Enerji Bolluğunda Aç Hücreler

İnsülin direnci (IR), modern yaşamın kronik inflamasyonla iç içe geçmiş, hipokinetik yaşam biçimi ve glisemik yoğunluğu yüksek beslenme alışkanlıklarının tetiklediği metabolik bir bozulmadır. Bu durumda pankreas yeterli veya aşırı miktarda insülin salmasına rağmen, periferal dokularda (özellikle iskelet kası, hepatositler ve adipositler) glukozun etkili şekilde hücre içine alınması bozulur.

Bu, bir anlamda “vücut sofraya oturmuş ama hücreler aç kalmıştır” durumu yaratır.

🔄 🔄 🔄
Patofizyoloji – İnsülin Sinyal İletiminin Çöküşü

İnsülin, hedef hücre membranında bulunan insülin reseptörüne bağlandığında, hücre içi sinyal yolaklarını (özellikle PI3K-Akt ve MAPK yolları) aktive ederek GLUT4 taşıyıcılarının hücre zarına translokasyonunu sağlar.

Ancak IR’de şu mekanizmalar öne çıkar:

  • Serbest yağ asitleri ve adipoz dokudan salınan sitokinler (örneğin TNF-α, IL-6), reseptör düzeyinde insülinin etkisini bloke eder.
  • JNK ve IKKβ gibi kinazların aktive olmasıyla, insülin reseptör substratlarının (IRS) fosforilasyonu engellenir.
  • Hücre zarında GLUT4 ekspresyonu azalır, glukoz hücre içine alınamaz.
  • Pankreas bu direnci aşmak için kompansatuar hiperinsülinemi geliştirir.

Sonuç: Kan glukozu normal görünebilir, ancak hiperinsülinemi vücut genelinde birçok sistemi etkileyerek metabolik sendroma zemin hazırlar.

📉 📉 📉
Normoglisemi Maskesi Altında Tehlike
🔍 Sıklıkla Gözlenen Bulgular
BulgularMekanizma
Postprandiyal hipoglisemiAşırı insülin salınımına bağlı geçici glukoz düşüşü
Abdominal obeziteVisseral yağlanma → leptin direnci ve inflamasyon
Yorgunluk & uyku haliHücre içi glukoz eksikliği, mitokondriyal disfonksiyon
Aşırı tatlı isteğiGlukoz kullanımının bozulması, dopamin döngüsünde bozulma
Hipertansiyonİnsülinin sodyum retansiyonunu artırması
Akantozis nigrikansHiperinsülineminin keratinosit proliferasyonunu tetiklemesi

Not: Kadınlarda sıklıkla Polikistik Over Sendromu (PCOS) ile birlikte görülür.
Erkeklerde ise karaciğer enzimlerinde hafif yükselmeler, yağlı karaciğer ile baş gösterebilir.

⚠️ ⚠️ ⚠️
“Anahtar Kapıya Uymuyor”

İnsülin bir anahtar, hücre zarındaki reseptör ise kilittir.

Normalde:

🍽️ Yemek → 📈 Glukoz artışı → 🔑 İnsülin salgısı → 🚪 Hücre kapıları açılır → Glukoz içeri girer

İnsülin direncinde:

🔁 Anahtar var ama kilit paslı
🔄 Kapı açılmaz → Hücre “aç”
🔁 Pankreas daha çok insülin üretir → Kan insülini yüksek ama hücre hâlâ enerjisiz

Bu süreç uzun vadede pankreasın β-hücre rezervlerini tüketir ve tip 2 diyabet ile sonuçlanır.

🧪 🧪 🧪
Tanı Yöntemleri
✅ Laboratuvar Bazlı
TestNormalİnsülin Direnci
Açlık İnsülin<10 μIU/mL>15 μIU/mL (yaklaşık)
HOMA-IR<2.5>2.5 (bazı kaynaklara göre >2.7)

🔬 HOMA-IR = Açlık insülin (μIU/mL) × Açlık glukoz (mg/dL) / 405

🧘 🧘 🧘
Tedavi Yaklaşımı – Farmakolojik ve Yaşam Tarzı
💊 Farmakolojik
  • Metformin: Hepatik glukoz üretimini azaltır, periferik duyarlılığı artırır.
  • Pioglitazon: PPAR-γ agonisti; insülin duyarlılığı artırır.
  • GLP-1 agonistleri: İnsülin salınımını düzenler, iştahı baskılar.

Ancak uzun vadeli çözüm, ilacın ötesinde hücresel metabolizmayı yeniden eğitmekten geçer.

🥗 🥗 🥗
Örnek Beslenme Planı – İnsülin Dalgasını Bastırmak
Sabah:
  • 2 haşlanmış yumurta
  • 1 dilim avokado
  • Bol roka, maydanoz, zeytin
  • Şekersiz yeşil çay
  • 1 dilim tam buğday ekmeği (isteğe bağlı)

Öğle
  • Izgara somon veya mercimek köftesi
  • Kinoa veya 2-3 kaşık karabuğday
  • Yoğurt veya ayran
  • Limonlu bol salata

Akşam
  • Zeytinyağlı sebze yemeği (ör: karnabahar)
  • Yoğurt veya cacık
  • 1 dilim tam tahıllı ekmek (isteğe bağlı)
  • Salata
🏃 🏃 🏃
Egzersiz – GLUT4’ü Kapıya Çağırmak

Fiziksel aktivite, insüline bağımlı olmayan GLUT4 translokasyonunu uyarır.

📍 Haftada 150 dakika orta düzey egzersiz (tempolu yürüyüş, yüzme, bisiklet)
📍 Direnç egzersizleri (kas kütlesi artışı → glukoz tüketimi artışı)

🔚 🔚 🔚
İnsülin Direnci Geri Döndürülebilir Bir Süreçtir

İnsülin direnci, erken evrede yakalandığında ve proaktif önlemlerle müdahale edildiğinde tamamen geriye döndürülebilir. Ancak geç kalındığında tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, infertilite ve nörodejeneratif süreçlerin öncüsü olabilir.

“İnsülin direnci, aç hücrelerin çığlığıdır. Şeker değil, duyarlılık eksiktir.”

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ İnsülin Direnci https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507839/

⭐️⭐️ Metabolik hastalıklarda insülin direncinin kritik rolü ve mekanizması https://www.frontiersin.org/journals/endocrinology/articles/10.3389/fendo.2023.1149239/full

⭐️⭐️ İnsülin ve İnsülin Direnci https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1204764/

⭐️⭐️ T2DM’li hastalarda ketojenik diyetin glisemik kontrol, insülin direnci ve lipid metabolizması üzerindeki etkisi: sistematik bir inceleme ve meta-analiz https://www.nature.com/articles/s41387-020-00142-zhttps://www.nature.com/articles/s41387-020-00142-z

⭐️⭐️ Ketojenik Diyetin İnsülin Duyarlılığı ve Kilo Kaybı Üzerindeki Etkileri, Önce Tavuk mu, Yumurta mı? https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37513538/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37513538/

⭐️⭐️ Hiperglisemi https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430900/

⭐️⭐️ Düşük glisemik indeksli diyetlerin metabolik etkileri https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2654909/

⭐️⭐️ T2 Diyabetli Hastalarda Postprandiyal Hiperglisemiyi Optimize Etmek İçin Glisemik İndeks (GI) veya Glisemik Yük (GL) ve Diyet Müdahaleleri: Bir İnceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7352659/

⭐️⭐️ Hiperglisemi (Hiper) https://www.diabetes.org.uk/about-diabetes/complications/hypers

⭐️⭐️ Glisemik Yük https://www.diabetes.co.uk/diet/glycemic-load.html#google_vignette

⭐️⭐️ 60+ gıda için glisemik indeks https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/glycemic-index-and-glycemic-load-for-100-foods

⭐️⭐️ Düşük glisemik indeksli diyetlerin metabolik etkileri https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2654909/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️