Bijon

Görünen Vidaların, Hayata Görülmeyen Bağları

Bir aracın hareketi; mühendislik, metal, yakıt ve insan etkileşiminin mükemmel bir uyumla birleşmesidir. Ancak bazen bu denklemi en küçük parçalardan biri bozar: bijonlar. Tekerleği taşıyan bu dört ya da beş vida, gözden kaçtığında yalnızca bir mekanik soruna değil, ölümlü kazalara kadar uzanan bir felakete dönüşebilir.

İşletmelerin envanterindeki araçlar, sadece taşıma aracı değil; içinde çalışan, yolcu, sürücü gibi pek çok canı barındıran mobil platformlardır. Bu yüzden bijonların uygun torkla sıkılması sadece teknik bir görev değil, aynı zamanda insan hayatını koruma sorumluluğudur.

Torklama işlemi doğru yapılmadığında ya da atlandığında, hızla seyreden bir aracın tekerleği yerinden çıkabilir. Bu basit gibi görünen ihmal, işletme için prestij ve maliyet kaybına, bir aile için ise geri dönülmez acılara neden olabilir.

İşletmelere ait tüm araçların – ister binek, ister hafif ya da ağır ticari olsun – tekerlek bijonlarının (lastiği sabitleyen vidaların) torklanması hem araç güvenliği hem de insan hayatı açısından kritik öneme sahiptir.

Bu konu, araç bakımının sadece teknik değil, aynı zamanda iş güvenliği kapsamına da giren bir alandır. Vurgulamaya çalıştığım, bijon torklamanın yalnızca bir atölye görevi değil, önleyici bir iş güvenliği pratiği olduğunu hatırlatmaktır.

Aşağıda bu konuyu teknik ve anlaşılır şekilde detaylı olarak açıklayalım:

🔧 🔧 🔧

Neden Torklama Gerekir?

Bijon vidalarının torklanması, lastiğin tekerleğe uygun kuvvetle sabitlenmesini sağlar.

• Aşırı sıkma ➜ Vida/çelik jant zarar görebilir, hatta bijon kopabilir.
• Eksik sıkma ➜ Lastik gevşeyebilir, hareket halindeyken çıkabilir.

Her iki durum da işletmelerde hem araç devrilmelerine, hem de ölümlü trafik kazalarına sebep olabilir.

⚠️ Bu nedenle, her lastik değişiminden sonra ve periyodik olarak bijonlara tork uygulanması, bir iş sağlığı ve güvenliği tedbiridir.

🔩 🔩 🔩

Tork Değeri Nedir? Nasıl Belirlenir?

Her aracın üretici firması tarafından önerilen bijon sıkma tork değeri (Nm – Newton metre) vardır. Bu değer:

• Araç servis kitapçığında
• Araç üreticisinin teknik dökümanlarında
  bulunur.

Örnek tork değerleri:

Araç Türü	Bijon Tork Değeri (Yaklaşık)
Binek otomobil	90 – 120 Nm
Hafif ticari	120 – 140 Nm
Kamyon/otobüs	450 – 650 Nm

⚙️ Torklama, özel “tork anahtarı” (torque wrench) ile yapılmalıdır. Darbeli hava tabancasıyla sıkılan bijonlar asla güvenli tork kabul edilmez.

🔄 🔄 🔄

Hangi Durumlarda Torklama Kesinlikle Yapılmalıdır?

İşletme bünyesindeki araçların aşağıdaki durumlarında mutlaka tork uygulanmalıdır:

1. Yeni lastik değişiminden sonra (özellikle yedek lastik takıldığında)
2. Lastik rotasyonu (mevsimlik değişim)
3. Araç bakımı sırasında tekerlek söküldüyse
4. Araca yeni jant takıldıysa
5. Yeni alınan araçlarda teslim alındıktan sonra ilk sürüşten sonra
6. Araç yolda zıpladıysa / yüksek titreşim aldıysa

⏰ ⏰ ⏰

Torklama Ne Zaman Tekrar Edilmelidir?

İlk torklama: Lastik takıldıktan hemen sonra yapılmalıdır.

🛠️ 🛠️ 🛠️

Torklama Nasıl Yapılmalıdır?

📌 📌 📌

Uygun Olmayan Durumlarda Oluşabilecek Riskler

Durum	Olası Riskler
Yetersiz tork	Lastik çıkabilir, araç devrilebilir, ölümlü kazalar olabilir
Aşırı tork	Bijon, jant ya da göbek kırılabilir, fren sistemi zarar görebilir
Kalibre edilmemiş anahtar	Yanlış tork ölçümü ➜ sahte güvenlik duygusu
Periyodik kontrol eksikliği	Zamanla gevşeme ➜ titreşim, bijon kopması, sürüş esnasında teker kaybı

📘 📘 📘

İş Güvenliği Uzmanları İçin Öneriler

• Tork kontrolü bakım formuna eklensin.
• Araç kullanıcılarına bijon gevşemesi belirtileri anlatılsın (titreşim, çatırtı vs.).
• İşletme araç bakım prosedürüne “bijon tork protokolü” dahil edilsin.
• Bakım personeline yılda en az 1 defa bijon torklama eğitimi verilsin.
• Tork anahtarlarının kalibrasyon takibi yapılmalı (her yıl önerilir).

Tekerin Emniyeti, Hayatın Emniyetidir

İş kazalarının çoğu, “önemsiz görünen” ayrıntıların zamanında dikkate alınmamasından kaynaklanır. Bijon torklaması da bu ayrıntılardan biridir. İşletmeler için bu işlem; sadece bir sıkma değil, hayatla mekanik arasında kurulan güvenlik köprüsüdür.

Lastik bijonlarının doğru torkla sıkılması, işletmelerde görünmeyen ama hayati öneme sahip bir iş güvenliği uygulamasıdır.

• Gereksiz gibi görünen birkaç Newton-metrelik eksiklik, bir aracı tekerleksiz bırakabilir.
• Gereğinden fazla tork ise ciddi mekanik hasarlarla sonuçlanabilir.

Bu yüzden her araç bakımında, her lastik değişiminde, her kontrol listesinde tork anahtarının sesini duymak; aslında kazaların, ölümlerin, maddi kayıpların önüne geçen sessiz bir güvenlik önlemidir.

Unutulmamalı ki; bir aracın yolu, güvenle başlar.
Ve bu güven, bijon torkuyla sıkılaştırılır.

Unutmayın: Tork doğruysa, güvenlik yerindedir.
İş güvenliği uzmanları olarak bu küçük ayrıntıyı göz ardı etmek büyük bedellere yol açabilir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

⭐️⭐️⭐️⭐️