İyot, Tiroid ve Vücudun Hikâyesi
Tiroid bezimiz, boynun önünde yer alan kelebek şeklinde bir organ. Bizi düzenleyen, enerji veren, metabolizmamızı hızlandıran *T4 ve T3 hormonlarını üretir.
Peki bu hormonlar nasıl oluşur?
Tiroid Hormonu Simülasyonu
- Beyindeki hipotalamus, TRH diye bir mesaj yollar.
- Bu mesaj hipofizi uyarır, o da TSH hormonunu üretir.
- TSHtiroidi uyarır, o da hormon üretir: T4 & T3.
- Denge bozulursa ortaya çıkar: Diyelim az üretim → hipotiroidi/Haşimato; çok üretim → hipertiroidi/Graves.
İyot Ne İşe Yarar?
İyot, T4 ve T3’ün yapı taşıdır. Kanımızda dolaşır, tiroid bezine girer. Ama işte öyle bir şey var ki: İyot fazla olduğunda bile bu süreç durabilir.
- Lugol iyot: İlave iyot.
Ama fazla alınca tiroit “dur!” diye sinyal verir, hormon üretimi düşer, TSH yükselir → hipotiroidi benzeri tablo görülebilir.
Haşimato’da İyot Kullanılır mı?
Haşimato, tiroitin yavaş çalışmasıdır ve bu durumda genelde iyottan kaçınılmalıdır. İlave iyot almak, hormon üretimini engelleyip TSH’ı daha da yükseltebilir. Özellikle Haşimato hastaları için Lugol iyot kesinlikle önerilmez.
Gluten, Anti-TPO ve Tiroid İlişkisi
Tiroid🤝Gluten:
- Gluten, içinde bulunan gliadin ile tiroiddeki tiroit peroksidaz (TPO) enzimine benzeyebilir.
- Vücudumuz bazen TPO için saldırgan davranıp Anti‑TPO antikoru üretir ve bu da tiroid hasarına yol açar.
Sonuç:
- Haşimato hastaları, özellikle glutenli besinlerden (buğday, arpa, çavdar, yulaf vs.) uzak durmalı.
Guatrojenik Besinler Dikkat Edilmesi Gerekenler
Guatrojenik demek: Tiroid hormon üretimini yavaşlatma etkisi olan besinler demek.
Öne çıkanlar: lahana, ıspanak, soya, keten tohumu, turp, çilek, şeftali, armut, gibi.
- Haşimato → Bu besinlerden uzakta durun.
- Hayden: Hipertiroidi durumunda bu gribi besinler, tiroidi yavaşlatmada faydalıdır.
Selenyum’un Rolü: T4’ü T3’e Çeviren Destekçi
T4 inaktif hormondur, vücutta aktif hale dönüşürken T3’e dönüşür. Bu dönüşümü sağlayan 5’-deyodinaz enziminin çalışması için Selenyum gerekiyor.
- Selenyum eksikse: T4 → T3 dönüşümü zayıf olur, metabolizma yavaşlar, kilo verme zorlaşır.
- Özellikle Haşimato/hipotiroidi durumunda selenyum takviyesi destek olabilir.
Uygulamalı Sonuçlar
- İyot, sihirli bir enerji verici değil, hormon üretim düzenleyicisidir. Rastgele iyot almak TSH’ı yükseltip metabolizmayı da yavaşlatabilir.
- Haşimato hastaları kişiye özel planla iyot ilavesinden uzak durmalı.
- Hipotiroidi varsa, selenyum desteği T4 → T3 dönüşümü için kritik rol oynar.
- Gluten ve guatrojenik gıdaları sınırlamak, tiroid dostu bir beslenme demektir.
Vücudunuza En İyi Reçeteyi Hekim Yazar
Bu yazının amacı, merakınızı bilimsel bilgilerle desteklemek. Lakin unutmayın ki her türlü takviye, hekim gözetimiyle kullanılmalıdır.
- Lugol iyot almak “iyi gelir” demeyin,
- Herkesin kullanacağı doz ihtiyacına göredir,
- Haşimato ile iyot tuzuna dikkat etmek gerek,
- Ölçüm yoksa uygunsuz selenyum alımı da sorun yaratır.
📅 Yıllık kontrollerle TSH, T4, T3, Anti‑TPO, Anti‑TG, selenium düzeyi ölçümlerinize dikkat,
🧭 Böylece “iyot enerjik yapar” klişisinden öte, tiroidinizin karmaşık dengesine akılcı yaklaşmış olursunuz.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler
⭐️⭐️
⭐️⭐️
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü