28 Haziran 2025

Baharatın İçindeki Sessiz Terapi

Bir düşünün
Bir çiçek var.
Sadece birkaç telinden koca bir tencere yemek sarıya boyanabiliyor.

Binlerce yıldır mutfaklarda…
Pahalı, narin, altın renkli bir baharat olarak bilinir safran.
Ama asıl bomba şu:

O çiçeğin sadece rengi değil, morali de değiştirdiği ortaya çıktı.

Evet, yanlış okumadınız…
Safran, tarih boyunca sadece kralların sofralarını değil,
insanların ruh halini de değiştirmiş olabilir.

🔍 🔍 🔍

Melankoliye Karşı Safran

Safran (Crocus sativus), dünya üzerindeki en pahalı bitkisel ürünlerden biridir.
1 kilogramı için yaklaşık 150.000 çiçeğe ihtiyaç vardır.
Ama bu zarif çiçek, yalnızca gurme sofraların değil, tarihin ilk “bitkisel antidepresanlarından biri” olma özelliğini de taşır.

Antik Persler, safranı “içsel gökyüzü bulutlandığında” kullanırdı.
Yani depresyon için.
Hipokrat bile onu “huzur verici” olarak tanımlamış.

Ve şimdi?
2020’lerde yapılan modern bilimsel çalışmalarda şu soruluyor:

“Gerçekten de safran, doğal bir antidepresan olabilir mi?”

Cevap:
Evet… Hem de ilaçlarla boy ölçüşecek kadar!

Ve bu sadece alternatif tıp efsanesi değil – Bilim de bu konuda konuşmaya başladı.

🧠 🧠 🧠

Serotonin Sistemine Baharatlı Dokunuş

Modern bilim, safranın içindeki şu iki bileşeni yakın markaja aldı:

  • Crocin
  • Safranal

Bu iki kahraman, beyin hücrelerinin serotonin gibi “mutluluk kimyasallarını” nasıl kullandığını etkileyebiliyor.

Crocin, safrana o parlak sarı-turuncu rengini verir. Ve bu pigment, beynin limbik sistemine ulaştığında,
sadece görsel değil duygusal uyarım da yaratır.

Ayrıca:

  • Antioksidan etkisi ile beyin hücrelerini koruyor,
  • İnflamasyonu azaltıyor,
  • Bilişsel fonksiyonları destekliyor.

Yani?
Sakinleştiriyor, destekliyor, umut veriyor. Doğrudan ruh halini düzenleyebiliyorlar.

📚 📚 📚

Bilim Ne Diyor?

2005 yılında İran’da, çift kör, plasebo kontrollü, hakemli bir bilimsel araştırmada;
safranın etkisi, 6 hafta sonunda klasik antidepresanla neredeyse eşdeğer bulundu.
Üstelik yan etkileri çok daha az!

👉 6 hafta boyunca günde 30 mg safran alan depresyon hastalarında,
👉 klasik antidepresan Fluoksetin (prozac) alanlarla aynı oranda iyileşme görüldü.

İran, Hindistan ve Avrupa’daki birçok üniversitenin yaptığı çalışmalar, safranın sadece depresyonda değil:

  • Anksiyete,
  • PMS (adet öncesi sendrom),
  • Uykusuzluk,
  • ve hatta cinsel isteksizlikte de etkili olabileceğini gösteriyor.
🧠 🧠 🧠

Safran ve Hafıza – Antidepresan Etki + Bilişsel Destek

İlginçtir ki, sadece depresyon değil, Alzheimer hastalığında da safran etkili bulunmuştur.
Bazı çalışmalar, erken evre Alzheimer hastalarında bilişsel gerilemeyi yavaşlattığını göstermiştir.

Bu da safranı, sadece “moral düzeltici” değil,
aynı zamanda bir zihin koruyucu olarak öne çıkarıyor.

🔸 🔸 🔸

Japonya’da safran “kurumsal tükenmişliğe” karşı öneriliyor

Bazı Japon iş yerlerinde, çalışanlara “sakinleştirici ikram” olarak safran çayı veriliyor.
Tükenmişlik ve depresyon belirtilerini azalttığı gözlenmiş.

👃 👃 👃

Koklayarak Mutluluk?

Safranın etkisi sadece ağız yoluyla alınarak değil. Aromaterapik kullanımı da son derece güçlü.

Bir çalışmada safran kokusu soluyan bireylerin (kortizol düzeylerini düşürmüş) stres düzeylerinde belirgin azalma görülmüş.
Yani bazı mutluluklar sadece bir nefes kadar yakın olabilir!

⚠️ ⚠️ ⚠️

Her Şey Altın Değil Şifa mı, Zehir mi?

Safran doğaldır, evet. lakiin doğal olan her şey zararsız değildir.

Günde 1 gramın üzerindeki dozlar, mide bulantısı, baş dönmesi yapabilir.
Yüksek dozda (örneğin 5 gram ve üzeri) kullanımı?
Toksik.

Alınan dozun artışı ile birlikte:

  • Mide bulantısı,
  • Rahim kasılmaları,
  • Düşük riski (gebelerde),
  • Hatta çok yüksek dozlarda ölüm bile riski taşıyabilir.


Safran, mucizevi olabilir ama ölçüsü kaçınca sihirli değnek değil siyanür etkisi yapar.

Unutmayın Her doğal şey masum değildir.

Güvenli dozu – Günde 15–30 mg arası, ama doktor onayı olmadan düzenli kullanmayın

🤯 🤯 🤯

Peki Neden Eczanede Değil de Baharatçıda?

  • Çünkü üretimi çok pahalı, işlenmesi zahmetli.
  • Çünkü patentlenebilir ve kar elde edilebilir değil.
  • Çünkü “baharatla depresyon geçer miymiş?” denilerek küçümseniyor.
  • Çünkü kutulanmış ürün kulanılmadığında alternatif adı ile tedavile küçümseniyor.
🧘 🧘 🧘

Ruh Haline Altın Dokunuş

Belki bir kapsül değil…
Belki bir çay.
Belki bir pirinç tenceresinde hafifçe yayılan sıcak, tatlımsı bir koku.
Ama içinde bin yıllık bir sakinlik var.

Ve evet,
Safran, ruhunuzu pilav gibi sarı yapmaz… lakin karanlıkta bir ışıltı bırakabilir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Makale Başlığı: Crocus sativus L. in the treatment of mild to moderate depression: a double-blind, randomized and placebo-controlled trial
Yazarlar: Shahin Akhondzadeh, Najaf Tahmacebi-Pour, Ahamad-Ali Noorbala, Homayoun Amini, Hassan Fallah-Pour, Amir-Hossein Jamshidi, Mousa Khani
Yayın: Phytotherapy Research, 2005; 19(2):148–151
DOI: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15852492/

Bu çalışmada, hafif ila orta şiddette depresyon tanısı almış 40 yetişkin hasta, 6 hafta boyunca günde 30 mg safran ekstresi veya plasebo alacak şekilde rastgele iki gruba ayrılmıştır. Sonuçlar, safran grubunun Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği’nde plasebo grubuna göre anlamlı bir iyileşme gösterdiğini ortaya koymuştur (p < 0.001). Ayrıca, her iki grup arasında gözlemlenen yan etkiler açısından anlamlı bir fark bulunmamıştır.

Bu çalışma, safranın hafif ve orta şiddette depresyon tedavisinde etkili olabileceğini ve daha geniş çaplı araştırmaların yapılmasının uygun olacağını önermektedir.

⭐️⭐️ Safranın Hafif-orta Şiddette Depresyon Tedavisindeki Etkisi

  • Başlık: Crocus sativus L. in the treatment of mild to moderate depression: a double-blind, randomized and placebo-controlled trial
  • Yazarlar: Akhondzadeh S, Tahmacebi-Pour N, Noorbala AA, Amini H, Fallah-Pour H, Jamshidi AH, Khani M
  • Yayın: Phytotherapy Research, 2005; 19(2):148–151
  • Özet: Bu çalışma, hafif ila orta şiddette depresyon tanısı almış 40 yetişkin hastayı 6 hafta boyunca günde 30 mg safran ekstresi veya plasebo alacak şekilde rastgele iki gruba ayırmıştır. Sonuçlar, safran grubunun Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği’nde plasebo grubuna göre anlamlı bir iyileşme gösterdiğini ortaya koymuştur (p < 0.001). Ayrıca, her iki grup arasında gözlemlenen yan etkiler açısından anlamlı bir fark bulunmamıştır.

⭐️⭐️ Safranın Anksiyete ve Depresyon Üzerindeki Etkileri

  • Başlık: A double-blind, randomized and placebo-controlled trial of Saffron (Crocus sativus L.) in the treatment of anxiety and depression
  • Yazarlar: Mazidi M, Shemshian M, Mousavi SH, Norouzy A, Kermani T, Moghiman T, Sadeghi A, Mokhber N, Ghayour-Mobarhan M, Ferns GA
  • Yayın: Journal of Complementary and Integrative Medicine, 2016; 13(2):195–199
  • Özet: Bu 12 haftalık çalışma, anksiyete ve depresyon tanısı almış 60 yetişkin hastayı günde iki kez 50 mg safran ekstresi veya plasebo alacak şekilde rastgele iki gruba ayırmıştır. Sonuçlar, safran grubunun Beck Depresyon Envanteri (BDI) ve Beck Anksiyete Envanteri (BAI) skorlarında plasebo grubuna göre anlamlı bir iyileşme gösterdiğini ortaya koymuştur (p < 0.001). Yan etkiler nadir görülmüştür.

⭐️⭐️ Safranın Majör Depresif Bozukluk Üzerindeki Etkisi: Meta-Analiz

  • Başlık: Saffron (Crocus sativus L.) and major depressive disorder: a meta-analysis of randomized clinical trials
  • Yazarlar: Hausenblas HA, Saha D, Dubyak PJ, Anton SD
  • Yayın: Journal of Integrative Medicine, 2013; 11(6):377–383
  • Özet: Bu meta-analiz, safranın majör depresif bozukluk tedavisindeki etkinliğini değerlendiren rastgele kontrollü klinik çalışmaları incelemiştir. Sonuçlar, safran takviyesinin depresyon semptomlarını azaltmada plaseboya göre anlamlı derecede daha etkili olduğunu ve bazı antidepresanlarla benzer etkilere sahip olduğunu göstermiştir.

⭐️⭐️ Safranın Depresyon ve Gıda İsteği Üzerindeki Etkileri

  • Başlık: A placebo controlled randomized clinical trial of Crocus sativus L. (saffron) on depression and food craving among overweight women with mild to moderate depression
  • Yazarlar: Akhondzadeh S, Mostafavi SA, Keshavarz SA, Mohammadi MR, Hosseini S, Eshraghian MR
  • Yayın: Journal of Clinical Pharmacy and Therapeutics, 2020; 45(1):134–143
  • Özet: Bu 12 haftalık çalışma, hafif ila orta şiddette depresyon tanısı almış ve fazla kilolu 73 kadını günde iki kez 15 mg safran ekstresi veya plasebo alacak şekilde rastgele iki gruba ayırmıştır. Sonuçlar, safran grubunun depresyon skorlarında plasebo grubuna göre anlamlı bir iyileşme gösterdiğini ortaya koymuştur (p = 0.007). Ancak, gıda isteği üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmamıştır.

⭐️⭐️ Safranın Gençlerde Anksiyete ve Depresyon Üzerindeki Etkileri

Özet: Bu 8 haftalık çalışma, hafif ila orta şiddette anksiyete veya depresyon semptomları olan 12-16 yaş arası gençleri günde iki kez 14 mg standartlaştırılmış safran ekstresi (affron®) veya plasebo alacak şekilde rastgele iki gruba ayırmıştır. Sonuçlar, safran grubunun anksiyete ve depresyon semptomlarında plasebo grubuna göre anlamlı bir iyileşme gösterdiğini ortaya koymuştur.

Başlık: affron®, a standardised extract from saffron (Crocus sativus L.) for the treatment of youth anxiety and depression: a randomised, double-blind, placebo-controlled study

Yazarlar: Lopresti AL, Smith SJ, Hood SD, Drummond PD

Yayın: Journal of Affective Disorders, 2018; 232:349–357

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni28 Haziran 2025
27 Mayıs 2025

Metilen Mavisinin Alzheimer Hastalığı Modelinde Bilişsel İşlevlere Etkisi

Referans:
Zhao, M., Liang, F., Xu, H., Yan, W., & Zhang, J. (2016). Methylene blue exerts a neuroprotective effect against traumatic brain injury by promoting autophagy and inhibiting microglial activation. Molecular Medicine Reports, 13(1), 13–20. https://doi.org/10.3892/mmr.2015.4551

📌 📌 📌

Amaç

Bu çalışma, metilen mavisinin (MM) travmatik beyin hasarı (TBI) sonrası nöroprotektif etkilerini ve bu etkilerin altında yatan mekanizmaları araştırmayı amaçlamıştır.

🧬 🧬 🧬

Yöntem

  • Hayvan Modeli: Yetişkin sıçanlarda kontrollü kortikal etki (CCI) yöntemiyle TBI modeli oluşturulmuştur.
  • Tedavi: TBI sonrası sıçanlara intraperitoneal olarak metilen mavisi (MM) (1 mg/kg) uygulanmıştır.
  • Değerlendirmeler:
    • Nörolojik işlevler modifiye nörolojik şiddet skoru (mNSS) ile değerlendirilmiştir.
    • Beyin dokusunda otopsi sonrası histopatolojik analizler yapılmıştır.
    • Otofaji ve mikroglial aktivasyon belirteçleri immunohistokimya ve Western blot ile incelenmiştir.

🔬 🔬 🔬

Bulgular

  • Nörolojik İyileşme: Metilen mavisi (MM) tedavisi, TBI sonrası nörolojik işlevlerde anlamlı iyileşme sağlamıştır.
  • Otofaji Aktivasyonu: MB, LC3-II/LC3-I oranını artırarak otofajiyi teşvik etmiştir.
  • Mikroglial Aktivasyonun Azalması: Metilen mavisi (MM), Iba-1 pozitif mikroglial hücrelerin sayısını azaltmıştır.
  • Apoptozun Azalması: Metilen mavisi (MM), beyin dokusunda nöronal apoptozu azaltmıştır.

🧠 🧠 🧠

Sonuç

Metilen mavisi (MM), TBI sonrası nöroprotektif etki göstererek nörolojik iyileşmeyi desteklemektedir. Bu etkiler, otofajinin teşviki ve mikroglial aktivasyonun inhibisyonu yoluyla gerçekleşmektedir.

Bu çalışma, metilen mavisinin travmatik beyin hasarı sonrası nöroprotektif etkilerini ve bu etkilerin altında yatan mekanizmaları ortaya koyarak, metilen mavisi’nin (MM) potansiyel terapötik kullanımını desteklemektedir.

Bu araştırma Spandidos Publications web sitesinden aynen alınmıştır.

Methylene blue exerts a neuroprotective effect against traumatic brain injury by promoting autophagy and inhibiting microglial activation https://www.spandidos-publications.com/10.3892/mmr.2015.4551

Authors: Mingfei Zhao, Feng Liang, Hangdi Xu, Wei Yan, Jianmin Zhang

Published online on: November 11, 2015     https://doi.org/10.3892/mmr.2015.4551

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

Ek Bilgi

Araştırmacıların kendi ülkelerinin Tıbbi Veritabanları mevcut olup ilgili konuda veya istediğiniz konularda Pubmed harici bilimsel yayın araştırması yapmak isteyenler için tavsiye ederim. Aşağıda ilgili web adreslerini ve özelliklerini bilgilerinize sunuyorum.

Saygılarımla…

🇨🇳 Çin Tıbbi Veritabanları

  1. CNKI (China National Knowledge Infrastructure)
    • Web: https://www.cnki.net
    • Kapsam: Çin’in en büyük akademik veri tabanıdır. Tıp, biyoloji, mühendislik, sosyal bilimler gibi tüm akademik alanlarda makaleler içerir.
    • Tıbbi Alt Dizini: China Academic Journal Full-text Database (医学期刊全文数据库)
    • Dili: Çince (bazı makalelerde İngilizce özet bulunabilir).
    • Not: Üniversite kütüphaneleri veya uluslararası erişim anlaşmaları üzerinden tam metin erişim mümkündür.
  2. Wanfang Data
    • Web: http://www.wanfangdata.com.cn
    • Kapsam: Çin Sağlık ve Tıp Bilimleri Akademisi’nin desteklediği, tıbbi dergilere özel güçlü bir veri tabanıdır.
    • Alt Dizini: Wanfang Med Online (万方医学网)
    • Dili: Çince (bazı İngilizce içerik mevcut).
  3. CQVIP (Chongqing VIP Information)
    • Web: http://www.cqvip.com
    • Kapsam: Çin’de yayımlanan tıbbi dergiler dahil olmak üzere akademik dergiler için önemli bir kaynaktır.
    • Dili: Çince

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla
Genel, Makaleler27 Mayıs 2025
23 Mart 2025

Saf Sızma Zeytinyağı – Alzheimer

Yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, zeytinyağı Alzheimer’a ve beyin fonksiyonlarındaki yavaşlamaya karşı faydalı – etkili olduğu bulundu.

Araştırmacılar saf sızma zeytinyağının;

  • Hafızayı güçlendirdiğini,
  • Öğrenme kabiliyetinin arttığını,
  • Alzheimer hastalığına sebep olan beyindeki amiloid-beta plak oluşumunu ve nörofibriler yumakları azalttığını buldular.

1. Çalışmayı İnceleyelim

Araştırmada;

Araştırmacılar fareleri 2 gruba ayırmışlar.

1. grup farelerin rutin gıdalarına saf-sızma zeytinyağı eklenmiş,

2. grup farelere 1. gruptakilerle aynı rutin gıdalar verilmiş lakin takviye yapılmamış.(saf-sızma zeytinyağı eklenmemiş)

bu beslenme tarzı devam ederken 9. ayda ve 12. ayda her iki gruba da fareler üzerine yapılan rutin değerlendirmeler yapılmış.

1. grup farelerin (zeytinyağı takviyesi alan) hafızalarının ve öğrenme kabiliyetlerinin geliştiği,

2. grup farelerin (zeytinyağı takviyesi almayan) hafızalarının ve öğrenme kabiliyetlerinde herhangi bir değişiklik olmadı görülmüş.

Bu çalışmanın yorum bölümünde; beyinde oluşan enflamasyonun azalmasında, otofajiyi (hasarlı hücrelerin kontrollü olarak yok edimesini) aktive etmede zeytinyağının önemli bir etkisinin olduğu sonucuna varılmış.

2. Çalışmayı İnceleyelim

Araştırmada;

İtalyada 8 ayrı belediye sınırlarında yaşayan ve yaşları 65 ila 84 yaşları arasında olan 5632 kişiden oluşan bir örneklem grubu incelemeye alınmış.

Akdeniz diyeti (zeytinyağı içeren) ile beslenen örneklem grubu 15 ay boyunca takip edilmiş.

Takip sonunda yapılan değerlendirmede;

Yüksek Bitkisel Kaynaklı Tekli Doymamış Yağ Asitleri (MUFA) – Zeytinyağı alımının bilişsel gerilemeye karşı koruyucu bir etkiye sahip olduğu sonucuna varılmış.

Sonuç

Saf Sızma Zeytinyağı Hafızayı Güçlendiriyor ve Alzheimer Hastalığına Karşı Koruyor

Saf-sızma zeytinyağı,

Otofajiyi aktive ettiğini bilmek önemli bir bilgidir. Çünkü bu yazını konusu Alzheimer’ın başlangıcına sebep olabilen amiloid ve fosforilli tau protein birikmesinin otofajinin artması ile azaltılabilmesi çok ciddi bir başlangıçtır.

Otofaji aktivitesinin doğru kullanılması ile başta kanser olmak üzere günümüzde çözüm bekleyen. bir çok hastalığın daha başlamadan önüne geçilebilmesi mümkün olacak.

Alzheimer Hastalığı Nedir?

Alzheimer, kronik nörodejeneratif bir hastalıktır.

Nörofibriler yumaklar (neurofibrillary tangles – NFTs), Alzheimer hastalığının ana biyolojik belirteçlerinden biridir ve hiperfosforile tau protein birikimleridir.

Demans yani bunamanın en yaygın nedenidir. Halen Alzheimer hastalığının nedenine yönelik kesin bir tedavisi yoktur. Mevcut tedaviler şimdilik sadece belirtileri hafifletmeye yönelik etki göstermektedir.

Alzheimer hastalığında çalışmaların genelinde hastalıktan korunma ve hastalığın neden olduğu zihinsel bozukluklar, kişilik değişmesi, unutkanlık ve ilerleyici hafıza kaybının giderilmesi hedef alınmaktadır.

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Alzheimer Hastalığında Sızma Zeytinyağı: Hücresel, Hayvansal ve Klinik Çalışmaların Kapsamlı Bir İncelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10856527/

⭐️⭐️ Zeytinyağının Alzheimer’a karşı gizli silahı: fenolik bileşikler https://www.news-medical.net/news/20240212/Olive-oils-secret-weapon-against-Alzheimers-phenolic-compounds.aspx

⭐️⭐️ Zeytinyağı Tüketimi ve Diyet Kalitesi ve Demansla İlgili Ölüm Riski https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2818362

⭐️⭐️ Alzheimer hastalığında kullanılan bazı ümit verici tıbbi bitkiler: etnofarmakolojik bir bakış açısı https://link.springer.com/article/10.1007/s42452-024-05811-7

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni23 Mart 2025
3 Ocak 2025

Alzheimer ve Bitkilerin Şahı Kekik

Kekik insan sağlığına yararı düşünüldüğünde Timol, karvakrol, Borneol etken maddeleri ile çok değerli bir bitkidir. O sebeple bitkilerin şahı diyebiliriz.

Yazının içerisinde kullanım miktar ve şeklini de okuyacaksınız…

Ülkemizde 5 cins ve 11 tür kekik mevcuttur. Yazının en sonunda tarihte kekik bölümünden sonra hepsi hakkında bilgi mevcuttur.

Market raflarında genel olarak Sater türü – Adi kekik bulabilirsiniz. Etken maddeler çok düşüktür.

İzmirli olarak gururla yazıyorum. İzmir Kekiği – Bilya Kekiği – TÜRK Kekiği kalitelidir. Etken maddeler yüksektir.

En kaliteli kekik Alanya Kekiği – Mercanköşk – Beyaz Kekik – Tatlı Kekik Etken maddeler yüksektir.

Alzheimer – Kekik – Karvakrol – Timol

Alzheimer, beyinde amiloid protein birikimi ile plaklarla kaplanması ve tau protein bükülmüş lifleri düğümler oluşturarak nöronların işlevlerini yitirmeleri sonucu; öğrenme ve hafıza kaybı ile başlayan zamanla hareket bozukluğu ile seyrederek ölüme yol açan bir hastalıktır.

Alzheimer‘ın altında yatan moleküler mekanizmalar hala belirsizliğini korumaktadır. Şu anda, Alzheimer gelişimiyle bağlantılı en güçlü hipotezlerden biri, amiloid öncü proteinin (APP) β ve γ-sekretazlar tarafından uygunsuz şekilde işlenmesiyle üretilen Aβ 42 peptidlerinin anormal birikimidir.

Alzheimer Nedenleri
  • Ağır metaller (Özellikle Alüminyum…)
  • Toksinler
  • Enfeksiyöz ajanlar
  • Pestisitler
  • Serbest radikaller
  • Aşırı geçirgen bağırsaklar
  • Kimyasal gazlar
  • Baş yaralanması
  • Yetersiz beslenme
  • Radyasyon gibi bir çok sebep gösterilmektedir.

Vücudun dış etkenlere karşı kendini savunma – korunma yöntemleri ve sistemleri mevcut.

Beyinde de amiloid plak oluşumuna karşı mücadele eden ve dolayısı ile nöron kaybını önleyen sistemimiz de bulunuyor.

Bu sistemin yönetimini Proten Kinaz C yapıyor.

İşin inceliği de burada eğer bir şekilde Proten Kinaz C aktivasyonunu sağlayabilir ve arttırabilirsek, Alzheimer ‘ın etkilerini durdurabilir hatta oluşmuş etkileri geriletebiliriz.

Protein kinaz C (PKC); hücre sinyalizasyonunda rol oynayan ve çoğalma, farklılaşma, apoptoz ve anjiyogeneze yol açan bir serin / treonin kinaz ailesini ifade eder. Fonksiyon kaybı ve mutasyonları genellikle kanserle ilişkilendirilir.

Kasım 2022 dee Nature Tıp dergisinde yayınlanan bir araştırmanın ”Alzheimer hastalığıyla ilişkili protein kinaz Cα varyantının artan aktivitesi, bir fare modelinde bilişsel gerilemeye neden oluyor” adlı makalesini incelediğimizde;

Bir grup deney faresi alınıyor, Alzheimer olmaları sağlanıyor ve devamında onarıcı olan Proten Kinaz C (PKC) aktivitesi bloke ediliyor.

Farelerin hafızalarının gerilemesi, öğrenme güçlüğü yaşamaları testlerle belirleniyor. Alzheimer durumunda oldukları netleştiriliyor.

Ardından fareler birbirinin aynı olacak şekilde iki gruba ayrılıyor:

Birinci gruba, Timol ve Karvakrol veriliyor.

İkinci gruba herhangi bir müdahale yapılmıyor.

Her iki grupta yer alan fareler bir süre sonra ayrı ayrı Morris Su Labirentinde test ediliyorlar.

Testi tamamlanan farelerin beyinleri incelemeye alınıyor. (hipokampus’leri diseke ediliyor.)

Hipokampus, beynin medial temporal lobunda yer alan, hafıza ve yön bulmada önemli rolü olan bölge.

Morris su labirenti, mekansal hafıza ve öğrenmeyi incelemek için yaygın olarak kullanılır. Hayvanlar, toz yağsız süt veya toksik olmayan tempera boya ile opak olarak boyanmış bir su havuzuna yerleştirilir ve burada gizli bir kaçış platformuna yüzmeleri gerekir. Opak suda oldukları için hayvanlar platformu göremez ve kaçış yolunu bulmak için kokuya güvenemezler. Bunun yerine, harici/ekstra labirent ipuçlarına güvenmek zorundadırlar. Hayvanlar göreve daha aşina hale geldikçe, platformu daha hızlı bulabilirler. 

Elde edilen sonuç:

Timol ve Karvakrol verilen fare grubunun Morris Su Labirenti testine göre hafıza ve öğrenmelerinin iyileştiği, beyinleri incelendiğinde de Proten Kinaz C (PKC) ın tekrar yüksek oranda aktive olduğu tespit ediliyor.

Diğer kontrol grubunda ise hafıza ve öğrenmenin gerilemeye devam ettiği görülüyor.

Benzer nitelikle tekrarlayan çalışmalarda da aynı sonuçların alındığını bildiriyorlar.

Timol ve Karvakrol Kekiğin Etken Maddeleridir

Timol ve Karvakrol (Kekik) Alzheimer hastalarında nöronal iyileşmeyi ve dolayısı ile hafıza ve öğrenme fonksiyonlarını olumlu yönde düzeltmektedir.

Gelelim işin can alıcı kısmına.

”Ben bu bilgilerle ne yapacağım ki… Kekiği nasıl kullanacağımı söyle yeter diyenler” için tarifi vereyim.

Kekiğin Alzheimer (Hafıza ve Öğrenme) Hastalığı Tedavisinde Kullanımı

Bir başka esansiyel yağın (Zeytinyağı) 100 ml sinin (Yüz Mililitre) içine 2 (iki) damla (öncelikle Alanya olmazsa da İzmir) kekik yağı damlatın.

Bu karışımı ağzı kapaklı bir kavanoza koyun. Çünkü timol uçucudur.

Günlük tüketimi 2 (İki) tatlı kaşığıdır. Tercihen aç olarak için. Miktarda fazlaya kaçmayın.

Hekiminize danışmadan onayını almadan kullanmayın.

Tarihte Kekik

Kekik, antikçağlarda, asaletin, cesaretin ve zenginliğin simgesi olan bir bitkidir.

Haçlı seferleri zamanına kadar savaşa giden askerlere kekik kokan ve kekik motifli armağanlar vermek, tapınaklarda, kekik yakarak tütsüleme yapmak hep bu inanıştan kaynaklanmıştır.

Antik Yunan’da güzel kokusu nedeniyle tapınaklarda tütsü, insanlarda asabiyet giderici ve evlerde böcekleri savan bir fumigant olarak, Antik Mısır’da ise mikrop öldürücü ve koruyucu özelliklerinden yararlanılarak mumya yapımında kullanıldığı, Mezopotamya Uygarlığı dönemine ait tabletlerdeki reçetelerde yer aldığı görülmektedir.

Sağlık alanında kullanımı ise M.S. 1. yüzyıldan itibaren başlamış, kekik yağı ağız hijyeni için gargara suyu ve yaralar için antiseptik, şarapla karışımı çocuklarda öksürük, çay olarak grip ve yaşlılarda zihinsel sağlık, kekikle doldurulmuş yastık melankoli tedavisinde kullanılmıştır.

Eski Yunan ve Roma’da alkollü içeceklerin ve peynirin tatlandırılması için kullanılırken, Avrupa’da evlerde tütsüsü yapılarak evin havasının temizlendiği ve bedenlerin bu bitkiyle sıvanarak veba-cüzzam gibi bulaşıcı hastalıklara karşı koruma sağlandığı bilinmektedir.

Orta Çağ Avrupası’nda ve İngiltere’sinde sindirim problemlerinden romatizmaya ve menstrual şikâyetlere kadar her şeyi iyileştirmek için kullanılırdı.

1. Dünya Savaşı’na kadar kekik yağı, muharebe alanı antiseptiği olarak kullanılmıştır.

Türkiyede Kekik Çeşitleri

Lamiaceae familyasının en önemli bitkilerinden olan kekik bitkisine ait Türkiye’de Thymus, Origanum, Satureja, Tymbra ve Coridothymus isimli 5 cins ve 11 tür bulunmaktadır.

1. Origanum syriacum var. bevanii (Suriye Kekiği, Dağ Kekiği, İsrail Kekiği)

Güneybatı Akdeniz ve Güney Doğu Anadolu’da (İçel, Hatay, Kahramanmaraş ve Amanoslar) doğal olarak yetişmektedir.

Uçucu yağı karvakrol, cis-sabinne hydrate, γ-terpinen ve thymol ce zengindir.

2. Origanum onites (İzmir Kekiği, Bilyalı Kekik, Türk Kekiği)

Avrupa’da bilinen ismi ile “Turkish Oregano” Ege ve Batı Akdeniz (Balıkesir, İzmir, Aydın, Muğla, Antalya) kıyıları boyunca yaygın olarak yetişmektedir.

Bu tür ülkemiz kekik ihracatında en büyük paya (yaklaşık % 80) sahiptir.

Uçucu yağı karvakrol, timol ve α-terpinen’ce zengindir.

3. Origanum vulgare subsp. hirtum (İstanbul Kekiği)

Marmara ve Ege bölgesinde (Bursa, Balıkesir, Çanakkale, İzmir, Aydın, Muğla) yetişmektedir.

Uçucu yağında karvakrol, timol ve linalool, β-caryophyllene, γ-terpinene, pcymene ve myrcene bulunur.

4. Origanum minutiflorum (Sütçüler Kekiği, Yayla Kekiği, Toka Kekiği)

Antalya (Saklıkent) ve Isparta yakınlarında Toros dağlarında yetişen endemik bir türdür.

Uçucu yağ Karvakrolce zengin olup, timol, terpinen ve p-simen içerir.

5. Origanum majorana (Sweet marjoram, Alanya Kekiği, Mercanköşk, Tatlı Kekik, Beyaz Kekik)

Ülkemizin batı (Trakya, Marmara, Ege ve Akdeniz) bölgelerinde kuru çayırlarda, kayalık ve kuru ormanlarda sık rastlanır.

Karvakrol, terpinen-4-ol, trans-sabinen hydrate, cis-sabinen hydrate ve linalool’ce zengindir.

6. Satureja hortensis L (süpürge kekiği, çibriska)

Ülkemizde hemen hemen tüm bölgelerde yayılış gösteren, drog olarak da kullanılabilir.

Karvakrol, pcymene, α-terpinen, myrcene ve α-phellandrene’ce zengindir.

7. Satureja spicigera (Trabzon kekiği)

Karadeniz Bölgesi’nde (Artvin, Giresun, Rize, Samsun, Tokat ve Trabzon) yayılış göstermektedir.

Satureja spicigera türü timol veya karvakrol tipinde olabilmektedir.

Karvakrol, timol, γ-terpinene ve p- cymene ve methyl karvakrol’ce zengindir.

8. Thymus x citriodorus (synonym T. fragrantissimus, T. serpyllum citratus ve T. serpyllum citriodorum)

Thymus citriodorus’un, T. pulegioides ve T. vulgaris’in melezi olduğu bildirilmektedir.

9. Thymus vulgaris (adi kekik, yaygın kekik, büyük kekik, sater)

Türkiye’de doğal yayılış göstermeyen bu tür iyi bir antifungal ve antiseptik özelliğine sahiptir.

Timol, p-cymene, γterpinene, carvacrol, β-caryophyllene ve α –terpinen mevcuttur.

10. Thymbra spicata (Karakekik, Karabaşkekik, Sivrikekik)

Trakya, Akdeniz sahilleri, Ege ile Batı ve Güneydoğu Anadolu’da yaygın olan bir türdür.

Yüksek miktardaki karvakrolün antiseptik etkisi nedeniyle baharat ve çayın yanı sıra ilaç olarak da yararlanılır.

11. Coridothymus capitatus (İspanyol Kekiği)

Akdeniz bölgesinin (İspanya, Yunanistan ve Türkiye’de Batı ve Güney Anadolu’da, Aydın, Balıkesir, Çanakkale, İzmir, Muğla illerinde) endemik bir türüdür

Uçucu yağının bileşenlerinin sahip olduğu antibakteriyel etki sebebiyle patatesin depolanmasında olumlu etkisinin bulunduğu belirtilmiştir. Karvakrol yüksektir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Alzheimer hastalığıyla ilişkili protein kinaz Cα varyantının artan aktivitesi, bir fare modelinde bilişsel gerilemeye neden oluyor https://www.nature.com/articles/s41467-022-34679-7

⭐️⭐️ Morris Su Labirenti Deneyi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2872979/

⭐️⭐️ Arallık 2024 – PRKCD protein kinaz C delta [ Homo sapiens (insan) ] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/5580

⭐️⭐️ Nörodejeneratif Hastalık İlerlemesi Sırasında Protein Kinaz C İzozimleri ve Otofaji https://www.mdpi.com/2073-4409/9/3/553https://www.mdpi.com/2073-4409/9/3/553

⭐️⭐️ Karvakrol – Kekik – Çörek Otu https://tetkik.com.tr/2024/11/01/karvakrol/https://tetkik.com.tr/2024/11/01/karvakrol/

⭐️⭐️ Kekik ve Haşimato https://tetkik.com.tr/2024/10/06/kekik-ve-hasimato/

 ⭐️⭐️ Karvakrol ve insan sağlığı: Kapsamlı bir inceleme https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29744941/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla
Genel, Sağlık Bülteni3 Ocak 2025
İş Sağlığı ve Güvenliği Çözümlerimizle Tanışın
Bilgi almak için Hizmet Talep Formumuzu doldurun, size ulaşalım.
Teklif Al