İşyeri Revirinizdeki Oksijen Tüpüne Dikkat!!
Oksijen tüpleri, hem sağlık amaçlı hem de acil müdahalelerde hayat kurtarıcı niteliğe sahip basınçlı gaz ekipmanlarıdır. Ancak içerdiği yüksek basınç ve yanıcı ortamlarla etkileşime açık olması nedeniyle, doğru muhafaza edilmediğinde ve bilinçsizce kullanıldığında ciddi iş sağlığı ve güvenliği risklerine neden olabilir.
Bu nedenle, işletmelerimizde genellikle kullanılan 8–12 kg’lık taşınabilir oksijen tüplerinin kontrolü, muhafazası, kullanımı ve değiştirilmesi konularında tüm çalışanlarımızın dikkatli ve bilinçli hareket etmesi büyük önem taşır.
Sağlık personeli olmayan çalışanlarımızın dahi, temel güvenlik kurallarını anlayarak oksijen tüpleri ile ilgili işlemleri güvenli şekilde yerine getirebilmeleri amacıyla hazırladığım bu yazıda, sadece bir ekipmanı kullandırmak değil, aynı zamanda riski yönetebilen bilinçli bireyler yetiştirmektir.
Aşağıda işyerinizdeki oksijen tüpünün güvenli muhafaza edilmesi, kontrol edilmesi, kullanılması ve değiştirilmesi konularında sağlık personeli olmayan bir çalışan tarafından da kolayca anlaşılabilecek şekilde hazırlanmış eğitici ve hatırlatıcı bir yazılı bilgi dokümanı bulacaksınız.
Saygılarımla
Dr. Mustafa KEBAT
Oksijen Tüpü Nedir?
Oksijen tüpleri, tıbbi veya acil durumlarda kullanılmak üzere basınç altında saf oksijen gazı içeren çelik silindirlerdir. İşyeri ortamında, acil müdahale durumları için kullanılabilir. Ancak bu tüpler yüksek basınç altında olduğu için tehlikeli gaz ekipmanları sınıfına girer ve özel dikkat gerektirir.
Oksijen Tüpü Güvenli Muhafaza Kuralları
✅ Dik Konumda Sabitlenmeli: Tüp daima dik konumda ve devrilmeyecek şekilde bir zincir veya kelepçe ile sabitlenmelidir.
✅ Isı Kaynağından Uzak: Güneş ışığı, soba, kaynak kıvılcımı, fırın gibi ısı kaynaklarından en az 1,5 metre uzakta tutulmalıdır.
✅ Kimyasallardan Ayrı Tutulmalı: Yanıcı, parlayıcı ya da kimyasal maddelerin bulunduğu yerlerden uzakta depolanmalıdır.
✅ Kapalı, Kuru ve Havalandırmalı Alan: Oksijen tüpleri kuru, iyi havalandırılmış, tercihen kilitli bir alanda muhafaza edilmelidir.
✅ “Oksijen Tüpü” Uyarı Etiketi: Tüpün bulunduğu alanda “Tıbbi Oksijen – Ateş ve Kıvılcım Yasaktır” etiketi görünür olmalıdır.
Oksijen Tüpü Günlük / Haftalık Kontrol Listesi
🔸 Tüp dik ve sabit durumda mı?
🔸 Vanası kapalı mı ve güvenlik başlığı takılı mı?
🔸 Gövde yüzeyinde pas, çatlak, darbe izi var mı?
🔸 Tüp bağlantı noktaları sızdırmaz mı?
🔸 Manometre basınç seviyesi normal aralıkta mı (yaklaşık 150–200 bar arası dolu)?
🔸 Etiketler okunabilir ve güncel mi?
📅 Haftalık kontrol yapılmalı, uygunsuzluklar amire bildirilmelidir.
Oksijen Tüpü Temel Kullanım Talimatı
‼️ Bu işlemler sadece eğitimli ve yetkilendirilmiş kişiler tarafından yapılmalıdır.
- Tüp dik ve sabit olmalı.
- Manometre kontrol edilir. (Boş veya az ise kullanılmaz)
- Regülatör takılır. (Kırık, çatlak varsa kesinlikle kullanılmaz)
- Vana yavaşça açılır. Ani açma patlama riskine neden olabilir.
- Oksijen maskesi ya da hortum takılır.
- Kullanım sonrası vana kapatılır ve hortumlar ayrılır.
- Güvenlik başlığı takılır.
Boş Oksijen Tüpü Değiştirme Talimatı
🟢 Her tüpün üzerinde “Boş/Dolu” etiketi olmalıdır.
🔁 Tüpün içindeki basınç 40 bar altına düştüyse “BOŞ” kabul edilir.
Adımlar:
- Vanayı kapat.
- Hortum ve regülatörü çıkar.
- Tüpü yerinden dikkatle çıkar.
- Yeni tüpü sabitle, regülatörü tak.
- Sızdırmazlık kontrolü yap.
- Manometre basıncını kontrol et (>150 bar normaldir).
- “DOLU” etiketi varsa görünür olsun.
🛑 Boş tüplerle dolu tüpler aynı alanda karışmamalı, ayrı yerlerde saklanmalıdır.
Oksijen Tüpü Dikkat Edilmesi Gereken Güvenlik Noktaları
🚫 Asla tüpü sürükleme, yuvarlama, yatırma.
🚫 Tüpü açarken yağlı, kirli eldiven ya da alet kullanma.
🚫 Yanında sigara içme, kıvılcım oluşturma.
🚫 Tüpün vanasına darbe alma riskini önle.
🚫 Tüp içinde kaçak hissedersen hemen vanayı kapat ve amirine bildir.
🧠 🧠 🧠
BUNLARI UNUTMA!
- Tüp basınçlı kap olduğu için potansiyel bir tehlike barındırır.
- Eğitimli olsan bile her zaman dikkatli olmalısın.
- Aylık bakım ve yıllık periyodik kontroller yetkili firma tarafından yapılmalıdır.
- Tüp üzerinde son test tarihi ve üretim tarihi etiketini kontrol et.
- 10 yıldan eski tüpler kullanılmaz.
✅ ✅ ✅
Oksijen Tüpü ile Çalışırken
SABİTLE – KONTROL ET – KULLAN – KAPAT – EMNİYETE AL!”
Unutulmamalıdır ki; oksijen hayat verirken aynı zamanda yanlış ellerde ölümcül sonuçlara da neden olabilir. Bu sebeple, sadece tüpün içindeki gazı değil, çevresel güvenliği ve insan hayatını da taşıdığımızı bilerek hareket etmeliyiz.
Bu bilgi formu, işyerinde görevli ve sağlık personeli olmayan bir çalışanın oksijen tüplerini güvenle kullanmasını, kontrol etmesini ve gerektiğinde değiştirmesini amaçlamaktadır. Bu belge eğitimin yerini tutmaz, ancak kişisel sorumluluklarını ve doğru davranışları öğretmek için hazırlanmıştır. Düzenli aralıklarla yeniden okunmalı ve gerektiğinde sorumlu kişiden destek alınmalıdır.
Yapılan her kontrol, alınan her küçük önlem, büyük tehlikeleri önlemenin anahtarıdır. Bu dokümandaki bilgiler, sizleri hem bireysel hem ekip düzeyinde güvenli davranışlara teşvik etmek için hazırlanmıştır. Lütfen periyodik tekrarlar yaparak bilgilerinizi güncel tutunuz ve gerektiğinde bu dokümana başvurmaktan çekinmeyiniz. Güvenli bir çalışma ortamı, dikkatli ve bilgili çalışanlarla mümkündür.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü