Taksonomi

Aklımıza geldiğinde, vücudumuzda en ufak bir farklılık hissettiğimizde ilaçlara sarılır olduk..

Etkilerini bildiğinizi sanıyorsunuz ki çoğunuzun oldukça sınırlı bir bilgi düzeyinde ve genellikle birilerinden duyum ile hareket ettiğiniz – ilaç kullandığınız yadsınamaz bir gerçek..

Peki yan etkilerini – istenmeyen etkilerinin olabileceğini hiç düşünüyor musunuz?

Bilim dünyası – hekimlerin tamamı biliyor ve büyük bir çoğunluğu da ilaç yazarken düşünüyor. Lakin işin hasta tarafında maalesef ilaca ulaşmak – sadece istediği ilacı yazdırmak hedef haline gelmiş gibi…

İçtiğiniz ilaçların tüm vücuda iyi ve kötü etkisi olduğu kaçınılmaz bir gerçek.. Bu yazıda bağırsaklarımızdaki duruma bir bakacağız.

Groningen ve Maastricht Üniversiteleri tarafından yapılan araştırmada 41 ilaç kategorisinin etkileri 1833 dışkı örneği üzerinde incelendi.

Bağırsak mikrobiyotası, bağırsaklarda yaşayan bakteri topluluğudur ve en azından bin farklı gruptan trilyonlarca bakteriden oluşur.

Sık kullanılan 18 sınıf ilacın bağırsak bakterilerinin biyolojik ortak özelliklerini (taksonomik yapısını) ve metabolik potansiyellerini etkiledikleri, 8 sınıf ilacın ise antibakteriyel direnç mekanizmalarını artırdığı tespit edildi.

Proton pompa inhibitörleri (PPİ), metformin, antibiyotikler ve laksatifler gibi ilaçların mikrobiyota üzerinde en büyük etkiye sahip olduğu belirlendi. Ki bu maalesef leblebi gibi çok sık ve kolay kullanılan ilaçların büyük çoğunluğunu oluşturuyor.

Sekiz farklı ilaç kategorisinin, katılımcılarda antimikrobiyal direnç mekanizmalarını (Antibiyotiklerin etkisini azaltan bir durum) artırdığı gözlemlenmiştir.​

Bu ilaçların meydana getirdiği değişiklikle, bağırsaklarda enfeksiyonlara, obezite (Aşırı kilo alımına) ve daha pek çok hastalığın oluşum riskini artırabileceği belirtilmiştir.

Çalışmanın içerisinde belirlenen 18 sınıf ilacı kullanan ve kullanmayanların dışkıları incelenerek, yararlı ve zararlı bağırsak bakterilerinin biyolojik ortak özellikleri (taksonomik) ve metabolik fonksiyonları karşılaştırıldı.

Tespit edilen değişikliklerin bağırsak enfeksiyonları, obezite ve diyabet, kanserler gibi diğer ciddi hastalıkların riskini artırabileceği görüldü.

Burada hemen listeleme yaparak ilaç gurubunu, sebebini ve sonuçlarını inceleyelim.

Bağırsak Mikrobiyomuna Etkisi En Fazla Olan İlaç Sınıfları

1. Antibiyotikler

• Sebep: Geniş spektrumlu antibiyotikler hem zararlı hem de faydalı bakterileri öldürerek bağırsak mikrobiyotasını bozar.
• Sonuç:
  • Disbiyozis (faydalı bakterilerin azalması, zararlıların çoğalması)
  • İshal
  • Şişkinlik ve gaz
  • Clostridium difficile enfeksiyonu (ağır kolit, bazen ölümcül)

2. Nonsteroidal Antiinflamatuvar İlaçlar (NSAID’ler)

(örneğin: ibuprofen, naproksen, diklofenak)

• Sebep: Bağırsak mukozasında koruyucu prostaglandinlerin üretimini engeller.
• Sonuç:
  • İnce bağırsak ve kolonda inflamasyon (NSAID-enteropatisi)
  • Ülserasyon, kanama
  • Geçirgen bağırsak (leaky gut)
  • Anemi (kronik gizli kanamalar nedeniyle)

3. Proton Pompa İnhibitörleri (PPİ)

(örneğin: omeprazol, lansoprazol)

• Sebep: Mide asidini azaltarak mide-bağırsak geçişinde savunma mekanizmasını zayıflatır.
• Sonuç:
  • Bağırsak mikrobiyotasının bozulması
  • SIBO (ince bağırsakta aşırı bakteri çoğalması)
  • Besin emilim bozuklukları (özellikle B12, demir, magnezyum)
  • Enfeksiyon riski (örneğin: Salmonella, C. difficile)

4. Kemoterapi İlaçları

(örneğin: metotreksat, 5-FU)

• Sebep: Hızla bölünen bağırsak epitel hücrelerini hedef alır.
• Sonuç:
  • Mukozit (bağırsak mukozasında iltihaplanma)
  • Kusma, ishal, karın ağrısı
  • Bağırsak geçirgenliğinde artış (geçirgen bağırsak sendromu)
  • Enfeksiyonlara yatkınlık

5. Laksatifler (Müshiller)

(özellikle uyarıcı tipler: senna, bisakodil)

• Sebep: Bağırsak motilitesini aşırı artırır, elektrolit dengesini bozar.
• Sonuç:
  • Kronik kullanımda bağırsak tembelliği (bağırsak kaslarının zayıflaması)
  • Elektrolit bozuklukları
  • Su kaybı, ishal
  • Mikrobiyotanın bozulması

6. Antidepresanlar ve Antipsikotikler

(örneğin: amitriptilin, olanzapin)

• Sebep: Bağırsak motilitesini ve mikrobiyotayı etkileyen nörotransmitter dengesini değiştirir.
• Sonuç:
  • Kabızlık veya ishal
  • Şişkinlik, gaz
  • Bağırsak-beyin ekseni üzerinden ruh hali bozuklukları

7. Oral Kontraseptifler (Doğum kontrol hapları)

• Sebep: Östrojen ve progesteron seviyelerindeki değişiklik mikrobiyotayı etkiler.
• Sonuç:
  • Disbiyozis
  • Crohn hastalığı gibi inflamatuvar bağırsak hastalıkları riskinde artış (bazı çalışmalarda)

8. Statinler

(örneğin: atorvastatin)

• Sebep: Karaciğerden safra üretimini etkileyerek mikrobiyota dengesini değiştirebilir.
• Sonuç:
  • Mikrobiyotada çeşitliliğin azalması
  • Sindirim şikayetleri (şişkinlik, ishal)

9. Demir Takviyeleri (özellikle oral)

• Sebep: Bağırsakta fazla demir, patojenik bakterilerin çoğalmasını destekler.
• Sonuç:
  • Kabızlık
  • Disbiyozis
  • Bağırsak iltihabı

10. Antiparazitik ve Antifungal İlaçlar

(örneğin: metronidazol, flukonazol)

• Sebep: Bağırsak florasındaki dengeyi hem bakteri hem mantar düzeyinde bozar.
• Sonuç:
  • Aşırı maya çoğalması (Candida) veya dirençli suşlar
  • Sindirim sorunları
  • Bağışıklık sistemi uyarımı

Sonuç olarak, vücudun hastalıklarla mücadelesinde destek olan ilaçların aynı zamanda istenmeyen etkilerinin olduğunu doğru ve zamanında kullanıldığında hayat kurtarıcı oan ilaçların yanlış ve zamansız kullanımının vücudun işeyişine zarar verdiğini akıldan çıkarmamanız gerekir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Yaygın olarak kullanılan ilaçların bağırsak mikrobiyotasının bileşimi ve metabolik işlevi üzerindeki etkisi https://www.nature.com/articles/s41467-019-14177-z?code=77919f27-f0af-4dc9-b802-3d558d71ec04&error=cookies_not_supported&utm_source=chatgpt.com

⭐️⭐️ Uzmanlar, yaygın olarak kullanılan ilaçların yarısının bağırsak mikrobiyomunu derinden etkilediği konusunda uyarıyor https://medicalxpress.com/news/2019-10-commonly-drugs-profoundly-affecting-gut.html

⭐️⭐️ Gastrointestinal Komplikasyonlar https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK66002/

⭐️⭐️ İlaç-mikrobiyota etkileşimleri: hassas tıp için ortaya çıkan bir öncelik https://www.nature.com/articles/s41392-023-01619-w

⭐️⭐️ Oral Demir Takviyesi – Gastrointestinal Yan Etkiler ve Bağırsak Mikrobiyotası Üzerindeki Etkisi https://www.mdpi.com/2036-7481/12/2/33

⭐️⭐️ Antidepresanlar ve Bağırsak Mikrobiyotası Arasındaki Etkileşimler https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1878747923000843

⭐️⭐️ Farmako-mikrobiyom: Bağırsak mikrobiyotasının ilaç ve ksenobiyotik metabolizması üzerindeki etkisi https://faseb.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1096/fj.202101986R

⭐️⭐️ Nonsteroidal antiinflamatuar ilaç gastropatisi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8803564/

⭐️⭐️ İnsan Sağlığı ve Hastalığında Bağırsak Bariyeri https://www.mdpi.com/1660-4601/18/23/12836

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️