Teflon Tencere – Tavalarda Pişen Yemekler Sandığınız Kadar Masum Olmayabilir!
Hepimiz zaman kazanmak, pratiklik sağlamak ve yemeklerin tavaya yapışmasını önlemek için mutfaklarımızda teflon kaplı tavaları tercih ediyoruz. Ancak az bilinen bir gerçek var: Teflon doğru kullanılmadığında sağlığımızı ciddi şekilde tehdit edebilir.
Bu yazıda, günlük yaşamda fark etmeden karşılaştığımız riskleri, özellikle çalışanlar için önemli olan sağlık etkilerini ve güvenli kullanım ipuçlarını basit ve anlaşılır şekilde paylaşıyoruz.
🔥 🔥 🔥
Aşırı Isınan Teflon = Zehirli Duman
Teflon tavanızı yüksek ateşte boş boş ısıttığınızda veya kapağını kapatıp ocakta unuttuğunuzda, kaplama 260°C’nin üzerine çıktığında bozulmaya başlar. Bu durumda ortaya çıkan toksik dumanlar, solunduğunda “Teflon gribi” (ya da “polimer dumanı ateşi”) denen bir tabloya neden olabilir.
Belirtiler:
- Titreme ve yüksek ateş
- Baş ağrısı
- Kas ağrıları ve halsizlik
- Öksürük ve nefes darlığı
🧠 Çoğu kişi bunu grip zanneder ama aslında soluduğu zehirli Teflon dumanıdır.
⚠️ ⚠️ ⚠️
Çizilmiş Tavada Yemek Pişirmek = Kimyasal Yutmak
Çoğu evde şöyle bir cümle duyulmuştur:
🗣 “Bu tavanın dibi biraz çizik ama daha idare eder.”
İşte bu “idare etme” aslında kimyasal madde yutma riski doğurur.
Teflon kaplama çizildiğinde veya soyulduğunda, mikroskobik parçacıklar pişirdiğiniz yemeğe geçebilir. Bu parçacıklar, yüksek ısıya maruz kaldığında zararlı bileşikler oluşturabilir.
🔍 Bu durum uzun vadede:
- Karaciğer yükünü artırabilir
- Hormonal dengeyi bozabilir
- Bazı kanser risklerini artırabilir
🧪 🧪 🧪
PFOA ve PFAS – Sessiz Kimyasal Tehditler
Teflonun üretiminde yıllarca kullanılan kimyasallar olan PFOA (Perflorooktanoik asit) ve PFAS (Perflorlu bileşikler) artık birçok ülkede yasaklanmış ya da sınırlandırılmıştır. Ancak eski tavalarda ya da ucuz üretimli ürünlerde hâlâ bulunabilir.
Bu maddeler:
- Vücutta birikir
- Karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını etkiler
- Kısırlık ve düşük riskini artırabilir
- Kalp-damar hastalıkları ile ilişkilidir
- Bazı kanser türleriyle bağlantılıdır (özellikle böbrek ve testis kanseri)
☠️ ☠️ ☠️
Dünya Sağlık Örgütü: PFOA’yı insanlar için kanserojen (Grup 1) ve PFOS’u da insanlar için olası kanserojen (Grup 2B) olarak sınıflandırdı.
THE LANCET Oncology – Perflorooktanoik asit ve perflorooktansülfonik asidin kanserojenliği
☠️ ☠️ ☠️
Solunum Sistemi Üzerindeki Etkiler
Özellikle evcil kuşu olanlar dikkat!
Teflon ısındığında çıkan duman, kuşlar için dakikalar içinde ölümcül olabilir.
Aynı şekilde, astımı ya da bronşiti olan çalışanlar için bu dumanlar ciddi solunum krizi riski taşır.
📌 📌 📌
Peki Ne Yapmalıyız?
- Teflon tencere – tavaları asla boşken yüksek ısıda ısıtmayın.
- Yemek pişirirken tahta veya silikon kaşık kullanın.
- Çizilmiş ya da soyulmuş tavaları hemen değiştirin.
- Yemek pişirmede düşük – orta ateşi tercih edin.
- Yeni tencere alırken “PFOA içermez” ibaresine dikkat edin.
- Seramik, döküm veya çelik alternatiflere yönelin.
- Tavanızı bulaşık makinesine atmayın, elde yumuşak süngerle yıkayın.
- Kaplaması soyulan teflon kaplarda asla bebek maması veya çorba ısıtmayın!
🍟 🍟 🍟
Tükettiğimiz Bazı Ürünlerde de MSG ve PFAS Olabilir!
- Hazır çorbalar
- Dondurulmuş pizzalar
- Tavuk bulyonlar
- Mikrodalga patlamış mısırlar
- Paketli kızartmalar
- Hızlı restoran kızartmaları
- Bazı ketçap ve soslar
📌 Sadece tavadan değil, paketli gıdalardan da bu zararlı maddelere maruz kalabiliriz. Etiket okumak, bu nedenle çok önemlidir.
Tavayı Değiştirerek Sağlığınızı Koruyabilirsiniz
Çalışırken beden gücünüzü korumanız, evde ise sevdiklerinizle sağlıklı bir ömür geçirmeniz için tükettiğiniz gıdaların ve kullandığınız mutfak gereçlerinin güvenli olması hayati önem taşır.
Bir tencere, bir tava basit bir eşya gibi görünse de, vücudunuza giren maddelerin taşıyıcısıdır.
Bugün çizik tavanızla yemek pişirirseniz, fark etmeden akciğerinize duman, midenize toksin gönderebilirsiniz.
Bu yüzden:
📌 Teflonun ne kadar sağlıklı değil, ne kadar riskli olabileceğini bilin.
📌 Mutfakta kullandığınız her araç, sağlığınızın bir parçasıdır.
Unutmayın:
Doğru tava, doğru sıcaklık, doğru yaşam!
Sağlıkla kalın…
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler
⭐️⭐️ Perflorooktanoik asit https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Perfluorooctanoic-acid
⭐️⭐️ Perflorooktanoik asit ve perflorooktansülfonik asidin kanserojenliği https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38043561/
⭐️⭐️ Gıdalarda perflorooktan sülfonik asit ve perflorooktanoik asitin bulunmasıyla ilgili insan sağlığı riski https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32625773/
⭐️⭐️ Perflorooktanoik Asit (PFOA) ve Perflorooktan Sülfonatın (PFOS) İki Yeşil Mikroalg Türü Üzerindeki Toksisite Etkileri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36768770/
⭐️⭐️ Perflorooktanoik asit (PFOA), perflorooktan sülfonik asit (PFOS) ve perflorononanoik asit (PFNA), insan HepaRG karaciğer hücrelerinde trigliserit düzeylerini artırır ve kolesterol gen ekspresyonunu azaltır https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32588087/
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü