Vücudun Sessiz Algı Ağı

İçinde, farkında bile olmadan çalışan bir radar sistemi var: Ne zaman yürüdüğünü, ne zaman yorulduğunu, tehlike yaklaşınca neden gerginleştiğini düşünmeden anlarsın.
Bunun sebebi beş duyudan fazlasıdır.

Beynin, vücutla kurduğu bu gizli iletişim ağı üç temel duyuyla işler:
Propriyosepsiyon, interosepsiyon ve nörosepsiyon.

Ama bu kavramların bazı az bilinen yüzleri var ki, öğrendiğinizde vücudunuza bambaşka bir gözle bakmaya başlayacaksınız.

Propriyosepsiyon – Beynin İç GPS Sistemi

Daha önce duyduklarımızdan farklı olarak, propriyosepsiyon sadece kas-iskelet sistemiyle ilgili değil.

🔍 Gizli Bilgi 1: İç kulakla bağlantısı
Propriyosepsiyon, vestibüler sistemle (denge duyusu) yakından çalışır. İç kulaktaki “yarım daire kanalları”, başın hızını ve yönünü takip ederken, propriyoseptif geri bildirimle birlikte vücut koordinasyonu sağlar. Bu sistemler uyumlu çalışmazsa sersemlik ve denge bozuklukları ortaya çıkar.

🔍 Gizli Bilgi 2: Kör insanlar da “görerek” yürür
Doğuştan görme engelli bireyler, propriyosepsiyon sayesinde mekânda yönlerini bulabilirler. Beyin, kaslardan gelen verilerle çevre hakkında içsel haritalar çizer. Bu da onların çevreyle gözsüz ama vücut hafızasıyla etkileşmesini sağlar.

Interosepsiyon – Duyguların Doğduğu Yer

İç organlardan gelen sinyaller, düşündüğümüzden çok daha fazla şeyi etkiler.

🔍 Gizli Bilgi 1: “İç ses” aslında bir sinyal sistemidir
Karar verirken “içimde kötü bir his var” dememiz tesadüf değil. Kalp atışı, mide gerilimi, solunum hızı gibi interoseptif sinyaller, beyin tarafından “his”e çevrilir. Yani sezgisel kararlar aslında bedensel verilerin sessiz yankısıdır.

🔍 Gizli Bilgi 2: Interoseptik zekâ diye bir kavram var
Bazı insanlar iç sinyalleri daha net algılar. Bu kişilere yüksek interoseptik farkındalığa sahip bireyler denir. Bu yetenek, duygu düzenleme, stresle başa çıkma ve empati gibi sosyal becerilerle de doğrudan ilişkilidir.

🔍 Gizli Bilgi 3: Kalp ritmi + beyin senkronizasyonu
Kalp ritmi, beyin dalgalarıyla senkronize olabilir. Yani kalp daha yavaş attığında beyin daha sakin çalışır. Meditasyon ve derin nefes alma tekniklerinin etkisi işte bu interoseptif beyin-kalp senkronuna dayanır.

Nörosepsiyon – Bilinçsiz Güvenlik Tarayıcısı

Nörosepsiyon, çevresel ve sosyal ipuçlarını analiz ederek tehlikeyi sezen ama bunu bilincimize çıkarmadan bedenimizi savunmaya hazırlayan sistemdir.

🔍 Gizli Bilgi 1: Tehlikeyi sadece fiziksel olarak değil, sosyal olarak da algılar
Biri size bağırdığında, yüzünü buruşturduğunda ya da ses tonu tehditkâr olduğunda nörosepsiyon devreye girer. Bu durumda sempatik sinir sistemi (kaç-savaş) aktive olur ama siz “neden gerildim bilmiyorum” diyebilirsiniz.

🔍 Gizli Bilgi 2: Sessiz ortamlar güven sinyali verir
Nörosepsiyon, sadece tehdit değil, “güven” sinyalleri de algılar. Güvenli bir ses tonu, yavaş göz hareketleri, yumuşak yüz mimikleri—tüm bunlar parasempatik (rahatlatıcı) sinyaller üretir. O yüzden terapi odaları, yoga salonları veya rahatlatıcı müzikler işe yarar.

🔍 Gizli Bilgi 3: Travma sonrası nörosepsiyon bozulabilir
Geçmişte tehdit yaşamış biri, nöroseptif sistemini “hiperaktif” hale getirmiş olabilir. Bu kişiler için normal bir ses tonu bile tehdit algısı yaratabilir. PTSD (travma sonrası stres bozukluğu) olan kişilerde nörosepsiyon sürekli alarmdadır.

Bu Sistemler Birbirine Nasıl Yardımcı Olur?
  • Propriyosepsiyon → “Bedenim nerede?”
  • Interosepsiyon → “Bedenim ne durumda?”
  • Nörosepsiyon → “Bedenim güvende mi?”

Bu üç sistem, bir orkestranın farklı enstrümanları gibi çalışır. Biri bozulduğunda tüm beden algısı sarsılır.
Örneğin travma yaşamış biri (nörosepsiyon bozulmuş) hem bedenini hissedemez (propriyosepsiyon azalır) hem de iç sinyallerini doğru yorumlayamaz (interosepsiyon zayıflar).

Duyuların Ötesinde Bir Dünya

Vücudumuz, beyinle kurduğu bu üç gizli kanal sayesinde sadece yaşamaz — anlamlandırır, tepki verir, karar alır, iyileşir.
Görünmeyen ama yöneten bu sistemleri ne kadar iyi tanırsak, ruhsal ve fiziksel sağlığımıza o kadar sahip çıkarız.

Yani…
Bazen bedenin “sessiz dili”, sözlerden daha çok şey anlatır.
Dinlemeye değer.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Proprioseptif ve Vestibüler Duyu Sistemlerinin Harekete Göreli Katkısı: Moleküler Bilim Çağında Keşif Fırsatları https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7867206/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254615000058

⭐️⭐️ Mekanoreseptör https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/mechanoreceptor

⭐️⭐️ Sensörimotor Sistemi, Bölüm I: Fonksiyonel Eklem Stabilitesinin Fizyolojik Temeli. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC164311/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6191985/

⭐️⭐️ PNF Kavramının Temel Unsurları, Bir Eğitim Anlatısı https://www.scientificarchives.com/article/the-essential-elements-of-the-pnf-concept-an-educational-narrative

⭐️⭐️ Motor fonksiyonu iyileştirmede proprioseptif eğitimin etkinliği: sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4309156/

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde denge ve gücün geliştirilmesinde geleneksel ve güncel yaklaşımların karşılaştırılması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21510715/

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ Futbolda duruş kontrolüne uzmanlık ve görsel katkının etkisi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0838.2005.00502.x

⭐️⭐️ Spor veya günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteler ile dik duruştaki duruş bozukluğu arasındaki ilişkinin sistematik bir incelemesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23955562/

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.