İşe Giriş Muayene Formu Doldururken Doğru Bilgi Vermek Neden Bu Kadar Önemli?

Değerli Çalışan Arkadaşlarımız,
“İşe Giriş Muayenesi Formunu (EK-2 Formunu) Doldururken Doğru Bilgi Vermek Neden Bu Kadar Önemli?”

Yeni bir işe başlarken herkes heyecanlı olur.
Yeni bir başlangıç, yeni umutlar…
Ama bu heyecanın içinde bazen önemsiz gibi görünen bir adım, aslında ileride hem sizin hem de işvereniniz için çok büyük sonuçlar doğurabilir:

👉 İşe Giriş Muayenesi Formunu (EK-2 Formunu) doldurmak.

Bu İşe Giriş Muayene formunda (EK-2 Formunda) sizden bazı bilgiler istenir:

  • Geçmişte geçirdiğiniz hastalıklar,
  • Sürekli kullandığınız ilaçlar,
  • Alerjileriniz,
  • Ailenizin sağlık öyküsü,
  • Fiziksel ya da ruhsal rahatsızlıklar…

İşte bu İşe Giriş Muayene formunda (EK-2 Formunda) vereceğiniz bilgiler, hukuken ve sağlık açısından son derece önemlidir.

👷‍♂️ 👷‍♂️ 👷‍♂️
Neden Doğru Bilgi Vermek Zorundayız?

1. Çünkü bu bir yasal sorumluluktur.

İşe giriş muayenesi formu (EK-2 Formu) resmi bir belgedir.
Bu belgeyi doldururken bilerek yanlış, eksik ya da yanıltıcı bilgi vermek, ileride hukuki sorunlara yol açabilir.

🔹 Türk İş Kanunu ve ilgili mevzuata göre, çalışan işe başlamadan önce sağlık durumuyla ilgili doğru beyan vermekle yükümlüdür.
🔹 Aksi halde; ileride doğacak bir sağlık sorununda, iş kazasında ya da meslek hastalığında sorumluluk çalışana ait olabilir.

📌 Örnek: Daha önce bel fıtığı ameliyatı geçirdiğini gizleyip ağır kaldırma işi yapan bir çalışanda 2 ay sonra tekrar aynı bölgeden sorun gelişti. Yapılan incelemede işyeri hekiminin haberdar edilmediği, formda “sağlıklıyım” yazdığı ortaya çıktı. Bu durumda çalışanın hak iddia etmesi güçleşti.

✅ 2. Çünkü iş güvenliği ve sağlığınız buna bağlıdır.

İşe giriş muayenesi formu (EK-2 Formu), sadece sizi işe başlatmak için değil; size en uygun işi, en doğru ekipmanla ve koşullarla sunmak için kullanılır.

Eğer bir kalp rahatsızlığınız, astımınız ya da tansiyon probleminiz varsa…
Bu bilgileri İşe giriş muayenesi formunda (EK-2 Formunda) belirtmezseniz, sizi ağır tempolu ya da tozlu bir ortamda görevlendirmek kazaya davetiye çıkarabilir.

🔍 Örnek: Tozlu bir ortamda çalışan bir çalışanın daha önce astımı olduğu ancak bunu işe giriş muayenesi formunda belirtmediği ortaya çıktı. Nefes darlığı sonucu hastaneye kaldırıldı ve durum iş kazası olarak değerlendirilmedi.

3. Çünkü yanlış bilgi hem sizi hem başkalarını riske atar.

Özellikle bulaşıcı hastalıklar, epilepsi, bayılma, kontrolsüz diyabet gibi durumlar, sadece sizi değil, birlikte çalıştığınız arkadaşlarınızı da tehlikeye sokabilir.

İşe giriş muayenesi bu gibi riskleri önlemek için tasarlanmıştır. Ancak doğru bilgi verilmediğinde bu amacına ulaşamaz.

⚠️ Örnek: Sara hastası bir çalışanın yüksek bir platformda çalışması ve nöbet geçirmesi, hem kendi hayatını hem çevresindekilerin güvenliğini riske atar.

⚖️ ⚖️ ⚖️
İşe Giriş Muayenesi Formu (EK-2 Formu) İle Doğru Beyan Verilmezse Ne Olur?
  1. İş kazası ve meslek hastalığı durumunda hak kaybı yaşanabilir.
  2. İşveren, bu beyana dayanarak aldığı önlem yetersiz kalırsa, sorumluluk çalışana yüklenebilir.
  3. Bilerek yanıltıcı bilgi verildiği tespit edilirse, bu durum iş akdinin feshedilmesine kadar varabilir.
  4. Geriye dönük tazminat veya SGK hak kayıpları yaşanabilir.
📝 📝 📝
İşe Giriş Muayenesi Formunu (EK-2 Formunu) Doldururken Nelere Dikkat Etmeli?

✅ Gerçek ve doğru bilgi verin.
✅ Şüphede kaldığınız bilgileri “emin değilim” şeklinde belirtin, hekimle paylaşın.
✅ Sürekli kullandığınız ilaçları, geçirdiğiniz ameliyatları yazın.
✅ Ailede sık görülen hastalıkları da eklemeyi unutmayın.
✅ Formu imzalamadan önce dikkatlice tekrar okuyun.

💬 💬 💬

Sevgili çalışan arkadaşlarımız,

İşe giriş muayenesi sadece işe başlamak için değil, güvenli, sağlıklı ve uzun soluklu bir çalışma hayatı için atılan ilk adımdır.

Bu adımda vereceğiniz her bilgi, bir tuğla gibidir. Sağlığınızı, güvenliğinizi ve yasal haklarınızı bu bilgiler üzerine inşa ederiz.

❗ Unutmayın:
Yanıltıcı bilgi vermek, sizi korumaz.
Aksine, işinizi, sağlığınızı ve haklarınızı tehlikeye atar.

👉 İşe giriş muayenesi formunu doldururken dürüst ve dikkatli olun.
Çünkü sağlık, güven ve haklar doğru bilgiyle başlar.

Dr. Mustafa KEBAT

İşe Giriş Muayeneleri – Tetkik ve Tahlilleri için firmamız Tetkik OSGB yi arayabilirsiniz.

📞 İsterseniz randevu alabilirsiniz:
📍 Telefon: +90 232 265 20 65 Laboratuvar Telefonumuz: +90 541 125 15 82

📍 Ya da randevusuz da gelebilirsiniz:
🕗 Hafta içi her gün: 08.30 – 17.30 saatleri arasında başvurabilirsiniz.

Cennetoglu Mh., Foliage Cd., Modeko Selgeçen Is Merkezi, No: 230 Kat:4 Daire:424-425, Cennetoğlu, 35110 Karabağlar/İzmir, Türkiye

Hizmetlerimiz Laboratuvar ve muayene ile de sınırlı değil.

İlk yardımcı olmak isteyenler eğitimlerimize katılabilirler.

Hijyen Mesleki Eğitim Belgesi almak isteyenlere de çözümümüz mevcut.

Mesleki Eğitim Belgesi için yine sizlere destek veriyoruz.

İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tüm konularda her daim sizlerin hizmetindeyiz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Metilen Mavisinin Nöroprotektif Etkileri

Metilen Mavisinin Nöroprotektif Etkileri – Rusya’dan Özgün Bir Çalışma Analizi

Referans:

Stelmashook, E. V., Genrikhs, E. E., Mukhaleva, E. V., Kapkaeva, M. R., Kondratenko, R. V., Skrebitsky, V. G., & Isaev, N. K. (2019). Neuroprotective Effects of Methylene Blue In Vivo and In Vitro. Bulletin of Experimental Biology and Medicine, 167(4), 455–459. https://doi.org/10.1007/s10517-019-04548-3MDPI+5journals.rcsi.science+5journals.rcsi.science+5

Amaç

Bu çalışma, metilen mavisinin (MM) travmatik beyin hasarı (TBI) sonrası nörolojik işlev bozukluklarını azaltma potansiyelini ve in vitro koşullarda nöronlar üzerindeki koruyucu etkilerini değerlendirmeyi amaçlamıştır.

Yöntem

  • In Vivo Deneyler: Sıçanlarda sensörimotor kortikal bölgede odaklanmış tek taraflı TBI modeli oluşturulmuştur. Metilen mavisinin (MM) (1 mg/kg) enjeksiyonu, yaralanmadan hemen önce veya 30 dakika sonra intravenöz olarak uygulanmıştır.
  • In Vitro Deneyler: Kültürlenmiş nöronlar, mitokondriyal toksisite indükleyicileri olan paraquat veya çinko iyonları ile maruz bırakılmıştır. Metilen mavisinin’nin (MM) nöronal ölüm üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir.

Bulgular

  • Fonksiyonel İyileşme: Metilen mavisinin (MM) enjeksiyonu, TBI sonrası etkilenen ekstremitelerdeki fonksiyonel bozuklukları anlamlı şekilde azaltmıştır.
  • Nöronal Koruma: In vitro deneylerde, Metilen mavisinin (MM) , paraquat veya çinko iyonları tarafından indüklenen nöronal ölümü etkili bir şekilde azaltmıştır.

Sonuç

Metilen mavisi, hem in vivo hem de in vitro koşullarda nöronlar üzerinde koruyucu etki göstermektedir. Bu etkiler, TBI sonrası nörolojik işlev bozukluklarının azaltılması ve mitokondriyal toksisiteye karşı nöronal koruma sağlamasıyla ortaya çıkmaktadır.


Bu çalışma, metilen mavisinin nöroprotektif potansiyelini ortaya koyarak, TBI ve benzeri nörolojik hasarların tedavisinde olası bir terapötik ajan olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

Ek Bilgi

Araştırmacıların kendi ülkelerinin Tıbbi Veritabanları mevcut olup ilgili konuda veya istediğiniz konularda Pubmed harici bilimsel yayın araştırması yapmak isteyenler için tavsiye ederim. Aşağıda ilgili web adreslerini ve özelliklerini bilgilerinize sunuyorum.

Saygılarımla…

🇷🇺 Rus Tıbbi Veritabanları

  1. eLIBRARY.ru
    • Web: https://www.elibrary.ru
    • Kapsam: Rusya’nın en büyük akademik yayın portalıdır. Tıp, biyoloji, mühendislik gibi alanlarda milyonlarca makale içerir.
    • İlgili alt dizin: Russian Science Citation Index (RSCI)
    • Dili: Rusça (bazı İngilizce özetler vardır).
  2. CyberLeninka
    • Web: https://cyberleninka.ru
    • Kapsam: Açık erişimli, bilimsel dergileri içeren bir platformdur. Tıp ve biyomedikal bilimlerde pek çok çalışmaya yer verir.
    • Özellik: Açık erişim ve tam metin indirilebilir.
    • Dili: Rusça (bazı İngilizce versiyonlar da sunulabilir).
  3. VINITI Database (All-Russian Institute of Scientific and Technical Information)
    • Web: http://www2.viniti.ru (Erişim kısıtlı olabilir)
    • Kapsam: Bilimsel ve teknik yayınların yanı sıra biyomedikal alanlarda da kataloglama yapılır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

İşe Giriş Muayene Formunda Neden Sağlık Geçmişiniz Soruluyor?

Değerli Çalışan Arkadaşlarımız,
“İşe Giriş Muayene Formunda Neden Sağlık Geçmişiniz Soruluyor?”

Öylesine değil, sizin iyiliğiniz için!

Yeni bir işe başlarken, öncelikle sağlık kontrolünden geçmeniz gerektiğini artık hepimiz biliyoruz. Bu kontrolün adı da:
👉 İşe Giriş Muayenesi (EK-2 Formu)

İşte bu muayene sırasında sizden bazı bilgileri içeren bir form doldurmanız istenir.
Peki bu formda neler var?

  • Daha önce geçirdiğiniz hastalıklar
  • Ailenizdeki önemli sağlık problemleri
  • Son bir yıl içinde yaşadığınız rahatsızlıklar, ameliyatlar, şikayetler
  • Kronik (sürekli) hastalıklarınız varsa onların bilgisi

Belki de bu noktada aklınıza şu soru geliyor:
“Geçmişteki hastalıklarımı neden bilmek istiyorlar ki, ben şimdi sağlıklıyım?”

İşte şimdi bu sorunun cevabını birlikte verelm.

👷‍♂️ 👷‍♂️ 👷‍♂️
✅ 1. Geçmişiniz, Bugünkü Sağlığınızı Anlamanın Anahtarıdır

İşe giriş muayenesi sırasında (EK-2 Formunda), geçirdiğiniz hastalıklar hakkında bilgi verilmesi, hekimin bugünkü sağlık durumunuzu daha iyi yorumlamasına yardımcı olur.

Örnek: 3 yıl önce zatürre geçirmiş bir çalışanın solunumla ilgili yakınmaları varsa, bu bilgi işyeri hekiminin doğru değerlendirme yapmasını sağlar. Gerekirse özel önlemler alınır veya uygun bir pozisyonda çalışması sağlanır.

✅ 2. Aile Sağlığı, Sizin İçin Öngörü Sağlar

Formda yer alan “ailenizde şeker, tansiyon, kalp hastalığı, kanser, sara (epilepsi) gibi durumlar var mı?” sorusu, rastgele değildir.

Çünkü bazı hastalıklar genetik yatkınlık taşır.
Eğer bu tür durumlar ailenizde sık görülüyorsa, doktorunuz erken önlem alabilir.

Örnek: Babasında şeker hastalığı olan bir çalışana zamanla kan şekeri ölçümleri yapılabilir. Böylece ileride oluşabilecek diyabet erken fark edilir.

✅ 3. Son Bir Yılda Geçirdiğiniz Hastalıklar Güncel Durumunuzu Gösterir

Son bir yıl içinde ciddi bir ameliyat geçirdiyseniz, sık sık baş ağrısı ya da bel ağrısı yaşadıysanız, bunun işe etkisi olabilir.

İşe giriş muayenesi (EK-2 Formunda) sırasında bu bilgiler, size en uygun işi ve çalışma şartlarını belirlemek için kullanılır.

Örnek: Son 6 ayda bel fıtığı ameliyatı geçiren bir çalışanın ağır yük kaldırması gerektiren bir işe verilmesi hem sağlığına hem iş güvenliğine zarar verebilir. Bu bilgiyle önlem alınır.

✅ 4. İlaç Kullanımınız ve Alerjileriniz Belirlenmeli

İşe giriş muayenesi formunda (EK-2 Formunda) “sürekli ilaç kullanıyor musunuz?” ve “herhangi bir ilaca veya maddeye alerjiniz var mı?” gibi sorular da vardır.

Çünkü bazı makineler, kimyasallar veya işyeri ortamları kullandığınız ilaçlarla etkileşime girebilir veya alerjinizi tetikleyebilir.

Örnek: Lateks eldivene alerjisi olan bir çalışanın bu malzemeyi kullanması ciddi cilt reaksiyonlarına neden olabilir. Bu bilgi ile alternatif koruyucu ekipman verilir.

✅ 5. İş Kazalarını ve Sağlık Sorunlarını Önlemek İçin

Sağlık geçmişinizi bilmek, sadece sizin değil, birlikte çalıştığınız iş arkadaşlarınızın da güvenliği için önemlidir.

Bir kriz anında sağlık dosyanızdaki bilgiler, hızlı müdahaleyi kolaylaştırır.

Örnek: Sara hastalığı geçmişi olan bir çalışanın yüksekten çalışması veya yalnız bırakılması risklidir. Bu bilgiyle planlama yapılır.

🧾 🧾 🧾
Bu Form Sizin Güvencenizdir

Unutmayın: İşe giriş muayenesi formu (EK-2 Formu) sadece bir belge değil, sizin iş hayatına güvenle adım atmanızı sağlayan önemli bir araçtır.
Ne kadar doğru bilgi verirseniz, o kadar sağlıklı ve güvenli bir iş ortamı oluşur.

💬 💬 💬

Sevgili çalışan arkadaşımız,
İşe giriş muayenesi sırasında (EK-2 Formunda) sizden istenen sağlık özgeçmişi, aile hastalık öyküsü ve son bir yıldaki şikâyetleriniz; sadece “kâğıt üstünde” kalan bilgiler değildir.

Bu detaylar sayesinde:
✔ Sağlığınız güvence altına alınır,
✔ Size en uygun görev belirlenir,
✔ Olası iş kazaları ve rahatsızlıkların önüne geçilir.

Lütfen işe giriş muayenesi formunu (EK-2 Formunu) doldururken açık, doğru ve samimi olun.
Sağlıkla, güvenle çalışmak için ilk adım burada atılır!

Dr. Mustafa KEBAT

İşe Giriş Muayeneleri – Tetkik ve Tahlilleri için firmamız Tetkik OSGB yi arayabilirsiniz.

📞 İsterseniz randevu alabilirsiniz:
📍 Telefon: +90 232 265 20 65 Laboratuvar Telefonumuz: +90 541 125 15 82

📍 Ya da randevusuz da gelebilirsiniz:
🕗 Hafta içi her gün: 08.30 – 17.30 saatleri arasında başvurabilirsiniz.

Cennetoglu Mh., Foliage Cd., Modeko Selgeçen Is Merkezi, No: 230 Kat:4 Daire:424-425, Cennetoğlu, 35110 Karabağlar/İzmir, Türkiye

Hizmetlerimiz Laboratuvar ve muayene ile de sınırlı değil.

İlk yardımcı olmak isteyenler eğitimlerimize katılabilirler.

Hijyen Mesleki Eğitim Belgesi almak isteyenlere de çözümümüz mevcut.

Mesleki Eğitim Belgesi için yine sizlere destek veriyoruz.

İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tüm konularda her daim sizlerin hizmetindeyiz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Türkiye – ABD – Avrupa Birliği Ülkeleri İş Kazası Sonrası İdari ve Adli Süreçlerin Karşılaştırılması

İş kazaları, bireysel sağlık ve güvenlik ihlalleri, teknik bir arıza ya da ani bir dikkatsizlik olarak değerlendirilmemeli aynı zamanda devletin, işverenin ve yargı sisteminin sorumluluğunu doğuran çok boyutlu olaylar olduğu bilinmelidir.

Her kazanın ardında ihmaller zinciri, eksik önlemler ve sistemsel boşluklar yer almaktadır.

Biz iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri ve idarecileri olarak, kazanın gerçekleştiği anın çok öncesinden başlayan riskleri analiz etmeye çalışıyor; yalnızca çalışan sağlığını değil, aynı zamanda işverenin hukuki bütünlüğünü de korumayı hedefliyoruz.

Ancak sıklıkla şunu gözlemliyoruz: Türkiye’de yaşanan iş kazalarında, önleyici sistemler kadar yargı süreçlerinin gecikmesi, adalet duygusunun zedelenmesi gibi sorunlar da kazanın yarattığı travmayı daha da derinleştiriyor. Bu durum, yalnızca mağdurlar için değil, önlem alma kültürünü içselleştirmeye çalışan tüm iş sağlığı profesyonelleri için caydırıcı bir ortam yaratmaktadır.

Bu çalışmada, Türkiye’nin iş kazalarına yaklaşımı; gelişmiş ülkelerden olan ABD ve Avrupa Birliği ülkeleriyle hukuki, idari ve cezai boyutlarda karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Saha deneyimimizin bize gösterdiği bir gerçek var: Etkin bir iş sağlığı güvenliği sistemi, ancak hukukun zamanında, şeffaf ve caydırıcı biçimde işletilmesiyle mümkündür.

ABD’deki tazminat sistemlerinin caydırıcılığı, Avrupa’daki ceza hukukunun netliği, işverenleri önlem almaya zorlayan güçlü yargı refleksleri; bizler için yalnızca birer karşılaştırma değil, aynı zamanda gelişim için bir yol haritasıdır.

Bu metin, yalnızca akademik bir inceleme değil; sahada alın teri döken, önleyici kültür için mücadele eden tüm iş güvenliği uzmanlarına, işyeri hekimlerine ve karar alıcılara bir çağrıdır:
“Adalet ne kadar hızlı ve kapsayıcı olursa, kazalar o kadar önlenebilir hâle gelir.”

Saygılarımızla,

Cemil Tanju ANAKLI – Dr. Mustafa KEBAT

Bu olayların ardından gelişen yargı ve hukuki süreçler, ülkelerin iş sağlığı ve güvenliği kültürü, mevzuat yapısı ve yargı bağımsızlığı açısından derin farklar gösterir. Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasında bu konuda dikkat çekici ayrışmalar ve benzeşmeler bulunmaktadır.

Bu üç farklı yapısal sistemde iş kazası sonrası sürecin idari, cezai ve tazminat boyutları ayrı ayrı ele alarak uygulamada karşılaşılan çarpıcı örnekler üzerinden hukuki refleksler değerlendireceğiz..

I. TÜRKİYE’DE İŞ KAZASI SONRASI HUKUKİ SÜREÇLER

1.1 Mevzuat Temeli

1.2 İdari Süreç

SGK, kazayı geçiren işçiye:

  • Geçici iş göremezlik ödeneği
  • Sürekli iş göremezlik geliri
  • Bağlı dul-yetim aylığı öder. Ancak kusurlu işverene bu bedeller rücu edilir.

İşveren, bildirimi zamanında yapmazsa idari para cezasına çarptırılır.

1.3 Cezai Sorumluluk

Kazaya neden olan işveren veya iş güvenliği uzmanı; TCK kapsamında şu suçlarla karşılaşabilir:

  • Taksirle Yaralama (m. 89): 3 aydan 1 yıla kadar hapis
  • Taksirle Ölüme Sebebiyet (m. 85): 2 yıldan 6 yıla kadar hapis Örnek: 2014 Soma Faciası: 301 madencinin ölümü sonrası işverenler hakkında dava açılmış, bazı sanıklar 15-20 yıl arası hapis cezalarına çarptırılmıştır. Ancak kamuoyunda cezaların düşürülmesi tartışma yaratmıştır.

Taksir oranı artırılırsa, bilinçli taksir hükümleri devreye girer.

1.4 Hukuki-Tazminat Sorumluluğu

  • İşçi veya yakınları, maddi ve manevi tazminat davası açabilir.
  • Kusur oranına göre işverenin sorumluluğu belirlenir.
  • İş müfettişi raporu, bilirkişi raporlarıyla birlikte mahkeme değerlendirmesini etkiler.

Yargıtay Kararı (2018/23141 E.): “İSG kurallarını sistematik ihlal eden işverenin ağır kusurlu kabul edilmesi gerektiği” yönünde içtihat gelişmiştir.

II. ABD’DE İŞ KAZASI SONRASI HUKUKİ SÜREÇLER

2.1 Mevzuat Temeli

2.2 İdari Süreç

OSHA (Occupational Safety and Health Administration):

  • Kazanın ciddiyetine göre işverene soruşturma başlatır.
  • İşyerine denetim ve para cezaları uygulanır.
  • Kazaya sebep olan makine/ekipman durdurulabilir.

Örnek: 2013 West Fertilizer Company patlamasında (Teksas), OSHA ciddi ihlaller tespit etti. Şirket 118,000 $ ceza aldı, ancak sivil tazminat davalarıyla milyonlarca dolar ödemeye mahkûm edildi.

2.3 Cezai Sorumluluk

ABD’de doğrudan “cezai yargılama” nadirdir. Ancak:

  • Ağır ihmal (Gross negligence) durumunda, federal savcılıklar cezai işlem başlatabilir.
  • Özellikle ölümlü kazalarda büyük jüri kararıyla ceza davası açılır.

Örnek: Upper Big Branch maden faciasında (2010), 29 işçinin ölümüne sebep olan Massey Energy CEO’su Don Blankenship, güvenlik ihmalleri nedeniyle federal cezaevinde 1 yıl hapis yattı.

2.4 Hukuki-Tazminat Sorumluluğu

ABD’de iş kazaları sonrası:

Örnek: McWane Inc. iş kazasında ağır yanık geçiren işçi, 3 milyon $ tazminat kazanmıştır. Bu tür davalarda mahkeme jürisi, cezai tazminat (punitive damages) da verebilir.

III. AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE HUKUKİ SÜREÇLER

AB’de süreçler ülkeye göre değişmekle birlikte, genel hukuk ilkeleri ve AB direktifleri çerçevesinde benzerlikler taşır.

3.1 Mevzuat Temeli

3.2 İdari Süreç

  • İlgili iş sağlığı kurumu kazayı soruşturur.
  • İşverene, önleyici tedbirler almadığı ispat edilirse yüksek cezalar verilebilir.
  • Kamu-özel sektör ayrımı yapılmaz.

Örnek: Fransa’da 2021 yılında bir şantiyede meydana gelen ölümlü kazada işveren 150.000 € idari ceza almıştır.

3.3 Cezai Sorumluluk

AB ülkelerinde, iş kazasında ihmalin derecesi cezai süreci belirler:

  • İhmalle yaralama/öldürme suçları ceza hukuku kapsamında değerlendirilir.
  • Ceza, 3 yıldan 10 yıla kadar hapis olabilir.
  • Şirket yöneticileri de sorumlu tutulabilir.

Örnek: İtalya’da 2007 Torino ThyssenKrupp yangını sonrası, CEO 16 yıl hapis cezası almıştır. Bu karar, “işverenin doğrudan cezai sorumluluğu” açısından emsal teşkil etmiştir.

3.4 Hukuki-Tazminat Sorumluluğu

AB ülkelerinde iş kazasına uğrayan işçi:

  • Zorunlu sigorta sisteminden destek alır.
  • Kusurlu işverene maddi ve manevi tazminat davası açabilir.
  • AİHM içtihatlarına göre, “etkili soruşturma” yapılmazsa devlet sorumlu tutulabilir.

AİHM Kararı (Brincat v. Malta, 2014): Devletin iş güvenliği düzenlemelerini ihmal etmesi “yaşam hakkının ihlali” olarak değerlendirilmiştir.

IV. TEMEL FARKLILIKLAR VE BENZERLİKLER

KriterTürkiyeABDAB Ülkeleri
Cezai YaptırımMevcut – Yavaş işliyorNadir ama etkiliEtkin ve cezai sorumluluk güçlü
Tazminat SistemiKusur esaslıWorkers’ Comp. + Tort sistemiSosyal güvenlik + bireysel dava hakkı
İşyeri DenetimiMüfettiş azlığıSıkı ve düzenliBağımsız kurumlar denetliyor
Yargı Sürecinin HızıYavaş (3-7 yıl sürebilir)Görece hızlı (12-24 ay)Ülkeye göre değişir, ortalama 1-2 yıl
Delil Toplama SistemiMüfettiş + BilirkişiHukuki ve teknik uzmanlar + jüriSoruşturma hakim odaklı

Sonuç ve Önerilerimiz

İş kazalarının yalnızca teknik birer “kaza” değil, çoğunlukla sistemsel ihmal sonucu gelişen önlenebilir olaylar olduğu açıktır. Türkiye’de hukuki mekanizmalar gelişmiş olsa da uygulamada süreklilik, yargı hızı ve yaptırım ciddiyeti sorunlu görünmektedir. ABD ve AB’de ise önleyici sistemler, hızlı cezai/tazminat süreçleri ve şeffaf denetimler sayesinde caydırıcılık daha yüksektir.

Bu karşılaştırmalı analizde sadece iş kazalarının hukuki boyutunu değil; aynı zamanda iş sağlığı ve güvenliği yönetiminin kurumsal olgunluk düzeyini de gözler önüne sermiş olduk.

Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği ülkeleri arasında yapılan bu detaylı inceleme, bizlere önemli bir mesaj vermektedir: Sadece mevzuata uymak değil; sistemi sahiplenmek, şeffaflıkla yönetmek ve hukuki sorumluluğu önceden öngörebilmek artık bir tercih değil, zorunluluktur.

ABD’de dava süreçlerinin doğrudan tazminata dönüşebilme riski, işvereni önleyici tedbirlere yatırım yapmaya teşvik etmektedir. Avrupa Birliği ülkelerinde ise devletin güçlü denetim organları ve iş kazası sonrası işletilen disiplinli süreçler, çalışan güvenliğini temel alan bir kültürün yerleşmesini sağlamıştır. Türkiye ise bu iki yaklaşım arasında karma ve çoğu zaman tepkisel bir model içinde yönünü bulmaya çalıştığı görülmektedir.

İş sağlığı ve güvenliği yöneticileri olarak şunu net bir şekilde ifade edebiliriz: Kazaları azaltmak için teknik bilgi kadar hukuki bilgi de yönetim araçlarımız arasında yer almalıdır. Zira önleyemediğimiz her iş kazası, yalnızca bir can kaybı ya da yaralanma değil, aynı zamanda hukuki bir yıkım, itibari bir çöküş ve operasyonel bir krizdir.

Bu nedenle bu incelememiz yalnızca hukukçulara değil; iş güvenliği sistemlerini yöneten, planlayan ve geliştirmeye çalışan tüm üst düzey yöneticilere bildikleri konuları hatırlatma niteliğindedir.
Yargının gücüyle desteklenmeyen hiçbir önlem sürdürülebilir değildir.

Türkiye için önerilerimiz

  • İş kazaları için özel ihtisas mahkemeleri kurulmalı.
  • Bilirkişi sisteminde şeffaflık ve yeterlilik artırılmalı.
  • Kusur tespiti raporları bağımsız kurumlarca yapılmalı.
  • İşverenin cezai sorumluluğu daha etkili uygulanmalı.

İş kazalarının sıfırlandığı, adaletin hızlı ve tarafsız tecelli ettiği, tüm tarafların güvenli ve huzurlu olduğu bir çalışma yaşamı temennisiyle…

Saygılarımızla,

Cemil Tanju ANAKLI – Dr. Mustafa KEBAT

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Liftlerde İş Sağlığı ve Güvenliği

Otomotiv sektöründe araç bakım ve onarımı sırasında kullanılan liftler, hem iş verimliliğini artırmakta hem de çalışanların güvenliğini sağlamaktadır. Ancak, bu ekipmanların yanlış kullanımı veya yetersiz bakımı ciddi iş kazalarına yol açabilmektedir.

Liftleri iş sağlığı ve güvenliği açısından değerlendirebilmek için; öncelikle teknik özelliklerini ve periyodik bakım ve kontrolleri hususlarına hakim olmak gerekir.

Bu bilgilerle kullanım sırasında dikkat edilmesi gerekenleri, iş sağlığı ve güvenliği açısından alınması gereken önlemleri ve çalışanların alması gereken eğitimleri belirleyebilir, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı olarak gereklilikleri planlayabilir, sıralayabilir ve uygulayabiliriz.

O zaman konumuzun başlıklarına bir göz atalım.

İçerikler

  1. Giriş
  2. Liftlerin Teknik Özellikleri
  3. Periyodik Bakım ve Kontroller
  4. Kullanım Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
  5. İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Alınması Gereken Tedbirler
  6. Personel Eğitimi ve Yetkinliği
  7. Yaşanmış İş Kazalarından Örnekler
  8. Sonuç ve Öneriler

Konu başlıkları ayrımı yapabilsem de içerikleri itibari ile birbirleri ile bağlantılı olmaları aşağıda bazı bilgilerin farklı başlıklar altında tekrarına sebep oldu. Bölüm bütünlüğü açısından yazımı bu şekilde düzenledim.

Bilgilerinize Saygılarımla Sunuyorum..

🚗 🚗 🚗

Araç Kaldırma Liftlerinin Teknik Özellikleri

Araç kaldırma liftleri, tamir, bakım ve servis hizmetlerinde araçların yerden kaldırılmasını sağlayarak alt takıma kolay erişim sağlar. Bu ekipmanların farklı türleri ve teknik özellikleri vardır. Aşağıda, yaygın kullanılan lift tipleri ve her birinin teknik detayları mevcuttur.

1. Lift Türleri ve Çalışma Prensipleri

A. İki Kolonlu Hidrolik Liftler (Two-Post Lift)
  • Taşıma Kapasitesi: Genellikle 3 – 5 ton.
  • Kaldırma Yüksekliği: 1.80 – 2 metre arası.
  • Tahrik Tipi: Asenkron elektrik motoru ile çalışan hidrolik pompa sistemi.
  • Kol Tipi: Simetrik veya asimetrik ayarlanabilir kollar.
  • Dengeleme Sistemi: Mekanik kilitler + çelik halatla senkronizasyon.
  • Güç Ünitesi: 220V/380V elektrikle çalışan motor (1.5 – 3 kW).
  • Kontrol Ünitesi: Manuel veya elektro-mekanik buton sistemi.

B. Dört Kolonlu Mekanik Liftler (Four-Post Lift)
  • Taşıma Kapasitesi: 4 – 8 ton arası.
  • Kaldırma Yüksekliği: 1.5 – 2 metre.
  • Kullanım Alanı: Ağırlıklı olarak şasi ayarları ve denge testleri için.
  • Tahrik Tipi: Elektrik motorlu mekanik vida mili ya da halat sistemi.
  • Sürüş Platformu: Aracı platform üzerine sürerek kaldırma işlemi yapılır.

C. Makas Tipi Liftler (Scissor Lift)
  • Çeşitleri:
    • Yüzey üstü (üstten montaj)
    • Zemin altı (gömme tip)
  • Taşıma Kapasitesi: 3 – 5.5 ton.
  • Kaldırma Yüksekliği: 1.0 – 1.85 metre.
  • Avantajı: Az yer kaplar, estetik görünüm sunar.
  • Güvenlik Sistemi: Otomatik kilitleme, denge kontrol valfleri.

D. Tek Kolonlu Mobil Liftler (Single Post Portable Lift)
  • Taşıma Kapasitesi: Genellikle 2 – 3 ton.
  • Mobilite: Tekerlekli gövde ile taşınabilir.
  • Kullanım Alanı: Hafif araç bakımları, sınırlı alanlarda.

E. Zemin Altı Silindirik Liftler (In-Ground Lift)
  • Tahrik Tipi: Hidrolik piston silindirleri (zemin altında).
  • Kaldırma Kapasitesi: 2 – 6 ton.
  • Yapı: Estetik ve yer tasarruflu, ancak kurulum maliyeti yüksektir.
  • Kaldırma Süresi: Yaklaşık 30 – 45 saniye.

2. Genel Teknik Parametreler

Teknik ParametreAçıklama
Taşıma KapasitesiGenellikle 2 – 8 ton arasında değişir. Seçim araç ağırlığına göre yapılmalıdır.
Kaldırma Yüksekliği1.5 – 2 metre. Platform tipi lifterlerde ayarlanabilir yükseklik mevcuttur.
Güç Ünitesi220V / 380V elektrik motoru. En az IP54 koruma sınıfında olmalı.
Hidrolik SistemPompa + hidrolik silindir + yön kontrol valfleri + geri dönüş hattı.
Güvenlik KilidiMekanik veya elektro-mekanik tip. Beklenmedik düşmeleri engellemek için yükseklik kademelerinde devreye girer.
Sesli UyarılarKaldırma ve indirme sırasında sesli ikaz sistemleri bazı modellerde mevcuttur.
Kol/Platform AyarıAyarlanabilir taşıma kolları veya platform genişliği.
Kontrol PaneliYükseltme – Düşürme butonları, acil durdurma düğmesi, LED gösterge paneli.
Malzeme KalitesiAna yapı elemanları genellikle yüksek mukavemetli çelikten (ST 52, Q235, Q345) imal edilir. Yüzeyler elektrostatik toz boya ile kaplıdır.

3. Emniyet ve Koruma Sistemleri

Liftlerdeki güvenlik sistemleri, olası mekanik ya da kullanıcı hatalarına karşı hayati öneme sahiptir:

  1. Acil Durdurma Butonu: Operatör tarafından manuel olarak kaldırma/indirme işlemi derhal durdurulabilir.
  2. Aşırı Yük Koruma Sistemi: Maksimum taşıma kapasitesi aşıldığında hidrolik sistem devreye girmez.
  3. Dengeleme Zinciri veya Halatı: Özellikle iki kolonlu liftlerde yük dengelemesi sağlar.
  4. Pnomatik Kilit Sistemi: Kaldırılan aracın indirilmesini sadece izinli durumda mümkün kılar.
  5. Kayma Emniyetli Kol Sistemleri: Araç ağırlığı altında kolların geri kaçmasını önler.

4. Standartlar ve Mevzuatlara Uygunluk

Liftlerin üretimi, kullanımı ve periyodik kontrolleri şu standart ve mevzuatlara uygun olmalıdır:

A. Ulusal ve Uluslararası Standartlar

B. Ülkemiz – Türkiye Cumhuriyeti’ndeki Yasal Mevzuatlar

5. Uygulama Notları ve Teknik Tavsiyeler

  1. Zemin Uygunluğu: Tüm lift sistemleri, statik hesaplara göre yeterli taşıma kapasitesine sahip düz ve kuru beton zemine monte edilmelidir. Minimum C25 beton kalitesi önerilir.
  2. Düzenli Yağlama: Hidrolik pistonlar, bağlantı noktaları ve dişli parçalar düzenli olarak yağlanmalıdır.
  3. Titreşim ve Gürültü Kontrolü: Motor titreşim izolasyonu için lastik takoz kullanılmalı, ses seviyesi 85 dB altında tutulmalıdır.
  4. Elektrik Panosu: IP koruma sınıfı min. IP54 olmalı, kaçak akım rölesiyle korunmalıdır.

🚧 🚧 🚧

Araç Kaldırma Liftlerinin Periyodik Bakım ve Kontrolleri

1. Mevzuat Dayanakları

Araç kaldırma liftlerinin periyodik kontrol ve bakımları; hem iş güvenliği açısından yasal bir zorunluluk, hem de ekipmanın güvenli kullanımı açısından teknik bir gerekliliktir.

A. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
  • Madde 4 ve 5: İşverenin yükümlülükleri ve risk değerlendirmesi kapsamında, ekipmanın güvenli kullanımının sağlanması zorunludur.

B. “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” (Resmî Gazete: 25.04.2013/28628)
  • Madde 7 – Periyodik Kontroller: İş ekipmanlarının, iş sağlığı ve güvenliği yönünden kullanımları sırasında oluşabilecek tehlikelere karşı, uygun aralıklarla yetkili kişilerce periyodik kontrol ve testlere tabi tutulması gerekir.
  • Ek II – Tablo 3: Kaldırma ve İletme Ekipmanları “Araç kaldırma lifti” yılda en az 1 defa, ilgili standarda göre periyodik kontrolden geçirilmelidir.

C. Uygulanacak Standartlar
  • TS EN ISO 3691-5: “Araç kaldırma liftleri – Güvenlik gerekleri”
  • TS EN ISO 12100: Makine güvenliği – Tasarım için genel ilkeler – Risk değerlendirme.
  • TS EN 60204-1: Makinelerde elektriksel güvenlik – Elektrik donanımı.

2. Periyodik Kontrol Aralıkları ve Kimler Tarafından Yapılır?

Kontrol TürüSıklıkKim Yapabilir?
Periyodik KontrolEn az yılda 1 kezİş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre yetki almış teknik kişiler
Aylık/Haftalık Kontrollerİşletme içi yapılırEğitilmiş personel veya bakım sorumlusu
Günlük Gözle KontrolHer kullanım öncesiOperatör veya kullanıcı

3. Periyodik Kontrol Kapsamında Yapılması Gerekenler

Yetkili kişi veya kuruluş tarafından yapılacak yıllık periyodik kontroller aşağıdaki başlıkları içerir:

A. Genel Durum ve Fiziksel İnceleme
  • Kolonlarda çatlak, eğilme, deformasyon var mı?
  • Kolların (kol başlıklarının) kilitlenmesi ve serbest bırakılması düzgün çalışıyor mu?
  • Platformda kayma, yağ sızıntısı, boya kalkması var mı?
  • Kaldırma noktaları ve lastik takozlar sağlam mı?

B. Mekanik Aksam Kontrolü
  • Vida, zincir, halat, makara gibi hareketli parçaların aşınma durumu
  • Tüm somun ve cıvataların sıkılığı
  • Denge zincirlerinin gerginliği
  • Kol kilitlerinin senkronize çalışıp çalışmadığı

C. Hidrolik Sistem Kontrolü
  • Silindirlerden veya hortumlardan kaçak olup olmadığı
  • Yağ seviyesinin yeterli olup olmadığı
  • Hidrolik pompa çalışmasında titreşim ve ses var mı?
  • Basınç valflerinin doğru çalıştığının test edilmesi

D. Elektrik Sistemi Kontrolü
  • Elektrik kablolarında yıpranma, izolasyon kaybı
  • Motor bağlantılarında gevşeklik
  • Topraklama hattının sürekliliği
  • Acil durdurma butonu çalışıyor mu?

E. Güvenlik Sistemleri Kontrolü
  • Acil durdurma sistemi: İşlevsel ve kolay ulaşılabilir olmalı
  • Mekanik emniyet kilitleri: Her kademede çalışıyor olmalı
  • Aşırı yük koruma sistemi: Çalıştığı test edilmeli
  • Alarm ve ikaz sistemleri: Sesli/ışıklı ikazlar devrede mi?

F. Fonksiyon Testleri
  • Boşta ve yüklü durumda kaldırma ve indirme testleri yapılmalı
  • Ekipmanın nominal kapasitesinin altında ve üstünde test edilmeli
  • Kaldırılan yükün dengede kalıp kalmadığı kontrol edilmeli

G. Test Yükü ile Deneme
  • Gerekli durumlarda test yükü ile kaldırma işlemi yapılır.
  • EN 1493’e göre kaldırma kapasitesinin %125’ine kadar test gerekebilir.

4. Periyodik Kontrol Raporu İçeriği

Her periyodik kontrol sonucunda aşağıdaki bilgileri içeren rapor hazırlanır:

  • Ekipmanın tanımı (Marka, model, seri no, kapasite)
  • Bulunduğu yer
  • Kontrol tarihleri
  • Kullanım sıklığı
  • Kontroller sonucu tespit edilen eksiklikler
  • Uygulanan test ve muayeneler
  • Sonuç ve kanaat (Uygun / Uygun değil)
  • Kontrolü yapan kişinin adı, unvanı, imzası
  • Belgelendirme numarası ve kurumu

🛑 Not: “Uygun değil” raporu alan lifler, yeniden kontrol yapılmadan kullanılmamalıdır.

5. Günlük, Haftalık ve Aylık Kontrol Formları

A. Günlük Kontrol – Operatör Kontrol Listesi
  • Kaldırma kolları, takozlar ve platform temiz mi?
  • Yağ sızıntısı, kablo yıpranması var mı?
  • Sesli uyarı ve acil durdurma butonları çalışıyor mu?

B. Haftalık / Aylık Kontrol – Bakım Personeli Tarafından
  • Zincir ve halat gerginlik kontrolü
  • Vida ve cıvataların sıkılığı
  • Yağ seviyesi ve filtre durumu
  • Elektrik kablo bağlantıları

📄 Bu formlar işletmede arşivlenmeli ve denetimlerde ibraz edilmelidir.

6. Yetkilendirme ve Eğitim

Sonuç ve Öneriler

  • Periyodik kontroller, yalnızca yasal bir yükümlülük değil, çalışanların yaşamını doğrudan etkileyen kritik bir işlemdir.
  • Kontrollerin yalnızca “kağıt üzerinde” değil, uygun metotlarla ve teknik kişilerce yapılması hayati önem taşır.
  • Her işletme, kontrol takvimi, kayıt sistemi, arşivleme, kullanıcı eğitimi gibi konularda sistematik bir süreç oluşturmalıdır.

🚗 🚧 🚗

Araç Kaldırma Liftlerinin Kullanımı Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

🔧 🔧 🔧

1. Teknik Hususlar

1.1. Kaldırma Kapasitesine Dikkat Edilmesi

Her liftin nominal kaldırma kapasitesi bellidir (örneğin: 3.5 ton, 4 ton). Bu kapasite asla aşılmamalıdır.

Örnek:
Bir minibüsün ağırlığı 4.2 ton, kullanılan liftin kapasitesi 3.5 ton ise kaldırma sırasında:

  • Kol veya platform kırılması,
  • Aracın devrilmesi,
  • İşçinin ezilmesi gibi kazalar meydana gelebilir.

Yapılması gerekenler:

  • Lifte yazılı etiketi ve kapasite bilgisini kontrol edin.
  • Üretici tarafından belirtilen ağırlık ve denge kriterlerine uyun.

1.2. Aracın Doğru Konumlandırılması ve Dengeleme

Liftin kol başlıkları, aracın şasi takviye noktalarına (jack point) temas ettirilmelidir. Düzgün yerleştirilmeyen bir araç:

  • Sarsıntıyla düşebilir,
  • Çalışma sırasında dengesiz durabilir.

Dikkat edilmesi gerekenler:

  • Kaldırmadan önce aracın el freni çekilmeli, vites boşa alınmalıdır.
  • Kaldırma noktaları üretici kataloglarından kontrol edilmelidir.
  • Takoz veya kilit kullanımı, denge için şarttır.

1.3. Kaldırma ve İndirme İşlemlerinin Dikkatli Yapılması

Kaldırma ve indirme işlemleri ani hareketlerle değil, kontrollü yapılmalıdır.

Tehlikeli davranış örneği:
Bir çalışan aceleyle indirme kolunu hızlıca indirerek aracın aniden aşağı düşmesine neden olabilir.

Öneri:

  • Operatör daima göz temasını kaybetmeden araca eşlik etmeli.
  • Aşamalı kaldırma ve kilitlenme seslerinin dinlenmesi gerekir.

1.4. Liftin Mekanik Kilit Sistemlerinin Kullanımı

Hidrolik sistemli liflerde mekanik emniyet kilitleri bulunur. Araç kaldırıldıktan sonra bu kilitler devreye alınmazsa, hidrolik kaçak durumunda araç aniden düşebilir.

Güvenli kullanım için:

  • Araç kaldırıldıktan sonra kilit sistemine oturduğundan emin olun.
  • Her durak noktasında kilit sesleri kontrol edilmeli.

1.5. Hidrolik ve Elektrik Aksamın Çalışır Durumda Olması
  • Yağ sızıntıları varsa hidrolik basınç kaybı yaşanabilir.
  • Kablo ezilmesi, kısa devre ya da elektrik çarpmasına yol açabilir.

Kullanıcı ne yapmalı?

  • Her gün kullanım öncesi gözle kontrol yapmalı.
  • Arıza durumunda yetkili bakım personeline haber verilmeli.
  • Kesinlikle “tamir edilmeden” kullanılmamalı.

1.6. Kaldırılan Aracın Altında Çalışma Kuralları
  • Mekanik kilitler aktif değilken aracın altına girmek kesinlikle yasaktır.
  • İkincil destek ayakları kullanılmadan motor, süspansiyon gibi ağır parçalar sökülmemelidir.

🛠️ 🛠️ 🛠️

2. İdari Hususlar

2.1. Yetkilendirilmiş Kullanıcılar

Lift sadece eğitim almış, yetkili personel tarafından kullanılmalıdır.

İşletme politikası olarak:

  • Her lifte “Yetkili Kişi Listesi” asılmalı.
  • Lift kullanacak her personelin Mesleki Eğitim Belgesi ve yaptığı işe uygun Mesleki Yeterlilik Belgesi olmalıdır.
  • Yıllık hizmet içi eğitim yapılması ve kayıt altına alınmasını tavsiye ederim.

2.2. Günlük Kontrol Formlarının Tutulması

İşletmelerde her gün “Lift Kullanım Öncesi Kontrol Formu” doldurulmalıdır.

Formda bulunması gerekenler:

  • Hidrolik kaçak kontrolü
  • Elektrik bağlantılarının durumu
  • Sesli ikaz butonlarının çalışması
  • Aracın denge kontrolü
  • Operatörün adı, tarihi ve imzası

Bu formlar, hem iç denetimlerde hem de resmi denetimlerde hukuki güvence sağlar.

2.3. Acil Durum Prosedürlerinin Bilinmesi

Kaldırma sırasında yaşanabilecek elektrik kesintisi, kilitlenme, yağ sızması gibi durumlar için acil durum prosedürü tanımlanmalıdır.

Uygulama Örneği:

  • Elektrik kesilirse, manuel tahliye valfi nasıl kullanılacak?
  • Acil buton devreye alındığında hangi prosedür izlenecek?

Bu talimatlar hem panolarda görünür şekilde asılmalı, hem de eğitimlerle pekiştirilmelidir.

2.4. Araç Altında Yalnız Çalışmama Kuralı

Kaldırılmış araç altında çalışan personel yalnız bırakılmamalı. Tek çalışmada kaza riski yüksektir.

Kurumsal uygulama önerisi:

  • Altında çalışan personelin başında bir gözcü bırakılmalı.
  • Düşme, sarsılma gibi durumlara karşı gözlem yapılmalı.

2.5. Liftin Etrafında Uyarı ve Güvenlik Alanı Oluşturulması
  • Kaldırılmış araç etrafı şeritlerle çevrilmeli.
  • “Dikkat – Araç Kaldırılmıştır” tabelaları yerleştirilmeli.

Bu sayede yetkisiz girişler engellenir.

2.6. Yanlış Kullanımın Disiplin Süreci ile Önlenmesi

Lifti hatalı kullanan, prosedüre uymayan personel için işletme içi disiplin süreci tanımlanmalıdır.

Uyarı-Kınama-Tekrar Eğitim adımları uygulanabilir.

🚧 🚗 🚧

Araç Kaldırma Liftlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Tedbirleri

1. Mevzuattaki Dayanaklar

1.1. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
  • Madde 4: İşverenin genel yükümlülüklerini düzenler. Risklerden korunma ilkelerine uyma zorunluluğu vardır.
  • Madde 5: Risklerden kaçınma, kaynağında önleme ve kolektif koruma önceliği esastır.

1.2. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
  • Madde 7-8-9: Ekipmanların uygunluğu, kontrolü, bakım ve kullanım şartlarını belirler.
  • Ek II – Madde 2.3: Kaldırma ekipmanlarının sabitlenmesi, devrilmemesi, kapasite sınırının belirlenmesi zorunludur.
  • Ek III: Periyodik kontrollerin kim tarafından ve ne sıklıkla yapılacağını belirtir.

1.3. Bakım Onarım İşlerinde Alınacak Asgari Güvenlik Önlemleri (Tebliğ, 11.02.2004 RG/25370)
  • Ekipmanın altına girerek yapılan çalışmalarda, desteklenmiş ve emniyetli konumda olma zorunluluğu vurgulanır.

1.4. Makine Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT)
  • Kaldırma araçlarının emniyetli tasarımı, işaretlemeleri ve talimatları kapsar.
  • Madde 4.1.2.4: Araç kaldırıcı sistemlerin aniden düşmesini önleyici güvenlik sistemleri içermesi gerekir.

🛠️ 🛠️ 🛠️

2. Teknik Tedbirler

2.1. Doğru Ekipman Seçimi ve Kapasiteye Uygunluk

Her araç kaldırma liftinin maksimum taşıma kapasitesi, üretici tarafından belirlenmiştir.

Tedbir:

  • Kapasite bilgileri görünür şekilde ekipmanın üstünde yer almalıdır.
  • Aracın ağırlığı, liftten fazla ise kaldırma işlemi yapılmamalıdır.

Mevzuat Dayanağı: İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Ek II, 2.1 ve 2.3

2.2. Mekanik Kilit Sistemlerinin Kullanımı

Liftin kaldırma sonrasında ani düşmelere karşı, emniyetli kilit sistemlerinin devreye alınması gerekir.

Mevzuat Dayanağı: Makina Emniyeti Yönetmeliği 2006/42/AT – Ek I, 4.1.2.4 (Kaza önleyici tedbirler)

2.3. Elektrik ve Hidrolik Sistem Kontrolü

Liftlerdeki elektrik kaçağı veya hidrolik sızıntılar yangın, patlama veya düşmeye sebep olabilir.

Tedbir:

  • Gözle görünür kablo hasarları, yağ kaçakları varsa ekipman kullanılmamalıdır.
  • Periyodik kontroller dışında günlük gözle muayene formu hazırlanmalı.

Mevzuat Dayanağı: İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Madde 7 ve Ek III (Periyodik kontroller)

2.4. Doğru Kaldırma Noktalarının Kullanılması

Araç üreticileri, araç altı kaldırma için özel “jack point” noktaları tanımlar. Yanlış noktadan kaldırma yapıldığında:

  • Araç devrilebilir,
  • Şasi zarar görebilir,
  • Ezilme riski oluşur.

Tedbir:

  • Aracın marka-modeline uygun kaldırma noktaları belirlenmeli.
  • Personel bu noktalar konusunda eğitimli olmalı.

Mevzuat Dayanağı: 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Madde 17 – Eğitim yükümlülüğü

2.5. İkincil Destek Kullanımı

Özellikle araç altında çalışırken, ilave destek ayakları (mekanik takozlar) kullanılmalıdır. Hidrolik arıza anında tek destek düşüşe neden olur.

Tedbir:

  • Süspansiyon, motor veya şanzıman gibi ağır bileşen sökülecekse ikinci destek şarttır.

Mevzuat Dayanağı: 25370 sayılı Tebliğ – Madde 3.2

3. İdari Tedbirler

3.1. Yetkili Personel Kullanımı

Lifti sadece yetkilendirilmiş, eğitilmiş personel kullanabilir.

Tedbir:

  • Operatörlere iç eğitim düzenlenmeli veya Mesleki Yeterlilik Belgeleri istenmelidir.
  • Eğitim belgeleri dosyalanmalı.

Mevzuat Dayanağı: 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Madde 17
İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Madde 12 – Kullanıcının yeterliliği

3.2. Günlük – Haftalık – Aylık Kontrol Formları

Her kullanım öncesi görsel kontrol yapılmalı ve kayda alınmalıdır.

Tedbir:

  • Günlük kontrol: Kullanıcı tarafından yapılır (hidrolik yağ, kilit, kablo durumu).
  • Haftalık kontrol: Usta başı gözetiminde (emniyet kilit testi).
  • Aylık kontrol: İş güvenliği sorumlusu ile birlikte.

Mevzuat Dayanağı: İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Ek III
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Madde 4 – Riskten korunma yükümlülüğü

3.3. Uyarı İşaretleri ve Alan Güvenliği

Lift çevresi yetkisiz kişilerin girişini engelleyecek şekilde sınırlandırılmalı ve uyarı levhaları konulmalıdır.

Tedbir:

  • “Kaldırma Operasyonu Yapılıyor – Girmek Yasaktır” tabelası.
  • Sarı-siyah güvenlik şeritleri ile çevre sınırlandırması.

Mevzuat Dayanağı: İş Sağlığı ve Güvenliği İşaretleri Yönetmeliği
TS EN ISO 7010 – Uyarı işaretlerinin standardı

3.4. Acil Durum Talimatlarının Oluşturulması

Kaldırma işlemi sırasında yaşanabilecek yangın, elektrik kesintisi, mekanik arıza gibi durumlarda prosedür tanımlanmalıdır.

Tedbir:

  • Elektrik kesintisinde tahliye valfi nasıl kullanılır?
  • Lift aşağı inmezse ne yapılacak?
  • Yangın anında enerji kesme noktaları nerede?

Mevzuat Dayanağı: 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Madde 11 – Acil durumlar

3.5. Disiplin Süreci

İhlal eden kullanıcılar için tutanak, uyarı, yeniden eğitim gibi süreçler tanımlanmalıdır.

Mevzuat Dayanağı: 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Madde 18 – Çalışan yükümlülükleri
İşverenin kayıt tutma yükümlülüğü – İş Kazası sonrasında denetim için delil sağlar.

4. Sonuç ve Öneriler

Lift kullanımında İSG tedbirleri yalnızca “görsel dikkat” değil, sistematik bir yaklaşımla ele alınmalıdır. İşverenlerin:

  • Her lifte uygunluk etiketi,
  • Her operatöre belgeli eğitim,
  • Her gün için kontrol formu,
  • Her yıl için yetkili mühendis raporu sağlaması,
  • Her kaza sonrası sistem revizyonu yapması zorunludur.

🔧 🔧 🔧

Araç Kaldırma Liftlerini Kullanan Personelin Eğitim, Belgelendirme ve Yetkinliği

1. Mevzuata Göre Zorunlu Eğitimler ve Belgeler

1.1. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

Madde 17 – Eğitim:

“İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eğitim almalarını sağlar. Bu eğitim, çalışma yeri ve yapılan işin niteliğine uygun olmalı, değişen koşullarda yenilenmelidir.”

Yorumum: Lift kullanan her çalışanın, bu ekipmanın risklerine özel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi alması zorunludur.

1.2. Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

Madde 5 – Temel eğitim konuları:
Aşağıdaki konular lift kullanıcıları için zorunludur:

  • İş ekipmanlarının güvenli kullanımı,
  • Kaldırma ve taşıma araçlarında güvenlik,
  • Risklerden korunma yöntemleri,
  • Acil durumlar.

Madde 6 – Eğitim Süresi ve Belgelendirme:

  • Tehlikeli işlerde çalışanlara ilk girişte en az 12 saat, sonra İki yılda bir tekrar eğitimi verilmelidir.
  • Eğitimler yazılı/sözlü sınavla ölçülmeli ve belgelenmelidir.

Uygulama:
Oto tamircisi, ustası, kalfası ya da lift operatörü:

  • İlk işe girişte en kısa sürede “İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi
  • Her yıl “Yenileme Eğitimi Belgesi” almalıdır.

1.3. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

Madde 12 – Kullanıcıların Bilgilendirilmesi ve Eğitimi:

“Ekipmanı kullanan kişilere, kullanım talimatlarına uygun şekilde yeterli eğitim verilmesi sağlanır.”

Ek II – Madde 2.1.1:

“İş ekipmanı ancak yetkili ve ehil kişiler tarafından kullanılmalıdır.”

Yorumum:
Lift kullanımı, teknik bilgi, görsel algı ve dikkat gerektirir. Bu nedenle sadece “ehil ve eğitimli” kişiler tarafından kullanılmalıdır. Belgesiz personel tarafından kullanım yasak olmalıdır.

1.4. Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimine Dair Yönetmelik

Madde 5:

“Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışacakların, mesleki eğitim aldığını belgelemeleri zorunludur.”

1.5. Lift Kullanımı Hangi Nace Koduna Girer?

Lift kullanan işyerleri genellikle 45.20‘ nin alt kodlardan biri ile değerlendirilir:

45 – Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı
45.2 – Motorlu kara taşıtlarının bakım ve onarımı
45.20 – Motorlu kara taşıtlarının bakım ve onarımı
Alt Gruplar
45.20.01 – Motorlu kara taşıtlarının elektrik sistemlerinin onarımı
45.20.02 – Motorlu kara taşıtlarının lastik onarımı (tekerlek ayar ve balansı dahil)
45.20.03 – Araba yağlama, yıkama, cilalama ve benzeri faaliyetler
45.20.04 – Motorlu taşıtların koltuk ve döşemelerinin bakım ve onarımı
45.20.05 – Motorlu kara taşıtlarının karoser ve kaporta onarımı vb. faaliyetler (kapı, kilit, cam, çarpma onarımı, boyama vb.)
45.20.06 – Motorlu kara taşıtlarının genel bakım ve onarımı (radyatör, klima ve egzoz bakım ve onarımı dahil, aynı işletmede yapılanlar ile elektrik sistemi, tekerlek ve karoser onarım hizmetleri hariç)
45.20.07 – Motorlu kara taşıtlarının genel bakım ve onarım hizmetleri (aynı işletmede mekanik, elektrik sistemi, kaporta, boya, fren sistemi, cam, pencere vb. bakım ve onarımının yapılması)
45.20.08 – Motorlu kara taşıtlarına yakıt sistemi (benzin, dizel, LPG, CNG, LNG vb.) montajı ve bakımı hizmetleri
45.20.09 – Motorlu kara taşıtlarının sadece boyanması faaliyetleri

1.5. Lift Kullanımı Hangi Meslek Koduna Girer?

Lift kullanan kişi genellikle 7231‘ in alt kodlardan biri ile değerlendirilir:

7231.01 Diğer Motorlu Araç Tamirci Makinistleri
7231.02 Oto bakım – onarımcısı
7231.15 Kilometre Sayaç Tamircisi(Motorlu Taşıt)
7231.16 Marş Ve Devir Daim Dişli Tamircisi (Motorlu Taşıt)
7231.17 Şaft Tamircisi (Motorlu Taşıt)
7231.18 Radyatör Tamircisi (Motorlu Taşıt)
7231.19 Şanzıman Tamircisi (Motorlu Taşıt)
7231.20 Takograf Tamircisi (Motorlu Taşıt)
7231.21 Makas Tamircisi (Motorlu Taşıt)
7231.22 Dingil Tamircisi (Motorlu Taşıt)
7231.23 Motor Yenileştirmeci
7231.24 İç lastik tamircisi – motorlu taşıtlar

Bu mesleklerde çalışacak kişilerin;

  • Milli Eğitim Bakanlığı Sertifikası,
  • Otomotiv Elektromekanikçisi (Seviye 5 / Meslek Yeterlilik Belgesi- Ulusal Yeterlilik Var – 26/05/2016 tarihinden itibaren Zorunluluk Kapsamında)
  • Otomotiv Mekanikçisi (Seviye 4 / Meslek Yeterlilik Belgesi- Ulusal Yeterlilik Var – 26/05/2016 tarihinden itbaren Zorunluluk Kapsamında)

almaları gereklidir.

2. Zorunlu Belgeler Özet Tablosu

Belge / Eğitim TürüKimler İçin ZorunluSıklık / SüreMevzuat Kaynağı
Temel İSG EğitimiTüm lift kullanıcılarıİlk girişte + En az 2 yılda 1 6331 / Eğitim Yönetmeliği Madde 5-6
Mesleki Eğitim Belgesi (MEB onaylı)Tüm ustalar, kalfalarSürekli (tek seferlik belge)6331 / Tehlikeli İşlerde Eğitim Yönetmeliği
MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi (Seviye 3–4)Usta/kalfa seviyesi çalışan5 yılda birMYK Kanunu / 5544 sayılı Kanun
Lift Kullanım Eğitimi (işbaşı / iç eğitim)Doğrudan lifti kullanan herkesİlk girişte + teknik değişimde6331 / Ekipman Yönetmeliği Madde 12

3. Tavsiye Edilebilecek Ek Eğitimler ve Sertifikalar

3.1. Makine Emniyeti ve Kaldırma Ekipmanları Eğitimi
  • TS EN ISO 12100 standardına uygun eğitimler,
  • Kaldırma ekipmanlarında kilit sistemleri, yük dağılımı, acil durum prosedürleri anlatılır.

Eğitim süresi: 1 – 2 gün (8 – 16 saat)
Kuruluşlar: İSGÜM, TMMOB, Tetkik Danışmalık

3.2. Araç Kaldırma Lifti Kullanıcı Sertifikası

Firmamız Tetkik Danışmalık da ayrıca bazı sanayi sitelerinde bu konuda özel işbaşı eğitimleri veya belediyelere bağlı eğitim kursları verilmektedir.

  • Pratik uygulamalı eğitim,
  • Arıza durumları ve bakım bilgisi içerir.

3.3. İlkyardım Eğitimi (Temel/Standart)
  • Araç altında çalışırken yaşanabilecek olası ezilme, sıkışma kazalarında müdahale için hayati önem taşır.
  • En az bir kişinin sertifikalı ilkyardımcı olması zorunludur (Ortamda 10 kişiden fazla çalışıyorlarsa).

Tetkik İlkyardım Eğitim Merkezimizden ilkyardımcı eğitimi alabilirsiniz. (Adres: Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar İZMİR Telefon: +90 232 265 20 65 Mail: [email protected])

Mevzuat: İlkyardım Yönetmeliği / Resmî Gazete Tarihi: 29.07.2015 Resmî Gazete Sayısı: 29429

4. Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

4.1. Eğitimlerin Belgelendirilmesi
  • Tüm eğitimler yazılı veya mümkünse e-imza ile belgelenmelidir,
  • Belge süresi ve içeriği dosyalanmalıdır (denetimlerde gösterilir).

4.2. Yetkisiz Kullanıma Karşı Disiplin Süreci
  • Her lifte “Sadece Yetkili Kişiler Kullanabilir” etiketi yer almalı,
  • Uyarılara rağmen yetkisiz kullanımda tutanak tutulmalı.

4.3. Eğitimlerin Yenilenmesi Gereken Durumlar
  • Yeni lif modelinin kullanıma girmesi,
  • İş kazası sonrası,
  • Prosedür veya ekipman değişikliği durumlarında
  • Düzenli olarak yılda bir.

5. Sonuç ve Öneriler

  • Araç kaldırma liftleri, yüksek riskli kaldırma ekipmanları arasında yer alır.
  • Tüm kullanıcıların belgelendirilmiş eğitimli , pratik tecrübeli ve yetkilendirilmiş olması, mevzuatın açık zorunluluğudur.
  • Eğitimsiz personelin lift kullanımı, iş kazalarına ve ağır cezai yaptırımlara sebep olur.
  • İşverenin sorumluluğu, yalnızca eğitim vermek değil, belgeleri kayıt altına almak ve güncel tutmaktır.

🚨 🚨 🚨

Araç Kaldırma Liftlerinde Yaşanmış İş Kazalarından Örnekler

1. Kilitlenmeyen Liftin İnişi Sonucu Ezilme (İstanbul – 2020)

Olay:
Usta, aracı kaldırdıktan sonra liftin güvenlik kilidini devreye almadan altına girdi. Hidrolik sistemdeki ani basınç kaybıyla lift indi ve çalışanın bacakları ezildi.

İSG Açısından Değerlendirme:

  • İhlal: TS EN 1493 standardına uygun liftte, kilitleme mekanizması devreye alınmadan çalışmak.
  • Mevzuat: 6331 Sayılı Kanun Md. 4 – Güvenli ekipman sağlama ve kullanma yükümlülüğü.
  • Tedbir: İş ekipmanlarının kullanımında güvenlik prosedürlerinin uygulanması ve eğitimle pekiştirilmesi.

🚧 🚧 🚧

2. Lifte Dengeli Yükleme Yapılmaması (Konya – 2021)

Olay:
Aracın ağırlık merkezi hatalı yerleştirildi. Sol arka kısmı daha ağır olan araç, kaldırma sırasında devrildi ve liftten düştü. Maddi hasar ve ölümden dönülen bir yaralanma oldu.

İSG Açısından Değerlendirme:

  • İhlal: Kullanıcı, üretici talimatındaki denge noktalarına uygun kaldırma yapmadı.
  • Mevzuat: Ekipman Yönetmeliği Ek-II Madde 2.1.1 – “Talimatlara uygun kullanım zorunluluğu.”
  • Tedbir: Her araç tipi için kaldırma noktaları etiketlenmeli; kullanıcıya uygulamalı eğitim verilmeli.

🔧 🔧 🔧

3. Lifte Kaldırılmış Aracın Altında Sigara Molası (Ankara – 2019)

Olay:
Çalışan, mola sırasında kaldırılmış aracın altında sigara içerken geçici elektrik kesintisiyle lift çöktü. Başına düşen amortisör nedeniyle yaralandı.

İSG Açısından Değerlendirme:

  • İhlal: Yetkisiz ve amaç dışı lift altında beklemek, güvenli olmayan davranış.
  • Mevzuat: 6331 Md. 19 – Çalışanların kurallara uyma yükümlülüğü.
  • Tedbir: Lifte asılı araçların altında kalma yasağı tabelalarla belirtilmeli. Kamera denetimi önerilir.

🔩 🔩 🔩

4. Zemin Bozukluğu Nedeniyle Liftten Araç Düşmesi (Mersin – 2018)

Olay:
Yüzeyi çatlak olan zemin üzerine monte edilmiş kolonlu lift, kaldırma sırasında yana kaydı. Araç düşerek ciddi hasar gördü. Çalışanlar şans eseri kurtuldu.

İSG Açısından Değerlendirme:

  • İhlal: Lift, üretici önerisine aykırı şekilde eğimli veya bozuk zemin üzerine kurulmuş.
  • Mevzuat: TS EN 1493 standardı – “Lift zemini düz ve mukavim olmalı.”
  • Tedbir: Kurulum öncesi statik zemin analizi yapılmalı. Periyodik kontrollerde zemin gözden geçirilmeli.

⚙️ ⚙️ ⚙️

5. Elektrik Panosundaki Arızadan Kaynaklı Aniden İnme (Bursa – 2022)

Olay:
Lifteki kontrol ünitesindeki kaçak akım rölesi arızalıydı. Araç kaldırılmışken, elektriksel hata nedeniyle sistem kendiliğinden inerek aracın altındaki ustanın kolunu sıkıştırdı.

İSG Açısından Değerlendirme:

  • İhlal: Elektriksel bakım ve test eksikliği.
  • Mevzuat: Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği + 6331 Md. 10 Risk değerlendirmesi.
  • Tedbir: Her ay kaçak akım rölelerinin testi yapılmalı. Liftin elektrik bağlantıları periyodik muayeneye tabi tutulmalı.

🛠 🛠 🛠

6. Yetkisiz Kişi Tarafından Kullanım (İzmir – 2020)

Olay:
Yeni başlayan stajyer, lift kullanımıyla ilgili hiçbir eğitim almadan araç kaldırmaya çalıştı. Aracı yanlış yerden kaldırdı; araç liftten düşerek hasar aldı.

İSG Açısından Değerlendirme:

  • İhlal: Eğitimli, yetkilendirilmiş personel dışındaki kişinin ekipman kullanımı.
  • Mevzuat: Ekipman Yönetmeliği Madde 12 – “Sadece ehil kişiler kullanabilir.”
  • Tedbir: Lifte “Yetkisiz Kullanım Yasaktır” tabelası, kilitli panel veya kartlı erişim uygulanmalı.

🔧 🔧 🔧

7. Bakımı Yapılmamış Liftten Hidrolik Sıvı Fışkırması (Gaziantep – 2023)

Olay:
4 yıldır bakımı yapılmayan çift pistonlu liftin contası patladı. Hidrolik yağ çalışanların üzerine sıçradı, bir kişi gözüne sıvı gelmesi nedeniyle görme kaybı yaşadı.

İSG Açısından Değerlendirme:

  • İhlal: Periyodik bakım ve sızdırmazlık kontrolünün ihmal edilmesi.
  • Mevzuat: İş Ekipmanları Periyodik Kontrol Yönetmeliği, Ek III – Yıllık kontrol zorunluluğu.
  • Tedbir: Yetkili uzman tarafından yılda bir hidrolik sistem kontrolleri yapılmalı; kayıt altına alınmalı.

🧯 🧯 🧯

8. Acil Durdurma Düğmesinin Çalışmaması (Adana – 2019)

Olay:
Araç kaldırılırken bir lastik patladı. Panikleyen çalışan “acil durdurma” düğmesine bastı, ancak düğme çalışmadığı için araç kayarak yere düştü. Maddi hasar ve bir ayak burkulması.

İSG Açısından Değerlendirme:

  • İhlal: Acil durdurma sisteminin işlevsiz olması.
  • Mevzuat: TS EN ISO 13850 – Acil durdurma sistemleri standardı
  • Tedbir: Her haftalık bakımda acil durdurma düğmesinin test edilmesi gerekir.

🛑 🛑 🛑

9. Aracın El Freni Çekilmedi (Samsun – 2021)

Olay:
Araba lifte alındı ancak el freni çekilmedi. Çalışan tekerleği sökmek üzereyken araç kayarak öne doğru ilerledi ve araç liftten düştü. Ciddi yaralanma olmadı ama yüksek hasar oluştu.

İSG Açısından Değerlendirme:

  • İhlal: Araca güvenlik önlemleri alınmadan müdahale edilmesi.
  • Mevzuat: 6331 Md. 4 ve 19 – Riskli işe başlarken ön kontrol zorunluluğu.
  • Tedbir: İş öncesi kontrol listesinde “el freni çekili mi?” maddesi zorunlu olmalı.

⚖️ ⚖️ ⚖️

10. Yanlış Liftten Yanlış Aracı Kaldırma (Tekirdağ – 2023)

Olay:
İş yoğunluğu nedeniyle iki lift arasında araç karıştırıldı. Yanlış lifte binen çalışan, farklı boyutlu araca uygun olmayan kaldırıcıyı çalıştırdı. Araç kaydı ve çarptı.

İSG Açısından Değerlendirme:

  • İhlal: Alan işaretlemesi, araç-lift eşleştirmesinin olmaması.
  • Mevzuat: TS EN ISO 7010 – İşaretleme ve yönlendirme zorunluluğu.
  • Tedbir: Her lifte numaralandırma, araca yapıştırılan kod ve eşleşme kontrolü yapılmalı.

📌 📌 📌

İş Kazaları Genel Değerlendirme

Ortak Kaza NedeniMevzuat İhlaliAlınması Gereken Önlemler
Eğitim eksikliği6331 Md.17 / Ekipman Yönetmeliği Md.12Belgelendirilmiş eğitim + uygulamalı talimat
Periyodik bakım ihlaliİş Ekipmanları Periyodik Kontrol YönetmeliğiYetkili uzmanla düzenli bakım + kontrol formları
Güvenlik önlemi alınmadan işe başlamaRisk değerlendirmesi Md. 10Ön kontrol listesi + iş öncesi risk kontrolü
Yetkisiz kullanımTehlikeli işlerde mesleki eğitim zorunluluğuYetki kartı, panoya asılan yetkili listesi
Talimat dışı kullanım / yanlış uygulamaTS EN 1493, TS EN ISO 12100Kullanıcı kılavuzunun okunması ve imza karşılığı teslim

Sonuç ve Öneriler

Araç kaldırma liftleri, oto bakım ve onarım sektöründe yaygın ve zorunlu olarak kullanılan kaldırma ekipmanlarıdır. Ancak bu ekipmanların teknik karmaşıklığı, yüksek kaldırma kapasitesi ve doğrudan insanla etkileşimli kullanımı, onları ciddi iş kazalarına açık hale getirmektedir.

İncelemeler göstermektedir ki lift kaynaklı kazaların temel nedenleri;

  • Eğitimsiz personel kullanımı,
  • Periyodik bakım ve kontrol eksiklikleri,
  • Kullanım talimatlarına uyulmaması,
  • Yetersiz denetim,
  • ve idari ihmaller olarak öne çıkmaktadır.

Mevzuatlar (özellikle 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, Periyodik Kontrol Yönetmeliği ve TS EN 1493 standartları), liftlerin sadece uygun koşullarda, eğitimli personel tarafından, belirli aralıklarla kontrol edilerek kullanılmasına açıkça hükmetmektedir.

Ancak bu yükümlülüklerin pratikte yeterince yerine getirilmemesi, hem çalışan sağlığını hem de ekipmanın ömrünü ve işletme güvenliğini riske atmaktadır.

Yazımın ilk satırlarından itibaren farklı bölümlerde belirtmiş olduğum önerileri son kez bir arada tekrarlayalım.

1. Yetkilendirme ve Eğitim Sisteminin Güçlendirilmesi

  • Araç kaldırma liftlerini sadece belgelendirilmiş, eğitim almış ve pratik uygulama yapmış personelin kullanmasına izin verilmelidir.
  • Mesleki Yeterlilik Belgesi, özellikle yeni çalışanlar için teşvik edilmeli; işletme içi uygulamalı eğitimlerle desteklenmelidir.
  • Kullanım öncesi yıllık tazeleme eğitimleri zorunlu hale getirilmelidir.

2. Periyodik Kontrol ve Bakım Takvimi Oluşturulmalı

  • Tüm liftlerin yılda en az bir kez, TS EN 1493 ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği’ne uygun olarak yetkili kişilerce kontrolü sağlanmalı, bu kontroller dijital ortamda arşivlenmelidir.
  • Haftalık ve aylık operatör kontrolleri için kontrol çizelgeleri hazırlanmalı ve imzalı şekilde takip edilmelidir.

3. Teknik Uygunluk ve Kurulum Denetimi

  • Liftin kurulumunda zemin uygunluğu, elektrik tesisatı ve fiziki alan şartları TS normlarına uygunluk açısından yetkili teknik ekiplerce kontrol edilmelidir.
  • Bu denetimler yalnızca ilk kurulumda değil, yer değişikliği veya servis sonrası tekrar yapılmalıdır.

4. Güvenlik Ekipmanlarının İşlevselliği Kontrol Edilmeli

  • Acil durdurma butonları, güvenlik kilitleri, dengeleyici ayaklar, aşırı yük sensörleri gibi sistemlerin her kullanım öncesi işlevselliği test edilmelidir.
  • Güvenlik sistemleri arızalı olan hiçbir liftin kullanıma devam etmesine izin verilmemelidir.

5. İşaretleme ve Etiketleme Sistemi Kurulmalı

  • Her liftin üzerine kaldırabileceği maksimum yük, kullanım talimatı, yetkili personel listesi ve güncel kontrol tarihi etiketlenmelidir.
  • Alan içine “Yetkisiz Kullanım Yasaktır”, “Araç Altında Beklemek Tehlikelidir” gibi uyarı tabelaları konulmalıdır.

6. İş Kazalarının Kayıt Altına Alınması ve İncelenmesi

  • Tüm lift kaynaklı arızalar ve iş kazaları, ramak kala olaylar da dâhil olmak üzere, detaylı olarak kayıt altına alınmalı ve risk analizlerine veri olarak eklenmelidir.
  • Kazalar sonrası kök neden analizi yapılmalı, sonuçlar tüm personelle paylaşılmalı ve benzer olayların önüne geçilmelidir.

7. İSG Profesyonelleri Tarafından Sürekli Denetim

  • İş güvenliği uzmanları, lift kullanılan alanlarda günlük saha denetimleri yapmalı, kontrol listelerini ve kullanıcı davranışlarını gözlemlemelidir.
  • Denetimler sonucu uygunsuzluklar için anlık müdahale ve yönetici bilgilendirme mekanizması kurulmalıdır.

8. Yönetim Taahhüdü ve İSG Kültürü Geliştirilmeli

  • İşveren, lift güvenliği konusunda açık ve net bir İSG politikası oluşturmalı, tüm çalışanlara bu politikanın gereklerini yerine getireceği yönünde taahhüt vermelidir.
  • İSG, üretim baskısına feda edilmemeli; bu durum denetim tutanaklarında da ifade edilmelidir.

Lift gibi kritik ekipmanlar, yalnızca teknik değil aynı zamanda idari ve kültürel bir güvenlik yaklaşımıyla kontrol altına alınabilir. Bu bağlamda, önlemek ödemekten her zaman daha ucuz ve insani bir yaklaşımdır. Yaşanmış iş kazaları bize her seferinde bunu göstermektedir.

Unutulmamalıdır ki, sağlam bir ekipman, güvenli bir çalışma alanı ve bilinçli bir çalışan üçgeni, işyerinde sürdürülebilir güvenliğin temelidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB – Tetkik Danışmanlık İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Türkiye – ABD – Avrupa Birliği Ülkeleri İş Kazası Bildirimi Karşılaştırması

Neden Bu Karşılaştırmayı Yapıyoruz?

İş kazaları, yalnızca bireysel trajedilerin değil; aynı zamanda kurumsal sorumluluğun, kamu politikalarının ve uluslararası rekabetin de merkezindedir. Bir çalışanın saniyelik dikkatsizliği ya da bir işverenin ihmali, yalnızca o işyerinde değil, tüm sistemde domino etkisi yaratabilir. Ancak bu zincirin kırılabileceği önemli halkalardan biri de kazanın bildirilmesi ve doğru şekilde kayda geçirilmesidir.

Peki, bu bildirim her ülkede aynı ciddiyetle mi ele alınıyor?

Bu yazıda, Türkiye’deki iş kazası bildirim sisteminin idari ve hukuki boyutlarını, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa ülkelerindeki uygulamalarla karşılaştırmalı olarak sunmaya çalışacağız.

Hedefimiz; yalnızca farkları göstermek değil, aynı zamanda Türkiye’nin güçlü ve zayıf yönlerini objektif ölçütlerle kıyaslamak ve iyileştirme alanlarını somutlaştırmaktır.

Dünya giderek daha entegre hale gelirken, iş sağlığı ve güvenliği kültürünün evrensel ilkeleri de şekilleniyor. Bu karşılaştırma yazımızda, evrensel yapının Türkiye’deki yerini, eksiklerini ve potansiyelini görebilmek için bakış açısı sunmayı amaçlıyoruz.

Cemil Tanju ANAKLI – Dr. Mustafa KEBAT

1. Türkiye’de İş Kazası Bildirimi – Hukuki ve İdari Süreçler

1.1. Yasal Dayanaklar

Türkiye’de iş kazası bildirimi, başta 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu olmak üzere, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmeliklerle düzenlenmiştir.

Bu düzenlemeler, işverenlerin ve sağlık hizmeti sunucularının iş kazalarını belirli süreler içinde bildirmelerini zorunlu kılar.

1.2. Bildirim Süreleri ve Yöntemleri

1.3. İdari ve Hukuki Yaptırımlar

İş kazasının süresi içinde bildirilmemesi durumunda, işverene idari para cezası uygulanır. 2025 yılı itibarıyla bu ceza 20.000 TL’ye kadar çıkabilmektedir.

1.4. Hukuki Sorumluluklar

İş kazası sonucunda işverenin hukuki sorumluluğu doğabilir. Bu sorumluluk, işverenin iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini alıp almadığına, kazanın önlenebilir olup olmadığına ve işverenin kusur durumuna göre değerlendirilir. İşverenin kusurlu bulunması halinde, tazminat yükümlülüğü doğabilir.

2. Amerika Birleşik Devletleri’nde İş Kazası Bildirimi – OSHA Düzenlemeleri

2.1. Yasal Çerçeve

ABD’de iş kazası bildirimi, İş Sağlığı ve Güvenliği İdaresi (OSHA) tarafından düzenlenir. OSHA’nın 29 CFR 1904 ve 1904.39 numaralı yönetmelikleri, işverenlerin iş kazalarını nasıl bildirmeleri gerektiğini belirler.

2.2. Bildirim Süreleri ve Yöntemlerir

  • Ölüm Durumu: İşveren, işyerinde meydana gelen bir ölüm olayını, olaydan sonraki sekiz saat içinde OSHA’ya bildirmelidir.
  • Hastaneye Yatış, Ampütasyon veya Göz Kaybı: Bu tür olaylar, olaydan sonraki 24 saat içinde OSHA’ya bildirilmelidir.
  • Kayıt Tutma: İşverenler, iş kazaları ve meslek hastalıklarıyla ilgili kayıtları en az beş yıl süreyle saklamalıdır. Her yıl Şubat ve Nisan ayları arasında, önceki yılın özetini çalışanların görebileceği bir yerde asmalıdırlar.

2.3. İdari ve Hukuki Yaptırımlar

OSHA, iş kazalarının bildirilmemesi veya iş sağlığı ve güvenliği kurallarının ihlal edilmesi durumunda işverenlere para cezaları uygulayabilir. Bu cezalar, ihlalin ciddiyetine ve işverenin daha önceki ihlallerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

2.4. Çalışan Hakları

Çalışanlar, iş kazalarını ve işyerindeki tehlikeleri bildirme hakkına sahiptir. İşverenler, bu bildirimler nedeniyle çalışanlara karşı misilleme yapamazlar. OSHA, çalışanların bu haklarını korumak için çeşitli mekanizmalar sunar.

3. Avrupa Birliği’nde İş Kazası Bildirimi – Üye Devlet Uygulamaları

3.1. Genel Yasal Çerçeve

AB’de iş sağlığı ve güvenliği konuları, Avrupa Komisyonu tarafından belirlenen direktiflerle düzenlenir. Ancak, iş kazası bildirimiyle ilgili detaylar üye devletlerin ulusal mevzuatlarına bırakılmıştır.

3.2. Üye Devlet Örnekleri

3.3. İdari ve Hukuki Yaptırımlar

AB üye devletlerinde, iş kazalarının bildirilmemesi durumunda çeşitli idari yaptırımlar uygulanabilir. Bu yaptırımlar, para cezaları veya diğer idari yaptırımlar şeklinde olabilir ve her ülkenin kendi mevzuatına göre belirlenir.

📌 📌 📌

4. İş Kazası Bildirimi Karşılaştırma Tablosu

KriterTürkiyeABD (OSHA)AB (Üye Devletler)
Yasal Dayanak5510 sayılı Kanun, 6331 sayılı İSG Kanunu, SGK yönetmelikleriOSHA Kanunu, 29 CFR 1904 ve 1904.39Çerçeve Direktif 89/391/EEC, üye ülke mevzuatları
Yetkili KurumSGK
(Sosyal Güvenlik Kurumu)
OSHA (Occupational Safety and Health Administration)Ülke bazlı iş sağlığı kurumları (örn. INAIL, HSE)
Bildirimi Kim Yapar?İşveren ve sağlık hizmeti sunucusuİşverenİşveren, bazı ülkelerde sağlık kuruluşları
Bildirim Süresiİşveren için 3 iş günü, sağlık kuruluşu için 10 günÖlüm için 8 saat, Hastane yatışı: 24 saatGenellikle 3-10 gün arası, ülkeye göre değişken
Bildirim YöntemiElektronik veya yazılı (e-Devlet/SGK)
SGK e-bildirge sistemi
Telefon, çevrimiçi sistem, yerel OSHA ofisleriUlusal çevrimiçi portallar, Resmi formlar Online, yazılı ya da dijital sistemler
Bildirim İçeriğiKazanın yeri, zamanı, nedeni, yaralanma durumuOlay türü, sonuç, yer, tarih, etkilenen kişiKazanın koşulları, sonuçları, önlemler
Kayıt Tutma Yükümlülüğüİş kanununa göre 5 yıl, 5510 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanununa göre de 10 yıl saklama süresi vardır.5 yıl süreyle detaylı kayıt tutulmalıÇoğu ülkede 5 yıl, bazı ülkelerde daha uzun
İdari Para Cezaları
(Yıllara göre değişmektedir)
Bildirmeme halinde 20.000 TL’ye kadarOSHA’ya göre 14.502 $’a kadar, kasıt varsa daha da yüksek olabilirAB ülkesine göre yüksek para cezaları veya hapis

Ülkeye göre değişir (örneğin Almanya’da 5.000 €’ya kadar çıkabilir)
Hukuki SorumlulukTazminat, ceza sorumluluğu (kusur oranı, iş güvenliği önlemleri esas alınır)Tazminat, OSHA incelemesi ve cezaları, ayrıca dava açma hakkıİş hukuku ve ceza hukuku kapsamında tazminat, bazı durumlarda ceza davaları
Çalışan HaklarıSGK’ya doğrudan başvuru hakkı var, misillemeye karşı koruma zayıfMisillemeye karşı güçlü federal koruma, şikâyet hakkıMisillemeye karşı genellikle sendika ve ulusal iş sağlığı birimleri tarafından koruma
İşçinin Bildirim HakkıDolaylı
(mahkemeye başvurabilir)
Var – OSHA’ya doğrudan şikâyet hakkıVar – Sendika ya da ilgili kuruma başvuru olabilir
Sigorta Kurumu RolüSGK, hem sağlık hem sigorta yükünü üstlenirİşveren tarafından ödenen özel iş kazası sigortası (workers’ compensation insurance)Devlet veya özel fonlar (örneğin Almanya’da “Berufsgenossenschaft”)
Veri Toplama ve İstatistikSGK ve TÜİK tarafından yayımlanırOSHA yıllık raporlar yayımlarEurostat, ulusal istatistik kurumları

5. Genel Değerlendirme ve Karşılaştırma

KriterTürkiyeABDAB Ülkeleri
Hızlı Bildirim SistemiOrtaÇok hızlıOrta
Denetim SıklığıOrtaYüksek (OSHA denetimleri yoğun)Orta-Yüksek
Çalışan KatılımıSınırlıGüçlüGüçlü (özellikle Batı Avrupa’da)
Yaptırım GücüDüşük-OrtaYüksekOrta-Yüksek
Veri ŞeffaflığıGelişmekteŞeffaf (kamuya açık)Şeffaf (Eurostat ile ortak)

🇹🇷 🇹🇷 🇹🇷

5.1. Türkiye’nin Yapısı ve Güçlü Yönleri

  • Dayanak: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 5510 sayılı SGK Kanunu.
  • Bildirim Yeri: SGK İl Müdürlükleri / e-Devlet / İşverenin kayıt sistemi.
  • Özellik: SGK bildirimi işverenin sorumluluğundadır. Bildirim yapılmazsa hem SGK cezası hem de tazminat yükümlülüğü doğabilir.

Türkiye’de iş kazalarının bildirimi tek merkezli bir yapıya, yani SGK odaklı bir modele dayalıdır. Bu durum, veri toplama ve analiz açısından avantaj sağlasa da:

  • Bildirim yükünün yalnızca işverende olması ve çalışanların şikâyet mekanizmalarının zayıflığı,
  • İSG kültürünün halen gelişmekte olması nedeniyle,
    ihmal edilen vakaların sıklığını artırabilmektedir.

Ancak son yıllarda elektronik bildirimin yaygınlaşması ve sağlık kuruluşlarına da yükümlülük verilmesi önemli gelişmelerdir.

🇺🇸 🇺🇸 🇺🇸

5.2. ABD’nin Yapısı ve Güçlü Yönleri

  • Dayanak: OSHA’nın 29 CFR 1904 kayıt ve bildirim düzenlemeleri.
  • Kritik Fark: Ölüm ve hastane yatışı için çok kısa süreler içinde bildirim zorunludur (8-24 saat). Ayrıca “OSHA Form 300” adlı yıllık iş kazası kayıt formu tutulur.
  • Çalışan Hakları: Çalışanlar iş kazalarının bildirilmemesi durumunda OSHA’ya doğrudan başvurabilir.

ABD’de OSHA sistemi:

  • Ciddi olaylar için hızlı bildirim zorunluluğu (ölüm → 8 saat, ampütasyon → 24 saat),
  • Ayrı bir tazminat sigortası sistemi (Workers’ Compensation),
  • Misillemeye karşı güçlü çalışan koruma mevzuatı ile,
    önleyici ve hesap verilebilir bir yapı kurmuştur.

Ancak bu sistemde farklı eyalet yasalarının uygulanması (Federal + Eyalet OSHA kuralları), uygulamada karmaşıklıklara neden olabilir.

🇪🇺 🇪🇺 🇪🇺

5.3. Avrupa’nın Yapısı ve Esnekliği

  • Yasa Temeli: Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Direktifi 89/391/EEC.
  • Ulusal Farklılıklar: Bildirim süreleri ve sistemleri ülkelere göre değişiklik gösterebilir. Örneğin:
    • Almanya: İş kazaları 3 gün içinde yasal meslek birliklerine (Berufsgenossenschaften) bildirilmelidir.
    • İtalya: INAIL kurumuna 2 gün içinde elektronik olarak bildirim gerekir.
    • İngiltere (AB sonrası): RIDDOR kapsamında ciddi kazalar 10 gün içinde Health and Safety Executive (HSE)’e bildirilir.
  • Sendikaların Rolü: AB’de işçi sendikaları, kazaların raporlanmasında ve soruşturulmasında güçlü rol oynar.

AB üyesi ülkelerde iş kazası bildirimi:

  • Temel ilkeler bakımından birleşik, ancak
  • İdari uygulamalar açısından dağınık bir yapıdadır.

Ancak AB, 89/391/EEC sayılı Çerçeve Direktif ile işveren yükümlülüklerini net belirlemiş ve ülkelerin ulusal sistemlerine entegre etmiştir.

Düşünce ve Önerilerimiz

Türkiye açısından değerlendirdiğimizde:

  • Çalışanların doğrudan iş kazası bildirim hakkı güçlendirilmeli,
  • Bildirim sistemine dijital teyit mekanizmaları eklenmeli,
  • İş kazası sonrası incelemelerin bağımsız bir kurulca yapılması teşvik edilmeli kanaatideyiz.

Pek tabi ki sizlerin görüş ve önerileri ile eklenecek maddeler olacaktır.

Sonuç olarak, iş kazası bildirimi sistemleri ülkelerin mevzuat altyapıları, sosyal güvenlik rejimleri ve iş sağlığı kültürlerine göre değişmektedir. Ancak ortak hedef, kazaların azaltılması ve meydana gelenlerin etkin, şeffaf şekilde kayıt altına alınarak tüm tarafların korunmasıdır.

Bu karşılaştırma ile yalnızca sistemler arasındaki mevzuatları değil; aynı zamanda iş kazasına yaklaşım tarzlarını, kurumsal refleksleri ve hukuki kültürü de kısaca ortaya koymaya çalıştık.

Türkiye’nin iş kazası bildirim sistemini; ABD’nin hızlı müdahale ve bireysel hak temelli yaklaşımıyla, Avrupa’nın örgütlü, sosyal devlet odaklı sistemleriyle kıyasladığımızda önemli bir gerçek su yüzüne çıkıyor: Bildirim sistemi sadece bir prosedür değil, aynı zamanda bir güvenlik kültürüdür.

Karşılaştırma sayesinde, Türkiye’nin hangi yönlerinin uluslararası düzeyde güçlü olduğunu (örneğin tek merkezli SGK sistemi), hangi yönlerde ise geliştirilmesi gerektiğini (örneğin misillemeye karşı koruma zayıflığı) açıkça görebiliyoruz. Ayrıca küresel uygulamaların ışığında işverenlerin, hukukçuların ve politika yapıcıların nasıl daha etkili stratejiler geliştirebileceği konusunda fikir sahibi oluyoruz.

Analizimiz tartışmaya açıktır. Ki gayemizde katılımcı sayısının arttığı fikirlerin müzakere edildiği katılımcı bir iş sağlığı – güvenliği kültürünün yaygınlaşmasıdır.

Sadece iş hukukçularına değil; aynı zamanda İş Güvenliği uzmanlarına, işyeri hekimlerine akademisyenlere, kamu yöneticilerine ve işletme sahiplerine pratik ve stratejik bir perspektif kazandırabilecek derin bir kültür ortamına yelken açmış bulunuyoruz. Fırtınalarla karşılaşacağımızı uzun yolculuğumuzda yıpranacağımızı da biliyoruz. Lakin hep birlikte karaya ayak basacağımız ve kutlayacağımız günlerin de hayal olmadığına inanıyoruz…

Zira iş kazası bildirimi sadece geçmişte olanı kayda geçirmek değil, aynı zamanda gelecekte olacakları engellemenin ilk adımıdır.

Bu yüzden, bildirim süreci bir evrak değil; bir hayat sigortasıdır. Ve onu ne kadar şeffaf, hızlı ve kapsayıcı kurgularsak; işyerlerini o kadar güvenli, sistemleri o kadar adil ve çalışanları o kadar değerli kılarız.

Saygılarımızla…

Cemil Tanju ANAKLI – Dr. Mustafa KEBAT

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Cemil Tanju ANAKLI – Dr. Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Dalış Yapanların Seyahat Sağlık Çantası

Güvenli ve Bilinçli Keşifler İçin Rehber

Dalış, hem fiziksel hem de çevresel riskleri barındıran bir aktivitedir. Su altındaki basınç değişiklikleri, sıcaklık farklılıkları, deniz canlılarıyla temas ve erişim kısıtlılığı gibi durumlar, dalgıçların sağlık yönünden hazırlıklı olmasını gerektirir. Özellikle dalış yapılan bölgelerde acil tıbbi yardımın sınırlı olduğu durumlar düşünüldüğünde, iyi planlanmış bir seyahat sağlık çantası, hem profesyonel hem de amatör dalgıçlar için vazgeçilmezdir.

Bu yazıda, dalış seyahatleri için ideal bir sağlık çantasının nasıl hazırlanması gerektiği, bilimsel temelli bilgiler ve saha pratikleriyle anlatmayı amaçladım.

🤿 🤿 🤿

Sağlık Çantası Hazırlığında Temel İlkeler

  • Taşınabilirlik: Hafif ama kapsamlı olmalı.
  • Dayanıklılık: Su geçirmez, darbelere dayanıklı bir muhafaza tercih edilmeli.
  • Kişiselleştirme: Kişisel sağlık geçmişi (alerjiler, kronik hastalıklar) göz önünde bulundurularak düzenlenmeli.
  • İklim ve Bölgeye Uygunluk: Gidilecek bölgedeki iklim koşulları ve deniz canlıları dikkate alınmalıdır.

⚓ ⚓ ⚓

Temel Sağlık Malzemeleri Listesi

🩺 🩺 🩺

Acil Müdahale Malzemeleri

  • Çeşitli boyutlarda bandajlar, gazlı bez, elastik bandaj, antiseptik, cımbız, makas ve pamuklu çubuklar gibi temel ilk yardım malzemeleri
  • Su geçirmez yara bandı
  • Turnike (kanama kontrolü için)
  • Küçük makas ve pens
  • İlk yardım hızlı referans kartı
  • Güneş yanıkları için aloe jeli
  • Dijital termometre
  • Oral rehidratasyon paketleri (Tropikal – çok sıcak iklimler için özellikle)

💊 💊 💊

İlaçlar

  • Analjezikler: Parasetamol, ibuprofen
  • Antihistaminikler: Alerjik reaksiyonlara karşı (loratadin, difenhidramin)
  • Antiemetik: Deniz tutması ve mide bulantısı için (örneğin: dimenhidrinat)
  • Antiseptik solüsyonlar: Povidon iyot, hidrojen peroksit
  • Antibiyotik merhem: Yaralanmalara karşı koruyucu
  • Oral rehidrasyon tuzları: Dehidrasyon önleme

🦑 🦑 🦑

Dalışa Özgü Risklere Karşı Malzemeler

  • Isırık ve sokmalara karşı jel veya pomadlar: Özellikle denizanaları ve mercan yaralanmaları için (lidokainli merhemler önerilir)
  • Amonyak solüsyonu: Denizanası sokmalarında ilk müdahale için
  • Vazelin veya benzeri yağ bazlı krem: Isı kaybını önlemeye yardımcı olur
  • Termal battaniye (alüminyum folyo battaniye): Hipotermi riski durumunda

🤿 🤿 🤿

Özel Gereksinimler İçin Eklemeler

🧍 🧍 🧍

Kişisel Medikal Eşyalar

  • Kişisel ilaçlar (düzenli kullanılanlar)
  • Astım inhalerleri, diyabet cihazları vb.
  • Alerji kartı veya medikal uyarı bilekliği

📋 📋 📋

Dokümantasyon

Seyahat edenler aşağıdaki belgeleri her zaman yanlarında taşımalı ve acil bir durum olması durumunda bunların kopyalarını evde bir aile üyesinize veya yakın bir arkadaşına bırakmalısınız.

  • Acil durum iletişim listesi
  • Kan grubunuz ve aşı geçmişinizin bilgileri
  • Uluslararası Aşılama veya Profilaksi Sertifikası (ICVP) kartında aşı kanıtı veya varış noktanızda belirli aşıların gerekli olması durumunda tıbbi feragatname.
  • Tüm ilaçlarınız, gözlükleriniz ve/veya kontakt lensleriniz ve diğer reçeteli tıbbi malzemeleriniz için reçetelerin kopyaları ; ilaçların genel isimlerini İngilizce olarak ve mümkünse varış noktanızın diline çevrilmiş olarak eklemelisiniz.
  • Diyabet veya alerjiler gibi önceden var olan rahatsızlıklarınızın İngilizce ve mümkünse varış noktanızın diline çevrilmiş bir nüshası olmalı.
  • Dalış sigortası bilgileriSağlık sigortanızın kapsamının, ek seyahat sağlık sigortanızın, tıbbi tahliye sigortanızın ve seyahat sigortanızın kanıtı; tüm sigorta sağlayıcılarının iletişim bilgilerini ve talep formlarının kopyalarını taşıyın
  • Her zaman yanınızda taşıyacağınız, aşağıdakilere ait sokak adreslerini, telefon numaralarını ve e-posta adreslerini içeren  bir iletişim kartı :
    • Evde kalacak bir aile üyesi veya yakın arkadaş
    • Gideceğiniz yer/yerlere en yakın Türk Konsolosluğu
    • Gideceğiniz yer/yerlerdeki sağlık kuruluşları

⚓ ⚓ ⚓

Güvenli Saklama ve Taşıma Tavsiyeleri

  • Tüm malzemeler su geçirmez, sert kapaklı bir kutuda saklanmalıdır.
  • İçerik periyodik olarak kontrol edilmeli ve son kullanma tarihi geçen ilaçlar yenilenmelidir.
  • Sağlık çantası, tekne veya dalış kampı gibi her an ulaşılabilir bir yerde tutulmalıdır.

🤿 🤿 🤿

Koruyucu Ürünler

  • Böcek kovucu
  • Hem UVA hem de UVB korumasına sahip güneş kremi (tercihen SPF 15 veya üzeri ve çevre için güvenli)
  • Antibakteriyel el mendilleri veya en az yüzde 60 alkol içeren alkol bazlı el dezenfektanı
  • Kulak tıkacı
  • Yüz maskeleri ve nitril eldivenler gibi kişisel koruyucu ekipmanlar
  • Planlarınıza uygun kask, araç güvenlik koltuğu, koruyucu gözlük, iş eldiveni vb. gibi kişisel güvenlik ekipmanları .

⚓ ⚓ ⚓

Eğitim ve Farkındalık

Dalış yapan bireyler, temel ilk yardım bilgilerine ve çanta içeriğini doğru kullanma eğitimine sahip olmalıdır. Özellikle CPR (kardiyopulmoner resüsitasyon) ve deniz canlılarının neden olduğu yaralanmalarla başa çıkma teknikleri bilinmelidir.

🤿 🤿 🤿

Dalış, iyi hazırlıkla çok daha güvenli ve keyifli bir etkinliğe dönüşür. Seyahat sağlık çantası, yalnızca kişisel güvenliğiniz için değil, çevrenizdeki dalgıçlara yardım etmek açısından da kritik öneme sahiptir. Her dalgıç, sağlık çantasını sadece bir ekipman değil, hayati bir güvenlik önlemi olarak değerlendirmelidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Metilen Mavisinin Alzheimer Hastalığı Modelinde Bilişsel İşlevlere Etkisi

Referans:
Zhao, M., Liang, F., Xu, H., Yan, W., & Zhang, J. (2016). Methylene blue exerts a neuroprotective effect against traumatic brain injury by promoting autophagy and inhibiting microglial activation. Molecular Medicine Reports, 13(1), 13–20. https://doi.org/10.3892/mmr.2015.4551

📌 📌 📌

Amaç

Bu çalışma, metilen mavisinin (MM) travmatik beyin hasarı (TBI) sonrası nöroprotektif etkilerini ve bu etkilerin altında yatan mekanizmaları araştırmayı amaçlamıştır.

🧬 🧬 🧬

Yöntem

  • Hayvan Modeli: Yetişkin sıçanlarda kontrollü kortikal etki (CCI) yöntemiyle TBI modeli oluşturulmuştur.
  • Tedavi: TBI sonrası sıçanlara intraperitoneal olarak metilen mavisi (MM) (1 mg/kg) uygulanmıştır.
  • Değerlendirmeler:
    • Nörolojik işlevler modifiye nörolojik şiddet skoru (mNSS) ile değerlendirilmiştir.
    • Beyin dokusunda otopsi sonrası histopatolojik analizler yapılmıştır.
    • Otofaji ve mikroglial aktivasyon belirteçleri immunohistokimya ve Western blot ile incelenmiştir.

🔬 🔬 🔬

Bulgular

  • Nörolojik İyileşme: Metilen mavisi (MM) tedavisi, TBI sonrası nörolojik işlevlerde anlamlı iyileşme sağlamıştır.
  • Otofaji Aktivasyonu: MB, LC3-II/LC3-I oranını artırarak otofajiyi teşvik etmiştir.
  • Mikroglial Aktivasyonun Azalması: Metilen mavisi (MM), Iba-1 pozitif mikroglial hücrelerin sayısını azaltmıştır.
  • Apoptozun Azalması: Metilen mavisi (MM), beyin dokusunda nöronal apoptozu azaltmıştır.

🧠 🧠 🧠

Sonuç

Metilen mavisi (MM), TBI sonrası nöroprotektif etki göstererek nörolojik iyileşmeyi desteklemektedir. Bu etkiler, otofajinin teşviki ve mikroglial aktivasyonun inhibisyonu yoluyla gerçekleşmektedir.


Bu çalışma, metilen mavisinin travmatik beyin hasarı sonrası nöroprotektif etkilerini ve bu etkilerin altında yatan mekanizmaları ortaya koyarak, metilen mavisi’nin (MM) potansiyel terapötik kullanımını desteklemektedir.

Bu araştırma Spandidos Publications web sitesinden aynen alınmıştır.

Methylene blue exerts a neuroprotective effect against traumatic brain injury by promoting autophagy and inhibiting microglial activation https://www.spandidos-publications.com/10.3892/mmr.2015.4551

Authors: Mingfei Zhao, Feng Liang, Hangdi Xu, Wei Yan, Jianmin Zhang

Published online on: November 11, 2015     https://doi.org/10.3892/mmr.2015.4551

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

Ek Bilgi

Araştırmacıların kendi ülkelerinin Tıbbi Veritabanları mevcut olup ilgili konuda veya istediğiniz konularda Pubmed harici bilimsel yayın araştırması yapmak isteyenler için tavsiye ederim. Aşağıda ilgili web adreslerini ve özelliklerini bilgilerinize sunuyorum.

Saygılarımla…

🇨🇳 Çin Tıbbi Veritabanları

  1. CNKI (China National Knowledge Infrastructure)
    • Web: https://www.cnki.net
    • Kapsam: Çin’in en büyük akademik veri tabanıdır. Tıp, biyoloji, mühendislik, sosyal bilimler gibi tüm akademik alanlarda makaleler içerir.
    • Tıbbi Alt Dizini: China Academic Journal Full-text Database (医学期刊全文数据库)
    • Dili: Çince (bazı makalelerde İngilizce özet bulunabilir).
    • Not: Üniversite kütüphaneleri veya uluslararası erişim anlaşmaları üzerinden tam metin erişim mümkündür.
  2. Wanfang Data
    • Web: http://www.wanfangdata.com.cn
    • Kapsam: Çin Sağlık ve Tıp Bilimleri Akademisi’nin desteklediği, tıbbi dergilere özel güçlü bir veri tabanıdır.
    • Alt Dizini: Wanfang Med Online (万方医学网)
    • Dili: Çince (bazı İngilizce içerik mevcut).
  3. CQVIP (Chongqing VIP Information)
    • Web: http://www.cqvip.com
    • Kapsam: Çin’de yayımlanan tıbbi dergiler dahil olmak üzere akademik dergiler için önemli bir kaynaktır.
    • Dili: Çince

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Yangın Dolabı İçeriği Gereklilik mi, Şarta Bağlı mı?

Saygıdeğer İşletme Yöneticileri ve Değerli İş Güvenliği Uzmanları,

Mizansen de olsa; karşılıklı görüşlerin taraflarca dile getirildiği, özlediğimiz tartışma-saygı kültürünü sergilemeye de çalıştığım, sonucunda hem ortak bir noktada uzlaşı lle sonuçlandırmayı hem de yakın zamanda hizmet verdiğimiz firmalarımızdan birinde yaşadığımız farklı bakış açılarını sizlerin muhakemelerinize sunmayı hedeflediğim yazının yararlı olmasını umut ediyorum.

Yangın, saniyeler içinde felakete dönüşebilecek bir risktir. Bu riski yönetmek, yalnızca yangın tüpü ve alarm sistemleriyle sınırlı kalmayıp, işyerinin her bir noktasında alınacak önleyici tedbirlerle mümkündür. Yangın dolaplarının içeriği de bu zincirin önemli halkalarından biridir.

Okumakta olduğunuzu bu yazıyı, yangın dolaplarında bulunması gereken ekipmanlar konusundaki iki temel yaklaşımı —“her dolapta tam donanım” ve “risk esaslı içerik planlaması”— teknik, mevzuat temelli ve örnek olaylar ışığında derinlemesine ele almaya çalışarak, moderatör yönetiminde iki farklı görüşün tartışması formatında sunmaya. çalışacağım

Amacım; güvenliğin en üst düzeyde sağlanması için yalnızca mevzuatla sınırlı kalmadan, sahadan gelen verileri de dikkate alarak akılcı, sürdürülebilir ve etkin çözümler üretmektir.

Bu yazımın, iş sağlığı ve güvenliği kültürünü geliştirme yolculuğunda siz değerli uzman ve yöneticilere katkı sunmasını umuyor, yangına karşı hazırlıkta “önce insan, önce yaşam” ilkesini rehber edinmenizi temenni ediyoruz.

Saygılarımla,
Dr Mustafa KEBAT

Moderatör Mustafa KEBAT Açılış Konuşması

Hoş geldiniz saygıdeğer katılımcılar. Bugünkü oturumumuzun konusu: “Yangın dolaplarının içeriği nasıl olmalı? Her dolapta tam ekipman mı olmalı, yoksa riske ve şartlara göre mi belirlenmeli?

İki değerli konuğumuz bu tartışmada bizlere rehberlik edecek:

  • Sayın. Ali TAMOLMALI, İş Güvenliği Uzmanı ve Afet Acil Durum Koordinatörü
  • Sayın. Nilüfer COŞAR, A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Yangın Eğitmeni

I. Görüş: “Her Yangın Dolabında Tam Ekipman Olmalı”Ali TAMOLMALI

Ali TAMOLMALI:
Teşekkür ederim. Benim durduğum nokta net: Her yangın dolabında temel müdahale ekipmanlarının tam olması gerekir. Bu sadece teknik bir gereklilik değil, aynı zamanda insan hayatına doğrudan dokunan bir etik sorumluluktur.

Bugün yangın dolaplarında genellikle sadece hortum ve nozullar bulunduruluyor. Ancak bir yangın anında müdahale edecek kişinin o dolapta yangın elbisesi, baret, eldiven, yangın battaniyesi, duman maskesi, mümkünse portatif oksijen tüpü, el feneri, düdük gibi ekipmanlara da ihtiyacı vardır.

II. Görüş: “Şartlara Göre Belirlenmeli”Nilüfer COŞAR

Nilüfer COŞAR:
Ben bu yaklaşımı anlayışla karşılasam da, mevzuat ve risk yönetimi açısından daha bütüncül bakmak gerektiğini düşünüyorum. Tüm yangın dolaplarının içeriğini standart hale getirmek, özellikle düşük riskli yerlerde maliyet ve karmaşa doğurabilir. Yangın yönetmeliği zaten neyin nerede olması gerektiğini tarif eder.

Örneğin, “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” madde 97’de açıkça yangın söndürme sistemlerinin bina kullanım amacına, yüküne, risk sınıfına göre belirleneceği vurgulanır. Tüm dolaplara aynı ekipmanı koymak yerine, risk analizi sonuçlarına göre farklı seviyelerde donanım sağlamak daha etkili olur.

Teknik Temelli Sorgulama

Ali TAMOLMALI:
Peki Nilüfer Hanım, yangın ilk 90 saniyede kontrol altına alınmazsa ölümcül duman yoğunluğu ve sıcaklıkla müdahale imkânı kalmaz. Yangın sırasında olay yerine ilk ulaşan, genellikle eğitimli olmayan bir personel oluyor. O kişinin yangın hortumunu takacak zamanı bile zor buluyor.

Peki ya duman yoğunluğu yüksekse?

Yangın battaniyesi ya da solunum maskesi olmadan bu kişiyi o noktaya göndermek ne kadar etik?

Nilüfer COŞAR:
Bu doğru. Ancak bir dolaba maske, tüp, battaniye gibi malzemeleri koymak onları işlevsel hale getirmiyor. O maskenin filtresi 5 yılda bir değişmeli. Tüpün doluluk oranı düzenli denetlenmeli. Yangın elbiseleri uygun şekilde saklanmazsa nemden etkilenip işlevini kaybedebilir. Sıkı bir bakım protokolü uygulanmazsa bu malzemeler hem işe yaramaz hale gelir hem de güvenli olduğu sanılan tehlikeli bir ortam yaratır.

Mevzuat Referansları

Ali TAMOLMALI:
Ben yine de şuna vurgu yapmak istiyorum: Mevzuatlar bir çerçeve sunar ama uygulamada daha ileriye gitmek mümkündür. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu madde 4 der ki: “İşveren, risklerden korunma ilkelerine uygun olarak her türlü önlemi almak zorundadır.” Bir çalışanın dumanlı ortama girerken sadece hortumla müdahale etmesini beklemek, bu hükmü karşılamaz.

Nilüfer COŞAR:
Ama 6331 sayılı kanun da “makul önlem” der. Örneğin, yüksek katlı otellerde yangın dolaplarının içinde solunum cihazı olabilir. Ancak bir otoparkta ya da bir depo koridorunda bu tür ekipmanlara her dolapta yer vermek uygulamada sürdürülebilir değil. Ayrıca, yangına ilk müdahale ekipleri zaten baretli, eldivenli ve gaz maskeli olarak hazır beklemelidir.

Örnek Olay – Tuzla Tersaneleri Vakası

Ali TAMOLMALI:
İzin verirseniz bir örnek vereyim. 2016’da Tuzla tersaneler bölgesinde bir kabin yangını yaşandı. Yangın anında 3 işçi ilk müdahale için yangın dolabına koştu. Hortum vardı, ama yoğun dumandan dolayı içeri giremediler. Solunum maskesi yoktu, sadece biri cebinde kişisel maskeyle müdahale edebildi. O yangın 11 dakikada büyüdü. Eğer her dolapta temel maske ve battaniye olsaydı, belki ilk müdahale daha etkin olurdu.

Nilüfer COŞAR:
Haklısınız ama o örnek “riskli alan” sınıfında. Orada istasyon tipi yangın dolabı kurulmalıydı. “Yangın dolabı içeriği tek tip olmalı” dediğinizde, aynı sistemi bir AVM’nin tuvalet katındaki dolaba da uygulamış oluyorsunuz. Bu ise kaynak israfı yaratır ve yanlış alarm durumlarında müdahale eden kişinin anlamadığı ekipmanlarla karşılaşması riskini doğurur.

Eğitim ve Denetim Açısından Tartışma

Ali TAMOLMALI:
Amaç caydırıcılık değil, hazırlıklı olmak. Ekipman varsa, eğitim verilir. Bir okulda bile yangın tatbikatı yapılırken öğrenciler yangın battaniyesiyle eğitiliyor. O zaman neden her dolapta bu ekipman olmasın? Ayrıca düzenli eğitim ve tatbikat şart. Yangın anında herkesin ilk 30 saniyedeki kararları hayati olur.

Nilüfer COŞAR:
İşte tam da bu yüzden yangına ilk müdahale ekiplerinin özel dolapları olmalı. Genel yangın dolaplarında temel müdahale araçları yeterlidir. Herkesin profesyonel bir itfaiyeci gibi davranmasını bekleyemeyiz. Eğitim verilir, lakin fazla malzeme kafa karıştırabilir. Bir ofis çalışanına oksijen tüpü verip “Yangına git” diyemezsiniz.

Karşılıklı Soru-Cevap

Ali TAMOLMALI:
O zaman size sorayım: Bir fabrikada 3 vardiya çalışanı var. Gece vardiyasında sadece 8 kişi görevde. Yangın çıktığında, tek yangın dolabında hortum ve musluk var. Duman artıyor. O 8 kişiden biri müdahale etmek zorunda. Elinde maske ya da battaniye yoksa ne olacak?

Nilüfer COŞAR:
O fabrikada “gece acil eylem planı” hazırlanmalıydı. Dolapta battaniye olsun diye değil, o saatlerde görevli bir yangın ekibi bulunsun diye. Sistem kişiler üzerine değil, organizasyon üzerine kurulmalı. Ayrıca sadece maskeyi koymak yeterli değil. Onu kullanmayı da öğretmek gerek. Bu da her kurumda uygulanamaz.

Uzlaşı Noktası Arayışı

Moderatör Mustafa KEBAT:
İki görüş de oldukça güçlü argümanlar sundu. Bir uzlaşı noktası – ortak bir karar belirleyebilir miyiz?

Ali TAMOLMALI:
Benim önerim şu: Yangın dolapları 3 seviyede sınıflandırılsın.

  1. Temel Tip – Hortum, lans, nozül
  2. Genişletilmiş Tip – + Yangın battaniyesi, maske
  3. İleri Tip – + Solunum tüpü, yangın elbisesi, baret, gözlük

Bu sınıflama, risk analizine göre belirlensin.

Nilüfer COŞAR
Görüşmenin başında da savunduğum noktadayız ”Yangın dolapları 3 seviyede sınıflandırılsın” önerinizi destekliyorum. Ve ayrıca her yangın dolabına her şeyi koymak yerine, “yangına müdahale alanı” veya “istasyon” mantığıyla planlama yapılmasının yanısıra eğitimin de zorunlu olması gerektiğini eklemek istiyorum. Ekipman kadar bilgili insan da önemli.

Sonuç

Yangın dolaplarının içeriği konusundaki bu tartışma, aslında iş güvenliği kültürünün temel bir prensibini gösteriyor: “Yalnızca ekipman değil, sistem önemlidir.”

Her dolaba her şeyi koymak ideal olabilir lakin sürdürülebilir olmadığı giibi işlevsizdir de. Öte yandan dengeler iyi sağlanmalıdır. Gereksiz tasarruf uğruna insan hayatı riske atılamaz.

Önerilen Yaklaşım:

  • Risk analizine göre yangın dolabı içeriği seviyelendirilmeli.
  • Ekipmanlar düzenli olarak denetlenmeli ve bakım görmeli.
  • Tüm çalışanlar belirli periyotlarla tatbikat ve eğitimlerle hazırlanmalı.
  • İleri düzey dolaplar, yangın yükü ve erişim mesafesi yüksek bölgelerde zorunlu tutulmalı.

🧯 🧯 🧯

Yangın, birkaç dakika içinde bir binayı yok edebilir. Ama iyi organize edilmiş bir dolap, iyi eğitilmiş bir personel ve doğru zamanlama, bu senaryoyu bir başarı öyküsüne çevirebilir.

En iyi ekipman, doğru yerde, doğru zamanda ve doğru kişiyle buluştuğunda hayat kurtarır.

Kapanış

İşyerlerinde yangın güvenliği, yalnızca yasal zorunluluklar çerçevesinde ele alınmamalıdır. Her dolabın içinde neyin bulunacağı, sahadaki gerçeklik ve risk analiziyle şekillenmelidir. Ancak bu kararlar alınırken bir an için bile olsa “bir çalışanın hayatı” akıldan çıkarılmamalıdır.

Bu yazıda tartışılan iki yaklaşım da önemli açılımlar sunmaktadır: Her dolapta tam donanım bulunması savı, insan hayatını ön planda tutarken; şartlara göre belirleme yaklaşımı, sistemin sürdürülebilirliğine işaret etmektedir. Gerçek çözüm, bu iki uç arasında risk temelli, kaynak verimliliği yüksek ve eğitimle desteklenmiş bir yapı kurmaktır.

Unutulmamalıdır ki; bir yangın dolabının içinde sadece hortum değil, bazen hayat kurtaracak küçük bir maske ya da battaniye olabilir. Ancak her şeyden önce, o dolaba uzanacak elin, neyle karşılaşacağını ve nasıl müdahale edeceğini biliyor olması gerekir.

Bu metni rehber edinerek atacağınız her adım, hem çalışanlarınızın hem de işletmenizin geleceği için güçlü birer güvenlik yatırımı olacağına inanıyorum.

Güvenli yarınlar için birlikte çalışmaya devam edelim.

Saygılarımla,
Dr Mustafa KEBAT

Aşağıdaki bölümü, yangın dolaplarının içeriğine dair teknik, mevzuat içeriğini topluca bulabilmeniz için derledim.

Yararlı olmasını dilerim

🔥 🔥 🔥

Yangın Dolaplarının İçeriği

Yangın dolapları, binalarda yangına ilk müdahale amacıyla kullanılan ve genellikle duvar içine veya yüzeyine monte edilen sabit yangın söndürme tertibatlarıdır. İçeriğinde aşağıdaki temel bileşenler bulunur:

1. Yangın Hortumu

  • Tip: Yassı hortum veya kauçuk hortum (yarı sert)
  • Uzunluk: Genellikle 20 m – 30 m arası
  • Çap: 1” (25 mm) veya 1½” (38 mm)
  • Bağlantı Uçları: DIN veya BS tip rekorlu (nozul bağlantısına uygun)

2. Lans (Nozul)

  • Ayarlanabilir su çıkışı (jet/sis/kapalı)
  • Debi kontrolü yapılabilir
  • Genellikle pirinç ya da paslanmaz çelik malzemeden

3. Hortum Makarası veya Tamburu

  • Hortumun düzgün sarılmasını ve hızla açılmasını sağlar
  • Otomatik geri sarma mekanizması opsiyoneldir

4. Su Alma Vanası

  • 1” ya da 2½” çapa sahip olabilir
  • Genellikle küresel vana veya düz tip vana

5. Basınç Göstergesi (Manometre)

  • Sistem basıncını gösterir (özellikle kuru sistemlerde önerilir)

6. Talimat Levhası ve Kullanım Şeması

  • Kullanım yönergeleri
  • Yangın anında aranacak telefon numaraları

7. (Opsiyonel) Yangın Tüpü

  • Kimi yangın dolaplarının içine kuru kimyevi tozlu yangın söndürücü eklenebilir (bina risk analizine göre)

📘 📘 📘

Türk Mevzuatında Yangın Dolaplarını Belirleyen Yönetmelikler

1. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (BYKHY).

  • Resmî Gazete Tarihi: 19 Aralık 2007
  • Son Değişiklik: 21 Haziran 2023
  • Bağlayıcılığı: Zorunludur (Tüm bina ve tesislerde geçerlidir)

🔹 İlgili Maddeler:

  • Madde 96 – Yangın dolapları: Her yapı sınıfı için uygun çapta, uzunlukta ve basınçta yangın hortumu içeren sabit sistemlerin kurulması gerekir.
  • Madde 97 – Yangın hortum sistemleri: Hortumlar 1 veya 2 kişi tarafından kullanılabilecek şekilde ve en fazla 30 metre uzunlukta olmalıdır.
  • Madde 129 – İlk müdahale ekipmanı: Yangın dolapları, yangın tüpleri ve yangın vanaları gibi donanımların erişilebilir, açık ve bakımlı olması zorunludur.

Yorum:
BYKHY, temel yangın söndürme donanımını tanımlar. Ancak kişisel yangın koruyucu ekipmanların (KKD) bulundurulması, özel risklere göre belirlenir.

2. TS EN 671 Serisi – Yangın Dolabı Standardı (TSE Tarafından Yayımlanmıştır)

Bu standartlar, yangın dolaplarının tasarımı, üretimi, testi ve kullanımı hakkında teknik kriterler sunar.

3. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

4. Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik (2013)

Madde 11 – Acil Durum Ekipleri ve Donanımları:

İşyerindeki acil durumlar için görevlendirilen çalışanlara uygun koruyucu donanımlar, iletişim cihazları, kurtarma malzemeleri, solunum cihazları gibi araçlar sağlanmalıdır.

🔍 🔍 🔍

Yangın Dolaplarının Kontrol ve Denetim Sıklığı

  • Bakım Aralığı: TS EN 671-3’e göre 6 ayda bir bakım yapılmalı
  • Basınç testi ve hortum kontrolü: Yılda en az 1 kez
  • İlgili kişi/kurum: İşyeri sağlık ve güvenlik birimi veya yetkili yangın güvenliği firması

Solunum maskesi, alev geciktirici elbise, yangın battaniyesi gibi ekipmanların, özellikle kapalı alan, yüksek ısı, duman bulunan yerlerde müdahale edecek kişiler için hazır bulundurulması istenir.

TS EN 469 – İtfaiyeci Koruyucu Elbiseleri Standardı

Bu standarda göre, yangına doğrudan müdahale edecek görevli ekiplerde olması gereken temel kişisel donanım:

  • Isıya dayanıklı yangın elbisesi
  • Baret, eldiven, gözlük
  • Solunum cihazı (SCBA), duman maskesi
  • Oksijen tüpü (solunabilir ortamın olmadığı yerlerde)

Yangın dolaplarında değil, acil müdahale ekipman dolaplarında veya istasyon odalarında muhafaza edilmesi önerilir.

Tesisin Kendi Acil Durum Planları ve Risk Analizleri

Her tesisin hazırlamakla yükümlü olduğu Acil Durum Planları, yangın risk analizleri, ve KKD değerlendirmeleri doğrultusunda, yangın dolapları dışında “Yangın Güvenlik Noktaları”, “Acil Müdahale İstasyonları” veya “KKD dolapları” kurulması gerekebilir.

📌 📌 📌

Sonuç ve Uygulama Önerisi

MalzemeYangın Dolabında Zorunlu mu?Hangi Mevzuata Göre?
Yangın hortumu, nozul, vana✅ EvetBYKHY Madde 96, TS EN 671-1/2
Yangın tüpü⚠️ OpsiyonelBYKHY’ye göre bina riskine göre eklenebilir
Yangın battaniyesi⚠️ Risk bazlıAcil Durum Yönetmeliği / Risk analizi çıktısına göre
Solunum maskesi, SCBA❌ Dolapta değil, KKD istasyonundaAcil Durumlar Yön. Madde 11, EN 136-EN 137
Oksijen tüpü❌ Yalnızca kapalı-yoğun dumanlı ortamlardaKKD yönetmeliği + özel görevli ekip şartı
İtfaiyeci elbisesi (EN 469)❌ Genel dolapta değilTS EN 469 + Acil Müdahale Ekibi donanımı

🔧 🔧 🔧

Öneriler

Yangın dolapları, temel müdahale için hortum, lans ve vanayı içermelidir. Ancak yangın müdahale ekipleri için ayrı olarak kurulan “Yangın Müdahale Donanım Dolapları” içinde şu ekipmanlar bulunabilir:

  • EN 469’a uygun elbise
  • SCBA (Solunum cihazı)
  • Yüksek sıcaklığa dayanıklı eldiven ve bot
  • Taşınabilir el feneri
  • Yangın battaniyesi
  • Gaz maskesi

Sizlerin de eklemek istediği maddeleri dahi etmekten mutluluk duyarım.

Yangın dolaplarının içeriğiyle ilgili yaklaşım farkları olsa da hedef ortaktır.

Can kayıplarını ve zararı en aza indirmek.

Yangın dolaplarının içine yangın elbisesi, itfaiyeci kıyafeti, yangın battaniyesi, solunum maskesi, oksijen tüpü, yangın tüpü gibi ek kişisel koruyucu ve müdahale ekipmanlarının yerleştirilmesi, doğrudan “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” (BYKHY) kapsamında zorunlu tutulmaz, ancak riskli alanlar, endüstriyel tesisler, patlayıcı-yanıcı malzeme depolanan yerler, rafineriler, boyahaneler, kimya fabrikaları gibi özel nitelikli çalışma sahaları için özel iş güvenliği mevzuatları, acil durum planları ve sektör standartları kapsamında gerekebilir.

Bu nedenle, mevzuata uyumlu ancak aynı zamanda sahaya uygun, risk odaklı ve sürdürülebilir çözümler geliştirmek zorunludur. Unutmayalım ki, kriz anında en büyük farkı doğru yerde, doğru ekipman yaratır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Aile İçi Sorunların Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Kurallarına Uyumuna Etkisi

İş sağlığı ve güvenliği (İSG), çalışanların fiziksel ve psikolojik bütünlüğünü korumayı amaçlayan bir disiplindir. Ancak, çalışanların iş yerindeki davranışları sadece iş ortamıyla sınırlı değildir; aile yaşamındaki sorunlar da iş performansını ve güvenlik davranışlarını etkileyebilir.

Aile İçi Sorunlar ve Psikososyal Risk Etkenleri

Aile içi sorunlar, özellikle karı-koca arasındaki anlaşmazlıklar; bireyin ruhsal, zihinsel ve duygusal dengesini doğrudan etkileyen temel psikososyal risk faktörleri arasında yer alır.

Modern iş sağlığı ve güvenliği anlayışı, çalışanların yalnızca fiziksel güvenliğini değil aynı zamanda ruhsal bütünlüğünü de koruma altına almayı amaçlar.

Aile içi tartışmalar, boşanma süreçleri, geçimsizlik, ekonomik baskılar ve iletişim sorunları; bireyde stres, kaygı, depresyon ve dikkat eksikliğine neden olabilir.

Bilimsel araştırmalara göre, aile içi huzursuzluk yaşayan çalışanların stres hormonları olan kortizol düzeylerinde belirgin bir artış gözlenmiştir. Bu da çalışanların iş yerindeki dikkat, reaksiyon süresi ve karar verme becerilerini doğrudan olumsuz etkileyerek iş kazası riskini artırır.

Örneğin, 2021 yılında yayınlanan bir çalışma (Çalışma Psikolojisi Dergisi, Cilt 45) aile içi problemler yaşayan bireylerde %34 oranında daha fazla iş kazası bildirimi olduğunu ortaya koymuştur.

Erkek Çalışanlar Üzerindeki Etkiler

Toplumsal rollerin erkeklere yüklediği “ailenin geçimini sağlama” beklentisi, aile içi sorunlar karşısında erkeklerin daha fazla stres yaşamasına neden olabilir. Bu durum, iş yerinde daha saldırgan davranışlara, öfke kontrol bozukluklarına ve iş arkadaşlarıyla iletişim sorunlarına yol açar. İş güvenliği açısından bu, riskli ekipman kullanımı sırasında dikkatsizlik veya kural dışı davranışlar gibi tehlikeli durumları doğurabilir.

Ayrıca erkek çalışanlar, duygusal problemlerini açıkça ifade etme veya destek arama konusunda daha çekingen olabilirler. Bu da psikososyal destek mekanizmalarının devre dışı kalmasına yol açar. İş kazalarının çoğu zaman “kişisel hata” olarak görülmesinin altında yatan nedenlerden biri de budur: Oysa hata, çoğu zaman bastırılmış stresin dışavurumudur.

Kadın Çalışanlar Üzerindeki Etkiler

Kadın çalışanlar, aile içi sorunlardan etkilendiklerinde hem işyerinde hem de evde “çifte yük” altına girerler. Özellikle çocuk bakımı, yaşlı bakımı gibi ek sorumluluklar, zihinsel yorgunluğu artırır. Kadınların daha fazla tükenmişlik ve depresyon belirtisi gösterdiği çalışmalarla ortaya konmuştur (Sağlık Psikolojisi Araştırmaları, 2019). Bu durum, işe geç kalma, görev unutma, tehlike işaretlerini fark edememe gibi davranışlara yol açabilir.

Kadın çalışanlar, duygusal travmalar sonucunda fiziksel belirtiler de yaşayabilirler. Migren, mide problemleri, kas gerginlikleri gibi stres kaynaklı fizyolojik etkiler, iş sırasında dikkat dağınıklığına neden olabilir. Bu tür semptomlar çoğu zaman göz ardı edilir; ancak iş güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluştururlar.

İş Kazası Riski Açısından Değerlendirme

Aile içi sorunların çalışan üzerindeki etkileri genellikle dolaylıdır; fakat sonuçları çok doğrudan ve dramatik olabilir.

Psikososyal yük altındaki çalışanlar:

  • Kişisel koruyucu donanımı takmayı unutabilir.
  • Talimatlara uymakta isteksiz davranabilir.
  • Yetersiz dikkat ve odaklanma nedeniyle makine kullanımı sırasında hata yapabilir.
  • Tehlikeli alanlarda bulunma riskini göz ardı edebilir.

İş Güvenliği uzmanları tarafından yürütülen sahada gözlem temelli çalışmalarda, kazaların yaklaşık %20’sinin “kişisel sorunlara bağlı dikkat eksikliği” ile ilişkilendirildiği görülmüştür. Bu oran, deprem ya da yangın gibi olağanüstü durumların neden olduğu kazalardan bile yüksektir.

İş Performansına Etkileri

Aile içi sorunlar yaşayan çalışanlar, iş yerinde performans düşüklüğü, verimsizlik, motivasyon eksikliği ve işe devamsızlık gibi belirtiler gösterebilirler. İşten sık izin alma, hasta raporu kullanımı, kısa süreli ayrılmalar; iş akışını bozmakta, iş bölümü ve üretim verimliliğini olumsuz etkilemektedir.

Bu durum, yalnızca bireysel değil ekip düzeyinde de verimsizliğe yol açar. Özellikle montaj, bakım, üretim gibi ekip çalışmasına dayalı işlerde bir kişinin düşük performansı zincirleme şekilde tüm hattı etkileyebilir. Sonuçta hem üretim süresi uzamakta hem de hata oranı artmaktadır.

İşyeri Ortamında Oluşabilecek Etkiler

Aile içi sıkıntıların iş yerine yansıması sadece bireyin performansıyla sınırlı kalmaz. Bu durum, iş arkadaşlarıyla ilişkilerde bozulmaya, ekip içi çatışmalara, mobbing şüphelerine ve hatta işyeri içi şiddete kadar varabilir.

Çalışma ortamında moral bozukluğu, olumsuz enerji ve iletişim sorunları, diğer çalışanları da dolaylı olarak etkiler. Bu nedenle İş Sağlığı ve Güvenliği profesyonelleri, sadece fiziksel değil aynı zamanda psikososyal ortamı da göz önünde bulundurmalıdır. Yasal mevzuatta yer alan “çalışanların ruhsal ve sosyal iyilik hali” hedefi, bu çerçevede değerlendirilmelidir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Politikaları Açısından Geliştirilebilecek Önlemler

  1. Psikososyal Risk Değerlendirmesi
    İşletmeler, yılda en az bir kez psikososyal risk değerlendirmesi yapmalı; çalışanların ailevi sorunları olup olmadığını anonim yöntemlerle öğrenebilecek anketler ve görüşme sistemleri kurmalıdır.
  2. Kurumsal Destek Mekanizmaları
    İşyerinde psikolog, rehberlik servisi ya da sosyal hizmet uzmanı istihdam edilerek bireysel destek sağlanmalıdır. Evlilik danışmanlığı, stres yönetimi ve öfke kontrolü gibi hizmetler sunulabilir.
  3. Esnek Çalışma Saatleri ve İzin Politikaları
    Ailevi sorun yaşayan çalışanlar için esnek saat uygulamaları, evden çalışma olanakları ya da kısa süreli özel izin politikaları geliştirilmelidir.
  4. Eğitim Programları
    “Aile ve İş Dengesini Koruma”, “İşyerinde Stresle Başa Çıkma” gibi başlıklarla periyodik eğitimler düzenlenmelidir.
  5. Yöneticilere Farkındalık Eğitimi
    Orta ve üst düzey yöneticilere, çalışan davranışlarındaki değişimlerin ardındaki psikososyal nedenleri ayırt edebilme ve destek olabilme becerisi kazandırılmalıdır.

Sonuç ve Öneriler

İş kazalarının, meslek hastalıklarının ve iş gücü kayıplarının önlenmesinde, ailevi sorunlar gibi “görünmeyen ama etkili” risk faktörlerinin değerlendirilmesi elzemdir.

Türkiye’deki İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu da (6331 sayılı kanun) kapsamlı bir risk değerlendirmesi yapılmasını ve çalışanların ruhsal durumlarının gözetilmesini şart koşmaktadır. Buna rağmen uygulamada psikososyal risklere gereken önem verilmemektedir.

İşletmelerin sadece teknik güvenlik tedbirlerine değil; çalışanlarının hayat kalitesine, aile ortamına, ruhsal dengelerine de yatırım yapması gerekmektedir. Çünkü sağlıklı bir çalışan, yalnızca kazaları önlemez; aynı zamanda verimli, motive ve işine sadık olur.

Aile içi huzur ile işyeri güvenliği arasındaki bağ, düşündüğümüzden çok daha kuvvetlidir. Bu nedenle iş sağlığı kültürü, sadece işyerinde değil, evde de başlamalıdır.

Daha Fazla