdır.

📍 📍 📍

“Takmak” Yetmez, Doğru Kullanmak Gerekir

Paraşüt tipi emniyet kemerleri, düşmeyi değil, düşme sonrası hayatta kalmayı sağlar. Ancak yanlış uygulamalar, bu güvenlik hattını bir illüzyona çevirebilir.
İş güvenliği uzmanlarının görevi sadece denetlemek değil, her ekipmanın doğru bağlanmasını, her işçinin doğru anlamasını sağlamaktır.

Unutulmamalıdır ki: “Kemerin varlığı değil, doğru kullanımı hayat kurtarır.”

“Hayat, bir karabinanın ucunda sallanmaz; bilginin, tedbirin ve sorumluluğun omuzlarında taşınır.”

Yüksekte çalışma kazalarının çoğu, teknik ekipman eksikliğinden değil, yanlış kullanım davranışlarından kaynaklanmaktadır. Emniyet kemeri, düşmeyi engellemese de düşme sonrası hayatta kalmanın anahtarıdır. Ancak bu anahtar, doğru kapıyı açmadığı sürece işe yaramaz.

Bu yazı, sadece teknik hataların bir dökümünü değil, aynı zamanda bu hataların önlenebilirliğini de ortaya koymaktadır.
Her iş güvenliği uzmanı şunu bilmelidir:

“Bir emniyet kemeri yalnızca bedenleri değil, aileleri, gelecekleri ve iş etiğini de korur.”

Eğitim, denetim, doğru ekipman ve disiplinli uygulama; yüksekte çalışmanın görünmeyen dört emniyet halatıdır.
Bu yazının, sahada bilinçli bir emniyet kültürünün oluşmasına katkı sunması dileğiyle…“Hayat, bir karabinanın ucunda sallanmaz; bilginin, tedbirin ve sorumluluğun omuzlarında taşınır.”

Bu yazı, sadece teknik hataların bir dökümünü değil, aynı zamanda bu hataların önlenebilirliğini de ortaya koymaktadır.
Her iş güvenliği uzmanı şunu bilmelidir:

“Bir emniyet kemeri yalnızca bedenleri değil, aileleri, gelecekleri ve iş etiğini de korur.”

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ TS EN 361 – Kişisel koruyucu donanım – Belirli bir yükseklikten düşmeye karşı – Tam vücut kemer sistemleri https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073082083083075105069114047049121122

⭐️⭐️ ANSI/ASSP Z359.2-2023: Düşmeye Karşı Koruma Programı Gereksinimleri https://blog.ansi.org/ansi-assp-z359-2-2023-fall-protection-program/

⭐️⭐️ İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18318&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği1 Ağustos 2025

1 Ağustos 2025

EKED – LOTO (Etiketleme – Kilitleme) Eğitimi Öncesi Katılımcı Bilgilendirme

İş sağlığı ve güvenliği (İSG), endüstriyel faaliyetlerin sürdürülebilirliği açısından en kritik alanlardan biridir. Özellikle enerji kaynaklarının kontrolsüz şekilde devre dışı bırakılması ya da yanlışlıkla yeniden devreye alınması, ağır iş kazalarına ve hatta ölümcül sonuçlara yol açabilmektedir. Bu tür risklerin yönetilmesinde en etkili yöntemlerden biri EKED – LOTO (Etiketleme – Kilitleme) sistemidir.

Bu bilgilendirme metni, eğitime katılmadan önce katılımcıların temel kavramları, uygulama alanlarını, mevzuat boyutunu, riskleri ve iyi uygulama örneklerini kavrayabilmeleri amacıyla hazırlanmıştır. Eğitim sırasında uygulamalı çalışmalarla pekiştirilecek bu içerik, teorik temeli oluşturur.

1. EKED – LOTO Nedir?

EKED, “Etiketle – Kilitle – Enerjiyi Durdur” yaklaşımının kısaltmasıdır.
LOTO ise İngilizce kökenli Lockout – Tagout ifadesinin Türkçeleştirilmiş biçimidir.

Kısaca, bakım-onarım, temizlik, ayar veya arıza giderme çalışmaları sırasında makine ve ekipmanların enerji kaynaklarından tamamen izole edilmesi ve izole edilen bu durumun kilitleme cihazları ile fiziksel olarak güvence altına alınması, ayrıca etiketleme ile görsel/işitsel uyarı verilmesi sürecidir.

Temel Amaç

Enerjinin kontrolsüz şekilde açılmasını önlemek
Çalışanların elektrik çarpması, sıkışma, ezilme, kesilme veya yanma gibi risklerden korunmasını sağlamak
Sıfır enerji durumunu garanti altına almak

2. Neden EKED – LOTO Gerekli?

2.1. Kaza İstatistikleri

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre, endüstride meydana gelen kazaların %10’a yakını, enerji izolasyonu yapılmadan gerçekleştirilen bakım-onarım işlemleri sırasında gerçekleşmektedir.
Amerika’da OSHA raporlarına göre, LOTO prosedürüne uyulmaması nedeniyle her yıl yüzlerce ölüm ve binlerce ağır yaralanma meydana gelmektedir.
Türkiye’de de elektrik çarpması, mekanik sıkışma ve hidrolik basınç patlamaları gibi kazaların önemli bir kısmı, izolasyon ve kilitleme yapılmadan başlanan çalışmalar sonucunda yaşanmaktadır.

2.2. Enerji Kaynaklarının Çeşitliliği

Birçok çalışan LOTO’yu sadece elektrikle ilişkilendirse de aslında izolasyonu yapılması gereken enerji türleri şunlardır:

Elektrik enerjisi
Mekanik enerji (dönen parçalar, yaylar, kayışlar)
Basınçlı hava
Hidrolik sistemler
Buhar ve sıcak sıvılar
Kimyasal enerji (reaktif maddeler)
Yerçekimi potansiyeli (yüksekte duran ekipman)

Her bir enerji türü, kontrol altına alınmadığında ölümcül risk yaratabilir.

3. Mevzuat Boyutu

3.1. Türkiye’de Mevzuat

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu: İşverenin, çalışanları ciddi ve yakın tehlikelere karşı koruma yükümlülüğünü tanımlar.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği: Enerji izolasyonunun yapılmadan bakım/onarım işlemine başlanamayacağını vurgular.
Elektrik Tesislerinde İş Güvenliği Yönetmeliği: Elektrik enerjisi altında çalışmanın yasak olduğunu, izolasyon ve topraklama yapılması gerektiğini belirtir.

3.2. Uluslararası Standartlar

OSHA 29 CFR 1910.147: ABD’de LOTO için en bilinen düzenlemedir.
NFPA 70E: Elektrik güvenliği standartları ile uyumlu şekilde LOTO uygulamalarını tanımlar.
ISO 14118: Makinaların enerjisiz hale getirilmesi ve yeniden başlatmaya karşı korunma için uluslararası standarttır.

4. EKED – LOTO Uygulama Adımları

LOTO süreci, basit görünen ama titizlik isteyen bir dizi adımdan oluşur.

4.1. Hazırlık

Çalışılacak makine ve ekipman belirlenir.
Enerji kaynaklarının türü ve noktaları tespit edilir.
Kullanılacak kilitleme ve etiketleme ekipmanı hazır edilir.

4.2. Bildirim

Tüm çalışanlara, ekipmanın bakım/onarım nedeniyle devre dışı bırakılacağı duyurulur.

4.3. Durdurma

Makine kontrollü şekilde durdurulur.
Normal kapatma prosedürleri uygulanır.

4.4. İzolasyon

Elektrik şalterleri kapatılır.
Vanalar kapatılır.
Basınç boşaltılır.

4.5. Kilitleme

Her enerji kaynağına uygun kilit cihazı takılır.
Kilit sadece yetkili kişi tarafından açılabilir.

4.6. Etiketleme

Kilidin üzerine, kimin tarafından, hangi tarihte ve hangi işlem için takıldığı belirtilen etiket asılır.
Bu etiket, uyarı ve iletişim aracıdır.

4.7. Sıfır Enerji Doğrulaması

İzolasyon sonrası, makinenin enerjisiz olduğu test edilir.
Voltaj test cihazı, basınç göstergesi veya mekanik hareket testi yapılır.

4.8. Çalışma ve Tamamlama

Bakım veya onarım güvenli şekilde yapılır.
İş bitiminde tüm araçlar ve çalışanlar güvenli şekilde çekilir.

4.9. Enerji Yeniden Verme

Kilit ve etiket, sadece takan kişi tarafından çıkarılır.
Çalışanlara uyarı yapılır ve sistem yeniden devreye alınır.

5. Roller ve Sorumluluklar

İşveren: LOTO prosedürünü oluşturmak, gerekli ekipmanları sağlamak, çalışanları eğitmek.
Bakım Personeli: Kilitleme ve etiketleme işlemlerini doğru şekilde yapmak, sıfır enerji durumunu doğrulamak.
Üretim Personeli: LOTO sürecine müdahale etmemek, etiketli ekipmanları çalıştırmaya teşebbüs etmemek.
İSG Uzmanı: LOTO prosedürünün uygulanmasını denetlemek ve kayıt altına almak.

6. LOTO Ekipmanları

Kilitler: Kişisel anahtarlı, dayanıklı, standart renk kodlu.
Etiketler: Üzerine isim, tarih ve işlem bilgisi yazılabilen, kolay görünür.
Kilit askıları (hasp): Birden fazla çalışanın aynı noktaya kilit takabilmesini sağlar.
Valf ve şalter kilitleme aparatları: Enerji türüne uygun olarak tasarlanmış özel ekipmanlar.

7. Gerçek Olaylardan Dersler

Bir fabrikada, basınçlı hava hattı izole edilmeden bakım yapılmış, hortum patlaması sonucu çalışan ağır yaralanmıştır.
Elektrik panosunda LOTO uygulanmadan yapılan çalışmada, başka bir çalışanın şalteri yanlışlıkla açması sonucu elektrik çarpması yaşanmıştır.
Döner ekipmanda kilitleme yapılmadan müdahale eden işçi, makinenin ani hareketi ile ciddi ezilme yaşamıştır.

Bu kazaların tamamı, basit bir LOTO uygulaması ile önlenebilirdi.

8. İyi Uygulama Önerileri

Her çalışan için kişisel kilit sağlanmalı, anahtar kopyası bulunmamalı.
Renk kodlaması ile departmanlara özel kilit ve etiket kullanılmalı.
Enerji kaynaklarının bulunduğu her noktada LOTO prosedür talimatları görsel olarak asılmalı.
Eğitimler düzenli aralıklarla tekrarlanmalı.
Uygulamalar denetlenmeli, uygunsuzluklar raporlanmalı.

9. Eğitimden Beklenen Kazanımlar

Bu eğitime katılan çalışanlar:

EKED – LOTO kavramlarını ve önemini öğrenecek,
Farklı enerji türlerini ve tehlikelerini tanıyacak,
Adım adım LOTO uygulama prosedürünü kavrayacak,
Kullanılacak ekipmanları tanıyacak,
Olası iş kazalarını önlemede aktif rol üstlenecek.

Sonuç

EKED – LOTO sistemi, yalnızca bir prosedür değil, yaşam kurtaran bir güvenlik kültürüdür. İşverenin sağladığı prosedür, çalışanların gösterdiği dikkat ve İSG uzmanlarının takibi bir bütünlük oluşturduğunda, iş kazaları büyük oranda önlenebilir.

Bu bilgilendirme metni, eğitim öncesinde katılımcıların temel bilgiye sahip olmaları için hazırlanmıştır. Eğitim sırasında gerçek vaka analizleri, uygulamalı kilitleme-etiketleme çalışmaları ve ekipman kullanımlarıyla bilgiler pekiştirilecektir.

Unutmayın:
“LOTO olmadan bakım olmaz, enerji kontrol edilmeden güvenlik sağlanmaz.”

🚀 Siz de ekibinizi iş kazalarına karşı güçlendirin, güvenliği en üst seviyeye taşıyın.

✅ Eğitim İçin Hemen Başvurun

📞 Bilgi ve kayıt için:

📍 Tetkik Eğitim Merkezi : Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
📞 Eğitim Koordinatörü Telefonu: +90 530 568 42 75

📞 Tetkik Merkez Telefonu: +90 232 265 20 65
🌐 Web sitemiz: https://tetkik.com.tr/
📧 Bilgi: [email protected]

🔔 Unutmayın: Bir enerji kaynağını güvenli hale getirmeden yapılan her müdahale, ciddi kaza riski demektir.
EKED – LOTO, iş güvenliğinde hayati bir kalkandır!

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

#eked #loto #kilitleme #etiketleme #eğitim #tetkikosgb #tetkikdanışmanlık #mustafakebat

Daha Fazla

Genel, Haberler&Duyurular, İş Güvenliği1 Ağustos 2025

31 Temmuz 2025

Evinizde Öjenol İle Gıdaların Tat ve Raf Ömrünü Artıralım

Öjenol, bir tür fenol bileşiği olup, karanfil başta olmak üzere bazı diğer bitkilerde, özellikle defne, tarçın, yenibahar, fesleğen ve hindistan cevizi gibi bitkilerde de bulunur. Karanfilde bulunan bu bileşik, ona karakteristik keskin, tatlı ve baharatlı kokusunu ve aromasını verir.

Baharatlı Bir Bileşik Olarak Öjenol

Öjenol, başta karanfil (Syzygium aromaticum) olmak üzere bazı aromatik bitkilerde bulunan doğal bir fenolik bileşiktir.

Karanfil kendisine has keskin, sıcak ve baharatlı aroması sayesinde sadece sağlık alanında değil, gıda endüstrisinde de çok yönlü bir şekilde kullanılmaktadır.

Hem tat verici hem de doğal koruyucu özellikleri sayesinde doğal katkı maddesi olarak değerlidir.

Öjenol‘ünTat Verici Olarak Kullanımı

Öjenol Baharatlı Aroma Kaynağı

Öjenol, karanfilin karakteristik aromatik notasını oluşturan temel bileşendir.
Gıdalarda tarçın, vanilya ve hindistan cevizi ile birlikte tat profiline sıcak ve baharatlı bir derinlik kazandırır.
Özellikle şekerleme, unlu mamuller, dondurma ve içeceklerde tercih edilir.

Öjenol‘ ün Tat Maskesi Görevi

Yoğun aroması sayesinde, bazı gıdalardaki istenmeyen tatları maskeleyebilir.
Özellikle bitkisel protein bazlı ürünlerde (örneğin vegan burgerler) bu özellik avantaj sağlar.

Öjenol Tat Uyumu ve Sinerji

Vanilin, kafeik asit gibi bileşiklerle sinerjik etki göstererek tat bütünlüğünü artırır.
Karanfilli çay, zencefilli içecekler, chai karışımları gibi aromatik ürünlerin bileşiminde yer alır.

Doğal Raf Ömrü Artırıcı ve Koruyucu Olarak Kullanımı

Öjenol‘ün Antimikrobiyal Etki

Öjenol, hem gram pozitif hem gram negatif bakterilere karşı antibakteriyel aktivite gösterir.
Listeria monocytogenes, E. coli, Salmonella spp., Staphylococcus aureus gibi patojenlere karşı etkilidir.
Aynı zamanda mantar oluşumunu da önleyerek gıdaların mikrobiyal bozulmasını yavaşlatır.

Öjenol‘ün Antioksidan Özellik

Lipid peroksidasyonunu baskılayarak özellikle yağ içeriği yüksek ürünlerde oksidatif rancidity’yi (ekşime) geciktirir.
Bu sayede yağlı tohumlar, kuruyemişler ve et ürünleri gibi gıdaların raf ömrünü uzatır.

Öjenol‘ün Filmler ve Kaplamalarda Kullanım

Öjenol, yenilebilir biyopolimer filmlere (örneğin kitosan, jelatin) eklenerek antimikrobiyal ambalajlar oluşturulabilir.
Bu filmler, özellikle peynir, et ürünleri ve taze sebze-meyveler için yüzey kontaminasyonunu azaltmada etkilidir.

Öjenol‘ün Uygulama Alanları ve Konsantrasyonlar

Gıda Türü	Kullanım Amacı	Uygulama Yöntemi	Konsantrasyon (yaklaşık)
Şekerlemeler	Aroma verici	Karışımda doğrudan	0.01–0.05%
Et ürünleri	Raf ömrü artırıcı	Marinasyon, kaplama	0.1–0.5%
Süt ürünleri (peynir)	Antimikrobiyal kaplama	Biyopolimer film	%0.1–1.0 (film bazında)
İçecekler	Baharatlı tat profili	Aroma katkısı	0.02–0.1%
Bisküvi ve unlu mamul	Tat verici + antioksidan	Hamura eklenir	0.02–0.05%

⚠️ Not: Yoğun aromatik yapısı nedeniyle düşük dozlarda kullanımı önerilir; aksi halde baskın ve hoş olmayan bir tat oluşabilir.

Evde Karanfil (Öjenol) Ekstresiyle Gıdalarınızın Raf Ömrü Uzatalım

Ev Yapımı Doğal Gıda Koruyucu

Amaç – ev yapımı reçel, zeytin, turşu, soslar gibi ürünlerin içine birkaç damla eklenerek raf ömrü artırıcı olarak kullanılabilir.

Malzemeler

10 gr karanfil

100 ml sıcak su veya zeytinyağı

Yapımı

12 saat demleme veya 3 saat düşük ısıda bekletme

Süzülüp steril şişeye konur

Karanfil Ekstraktlı Zeytinyağı ile Peynir Koruyucu Yağ

Amaç – Ev yapımı ya da açıkta satılan peynirlerin bozulmadan daha uzun süre dayanması

Malzemeler

100 ml sızma zeytinyağı
1 tatlı kaşığı toz karanfil veya 5-6 adet bütün karanfil
(Opsiyonel) 1 damla doğal E vitamini (antioksidan etkiyi artırır)

Hazırlık

Zeytinyağını küçük bir tencerede hafifçe ısıt.
İçine karanfilleri ekle ve 10 dakika kısık ateşte demle.
Soğutup süz.
Peyniri bu yağla kapla veya cam kavanoza koyup üzerini bu yağla kapat.

Etkisi – Yağ, oksidasyonu azaltır; karanfil ise bakteri üremesini yavaşlatır.

Karanfil Ekstraktlı Sirke ile Sebze Koruyucu Sprey

Amaç – Yeşillik, domates, salatalık gibi sebzelerin raf ömrünü uzatmak

Malzemeler

1 çay bardağı elma sirkesi
1 çay bardağı su
10-12 karanfil
1 yemek kaşığı limon suyu

Hazırlık

Sirke ve suyu kaynat, karanfilleri ekle.
15 dakika demlendikten sonra süz ve sprey şişesine aktar.
Sebzelerin üzerine sık, 5 dakika sonra kurula ve dolaba yerleştir.

Etkisi – Antibakteriyel karışım yüzeydeki mikroorganizmaları azaltır.

Karanfilli Doğal Ekmek Saklama Torbası Aroması

Amaç – Ev yapımı ekmeğin küflenmesini geciktirmek

Malzemeler

Küçük bir keten torba
1 yemek kaşığı kuru karanfil
(Opsiyonel) 1 tatlı kaşığı kekik

Hazırlık

Baharatları bez torbaya koy.
Ekmek saklanan kutuya veya poşetin içine torbayla birlikte yerleştir.

Etkisi – Karanfil küf sporlarını baskılayarak ekmeğin dayanım süresini artırır.

Karanfil Ekstresiyle Et Marinesi (Buzluk için)

Amaç – Etin buzlukta kalma süresinde kalite ve tazelik kaybını önlemek

Malzemeler

1 su bardağı su
1 tatlı kaşığı karanfil (toz ya da ezilmiş)
1 yemek kaşığı sirke
1 diş sarımsak (ezilmiş)
1 tutam kekik

Hazırlık

Tüm malzemeleri karıştır, marine sosu hazırla.
Etleri bu karışıma bulayıp buzluğa koy.
Çözülme sonrası pişirmeden önce hafif durulama yapılabilir.

Etkisi – Etin içinde bozulmaya yol açan bakterilerin gelişimini yavaşlatır.

Karanfil Yağlı Meyve Koruyucu Sprey

Amaç – Kesilmiş meyve dilimlerinin kararmasını ve bozulmasını önlemek

Malzemeler

1 su bardağı içme suyu
3 damla karanfil yağı (gıda sınıfı)
1 yemek kaşığı limon suyu

Hazırlama

Malzemeleri karıştır ve sprey şişesine al.
Elma, muz, armut gibi kesilmiş meyvelerin üzerine sık.
Streçle sarıp dolaba koy.

Etkisi – Karanfil yağı mikroorganizmaları engeller, limon ise oksidasyonu yavaşlatır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Sürdürülebilir Gıda Koruyucuları Olarak Baharatlar: Antimikrobiyal Potansiyellerinin Kapsamlı Bir İncelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10610427/

⭐️⭐️ Sığır eti raf ömrü üzerine karanfil uçucu yağı ve nisinin etkisinin araştırılması https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/97506?utm_source=chatgpt.com

⭐️⭐️ Geleneksel besin saklama yöntemleri ve yeni teknolojiler http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2905828?utm_source=chatgpt.com

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni31 Temmuz 2025

31 Temmuz 2025

Konsantrasyon Artırıcı Kullanan Çalışanlarda İş Kazası Riski

Aslında çok da iyi bildiğiniz bir ilaç…

Lakin şimdilik adını vermeden içeriği etken madde ile (Tıbbi bir kaç paragrafla) başlayacağım.

Propranolol Hidroklorür, tıbbi olarak kalp ritim bozuklukları, hipertansiyon, migren profilaksisi ve performans anksiyetesi gibi durumlarda yaygın olarak reçete edilen bir non-selektif beta-blokördür.

Ancak, off-label (endikasyon dışı) olarak anksiyete yönetimi, özellikle performansa bağlı stresin azaltılması amacıyla topluluk önünde konuşma korkusu, sınav stresi ve el titremesini bastırmak gibi nedenlerle reçeteli yada reçetesiz olarak kullanılmaktadır. Bu kullanım mutlaka doktor onayıyla ve sınırlı süreyle olmalıdır.

Hastalık tedavisi dışında Propranolol Hidroklorür‘ün iş yaşamında stres azaltıcı veya konsantrasyon artırıcı amaçlarla da kullanımı giderek artmaktadır. Bu tür kullanım, çalışanlar arasında özellikle dikkat ve motor kontrol gerektiren görevlerde iş kazası riskini artırabilir.

🔍 🔍 🔍

Propranolol Hidroklorür Hangi Mesleklerde Endikasyon Dışı Kullanılıyor?

🎭 🎭 🎭

Sahne Sanatları / Performans Sanatçıları

Tiyatro oyuncuları, müzisyenler, opera sanatçıları
Sık yaşanan performans anksiyetesi, el titremesi ve çarpıntı nedeniyle kullanılır.

🎤 🎤 🎤

Sunucu – Konuşmacı – Eğitmenler

Topluluk önünde konuşanlar (eğitimciler, yöneticiler, moderatörler)
Konuşma sırasında titreme, ses kısılması ve heyecanı kontrol etmek için.

📈 📈 📈

Finans / Yatırım Uzmanları

Anlık kararlar alan yüksek tempolu işlerde çalışanlar
Özellikle borsa ya da döviz piyasasında ani tepki verme gerekliliği olan roller.

👮 👮 👮

Güvenlik ve Polis Teşkilatı / Silahlı Kuvvetler

Keskin nişancılar, bomba imha uzmanları gibi el titremesinin kritik olduğu görevler.

🎯 🎯 🎯

Pilotlar / Sürücüler

Özellikle testlere, simülasyonlara veya denetimlere girecek personellerde fiziksel stres kontrolü için.

🎓 🎓 🎓

Öğrenciler / Akademisyenler

Sınav, jüri karşısında tez savunma, akademik sunumlar öncesinde.

⚠️ ⚠️ ⚠️

Not: Bu gruplarda kullanım tıbbi bir zorunluluk değil, durumsal stres tepkisini bastırmak için geçici ve destekleyici amaçlıdır.

🔬 🔬 🔬

Fizyolojik ve Psikolojik Etkileri

✅ İstenen Etkiler	Açıklama
Kalp hızını düşürme	Sempatik sistemin aşırı uyarımını azaltır, çarpıntı giderilir.
Titreme kontrolü	El, çene veya ses titremesi bastırılır.
Terleme azaltma	Stres kaynaklı aşırı terleme hafifletilir.
Nefes ritmini düzenleme	Panik durumunda ortaya çıkan hızlı nefes alma düzene girer.
Sakinleşme	Stresli durumda bile daha nötr bir fizyolojik tepki sağlar.
Zihinsel odaklanmaya dolaylı katkı	Fizyolojik belirtiler ortadan kalktıkça zihinsel performans artabilir.

⚠️ ⚠️ ⚠️

İş Ortamında Görülebilecek Yan Etkiler

❗ Yaygın Yan Etkiler	İşe Etkisi
Halsizlik, yorgunluk	Fiziksel güç gerektiren mesleklerde performansı düşürebilir.
Baş dönmesi	Yüksek dikkat ve denge gerektiren işlerde tehlikeli olabilir.
Soğuk ekstremiteler (el, ayak)	Sahada çalışanlar için rahatsız edici olabilir.
Uyku hali veya mental yavaşlama	Odaklanma gereken işlerde performansı düşürebilir.
Libido düşüklüğü	Uzun süreli kullanımlarda olabilir.
Kabızlık veya mide rahatsızlığı	Ofis çalışanlarında yaşam konforunu düşürebilir.

❗❗ Ciddi Yan Etkiler (Dikkat Gerektirir) ❗❗

Hipotansiyon (tansiyon düşmesi)
Bradikardi (kalp hızının aşırı düşmesi)
Kan şekeri düşüklüğünün maskelenmesi (şeker hastalarında hayati risk)
Depresyon eğilimi
Rüya bozuklukları / kabuslar
Tepki verme süresinde yavaşlama

🚧 🚧 🚧

İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Riskler

🛑 Riskli İş Kategorisi	Neden Riskli
Yüksekten çalışanlar (inşaat, bakım-onarım)	Baş dönmesi, tansiyon düşüklüğü düşme riskini artırır.
Makine operatörleri	Konsantrasyon ve tepki hızı yavaşlayabilir.
Araç kullanan personel (servis, kargo)	Reflekslerde yavaşlama, baş dönmesi kaza riskini artırır.
Gece çalışanlar	Uyku hali ve dikkat dağınıklığı gece vardiyalarında problem yaratabilir.

Propranolol’ün İş Kazalarına Etki Eden Farmasötik Etkileri

Etki Mekanizması	İş Kazasına Katkısı
Kalp atım hızını düşürür (bradikardi)	Ani tansiyon düşüklüğü → bayılma riski
Merkezi sinir sistemine etkisi	Mental yavaşlama, uykululuk
Refleks gecikmesi	Tepki süresinde uzama → gecikmeli müdahale
Baş dönmesi	Denge kaybı, düşme riski
Kan şekeri düşüklüğü belirtilerini maskeleme	Özellikle diyabetik çalışanlarda hipoglisemi krizini fark edememe
Yorgunluk – halsizlik	Fiziksel iş gücünde düşüş, hata artışı

Yüksek Riskli İş Kolları

Propranolol etkisi altındaki çalışanlarda aşağıdaki sektör ve pozisyonlar yüksek kaza riski altındadır

Sektör / Meslek	Risk Açıklaması
İnşaat ve Yüksekte Çalışma	Baş dönmesi → düşme riski artar
Makine Operatörleri / CNC	Refleks yavaşlaması → el sıkışması, malzeme sıkışması
Araç Kullanan Personel (şoför, kurye)	Reaksiyon süresi uzar → trafik kazası riski
İtfaiyeci / Güvenlik Personeli	Acil durumda yavaş hareket → görev başarısızlığı
Laboratuvar ve Kimyasal Ortamlar	Hatalı ölçüm veya yanlış reaktif kullanımı
Gece Vardiyası Çalışanları	Uyuklama ve dikkat dağılması kazayı tetikler

Gerçek Ve Olası İş Kazası Senaryoları

📍 Senaryo 1:

İnşaat İşçisi – Düşme

36 yaşındaki bir inşaat çalışanı, sınav heyecanını bastırmak için daha önce reçetelendirilmiş propranolol tabletini iş günü sabahı tekrar almıştır. 1 saat sonra 2. kat iskelesinde çalışırken baş dönmesi yaşayarak dengesini kaybeder ve iskeleden düşerek hafif şekilde yaralanır.

📍 Senaryo 2:

Forklift Operatörü – Malzeme Çarpması

Titreme şikâyeti için doktor kontrolü dışında propranolol kullanan bir forklift sürücüsü, frenlemede gecikme yaşar ve palet yığınının üzerine çarpar. Maddi hasara neden olan olayda, işyeri hekiminin bilgilendirilmediği öğrenilir.

📍 Senaryo 3:

Vardiya Çalışanı – Uyku Hali

Gece vardiyasında çalışan bir tekstil işçisi, gün içinde gergin hissettiği için Dideral kullanır. Gece saat 3:00 civarında makine başında uyuklarken tişörtü üretim bandına sıkışır, kıyafet yırtılır ancak kişi zarar görmez.

Kullanım Önerileri (Sadece Doktor Onayıyla)

Tavsiye	Açıklama
İlk kullanım denemesi iş gününde yapılmamalı	Vücut tepkileri bilinmediği için evde denenmeli.
Düşük dozdan başlanmalı (10-20 mg)	Genelde performans için 10-40 mg arası yeterlidir.
Aç karnına alınmamalı	Mide rahatsızlıklarını önlemek için.
Sürekli değil, gerektiğinde kullanılmalı	Bağımlılık psikolojisi gelişmemesi için.

📌 📌 📌

Fiziksel stres semptomlarını baskılayarak özellikle performans gerektiren işlerde çalışanlara geçici fayda sağlayabilir. Ancak kognitif (zihinsel) yetenekleri doğrudan artırmaz, hatta bazı durumlarda performansı düşürebilir.

Propranolol Hidroklorür etken maddedir. Dideral, Türkiyede en çok bilinen ve satılan jenerik adıdır. Farklı firmaların üretimi ile birbirinin muadilleri, aynı etken maddeyi içeren ve benzer farmakolojik etki gösteren ilaçlar mevcuttur.

Dideral’in Türkiye’de Yaygın Olanlar Muadilleri

İlaç İsmi	Üretici Firma	Formu	Açıklama
Propranolol HCL	Çeşitli jenerik firmalar	Tablet (10-40 mg)	Etken madde adıyla satılan jenerik form
Avlocardyl	Sanofi Aventis	Tablet	Fransa menşeli, Türkiye’de dönemsel bulunabilir
Prolol	Biofarma	Tablet	Yerli üretim propranolol
Inderal	AstraZeneca	Tablet	Uluslararası alanda yaygın, Türkiye’de pek bulunmaz
Procard	World Medicine	Tablet	Türkiye’de reçete ile ulaşılabilir
Probeta	Ilko İlaç	Tablet (10 mg)	Yeni jenerik propranolol
Propra	PharmaVision	Tablet	Propranolol içeren jenerik

🌐 🌐 🌐

Dideral’in Uluslararası Muadiller (Etken Maddesi Aynı)

Ticari İsim	Ülke / Firma
Inderal LA	ABD / AstraZeneca
Hemangeol	ABD / Pierre Fabre
Betapranolol	Hindistan / çeşitli
Dociton	Almanya / Hexal

📌 📌 📌

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tüm bu ilaçlar propranolol içerdiği için temel etki mekanizmaları aynıdır.
Dozaj formu ve salınım tipi (normal – uzun etkili) farklılık gösterebilir. Bu, etki süresini ve yan etki potansiyelini değiştirir.
Reçetesiz alınması önerilmez. Tüm beta-blokörler gibi, yanlış kullanımı kalp hızında ve tansiyonda ciddi düşmelere neden olabilir.
Eczaneler, bulunabilirliğe göre aynı etken maddeyi içeren farklı markaları önerebilir, ancak bu değişim doktor bilgisi dâhilinde yapılmalıdır.

👩‍⚕️ 👩‍⚕️ 👩‍⚕️

Önleme Ve Yönetim Stratejileri

✅ İşyeri Hekimi ve İnsan Kaynakları Departmanları – İlaç Kullanımı Politikasına Ekleme

Bu tür destek ilaçların kullanılmasında kişisel medikal geçmişin değerlendirilmesini sağlamalıdır.
Tüm çalışanların kullandıkları reçeteli ilaçları işyeri hekimine bildirmesi sağlanmalıdır.
- İSG kuralları içine “Reçeteli ilaç bildirim zorunluluğu” politikası eklenmelidir.
Dideral gibi merkezi sinir sistemini etkileyen ilaçların kullanımı, görev uygunluğu analizine tabi tutulmalıdır.
Kaza araştırmalarında ilaç kullanımı mutlaka sorgulanmalı ve kayıt altına alınmalıdır.

✅ Riskli Görev Değerlendirmesi

Propranolol kullandığı tespit edilen çalışanlar geçici olarak şu görevlerden uzaklaştırılmalıdır:
- Yüksekte çalışma
- Ağır makine / araç kullanımı
- Kimyasallarla çalışma

✅ Eğitim ve Farkındalık

Çalışanlara, beta-blokörlerin etkileri ve iş güvenliğiyle olan ilişkisi hakkında oryantasyon ve eğitim verilmelidir.

Propranolol hidroklorür, bazı durumlarda performans stresini hafifletebilirken, merkezi sinir sistemini baskılayan etkileri nedeniyle iş kazalarına doğrudan veya dolaylı katkıda bulunabilir.

Bilinçsiz kullanımı, özellikle refleks, denge, uyku hali gibi unsurları etkileyerek iş güvenliği açısından ciddi riskler doğurur.

Bu nedenle, iş yerlerinde bu tür ilaçların kullanımı sadece hekim onayıyla, görev analizi yapılarak ve denetim altında yürütülmelidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Propranolol’ün Çeşitli Öğrenme Görevlerinin Bütünleştirme ve Yeniden-Bütünleştirme Süreçlerinde Bellek Bozucu Etkisi https://www.noropsikiyatriarsivi.com/makaleOzet?id=2661

⭐️⭐️ Propranolol Hidroklorür Psikiyatrik Etkinlik ve Oksidatif Stres: Bir Güncelleme https://www.mdpi.com/2673-9801/4/2/9

⭐️⭐️ Propranolol kullanımından kaynaklanan potansiyel olarak yeterince tanınmayan zarar riski https://www.hssib.org.uk/patient-safety-investigations/potential-under-recognised-risk-of-harm-from-the-use-of-propranolol/investigation-report/

⭐️⭐️ Propranolol https://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/books/NBK557801/

⭐️⭐️ Propranolol ve PTSD’ye yeniden bakış: Hafızanın silinmesi mi, yoksa yok olması mı artıyor? https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4818733/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni31 Temmuz 2025

30 Temmuz 2025

Egzotik Baharat Yenibahar

Yenibahar Egzotik Bir Baharatın Fabrikada Başlayan Güvenlik Hikâyesi

Botanik adı: Pimenta dioica
Diğer adları: Jamaika meyvesi, mersin biberi, kırmızı biber, pimento,
Lezzet: hoş kokulu, ısıtıcı, güçlü
İlgili mutfak: Karayipler, Meksika, Orta Doğu
Kullanımları: köriler, genel baharatlama, güveçler
Kullanım yeri: Jerk chicken
Mevcut form: kurutulmuş öğütülmüş toz, bütün kurutulmuş meyveler

1600’lü yılların başlarında İngilizler, karanfil ve hindistan cevizi gibi diğer baharatlara benzer bir tada sahip olması nedeniyle yenibahara bu ismi verdiler.

Tarçın gibi kokar, karanfil gibi yakar, karabiber gibi keskindir… Tek başına dört farklı baharatın kokusunu taşıyan bir doğa harikası: Yenibahar (Pimenta dioica).

Yenibahar genellikle Pimenta dioica ağacının kurutulmuş meyvesinden elde edilen öğütülmüş, kurutulmuş toz halinde gelir.

Karayipler’den gelen bu esrarengiz baharat, yalnızca mutfakların değil, iş sağlığı dünyasının da gizli gündemlerinden biridir.

Peki yenibahar gibi zararsız görünen bir baharat, işçi sağlığı açısından neden önemlidir?

🔬 🔬 🔬

Uçucu Yağların Gücü Ne Kadar Şifa, O Kadar Risk

Yenibahar, %4–5 oranında uçucu yağ içerir. Bu yağın temel bileşeni olan eugenol, güçlü bir antimikrobiyal ve antioksidandır. Ancak aynı madde, yüksek yoğunlukta mukoza tahrişine, uzun süreli temasla cilt hassasiyetine ve solunum yoluyla alındığında alerjik astım tablolarına neden olabilir.

Özellikle:

Baharat paketleme tesislerinde,
Uçucu yağ distilasyonu yapılan gıda-kosmetik fabrikalarında,
Aromaterapi ve parfüm imalat atölyelerinde çalışanlar için…

Yenibahar tozu ve yağına maruz kalmak, iş sağlığı riskleri arasında sayılmaktadır.

Yenibaharın Tozu Minik Tanesi Büyük Etkili

Birçok baharat işleme tesisinde işçiler, yüksek oranda ince toza maruz kalır. Yenibahar da bu kapsamdadır.

Mikron düzeyindeki bu parçacıklar:

Solunduğunda burun tahrişi,
Uzun vadede duyusal hassasiyet artışı,
Bazı bireylerde alerjik rinit veya solunum kısıtlaması oluşturabilir.

Dünya genelinde baharat işçileri arasında yapılan bir çalışmada, yenibahar işleyenlerin %18’inde kontakt dermatit, %7’sinde ise baharat tozuna bağlı bronşiyal hiperreaktivite tespit edilmiştir.

Baharat İşçilerinin Zırhı – KKD

Yenibahar tozu ile temas hâlinde çalışan işçiler için önerilen başlıca kişisel koruyucu donanımlar:

Partikül tutucu maskeler (FFP2 veya FFP3) – özellikle öğütme ve paketleme sırasında
Nitril eldivenler – eugenol ciltte hassasiyet yapabileceği için
Gözlük veya yüz siperi – özellikle yağ distilasyonu yapılan tesislerde

Distilasyon Atölyelerinde Yangın Riski

Yenibahar yağının damıtıldığı ortamlarda dikkat çeken bir başka unsur da alev alma riski. Eugenol yanıcıdır.

Uçucu yağlarla çalışan alanlarda:

Ateşli çalışma izin sistemi
Alev sızdırmaz ekipman
Yüzey sıcaklık kontrolü
zorunlu olmalıdır.

“Kokunun İş Güvenliği” ile İmtihan

Yenibahar aroması, aşırı maruziyette “ağır ve bastırıcı” olarak tanımlanır.

Bazı çalışanlar bu kokuyu:

Baş ağrısı
Bulantı
Konsantrasyon bozukluğu
şeklinde şikâyetlerle ilişkilendirmiştir. Bunun nedeni, eugenol’ün trigeminal sinirleri uyaran özelliğidir. Bu durum, işyeri ortamının kokusal olarak da yönetilmesi gerektiğini gösterir.

🧪 🧪 🧪

İşe Girişte ve Periyodik Muayenede Nelere Dikkat Edilmeli?

Yenibahar ile çalışan işçiler için önerilen iş sağlığı kontrolleri şunlardır:

Cilt duyarlılık testi (patch testi)
Solunum fonksiyon testi (SFT) – bronşiyal etkilenim saptanması için
İdrarda eugenol metaboliti bakımı (özellikle uzun süreli maruziyetlerde araştırma kapsamında)

🌍 🌍 🌍

Baharatın Gölgesinde Çalışmak

Bazı Karayip ülkelerinde yerel işçiler, yenibahar ağaçlarının hasadı sırasında gövdeyi soyarak yağ çıkartma işlemini çıplak elle yapar. Bu işçilerde zamanla ellerde kalıcı pigmentasyon değişimi ve deri kalınlaşması gözlenmiştir. Bu durum “yenibahar eldiveni” kavramını doğurmuştur.

✳️ ✳️ ✳️

Aromatik Olsa da Tehlikesiz Değil

Yenibahar; sağlıkta, gıdada, kozmetikte binlerce yıldır kullanılan mucizevi bir bitki olsa da, işyerinde kontrolsüz maruziyet durumunda ciddi iş sağlığı riskleri barındırabilir. Tüm kokular güzel değildir, bazıları iş güvenliği alarmı da taşıyabilir.

Tersanelerde solvent ne kadar tehlikeliyse, bir baharat fabrikasında yenibahar da o kadar dikkatli yönetilmelidir. Çünkü sağlık, yalnızca tehlikeyi görmekle değil, önceden sezmekle korunur.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Jamaika biber bitkisi Pimenta dioica ve Yenibaharın tıbbi özellikleri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23140298/

⭐️⭐️ Pimenta dioica – Kırmızı biber https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/pimenta

⭐️⭐️ Guatemala’dan Pimenta dioica (L.) Merr.’den Elde Edilen Esansiyel Yağın Bileşimi ve Antibakteriyel Aktivitesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7597960/

⭐️⭐️ Diyet yenibaharı, Pimenta dioica tozunun düşük pH stresi altında Oreochromis mossambicus’un fizyolojik tepkileri üzerindeki etkileri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26636007/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni30 Temmuz 2025

30 Temmuz 2025

Diyabetik Alt Ekstremite Ülserlerinde Metilen Mavisi – Aracılı Fotodinamik Antibakteriyel Kemoterapi

Diyabetik Alt Ekstremite Ülserlerinde Metilen Mavisi Kullanımı

1. Arka Plan

Diyabetik ayak ülserleri (DAÜ), diyabetin ciddi ve yaygın komplikasyonlarından biridir. Yetersiz dolaşım, enfeksiyon ve oksidatif stres bu ülserlerin kronikleşmesine neden olur. Geleneksel tedavilerle enfeksiyon kontrolü her zaman başarılı olamayabilir. Bu noktada fotodinamik terapi (PDT), özellikle metilen mavisi gibi fotosensitizerler ile alternatif bir tedavi seçeneği sunmaktadır.

2. Metilen Mavisi ve Fotodinamik Terapi Mekanizması

Fotodinamik terapi (PDT);

üç temel bileşenden oluşur:

Fotosensitizer (örneğin metilen mavisi),
Işık kaynağı (genellikle 630–670 nm dalga boyunda kırmızı ışık),
Oksijen.

Mekanizma:

Metilen mavisi, hedef dokuda birikerek ışığa duyarlı hale gelir.
Belirli dalga boyunda ışıkla uyarıldığında, reaktif oksijen türleri (ROS) üretir.
ROS’lar bakteriyel hücre zarlarını, proteinleri ve DNA’yı okside ederek yok eder.
Aynı zamanda inflamasyonu azaltır ve yara iyileşmesini hızlandırır.

3. Klinik Bulgular ve Araştırmalar

Çin’den Bir Örnek Çalışma – Diyabetik Alt Ekstremite Ülserlerinde MB-Aracılı Fotodinamik Antibakteriyel Kemoterapi

WANG Jiuxiang, CHENG Qingfeng, ZHU Shenyin ve diğerleri. Diyabetik Alt Ekstremite Ülseri Enfeksiyonunu İyileştirmek İçin Metilen Mavisi Aracılı Fotodinamik Antibakteriyel Kemoterapinin Pilot Klinik Çalışması [J]. Chinese General Practice, 2021, 24(15): 1903-1908.
DOI: 10.12114/j.issn.1007-9572.2021.00.432 .

Katılımcılar: Diyabetik ayak ülseri olan 60 hasta.
Müdahale Grubu: Metilen Mavisi + düşük yoğunluklu lazer uygulaması.
Kontrol Grubu: Sadece konvansiyonel yara bakımı.
Sonuçlar:
- Müdahale grubunda daha hızlı epitelizasyon, daha az enfeksiyon ve daha az antibiyotik kullanımı gözlendi.
- Ortalama yara kapanma süresi %35 daha kısaydı.
- MB-PDT uygulanan hastalarda oksidatif stres belirteçleri (MDA, SOD) daha dengeliydi.

Rusya’dan Ek Bulgular:

Yakovleva et al., 2019 – Lazer Fotonik Tıbbı Enstitüsü, Moskova

İn vitro ve in vivo deneylerde Metilen mavisi’nin, MRSA ve Pseudomonas aeruginosa’ya karşı etkili olduğu gösterildi.
Metilen mavisi ile fotodinamik uygulamalarla biyo-film bariyerleri dahi parçalanabilmiştir.

4. Faydaları

Etki	Açıklama
🦠 Antimikrobiyal	Gram pozitif ve negatif bakterilere karşı etkilidir, antibiyotik direnci olan suşlarda dahi.
🔥 Anti-inflamatuar	ROS üretimi, lokal inflamasyon düzeylerini düşürür.
🧬 Hücresel iyileşme	Fibroblast proliferasyonunu artırır; kolajen sentezini destekler.
💉 Kan akımı	Vasküler endotelyal fonksiyonu iyileştirir, doku perfüzyonunu artırabilir.

5. Güvenlik ve Yan Etkiler

Metilen Mavisi topikal olarak uygulandığında genellikle güvenlidir.
Aşırı dozda sistemik uygulamalarda methemoglobinemi riski vardır, ancak topikal kullanımda bu risk yoktur.
Ciltte geçici mavi renklenme yapabilir.

6. Uygulama Protokolü (Örnek)

Adım	Uygulama
1.	Yaranın steril temizliği
2.	%0.01–0.1 metilen mavisi solüsyonunun yara yüzeyine uygulanması
3.	5–15 dakika bekleme süresi (fotosensitizerin emilimi için)
4.	630–670 nm dalga boyunda ışıkla 3–5 dk aydınlatma
5.	Gerekirse pansuman ve koruma

Sonuç

Metilen mavisi ile fotodinamik terapi, diyabetik ayak ülserlerinde:

Antibakteriyel etki sağlar,
İyileşme sürecini hızlandırır,
Enfeksiyon riskini azaltır,
Konvansiyonel antibiyotiklere dirençli enfeksiyonlarda etkili olabilir.

Bu nedenle Çin ve Rusya’da alternatif veya destekleyici tedavi olarak klinik uygulamalarda yerini almaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

Ek Bilgi

Araştırmacıların kendi ülkelerinin Tıbbi Veritabanları mevcut olup ilgili konuda veya istediğiniz konularda Pubmed harici bilimsel yayın araştırması yapmak isteyenler için tavsiye ederim. Aşağıda Çin ve Rusya Tıbbi Veritabanları ve özelliklerini bilgilerinize sunuyorum.

Saygılarımla…

🇨🇳 Çin Tıbbi Veritabanları

CNKI (China National Knowledge Infrastructure)
- Web: https://www.cnki.net
- Kapsam: Çin’in en büyük akademik veri tabanıdır. Tıp, biyoloji, mühendislik, sosyal bilimler gibi tüm akademik alanlarda makaleler içerir.
- Tıbbi Alt Dizini: China Academic Journal Full-text Database (医学期刊全文数据库)
- Dili: Çince (bazı makalelerde İngilizce özet bulunabilir).
- Not: Üniversite kütüphaneleri veya uluslararası erişim anlaşmaları üzerinden tam metin erişim mümkündür.
Wanfang Data
- Web: http://www.wanfangdata.com.cn
- Kapsam: Çin Sağlık ve Tıp Bilimleri Akademisi’nin desteklediği, tıbbi dergilere özel güçlü bir veri tabanıdır.
- Alt Dizini: Wanfang Med Online (万方医学网)
- Dili: Çince (bazı İngilizce içerik mevcut).
CQVIP (Chongqing VIP Information)
- Web: http://www.cqvip.com
- Kapsam: Çin’de yayımlanan tıbbi dergiler dahil olmak üzere akademik dergiler için önemli bir kaynaktır.
- Dili: Çince

🇷🇺 Rus Tıbbi Veritabanları

eLIBRARY.ru
- Web: https://www.elibrary.ru
- Kapsam: Rusya’nın en büyük akademik yayın portalıdır. Tıp, biyoloji, mühendislik gibi alanlarda milyonlarca makale içerir.
- İlgili alt dizin: Russian Science Citation Index (RSCI)
- Dili: Rusça (bazı İngilizce özetler vardır).
CyberLeninka
- Web: https://cyberleninka.ru
- Kapsam: Açık erişimli, bilimsel dergileri içeren bir platformdur. Tıp ve biyomedikal bilimlerde pek çok çalışmaya yer verir.
- Özellik: Açık erişim ve tam metin indirilebilir.
- Dili: Rusça (bazı İngilizce versiyonlar da sunulabilir).
VINITI Database (All-Russian Institute of Scientific and Technical Information)
- Web: http://www2.viniti.ru (Erişim kısıtlı olabilir)
- Kapsam: Bilimsel ve teknik yayınların yanı sıra biyomedikal alanlarda da kataloglama yapılır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Makaleler30 Temmuz 2025

29 Temmuz 2025

Tersanelerde Kullanılan Solventlerin Sonuçları

Tersanelerde kullanılan solventler (örneğin: toluen, ksilen, etilbenzen, stiren, metanol, aseton, metilen klorür, trikloroetilen vb.) boya, temizlik, kaplama, yapıştırıcı ve yalıtım işlerinde yaygın biçimde kullanılır ve bu kimyasalların buharları soluma yoluyla vücuda girer. Bu tür maruziyetler, akut (kısa vadeli) ve kronik (uzun vadeli) sağlık sorunlarına neden olabilir.

Aşağıda, solvent buharlarına her gün maruz kalan bir çalışanın, ilk temas, 1 hafta, 1 ay, 1 yıl ve 10 yıl sonrası farklı organ sistemleri üzerindeki etkilerini tabloda görebilirsiniz.

SOLVENT BUHARLARI – ORGAN BAZLI MARUZİYET ANALİZİ

Organ/Sistem	İlk Temasta	1 Hafta Sonra	1 Ay Sonra	1 Yıl Sonra	10 Yıl Sonra
Merkezi Sinir Sistemi	Baş dönmesi, baş ağrısı, sersemlik, uyuşukluk	Reaksiyon zamanı uzar, uyku düzensizliği, dikkat dağınıklığı	Hafıza zayıflığı, duygu durum bozuklukları	“Kronik toksik ensefalopati” bulguları (unutkanlık, karar verme güçlüğü)	Kalıcı beyin hasarı, erken demans riski, psikiyatrik bozukluklar
Solunum Sistemi	Burun ve boğazda yanma, öksürük, nefes darlığı	Mukozal tahriş, bronş irritasyonu	Kronik bronşit, akciğer kapasitesinde azalma	Reaktif hava yolu hastalığı, astım benzeri tablo	Solvent kaynaklı KOAH, interstisyel akciğer hastalıkları
Karaciğer	Belirti vermez, mikroskobik düzeyde enzim aktivitesi	ALT/AST düzeylerinde hafif yükselme	Hepatoselüler stres, yorgunluk, ciltte sararma eğilimi	Solvent hepatotoksisitesi, toksik hepatit	Karaciğer sirozu, yağlı karaciğer, malignite riski
Böbrekler	Hafif baş ağrısı ve idrar renginde değişiklik	Hafif proteinüri, üriner rahatsızlık	Glomerüler filtrasyon düşebilir, hafif ödem	Solvent nefrotoksisitesi, kronik böbrek yetmezliği başlangıcı	Kalıcı böbrek yetmezliği, diyaliz ihtiyacı
Cilt	Kızarıklık, kuruluk, kaşıntı	Kontakt dermatit, pullanma	Ciltte hipersensitivite, egzama, çatlaklar	Kalıcı kimyasal dermatit, pigmentasyon bozuklukları	Deri kanseri riski (özellikle benzen ve arsenik ile)
Gözler	Yanma, sulanma, bulanık görme	Gözde tahriş ve konjonktivit	Görsel odaklanma sorunları, kuru göz sendromu	Gözde toksik hasar, kornea bozulması	Görme kaybı riski, mesleki katarakt
Üreme Sistemi	Belirti vermez	Testosteron/östrojen düzeylerinde değişim	Sperm kalitesinde düşüş, menstruel düzensizlik	İnfertilite, libido azalması	Doğurganlık kaybı, düşük ve doğumsal anomaliler riski (gebelerde)
İmmün Sistem	Geçici baskılanma	Soğuk algınlığına yatkınlık	Alerjik reaksiyonlar artar	Otoimmün hastalık riski artar	Kronik bağışıklık baskılanması, enfeksiyonlara direnç azalır
Kalp-Damar Sistemi	Nabız artışı, tansiyon düşüklüğü	Tansiyon oynaklığı, taşikardi	Kalp ritminde düzensizlikler, erken yorgunluk	Solvent kaynaklı kardiyotoksisite	Ateroskleroz, hipertansiyon, kardiyomiyopati
Sindirim Sistemi	Mide bulantısı, iştahsızlık	Gastrik asit salgısında artış, reflü	Mide ve bağırsak hassasiyeti, mide krampları	Karaciğer ilişkili safra sorunları	Malabsorpsiyon, hepatobiliyer hastalıklar
Kas ve İskelet Sistemi	Hafif kas yorgunluğu	Kas spazmları, el titremesi	Kas kuvvetinde azalma, el becerilerinde bozulma	Periferik nöropatiye bağlı kas gücü kaybı	Kas atrofisi, yürüme bozuklukları, iş gücü kaybı
Duyusal Sistem (Kulak-Burun)	Burun akıntısı, geçici anosmi	Koku alma duyusunda azalma	Kalıcı anosmi riski	Sinüzit ve rinit gelişimi	Koku alma yetisinin kaybı, kronik KBB hastalıkları

🔬 🔬 🔬

Öne Çıkan Kronik Solvent Hastalıkları

Kronik Toksik Ensefalopati (Solvent kaynaklı bilişsel bozulma)
Solvent Hepatotoksisitesi
Periferik Nöropati (El-ayak uyuşması, karıncalanma)
Solvent İle İlişkili İnfertilite
Solvent Astması
Organik Solvent Sendromu (çoklu sistem etkilenmesi)

🛡️ 🛡️ 🛡️

Korunma ve İş Sağlığı Önlemleri

Kişisel koruyucu donanım: Uygun kartuşlu gaz maskesi (A sınıfı solvent filtresi), eldiven, gözlük.
İşyeri havalandırması: Lokal egzoz sistemleri ve sirkülasyon kontrolü.
Maruziyet izleme: Solvent buharı ölçümleri, biyolojik izlem (örn. Toluene → hippurik asit).
Eğitim: MSDS okuma, erken belirti tanıma, kişisel hijyen uygulamaları.
Tıbbi takip: Periyodik sağlık muayeneleri, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Organik çözücülere mesleki maruziyet ve beyin görüntüleme, nörofizyoloji veya histopatoloji ile tespit edilebilen uzun süreli sinir sistemi hasarı https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12480295/

⭐️⭐️Çözücülerin ve dozaj prosedürünün hücre bazlı in vitro deneylerde kimyasal toksisite üzerindeki etkileri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20499932/

⭐️⭐️Çözücü ve katkı maddesi etkileşimleri çekirdeklenme yolunda belirleyiciler olarak: genel tartışma https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26083497/

⭐️⭐️Çözücü Taraması Çözücü Etkisi Değildir: Çok Bileşenli Reaksiyonların En Çok Göz Ardı Edilen Yönü Üzerine Bir İnceleme https://chemistry-europe.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ejoc.202200172

⭐️⭐️ Çözücü nörotoksisitesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2078137/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni29 Temmuz 2025

29 Temmuz 2025

Zamanın Peşindeki İkizler – Küçük Gençlere

Aynı Gün Doğanlar, Farklı Zamanlarda Yaşayanlar

Aras ve Arin tek yumurta ikizleriydi. Aynı yüz, aynı boy, aynı gülüş… Okulda öğretmenleri bile zaman zaman karıştırır, isimlerini karşılıklı söylerdi. Ama şöyle bir bakıldığında gözlerinden fıķldayan şey farklıydı. Aras yere bağlıydı; meraklıydı, hesaplar yapar, matematik denklemleriyle saatler geçirirdi. Arin ise gökyüzüne âşıktı; uçaklar, roketler ve yıldızlar onun kalbinin attığı yerdi.

Bir gün, çok özel bir haber geldi. Bilim Akademisi, ülke çapında bir “Genç Bilim İnsanları Kampı” düzenliyordu ve ikizler bu kampa kabul edilmişti. Kamp boyunca bilimsel deneyler, seminerler ve sürpriz bir proje olacağı söylenmişti. (Aramızda kalsın Projenin adı: “Zamanın Sırrı”.)

Zaman Sadece Saatlerde mi Akar?

Kampın ilk sabahı, beyaz laboratuvar önlüğü ve gri sakallarıyla Prof. Zeren, tahtaya iri harflerle şunu yazdı:

“ZAMAN, SADECE SAATTE AKMAZ.”

Arin kaşlarını kıvırdı:

“Ama zaman saatte ölçülmez mi zaten?”

Prof. Zeren, gülümseyerek cevapladı:

“Zamanı ölçeriz, evet. Ama zaman, saatin içinde akan bir nehir değil. O evrende akar. Hem de her yerde aynı şekilde değil.”

Aras heyecanlandı:

“Peki zaman bazı yerlerde daha yavaş mı akar?”

Profesör ciddileşti:

“Kesinlikle. Bu fark, günlük yaşamada fark edilmeyecek kadar küçüktür; saniyenin milyarda biri kadar. Ama bu mikroskobik fark, uzay yolculuğu, GPS gibi sistemlerde büyük fark yaratır.”

“Evet. Einstein’ın Genel Görelilik Kuramı’na göre, yerçekimi ne kadar güçlüse zaman o kadar yavaş akar.”

“Yani deniz seviyesinde zaman, bir dağın tepesinden daha yavaş mı geçiyor?” dedi Aras.

“Kesinlikle. Bu fark, günlük yaşamada fark edilmeyecek kadar küçüktür; saniyenin milyarda biri kadar. Ama bu mikroskobik fark, uzay yolculuğu, GPS gibi sistemlerde büyük fark yaratır.”

Gökyüzüne Yolculuk

Kampta ikinci hafta, öğrencilerin bilimsel bir simülasyona katılması gerekiyordu. İkizler özel bir projeye seçildi: Biri Dünya yüzeyine yakın kalacak, diğeri bir uzay asansörü ile yörüngeye çıkarılacaktı. Gerçek bir uzay yolculuğu değildi, ama sanal gerçeklik ve zaman simülasyonu oldukça gerçekçiydi.

Aras: “Ben yere bağlı kalırım, düzeni izlemeyi severim.” dedi.

Arin: “O zaman ben yörüngede olurum, yıldızlara daha yakın!” diyerek karşılık verdi.

Aras, “Dünya Gözlem Üssü”nü temsil edecekti.
Arin ise “Yörünge İstasyonu Astronotu” olacaktı.

İkisinin de koluna zaman senkronizasyonu yapan özel saatler takıldı. Saatler, Aras ve Arin’in deney süresince zaman algısını milisaniyelik farklarla kaydedecekti.

Zamanın Uyuşmazlığı

Deney başladı.

Arin, gökyüzüne doğru “çıkarken”, Dünya’nın yerçekimi etkisi azaldıkça saatindeki zaman çok çok hafif bir şekilde hızlandı. Aras ise yerde kalıp sabit bir çekim alanında olduğundan onun saati biraz daha yavaş çalıştı.

Deney yalnızca 4 saat sürdü. Ancak senkronizasyon verileri karşılaştırıldığında Aras ve Arin’in saatleri arasında 0,0000004 saniyelik fark vardı.

Arin kahkahayla:
“Ben senden daha yaşlıyım artık!” dedi.
Aras gülümsedi:
“Hayır, sen zamanın daha hızlı aktığı bir yerdeydin. Ben daha yavaş yaşadım. Yani ben senden genç kaldım.”

İkizler o andan itibaren zamanın sabit olmadığını anladılar. Her ne kadar fark mikroskobik düzeyde olsa da, evrende bu küçük farklar büyük değişiklikler yaratabiliyordu.

GPS Uydularının Sırrı

Kampa NASA’dan bir mühendis katıldı. Gençlere GPS teknolojisinin nasıl çalıştığını anlattı:

“Uydular, Dünya’nın etrafında yüksek irtifalarda döner. Yerçekimi orada zayıf olduğundan, uyduların saatleri Dünya’daki saatlerden daha hızlı akar. Eğer bu farklar düzeltilmezse, GPS sistemleri günde 10 kilometreye kadar hata yapar.”

Aras heyecanla fısıldadı:
“İşte! Bizim deneydeki farklar burada işe yarıyor.”
Arin ekledi:
“Zamanın uzaydaki davranışı, günlük hayatımızda kullandığımız teknolojiyi etkiliyor!”

Kara Delik ve Zamanın Donması

Bir gece kamp ateşi başında, Prof. Zeren, çocuklara kara deliklerden bahsetti.

“Eğer bir kara deliğe yaklaşırsanız,” dedi, “zaman sizin için neredeyse durur. Ama uzaktan bakan biri sizi hareket etmiyor sanır. Çünkü orada yerçekimi o kadar güçlüdür ki zaman bile bükülür.”

Arin: “Yani içine giren biri, belki yüzyıllar sonra bile aynı yaşta kalabilir mi?”

Zeren: “Kuramsal olarak evet. Ama dönebilir mi, bilinmez…”

Aras: “Belki bir gün bu teoriyi biz gerçeğe çeviririz.”

Aras ve Arin bu fikirle büyülendi. Arin sordu:
“Peki bir gün böyle bir yolculuk yapabilir miyiz?”
Prof. Zeren cevap verdi:
“Bilim ilerledikçe, evet. Ama önce sizlerin bu gerçekleri anlaması, anlatması ve üzerine yeni fikirler geliştirmesi gerek.”

Geri Sayım Başlıyor

Kampta son gün gelmişti. Her ekip öğrendiklerini sunacaktı. Aras ve Arin, sahneye birlikte çıktılar. Ellerinde küçük bir zaman saati modeli vardı.

Aras: “Zaman, sabit değil. Yerçekimi arttıkça zaman yavaşlıyor.”
Arin: “Bu bilgi GPS, uzay yolculukları ve hatta gelecekteki zaman yolculukları için çok önemli.”

Ve birlikte şöyle bitirdiler:
“Biz aynı anda doğduk, ama farklı yerçekimi alanlarında farklı hızda yaşadık. Çünkü zaman, saatlerde değil; evrende akar.”

Salon alkışlarla doldu.

Zamanın Sırrını Anlayanlar

Kamp sona erdi. Aras ve Arin eve döndüklerinde eski ikizler değillerdi. Artık zamanın sadece “geçip giden” bir şey olmadığını biliyorlardı.

Zaman, evrenin büyük saatinde farklı yerlerde farklı akan, bazen bükülen, bazen donan bir nehirdi.

Ve belki bir gün, bu bilgiyi kullanarak zamanın kapılarını insanlığa açacaklardı.

🧠 🧠 🧠

Hikâyeden Ne Öğrendik?

Zaman her yerde aynı hızda akmaz.
Yerçekimi arttıkça zaman yavaşlar.
Bu farklar GPS gibi teknolojilerde hesaba katılır.
Genel Görelilik Kuramı, zamanın eğilebildiğini gösterir.
Kara delik gibi yerlerde zaman neredeyse durur.
Bilim merakla başlar, araştırmayla ilerler.

Dr. Mustafa KEBAT

Sayın okuyucu,

Yukarıda yer alan hikaye firmalarımız Tetkik OSGB – Tetkik Danışmanlık tarafından sosyal sorumluluğumuz olan çocuklarımızı bilgilendirmek, okumaya, çalışmaya, doğal hayata heveslendirmek ülkemize ve geleceğimize yararlı bireyler olabilmelerine katkı sağlamak maksadı ile yayınlanmıştır.

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz. Varsa hatalarımızı bildirmeniz daha faydalı olmamıza desteğiniz bizim için çok değerli.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni29 Temmuz 2025