21 Haziran 2025

Limonatanızı Kendiniz Yapın

Bir Bardak Sağlık, Bir Yudum Ferahlık

Modern yaşamın temposu arttıkça, elimiz pratik ama sağlıksız alışkanlıklara daha sık gider oldu. En çok da serinlemek isterken…

Rengârenk ambalajlarla sunulan gazlı içecekler ve rafine şeker dolu limonatalar kısa süreli ferahlık vaat ederken, uzun vadede vücudumuza sessiz zararlar bırakıyor.

Oysa ferahlatıcı bir içecek, sadece susuzluğu gidermemeli; bedeni desteklemeli, zihni açmalı, bağışıklığı güçlendirmeli.

Memleketimizin şansı her mevsim taze bulabildiğimiz başta limon omak üzere meyveler ile hazırlanabilen yaz aylarının keyfi limonata…

Lakin…Şişelenmiş ürünlerin içerisindeki sağlığınız için zararlı katkılar bulunan renkli sıvılar yerine evinizde kendi limonatanızı kendiniz yapmanız sağlığınız için en doğrusu olacaktır

Evde nasıl mı yapacaksınız?

Buyrun sizin için tarifler…

Evinizde Kolay ve Sağlıklı Limonata Tarifleri

🍋 🍋 🍋

1. Klasik Şekersiz Limonata (Stevialı)

Malzemeler:

  • 4 adet büyük limonun suyu
  • 1 litre soğuk içme suyu
  • 1 tatlı kaşığı stevia (toz ya da sıvı)
  • Birkaç yaprak taze nane
  • 1/2 limonun kabuğu (rendelenmiş, isteğe bağlı)

Hazırlık:

  1. Limonları sıkın, suyunu geniş bir sürahiye alın.
  2. Stevia ile karıştırın, ardından suyu ekleyin.
  3. Nane ve limon kabuğu rendesini ekleyin.
  4. Buzla servis edin.

Faydaları:

  • Stevia kan şekerini yükseltmez.
  • Limon C vitamini kaynağıdır, bağışıklığı güçlendirir.
  • Nane sindirime destek olur.

🍊 🍊 🍊

2. Zerdeçallı Limonata (Anti-inflamatuar)

Malzemeler:

  • 3 limonun suyu
  • 1 çay kaşığı zerdeçal
  • 1 tatlı kaşığı bal (veya diyabetik bireyler için eritritol)
  • 1 litre içme suyu
  • Karabiber (zerdeçalın emilimini artırmak için bir tutam)

Hazırlık:

  1. Limon suyuna zerdeçalı ve balı ekleyin, iyice karıştırın.
  2. Su ve karabiberi ilave edin.
  3. Soğuk olarak için.

Faydaları:

  • Zerdeçal güçlü bir antioksidan ve inflamasyon düşürücüdür.
  • Karabiber, kurkumin emilimini artırır.
  • Bağışıklık sistemine, eklem sağlığına destek verir.

🍏 🍏 🍏

3. Elmalı Limonata (Şeker yerine meyve tatlılığı)

Malzemeler:

  • 2 limonun suyu
  • 1 küçük tatlı elma (kabuksuz, rendelenmiş veya püre haline getirilmiş)
  • 750 ml su
  • Tarçın çubuğu (isteğe bağlı)

Hazırlık:

  1. Elmayı rendeleyip tülbentle suyunu sıkın.
  2. Limon suyunu ve elma suyunu karıştırın.
  3. Soğuk suyu ekleyin, tarçınla tatlandırın.

Faydaları:

  • Elma doğal şeker içerir; fruktoz sayesinde dengeli tat sağlar.
  • Lif ve antioksidan açısından zengindir.
  • Tarçın, kan şekeri dengesi sağlar.

4. Zencefilli Detoks Limonata

Malzemeler:

  • 3 limonun suyu
  • 1 çay kaşığı taze rendelenmiş zencefil
  • 1 litre su
  • 1 tatlı kaşığı doğal elma sirkesi
  • İsteğe bağlı: 1 tatlı kaşığı bal veya 2-3 damla stevia

Hazırlık:

  1. Zencefili az miktar suyla kaynatıp süzün.
  2. Limon suyu, sirke ve stevia/bal ile karıştırın.
  3. Buzlu servis edin.

Faydaları:

  • Zencefil mideyi rahatlatır, bağışıklığı güçlendirir.
  • Elma sirkesi insülin duyarlılığını artırabilir.
  • Detoks etkisi yaratır.

🍇 🍇 🍇

5. Yaban Mersinli Soğuk Limonata

Malzemeler:

  • 2 limonun suyu
  • 1/2 su bardağı yaban mersini (taze veya dondurulmuş)
  • 1 litre soğuk su
  • Stevia veya eritritol ile tatlandırma

Hazırlık:

  1. Yaban mersinlerini ezip süzgeçten geçirin veya blenderdan geçirin.
  2. Limon suyu ve tatlandırıcıyı ekleyin.
  3. Su ile karıştırın, buzdolabında bekletin.

Faydaları:

  • Yaban mersini göz ve beyin sağlığına faydalıdır.
  • Polifenol ve flavonoid içerir.
  • Şeker içermez, antioksidan deposudur.

🧠 🧠 🧠

Doğal tatlandırıcılar: Stevia, eritritol, monk fruit gibi alternatifler glisemik indeksi düşük, kan şekerini etkilemeyen ve kalorisiz seçeneklerdir.

Hazır diyabetik içeceklerden kaçınılmalı, çünkü bazı yapay tatlandırıcılar (aspartam, sakarin gibi) uzun vadeli yan etkilere neden olabilir.

Cam şişede soğutulmuş olarak sunmak, hem sağlık hem de tat açısından idealdir.

Son olarak;

Peki bu tarifleri diğerlerinden ayıran nedir?

Rafine Şeker Yok: Kan şekeri dengesini bozan, obezite ve diyabet riskini artıran rafine şeker bu tariflerde tamamen dışlandı. Tatlandırma stevia, eritritol, taze meyve suyu gibi doğal ve düşük glisemik indeksli kaynaklardan sağlandı.

C Vitamininden Zengin: Limon ve turunçgiller temel malzeme olduğu için tariflerin neredeyse tamamı bağışıklık sisteminizi destekleyen yüksek dozda C vitamini içerir.

Fonksiyonel Bileşenlerle Güçlendirilmiş: Zerdeçal, zencefil, elma sirkesi ve yaban mersini gibi içerikler sadece tat için değil; antioksidan, antiinflamatuar ve sindirimi destekleyici özellikleriyle öne çıkar. Yani içtiğiniz her bardak aynı zamanda bir mikrobiyom yatırımıdır.

Detoks Etkili ve Alkali Destekli: Bazı tarifler vücudun pH dengesini desteklerken, toksin atımına yardımcı olur. Karaciğer ve böbrek yükünü azaltabilir.

İşyeri ve Günlük Yaşam Uyumlu: Tarifler, sade, uygulanabilir ve düşük maliyetlidir. Gerek evde, gerek ofiste kolayca hazırlanabilir. Gıda güvenliği açısından sıcak ortamda bozulma riski olmayan içerikler tercih edilmiştir.

Unutmayın: Gerçek sağlık, küçük alışkanlıklarla başlar. Günde bir bardak, şekersiz ama şifalı bir limonata ile hem bedeninize yatırım yapar hem de tat duyularınızı rafine edersiniz.

Şekersiz demek tatsız değil; bilinçli ve seçici tat anlamına gelir.

O hâlde gelin, damak zevkinizden ödün vermeden sağlıklı içeceklerin keyfini çıkaralım. Bir yudumla farkı hissedeceksiniz..

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Limonata: Bir İçecekten Fazlası https://dergipark.org.tr/tr/pub/abe/issue/54217/685505

⭐️⭐️ K14HPV16 Farelerinin Melatonin ile Tedavi Edilen Limon Suyunun (Citrus limon L.) Sağlık Durumu ve Tedavisi Üzerindeki Etkisi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38790693/

⭐️⭐️ Kalsiyum oksalat nefrolitiyazisinde tekrarlayan taşların önlenmesinde taze limon suyu takviyesi: Pragmatik, prospektif, randomize, açık, kör uçlu (PROBE) bir çalışma https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34977512/

⭐️⭐️ Narenciye bazlı meyve suyu karışımının antioksidan ve yaşlanma karşıtı aktiviteleri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26471635/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni21 Haziran 2025
13 Mart 2025

Bağırsaklarınızı Temizleyelim

Temiz olmayan su ve gıdalar yolu ile bakterileri, virüsleri, mantarları ve parazitleri vücudumuza alırız. Sindirim kanalı içerisinde genel olarak yerleştikleri ve etkilerini gösterdikleri yer barsaklarımızdır.

Özellikle parazitlerin etkileri yavaş ve müphem olduğundan tespitleri de çok daha geç olmaktadır.

Peki bir bakalım…

Parazitler Vücudunuzu Nasıl Etkiler?

– Devamlı geçmeyen şişkinlik ve sindirim rahatsızlığı
– Açıklanamayan yorgunluk, beyin sisi veya ruh hali değişimleri
– Beslenmenin iyi olmasına rağmen besin eksiklikliğine bağlı bulgular
– Sivilceler, döküntüler veya geçmeyen kaşıntı gibi cilt sorunları
– Bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı sık sık hastalanma

Bu sorunların bir kısmı yada tamamı sizde de var mı? Yada şüpheleriniz mi var?

O zaman her biri ayrı ayrı yararlı malzemelerden oluşan hazırlaması basit bir içecek tarifi vereyim.

Tabi ki içindekilerden herhangi birine allerjiniz varsa yada herhangi bir kronik hastalığınız varsa hekiminize danışmadan kullanmayın.

Malzemeler ve Faydaları

– – 6 diş sarımsak 🧄🧄🧄🧄🧄🧄 (Sarımsak, zararlı bakteri ve parazitleri yok eden güçlü bir antimikrobiyal bileşik olan allisin içerir)
– – 2 çay kaşığı zerdeçal tozu 🥛🥛 (Zerdeçal, iltihap giderici, antioksidan ve parazit öldürücü özelliklere sahip kurkumin açısından zengindir)
– – Bir çay kaşığı karabiber 🌶🌶 (Karabiber kurkuminin emilimini %2000’e kadar artırarak vücudunuzun tüm faydalarından yararlanmasını sağlar)

– – 4 adet dilimlenmiş limon 🍋🍋🍋🍋

– – 1 Lt su 💧💧💧💧

– – Çiğ bal 🐝🐝🐝🐝 (içmeden önce tad katması için ekleyebilirsiniz. Kaynama sırasında asla bal ilave etmeyin)

Hazırlanışı

– Sarımsakları ve limonları ince ince dilimleyin.
– Tüm malzemeleri (bal hariç) 1 Lt su ile birlikte bir tencereye ekleyin.
– Yüksek ateşte 8 – 10 dakika kaynatın. Daha fazla kaynatmayın.
– Ilımasını bekleyin sonra süzün.
– İki hafta boyunca sabahları bir su bardağı aç karnına için. Gerekirse bal ekleyin.
– Artanı buzdolabında saklayın ve içmeden önce ılımasını sağlamak için tekrar ısıtın.

🤯 1 Lt su ile hazırladığınızda miktar 4 günlük olduğu için bittikçe taze yeniden yapmanızı tavsiye ederim.

Ne Faydası Var?

– Zararlı bağırsak parazitlerini ortadan kaldırır
– Şişkinliği azaltır ve sindirimi iyileştirir
– Bağışıklık fonksiyonunu ve genel enerjiyi artırır

Parazitlerle Doğal Yoldan Savaşın!

🧄 🧄 🧄 🧄 Sarımsak – Parazitleri doğal olarak öldürür
🎃🎃🎃🎃 Kabak Çekirdekleri – Parazit yumurtalarını yok eder
🍍 🍍 🍍 🍍 Ananas – Parazitlerle savaşan enzimlerle dolu
🥭 🥭 🥭 🥭 Papaya Tohumları – Parazit büyümesini bozar
🌿 🌿 🌿 🌿 Pelin otu – Güçlü bir anti-paraziter bitki
🍋 🍋 🍋 🍋 Limon – Bağırsakları detoksifiye eder ve temizler
🫚 🫚 🫚 🫚 Zencefil – Sindirimi iyileştirir ve kurtlarla savaşır
🌶️ 🌶️ 🌶️ 🌶️ Cayenne Biberi – Parazit enfeksiyonlarını yakar
🥕🥕🥕🥕 Çiğ Havuçlar – Bağırsaklardan parazitleri temizler
🍯🍯🍯🍯 Çiğ Bal – Antimikrobiyal, parazitleri aç bırakır
🧄🧄🧄🧄 Karanfiller – Parazit larvalarını yok eder

Daha temiz ve sağlıklı bir bağırsak için bunları diyetinize dahil edin!

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni13 Mart 2025
9 Mart 2025

Ağrı Kesici Meyve Suyu Yapalım

Ağrı hayatın tadını kaçıran hatta zaman zaman günlük aktivitelere bile engel olabilen sevimsiz bir his.

Maalesef ağrının nedenine yönelik önleyici hayat tercihleri yaşamak insanlara zor geliyor

Elde etmesi ve kullanımı kolay olduğu için genel olarak hap 💊 💊 💊 💊 💊 kullanımı tercih ediliyor.

Özellikle sık tercih edilen ağrı kesicilerin (İbuprofen ve asetaminofen) uzun süreli kullanımı karaciğeri, böbrekleri ve bağırsakları zorlayarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.

Ağrıdan kaçış olmadığı durumlar olabiliyor.

Lakin bu durumlarda da sentetik 💊 💊 💊 ilaçlara güvenmek yerine, ağrı kesici ve genel sağlığı desteklemek için sizlere doğal 🌿🌿🌿 bir içecek tavsiyesi vereyim.

Lakin bildiğiniz bir hastalığınız varsa veya farkında olmadığınız herhangi bir hastalığınız olabileceği ihtimaline karşı hekiminize danışmadan bu tarifi uygulamayın.

Ayrıca dikkat edin içeriğindeki maddelere alerjiniz olabilir.

Malzeme listemiz ve malzemelerin faydaları

  1. Zerdeçal kökü (8 – 9 parça) – Kronik ağrıyı azaltır, iltihapla savaşır.
  2. Zencefil (Büyük bir parça) – Sindirimi destekler, kas ağrılarını hafifletir.
  3. Ananas (1 Bütün Ananas)– Bağışıklığı güçlendirir, eklem sağlığı için bromelain içerir.
  4. Limon (3 Adet Kabukları ile birlikte) – Detoks etkisi yaratır, cildi parlaklaştırır.
  5. Acı biber (½ yemek kaşığı) – Kan dolaşımını iyileştirir, ağrı sinyallerini engeller.
  6. Karabiber (1/4-1/2 çay kaşığı) – Maksimum rahatlama için zerdeçal emilimini artırır.
  7. Bal – İsteğe bağlı doğal tatlandırıcı

Hazırlanışı

  1. Ananası kabuğunu soyun.
  2. Zerdeçal – Zencefil – Limon kabukları ile birlikte iyice yıkayın.
  3. Zerdeçal – Zencefil – Limon kabukları ile birlikte ve ananasın içini küp küp doğrayıp rondonun içine koyun.
  4. Rondoyu çalıştırın.
  5. Püre kıvamına gelince Acı biber – Karabiber ve ½ Litre su ilave edin rondoyu tekrar çalıştırın.
  6. Tüm malzemeleri pürüzsüz hale gelene kadar karıştırın.
  7. İnce bir süzgeç ile suyunu süzün.

Bal, meyve suyuna damak tadınıza – zevkinize göre ilave edebilirsiniz.

Doğal ağrı kesici ve iltihap giderici destek için günlük ½ su bardağı içebilirsiniz.

Elde ettiğiniz meyve suyunu cam şişeye koyarak buzdolabında 7 – 10 gün saklayabililirsiniz.

Tabi ki en ideali yaptığınız gün ve sonraki gün tüketeceğiniz miktarda yapmanızdır.

Tabi ki madem sorununuz ağrı, hazırladığınız meyve suyuna bırakmayın tüm işi.Siz de biraz kendinize özen gösterin, günlük hareketle, dengeli beslenmeyle, minimum işlenmemiş gıdayla, sıvı tüketimi ile, açık hava/doğa ve uyku ile birleştirin.

Bu güçlü sağlık içeceği, ağrı kesicilere olan bağımlılığınızı azaltmanıza yardımcı olarak vücudunuzu, zihninizi ve uzun vadeli sağlığınızı doğal olarak destekleyecektir.

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni9 Mart 2025
14 Ağustos 2024

Acil Enerjiye mi İhtiyacınız Var?

Çalışma sürecinde çok hızlı enerjiye gereksiniminiz olduğunda;

Sıcak şekerli şerbetin içine limon sıkarak içmelisiniz.

Merak edenler için olayın etki mekanizmasına bakalım:

Biz insanlar şekeri ağzımıza aldığımız anda parçalamaya ve vücudumuzun içine almaya başlarız. Ağzımızda emilen şeker formu Glikoz, Fruktozdur

Çaya attığımız şeker ise ; Glikoz + Fruktoz birleşiminden oluşur. Bunlar arka arkaya zincir şeklinde bağlıdır. Buna sakkaroz veya diğer adı ile sükroz deriz.

Ağzımızın içine yanaklarımızdaki salgı bezlerinden salınan sindirim enzimi AMİLAZ ile bunları 2’li olarak glikoz + fruktoz seklinde parçalarız. İşte bu ikisini amilaz parçalamaz
Normalde sadece şeker (Glikoz + Fruktoz birleşimi) alınırsa barsaklara gelene kadar parçalanamaz ve emilemez. Bağırsaklara geldiğinde SÜKRAZ enzimi bu ikiliyi ayırır ve glikoz ayrı fruktoz ayrı emilir.

Eğer şeker limonla birlikte tüketilirse;

Limondaki Sitrik asit, Sükraz enziminin yaptığına benzer şekilde  (% 60 oranında) glikoz ve früktozu birbirinden ayırır. Yani İNVERT eder…
Durum böyle olunca bağırsakta parçalanmaya uğraşılmaz, şişkinlik yapmaz, çok kısa surede glikoz ve fruktoz kana karışır, ENERJI DÖNGÜSÜNE katılır…

Baklava şerbeti, Reçel vs gibi tatlıların şerbeti hazırlanırken bir parça limon sıkılır. Bu şekeri invert eder. Ve invert şeker KRISTALLEŞMEZ…Amaç tatlının kristalleşmesini önlemektir..

Arı yetiştiricileri de baharda yavru atımı (Arı mevcudu coğaltırken) bu şekilde invert şeker (şurup) verir. Arı şekeri parçalamaya uğraşmaz, hızlıca enerjiye dönüşür.

Aynı zamanda arının sindirim sistemi zorlanıp bozulmaz (saf şeker zorlar)

NOT : Bal akım dönemi şeker, invert vs verilmez. Sadece baharda bal alımı yok, yavru çoğalsın diye verilir. Aksi halde zaten bal kalitesi düşer…

Akla gelebilecek bir soru da: Çaya değil de sadece limonlu suya şeker atıp içsek olur mu?

Maalesef olmaz.

Şekerin invert olması için belirli bir sıcaklık gerekli. “70 derece üstü ” Bu sebeple çayda, baklava şerbetinde invert olur.

Limon tuzu da aynı etkiyi yapar fakat tavsiye etmiyorum, doğal olan her zaman çok daha iyidir.

Dr Mustafa KEBAT

Daha da fazla ayrıntı merak edenler için: (Bu kısım wikipedia dan alıntıdır)

Bilimsel literatürde “karbonhidrat” terimi, “şeker” (geniş anlamda), “sakkarit”, “oz”,“glusit”,“karbon hidratı”, “polihidroksi” ya da “aldehit veya keton içeren bileşikler” gibi birçok eş anlamlıya kavrama sahiptir. Bu terimlerden bazıları, özellikle “karbonhidrat” ve “şeker”, başka anlamlarda da kullanılmaktadır.

Sakkaritler; içerdikleri basit şeker birimlerinin sayılarına bağlı olarak monosakkaritler,  disakkaritler,  oligosakkaritler ve polisakkaritler olmak üzere dört kimyasal gruba ayrılır.

Monosakkaritler, su ile daha küçük birimlere parçalanamadıklarından basit şekerler, tek şekerler, monozlar olarak da bilinirler. Bu şekerler karbonhidratların en küçük yapı birimidir. Çoğu Cn(H2O)n formülüne uyar. Bazı monosakkaritler tatlıdır. Zincir veya halkalı yapıya sahip olup, genellikle 3-6 arasında karbon (C) atomu taşırlar. Moleküllerindeki karbon sayılarının Latincelerinin sonuna -oz eki getirilerek gruplandırılırlar. Üç karbonlu olanlar trioz, dört karbonlular teroz, beş karbonlular pentoz, altı karbonlular heksoz adını alırlar. Pentozlardan riboz (C5H10O5) ve deoksiriboz (C5H10O4) nükleik asitlerin yapısına girer. Hücre zarından difüzyon ile kolay geçebilirler.

Besin kaynağı bakımından önemli olan monosakkaritler heksozlardır. Bunlardan glukoz (kan ve üzüm şekeri), fruktoz (meyve şekeri, levüloz) ve galaktoz (süt şekeri) en önemlileridir. Sindirilmeden kana karışırlar. Hepsinin kapalı formülleri C6H12O6 şeklinde olup birbirlerinin izomeridirler.

İçerdikleri C sayısına göre monosakkaritler:

  • 3C’li şekerler: Gliseraldehit (Triozlar)
  • 5C’li şekerler: Riboz, Deoksiriboz (Pentozlar)
  • 6C’li şekerler: Glikoz, Galaktoz, Fruktoz (Heksozlar)

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Sağlık Bülteni14 Ağustos 2024
İş Sağlığı ve Güvenliği Çözümlerimizle Tanışın
Bilgi almak için Hizmet Talep Formumuzu doldurun, size ulaşalım.
Teklif Al