25 Ağustos 2025

İş Güvenliği Açısından Torklama Gereken Kritik Alanlar

Sanayi, inşaat, ulaşım ve enerji gibi pek çok sektörde, her gün binlerce civata ve somun sıkılıyor; ama bu basit gibi görünen işlemin ardında çoğu zaman kritik bir güvenlik detayı gözden kaçıyor: Torklama.

Bir bağlantı elemanının ne kadar sıkıldığı, sadece sağlamlığı değil, aynı zamanda insan hayatını, ekipman ömrünü ve çevre güvenliğini de doğrudan etkileyen bir faktördür. Yetersiz sıkılmış bir bijonun seyir hâlindeki bir aracın tekerleğini yerinden çıkarmasıyla, aşırı tork uygulanmış bir flanşın çatlayarak kimyasal sızdırması arasında tek bir ortak payda vardır: Öngörülebilir ama önlenmeyen bir ihmal.

İş güvenliği açısından torklama işlemi (vida/somunların belirli bir sıkma kuvvetiyle sabitlenmesi) birçok sektörde hayati öneme sahiptir.

İş güvenliği profesyonelleri ve uygulayıcılar, torklamanın neden sadece bir teknik işlem değil, aynı zamanda sistem güvenliğinin mihenk taşlarından biri olduğunu bilmelidirler.

Aşağıda torklama yapılması gereken kritik uygulamaları, neden gerekli olduğunu ve yapılmadığında oluşabilecek uygunsuzlukları kapsamlı bir şekilde listeledim:

🔩 🔩 🔩

TORKLAMA GEREKEN KRİTİK ALANLAR VE İŞ GÜVENLİĞİ AÇISINDAN GEREKÇELERİ

Uygulama Alanı	Torklama Gerekliliği Nedeni	Yapılmadığında Ortaya Çıkabilecek Uygunsuzluklar
Araç Bijonları (tekerlek vidaları)	Tekerleğin yerinden çıkmasını önlemek	Tekerleğin seyir sırasında çıkması → ölümcül trafik kazaları
Kaldırma makineleri (vinç, forklift)	Mekanik parçaların gevşemesini engellemek, yük taşıma güvenliğini sağlamak	Yük düşmesi, mekanik arıza, personel yaralanmaları
Basınçlı kaplar (hidrolik, pnömatik sistemler)	Basınç altında bağlantı noktalarının sızdırmazlığını sağlamak	Patlama, sıvı/gaz sızıntısı, yanma/boğulma riskleri
İnşaat iskele bağlantı cıvataları	Yapısal stabilite sağlamak	İskele devrilmesi, yüksekten düşme kazaları
İş makineleri süspansiyon ve yürür aksamı	Mekanik bütünlüğü ve dengeyi sağlamak	Titreşim artışı, ekipman devrilmesi
Elektrik panosu – bara bağlantı vidaları	Isınmayı ve elektrik arkını engellemek	Yangın riski, elektrik çarpması, sistem arızası
Çelik konstrüksiyonlar (bina bağlantı civataları)	Taşıyıcı sistem bütünlüğünü korumak	Yapısal çökme, devrilme, uzun vadede gevşeyip büyük kazalara yol açma
Merdiven, korkuluk ve platform sabitlemeleri	Kullanıcı güvenliği için sağlamlık sağlamak	Düşme, yaralanma, iş kazası
Basamaklı sabit merdiven montajı (ör. silo, tanklar)	Statik yükün taşınması ve montaj güvenliği	Kullanım sırasında basamak kırılması veya kopması
Makine muhafazaları ve döner parça kapakları	Operatör güvenliğini sağlamak, hareketli parçalara müdahale riskini azaltmak	Kol-bacak sıkışması, ölümcül yaralanmalar
Taşlama makinesi – disk sabitleme civataları	Diskin yerinde sabit kalması ve balans kaybı yaşamaması	Diskin fırlaması, göz/kafa travması, ölümcül kazalar
Yangın merdiveni bağlantı vidaları	Acil tahliyede güvenli kullanımı sağlamak	Merdiven çökmesi, tahliye sırasında yaralanma veya can kaybı
Raylı sistem (vagon, travers civataları)	Dinamik yüklerde gevşeme riskini ortadan kaldırmak	Raydan çıkma, çarpışma, toplu kaza riski
Endüstriyel fan ve pervane bağlantıları	Dönme esnasında balans ve güvenli çalışma sağlamak	Pervanenin fırlaması, kafa ve göz yaralanmaları, ekipman hasarı
Yüksekte asılı aparatların sabitleme noktaları	Düşme önleyici ekipman güvenliği	Halat kopması, düşme sonucu ölüm veya ciddi yaralanma
Tank ve borulama flanş bağlantı cıvataları	Sızıntı önlemek ve basınç dengesini sağlamak	Yanıcı-maddelerin sızması, yangın, patlama
Titreşimli makinelerin montaj bağlantıları	Zamanla gevşemeyi önlemek	Parçaların düşmesi, dengesiz çalışma, personel yaralanması
Pres makinesi, enjeksiyon sistemleri civataları	Operasyon sırasında sabit kalmalarını sağlamak	Civata fırlaması, parça ezilmesi, operatör kazası
Yük taşıma aparatları – zincir/kanca bağlantı noktaları	Çekme sırasında açılmaların engellenmesi	Yük düşmesi, kırılma, iş kazası
Rüzgar türbini bağlantı civataları	Dinamik yükler karşısında çözülmenin önlenmesi	Türbin kanadının kopması, devrilme, çevre güvenliği riski

Örnekleri çoğaltmak mümkün. Teknik dokümanlara ve sahadaki gözlemlerinize göre gerekliliklere karar verebilirsiniz.

🔧 🔧 🔧

Torklama; ne fazla, ne eksik…
Her bağlantı noktası, üreticisinin belirlediği ölçüde sıkılmak zorundadır. Bu sınır aşılırsa ekipman zarar görür, yetersiz kalırsa insan hayatı tehlikeye girer. İşte bu yüzden torklama, yalnızca bir cıvata sıkma işlemi değil; bir sorumluluk, bir hassasiyet ve bir önleyici güvenlik kültürüdür.

İş güvenliğini bütünsel bir yaklaşımla ele alan her işletme, bu küçük gibi görünen ama büyük etkiler yaratan detaylara gereken özeni göstermekle yükümlüdür.
Unutmayalım: Hayatı, çoğu zaman bir civata kadar sıkan ya da gevşeten detaylar belirler.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği25 Ağustos 2025

24 Ağustos 2025

İlk Yardım Dolabı – Çantası İçeriği Mevzuatı Hakkında

İşyerlerinde meydana gelen acil durumlar, kazalar ve ani sağlık problemleri, müdahale süresine ve ilk yardım donanımının niteliğine bağlı olarak ölümle sonuçlanabilecek kadar ciddi olabilir.

Bu nedenle, ilk yardımın etkinliğini belirleyen unsurlardan biri yalnızca eğitilmiş personelin varlığı değil, aynı zamanda doğru ve eksiksiz donatılmış bir ilk yardım dolabının işyeri ortamında hazır bulunmasıdır.

İlk yardım dolabının içeriği, yalnızca pansuman malzemeleri ile sınırlı olmayan, çevresel risklere, çalışma ortamına ve faaliyet türüne uygun hazırlanmış, standardize edilmiş bir güvenlik unsuru oması gerekir.

Dünya genelinde birçok ülke, bu kritik ihtiyacı düzenlemek üzere ulusal mevzuatlar ve teknik standartlar yayınlamıştır; bazıları ise bunları bağlayıcı hukuk normu haline getirerek işverenlere açık sorumluluklar yüklemiştir.

Almanya’nın DIN 13157 ve DIN 13169 standartları, İngiltere’nin HSE L74 rehberi, ABD’nin OSHA yönetmeliği ile desteklenen ANSI Z308.1 standardı ve Fransa’nın INRS rehberi bu konuda öne çıkan örnekler arasındadır.

Lakin ülkemizde İş Sağlığı ve güvenliği Tüzüğünün iptali sonrası İlk yardım dolabı içeriğini belirleyici ve/veya emredici bir hüküm içeren düzenleme yapılmamıştır. İşyeri hekimlerinin takdirine ve işverenlerin keyfine – oluruna bırakılmış olan ilk yardım dolabı içeriği, genel olarak basit pansuman malzemeleri ile belirlenme/tamamlanma eğilimi gelişmiştir.

Bu sebeple; İlk yardım dolabı içeriğini yasal olarak belirlemiş ve uygulayan ülkeleri sistematik bir tabloyla sunarak işletmelerin riskleri, bulunduğu yer, çalışan sayısısı ve daha pek çok kriter gözetilerek iyi uygulamalardan örnek alınabileceği hatta daha da geliştirilebileceği inancındayım.

Sadece hangi ülkelerin bu konuda düzenleme yaptığını değil, aynı zamanda düzenleyici kurumları, standartların adını ve içeriğin yasal bağlayıcılığını da sizlere sunuyorum.

✅ ✅ ✅

İşyeri İlk Yardım Dolabı İçeriğini Ayrıntılı Olarak Düzenlemiş ve Uygulayan Ülkeler

Ülke	Yasal Düzenleyici Kurum	İlk Yardım Seti İçeriği Yasal mı?	Standart / Belge / Yönetmelik
🇩🇪 Almanya	DIN (Deutsches Institut für Normung), BG Bau	✅ Evet	DIN 13157, DIN 13169
🇫🇷 Fransa	INRS (Institut National de Recherche et de Sécurité)	✅ Evet	Code du Travail, INRS ED 6109
🇬🇧 Birleşik Krallık	HSE (Health and Safety Executive)	✅ Evet	Health and Safety (First-Aid) Regulations 1981, HSE L74
🇺🇸 ABD	OSHA (Occupational Safety and Health Administration)	✅ Evet (dolaylı)	29 CFR 1910.151, ANSI/ISEA Z308.1-2021 (tavsiye niteliğinde)
🇨🇦 Kanada	CCOHS (Canadian Centre for Occupational Health and Safety)	✅ Evet	CSA Z1220-17, eyalet yönetmelikleri
🇦🇺 Avustralya	Safe Work Australia	✅ Evet	Model Work Health and Safety Regulations 2011, First Aid Code of Practice
🇸🇪 İsveç	Arbetsmiljöverket (İsveç İş Ortamı Kurumu)	✅ Evet	AFS 1999:07

🌍 🌍 🌍

🇩🇪 Almanya

Kurum: DIN (Deutsches Institut für Normung), BG Bau (İnşaat sektörüne özel mesleki birlik)
Yasal Mı?: Evet, DIN 13157 ve DIN 13169 standartlarına göre zorunlu
Standart:
- DIN 13157: Küçük ve orta ölçekli işletmeler için
- DIN 13169: Büyük işyerleri ve sanayi kuruluşları için
İçerik Örnekleri:
- Steril gazlı bez (6–12 adet)
- Üçgen bandaj (2 adet)
- Yara bandı seti (40–60 parça)
- Steril kompres (6–10 adet)
- İlk yardım battaniyesi (1 adet)
- Tıbbi makas, eldiven (4–8 çift)
- CPR maskesi

🌍 🌍 🌍

🇫🇷 Fransa

Kurum: INRS (Institut National de Recherche et de Sécurité)
Yasal Mı?: Evet, Code du Travail (Çalışma Yasası) uyarınca zorunlu
Belge / Standart: INRS ED 6109 rehberi (zorunlu uygulama rehberi)
İçerik Örnekleri:
- Tek kullanımlık eldiven
- Antiseptik solüsyon
- Yara bandı, makas
- Soğuk kompres
- Turnike (opsiyonel ama tavsiye edilir)
- Göz yıkama solüsyonu (kimyasal ortamlar için zorunlu)

🌍 🌍 🌍

🇬🇧 Birleşik Krallık

Kurum: HSE (Health and Safety Executive)
Yasal Mı?: Evet, The Health and Safety (First-Aid) Regulations 1981 kapsamında uygulanır
Rehber: HSE Approved Code of Practice (ACOP) – L74
İçerik Örnekleri:
- 1 adet ilk yardım kitabı
- 2 üçgen bandaj
- En az 20 yara bandı (çeşitli boyutlarda, hipoalerjenik)
- 2 steril göz pedi
- 6–10 adet antiseptik mendil
- 1 çift vinil eldiven
- İlk yardım afişi / talimatları

🌍 🌍 🌍

🇺🇸 ABD

Kurum: OSHA (Occupational Safety and Health Administration)
Yasal Mı?: Evet, 29 CFR 1910.151‘e göre ilk yardım donanımı zorunlu
Rehber: ANSI/ISEA Z308.1-2021 standardı (bağlayıcı olmasa da OSHA uygulamasında esas alınır)
İçerik Örnekleri:
- 16 adet yara bandı (1×3 inç)
- 1 antiseptik pomad tüpü
- 6 antiseptik mendil
- 4 adet gazlı bez (3×3 inç)
- 1 CPR solunum bariyeri
- 2 çift eldiven
- Göz yıkama solüsyonu (kimyasal teması varsa)

🌍 🌍 🌍

🇨🇦 Kanada

Kurum: CCOHS (Canadian Centre for Occupational Health and Safety)
Yasal Mı?: Evet, eyalet bazında değişmekle birlikte genel kurallar var
Rehber: CSA Z1220-17 (First aid kits for the workplace)
İçerik Örnekleri:
- Yara bandı seti
- Steril sargı bezleri
- Turnike, soğuk kompres
- Göz yıkama kabı veya sıvısı
- Solunum maskesi
- Kullanım kılavuzu (İngilizce ve Fransızca)

🌍 🌍 🌍

🇦🇺 Avustralya

Kurum: Safe Work Australia
Yasal Mı?: Evet, Model Work Health and Safety Regulations 2011 kapsamında zorunlu
Rehber: Code of Practice – First Aid in the Workplace
İçerik Örnekleri:
- En az 25 yara bandı
- En az 5 steril gazlı bez
- 2 antiseptik solüsyon
- Acil iletişim kartı
- Yara temizleme sıvısı
- İlk yardım rehberi

🌍 🌍 🌍

🇸🇪 İsveç

Kurum: Arbetsmiljöverket (İsveç İş Ortamı Kurumu)
Yasal Mı?: Evet, AFS 1999:07 sayılı düzenlemeyle zorunlu
İçerik Örnekleri:
- Turnike, CPR maskesi
- Buz torbası, eldiven
- Gazlı bez, steril sargı
- Göz duşu (gerekiyorsa)

📌 📌 📌

Genel Gözlem ve Tekrar

Ülke	İçerik Standardı	Yasal Zorunluluk	Rehber / Bağlayıcılık
🇩🇪 Almanya	DIN 13157/69	✅ Zorunlu	✅ Yasal ve bağlayıcı
🇫🇷 Fransa	INRS ED6109	✅ Zorunlu	✅ Resmî rehber
🇬🇧 Birleşik Krallık İngiltere	HSE L74	✅ Zorunlu	✅ ACOP niteliğinde
🇺🇸 ABD	ANSI Z308.1	✅ Zorunlu (OSHA’ya bağlı)	⚠️ Tavsiye edilen içerik, eyalet bazlı yorumlanabilir
🇨🇦 Kanada	CSA Z1220-17	✅ Zorunlu	⚠️ Eyaletlere göre değişir
🇦🇺 Avustralya	Code of Practice	✅ Zorunlu	✅ Federal düzenleme
🇸🇪 İsveç	AFS 1999:07	✅ Zorunlu	✅ Mevzuata dayalı

🧭 🧭 🧭

🇹🇷 Türkiye’de Durum 🇹🇷

Kurum: T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
Yasal mı?: İlk yardım dolabı bulundurmak zorunludur. Lakin içeriği yönetmeliklerde net belirtilmemiştir.
Uygulama: İşyerlerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre “ilkyardımcı bulundurma” ve “ilkyardım malzemesi sağlama” zorunludur.
İçerik önerisi: Net olarak belirlenmiş değil…

İlk yardım dolabının içeriğini yasal güvenceye bağlayan ülkelerin uygulamaları, yalnızca mevzuat başarısı değil aynı zamanda insan hayatına verilen önemin göstergesidir. Bir işyerinde, doğru malzeme ile donatılmış bir ilk yardım dolabı; zamanında yapılan basit bir müdahale ile bir çalışanın hayatını kurtarabilir, yaralanmanın boyutunu azaltabilir veya kalıcı sakatlıkların önüne geçebilir.

Türkiye’de ilk yardım dolabı bulundurma zorunluluğu bulunmakla birlikte, içeriğe ilişkin detaylar net bir şekilde tanımlanmamıştır. Bu durum, özellikle yüksek riskli sektörlerde standart dışı içeriklerle hazırlanan eksik dolapların kullanılmasına ve bu nedenle acil müdahale anlarında zaman ve etkinlik kaybına yol açabilir. Bu bağlamda, başta Avrupa ülkeleri olmak üzere gelişmiş İş Sağlığı ve Güvenliği sistemlerine sahip ülkelerin içerik belirleme ve zorunlu uygulama modelleri, ülkemiz açısından önemli bir gelişim ve iyileştirme örneği teşkil etmektedir.

Bu yazı ile; işyerlerinde daha güçlü, mevzuata uygun ve yaşam koruyucu ilk yardım sistemlerinin kurulmasına katkı sağlamak amacındayım. Gelecekte, ulusal düzenlemelerde içerik standardının açık biçimde tanımlanması ve periyodik kontrol sistemine entegre edilmesiyle, iş kazalarının sonuçları daha etkin biçimde yönetilebileceğini düşünüyorum.

Unutulmamalıdır:
“Hayat, dakikaların içinde saklıdır. Ve o dakikaların kaderi, hazır bir ilk yardım dolabına bağlı olabilir.”

📞 📞 📞

İlk Yardımda İlk Tercihiniz Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi

📞 Tetkik OSGB ile Hemen Tanışın!

✅ Hemen Başvurun

📍 Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi : Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
📞 İlk Yardım Eğitim Telefonu: +90 541 125 15 31

📞 Tetkik Merkez Telefonu: +90 232 265 20 65
🌐 Web sitemiz: https://tetkik.com.tr/
📧 Bilgi: [email protected]

✅ Hayat Kurtarmak Bir Eğitim Kadar Yakın!

Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi ile Hazırlıklı Olun!

İlk yardım eğitimi, yalnızca bir yasal mecburiyet değil; bir yaşam bilincidir.
Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi, bu bilinci kurumlara, çalışanlara ve topluma kazandırmak için burada.

Hayat kurtarmak, sadece sağlıkçılara bırakılmayacak kadar önemlidir.
Siz de ilk adımı atın – Tetkik ile bilinçli olun, fark yaratın.

Ana Sayfa

Hizmetlerimiz Laboratuvar ve muayene ile de sınırlı değil.

İlk yardımcı olmak isteyenler eğitimlerimize katılabilirler.

Hijyen Mesleki Eğitim Belgesi almak isteyenlere de çözümümüz mevcut.

Mesleki Eğitim Belgesi için yine sizlere destek veriyoruz.

İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tüm konularda her daim sizlerin hizmetindeyiz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Makaleler, Sağlık Bülteni24 Ağustos 2025

23 Ağustos 2025

İş Yeri Hemşiresi (DSP)

İş Sağlığı ve Güvenliği Sektöründe büyüyen kadromuzda hizmet veren firmamızın, ARTVİN şubemizde Sabit Tıbbi Tetkik Mekanın da görevlendirmek üzere İş Yeri Hemşiresi (DSP) alımı olacaktır.

Görev alacak kişilere Artvin’de konaklama imkanı sağlanacaktır.

Lütfen ARTVİN de görev yapmak isteyenler başvuruda bulunsun.

• Diğer Sağlık Personeli(DSP) belgeli,
• Acil tıp teknisyenleri veya Hemşireler,
• Temel ofis programlarını kullanabilen,
• Ekip arkadaşları ile sinerjiyi sağlayabilen,
• Güçlü iletişim becerisine sahip,
• Erkek adaylar için askerlik görevini tamamlamış,

EKİP ARKADAŞLARI ARIYORUZ !

İlgilenen arkadaşlarımızın [email protected] adresine veya Linkedin sayfamıza başvuruda bulunabilirler .

Ana Sayfa

Daha Fazla

Genel, Haberler&Duyurular23 Ağustos 2025

23 Ağustos 2025

Hangi Mesleğe Hangi Protein – Bitkisel mi Hayvansal mı?

Modern çalışma yaşamı, her meslek grubuna farklı fiziksel ve zihinsel yükler yüklemektedir. Kas gücüne dayalı işlerde çalışan bireyler ile masa başında görev yapan çalışanların metabolik ihtiyaçları aynı değildir. Bu farkların başında da vücudun temel yapı taşı olan protein ihtiyacı gelir.
Ancak sadece toplam protein miktarını değil, protein kaynağının (hayvansal mı bitkisel mi?) niteliğini de doğru planlamak gerekir. Çünkü protein sadece kas gelişimi değil; bağışıklık, beyin işlevleri, yara iyileşmesi, hormon dengesi ve enerji üretimi gibi yaşamsal süreçlerde de rol oynar.

Bu nedenle, farklı mesleklerde çalışan bireylerin günlük hayvansal ve bitkisel protein gereksinimlerinin dengeli biçimde karşılanması, iş sağlığı ve güvenliği açısından da kritik önemdedir.

Aşağıdaki tablo, 30 farklı meslek grubunun günlük çalışma koşulları göz önüne alınarak günlük protein ihtiyaçlarını ve bunun kaynaklara göre ideal dağılımını sunmaktadır.

Her meslek için:

Fiziksel aktivite düzeyi,
Günlük toplam protein ihtiyacı (yaklaşık gram olarak),
Bunun hayvansal ve bitkisel kaynaklı oranla nasıl dağıtılması gerektiği

detaylı olarak sunulmuştur.

🧮 🧮 🧮

Günlük Protein İhtiyacı (8 Saatlik Mesaiye Göre)

(Toplam protein miktarı = Hayvansal + Bitkisel protein önerisi)

Meslek	Fiziksel Aktivite Düzeyi	Günlük Protein İhtiyacı (g)	Hayvansal Protein (g)	Bitkisel Protein (g)
Ofis Çalışanı	Düşük	60	30	30
Hemşire	Orta	80	45	35
İş Güvenliği Uzmanı	Düşük-Orta	70	35	35
İnşaat İşçisi	Yüksek	120	75	45
Maden İşçisi	Yüksek	130	80	50
Balıkçı	Yüksek	120	70	50
Futbolcu (1. Lig)	Çok Yüksek	140	90	50
Tır Şoförü	Düşük-Orta	70	40	30
Apartman Görevlisi	Orta	85	45	40
Özel Güvenlik Görevlisi	Orta	90	50	40
Motor Kurye	Orta-Yüksek	95	55	40
Aşçı	Orta	80	40	40
Marangoz	Orta-Yüksek	100	60	40
Zabıta Memuru	Orta	85	45	40
Çiftçi (Tarla İşçisi)	Yüksek	125	75	50

Meslek	Fiziksel Aktivite Düzeyi	Günlük Protein İhtiyacı (g)	Hayvansal Protein (g)	Bitkisel Protein (g)
Veteriner Teknikeri	Orta	75	40	35
Posta Dağıtıcısı	Orta	85	45	40
Garson	Orta-Yüksek	90	50	40
Depo Görevlisi	Yüksek	110	65	45
Temizlik Görevlisi	Orta	85	45	40
Polis Memuru	Orta-Yüksek	100	60	40
Eczane Teknisyeni	Düşük-Orta	70	35	35
Banka Personeli	Düşük	60	30	30
Kargo Elemanı	Yüksek	115	70	45
Lise Beden Eğitimi Öğretmeni	Orta-Yüksek	95	55	40
Anaokulu Öğretmeni	Orta	80	40	40
Kaynakçı	Yüksek	120	75	45
Servis Şoförü (okul/tur)	Düşük-Orta	70	40	30
Belediye Temizlik İşçisi	Yüksek	125	75	50
Grafik Tasarımcı	Düşük	60	30	30

🔎 🔎 🔎

Açıklamalar

Ofis çalışanları, iş güvenliği uzmanları masa başı çalışma durumunda temel protein ihtiyacı kas onarımı ve bağışıklık için yeterlidir.
Hemşireler, motor kuryeler gibi hem zihinsel hem fiziksel olarak aktif mesleklerde protein ihtiyacı artar.
İnşaat, maden işçileri ve futbolcular gibi yüksek enerji ve kas gücü gerektiren işlerde hem kas koruma hem de onarım için yüksek kaliteli protein (özellikle hayvansal kaynaklı) daha çok gereklidir.
Hayvansal protein, kas sentezinde daha hızlı kullanılır; bitkisel protein ise lif ve mikrobesin desteğiyle sistem sağlığına katkı sağlar.
Değerler ortalama 70 kg vücut ağırlığı baz alınarak hazırlanmıştır. Vücut ağırlığı arttıkça protein ihtiyacı da orantılı olarak artar (kg × 1.2 – 2.0 g formülü üzerinden).
Hayvansal proteinler (et, yumurta, süt ürünleri, balık): Kas sentezi, bağışıklık ve dokusal onarımda doğrudan etkilidir.
Bitkisel proteinler (baklagiller, tahıllar, kuruyemiş): Lif, vitamin ve antioksidan desteği sağlar; sindirim sistemi sağlığını destekler.
Yoğun fiziksel iş yapanlar için hayvansal protein oranı artırılmalıdır çünkü B12, demir ve lösin gibi kas onarımında görevli kritik maddeler çoğunlukla hayvansal kaynaklıdır.

🧭 🧭 🧭

Hayvansal / Bitkisel Protein Oranı Mesleğe Göre Öneri

Meslek Tipi	Hayvansal / Bitkisel Protein Oranı
Düşük aktivite	%50 / %50
Orta aktivite	%55 / %45
Yüksek aktivite	%60 / %40
Çok yüksek aktivite (sporcu)	%65 / %35

Günümüzde sadece “ne kadar protein alındığı” değil, “hangi kaynaktan ve hangi mesleki yük altında alındığı” soruları da sağlık politikalarının merkezinde yer almaya başlamıştır. Her meslek grubunun fizyolojik ihtiyaçları farklı olduğu gibi, besinlerden beklenen fayda da buna göre değişiklik gösterir.

Kas gücünü korumak isteyen bir inşaat işçisinin, hızlı reaksiyonlara ihtiyaç duyan bir motor kuryenin ya da dikkatini yüksek tutması gereken bir hemşirenin protein ihtiyacı hem miktar hem de kaynak açısından farklılık gösterir. İşte bu farkları bilimsel temellere dayalı biçimde değerlendirmek, mesleki performansı artırırken sağlık risklerini de azaltır.

Unutulmamalıdır ki:
✅ Yeterli protein, güçlü bir vücut demektir.
✅ Dengeli kaynaklardan alınan protein, sürdürülebilir sağlık demektir.
✅ Mesleğe uygun protein planlaması ise daha güvenli ve verimli bir iş yaşamı demektir.

Bu bilgilendirmeyi yalnızca bir beslenme rehberi olarak değil, aynı zamanda iş sağlığının temel bir parçası olarak değerlendirmenizi öneririm.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Yaşlılar İçin Protein Gereksinimleri ve Önerileri: Bir İnceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4555150/

⭐️⭐️ İnsanlarda diyet protein alımı sorunlarının gözden geçirilmesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16779921/

⭐️⭐️ Vejetaryen Diyetlerde Diyet Proteini ve Amino Asitler—Bir İnceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6893534/

⭐️⭐️ Protein Eksikliği Anemisi https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-4615-7308-1_21

⭐️⭐️ Protein zamanlamasının kas gücü ve hipertrofisi üzerindeki etkisi: bir meta-analiz https://jissn.biomedcentral.com/articles/10.1186/1550-2783-10-53

⭐️⭐️ Beslenme: Makrobesin Alımı, Dengesizlikler ve Müdahaleler https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK594226/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni23 Ağustos 2025

22 Ağustos 2025

Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri Yardımcı Aparatları Kullananlarda Fiziksel Sınır Aşımı Riskleri

“Güvende olmak ile güvende hissetmek aynı şey değildir.”

Paraşüt tipi emniyet kemerleri ve onlara entegre edilen yardımcı aparatların (örneğin konumlandırma kayışları, şok emiciler, karabinalar, yaşam hatları) kullanımı, yüksekte çalışmanın vazgeçilmez bir parçasıdır. Ancak bu donanımların sunduğu teknolojik avantajlar, çalışanlarda yanıltıcı bir güvenlik hissi oluşturarak fark edilmeden fiziksel sınırların aşılmasına yol açabilir.

Bu yazı, emniyet aparatlarının sağladığı konforun ve hareket özgürlüğünün, nasıl olup da çalışanların denge, erişim ve dayanıklılık sınırlarını zorlamasına neden olduğunu teknik bir zeminde incelemektedir.
Amacımız; güvenlik donanımlarının sağladığı avantajları yok saymadan, fizyolojik kapasitenin ötesine geçmenin yarattığı tehlikeleri anlamak ve yönetmektir.

İş güvenliği uzmanlarının, sadece ekipmanı tanımakla değil, aynı zamanda bu ekipmanla çalışan insan organizmasının sınırlarını da gözeten bir bakış açısını benimsemeleri artık kaçınılmaz bir sorumluluktur.

Paraşüt tipi emniyet kemerinin (tam vücut kemeri) yardımcı aparatlarını kullanacakların fiziksel alt ve üst sınırlarının aşılması durumunda ortaya çıkabilecek riskler:

Ağırlık Sınırlarının Aşılması Durumunda Ortaya Çıkabilecek Riskler

Ağırlık Alt Sınır Aşılması Durumu	Ağırlık Üst Sınır Aşılması Durumu
– Kemerin Düzgün Oturmaması: Kemerin küçük kullanıcıya tam oturmaması, bel, omuz ve bacak askılarının gevşek olmasına yol açabilir.	– Kemerin Dayanıklılığının Azalması: Ağırlık sınırını aşan kullanıcılar için kemer yıpranabilir ve dayanıklılığını kaybedebilir.
– Kötü Konfor: Kemerin uygun olmaması, kullanım sırasında rahatsızlık yaratabilir ve uzun süreli kullanımı zorlaştırabilir.	– Bağlantı Elemanlarının Kopması: Aşırı yük, halatlar, karabineler ve bağlantı noktalarının kopmasına yol açabilir.
– Şok Emici Sistemin Yetersizliği: Kemer, düşük ağırlıklı kullanıcıyı düzgün şekilde desteklemeyebilir, bu da şok emici sistemin verimsiz olmasına yol açar.	– Düşüş Kontrolü Kaybı: Yüksek ağırlık, kemerin düzgün çalışmamasına ve düşüşün kontrolsüz olmasına neden olabilir.

Boy Sınırlarının Aşılması Durumunda Ortaya Çıkabilecek Riskler

Boy Alt Sınır Aşılması Durumunda	Boy Üst Sınır Aşılması Durumunda
– Kemerde Uyum Sorunu: Kısa boylu kullanıcılar için kemer bel kısmından gevşek kalabilir, omuz askıları ve bacak askıları düzgün oturmayabilir.	– Kemerin Yetersiz Uzunluğu: Uzun boylu kullanıcılar için kemer yeterli uzunlukta olmayabilir, bu da kemerin vücuda tam oturmamasına yol açar.
– Bağlantı Elemanlarının Yanlış Yerleşmesi: Omuz askıları, kısa boylu kullanıcıda yanlış yerleşebilir, bu da kemerin kaymasına neden olur.	– Yetersiz Şok Emici İşlev: Kemerin uzunluğu yetersiz olduğunda, düşüş anında şok emici sistem tam işlevini yerine getiremeyebilir.
– Hareket Kısıtlaması: Kısa boylu kullanıcılar, kemerin sağladığı desteği tam anlamıyla alamaz, bu da hareket kabiliyetlerini sınırlayabilir.	– Kemerin Kayması: Uzun boylu kullanıcılar, kemer sıkı olmadığı için düşüş sırasında kemerin kayması riskiyle karşılaşabilirler.

Bel Çevresi Sınırlarının Aşılması Durumunda Ortaya Çıkabilecek Riskler

Bel Çevresi Alt Sınır Aşılması Durumunda	Bel Çevresi Üst Sınır Aşılması Durumunda
– Kemerin Gevşek Olması: Küçük bel çevresi olan kullanıcılar için kemer gevşek kalabilir ve bu, düşüş sırasında kemerin kaymasına yol açabilir.	– Kemerin Dar Olması: Geniş bel çevresi olan kullanıcılar için kemer yeterince geniş olmayabilir ve bu da konforu etkileyebilir.
– Konfor Eksikliği: Kemerin gevşekliği nedeniyle kullanıcı rahatsızlık hissi yaşayabilir ve bu, dikkat kaybına yol açabilir.	– Hareket Sınırlaması: Kemerdeki fazla sıkılık, kullanıcıyı hareket etmekte zorlayabilir ve iş yaparken konforu azaltabilir.
– Düşüş Sırasında Güvenlik Riski: Kemerin gevşekliği, düşüş sırasında güvenliği sağlamadığından yaralanmalara neden olabilir.	– Şok Emici Sistemin Yetersizliği: Dar kemer, şok emici sistemin düzgün çalışmasını engelleyebilir, bu da ciddi yaralanmalara yol açabilir.

Omuz Çevresi Sınırlarının Aşılması Durumunda Ortaya Çıkabilecek Riskler

Omuz Çevresi Alt Sınır Aşılması Durumunda	Omuz Çevresi Üst Sınır Aşılması Durumunda
– Omuz Askılarının Gevşek Olması: Küçük omuz çevresi olan kullanıcılarda omuz askıları gevşeyebilir, bu da kemerin dengesiz şekilde oturmasına yol açar.	– Omuz Askılarının Sıkı Olması: Büyük omuz çevresi olan kullanıcılar için askılar dar olabilir ve bu da kullanıcıya rahatsızlık verebilir.
– Düşüş Anında Stabilite Kaybı: Omuz askılarının gevşemesi, kemerin kaymasına ve dolayısıyla düşüş anında kontrol kaybına yol açabilir.	– Kan Dolaşımı Sorunları: Fazla sıkı omuz askıları, omuzlarda kan dolaşımını engelleyebilir ve rahatsızlığa neden olabilir.
– Hareket Kısıtlaması: Gevşek askılar, kullanıcının hareketini kısıtlayabilir ve iş yaparken rahatsızlık oluşturabilir.	– Yüksek Basınç: Omuz askılarının sıkılığı, omuzlara fazladan basınç uygular ve bu da uzun süreli kullanımlarda ağrıya yol açabilir.

Genel Riskler (Tüm Fiziksel Sınırların Aşılması Durumunda)

Düşüşe Karşı Koruma Kaybı: Kullanıcı sınırları aşarsa, kemerin şok emici özellikleri yetersiz kalabilir ve güvenlik sağlanamayabilir.
Kemerin Yetersiz Fonksiyonu: Kullanıcı için uygun olmayan kemer, düşüş anında tam koruma sağlayamayabilir, bu da yaralanma riskini artırır.
Düşüş Hızı ve Yük: Ağırlık ve boy sınırlarının aşılması, düşüş sırasında hızın artmasına yol açabilir, bu da şok emicilerin işlevini yerine getirememesine neden olabilir.
Kemerin Hareket Edememesi: Kemer düzgün oturmadığında, hareket edemez ve kullanıcı güvenli şekilde korunamaz.

Fiziksel sınırların aşılması, paraşüt tipi emniyet kemerinin yardımcı aparatlarının verimli çalışmamasına ve bu nedenle ciddi güvenlik risklerinin ortaya çıkmasına yol açabilir. Bu nedenle her kullanıcının kemeri, fiziksel özelliklerine göre doğru şekilde seçmesi ve kullanması hayati önem taşır.

İdeal Paraşüt Tipi Emniyet Kemerinin Yardımcı Aparatlarının Fiziksel Sınırları Aşan Kullanıcılar İçin Riskler

Senaryo 1: Ağırlık Sınırının Aşılması (Kullanıcı: 150 kg)

Çalışan Profili:

Ağırlığı 150 kg ve üzerinde olan, fazla kilolu veya büyük yapılı çalışanlar.

Muhtemel Sorunlar:

Kemerin taşıma kapasitesinin aşılması.
Bağlantı noktalarının, şok emici sistemin veya karabinaların yetersiz kalması.
Düşüş sırasında kemerin kayması veya düzgün oturmaması.

Çözüm:

Kullanıcıya uygun yüksek kapasiteli kemerler ve şok emici sistemler kullanılmalıdır.
Kemerin bağlantı noktaları ve karabineler uygun kapasiteye sahip olmalıdır.

Eğitim Uygulaması:

Ağırlık sınırlarını belirleyen eğitim verilmelidir.
Kemerin uygun şekilde yerleştirilmesi ve doğru bağlanması hakkında uygulamalı eğitim sağlanmalıdır.

Senaryo 2: Boy Sınırının Aşılması (Kullanıcı: 1.95 m)

Çalışan Profili:

Uzun boylu (1.90 m ve üzeri) çalışanlar.

Muhtemel Sorunlar:

Omuz askılarının ve bel kısmının uyumsuzluğu.
Kemerin düzgün oturmaması, kayma riski.

Çözüm:

Uzun boylu çalışanlar için özel olarak tasarlanmış kemerler kullanılmalıdır.
Kemerin ayarları yapılarak kullanıcıya tam uyum sağlanmalıdır.

Eğitim Uygulaması:

Kullanıcılara kemerin düzgün oturduğunun ve sıkılığının kontrol edilmesi öğretilmelidir.
Her kullanım öncesinde kemerin ayarları ve kullanıcıya uyumluluğu kontrol edilmelidir.

Senaryo 3: Ağırlık Alt Sınırının Aşılması (Kullanıcı: 40 kg)

Çalışan Profili:

Küçük yapılı, düşük kilolu çalışanlar.

Muhtemel Sorunlar:

Kemerin gevşek olması, omuz ve bel askılarının kayması.
Kemerdeki şok emici sistemin etkisiz hale gelmesi.

Çözüm:

Küçük yapılı çalışanlar için tasarlanmış, esnek ve ayarlanabilir kemerler kullanılmalıdır.
Kemerin düzgün oturması için sıkılık kontrolü yapılmalıdır.

Eğitim Uygulaması:

Küçük yapılı kullanıcılar için kemerin sıkılığının ve doğru ayarlarının nasıl yapılacağı öğretilecektir.
Kemerin her zaman doğru şekilde yerleştirildiğinden emin olunmalıdır.

Senaryo 4: Omuz Çevresi Sınırının Aşılması (Kullanıcı: 140 cm)

Çalışan Profili:

Geniş omuzlu kullanıcılar, vücut ölçüleri normdan büyük olan çalışanlar.

Muhtemel Sorunlar:

Omuz askılarının uyumsuzluğu, kemerin gevşekliği.
Kemerin düzgün oturmaması nedeniyle düşüş sırasında kayma riski.

Çözüm:

Omuz askıları genişletilmiş ve daha dayanıklı kemerler kullanılmalıdır.
Omuz askılarının sıkılığının doğru şekilde ayarlanması gereklidir.

Eğitim Uygulaması:

Omuz askılarının nasıl ayarlanacağı ve kemerin oturuşunun nasıl kontrol edileceği öğretilmelidir.
Kullanıcıya omuz askılarının yerini doğru ayarlamak için eğitim verilmelidir.

Senaryo 5: Bel Çevresi Sınırının Aşılması (Kullanıcı: 130 cm)

Çalışan Profili:

Geniş bel yapısına sahip olan çalışanlar.

Muhtemel Sorunlar:

Kemerin bel kısmının gevşek olması, kayma riski.
Kemerin tam oturmaması nedeniyle düşüş anında kemerin yerinden kayması.

Çözüm:

Bel çevresine uygun, ayarlanabilir kemerler kullanılmalıdır.
Bel kısmının sıkılığı doğru şekilde ayarlanmalıdır.

Eğitim Uygulaması:

Bel çevresi için uygun kemerlerin seçilmesi konusunda eğitim verilecektir.
Bel bölgesinin sıkılığı, yerleşimi ve kemerin doğru oturması kontrol edilmelidir.

Senaryo 6: Ağırlık Üst Sınırının Aşılması (Kullanıcı: 200 kg)

Çalışan Profili:

Ağırlığı 200 kg ve üzerinde olan çalışanlar, aşırı kilolu kullanıcılar.

Muhtemel Sorunlar:

Kemerin kopma riski, şok emici sistemin etkisiz olması.
Yüksek ağırlık nedeniyle kemerin taşınabilirliğinin bozulması.

Çözüm:

Yüksek kapasiteli, özel tasarlanmış kemer ve şok emici sistemler kullanılmalıdır.
Karabina ve bağlantı noktaları yüksek kapasiteye sahip olmalıdır.

Eğitim Uygulaması:

Ağırlık sınırlarını belirleyen talimatlar kullanıcıya açıkça verilmelidir.
Kullanıcı, kemerin her kullanım öncesinde uygunluğunu kontrol etmelidir.

Senaryo 7: Şok Emici Sisteminin Aksaması

Çalışan Profili:

Normal ağırlık ve boyda olup, düzenli kemer kullanımı gerektiren çalışanlar.

Muhtemel Sorunlar:

Şok emici bağlantı elemanlarının bozulması, uyumsuzluğu.
Düşüş sırasında şok emici sistemin devreye girmemesi.

Çözüm:

Düzenli olarak şok emici sistemin testi ve bakımı yapılmalıdır.
Şok emici sistemin kapasitesinin her kullanıcıya uygun olup olmadığı kontrol edilmelidir.

Eğitim Uygulaması:

Şok emici sistemlerin nasıl çalıştığı ve bakımlarının nasıl yapılacağı anlatılmalıdır.
Şok emici sistemlerin uygunluğu sürekli kontrol edilmelidir.

Senaryo 8: Halat / Lanyard’ın Uyumsuzluğu

Çalışan Profili:

Yükseklikle çalışırken halat kullanan personel.

Muhtemel Sorunlar:

Halatın yanlış uzunlukta olması, gevşek ya da sıkı bağlanması.
Bağlantı noktalarının uyumsuz olması.

Çözüm:

Halat uzunluğu ve bağlantı elemanları, her kullanıcıya uygun olmalıdır.
Bağlantı elemanları ve halatın güvenli şekilde yerleştirilmesi sağlanmalıdır.

Eğitim Uygulaması:

Halatın doğru uzunlukta olması ve bağlantı elemanlarının nasıl doğru bağlanacağı öğretilecektir.
Halatın periyodik olarak kontrol edilmesi gerektiği vurgulanmalıdır.

Senaryo 9: Karabina Bağlantılarının Aksaması

Çalışan Profili:

Yüksekte çalışırken bağlantı elemanları ve karabinaları kullanan personel.

Muhtemel Sorunlar:

Karabina bağlantılarının gevşek olması, düzgün yerleşmemesi.
Karabinaların kopma riski.

Çözüm:

Karabina ve bağlantı noktaları yüksek kalite ve dayanıklılıkla seçilmelidir.
Karabinaların düzenli olarak kontrol edilmesi ve test edilmesi gerekir.

Eğitim Uygulaması:

Karabina bağlantılarının doğru şekilde yerleştirilmesi ve bağlanması konusunda eğitim verilmelidir.
Karabina ve bağlantı noktalarının düzenli kontrol edilmesi gerektiği öğretilmelidir.

Senaryo 10: Kullanıcıya Uygun Olmayan Yükseklik Kısıtlamaları

Çalışan Profili:

Yüksek platformlarda çalışan, uzun süreli asılı pozisyonda kalan çalışanlar.

Muhtemel Sorunlar:

Kemerde uyumsuzluk, kemerin vücuda uygun olmaması.
Yükseklikle ilgili zorluklar, kemerin kayması.

Çözüm:

Yükseklikle çalışanlara özel ayarlanabilir kemerler kullanılmalıdır.
Yükseklik kısıtlamaları göz önünde bulundurularak kemer ve aparatların doğru seçimi yapılmalıdır.

Eğitim Uygulaması:

Yükseklik kısıtlamaları ve güvenlik önlemleri konusunda eğitim verilmelidir.
Kemerin doğru şekilde bağlanması ve yüksekliği ile uyumluluğu sağlanmalıdır.

“Donanım riski azaltır; ama davranış, sınırı belirler.”

Yardımcı aparatlarla donatılmış paraşüt tipi emniyet kemerleri, yüksekte çalışmayı daha erişilebilir ve konforlu kılabilir. Ancak bu konfor, fiziksel yetersizlikleri perdeleyen bir illüzyona dönüşebilir.
Dayanma refleksiyle daha uzağa uzanmak, pozisyon koruma sistemlerine aşırı güvenmek ya da düşmeye karşı alınan önlemlerin fizyolojik sınırları ihlal edebileceği unutulmamalıdır.

Bu yazı, iş güvenliği yaklaşımının yalnızca teknik çözümlerle değil, insan bedeni ve davranışlarının sınırlarını dikkate alan bütünsel bir yaklaşımla yeniden inşa edilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Çünkü güvenlik donanımı, bedeni yere çarpmaktan koruyabilir,
Ancak sadece bilgi, bedeni sınırın ötesine geçmekten alıkoyar.

Her yüksek nokta bir sınavdır. Bu sınavı geçmek, teknik ekipman kadar, fizyolojik farkındalık ve davranışsal kontrolle mümkündür.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ TS EN 361 – Kişisel koruyucu donanım – Belirli bir yükseklikten düşmeye karşı – Tam vücut kemer sistemleri https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073082083083075105069114047049121122

⭐️⭐️ ANSI/ASSP Z359.2-2023: Düşmeye Karşı Koruma Programı Gereksinimleri https://blog.ansi.org/ansi-assp-z359-2-2023-fall-protection-program/

⭐️⭐️ İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18318&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği22 Ağustos 2025

21 Ağustos 2025

İş Ayakkabısında Kayma Direnci SRA, SRB ve SRC

İş Ayakkabılarında Kayma Direnci – SRA, SRB ve SRC Test Standartlarının Teknik ve Mevzuat Temelli Analizi

Kayma Riski ve İş Güvenliği Bağlamı

İş kazalarının önemli bir kısmını kayma, takılma ve düşmeler oluşturmaktadır. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) ve SGK verilerine göre, kaymaya bağlı iş kazaları; düşmeye neden olan ikinci büyük kazalanma biçimidir ve ciddi uzuv yaralanmalarına, uzun süreli iş göremezliğe veya ölümlere neden olabilmektedir.

İş ayakkabısı, bu tür kazaların önlenmesinde en önemli kişisel koruyucu donanımlardan biridir. Ancak yalnızca “koruyucu burunlu” olmak yeterli değildir. Özellikle kaymaz taban özelliği, iş ayakkabısının performansını belirleyen kritik bir teknik kriterdir.

Bu bağlamda SRA, SRB ve SRC kodlamaları; ayakkabının uluslararası standartlara göre hangi yüzey ve koşullarda kaymazlık testlerini başarıyla geçtiğini gösteren sistematik sınıflamalardır.

EN ISO 20345 ve Kayma Direnci Test Süreci

İş ayakkabılarında kaymazlık testleri, EN ISO 20344:2021 standardının ilgili bölümlerinde tanımlanmış test metodolojilerine göre gerçekleştirilir. EN ISO 20345, koruyucu ayakkabıların özelliklerini belirlerken, EN ISO 20344 bu ürünlerin test yöntemlerini tarif eder.

Bu testlerde; ayakkabının dış tabanının, belirli eğimde ve farklı yüzey kaplamalarında, kontrollü basınç ve hızla kayma eğilimi ölçülür. Testler iki farklı düzlemde yapılır:

Düz test: Ayakkabı zemine düz şekilde yerleştirilir ve öne doğru kaydırılır.
Topuk testi: Ayakkabı zemine yaklaşık 7° eğimle yerleştirilir; bu test özellikle merdiven ve eğimli yüzey senaryolarını simüle eder.

SRA Sertifikası – Seramik Zemin + Sabun Çözeltisi

SRA sertifikası, ayakkabının seramik karolara benzeyen pürüzlü bir yüzey üzerinde, seyreltilmiş sabun çözeltisi (sodyum lauril sülfat) ile test edildiği anlamına gelir.

Test ortamı: Seramik karo + %0,5 sodyum lauril sülfat içeren solüsyon.
Minimum gereksinimler:
- Düz yüzey: Sürtünme katsayısı (µ) ≥ 0,32
- Topuk eğim testi: µ ≥ 0,28

SRA sertifikalı ayakkabılar, genellikle ıslak ve sabunlu ortamlar için uygundur. Gıda sektörü, mutfaklar, temizlik hizmetleri gibi alanlarda tercih edilir.

Ancak SRA yalnızca bir tür kayganlaştırıcı ile yapılan testi ifade eder. Yağ, dizel veya farklı kimyasalların bulunduğu ortamlarda yeterli güvenlik sunmayabilir.

SRB Sertifikası – Çelik Zemin + Gliserin

SRB sertifikası, daha zorlu bir yüzey ve kayganlaştırıcı ile yapılan testleri ifade eder.

Test ortamı: Endüstriyel çelik levha + %90 oranında gliserin çözeltisi (yoğun, kaygan sıvı)
Minimum gereksinimler:
- Düz yüzey: µ ≥ 0,18
- Topuk eğim testi: µ ≥ 0,13

SRB sınıfı ayakkabılar, yağlı-metalik yüzeylerde çalışılan sanayi alanlarında, örneğin ağır imalat, otomotiv atölyeleri, torna-tezgâh ortamları gibi zeminlerde performans gösterir.

Gliserin; gres, hidrolik yağ ve makine sıvılarının kayganlık seviyesine benzer nitelikte olduğu için, SRB testi daha agresif ve gerçekçi bir değerlendirme sunar.

SRC Sertifikası – SRA + SRB Birleşimi

SRC etiketi, bir ayakkabının hem SRA hem de SRB testlerini başarıyla geçtiği anlamına gelir. Bu da hem sabunlu seramik zeminlerde hem de yağlı çelik yüzeylerde minimum sürtünme katsayılarını sağladığını gösterir.

SRC kodlaması; çok amaçlı, kayganlık riski yüksek ve değişken zemin koşulları olan iş yerleri için en güvenli tercihtir.

Test sonuçları:
- Sabunlu seramik yüzey (SRA): Düz: ≥ 0.32 / Topuk: ≥ 0.28
- Gliserinli çelik yüzey (SRB): Düz: ≥ 0.18 / Topuk: ≥ 0.13

SRC iş ayakkabıları; gıda üretim tesisleri, tersaneler, yağ işleme alanları, kimya sektörü, inşaat şantiyeleri gibi karmaşık zemin türlerinin bulunduğu yerlerde önerilir.

Sertifika Karşılaştırma Tablosu

Sertifika	Test Zemini	Kayganlaştırıcı	Kullanım Alanı
SRA	Seramik karo	Sabun çözeltisi	Islak, hijyenik alanlar (mutfak, temizlik)
SRB	Çelik levha	Gliserin	Yağlı, metalik zeminler (atölye, sanayi)
SRC	Her ikisi	Sabun + Gliserin	Karmaşık ortamlar, yüksek riskli işler

Sıklıkla Karşılaşılan Hatalar

İş güvenliği uzmanları açısından, ayakkabı seçiminde sık yapılan hatalar şunlardır:

Sadece CE işaretine bakılması: CE tek başına kayma direncini garanti etmez.
SRC etiketi olmayan ayakkabıların yağlı zeminlerde kullanımı: Yetersiz sürtünme katsayısı, sahada ciddi kaza riskine neden olabilir.
Ayakkabı tabanının aşınmasının göz ardı edilmesi: SRC performansı, zamanla taban yüzeyindeki mikro yapının bozulmasıyla kaybolur.

Bu nedenle, SRC sertifikası tek başına yeterli değildir; ayakkabının periyodik kontrolü ve taban dokusunun bütünlüğünün korunması gerekir.

Alternatif Sertifikalar ve Gelişmiş Testler

Bazı üreticiler, EN ISO normları dışında kendi geliştirdikleri test sistemlerini veya ASTM F2913, SATRA TM144 gibi uluslararası test yöntemlerini kullanmaktadır.

ASTM F2913: Farklı eğim ve hızlarla sürtünme katsayısını ölçer; daha gelişmiş veri sağlar.
SATRA TM144: Gerçek yaşam senaryolarına göre test edilen İngiliz menşeli yöntemdir.

Ancak Türkiye’de resmi olarak tanınan kaymazlık sınıflandırmaları, EN ISO 20344 ile uyumlu olan SRA, SRB ve SRC test sonuçlarıdır.

Mevzuat Dayanağı ve Denetim Sorumluluğu

İşveren, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereği, çalışanın maruz kalabileceği risklere karşı uygun kişisel koruyucu donanımı sağlamakla yükümlüdür. 28695 sayılı KKD Yönetmeliği’ne göre:

“KKD’lerin riskin türüne ve büyüklüğüne uygun olması ve ilgili teknik düzenlemeye (standardizasyona) göre test edilmiş olması zorunludur.”

Ayrıca, ayakkabının etiketleme bilgileri, sertifikasyon belgeleri, uygunluk beyanı ve kullanım kılavuzu gibi evraklar, denetimlerde iş güvenliği uzmanlarının kontrolünde olmalıdır.

Sonuç ve Uygulama Önerileri

Saha koşulları ne kadar karmaşık ve riskli ise, ayakkabının kaymazlık performansı o kadar kritik hâle gelir. Bu nedenle:

SRC sertifikası, karmaşık zemin risklerinde varsayılan tercih olmalıdır.
Sertifika bilgisi mutlaka teknik dokümanla teyit edilmelidir; sadece ürün kutusundaki işaretleme yeterli değildir.
Kullanım süresi sonunda taban aşınma seviyesi kontrol edilmelidir.
İş güvenliği uzmanları, KKD zimmet sürecine SRC belgesini ve test sertifikalarını da dahil etmelidir.

Unutulmamalıdır ki; iyi bir ayakkabı sadece koruma sağlamaz, sürdürülebilir emniyet kültürünün bir parçasıdır. Saha gözlemi, kullanıcı geri bildirimi ve periyodik değerlendirme ile desteklenmeyen hiçbir KKD, istenilen güvenlik düzeyini tek başına sunamaz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN İŞYERLERİNDE KULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18540&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ EU-OSHA – Kişisel koruyucu ekipmanlara ilişkin (AB) 2016/425 sayılı Yönetmelik https://osha.europa.eu/en/legislation/directive/regulation-eu-2016425-personal-protective-equipment

⭐️⭐️ OSHA – Genel Endüstri için Kişisel Koruyucu Donanım https://www.osha.gov/laws-regs/federalregister/1994-04-06

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği21 Ağustos 2025

20 Ağustos 2025

Kilitleme – Etiketleme (EKED / LOTO) Sistemi Nedir, Nasıl Yapılır?

“Kapatmadığın Enerji, Açık Bir Tehlikedir!”

Önce Temel Soru

Bir makineyi kapattım, fişini çektim. Bu yeterli mi?
Cevap: Hayır!

Çünkü birçok makine sadece elektrikle çalışmaz. İçinde hava, hidrolik basınç, yay, buhar veya mekanik gerilim olabilir.
Ve bu enerjiler, makine kapalı olsa bile ani olarak boşalabilir.
Yani siz çalışırken, bir kol inebilir, bir parça dönebilir, bir bıçak kapanabilir.

İşte bu yüzden sadece “durdurmak” değil, enerjiyi kilitlemek ve o kilidi etiketlemek gerekir.

🎯 🎯 🎯

EKED / LOTO Nedir?

EKED (Enerji Kontrol Etiketle-Denetle) ya da İngilizce adıyla LOTO (Lockout – Tagout):
Bakım, temizlik, onarım gibi işlemler sırasında makinenin kazara çalışmasını engellemek için yapılan sistematik güvenlik uygulamasıdır.

Bu sistem sayesinde:

Makineye enerji gitmesi engellenir (kilitleme),
Başkalarının o ekipmana müdahale etmesi önlenir (etiketleme),
Çalışan bakım sırasında korunur.

🧰 🧰 🧰

EKED – LOTO Adımları (Basitçe 6 Adımda)

Hazırlık:
Makinenin enerji kaynakları (elektrik, hava, hidrolik, vs.) belirlenir.
Kapatma:
Makine standart prosedürle kapatılır.
Enerji Kesme:
Tüm enerji kaynakları devre dışı bırakılır.
Kilitleme:
Enerji kaynakları üzerine kilit yerleştirilir (her çalışanın kendi kişisel kilidi!).
Etiketleme:
“Bakım Var – Açma!” gibi uyarı etiketleri takılır (isim, tarih, işlem bilgisiyle birlikte).
Enerji Testi:
Makine başlatma komutu verilir. Tepki yoksa güvenlidir. Enerji tamamen kesildiği doğrulanır.

🔄 🔄 🔄

Çarpıcı Bir Gerçek Olay

📍 Yer: İstanbul’da bir gıda fabrikası
📍 Olay: Temizlik işçisi, paketleme makinesini kapatıp temizlik yapmaya başladı.
Başka bir çalışan, durdu sandığı makineyi açtı.
Temizlikçi kolunu kaptırdı, maalesef kolu ampute (kesildi) edildi.

📍 Neden?
Makineye kilit ve etiket uygulanmamıştı.
Yani sistem durdurulmuştu ama enerji kontrol edilmemişti.

🔑 🔑 🔑

Neden KİLİTLEME (Lockout) Olmazsa Olmaz?

Her çalışanın kendi kilidi olmalı.
Başkasının kilidi açılmamalı!
Sadece fişi çekmek yetmez. Enerji birikebilir.
Etiket uyarı içindir ama kilit fiziksel engel sağlar.
Kilit takılmadan o makineye dokunulmamalı!

📎 📎 📎

ETİKETLEME (Tagout) Ne İşe Yarar?

Makinenin bakıma alındığını gösterir.
Kimin müdahale ettiğini, ne zaman başladığını yazar.
Bilgi verir ama kilit kadar etkili değildir.
Yalnızca kilitleme ile birlikte kullanıldığında güven sağlar.

🧠 🧠 🧠

Unutmayın Enerji Görünmez Ama Tehlikesi Gerçektir!

Makine sessiz olabilir ama içinde:

Elektrik birikmiş olabilir,
Pistonlar sıkışmış olabilir,
Yaylar gergin olabilir.

Bir düğmeye yanlışlıkla basıldığında
veya biri ne olduğunu bilmeden sistemi açtığında
geri dönüşü olmayan kazalar olabilir.

💬 💬 💬

“LOTO Yapmamak, Kapıyı Açık Bırakmaktır”

İş güvenliği sadece “uyaralım” ya da “dikkat edelim” demek değildir.
LOTO – EKED bir güvenlik kuralı değil, hayat kurtaran sistemdir.

Her çalışan bilmelidir ki:

“Makineyi durdurduysan yetmez. Kilitle – Etiketle – Test Et!”

Her yönetici bilmelidir ki:

“Sahada bir kişi bile LOTO uygulamıyorsa, sisteminiz eksiktir.”

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği20 Ağustos 2025

19 Ağustos 2025

Bijon Tork Kontrol Prosedürü

“Torklanmayan Her Bijon, Potansiyel Bir Kazadır”

Günümüz iş makineleri, hizmet araçları ve filo taşıtları, işyerlerinin dinamosudur. Ancak bu dev mekanik sistemlerin yol alabilmesi, çoğu zaman birkaç parmak kalınlığındaki bijonlara bağlıdır. Ne yazık ki, bijonların doğru torkla sıkılmaması, hem iş güvenliği açısından hem de operasyonel süreklilik yönünden yüksek risk taşır.

İş kazalarının, ölümlü trafik olaylarının ve ciddi araç hasarlarının birçok örneğinde, tekerleğin yerinden çıkması, bijonların gevşemesi ya da yanlış montajın payı büyüktür. Tüm bu riskler, yalnızca doğru bir “Bijon Tork Kontrol Prosedürü” ile ortadan kaldırılabilir.

Bu prosedür, yalnızca teknik bir kılavuz değil; çalışanların, sürücülerin ve yolcuların can güvenliğini sağlayan bir emniyet zincirinin halkasıdır. Her işletmenin, her araç için bu kontrolleri bir refleks haline getirmesi, yasal bir zorunluluk kadar ahlaki bir sorumluluktur.

Bijon Tork Kontrol Prosedürü

Prosedür No: ARK-TRK-001 – bu kısmı firmanızın kalite belgelerine göre kodlayabilirsiniz
Yürürlük Tarihi: [Tarih]
Hazırlayan: İş Güvenliği Uzmanı
Onaylayan: İşletme Müdürü
Revizyon No / Tarihi: 01 / [Tarih]

🔧 🔧 🔧

1. AMAÇ

Bu prosedür, işletme bünyesindeki tüm motorlu kara taşıtlarının (binek, hafif ticari, ağır vasıta) tekerlek bijonlarının doğru torkla sıkılmasını sağlamak ve bu yolla mekanik arızaları, iş kazalarını ve can kayıplarını önlemek amacıyla hazırlanmıştır.

2. KAPSAM

Bu prosedür, işletmede bulunan:

Tüm araçlar (firma mülkiyetindeki veya kiralık)
Bakım-onarım birimleri
Sürücüler / filo kullanıcıları
üzerinde uygulanır.

3. TANIMLAR

Terim	Tanım
Bijon	Tekerlekleri göbeğe bağlayan somun veya civatalar
Tork	Bijonun sıkılma kuvveti (Nm – Newton metre)
Tork Anahtarı	Ayarlanabilir ve kalibreli sıkma aracı
Çapraz Sıkma	Bijonların yıldız şeklinde sırayla sıkılması
Kontrol Torklaması	İlk sıkmadan sonra kısa mesafe kullanım sonrası tekrar torklanması

4. SORUMLULUKLAR

Araç Bakım Personeli:
- Tekerlek montajı sonrası torklamayı yapar.
- Kalibrasyonlu tork anahtarı kullanır.
- Tork değerini kayıt altına alır.
İş Güvenliği Uzmanı:
- Sürecin denetimini sağlar.
- Prosedürün güncelliğini ve uygulanmasını takip eder.
Araç Kullanıcısı (Sürücü):
- 50–100 km sonra aracını tekrar torklama için bakım birimine getirir.
- Sürüş sırasında bijon gevşemesi belirtilerini (titreşim, ses vs.) izler.

5. UYGULAMA ADIMLARI

5.1. Torklama Gerektiren Durumlar

Yeni lastik takıldığında
Tekerlek sökülüp takıldığında
Jant değişimlerinde
Rotasyon/dengeleme sonrası
Yolda zıplama, çukur, kaza vs. yaşandıysa
Periyodik bakım sırasında (en az 3 ayda bir)

5.2. Torklama Süreci

Araç düz zemine alınır, el freni çekilir.
Tork anahtarı kullanılır.
Üretici katalog değerine göre tork ayarı yapılır.
- Örnek: Binek araç ➜ 110 Nm
Bijonlar yıldız şeklinde sıkılır.
İlk torklama sonrası araç 50–100 km kullanılmalı; sonra tekrar torklanmalıdır.

5.3. Kayıt ve Etiketleme

Torklamayı yapan kişi, “Bijon Tork Kontrol Formu”nu doldurur.
Torklanan tekerleğe “kontrol etiketi” yapıştırılır.

5.4. Uygunluk Kriterleri

Kriter	Uygunluk
Tork anahtarı kalibrasyonu yapılmış mı?	✅
Doğru Nm değeri kullanılmış mı?	✅
Çapraz sıkma uygulanmış mı?	✅
Araç sahibine 2. torklama bildirimi yapılmış mı?	✅

6. TORK DEĞERLERİ TABLOSU (Örnek)

Araç Tipi	Bijon Tork Değeri
Binek Araç	90–120 Nm
Hafif Ticari	110–140 Nm
Ağır Vasıta	450–650 Nm
Forklift (standart)	150–200 Nm

Bu değerler, üreticiye göre değişebilir. Her araç tipi için teknik katalog kontrol edilmelidir.

7. KONTROLLER VE KAYITLAR

Tüm torklamalar “Bijon Tork Kontrol Formu”na yazılır.
Tork anahtarlarının kalibrasyon kayıtları yıllık arşivde saklanır.
Aylık tork kontrol denetimi yapılır.

8. ACİL DURUMLARDA TESPİT

Araçtan gelen çatırtı, titreme, teker boşluğu varsa:
- Kullanım durdurulur.
- Araç kontrol noktasına çekilir.
- Tüm bijonlar torklanır ve kontrol formuna işlenir.

9. İLGİLİ DÖKÜMANLAR

Bijon Tork Kontrol Formu (FRK-TRK-01 – bu kısmı firmanızın kalite belgelerine göre kodlayabilirsiniz)
Tork Anahtarı Kalibrasyon Sertifikası
Araç Teknik Kılavuzu
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

10. EĞİTİM

Bakım personeli yılda en az 1 kez “Tekerlek Torklama ve Güvenli Lastik Montajı” eğitimi almalıdır. Yeni başlayan personele oryantasyon eğitimi verilir.

“Sıkılmamış Bijon, Gevşek Güvenliktir”

Araçlarınızın lastikleri yolda değil, genellikle bakım noktasında yerinden çıkar. Ama hatalı torklamayla çıkarlarsa, bunun geri dönüşü olmayabilir.

Tekerlek bijonlarının uygun torkla sıkılması; trafik kazalarının önlenmesi, çalışan sağlığının korunması ve işletme araçlarının uzun ömürlü kullanımı açısından kritik öneme sahiptir. Bu prosedürün düzenli olarak uygulanması; hem yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesini hem de güvenliğin sürekliliğini sağlar.

Bijon Tork Kontrol Prosedürü, bakım ekibine teknik bir referans; sürücüye güven hissi; işletmeye ise riski yönettiğini gösteren bir sigortadır. Bu nedenle, her bijon sıkıldığında aslında sadece somun değil, bir güvenlik taahhüdü de yerine getirilmiş olur.

Unutulmamalıdır:
Bijonları doğru torklamayan bir işletme, aslında tüm güvenlik sistemini gevşek bırakmış olur.

Bu prosedür; uygulanması kaydı ile sadece vidaları değil, hayatı sıkı tutmak içindir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği19 Ağustos 2025

19 Ağustos 2025

Sihirli Lokmaların Yolculuğu – Küçük Gençlere

Güneş ışıkları pencerenin arasından sınıfa sızıyordu. Hatice öğretmen tahtaya tebeşirle birkaç matematik işlemi yazmıştı. Fakat öğrencilerin aklı pek derste değildi. Özellikle İpek ve Duru’nun. İkisi de teneffüste yedikleri simitleri hatırlıyor, hâlâ midelerinde dönen o garip hisleri anlamaya çalışıyordu.

İpek parmağını kaldırdı.
— Hatice öğretmenim, biz biraz önce simit yedik. Ama şimdi o simit nereye gitti?

Sınıfta bir uğultu yükseldi. Çocukların çoğu aynı şeyi merak ediyordu.

Duru da atıldı:
— Ben de hep merak ediyorum öğretmenim. Yemekleri ağzımıza atıyoruz, sonra… Sonra ne oluyor? Midemiz mi yiyor onları?

Hatice öğretmen gülümsedi. Çocukların meraklı gözlerine bakınca, sıradan bir cevap vermenin yetersiz kalacağını biliyordu. Tam o anda, sınıfta çok tuhaf bir şey oldu.

Tahtadaki tebeşir kendi kendine titremeye başladı. Ardından tahtadan bembeyaz bir duman yükseldi. Dumanın içinden sivri uçlu büyük bir şapka, yuvarlak gözlükler ve rengârenk peleriniyle tuhaf bir adam belirdi.

— Selam küçük kâşifler! Ben Sihirli Profesör! Siz az önce çok güzel bir soru sordunuz. Hatice öğretmenim de izin verirse (gülümseyerek) yemeklerin yolculuğunu gerçekten öğrenmek ister misiniz?

İpek ve Duru birbirlerine baktılar. Kalpleri hızla atıyordu. Hatice öğretmen de şaşkındı ama gözlerinde hafif bir gülümseme vardı. Belki de bu profesörün geleceğini önceden biliyor gibiydi.

Sınıftan kocaman bir “Eveeet!” sesi yükseldi. Ve Hatice öğretmenlerine yalvaran gözlerle bakmaya başladılar.

Hatice Öğretmen; ”Durduğumuz kabahat… Haydi hep beraber” dedi

Sihirli Profesör bastonunu yere vurdu. Bastondan kıvılcımlar çıktı. Bir anda tüm sınıf küçülmeye başladı! Çocuklar masaların üstünde minik böcekler kadar kalmıştı. Önlerinde kocaman bir lokma simit belirdi.

— Hazırsanız, dedi profesör. Lokmaların büyülü yolculuğuna çıkıyoruz!

Çocuklar gözlerini kocaman açtı. Lokmanın üzerine binmişlerdi. Sanki dev bir gemiye binmişler gibiydiler. Bir anda kendilerini karanlık ama nemli bir mağaranın içinde buldular: Ağız!

İpek şaşkınlıkla etrafına baktı.
— Burası da ne böyle?

Profesör gözlüğünü düzeltti:
— Burası ağzımızın içi. Bakın, kocaman dişler bir fabrikanın öğütücü makineleri gibi lokmaları parçalıyor.

O sırada dev gibi görünen bir diş yanlarından geçti, lokmayı ezmeye başladı. Çocuklar sarsıldı.

Duru kahkahalarla bağırdı:
— Aman dikkat edin, dişler bizi çiğnemesin!

Profesör gülerek devam etti:
— Dişler sadece parçalamaz. Tükürük bezleri de devreye girer. Bakın, şu damlacıklar… İşte onlar tükürük. İçinde “amilaz” adlı özel bir enzim var. Bu enzim, nişastayı şekerlere dönüştürmeye başlıyor.

İpek merakla sordu:
— Yani daha yutmadan yiyecekler değişmeye mi başlıyor?

— Aynen öyle! diye yanıtladı Profesör. Sindirimin ilk durağı ağızdır.

Birden dev bir kaydırak açıldı. Lokmalar kayarak boğaza doğru ilerledi. Çocuklar da lokmanın üstünde kayıyorlardı.

Duru bağırdı:
— Vuhuuu! Sanki lunaparktayız!

Profesör ciddiyetle ekledi:
— Bu gördüğünüz yer yemek borusu. Ama dikkat edin, burası sadece düz bir boru değil. Kaslar yiyecekleri aşağıya doğru itiyor. Bu harekete “peristaltizm” denir.

Kaslar dalga dalga hareket ediyor, lokmayı mideye doğru gönderiyordu. Çocuklar dalgaların üzerinde zıplaya zıplaya ilerlediler.

İpek gözlerini kocaman açtı:
— Yani yemeğimiz aşağıya düşmüyor mu, kaslar mı itiyor?

— Doğru bildin! dedi profesör. Eğer sadece düşseydi, baş aşağı durduğumuzda yemek geri kaçar, değil mi? Ama kaslar sayesinde yiyecekler hep doğru yönde ilerler.

Bir anda önlerinde kocaman bir mağara açıldı. Duvardan duvara dalgalanan kaslar, köpüren sıvılar ve baloncuklar vardı. Çocuklar şaşkınlıktan ağızlarını kapatamadılar.

— Burası mide! dedi profesör.

Midenin duvarları kasılıp gevşiyor, yiyecekleri çalkalayıp yoğuruyordu. Köpüren sıvılar lokmayı eritmeye başlamıştı.

Duru biraz korktu:
— Bu köpükler çok asitli görünüyor.

Profesör başını salladı:
— Haklısın. Mide asidi oldukça güçlüdür. Yiyecekleri parçalar ama aynı zamanda mikropları da öldürür. Yani mide hem güvenlik görevlisi hem de karıştırıcı bir kazan gibidir.

İpek sorusunu patlattı:
— Ama bu kadar güçlü asit midemize zarar vermez mi?

Profesör göz kırptı:
— Normalde vermez. Çünkü midemizin iç yüzeyi özel bir mukus tabakasıyla kaplıdır. Tıpkı kalın bir yağlı battaniye gibi mideyi korur.

Çocuklar etrafa bakarken mide kaslarının lokmayı yoğurup püre haline getirdiğini gördüler.

— Artık bu yiyecekler “kimus” adını alır, dedi profesör. Ve yolculuğun bir sonraki durağına hazırdır.

Lokmalar yavaşça mide kapısından geçip ince bağırsağa doğru ilerledi. Çocukların karşısına rengârenk, uzun kıvrımlarla dolu dev bir tünel çıktı. Duvarlar mercan gibi minik çıkıntılarla kaplıydı.

Duru hayran kaldı:
— Vaaay! Burası sanki sihirli bir şehir gibi.

Profesör bastonunu salladı:
— Hoş geldiniz İnce Bağırsak Şehri’ne! Burada çok önemli yardımcılar var. Şu yeşil şelaleye bakın, bu safra. Safra yağları parçalayarak sindirimi kolaylaştırır.

İpek işaret etti:
— Peki şu minik işçiler?

— Onlar pankreasın enzimleri. Proteinleri, karbonhidratları, yağları küçücük parçacıklara ayırırlar. Sonra şu mercanlara benzeyen çıkıntılar var ya, işte onlar villuslar. Villuslar bütün besinleri emerek kana geçirir.

Çocuklar villusların üzerine çıkıp baktılar. Küçük emici parmakçıklar yiyeceklerden şekerleri, amino asitleri ve yağ asitlerini çekiyordu.

Duru şaşkınlıkla sordu:
— Yani biz yediğimiz yemekleri burada mı vücudumuza gönderiyoruz?

Profesör gururla gülümsedi:
— Bravo! İşte sindirimin en önemli kısmı budur. Enerji ve besinler buradan kana karışır, tüm hücrelere dağılır.

Birden çocukların önünde kocaman bir nehir belirdi. Kırmızı kan hücreleri küçük kayıklar gibi nehrin üzerinde yüzüyordu. Her kayık besin paketleri taşıyordu.

İpek hayran kaldı:
— Bu kayıklar glikoz mu taşıyor?

— Evet! dedi profesör. İşte bu glikozlar kaslarımıza, beynimize enerji sağlar. Proteinlerden gelen amino asitler de vücudumuzun yapı taşlarını oluşturur.

Duru sevinçle bağırdı:
— Yani biz şimdi gerçek enerjinin yolculuğunu görüyoruz!

Çocuklar yeterince öğrendiklerini hissettiklerinde profesör bastonunu yeniden salladı. Rengârenk bir ışık sınıfın içine yayıldı. Bir anda herkes yeniden eski boyutlarına döndü, sıralarına oturmuşlardı.

Sanki hiçbir şey olmamış gibiydi ama herkesin gözleri parlıyordu.

Hatice öğretmen gülümseyerek sınıfa baktı.
— İşte çocuklar, merak etmek öğrenmenin ilk adımıdır. Siz merak ettiniz, sordunuz ve harika bir yolculuk yaptınız. Unutmayın, bilim her zaman böyle bir maceradır. Ne kadar sorarsanız, o kadar çok şey öğrenirsiniz.

İpek ve Duru birbirlerine baktılar. Artık simidin nerede olduğunu biliyorlardı: Vücutlarının içinde, enerjiye dönüşmüştü.

Sınıfta alkışlar yükseldi. Sihirli Profesör göz kırptı ve bir anda kayboldu. Ama çocuklar biliyordu ki merak ettikleri her an, o yeniden karşılarına çıkabilirdi.

Dr. Mustafa KEBAT

Sayın okuyucu,

Yukarıda yer alan hikaye firmalarımız Tetkik OSGB – Tetkik Danışmanlık tarafından sosyal sorumluluğumuz olan çocuklarımızı bilgilendirmek, okumaya, çalışmaya, doğal hayata heveslendirmek ülkemize ve geleceğimize yararlı bireyler olabilmelerine katkı sağlamak maksadı ile yayınlanmıştır.

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz. Varsa hatalarımızı bildirmeniz daha faydalı olmamıza desteğiniz bizim için çok değerli.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni19 Ağustos 2025

18 Ağustos 2025

İş Güvenliği – Bijonlar – Torklama

Görünen Vidaların, Hayata Görülmeyen Bağları

Bir aracın hareketi; mühendislik, metal, yakıt ve insan etkileşiminin mükemmel bir uyumla birleşmesidir. Ancak bazen bu denklemi en küçük parçalardan biri bozar: bijonlar. Tekerleği taşıyan bu dört ya da beş vida, gözden kaçtığında yalnızca bir mekanik soruna değil, ölümlü kazalara kadar uzanan bir felakete dönüşebilir.

İşletmelerin envanterindeki araçlar, sadece taşıma aracı değil; içinde çalışan, yolcu, sürücü gibi pek çok canı barındıran mobil platformlardır. Bu yüzden bijonların uygun torkla sıkılması sadece teknik bir görev değil, aynı zamanda insan hayatını koruma sorumluluğudur.

Torklama işlemi doğru yapılmadığında ya da atlandığında, hızla seyreden bir aracın tekerleği yerinden çıkabilir. Bu basit gibi görünen ihmal, işletme için prestij ve maliyet kaybına, bir aile için ise geri dönülmez acılara neden olabilir.

İşletmelere ait tüm araçların – ister binek, ister hafif ya da ağır ticari olsun – tekerlek bijonlarının (lastiği sabitleyen vidaların) torklanması hem araç güvenliği hem de insan hayatı açısından kritik öneme sahiptir.

Bu konu, araç bakımının sadece teknik değil, aynı zamanda iş güvenliği kapsamına da giren bir alandır. Vurgulamaya çalıştığım, bijon torklamanın yalnızca bir atölye görevi değil, önleyici bir iş güvenliği pratiği olduğunu hatırlatmaktır.

Aşağıda bu konuyu teknik ve anlaşılır şekilde detaylı olarak açıklayalım:

🔧 🔧 🔧

Neden Torklama Gerekir?

Bijon vidalarının torklanması, lastiğin tekerleğe uygun kuvvetle sabitlenmesini sağlar.

Aşırı sıkma ➜ Vida/çelik jant zarar görebilir, hatta bijon kopabilir.
Eksik sıkma ➜ Lastik gevşeyebilir, hareket halindeyken çıkabilir.

Her iki durum da işletmelerde hem araç devrilmelerine, hem de ölümlü trafik kazalarına sebep olabilir.

⚠️ Bu nedenle, her lastik değişiminden sonra ve periyodik olarak bijonlara tork uygulanması, bir iş sağlığı ve güvenliği tedbiridir.

🔩 🔩 🔩

Tork Değeri Nedir? Nasıl Belirlenir?

Her aracın üretici firması tarafından önerilen bijon sıkma tork değeri (Nm – Newton metre) vardır. Bu değer:

Araç servis kitapçığında
Araç üreticisinin teknik dökümanlarında
bulunur.

Örnek tork değerleri:

Araç Türü	Bijon Tork Değeri (Yaklaşık)
Binek otomobil	90 – 120 Nm
Hafif ticari	120 – 140 Nm
Kamyon/otobüs	450 – 650 Nm

⚙️ Torklama, özel “tork anahtarı” (torque wrench) ile yapılmalıdır. Darbeli hava tabancasıyla sıkılan bijonlar asla güvenli tork kabul edilmez.

🔄 🔄 🔄

Hangi Durumlarda Torklama Kesinlikle Yapılmalıdır?

İşletme bünyesindeki araçların aşağıdaki durumlarında mutlaka tork uygulanmalıdır:

Yeni lastik değişiminden sonra (özellikle yedek lastik takıldığında)
Lastik rotasyonu (mevsimlik değişim)
Araç bakımı sırasında tekerlek söküldüyse
Araca yeni jant takıldıysa
Yeni alınan araçlarda teslim alındıktan sonra ilk sürüşten sonra
Araç yolda zıpladıysa / yüksek titreşim aldıysa

⏰ ⏰ ⏰

Torklama Ne Zaman Tekrar Edilmelidir?

İlk torklama: Lastik takıldıktan hemen sonra yapılmalıdır.

Kontrol torklaması (yeniden sıkma):

50 – 100 km sonra
En geç ilk 2 gün içinde

Periyodik torklama:

Her bakımda
En az 3 ayda bir
Şüpheli durumlarda (örneğin titreşim, ses, gevşeme şüphesi varsa)

🛠️ 🛠️ 🛠️

Torklama Nasıl Yapılmalıdır?

Adım Adım Uygulama:

Tork anahtarı kalibre edilmiş olmalı.
Araç düz zemine alınmalı, el freni çekilmeli.
Bijonlar çapraz şekilde (yıldız formunda) sıkılmalı.
Tork değeri üreticiye göre ayarlanmalı (örneğin 110 Nm).
Torklama sonrası bijonlar markörle işaretlenebilir.

📌 📌 📌

Uygun Olmayan Durumlarda Oluşabilecek Riskler

Durum	Olası Riskler
Yetersiz tork	Lastik çıkabilir, araç devrilebilir, ölümlü kazalar olabilir
Aşırı tork	Bijon, jant ya da göbek kırılabilir, fren sistemi zarar görebilir
Kalibre edilmemiş anahtar	Yanlış tork ölçümü ➜ sahte güvenlik duygusu
Periyodik kontrol eksikliği	Zamanla gevşeme ➜ titreşim, bijon kopması, sürüş esnasında teker kaybı

📘 📘 📘

İş Güvenliği Uzmanları İçin Öneriler

Tork kontrolü bakım formuna eklensin.
Araç kullanıcılarına bijon gevşemesi belirtileri anlatılsın (titreşim, çatırtı vs.).
İşletme araç bakım prosedürüne “bijon tork protokolü” dahil edilsin.
Bakım personeline yılda en az 1 defa bijon torklama eğitimi verilsin.
Tork anahtarlarının kalibrasyon takibi yapılmalı (her yıl önerilir).

Tekerin Emniyeti, Hayatın Emniyetidir

İş kazalarının çoğu, “önemsiz görünen” ayrıntıların zamanında dikkate alınmamasından kaynaklanır. Bijon torklaması da bu ayrıntılardan biridir. İşletmeler için bu işlem; sadece bir sıkma değil, hayatla mekanik arasında kurulan güvenlik köprüsüdür.

Lastik bijonlarının doğru torkla sıkılması, işletmelerde görünmeyen ama hayati öneme sahip bir iş güvenliği uygulamasıdır.

Gereksiz gibi görünen birkaç Newton-metrelik eksiklik, bir aracı tekerleksiz bırakabilir.
Gereğinden fazla tork ise ciddi mekanik hasarlarla sonuçlanabilir.

Bu yüzden her araç bakımında, her lastik değişiminde, her kontrol listesinde tork anahtarının sesini duymak; aslında kazaların, ölümlerin, maddi kayıpların önüne geçen sessiz bir güvenlik önlemidir.

Unutulmamalı ki; bir aracın yolu, güvenle başlar.
Ve bu güven, bijon torkuyla sıkılaştırılır.

Unutmayın: Tork doğruysa, güvenlik yerindedir.
İş güvenliği uzmanları olarak bu küçük ayrıntıyı göz ardı etmek büyük bedellere yol açabilir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği18 Ağustos 2025

Kebat

İş Güvenliği Açısından Torklama Gereken Kritik Alanlar

🔩 🔩 🔩

TORKLAMA GEREKEN KRİTİK ALANLAR VE İŞ GÜVENLİĞİ AÇISINDAN GEREKÇELERİ

🔧 🔧 🔧

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

Dr Mustafa KEBAT

⭐️⭐️

İlk Yardım Dolabı – Çantası İçeriği Mevzuatı Hakkında

✅ ✅ ✅

İşyeri İlk Yardım Dolabı İçeriğini Ayrıntılı Olarak Düzenlemiş ve Uygulayan Ülkeler

🌍 🌍 🌍

🇩🇪 Almanya

🌍 🌍 🌍

🇫🇷 Fransa

🌍 🌍 🌍

🇬🇧 Birleşik Krallık

🌍 🌍 🌍

🇺🇸 ABD

🌍 🌍 🌍

🇨🇦 Kanada

🌍 🌍 🌍

🇦🇺 Avustralya

🌍 🌍 🌍

🇸🇪 İsveç

📌 📌 📌

Genel Gözlem ve Tekrar

🧭 🧭 🧭

🇹🇷 Türkiye’de Durum 🇹🇷

📞 📞 📞

İlk Yardımda İlk Tercihiniz Tetkik İlk Yardım Eğitim Merkezi

📞 Tetkik OSGB ile Hemen Tanışın!

✅ Hemen Başvurun

✅ Hayat Kurtarmak Bir Eğitim Kadar Yakın!

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

Dr Mustafa KEBAT

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

İş Yeri Hemşiresi (DSP)

Hangi Mesleğe Hangi Protein – Bitkisel mi Hayvansal mı?

🧮 🧮 🧮

Günlük Protein İhtiyacı (8 Saatlik Mesaiye Göre)

🔎 🔎 🔎

Açıklamalar

🧭 🧭 🧭

Hayvansal / Bitkisel Protein Oranı Mesleğe Göre Öneri

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

Dr Mustafa KEBAT

Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri Yardımcı Aparatları Kullananlarda Fiziksel Sınır Aşımı Riskleri

Ağırlık Sınırlarının Aşılması Durumunda Ortaya Çıkabilecek Riskler

Boy Sınırlarının Aşılması Durumunda Ortaya Çıkabilecek Riskler

Bel Çevresi Sınırlarının Aşılması Durumunda Ortaya Çıkabilecek Riskler

Omuz Çevresi Sınırlarının Aşılması Durumunda Ortaya Çıkabilecek Riskler

Genel Riskler (Tüm Fiziksel Sınırların Aşılması Durumunda)

İdeal Paraşüt Tipi Emniyet Kemerinin Yardımcı Aparatlarının Fiziksel Sınırları Aşan Kullanıcılar İçin Riskler

Senaryo 1: Ağırlık Sınırının Aşılması (Kullanıcı: 150 kg)

Çalışan Profili:

Muhtemel Sorunlar:

Çözüm:

Eğitim Uygulaması:

Senaryo 2: Boy Sınırının Aşılması (Kullanıcı: 1.95 m)

Çalışan Profili:

Muhtemel Sorunlar:

Çözüm:

Eğitim Uygulaması:

Senaryo 3: Ağırlık Alt Sınırının Aşılması (Kullanıcı: 40 kg)

Çalışan Profili:

Muhtemel Sorunlar:

Çözüm:

Eğitim Uygulaması:

Senaryo 4: Omuz Çevresi Sınırının Aşılması (Kullanıcı: 140 cm)

Çalışan Profili:

Muhtemel Sorunlar:

Çözüm:

Eğitim Uygulaması: