28 Mart 2025

Beyin, Rastgeleliği Nasıl Güçlü Bir Hafızaya Dönüştürüyor?

Hiç dikkat ettiniz mi?

Gün içerisinde arka sesler – gürültüler genel olarak rahatsızlık verir. Öyle düşünür hissederiz.

Telefonla görüşürken arka plan sesler mesela…

Lakin o arka sesler – gürültüler bizler için gerçekten zararlı mı?

Gürültü bizi engelliyor mu?

Yoksa faydası da var mı? Bize yardımcı oluyor olabilir mi?

Sanırım içinize bir şüphe düşürdüm..!!

Yapılan araştırmaları ve sonuçlarını inceleyelim o zaman.

16 Ocak 2025 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi Bildirileri’nde (PNAS)  Columbia Engineering biyomedikal mühendisliğinde yardımcı doçent ve projenin baş araştırmacısı Nuttida Rungratsameetaweemana yaptığı ayrıntılı açıklamada;

Beyin aktivitesi rastgele, öngörülemeyen değişkenlikle doludur. “Buna rağmen beyin, hafıza ve karar verme gibi bilişsel süreçlerde mükemmeldir“ diyor. “Bunu nasıl yönetiyor? Gürültü engelliyor mu yoksa yardımcı oluyor mu?” dedi.

Araştırmada;

Beynin, belleğe dayanan hesaplamaları yapmak için rastgele uyaranların (dalgalamaların) aktivitesini kullanabileceğini buldular.

Araştırma ekibi;

Bu bulguların yalnızca beynin nasıl çalıştığına dair anlayışımızı derinleştirmekle kalmayıp, aynı zamanda daha akıllı, daha dayanıklı teknolojiler geliştirmek için kullanılabileceğini söylüyor.

EK BİLGİ: Boltzmann beyni, kaos halinde rastgele dalgalanmalar sonucu ortaya çıkan ve farkındalığa erişmiş bir varlık hipotezidir. Bu hipotez bilinen evrenin rastgele dalgalanma sonucu yükseldiği düşüncesini öne süren fizikçi Ludwig Boltzmann’a ithafen adlandırılmıştır.

Bilgisayarlarda da Durum Aynı

Yapay zeka sistemleri, sinir ağlarından oluşan kompleks olan beyni taklit ederler. Aktif halde verilen bir görevi yerine getirmeyi öğrenirken rastgele uyaran – dalgalanma verilmesi performansını arttırabileceği ileri sürülmüş lakin bu araştırma nispeten basit sinir ağları üzerinde yürütüldüğü için bu etkinin gerçek hayatta ne kadar doğru rol oynayabileceği sorusunu gündeme getirmiştir.

Yeni çalışmada Rungratsameetaweemana ve meslektaşları;

Sırasıyla beyindeki genel aktiviteyi artıran ve baskılayan uyarıcı ve engelleyici nöronları taklit eden modüller içeren, biyolojik olarak daha makul sinir ağları geliştirdiler.

“Bu araştırma, Columbia Engineering tarafından desteklenen Systems Intelligence Laboratory tarafından sağlanan yüksek hesaplama kaynaklarına dayanıyordu” diyor.

“Bu hesaplama yetenekleri, karmaşık sinirsel dinamikleri benzeri görülmemiş bir ayrıntıyla keşfetmemizi sağladı.“

Ver Coşkuyu – Yap Gürültüyü – Her şey Beynin İçin

Araştırmacılar;

Eğitimleri sırasında bu sistemlere rastgele gürültü dahil ettiklerinde, “Genellikle üstesinden gelinmesi gereken bir zorluk olarak düşünülen rastgele gürültünün, aslında beynin hafıza gibi kritik hesaplamaları nasıl gerçekleştirdiği açısından önemli olabileceğini keşfettik”

diyor.

Özellikle,

Gürültünün diğer nöronlarla inhibitör nöron bağlantılarının zayıflaması için gereken süreyi artırdığı görülmektedir.

Bu yavaşlama etkisi, anılarla ilgili nöral aktivite örüntülerini stabilize ederek, bunların zaman içinde kalıcı olmasına yardımcı olur.

Rungratsameetaweemana;

“Beyniniz gürültüyü engellemez, onunla birlikte çalışır, hafızanızı dengelemek için rastgeleliği entegre eder” – “Benim için bu proje karmaşıklığın güzelliğini vurguluyor ve rastgele görünen şeylerin bile doğada anlamlı bir rolü olduğunu gösteriyor.” diyor.

New York Üniversitesi Sinir Bilimi Merkezi ve New York’taki Flatiron Enstitüsü’ndeki Hesaplamalı Sinir Bilimi Merkezi’nde yardımcı doçent olan ve bu araştırmaya katılmayan Alex Williams,

“Beyindeki rastgele gürültünün hafızayı zayıflattığı yönündeki geleneksel görüşün aksine, bu çalışma bu tür dalgalanmaların aslında hafızanın sağlamlığını artırabileceğini ortaya koyuyor” diyor.

Bu çalışma, (hesaplamalı modellerin bize)

”Anılarımızı yıllarca hatta on yıllarca nasıl saklarız?

Anılarımız ne kadar güvenilir olabilir?

Rastgelelik gibi nöronların doğal özelliklerini hafıza performansını artırmak için kullanabilir miyiz?’

gibi uzun süredir devam eden bilimsel sorulara karşı sezgisel olmayan iç görüler sağlayabileceğinin harika bir örneğidir.”

Sonraki adımlar

Rungratsameetaweemana,

Bu yeni bulgular, gerçek dünyadaki belirsizlikle başa çıkmak için daha uyumlu ve daha donanımlı yapay zeka sistemlerinin tasarımına ilham verebilir. Bunlara dinamik ortamlarda çalışan robotlar veya hasta verilerindeki ince, uzun vadeli değişiklikleri izleyen sağlık hizmeti araçları dahil olabilir, diyor

Rungratsameetaweemana,

Bu çalışmanın sonuçları ile bilim dünyası beyin değişkenliğinin hem sağlık hem de Alzheimer, şizofreni ve dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi hastalıklarda insan bilişinde oynayabileceği rolü anlamalarına yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Kendisi ve meslektaşları ayrıca gürültünün dikkat, karar verme veya karmaşık duyusal girdileri bütünleştirme gibi hafızanın ötesindeki bilişsel görevlerde oynayabileceği rolü de araştırmak istiyorlar. “Bu işlevler, hafızaya çok benzer şekilde, beynin içsel değişkenlik içinde bilgiyi sabitleme ve işleme yeteneğine dayanır” diye açıklıyor.

Ayrıca bu bulgular, beyin aktivitesiyle etkileşime girmek için dikkatlice kontrol edilen sinyalleri kullanan nörostimülasyon ve nöromodülasyon tekniklerinin iyileştirilmesine de yardımcı olabilir .

Sonuç

Bu araştırma sonrası, bilişsel bozukluğu olan hastaların hafızalarının güçlenmesini geliştirebilecek sinyallerin beynin rutin çalışması sırasındaki değişkenliği ile uyum içerisinde çalışabileceği ve bunun geliştirilebileceğini görmek geleceğimize ışık tutuyor.

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Rastgele gürültü, sağlam çalışma belleği hesaplaması için önemli olan yavaş heterojen sinaptik dinamikleri teşvik eder https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2316745122

⭐️⭐️ İnsan serebral organoidleri ve bilinç: iki ucu keskin bir kılıç https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7723930/

⭐️⭐️ Özellik Tabanlı Görsel Kısa Süreli Bellek Yaygın Olarak Dağıtılmıştır ve Hiyerarşik Olarak Organize Edilmiştir https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29909999/

⭐️⭐️ İnsan gelişimi: Mini beyin teknolojisindeki ilerlemeler https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28470206/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni28 Mart 2025
23 Mart 2025

Saf Sızma Zeytinyağı – Alzheimer

Yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, zeytinyağı Alzheimer’a ve beyin fonksiyonlarındaki yavaşlamaya karşı faydalı – etkili olduğu bulundu.

Araştırmacılar saf sızma zeytinyağının;

  • Hafızayı güçlendirdiğini,
  • Öğrenme kabiliyetinin arttığını,
  • Alzheimer hastalığına sebep olan beyindeki amiloid-beta plak oluşumunu ve nörofibriler yumakları azalttığını buldular.

1. Çalışmayı İnceleyelim

Araştırmada;

Araştırmacılar fareleri 2 gruba ayırmışlar.

1. grup farelerin rutin gıdalarına saf-sızma zeytinyağı eklenmiş,

2. grup farelere 1. gruptakilerle aynı rutin gıdalar verilmiş lakin takviye yapılmamış.(saf-sızma zeytinyağı eklenmemiş)

bu beslenme tarzı devam ederken 9. ayda ve 12. ayda her iki gruba da fareler üzerine yapılan rutin değerlendirmeler yapılmış.

1. grup farelerin (zeytinyağı takviyesi alan) hafızalarının ve öğrenme kabiliyetlerinin geliştiği,

2. grup farelerin (zeytinyağı takviyesi almayan) hafızalarının ve öğrenme kabiliyetlerinde herhangi bir değişiklik olmadı görülmüş.

Bu çalışmanın yorum bölümünde; beyinde oluşan enflamasyonun azalmasında, otofajiyi (hasarlı hücrelerin kontrollü olarak yok edimesini) aktive etmede zeytinyağının önemli bir etkisinin olduğu sonucuna varılmış.

2. Çalışmayı İnceleyelim

Araştırmada;

İtalyada 8 ayrı belediye sınırlarında yaşayan ve yaşları 65 ila 84 yaşları arasında olan 5632 kişiden oluşan bir örneklem grubu incelemeye alınmış.

Akdeniz diyeti (zeytinyağı içeren) ile beslenen örneklem grubu 15 ay boyunca takip edilmiş.

Takip sonunda yapılan değerlendirmede;

Yüksek Bitkisel Kaynaklı Tekli Doymamış Yağ Asitleri (MUFA) – Zeytinyağı alımının bilişsel gerilemeye karşı koruyucu bir etkiye sahip olduğu sonucuna varılmış.

Sonuç

Saf Sızma Zeytinyağı Hafızayı Güçlendiriyor ve Alzheimer Hastalığına Karşı Koruyor

Saf-sızma zeytinyağı,

Otofajiyi aktive ettiğini bilmek önemli bir bilgidir. Çünkü bu yazını konusu Alzheimer’ın başlangıcına sebep olabilen amiloid ve fosforilli tau protein birikmesinin otofajinin artması ile azaltılabilmesi çok ciddi bir başlangıçtır.

Otofaji aktivitesinin doğru kullanılması ile başta kanser olmak üzere günümüzde çözüm bekleyen. bir çok hastalığın daha başlamadan önüne geçilebilmesi mümkün olacak.

Alzheimer Hastalığı Nedir?

Alzheimer, kronik nörodejeneratif bir hastalıktır.

Nörofibriler yumaklar (neurofibrillary tangles – NFTs), Alzheimer hastalığının ana biyolojik belirteçlerinden biridir ve hiperfosforile tau protein birikimleridir.

Demans yani bunamanın en yaygın nedenidir. Halen Alzheimer hastalığının nedenine yönelik kesin bir tedavisi yoktur. Mevcut tedaviler şimdilik sadece belirtileri hafifletmeye yönelik etki göstermektedir.

Alzheimer hastalığında çalışmaların genelinde hastalıktan korunma ve hastalığın neden olduğu zihinsel bozukluklar, kişilik değişmesi, unutkanlık ve ilerleyici hafıza kaybının giderilmesi hedef alınmaktadır.

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Alzheimer Hastalığında Sızma Zeytinyağı: Hücresel, Hayvansal ve Klinik Çalışmaların Kapsamlı Bir İncelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10856527/

⭐️⭐️ Zeytinyağının Alzheimer’a karşı gizli silahı: fenolik bileşikler https://www.news-medical.net/news/20240212/Olive-oils-secret-weapon-against-Alzheimers-phenolic-compounds.aspx

⭐️⭐️ Zeytinyağı Tüketimi ve Diyet Kalitesi ve Demansla İlgili Ölüm Riski https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2818362

⭐️⭐️ Alzheimer hastalığında kullanılan bazı ümit verici tıbbi bitkiler: etnofarmakolojik bir bakış açısı https://link.springer.com/article/10.1007/s42452-024-05811-7

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni23 Mart 2025
3 Ocak 2025

Alzheimer ve Bitkilerin Şahı Kekik

Kekik insan sağlığına yararı düşünüldüğünde Timol, karvakrol, Borneol etken maddeleri ile çok değerli bir bitkidir. O sebeple bitkilerin şahı diyebiliriz.

Yazının içerisinde kullanım miktar ve şeklini de okuyacaksınız…

Ülkemizde 5 cins ve 11 tür kekik mevcuttur. Yazının en sonunda tarihte kekik bölümünden sonra hepsi hakkında bilgi mevcuttur.

Market raflarında genel olarak Sater türü – Adi kekik bulabilirsiniz. Etken maddeler çok düşüktür.

İzmirli olarak gururla yazıyorum. İzmir Kekiği – Bilya Kekiği – TÜRK Kekiği kalitelidir. Etken maddeler yüksektir.

En kaliteli kekik Alanya Kekiği – Mercanköşk – Beyaz Kekik – Tatlı Kekik Etken maddeler yüksektir.

Alzheimer – Kekik – Karvakrol – Timol

Alzheimer, beyinde amiloid protein birikimi ile plaklarla kaplanması ve tau protein bükülmüş lifleri düğümler oluşturarak nöronların işlevlerini yitirmeleri sonucu; öğrenme ve hafıza kaybı ile başlayan zamanla hareket bozukluğu ile seyrederek ölüme yol açan bir hastalıktır.

Alzheimer‘ın altında yatan moleküler mekanizmalar hala belirsizliğini korumaktadır. Şu anda, Alzheimer gelişimiyle bağlantılı en güçlü hipotezlerden biri, amiloid öncü proteinin (APP) β ve γ-sekretazlar tarafından uygunsuz şekilde işlenmesiyle üretilen Aβ 42 peptidlerinin anormal birikimidir.

Alzheimer Nedenleri
  • Ağır metaller (Özellikle Alüminyum…)
  • Toksinler
  • Enfeksiyöz ajanlar
  • Pestisitler
  • Serbest radikaller
  • Aşırı geçirgen bağırsaklar
  • Kimyasal gazlar
  • Baş yaralanması
  • Yetersiz beslenme
  • Radyasyon gibi bir çok sebep gösterilmektedir.

Vücudun dış etkenlere karşı kendini savunma – korunma yöntemleri ve sistemleri mevcut.

Beyinde de amiloid plak oluşumuna karşı mücadele eden ve dolayısı ile nöron kaybını önleyen sistemimiz de bulunuyor.

Bu sistemin yönetimini Proten Kinaz C yapıyor.

İşin inceliği de burada eğer bir şekilde Proten Kinaz C aktivasyonunu sağlayabilir ve arttırabilirsek, Alzheimer ‘ın etkilerini durdurabilir hatta oluşmuş etkileri geriletebiliriz.

Protein kinaz C (PKC); hücre sinyalizasyonunda rol oynayan ve çoğalma, farklılaşma, apoptoz ve anjiyogeneze yol açan bir serin / treonin kinaz ailesini ifade eder. Fonksiyon kaybı ve mutasyonları genellikle kanserle ilişkilendirilir.

Kasım 2022 dee Nature Tıp dergisinde yayınlanan bir araştırmanın ”Alzheimer hastalığıyla ilişkili protein kinaz Cα varyantının artan aktivitesi, bir fare modelinde bilişsel gerilemeye neden oluyor” adlı makalesini incelediğimizde;

Bir grup deney faresi alınıyor, Alzheimer olmaları sağlanıyor ve devamında onarıcı olan Proten Kinaz C (PKC) aktivitesi bloke ediliyor.

Farelerin hafızalarının gerilemesi, öğrenme güçlüğü yaşamaları testlerle belirleniyor. Alzheimer durumunda oldukları netleştiriliyor.

Ardından fareler birbirinin aynı olacak şekilde iki gruba ayrılıyor:

Birinci gruba, Timol ve Karvakrol veriliyor.

İkinci gruba herhangi bir müdahale yapılmıyor.

Her iki grupta yer alan fareler bir süre sonra ayrı ayrı Morris Su Labirentinde test ediliyorlar.

Testi tamamlanan farelerin beyinleri incelemeye alınıyor. (hipokampus’leri diseke ediliyor.)

Hipokampus, beynin medial temporal lobunda yer alan, hafıza ve yön bulmada önemli rolü olan bölge.

Morris su labirenti, mekansal hafıza ve öğrenmeyi incelemek için yaygın olarak kullanılır. Hayvanlar, toz yağsız süt veya toksik olmayan tempera boya ile opak olarak boyanmış bir su havuzuna yerleştirilir ve burada gizli bir kaçış platformuna yüzmeleri gerekir. Opak suda oldukları için hayvanlar platformu göremez ve kaçış yolunu bulmak için kokuya güvenemezler. Bunun yerine, harici/ekstra labirent ipuçlarına güvenmek zorundadırlar. Hayvanlar göreve daha aşina hale geldikçe, platformu daha hızlı bulabilirler. 

Elde edilen sonuç:

Timol ve Karvakrol verilen fare grubunun Morris Su Labirenti testine göre hafıza ve öğrenmelerinin iyileştiği, beyinleri incelendiğinde de Proten Kinaz C (PKC) ın tekrar yüksek oranda aktive olduğu tespit ediliyor.

Diğer kontrol grubunda ise hafıza ve öğrenmenin gerilemeye devam ettiği görülüyor.

Benzer nitelikle tekrarlayan çalışmalarda da aynı sonuçların alındığını bildiriyorlar.

Timol ve Karvakrol Kekiğin Etken Maddeleridir

Timol ve Karvakrol (Kekik) Alzheimer hastalarında nöronal iyileşmeyi ve dolayısı ile hafıza ve öğrenme fonksiyonlarını olumlu yönde düzeltmektedir.

Gelelim işin can alıcı kısmına.

”Ben bu bilgilerle ne yapacağım ki… Kekiği nasıl kullanacağımı söyle yeter diyenler” için tarifi vereyim.

Kekiğin Alzheimer (Hafıza ve Öğrenme) Hastalığı Tedavisinde Kullanımı

Bir başka esansiyel yağın (Zeytinyağı) 100 ml sinin (Yüz Mililitre) içine 2 (iki) damla (öncelikle Alanya olmazsa da İzmir) kekik yağı damlatın.

Bu karışımı ağzı kapaklı bir kavanoza koyun. Çünkü timol uçucudur.

Günlük tüketimi 2 (İki) tatlı kaşığıdır. Tercihen aç olarak için. Miktarda fazlaya kaçmayın.

Hekiminize danışmadan onayını almadan kullanmayın.

Tarihte Kekik

Kekik, antikçağlarda, asaletin, cesaretin ve zenginliğin simgesi olan bir bitkidir.

Haçlı seferleri zamanına kadar savaşa giden askerlere kekik kokan ve kekik motifli armağanlar vermek, tapınaklarda, kekik yakarak tütsüleme yapmak hep bu inanıştan kaynaklanmıştır.

Antik Yunan’da güzel kokusu nedeniyle tapınaklarda tütsü, insanlarda asabiyet giderici ve evlerde böcekleri savan bir fumigant olarak, Antik Mısır’da ise mikrop öldürücü ve koruyucu özelliklerinden yararlanılarak mumya yapımında kullanıldığı, Mezopotamya Uygarlığı dönemine ait tabletlerdeki reçetelerde yer aldığı görülmektedir.

Sağlık alanında kullanımı ise M.S. 1. yüzyıldan itibaren başlamış, kekik yağı ağız hijyeni için gargara suyu ve yaralar için antiseptik, şarapla karışımı çocuklarda öksürük, çay olarak grip ve yaşlılarda zihinsel sağlık, kekikle doldurulmuş yastık melankoli tedavisinde kullanılmıştır.

Eski Yunan ve Roma’da alkollü içeceklerin ve peynirin tatlandırılması için kullanılırken, Avrupa’da evlerde tütsüsü yapılarak evin havasının temizlendiği ve bedenlerin bu bitkiyle sıvanarak veba-cüzzam gibi bulaşıcı hastalıklara karşı koruma sağlandığı bilinmektedir.

Orta Çağ Avrupası’nda ve İngiltere’sinde sindirim problemlerinden romatizmaya ve menstrual şikâyetlere kadar her şeyi iyileştirmek için kullanılırdı.

1. Dünya Savaşı’na kadar kekik yağı, muharebe alanı antiseptiği olarak kullanılmıştır.

Türkiyede Kekik Çeşitleri

Lamiaceae familyasının en önemli bitkilerinden olan kekik bitkisine ait Türkiye’de Thymus, Origanum, Satureja, Tymbra ve Coridothymus isimli 5 cins ve 11 tür bulunmaktadır.

1. Origanum syriacum var. bevanii (Suriye Kekiği, Dağ Kekiği, İsrail Kekiği)

Güneybatı Akdeniz ve Güney Doğu Anadolu’da (İçel, Hatay, Kahramanmaraş ve Amanoslar) doğal olarak yetişmektedir.

Uçucu yağı karvakrol, cis-sabinne hydrate, γ-terpinen ve thymol ce zengindir.

2. Origanum onites (İzmir Kekiği, Bilyalı Kekik, Türk Kekiği)

Avrupa’da bilinen ismi ile “Turkish Oregano” Ege ve Batı Akdeniz (Balıkesir, İzmir, Aydın, Muğla, Antalya) kıyıları boyunca yaygın olarak yetişmektedir.

Bu tür ülkemiz kekik ihracatında en büyük paya (yaklaşık % 80) sahiptir.

Uçucu yağı karvakrol, timol ve α-terpinen’ce zengindir.

3. Origanum vulgare subsp. hirtum (İstanbul Kekiği)

Marmara ve Ege bölgesinde (Bursa, Balıkesir, Çanakkale, İzmir, Aydın, Muğla) yetişmektedir.

Uçucu yağında karvakrol, timol ve linalool, β-caryophyllene, γ-terpinene, pcymene ve myrcene bulunur.

4. Origanum minutiflorum (Sütçüler Kekiği, Yayla Kekiği, Toka Kekiği)

Antalya (Saklıkent) ve Isparta yakınlarında Toros dağlarında yetişen endemik bir türdür.

Uçucu yağ Karvakrolce zengin olup, timol, terpinen ve p-simen içerir.

5. Origanum majorana (Sweet marjoram, Alanya Kekiği, Mercanköşk, Tatlı Kekik, Beyaz Kekik)

Ülkemizin batı (Trakya, Marmara, Ege ve Akdeniz) bölgelerinde kuru çayırlarda, kayalık ve kuru ormanlarda sık rastlanır.

Karvakrol, terpinen-4-ol, trans-sabinen hydrate, cis-sabinen hydrate ve linalool’ce zengindir.

6. Satureja hortensis L (süpürge kekiği, çibriska)

Ülkemizde hemen hemen tüm bölgelerde yayılış gösteren, drog olarak da kullanılabilir.

Karvakrol, pcymene, α-terpinen, myrcene ve α-phellandrene’ce zengindir.

7. Satureja spicigera (Trabzon kekiği)

Karadeniz Bölgesi’nde (Artvin, Giresun, Rize, Samsun, Tokat ve Trabzon) yayılış göstermektedir.

Satureja spicigera türü timol veya karvakrol tipinde olabilmektedir.

Karvakrol, timol, γ-terpinene ve p- cymene ve methyl karvakrol’ce zengindir.

8. Thymus x citriodorus (synonym T. fragrantissimus, T. serpyllum citratus ve T. serpyllum citriodorum)

Thymus citriodorus’un, T. pulegioides ve T. vulgaris’in melezi olduğu bildirilmektedir.

9. Thymus vulgaris (adi kekik, yaygın kekik, büyük kekik, sater)

Türkiye’de doğal yayılış göstermeyen bu tür iyi bir antifungal ve antiseptik özelliğine sahiptir.

Timol, p-cymene, γterpinene, carvacrol, β-caryophyllene ve α –terpinen mevcuttur.

10. Thymbra spicata (Karakekik, Karabaşkekik, Sivrikekik)

Trakya, Akdeniz sahilleri, Ege ile Batı ve Güneydoğu Anadolu’da yaygın olan bir türdür.

Yüksek miktardaki karvakrolün antiseptik etkisi nedeniyle baharat ve çayın yanı sıra ilaç olarak da yararlanılır.

11. Coridothymus capitatus (İspanyol Kekiği)

Akdeniz bölgesinin (İspanya, Yunanistan ve Türkiye’de Batı ve Güney Anadolu’da, Aydın, Balıkesir, Çanakkale, İzmir, Muğla illerinde) endemik bir türüdür

Uçucu yağının bileşenlerinin sahip olduğu antibakteriyel etki sebebiyle patatesin depolanmasında olumlu etkisinin bulunduğu belirtilmiştir. Karvakrol yüksektir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Alzheimer hastalığıyla ilişkili protein kinaz Cα varyantının artan aktivitesi, bir fare modelinde bilişsel gerilemeye neden oluyor https://www.nature.com/articles/s41467-022-34679-7

⭐️⭐️ Morris Su Labirenti Deneyi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2872979/

⭐️⭐️ Arallık 2024 – PRKCD protein kinaz C delta [ Homo sapiens (insan) ] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/5580

⭐️⭐️ Nörodejeneratif Hastalık İlerlemesi Sırasında Protein Kinaz C İzozimleri ve Otofaji https://www.mdpi.com/2073-4409/9/3/553https://www.mdpi.com/2073-4409/9/3/553

⭐️⭐️ Karvakrol – Kekik – Çörek Otu https://tetkik.com.tr/2024/11/01/karvakrol/https://tetkik.com.tr/2024/11/01/karvakrol/

⭐️⭐️ Kekik ve Haşimato https://tetkik.com.tr/2024/10/06/kekik-ve-hasimato/

 ⭐️⭐️ Karvakrol ve insan sağlığı: Kapsamlı bir inceleme https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29744941/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni3 Ocak 2025
İş Sağlığı ve Güvenliği Çözümlerimizle Tanışın
Bilgi almak için Hizmet Talep Formumuzu doldurun, size ulaşalım.
Teklif Al