31 Ekim 2025

Yüksekte Çalışanlarınıza Vestibüler – Propriyoseptif – Serebellar Fonksiyon Testlerini Yaptırdınız mı?

Yüksekte çalışma sadece beceri değil, denge, refleks ve koordinasyon gerektiren kritik bir görevdir. Çalışanlarınızın güvenliği, iş sürekliliği ve işyeri verimliliği için, bilimsel testlerle düzenli değerlendirme artık bir zorunluluk.

Firmamız, yüksekte çalışan personelinizi tam kapsamlı nöro-motor ve denge fonksiyonları açısından değerlendiriyor:

Vestibüler Sistem Testleri – İç kulak ve denge organı fonksiyonları
Propriyoseptif Sistem Testleri – Kas-eklem ve derin duyu geri bildirimi
Serebellar Fonksiyon Testleri – Koordinasyon ve ince motor kontrol

Sektöre Özel Uygulama Örnekleri:

Sektör	Test ve Uygulama Örneği
Enerji & Elektrik	Platform ve vinç operatörlerinin vestibüler denge testleri; yüksekte çalışma sırasında refleks kontrolü değerlendirme
İnşaat & Tesis Yönetimi	İskele ve çatı çalışanlarının pozisyon algısı testleri; propriyoseptif farkındalık ve koordinasyon ölçümü
Petrokimya & Endüstriyel Tesisler	Tank ve boru hatlarında çalışma yapan personelin serebellar ve ince motor kontrol testleri
Telekom & Haberleşme	Anten ve kule montaj ekiplerinin vestibüler ve proprioseptif kontrol eğitimi; düşme riskinin önlenmesi
Gemi & Liman İşletmeleri	Vinç operatörleri ve yüksekte bakım ekiplerinin aralıklı test ve eğitimleri ile güvenli çalışma periyod

Firmalara Sağlanan Katma Değerler:

Çalışanlarınızın denge ve refleks kapasitesi bilimsel verilerle belirlenir
Aralıklı test ve eğitimlerle çalışanlarınız kendi güvenliklerini sürekli izleyebilir
Düşme ve iş kazası riskleri minimize edilir
İş güvenliği standartlarınız uluslararası kriterlerle uyumlu hale gelir
Personel verimliliği ve motivasyonu artar

Neden Biz?

✅ Bilimsel ve Objektif Testler: Vestibüler, propriyoseptif ve serebellar fonksiyonlar ölçülür
✅ Sektöre Özel Yaklaşım: Enerji, inşaat, petrokimya, telekom ve gemi sektörüne uygun uygulama planları
✅ Kendi Kendine İzleme Eğitimi: Personel aralıklarla testleri kendileri de uygulayabilir
✅ İş Sağlığı Odaklı Raporlama: Test sonuçları, eğitim ve iyileştirme planlarıyla birlikte firmaya sunulur

“Yüksekte Çalışan Personelinizin Denge ve Güvenliği Bizimle Güvende!”

Güvenli Çalışma, Bilinçli Farkındalık, Önleyici Kontrol!

Çalışanlarınızı kazalardan korumak ve işyeri güvenliğinizi üst seviyeye taşımak için bizimle iletişime geçin.

📞 0 530 568 42 75 – Dr. Mustafa KEBAT – İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

🌐 www.tetkik.com.tr

Not: Web sitemizi incelerken site içi aramada ” Propriyosepsiyon” ”Yüksekte Çalışma” kelimeleri ile arama yaparsanız yüksekte çalışma ile ilgili çalışmalarımızı ve yazılarımızı görebilirsiniz.

Daha Fazla

Genel, Haberler&Duyurular31 Ekim 2025

31 Ekim 2025

Yüksekte Çalışma – Head Impulse Testi – Propriyosepsiyon

Head Impulse Testi (HIT) Nedir? Temel Kavramlar

Vestibüler Sistem ve Denge

İnsan vücudu dengesini üç ana sistem üzerinden sağlar:

Görsel sistem: Çevresel referans noktaları üzerinden baş ve vücut konumunu algılar.
Proprioseptif sistem: Kas, eklem ve tendonlardan gelen sinyaller sayesinde vücudun uzaydaki konumu belirlenir.
Vestibüler sistem: İç kulakta bulunan yarım daire kanalları ve otolit organları başın hareket yönü ve hızını algılar, vestibülo-oküler refleks (VOR) ile gözleri stabilize eder.

Vestibüler sistemin bütünlüğü, özellikle gözleri sabit tutarak hızlı baş hareketlerinde bile çevresel nesneleri net görmemizi sağlar.
Head Impulse Testi, vestibüler sistemin tek taraflı veya çift taraflı fonksiyonunu, özellikle hızlı baş hareketleri sırasında VOR refleksini ölçer.

Testin Tarihçesi ve Evrimi

Head Impulse Testi, 1988’de Halmagyi ve Curthoys tarafından klinik kullanım için tanımlanmıştır.
Amaç, hastanın ani baş hareketleri sırasında göz kaymasını (sakkad) tespit etmek ve vestibüler kanal disfonksiyonlarını ortaya çıkarmaktı.

Klasik HIT: Göz kaymalarını gözle klinik olarak değerlendirir.
Video Head Impulse Testi (vHIT): Yüksek hızlı kameralarla göz ve baş hareketlerini ölçer, objektif ve nicel veri sağlar.

Günümüzde HIT, nöroloji, KBB ve iş sağlığı muayenelerinde vestibüler fonksiyon taraması için standart bir test haline gelmiştir.

Testin Amacı

Vestibüler sistemin lateralizasyonunu belirlemek.
VOR refleksinin yeterliliğini ölçmek.
Tek taraflı vestibüler kayıpları erken dönemde tespit etmek.
Yüksekte çalışacak personelin denge ve refleks kapasitesini değerlendirmek.

Özellikle yüksek platform, vinç, kule, iskele, rüzgar türbini ve gemi güvertesi gibi görevlerde, ani baş ve göz hareketleri sırasında dengesizlik ciddi kazalara yol açabilir.

Head Impulse Testi Uygulama Adımları

Hazırlık ve Ön Koşullar

Zemin ve güvenlik: Katılımcının arkasında refakatçi bulundurulmalı; kaymaz zemin tercih edilmeli.
Kıyafet ve ayakkabı: Rahat, hareketi engellemeyen giysi ve sabit ayakkabı.
Katılımcı bilgilendirmesi: Testin amacı ve olası baş dönmesi veya kısa süreli göz kaymaları açıklanmalı.
Göz ve baş pozisyonu: Katılımcı, düz bir noktaya bakacak şekilde oturur veya ayakta durur.

Klasik HIT Uygulaması

Katılımcının başını hafif öne eğin ve çeneyi göğüs hizasına yakın tutun.
Başını 15–20° yana döndürün ve hızlı, küçük bir impuls ile 10–20° hareket ettirin.
Katılımcının gözleri, baş hareketine karşı sabit bir noktada kalmalıdır.
Pozitif bulgu: Baş hızlı hareket ettirildiğinde gözlerin hedefi kaydırması ve küçük sakkadlarla hedefi yeniden bulmasıdır.

Not: Sakkad göz kayması vestibüler kanalın zayıf çalıştığını gösterir. Sağ kulak disfonksiyonunda sağa baş hareketinde, sola disfonksiyonunda sola hareket sırasında sakkad gözlemlenir.

Video Head Impulse Testi (vHIT)

Katılımcıya hafif, özel bir göz kamerası takılır.
Kamera baş ve göz hareketlerini milisaniye hassasiyetinde kaydeder.
Test, her bir yarım daire kanalı (horizontal, anterior, posterior) için ayrı uygulanır.
Çıktı: VOR kazancı, sakkad sayısı ve yönü, tepki hızı.

vHIT, özellikle yüksek riskli işler için objektif veri ve tekrarlanabilirlik sağlar.

HIT Sonuçlarının Yorumlanması

Bulgular	Anlamı
VOR gain ≥0.8	Normal, refleks yeterli
VOR gain 0.6–0.8	Hafif azalma, izlem önerilir
VOR gain <0.6	Patolojik, tek taraflı veya bilateral vestibüler disfonksiyon
Sakkad göz hareketi	Refleks zayıflığını gösterir
Baş yönü ile sakkad yönü	Etkilenen kulak lateralizasyonunu gösterir

Örnek Uygulama 1:

Katılımcı: 30 yaş, vinç operatörü adayı.
Sağ baş impuls: göz sabit kalıyor → VOR gain 0.85, negatif sakkad
Sol baş impuls: göz sabit kalıyor → VOR gain 0.88, negatif sakkad
Sonuç: Normal vestibüler fonksiyon → yüksekte çalışma uygun.

Örnek Uygulama 2:

Katılımcı: 38 yaş, iskele bakım personeli.
Sağ baş impuls: göz 4° sağa kayıyor, hızlı sakkad gözlemleniyor → VOR gain 0.55
Sol baş impuls: normal
Sonuç: Sağ vestibüler hipofonksiyon → yüksekten çalışmaya geçici uygun değil, rehabilitasyon önerilir.

Yüksekte Çalışma Bağlamında HIT Değerlendirmesi

İş Sağlığı ve Güvenliği Önemi

Yüksekte çalışmak, vestibüler sistemin tam kapasite çalışmasını gerektirir.
Ani baş ve göz hareketlerinde dengesizlik, düşme riskini artırır.
HIT ile tespit edilen vestibüler zayıflık, iş kazalarının önlenmesinde erken uyarı sağlar.

İşe Uygunluk Kriterleri

VOR Gain / Sakkad Bulgusu	Yüksekte Çalışma Kararı	Öneri
Normal (≥0.8, sakkad yok)	Uygun	Rutin çalışma
Hafif azalma (0.6–0.8, küçük sakkad)	Geçici uygun	Rehabilitasyon sonrası yeniden test
Patolojik (<0.6, belirgin sakkad)	Uygun değil	Uzman değerlendirmesi ve vestibüler terapi

Testin Avantajları

Hızlı ve güvenli uygulanabilir.
Objektif ölçümler (vHIT) ile nicel veri sağlar.
Tek taraflı veya bilateral vestibüler disfonksiyonu ayırt eder.
Yüksekte çalışma risk analizi için klinik bilgi sunar.

Sınırlamalar

Klasik HIT: Gözle değerlendirme subjektif olabilir.
vHIT ekipmanı maliyetli olabilir.
Kas-iskelet veya boyun sorunları test performansını etkileyebilir.
Tek başına tanı koymaz; Unterberger, Romberg ve tandem yürüyüş ile desteklenmelidir.

HIT ile Risk Analizi ve İş Güvenliği Entegrasyonu

Ön değerlendirme: Anamnez, baş dönmesi öyküsü, ilaç kullanımı, görme bozukluğu.
Test uygulama: vHIT veya klasik HIT, her bir yarım daire kanalı için uygulanır.
Bulguların kaydı: VOR gain, sakkad sayısı, lateralizasyon.
Değerlendirme: İşe uygunluk kararı, yüksekten çalışma risk matrisi ile ilişkilendirilir.
Rehabilitasyon: Gerekirse vestibüler egzersiz programı (Cawthorne-Cooksey, Gaze Stabilization).

Örnek Vaka Çalışması

Vaka: 40 yaş, gemi güvertesi bakım teknisyeni, yeni yüksek platform görevi.

vHIT: sağ horizontal kanal gain 0.52, sol normal
Sakkad: sağa baş hareketinde göz hedefi kaybediyor, hızlı düzeltme sakkadı var
Analiz: Sağ vestibüler hipofonksiyon, ani baş hareketlerinde refleks gecikmesi.
Öneri: Vestibüler rehabilitasyon (göz sabitleme ve baş hareketi egzersizleri), 2–3 hafta sonrası yeniden HIT.
Sonuç: Rehabilitasyon sonrası VOR gain 0.81 → yüksekte çalışma için uygun.

Sonuç ve Öneriler

HIT ve vHIT, yüksekten çalışma gibi riskli görevlerde vestibüler sistemin işlevselliğini değerlendirmede altın standart kabul edilir.
Test, düşme riskini öngörme ve önleme açısından proaktif bir araçtır.
İşe uygunluk kararları sadece sayısal verilere değil, bütünsel fizyolojik değerlendirmeye dayandırılmalıdır.
Hafif disfonksiyon durumlarında, rehabilitasyon ve yeniden test süreci yüksekte çalışmayı güvenli hale getirir.
İşverenler ve İSG profesyonelleri, bu testi rutin tarama ve periyodik muayeneler kapsamında kullanmalıdır.

HEAD IMPULSE TESTİ (HIT) / vHIT UYGULAMA VE DEĞERLENDİRME FORMU

1. PERSONEL BİLGİLERİ

Adı Soyadı: ………………………………………………………
T.C. Kimlik No: ………………………………………………………
Görevi / Ünvanı: ………………………………………………………
Bölüm / Çalışma Alanı: ……………………………………………..
Yaş: ……….. Cinsiyet: ……….. Boy: ……….. Kilo: ………..
Test Tarihi: …. / …. / 20….
Testi Uygulayan: ( ) İşyeri Hekimi ( ) Sağlık Personeli ( ) Diğer: ………………..

2. TESTİN UYGULANMA KOŞULLARI

Test zemini: ( ) Düz ( ) Kaymaz ( ) Kaygan ( ) Diğer: …………………….
Aydınlatma: ( ) Normal ( ) Zayıf ( ) Parlak
Katılımcı gözleri: ( ) Açık ( ) Kapalı (sakkad gözlemi için göz açık)
Katılımcı oturuyor mu?: ( ) Evet ( ) Hayır
Refakatçi mevcut mu?: ( ) Evet ( ) Hayır
Katılımcı sağlık durumu:
( ) Baş dönmesi öyküsü ( ) Kulak çınlaması ( ) Denge bozukluğu ( ) Hiçbiri

3. TEST UYGULAMA PROSEDÜRÜ

3.1. Klasik Head Impulse Testi

Katılımcıyı oturur veya ayakta pozisyona alın, bakış sabit bir noktaya odaklansın.
Başını 15–20° yana çevirin.
Küçük, hızlı ve kontrollü impuls hareketiyle başı 10–20° döndürün.
Gözler hedefte sabit kalmalıdır.
Pozitif bulgu: Gözlerin hedefi kaydırıp ardından sakkad ile yeniden sabitlenmesi.

3.2. Video Head Impulse Testi (vHIT)

Katılımcıya özel göz kamerası takılır.
Her bir yarım daire kanalı (horizontal, anterior, posterior) için baş impulsları uygulanır.
Göz ve baş hareketleri milisaniye hassasiyetinde kaydedilir.
Çıktılar: VOR gain, sakkad sayısı, yönü ve tepki süresi.

4. GÖZLEM VE ÖLÇÜM SONUÇLARI

Kanal / Baş Hareketi	VOR Gain	Sakkad Var/Yok	Sakkad Derecesi / Yönü	Notlar
Sağ Horizontal	….	( ) Var ( ) Yok	……………………	…………
Sol Horizontal	….	( ) Var ( ) Yok	……………………	…………
Sağ Anterior	….	( ) Var ( ) Yok	……………………	…………
Sol Anterior	….	( ) Var ( ) Yok	……………………	…………
Sağ Posterior	….	( ) Var ( ) Yok	……………………	…………
Sol Posterior	….	( ) Var ( ) Yok	……………………	…………

5. DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ

VOR Gain / Bulgular	Yorum	Yüksekte Çalışma Kararı
≥0.8, sakkad yok	Normal vestibüler fonksiyon	Uygun
0.6–0.8, küçük sakkad	Hafif azalma	Geçici uygun, rehabilitasyon sonrası tekrar test
<0.6, belirgin sakkad	Patolojik	Uygun değil, uzman değerlendirmesi ve vestibüler rehabilitasyon gerekli

6. EK GÖZLEMLER / NOTLAR

………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….

7. SON SÖZ / AÇIKLAMA VE SONUÇ DEĞERLENDİRMESİ

Head Impulse Testi, yüksekten çalışma gibi vestibüler ve görsel-refleks entegrasyonu gerektiren görevlerde, çalışanların denge kapasitesini ve VOR refleksini ölçen objektif bir testtir.
Pozitif bulgular (sakkad, düşük VOR gain) ani baş ve göz hareketlerinde refleks gecikmesine işaret eder. Bu durum, düşme veya yaralanma riskini artırabilir.
Test sonuçları yalnızca sayısal veri olarak değil, bütünsel bir fizyolojik risk göstergesi olarak değerlendirilmelidir.
Rehabilitasyon ve uzman değerlendirmesi sonrası yeniden test, yüksekten çalışma için güvenli uygunluk kararının verilmesini sağlar.

Değerlendirme Sonucu (İşyeri Hekimi Onayı):
☐ Denge ve Vestibüler Fonksiyon Normal – Yüksekte Çalışmaya Uygun
☐ Hafif Azalma – Rehabilitasyon Sonrası Yeniden Değerlendirilmeli
☐ Patolojik Bulgular – Uzman Muayenesi ve Rehabilitasyon Gerekli

İşyeri Hekimi / Uygulayıcı:
Adı Soyadı: ………………………………………………….
Unvan: ………………………………………………….
Tarih: …. / …. / 20….

İmza / Kaşe: ……………………………………

Head Impulse Testi (HIT) ve Video Head Impulse Testi (vHIT), özellikle yüksekte çalışacak personelin denge ve refleks yeterliliğini objektif olarak değerlendiren temel araçlardır. Test, vestibüler sistemin fonksiyonunu, vestibülo-oküler refleks (VOR) yanıtını ve ani baş hareketleri sırasında göz stabilitesini ölçer.

Pozitif bulgular, örneğin düşük VOR gain veya sakkad göz hareketleri, vestibüler disfonksiyonun göstergesi olup; çalışanın yüksekten çalışma sırasında ani yön değişimlerinde dengesizlik veya düşme riski taşıyabileceğini işaret eder. Bu nedenle test, yalnızca sayısal veri toplamak için değil, aynı zamanda çalışanın iş güvenliği açısından fizyolojik uygunluğunu değerlendirmek için kritik bir araçtır.

Testin yorumlanması, aşağıdaki noktaları kapsamalıdır:

VOR Gain Analizi: Gain değerleri ≥0.8 normal, 0.6–0.8 hafif azalma, <0.6 ciddi disfonksiyon olarak değerlendirilir.
Sakkad Göz Hareketleri: Sakkadların varlığı ve yönü, hangi kulaktaki veya hangi yarım daire kanalındaki fonksiyonun zayıf olduğunu gösterir.
Bütünsel Risk Değerlendirmesi: Test sonuçları tek başına karar vermek için yeterli değildir. Unterberger, Romberg ve tandem yürüyüş testleri gibi diğer denge değerlendirmeleri ile desteklenmelidir.
İş Güvenliği Kararı: Test bulgularına göre yüksekte çalışmaya uygunluk; normal bulguda uygun, hafif azalmada rehabilitasyon sonrası yeniden değerlendirme, patolojik bulguda uzman muayenesi ve vestibüler rehabilitasyon ile birlikte kararlaştırılmalıdır.

Sonuç olarak, HIT / vHIT testi yüksekten çalışma gibi vestibüler sistemin aktif ve hızlı tepki gerektirdiği görevlerde, proaktif bir risk azaltma ve iş güvenliği önlemi olarak kullanılmalıdır. Testin bulguları, çalışanların güvenliğini sağlamak ve olası kazaları önlemek için hem tıbbi hem de yönetsel karar mekanizmalarında temel bir referans oluşturur.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

#propriyosepsiyon #headimpulsetesti #yüksekteçalışma #tetkikosgb #kebat

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni31 Ekim 2025

31 Ekim 2025

Grip İçin Oseltamivir Kullanalım mı?

Grip İçin Kullanılan İlaç – Etken maddesi Oseltamivir (Tamiflu, Enfluvir, Oselmir)

Kış aylarında grip (influenza) vakalarının artmasıyla birlikte, eczanelerde sıkça duyduğumuz ilaçlardan biri Oseltamivir’dir. Piyasada Tamiflu, Enfluvir veya Oselmir gibi farklı ticari isimlerle bulunur. Ancak bu ilacı doğru zamanda, doğru sebeple ve doğru dozda kullanmak hayati öneme sahiptir. Çünkü Oseltamivir, soğuk algınlığı değil, influenza virüsü kaynaklı enfeksiyonlarda işe yarar.
Yanlış zamanda alınırsa neredeyse etkisizdir; doğru zamanda alındığında ise grip süresini kısaltır, komplikasyonları azaltır ve hastalığın yayılmasını durdurabilir.

1️⃣ Grip (İnfluenza) Nedir?

Grip, influenza virüsleri tarafından oluşturulan, yüksek ateş, kas ağrısı, halsizlik, öksürük ve boğaz ağrısı gibi belirtilerle seyreden bir solunum yolu hastalığıdır.
Bu virüsler üç ana tipe ayrılır:

İnfluenza A: En sık salgınlara yol açan türdür. Kuş ve domuz gibi hayvanlardan da bulaşabilir (örnek: domuz gribi H1N1).
İnfluenza B: Sadece insanlarda görülür, genelde daha hafif seyreder.
İnfluenza C: Nadirdir ve genellikle çocuklarda hafif enfeksiyon yapar.

Grip virüsü, burun ve boğaz mukozasına yerleşir, hücrelerin içine girer ve burada hızla çoğalmaya başlar. İşte Oseltamivir, bu çoğalma ve yayılma döngüsünü kırmak için geliştirilmiştir.

2️⃣ Oseltamivir Nasıl Etki Eder?

Bu ilacın etki mekanizmasını anlamak için virüsün yaşam döngüsünü kısa bir metaforla açıklayalım:

Hayal edin, virüsler küçük işgalci askerlerdir.
Bir hücreyi ele geçirirler, o hücreyi bir “fabrika” haline getirir ve kendi kopyalarını üretirler. Bu yeni virüsler çoğaldığında, bulundukları hücreden dışarı çıkıp diğer sağlıklı hücrelere saldırmak isterler.

Ancak hücreden çıkabilmek için virüsün yüzeyinde bulunan nöraminidaz (sialidaz) adlı bir “kapı açıcı enzim”e ihtiyaç vardır.
Bu enzim adeta hücre zarını kesip yeni virüslerin dışarı çıkmasını sağlar.

🔹 Oseltamivir bu enzimi bloke eder.
Yani virüs kapıyı açamaz, hücre içinde hapsolur.

Sonuç olarak:

Yeni virüsler dışarı çıkamaz,
Enfeksiyonun diğer hücrelere yayılması durur,
Hastalığın süresi kısalır ve şiddeti azalır.

Özetle: Oseltamivir, virüsün “çoğalmasını” değil “yayılmasını” engeller. Bu yüzden tedavinin ilk 48 saatinde başlanması gerekir. Çünkü virüs hücrelere zaten yayıldıktan sonra bu ilacın etkisi çok azalır.

3️⃣ İlacın Aktifleşme Süreci (Farmakokinetik Açıklama)

Oseltamivir aslında “aktif olmayan” bir maddedir. Vücuda alındığında hemen çalışmaz.
Ağızdan alındıktan sonra karaciğerdeki esteraz enzimleri tarafından aktif forma, yani oseltamivir karboksilata dönüştürülür.
Bu aktif form daha sonra kan dolaşımıyla solunum yollarına ulaşır ve influenza virüsünün nöraminidaz enzimini bloke eder.

Yani ilacın etkili olabilmesi için karaciğerin sağlıklı çalışması gerekir.
Bu nedenle ağır karaciğer hastalığı olan kişilerde ilacın dozu dikkatle ayarlanmalıdır.

4️⃣ Kullanım Zamanı Neden Çok Önemlidir?

Oseltamivir’in en önemli özelliği zaman bağımlı etki göstermesidir.
İlk belirtiler ortaya çıktıktan en geç 48 saat içinde başlanırsa virüsün yayılmasını durdurur.
Ancak 2 günden sonra virüsler zaten çoğalmış olacağından, ilaç semptomları hafifletmekte zayıf kalır.

Yani bu ilaç, grip ilerlemeden alınmalıdır.

💡 Basit bir örnek:
Virüsü, içinde hızla çoğalan bir yangın gibi düşünün.
Oseltamivir, yangını söndürmez; alevlerin diğer odalara yayılmasını engeller.
Eğer tüm ev yanmışsa (yani 48 saat geçmişse), artık engelleyecek bir şey kalmaz.

5️⃣ Kimler Kullanmalıdır?

Semptomların başlamasının ilk 48 saati içinde olan kişiler,
Gebeler,
65 yaş üstü yaşlılar,
Kronik kalp, akciğer veya böbrek hastalığı olanlar,
Bağışıklık sistemi zayıf kişiler,
Yoğun temas riski olan (örneğin evde gribi olan biriyle yaşayan) kişiler.

Bu gruplarda ilaç, bazen belirtiler başladıktan sonra bile başlanabilir, çünkü komplikasyonları azaltma potansiyeli vardır.

6️⃣ Doz ve Kullanım Şekli

🩺 Tedavi Amaçlı Kullanım

75 mg, günde 2 kez (sabah-akşam tok)
Toplam 5 gün

🩺 Koruma (Profilaksi) Amaçlı Kullanım

75 mg, günde 1 kez (sabah tok)
Toplam 10 gün

Tok kullanılması önemlidir, çünkü aç karnına alındığında mide bulantısı, mide yanması gibi şikâyetler görülebilir.

7️⃣ Yan Etkiler ve Nedenleri

Oseltamivir genel olarak güvenli bir ilaçtır. Ancak her ilaç gibi, bazı kişilerde yan etkilere yol açabilir:

Yan Etki	Açıklama ve Mekanizma
Bulantı, kusma, karın ağrısı	İlacın mide hareketlerini etkilemesinden kaynaklanır. Tok alındığında bu etkiler azalır.
Baş ağrısı, sersemlik	Sinir sistemi etkilenebilir; geçicidir.
Halüsinasyon, ajitasyon (özellikle çocuklarda)	Nadirdir, genellikle 10 yaş altı çocuklarda görülür; ilacın beyin bariyerini geçmesiyle ilgilidir.
Allerjik reaksiyonlar (döküntü, kaşıntı)	Bağışıklık sistemi aşırı tepki verebilir. Çok nadirdir.

⚠️ Eğer çocuk ilacı aldıktan sonra ani davranış değişiklikleri veya uyku bozukluğu gösterirse, ilacın bırakılması ve doktora danışılması gerekir.

8️⃣ Hangi Virüslere Etki Eder?

Oseltamivir yalnızca:

İnfluenza A virüslerine,
İnfluenza B virüslerine
karşı etkilidir.

Diğer virüslerde —örneğin RSV (Respiratuar Sinsityal Virüs), Rinovirüs (nezle virüsü), Koronavirüs veya Adenovirüs— işe yaramaz.

Bu nedenle “her grip” dediğimiz her solunum yolu enfeksiyonu Oseltamivir ile tedavi edilmez.
Nezle veya COVID-19 benzeri hastalıklarda kullanılması gereksizdir.

9️⃣ Sık Yapılan Hatalar

1️⃣ “Grip başladı, hemen Tamiflu içeyim.”
➡️ Eğer belirtiler 2–3 günden fazladır, artık virüs çoğalmıştır. İlacın etkisi olmaz.

2️⃣ “Soğuk algınlığına iyi gelir.”
➡️ Hayır. Oseltamivir sadece influenza virüslerinde etkilidir. Basit nezlelerde (rinovirüs kaynaklı) işe yaramaz.

3️⃣ “Ateşim geçti, ilacı keseyim.”
➡️ Tedavi 5 gün boyunca tamamlanmalıdır. Aksi halde virüs tekrar çoğalabilir.

4️⃣ “Aç karnına içtim, midem bulandı.”
➡️ İlacın en yaygın yan etkisi bulantıdır. Tok alınmalıdır.

🔬 🔬 🔬

1️⃣ 0️⃣ Oseltamivir ve Diğer İlaçlarla Etkileşimler

Amantadin / Rimantadin: 2008’den beri influenza virüsleri bu ilaçlara direnç geliştirdiği için birlikte kullanılmaz.
Varfarin (kan sulandırıcı): Nadiren kanama riskini artırabilir.
Probenesid: Böbreklerden atılımını azaltarak Oseltamivir düzeyini yükseltebilir.
Karaciğer enzim indükleyiciler (ör. fenitoin): İlacın aktifleşmesini engelleyebilir.

Herhangi bir kronik hastalık ilacı kullanılıyorsa, mutlaka doktor bilgilendirilmelidir.

1️⃣ 1️⃣ Neden Artık Daha Az Kullanılıyor?

Oseltamivir, 2000’li yılların başında büyük bir umut olarak piyasaya sürülmüştü.
Ancak zamanla yapılan araştırmalar, bu ilacın etkinliğinin sınırlı olduğunu ortaya koydu.
Hastalık süresini ortalama 1–1,5 gün kısaltıyor, ama bağışıklığı düşük kişilerde ciddi komplikasyonları önleyebiliyor.

Bu nedenle her gripte değil, risk grubundaki hastalarda kullanılması öneriliyor.

1️⃣ 2️⃣ Oseltamivir Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

✅ İlacı semptomların başlamasından hemen sonra alın.
✅ Tok karnına alın (bulantı riskini azaltır).
✅ Tedavi süresini tamamlayın (5 gün).
✅ Diğer aile üyelerinde grip varsa, koruma dozu (10 gün, 1×1) uygulanabilir.
✅ Çocuklarda davranış değişikliği görülürse ilacı kesin ve doktora danışın.
✅ Soğuk algınlığı veya nezle için kullanılmaz.

ZAMANLAMA, ZEKÂ VE SABIR

Oseltamivir, vücudun kendi bağışıklık sistemine destek olan bir “zamanlama ilacıdır.”
Ne erken alınırsa mucize yaratır, ne geç alınırsa işe yarar.
Doğru zamanda alındığında, influenza virüsünün yayılmasını durdurur, iyileşme süresini kısaltır ve özellikle risk altındaki kişilerin ağır hastalık geçirmesini önler.

Ancak bu ilaç ateş düşürücü, antibiyotik veya bağışıklık güçlendirici değildir.
Bir “savaşın stratejisti” gibidir — virüsü durdurmaz ama yayılmasını önleyerek vücudun kazandığı zamanı savunmaya tahsis eder.

Unutmayın:
Grip, hafife alınmamalı; Oseltamivir ise “ne zaman kullanılacağını bilenler” için değerli bir araçtır.
Ama her ilaç gibi, doğru zamanda, doğru dozda ve doktor önerisiyle kullanıldığında fayda sağlar.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni31 Ekim 2025

31 Ekim 2025

HAZOP Nedir?

Tehlike ve İşletilebilirlik Çalışması

Hazop Neden Bu Kadara Önemli?

İş sağlığı ve güvenliği süreçlerinin ayrılmaz bir parçası olan proses güvenliği, yalnızca kişisel koruyucu donanım ve yangın tüpü yerleştirmekten ibaret değildir. Tehlikeleri gerçekten analiz edip sistemin kendisinde kusur varsa bunu ortaya koymak gerekir.

İşte tam burada devreye giren bir yöntem var: HAZOP (Hazard and Operability Study)

HAZOP, sistemin işleyişindeki sapmaları belirlemek, bunların tehlike yaratıp yaratmayacağını analiz etmek ve alınacak önlemleri ortaya koymak için kullanılan sistematik ve yapılandırılmış bir risk analiz yöntemidir.

🧠 🧠 🧠

Hazop Nedir?

HAZOP, İngilizce “Hazard and Operability Study” ifadesinin kısaltmasıdır.

Bir sistemin tasarımına, prosesine ya da operasyonuna ait her adımı, önceden tanımlanmış “kılavuz kelimeler” kullanarak analiz etmek; sapmaları, bu sapmaların neden olabileceği tehlikeleri ve olası sonuçları belirlemek için kullanılan bir grup çalışması yöntemidir.

İlk olarak 1960’larda İngiliz kimya endüstrisinde geliştirilmiş, bugün uluslararası standart haline gelmiştir (örneğin IEC 61882).

🧩 🧩 🧩

Hazop Nerede, Ne Zaman Kullanılır?

Yeni tesis tasarımı aşamasında (Tasarım HAZOP)
Mevcut tesislerde modifikasyon öncesi (Revizyon HAZOP)
İşletme değişikliklerinde (MOC) analiz aracı olarak
Rutin proses güvenliği incelemelerinde (ör. 5 yılda bir tekrar edilen PHA çalışmaları)

Petrokimya, ilaç, enerji santralleri, gıda üretimi, atık su arıtma tesisleri gibi proses temelli endüstrilerde sıklıkla uygulanır.

👥 👥 👥

Hazop Ekibi Kimlerden Oluşur?

Başarılı bir HAZOP çalışması, disiplinler arası bir ekip tarafından gerçekleştirilmelidir.

Tipik olarak:

HAZOP Lideri: Eğitilmiş, tarafsız ve metodolojiye hâkim kişi
Proses Mühendisi
İşletme ve bakım personeli
Elektrik ve otomasyon mühendisleri
İş Güvenliği Uzmanı (SİZ!)
Gerektiğinde: Kalite, çevre, tedarik, proje yöneticisi vb.

İş Güvenliği uzmanları bu süreçte senaryo üretimi, insan faktörleri analizi ve kontrol önlemleri açısından çok kritik katkı sağlar.

🧠 🧠 🧠

Hazop’un Çalışma Prensibi

Kılavuz Kelimelerle Düşünmek

Sistem, “düğümlere” ayrılır (örneğin bir boru hattı, reaktör girişi vb.).
Her düğüm, önceden tanımlı kılavuz kelimeler ile analiz edilir.

Kılavuz Kelime	Anlamı	Örnek
Yok (No)	Hiç akış yok	Pompa devre dışı
Daha fazla	Normalden fazla akış	Basınç kontrolü bozulmuş
Daha az	Normalden az akış	Kısmen tıkanıklık
Aksi	Ters yönde akış	Geri akış
Geç	Zamanında olmayan	Geç başlama veya kapanma
Erken	Beklenenden önce olan	Vananın erken açılması

Bu kelimeler yardımıyla:

Sapma nedir?
Sebebi ne olabilir?
Sonucu ne olur?
Var olan koruma ne?
Ek önlem gerekiyor mu?

…soruları sistematik şekilde sorulur ve belgelenir.

🧯 🧯 🧯

Hazop Örneği (Basitleştirilmiş)

Proses: Tank dolumu
Kılavuz kelime: “Daha fazla”
Sapma: Tanka fazla sıvı dolması
Sebep: Seviye göstergesi arızalı
Sonuç: Taşma, çevre kirliliği, kaygan zemin
Mevcut önlem: Alarm + seviye şalteri
Öneri: Seviye anahtarının periyodik test planına alınması

📊 📊 📊

Hazop Raporlaması

HAZOP çalışmasının sonunda, her düğüm ve her sapma için sistematik bir tablo oluşturulur.

Bu tabloda;

Tehlikeler
Olası sonuçlar
Mevcut güvenlik önlemleri
Önerilen ilave önlemler
Sorumlu kişi/tarih

belirtilerek aksiyon planı oluşturulur.

🎯 🎯 🎯

Hazop’u Sadece Uygulamak Yetmez!

HAZOP bir defalık bir faaliyet değildir.

Sonrasında şu adımlar şarttır:

Aksiyonların takibi
Saha gerçekliğiyle uyum kontrolü
LOPA (Layer of Protection Analysis) gibi ileri analizlerle entegrasyon
Periyodik gözden geçirme

🧭 🧭 🧭

İş Güvenliği Uzmanlarının Rolü

HAZOP toplantılarına aktif katılın
Özellikle insan faktörü ve davranış bazlı riskler konusunda katkı verin
Tavsiye edilen önlemlerin uygulanabilirliğini sahada kontrol edin
LOPA, SIL gibi konularla kavram entegrasyonu sağlayın

📌 📌 📌

Sonuç

HAZOP, sadece bir analiz değil; önleyici güvenliğin mühendislik versiyonudur.

İSG uzmanları bu sürecin pasif izleyicisi değil, aktif bir yapıtaşıdır. Sürecin içinde yer almak; sadece tehlikeyi belirlemek değil, işletmenin sürdürülebilir güvenliğini şekillendirmektir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği31 Ekim 2025

30 Ekim 2025

Yangın Söndürücülere Kısa bir Bakış

Sinsi Tehlike Yangın

Günlük yaşamda her an karşımıza çıkabilecek risklerden biri yangındır. Elektrik kontağından mutfaktaki yağın tutmasına, sanayi tesislerinde meydana gelebilecek patlamalardan doğada çıkabilecek orman yangınlarına kadar yangın, hayatımızda yıkıcı etkiler bırakabilecek bir tehdittir.

Yangın, basit bir ifadeyle yanma olayının kontrol dışına çıkmasıdır. Bu olayın oluşması için üç temel unsur gerekir: yanıcı madde, oksijen ve ısı kaynağı. Bu üçgen tamamlandığında yangın başlar.

Yangın Türleri – Her Alev Aynı Değil

“Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (BYKHY)” yangınları dört temel kategoriye ayırmıştır:

Katı madde yangınları (kâğıt, tahta, kumaş)
Sıvı madde yangınları (benzin, alkol)
Gaz madde yangınları (LPG, propan)
Metal yangınları (magnezyum, sodyum gibi aktif metaller)

Buna ek olarak, TSE’nin TS EN 2 standardına göre bitkisel ve hayvansal yağ yangınları da sınıflandırılmıştır. NFPA (Amerikan Yangın Koruma Derneği) ise elektrikli ekipman yangınlarını ayrıca değerlendirmektedir. Bu farklılıklar, doğru yangın söndürme cihazını seçmenin neden bu kadar kritik olduğunu göstermektedir.

Yangın Söndürme Cihazlarının Şifreleri – Hangi Yangına Hangi Cihaz?

Yangın söndürme cihazları, yangın türüne uygun seçilmelidir. Bu cihazlar aşağıdaki ana gruplara ayrılır:

Kuru Kimyevi Tozlu (KKT) Cihazlar
- ABC tozu: Katı, sıvı ve gaz yangınlarında kullanılır. Yaygını en fazladır.
- BC tozu: Sıvı ve gaz yangınlarında kullanılır.
- D tozu: Metal yangınları için özeldir.
- L2 tozu: Lityum pilli cihaz yangınları için uygundur.
Karbondioksitli (CO2) Cihazlar
- Elektriksel yangınlar için idealdir. Temiz ve kalıntı bırakmaz.
Köpüklü Cihazlar
- Katı ve sıvı yangınlarda etkili. Elektrikli ortamlarda kullanılmaz.
Sıvı Kimyasal Cihazlar
- Bitkisel ve hayvansal yağ yangınlarında kullanılır.
Heptafloropropan (HFC-227ea)
- Elektronik sistemlerin yangınında kullanılır. Temiz söndürme yapar.
AVD (Vermikülit Sulu Dispersiyon)
- Metal ve batarya yangınları için geliştirilmiştir. Çevre dostudur.
Deiyonize Su Sisi Cihazları
- Elektrik iletmez, ıslaklık bırakmaz. Elektronik cihazlarda emniyetli kullanılabilir.

Cihazlar Nasıl Kullanılmalıdır?

Yangın Söndürme Cihazları yangının başlangıç anında etkili müdahale için hayati öneme sahiptir. Kullanıcılar aşağıdaki adımlara dikkat etmelidir:

Cihazı yerinden al (sabitse askısından çıkar)
Emniyet piminin çekilmesi
Yangına 3-4 metre mesafeden nozulun yönlendirilmesi
Tetik kolunun sıkılması ve cihazın hareket ettirilerek kullanılması

Doğru Kullanım Hayat Kurtarır

Periyodik Bakım ve Kontrol

Yangın söndürme cihazının sadece duvarda asılı olması yeterli değildir.

Her cihaz:

Aylık olarak kontrol edilmeli,
Her 4 yılda bir hidrostatik testten geçmeli,
Kullanıldıktan sonra yetkili firma tarafından yeniden doldurulmalı,
Doğru yüksekliğe asılmalı (90 cm yerden, 200-240 cm aralığında yön levhası ile birlikte)

Sadece Var Olması Yetmez

Yanlış Cihaz Seçimi

Ülkemizde en yaygın cihazlar ABC tozlu KKT cihazlarıdır. Fiyatın uygunluğu nedeniyle tercih edilen bu cihazlar, her yangın türü için uygun değildir. Elektronik cihazlarda CO2 ya da HFC-227ea, yağ yangınlarında ise sıvı kimyasal cihazlar tercih edilmelidir. Yanlış cihazla yapılan müdahale, yangını büyütecek ya da canlıya zarar verebilecektir.

Sonuç ve Öneriler

Yangın söndürme cihazları, doğru seçim, doğru yerleştirme, doğru kullanım ve periyodik bakımla bir butonluk müdahale aracı olmaktan çıkıp bir hayat kurtarma aracına dönüşmektedir. Güvenli alanlar yaratmak için her kurum ve birey, bu bilgiler ışığında kendi alanında uygun cihazı seçmeli, bakımlarını aksatmamalı ve bilinçli müdahale kabiliyetini artırmalıdır. Unutulmamalıdır ki, ucuz çözümler, pahalı felaketleri beraberinde getirebilir. Bu nedenle, en az yangından korunmak kadar, doğru cihazla donanmak da hayati bir stratejidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

FİRMANIZA ÖZEL YANGIN EĞİTİMİ ve TATBİKAT HİZMETİ
🔥 Risklere Karşı Hazırlıklı, Denetimlere Karşı Güçlü Olun!

Sayın Firma Yetkilisi,

Çalışma hayatında en büyük tehditlerden biri olan yangın riski, yalnızca ekipmanla değil, bilinçli çalışanlarla kontrol altına alınabilir.
İş yerinizde olası bir yangına karşı ilk dakikalar en kritik süredir. Bu nedenle; çalışanlarınızın doğru müdahale becerisi kazanması ve gerçek bir senaryoda panik yaşamaması, önleyici eğitim ve tatbikatlarla mümkündür.

📌 Peki Siz Firmanız İçin Gerekeni Yaptınız mı?

🔹 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
🔹 Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik
… hükümleri gereğince çalışanlarınıza yangın eğitimi vermek ve düzenli yangın tatbikatı yapmak zorundasınız.

🎓 Neler Sunuyoruz?

✅ Temel Yangın Bilgilendirme Eğitimi
– Yangın türleri ve çıkış nedenleri
– İlkyardım niteliğinde müdahale adımları
– Söndürücü cihazların doğru ve güvenli kullanımı
– Tahliye, duman altı kalma, panik yönetimi vb.

✅ Uygulamalı Yangın Tatbikatı
– Gerçeğe yakın senaryolar
– Tahliye yollarının test edilmesi
– Söndürme cihazı kullanımı uygulamaları
– Tatbikat raporu ve fotoğraf/video kaydı

✅ Resmî Belgelendirme ve Raporlama
– Katılım belgeleri
– Eğitmen sertifikaları
– Yönetmeliğe uygun tatbikat tutanağı

🎯 Neden Biz?
– Deneyimli eğitmen kadrosu
– Gerçekçi ve öğretici tatbikat senaryoları
– Her sektöre ve iş koluna özel içerikler
– Denetimlerde size avantaj sağlayan belgeler

🔥 Unutmayın!
Yangın anında panik, bilgi eksikliği ve yanlış müdahale can ve mal kaybını büyütür.
Doğru bilgi, doğru refleks ve önceden yapılmış bir tatbikat; iş yerinizi korumanın en güçlü yoludur.

📞 Bilgi ve rezervasyon için bizimle iletişime geçin:
📧 [email protected]
📱 +90 232 265 20 65
🌐 https://tetkik.com.tr/ – www.tetkik.com.tr
📍 Türkiye genelinde hizmet veriyoruz.

📌 Güvenliğiniz, sorumluluğunuzdur. Biz bu yolda yanınızdayız.

“Yangını önlemek mümkündür, hazırlıksız yakalanmak affedilmez.”

Dr. Mustafa KEBAT

Tetkik İş Sağlığı vve Eğitim Koordinatörü

📱 0 530 568 42 75

📧 [email protected]

Yangın Eğitimi ve Tatbikatı Hizmeti

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Yangın Söndürücüler – Taşınabilir https://www.ccohs.ca/oshanswers/safety_haz/fire_extinguishers.html

⭐️⭐️ Yangın Söndürücü Yerleştirme Kılavuzu https://www.nfpa.org/news-blogs-and-articles/blogs/2021/04/30/extinguisher-placement-guidehttps://www.nfpa.org/news-blogs-and-articles/blogs/2021/04/30/extinguisher-placement-guide

⭐️⭐️ Seyyar yangın söndürücüler – Bölüm 10: Seyyar yangın söndürücünün en 3-7 ye uygunluğunu değerlendirmek için hükümler https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073083114121073085067118075066090107

⭐️⭐️ Taşınabilir yangın söndürücüler – bölüm 1: Karakteristikler, performans ve deney metotları https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073097087079078113097107119120085113

⭐️⭐️ Doğru Yangın Söndürme Cihazının Seçimi İçin Gerekli Bilgiler http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://sssjournal.com/files/sssjournal/453f95dc-71ac-422e-b440-cc5e0081ee9a.pdf

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği30 Ekim 2025

30 Ekim 2025

Yüksekte Çalışma – Unterberger Testi – Propriyosepsiyon

Unterberger Testinin Temel Tanımı ve Bilimsel Dayanakları

Vestibüler Sistem ve Denge Algısı

İnsan vücudu, üç ana sistemin bütünleşik çalışmasıyla dengesini sağlar:

Görsel sistem (okülomotor kontrol): Gözlerden gelen çevresel bilgiler sayesinde uzaydaki konum ve yön algısı korunur.
Proprioseptif sistem (kas ve eklem duyusu): Kas iğcikleri ve eklem reseptörlerinden gelen sinyaller, vücudun hangi pozisyonda olduğunu beyne bildirir.
Vestibüler sistem (iç kulak denge organı): İç kulakta yer alan yarım daire kanalları ve otolit organları başın yön, hız ve ivme değişikliklerini algılar.

Bu üç sistemden biri zayıfladığında veya yanlış sinyal gönderdiğinde kişi “denge kaybı” yaşar.
Unterberger Yürüyüş Testi (Unterberger-Fukuda Step Testi) bu dengenin özellikle vestibüler komponentini ölçmeye yarar.
Test, kişinin gözleri kapalıyken yerinde adım atması sırasında ekseni etrafında sapma miktarını değerlendirir.
Bu sapma, tek taraflı vestibüler disfonksiyon veya beyin sapı düzeyinde postüral kontrol asimetrisi hakkında bilgi verir.

Testin Tarihçesi

Unterberger testi, 1938 yılında Alman nörolog Heinrich Unterberger tarafından geliştirilmiştir.
Amaç, görsel girdinin ortadan kaldırıldığı koşullarda vestibüler sistemin tek başına dengenin korunmasındaki rolünü değerlendirmekti.
Daha sonra Japon araştırmacı Fukuda (1959) testi modifiye ederek adı “Fukuda-Unterberger Step Testi” olarak literatüre geçmiştir.
Bugün klinik nöroloji, otorinolaringoloji, denge rehabilitasyonu ve işe giriş muayenelerinde vestibüler tarama testlerinden biri olarak kullanılır.

Testin Amacı

Unterberger testinin temel amacı:

Vestibüler sistemin lateralizasyonunu (sağ veya sol taraf üstünlüğü) belirlemek,
Gözsüz dengenin sürdürülebilirliğini değerlendirmek,
Nörolojik, otolojik veya proprioseptif kaynaklı sapmaların ayırıcı tanısına katkı sunmaktır.

Yüksekte çalışma, platform kullanımı, kule veya gemi üzeri bakım işleri gibi görevlerde denge reflekslerinin bütünlüğü hayati önem taşır.
Bu nedenle, Unterberger testi işe giriş veya periyodik muayenelerde fonksiyonel denge testi olarak uygulanabilir.

Unterberger Testinin Uygulama Adımları, Örnekler ve Sonuçların Yorumlanması

Uygulama Öncesi Hazırlık

Testin güvenli ve doğru sonuç vermesi için şu koşullar sağlanmalıdır:

Zemin: Kaymaz, düz, sessiz bir yüzey (örneğin 2×2 m’lik mat veya parke zemin).
Işık: Normal aydınlatmada başlanır, ancak testin asıl kısmı gözler kapalı olarak yapılır.
Katılımcı kıyafeti: Rahat, hareketi engellemeyen ve dengeyi bozmayacak ayakkabı.
Güvenlik: Gözler kapalı yapılacağı için test edilen kişinin etrafında bir destek personeli bulunmalıdır.
Başlangıç pozisyonu: Katılımcı ayakta dik durur, kollar öne doğru düz uzatılır (90° fleksiyon), parmaklar açık, ayaklar omuz genişliğinde.

Testin Uygulanışı (Standart Protokol)

Katılımcı, gözlerini kapatır.
Kollar önde düz tutulur.
Testi uygulayan kişi, “Başla” komutuyla birlikte katılımcının yerinde 50 adım atmasını ister.
- Adımlar yaklaşık yükseklik olarak 45°’yi geçmemelidir.
- Adım ritmi yaklaşık 1 adım/saniye hızındadır.
Test sırasında başın pozisyonu sabit tutulur; kişi sağa-sola bakmamalıdır.
50 adım sonunda katılımcı durdurulur ve:
- Başlangıç yönüne göre vücudun rotasyon açısı (derece),
- İleri-geri yer değişimi (cm) ölçülür.

Sonuçların Yorumlanması

Ölçüm Değeri	Normal Sınır	Anlamı
Rotasyon açısı 0–30°	Normal	Vestibüler sistem dengeli
Rotasyon 30–45°	Şüpheli	Hafif asimetri olabilir
Rotasyon >45°	Patolojik	Tek taraflı vestibüler hipofonksiyon olasılığı
Yer değiştirme (ileri/geri) <50 cm	Normal	Proprioseptif denge korunmuş
Yer değiştirme >50 cm	Anormal	Duruş kontrolü zayıf veya görsel kompanzasyon bağımlı

Sağa sapma: Sağ vestibüler sistemin baskın çalıştığı, sol tarafın zayıf olduğu anlamına gelir.
Sola sapma: Sol vestibüler baskınlık, sağ taraf zayıflığı anlamına gelir.

Bazı vakalarda sapma yönü vestibüler lezyonun aynı tarafında olur (örneğin sağ kanal hipofonksiyonunda sağa dönme). Ancak merkezi sistem bozukluklarında yön değişken olabilir.

Örnek Uygulama 1 – Normal Bulgular

Katılımcı: 28 yaşında erkek, yüksekte çalışacak (vinç operatörü adayı).
Adım sayısı: 50
Sapma: 20° sağa, yer değiştirme 30 cm.
Yorum: Normal sınırdadır. Vestibüler sistem simetrik, gözsüz denge korunmuş.
Sonuç: Yüksekte çalışma açısından uygun.

Örnek Uygulama 2 – Hafif Sapma

Katılımcı: 35 yaşında kadın, iskele montaj ekibinden.
Adım sayısı: 50
Sapma: 38° sola, yer değiştirme 55 cm.
Yorum: Hafif asimetrik vestibüler yanıt, proprioseptif denge kontrolünde sınırlı kompanzasyon.
Öneri: Vestibüler rehabilitasyon egzersizleri (Cawthorne–Cooksey) sonrası yeniden değerlendirme.

Örnek Uygulama 3 – Patolojik Sapma

Katılımcı: 42 yaşında erkek, gemi bakım işçisi.
Sapma: 65° sağa, yer değiştirme 120 cm.
Yorum: Tek taraflı vestibüler disfonksiyon veya merkezi denge koordinasyon bozukluğu olabilir.
Öneri: Nöroloji/KBB muayenesi, Romberg testi ve göz hareketleriyle birlikte değerlendirilmelidir.
Sonuç: Yüksekte çalışma açısından geçici olarak uygun değil.

Testin Avantajları

Ucuz, ekipmansız ve hızlı uygulanabilir.
Görsel ve vestibüler sistemin ayrımını yapabilmeye imkân tanır.
Yüksekte çalışacak işçilerin dinamik denge reflekslerini doğrudan gözlemleme fırsatı verir.

Testin Sınırlılıkları

Gözleri kapalı pozisyonda korku veya anksiyete test performansını bozabilir.
Kas-iskelet sistemi problemleri (örneğin diz ağrısı, bel fıtığı) sonucu etkileyebilir.
Tek başına tanı koydurucu değildir; Romberg, Head Impulse, Dix-Hallpike gibi diğer testlerle desteklenmelidir.

Yüksekte Çalışma Adaylarında Unterberger Testinin Değerlendirilmesi

İş Sağlığı ve Güvenliği Bağlamında Önemi

Yüksekte çalışma, İSG mevzuatına göre yüksek riskli işler sınıfına girer.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve Yüksekte Çalışma Yönetmeliği uyarınca, bu işlerde çalışacak personelin:

Görme,
İşitme,
Vestibüler (denge),
Kas-iskelet ve nörolojik fonksiyonlarının sağlıklı olması zorunludur.

Bu bağlamda Unterberger testi, işe giriş muayenelerinde denge sistemi tarama testi olarak kullanılabilir.
Özellikle şu gruplarda uygulanması önerilir:

Vinç, kule, iskele, anten montaj personeli,
Gemi güvertesi, bakım-onarım veya yükleme ekipleri,
Elektrik direği ve telekom hat işçileri,
Rüzgâr türbini bakım teknisyenleri.

Değerlendirme Protokolü (İşyeri Hekimi Uygulaması)

A. Ön Değerlendirme:

Anamnez (baş dönmesi, kulak çınlaması, dengesizlik öyküsü).
Görme veya işitme bozukluğu.
İlaç kullanımı, nörolojik hastalıklar.

B. Testin Uygulanması:
Unterberger testi standardına uygun şekilde (50 adım, gözler kapalı, kollar önde).

C. Kayıt:

Sapma açısı (derece), yön (sağ/sol), yer değiştirme (cm).
Not: Video kaydı alınması objektif izleme açısından yararlıdır.

D. Yorumlama ve Sınıflandırma:

Sonuç	Sapma Açısı	Yer Değiştirme	Denge Değerlendirmesi	İşe Uygunluk
Normal	≤30°	≤50 cm	Denge stabil	Uygun
Sınırda	31–45°	51–70 cm	Denge asimetrik	Kontrollü uygunluk (rehabilitasyon sonrası tekrar test)
Patolojik	>45°	>70 cm	Vestibüler disfonksiyon	Uygun değil (uzman sevki)

Uygulamada Gözlenen Tipik Bulgular

Sağa Sapma: Sağ iç kulak vestibüler hipofonksiyonu.
Sola Sapma: Sol labirent zayıflığı.
Düz ilerleyememe, zikzak adımlar: Merkezi sinir sistemi kaynaklı dengesizlik.
Kolların düşmesi: Proprioseptif veya serebellar yetersizlik.
Yer değiştirme ileri/geri: Vestibülospinal reflekslerde dengesizlik.

Yüksekte Çalışma İçin Risk Analiziyle İlişkilendirme

Aşağıdaki tablo, Unterberger test sonuçlarının yüksekte çalışma riski ile bağlantısını özetler:

Unterberger Bulgusu	Muhtemel Fizyolojik Kaynak	Risk Düzeyi	Kontrol Önerisi
0–30° sapma	Normal vestibüler yanıt	Düşük	Rutin muayene
30–45° sapma	Hafif vestibüler asimetri	Orta	Denge egzersizleri, yeniden test
>45° sapma	Tek taraflı vestibüler disfonksiyon	Yüksek	Nöroloji/KBB sevki
Yer değiştirme >100 cm	Proprioseptif veya görsel bağımlılık	Yüksek	Görsel kontrol gerektiren işler dışında çalıştırma
Düzensiz adım ritmi	Serebellar/psikomotor koordinasyon bozukluğu	Çok yüksek	Çalışma kısıtlaması

Bu değerlendirme, risk matrisi içinde “fizyolojik kaynaklı düşme riski” kategorisine girer.
Yani, çevresel önlem alınsa dahi (emniyet kemeri, korkuluk vs.), bireyin denge refleksi zayıfsa düşme olasılığı artar.

Testin Diğer Denge Testleriyle Kombinasyonu

Test Adı	Değerlendirdiği Alan	Unterberger ile Kombinasyonu
Romberg Testi	Statik denge, propriosepsiyon	Öncesinde uygulanır, statik referans sağlar
Tandem Yürüme Testi	Dinamik postüral kontrol	Unterberger sonrası uygulanır
Head Impulse Testi	Vestibülo-oküler refleks	Vestibüler kaybın yönünü doğrular
Past Pointing Testi	Üst ekstremite koordinasyonu	Sapma yönünü destekler

Bu kombinasyon, yüksekte çalışacak personelde bütüncül denge değerlendirmesi sağlar.
Örneğin Romberg normal, ancak Unterberger pozitifse; sorun vestibüler değil proprioseptif olabilir.

Eğitim ve Rehabilitasyon Perspektifi

Unterberger testinde hafif sapma gösteren çalışanlarda rehabilitasyonla düzelme mümkündür.
Vestibüler Rehabilitasyon Egzersizleri (VRE) kapsamında şu yöntemler önerilir:

Baş hareketi egzersizleri (horizontal/vertical döndürmeler),
Göz sabitleme çalışmaları (VOR adaptasyonu),
Denge tahtasında durma,
Göz kapalı kısa yürüyüşler,
Hafif dönme adaptasyonları.

Bu egzersizlerin 2–3 haftalık uygulanması sonrasında test tekrarlanır.
Sapma azalmışsa kişi yüksekte çalışma görevine uygun hale gelir.

İşveren ve İş Sağlığı Profesyonelleri İçin Uygulama Rehberi

A. İşveren Sorumluluğu:

Her yüksekte çalışma öncesinde işe uygunluk muayenesi yapılmalı.
Unterberger testi sonucu “patolojik” olanlar yüksek platform görevine verilmemelidir.
Test kayıtları sağlık dosyasında saklanmalıdır.

B. İşyeri Hekimi Rolü:

Testi standarda uygun şekilde uygulayıp sonuçları belgelemeli.
Gerektiğinde vestibüler rehabilitasyon veya uzman sevkini organize etmelidir.

C. İSG Uzmanı Rolü:

Test sonuçlarına göre risk değerlendirmesini güncellemeli.
Düşme önleme planına fizyolojik uygunluk kriterini dahil etmelidir.

Gerçek Hayattan Bir Örnek Vaka

Vaka:
Tersanede çalışan 39 yaşındaki bir kaynak ustası, yeni projede 12 m yükseklikte iskele üzerinde çalışacaktır.
İşyeri hekimi tarafından yapılan Unterberger testinde 50 adım sonunda sağa 60° rotasyon ve 100 cm yer değiştirme saptanır.
Romberg testi normaldir.

Analiz:
Bu bulgu vestibüler kaynaklı lateralizasyonu gösterir.
Çalışanın geçmişinde geçici vertigo atağı olduğu öğrenilir.
KBB değerlendirmesi sonrası benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) tanısı konur.
Tedavi ve vestibüler egzersizler sonrası test tekrarlanır, sapma 25°’ye düşer.
Sonuç: Kişi yüksekte çalışma için yeniden uygun hale gelir.

Bu örnek, Unterberger testinin erken uyarı ve önleyici tarama aracı olarak önemini açıkça gösterir.

Sonuç ve Öneriler

Unterberger testi, basit görünmesine rağmen hem nörolojik hem de iş güvenliği açısından kritik bilgiler sağlar.
Yüksekte çalışacak personelin denge, yön algısı ve vestibüler refleks bütünlüğünü ölçmek için düşük maliyetli, sahada uygulanabilir bir yöntemdir.

Temel çıkarımlar:

Testin klinik geçerliliği yüksektir – özellikle tek taraflı vestibüler hipofonksiyonun belirlenmesinde.
Yüksekte çalışmalarda düşme riskini öngörmede etkilidir.
İSG profesyonelleri için pratik bir tarama aracıdır.
Sonuçlar objektif kaydedilmeli, 45°’den fazla sapmalarda uzman değerlendirmesi istenmelidir.

Uygulama İçin Pratik Özet

Adım	Eylem	Açıklama
1	Katılımcıyı bilgilendir	Testin amacı ve süreci anlatılır
2	Başlangıç pozisyonu	Ayakta, kollar önde, gözler açık
3	Gözleri kapat	Görsel girdi devre dışı bırakılır
4	Yerinde 50 adım	Ritmik adımlar, baş sabit
5	Durdur ve ölç	Sapma açısı ve yer değişimi
6	Sonuçları kaydet	Yön, açı, mesafe not edilir
7	Uygunluk kararı	≤30° → uygun; >45° → uygun değil

Genel Değerlendirme

Yüksekte çalışma gibi yüksek dikkat, denge ve refleks gerektiren işlerde küçük bir vestibüler dengesizlik bile kazaya yol açabilir.
Unterberger testi, bu tür sorunları henüz semptom vermeden tespit ederek önleyici hekimlik anlayışına hizmet eder.

Dolayısıyla, işyeri hekimleri ve İSG uzmanları için bu test, yalnızca bir “denge ölçümü” değil, aynı zamanda yaşam kurtaran bir erken uyarı mekanizmasıdır.

UNTERBERGER TESTİ UYGULAMA VE DEĞERLENDİRME FORMU

1. PERSONEL BİLGİLERİ

Adı Soyadı: ………………………………………………………
T.C. Kimlik No: ………………………………………………………
Görevi / Ünvanı: ………………………………………………………
Bölüm / Çalışma Alanı: ……………………………………………..
Yaş: ……….. Cinsiyet: ……….. Boy: ……….. Kilo: ………..
Test Tarihi: …. / …. / 20….
Testi Uygulayan: ( ) İşyeri Hekimi ( ) Sağlık Personeli ( ) Diğer: ………………..

2. TESTİN UYGULANMA KOŞULLARI

Test zemini: ( ) Düz ( ) Kaymaz ( ) Kaygan ( ) Diğer: …………………….
Aydınlatma: ( ) Normal ( ) Zayıf ( ) Parlak
Test sırasında gözler: ( ) Kapalı ( ) Açık
Güvenlik önlemi: ( ) Refakatçi mevcut ( ) Yok
Katılımcı sağlık durumu:
( ) Baş dönmesi öyküsü ( ) Kulak çınlaması ( ) Denge bozukluğu ( ) Hiçbiri

3. TEST UYGULAMASI

Başlangıç Pozisyonu: Ayakta, kollar önde, parmaklar açık, ayaklar omuz genişliğinde
Adım Sayısı: 50 (yaklaşık 1 adım/saniye hızında)
Test Süresi: ………. saniye
Gözler Kapalı Süre: ………. saniye
Test Alanı: 2 m x 2 m güvenli zemin

4. GÖZLEM VE ÖLÇÜM SONUÇLARI

Gözlem Alanı	Bulgular / Ölçüm
Dönme Açısı (°)	……….° ( ) Sağa ( ) Sola
İleri/Geri Yer Değiştirme (cm)	………. cm
Adım Ritmi	( ) Düzenli ( ) Düzensiz
Kolların Pozisyonu	( ) Sabit ( ) Dengesiz / Düşme eğilimi
Başın Pozisyonu	( ) Sabit ( ) Sağa/Sola eğilim
Gözler kapalıyken korku/anksiyete	( ) Var ( ) Yok

5. DEĞERLENDİRME

Sapma Açısı	Yer Değişimi	Yorum
0–30°	≤50 cm	Normal vestibüler yanıt, denge stabil
31–45°	51–70 cm	Hafif vestibüler asimetri, izlem önerilir
>45°	>70 cm	Patolojik, vestibüler disfonksiyon olasılığı

Toplam Değerlendirme:
☐ Normal ☐ Sınırda ☐ Patolojik

Yönelme Tarafı: ☐ Sağ ☐ Sol ☐ Belirsiz

6. UYGUNLUK KARARI (YÜKSEKTE ÇALIŞMA / DENGE GEREKTİREN GÖREVLER)

Sonuç	Karar	Açıklama
Normal	☐ UYGUN	Denge fonksiyonları yeterli
Sınırda	☐ GEÇİCİ UYGUN	Rehabilitasyon sonrası tekrar test
Patolojik	☐ UYGUN DEĞİL	Uzman değerlendirmesi gerektirir

7. EK GÖZLEMLER / NOTLAR

8. TESTİ UYGULAYANIN – ONAYLAYANIN BİLGİLERİ

İmza / Kaşe: ……………………………………

Not: Bu test, tek başına tanısal nitelik taşımaz. Gerektiğinde Romberg, Head Impulse veya göz hareket testleriyle desteklenmelidir.

Unterberger Yürüyüş Testi, vestibüler sistemin lateralizasyonunu, proprioseptif denge bütünlüğünü ve bireyin görsel destek olmaksızın uzaydaki yön koruma yeteneğini değerlendirmeyi amaçlayan bir klinik denge testidir.
Bu test, yüksekten çalışma, deniz veya hava platformlarında görev alma, vinç, iskele, kule, türbin, gemi güvertesi gibi dengesel reflekslerin sürekli aktif tutulduğu işlerde çalışan personelin fizyolojik uygunluğunun değerlendirilmesinde tamamlayıcı bir yöntem olarak kullanılmaktadır.

Testin sonuçları, kişinin gözleri kapalı iken yerinde adım atma sırasında eksen etrafında sapma (rotasyon açısı) ve ileri-geri yer değiştirme miktarına göre yorumlanır.
Sapmanın yönü ve derecesi, iç kulaktaki vestibüler sistemin fonksiyonel dengesi, beyin sapı ve serebellar kontrol mekanizmaları hakkında klinik ipuçları verir.
Ancak test tek başına tanı koydurucu değildir; Romberg, Head Impulse, Tandem Yürüyüş ve Past Pointing gibi diğer nörolojik denge testleriyle birlikte değerlendirilmelidir.

Bu form kapsamında elde edilen bulgular, çalışanın mevcut denge durumunun bir “görsel ve vestibüler stres koşulundaki davranış modelini” yansıtır.
Yani, kişi gözlerini kapattığında denge kaybı gösteriyorsa bu, yüksekte çalışırken ya da ani yön değişimlerinde refleks gecikmesi yaşayabileceği anlamına gelir.
Bu nedenle testte 45° ve üzeri sapma, 70 cm’den fazla yer değiştirme ya da ritim bozukluğu gözlenen personelin yüksekte çalışma görevine geçici olarak uygun görülmemesi; gerekirse vestibüler rehabilitasyon ve uzman değerlendirmesi sonrası yeniden test edilmesi önerilir.

İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı, test sonuçlarını birlikte değerlendirerek bireysel risk faktörlerini (yaş, ilaç kullanımı, iç kulak hastalıkları, kas-iskelet sistemi sorunları, görme bozuklukları) göz önünde bulundurmalıdır.
Bu yaklaşım, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, “Çalışanların Sağlık Gözetimi Yönetmeliği” ve “Yüksekte Çalışma Yönetmeliği” hükümleriyle de örtüşmektedir.

Sonuç olarak; Unterberger Testi, iş sağlığı ve güvenliği kültüründe proaktif koruma yaklaşımının güçlü bir aracıdır.
Erken dönemde tespit edilen vestibüler veya proprioseptif dengesizlikler, hem bireyin yaşam kalitesini korur hem de iş kazalarının önlenmesinde kritik rol oynar.
Bu nedenle, test sonuçları yalnızca sayısal bir veri olarak değil, bütünsel bir fizyolojik risk göstergesi olarak değerlendirilmelidir.

Değerlendirme Sonucu (İşyeri Hekimi Onayı):
☐ Denge Fonksiyonları Normal – Yüksekte Çalışmaya Uygun
☐ Hafif Vestibüler Asimetri – Rehabilitasyon Sonrası Yeniden Değerlendirilmeli
☐ Vestibüler Disfonksiyon Şüphesi – Uzman Muayenesi Gerekli

İmza / Kaşe: ……………………………………

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

#propriyosepsiyon #unterbergertesti #yüksekteçalışma #tetkikosgb #kebat

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni30 Ekim 2025

29 Ekim 2025

Yüksekte Çalışma – Tandem Walk Testi – Propriyosepsiyon

Denge, Koordinasyon ve Nöromotor Bütünlüğün Değerlendirilmesi

Tandem Walk Testi, bireyin denge, koordinasyon ve proprioseptif kontrol kapasitesini ölçmek için kullanılan basit fakat oldukça anlamlı bir nörolojik testtir. Özellikle yüksekte çalışma, denge gerektiren iş kolları, vinç operatörlüğü, iskele ustalığı, platform bakım işleri, kule tırmanışları gibi mesleklerde; çalışanların sinir-kas iletişimi, vestibüler sistem bütünlüğü ve kas tonusu koordinasyonunun değerlendirilmesinde kritik öneme sahiptir.

Bu test, kişinin tek bir düz hat üzerinde topuk–parmak ucu hizasında yürürken, gövde dengesini, alt ekstremite kontrolünü ve göz, iç kulak ile kas-iskelet sistemleri arasındaki eşgüdümün etkinliğini ölçer.

Düşme, denge kaybı, adım atma sırasındaki sapmalar veya istemsiz kol hareketleri gibi parametreler, merkezi sinir sistemindeki bir dengesizliği veya refleks koordinasyonundaki bir bozukluğu işaret edebilir.

Testin Fizyolojik Temelleri

Tandem yürüyüş, üç sistemin ortak çalışmasıyla mümkündür:

Vestibüler sistem (iç kulak): Başın ve vücudun uzaydaki konumunu algılayarak dengeye katkı sağlar.
Proprioseptif sistem: Kas, eklem ve tendonlardan gelen bilgi ile vücudun pozisyonunu algılar.
Görsel sistem: Gözlerden alınan verilerle hareketin yönlendirilmesini sağlar.

Bu üç sistemden biri veya birkaçı zayıf olduğunda, bireyin tandem yürüyüş sırasında dengeyi koruması zorlaşır. Bu nedenle Tandem Walk Testi, özellikle vestibüler disfonksiyon, serebellar lezyonlar, periferik nöropati, kas güçsüzlüğü veya alkol etkisi gibi durumları ortaya çıkarma açısından yüksek duyarlılığa sahiptir.

Testin Amacı

Tandem Walk Testi’nin amacı sadece “yürüyebilmek” değildir; dengeyi kontrollü bir şekilde sürdürme kapasitesi, motor planlama yeteneği, kas-sinir koordinasyonu ve odaklanma becerisi de değerlendirilir.

Özellikle yüksekte çalışma yapacak bireylerde, test şu amaçlarla kullanılır:

Düşme riskini öngörmek.
Vestibüler bozuklukları erken fark etmek.
Reaksiyon süresi ve denge kontrolü kapasitesini ölçmek.
Yorgunluk, uykusuzluk, alkol ya da ilaç etkilerinin denge üzerindeki etkisini belirlemek.
İşe uygunluk değerlendirmelerinde (örneğin “yüksekte çalışma uygunluk raporu”) yardımcı test olarak kullanmak.

Gereken Ekipmanlar

4 ila 5 metre uzunluğunda düz bir çizgi (zemine bant çekilerek hazırlanabilir)
Kronometre (isteğe bağlı süre ölçümü için)
Güvenlik gözlemcisi veya denge destek personeli
Uygun aydınlatmalı, kaymaz yüzeyli test alanı
Gerektiğinde dengeyi koruma barı (özellikle yaşlı veya yüksek riskli bireylerde)

Uygulama Yöntemi

Test Öncesi Hazırlık

Katılımcı rahat, kaymaz tabanlı bir ayakkabı giymelidir.
Test alanında gürültü, dikkat dağıtıcı unsurlar veya zemin bozukluğu olmamalıdır.
Katılımcıdan son 12 saat içinde alkol, yatıştırıcı ilaç, kas gevşetici veya ağır kafein almamış olması istenir.
Teste başlamadan önce kişi testin nasıl yapılacağını izleyerek anlamalıdır.

Testin Uygulaması

Katılımcı, çizginin bir ucunda dik durur.
Eller bel hizasında serbest ya da yanlarda dengede tutmak için h
afif açık pozisyonda olmalıdır.
Talimat: “Lütfen bu çizgi üzerinde, topuğunuzu her adımda diğer ayağınızın parmak ucuna değecek şekilde yürüyün. Başınızı düz tutun ve ileriye bakın.”
Katılımcı, en az 10 adım (ortalama 3–4 metre) boyunca bu şekilde yürür.
Aynı mesafe geri dönüş yönünde de tekrarlanabilir.
Test, açık gözle ve ardından gözler kapalı olarak yapılabilir (ikinci uygulama ileri seviye değerlendirmedir).

Değerlendirme Ölçütleri

Gözlem Parametreleri

Denge kaybı (örneğin yana doğru adım atma veya sallanma)
Kollarla kompansatuar hareket (dengeyi korumak için)
Ayakların çizgiden sapması (her adımda kaç cm veya kaç kez)
Adım uzunluğu ve ritim tutarlılığı
Süre (isteğe bağlı)
Yere bakma eğilimi (görsel kontrol eksikliği göstergesi olabilir)

Puanlama Yöntemi (0–3 Arası Değerlendirme)

Puan	Gözlenen Davranış	Yorum
0	Mükemmel yürüyüş, sapma veya denge kaybı yok	Normal motor ve vestibüler fonksiyon
1	Küçük sapma, kollarla hafif denge arayışı	Hafif dengesizlik veya yorgunluk etkisi
2	Bir veya iki defa denge kaybı, çizgiden çıkma	Vestibüler sistem veya propriosepsiyon zayıflığı
3	Dengede duramama, yürümenin tamamlanamaması	Belirgin nörolojik/denge bozukluğu, yüksekte çalışma için uygun değil

Testin Nörolojik Yorumu

Tandem yürüyüş, serebellum (beyincik) bütünlüğü açısından çok önemli bir göstergedir. Serebellar lezyonlar, genellikle adımların düzensizliği, geniş tabanlı yürüyüş ve aşırı kompansatuar hareketlerle kendini gösterir.

Vestibüler sistem kaynaklı bozukluklarda kişi genellikle çizgiden sağa ya da sola sapar, çünkü denge merkezine gelen bilgi asimetriktir.

Periferik nöropati durumlarında (örneğin diyabetik bireylerde), ayak tabanlarındaki proprioseptif duyular zayıfladığı için, kişi yere daha çok bakarak yürümeye çalışır. Bu da refleks koordinasyonun azaldığı anlamına gelir.

Uygulamada Karşılaşılan Hatalar

Kişinin çizgiye bakması: Görsel rehberlik proprioseptif değerlendirmeyi bozar.
Çok yavaş veya çok hızlı yürümek: Gerçek denge kontrolünü yansıtmaz.
Test alanında zemin bozukluğu veya gürültü: Sonuçların güvenilirliğini düşürür.
Testi yorgun, uykusuz veya aç şekilde yapmak: Geçici dengesizlik oluşturabilir.

Gözler Kapalı Tandem Walk (Advanced)

Bu versiyon, görsel sistemin devre dışı bırakıldığı durumda proprioseptif ve vestibüler sistemin saf koordinasyon kapasitesini değerlendirir.
Katılımcıdan gözlerini kapatarak aynı yürüyüşü yapması istenir.
Bu durumda, normal bireyler hafif salınım gösterse de çizgiden çıkmadan tamamlayabilirler.
Ancak ciddi vestibüler bozukluğu olan kişiler, genellikle 2–3 adım içinde dengesini kaybeder.

Yüksekte Çalışma Öncesi Değerlendirme

Tandem Walk Testi, yüksekte çalışma muayenelerinde tamamlayıcı bir nöromotor test olarak değerlendirilebilir.

Yüksekte Çalışma Kriterleri

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre “yüksekte çalışma”, seviye farkı olan ve düşme riski bulunan, kişinin düşmesi halinde yaralanabileceği her türlü alandır (genellikle 2 m ve üzeri yükseklikler).

Bu tür çalışmalarda, çalışanların:

Denge
Görme
Kas gücü
Refleks
Koordinasyon
fonksiyonlarının yeterli olması gerekir.

Uygulama Biçimi

Yüksekte çalışacak adaylara, işe giriş muayenesinde (ya da periyodik kontrollerde):

Romberg Testi
Tandem Walk Testi
Finger-to-Nose (Parmak–Burun) testi
Heel-to-Shin (Topuk–Diz) testi
birlikte uygulanır.

Tandem Walk Testi burada özellikle dinamik denge ve motor koordinasyonun objektif göstergesidir.

Değerlendirme Örneği

Örnek 1:
Bir iskele işçisi adayına test uygulanıyor.

Açık gözle yürüyüşte hafif sapma var (1 puan).
Gözler kapalı yürüyüşte 3. adımda dengesini kaybediyor (2 puan).
Sonuç: Vestibüler refleks zayıflığı şüphesi → işyeri hekimi ileri KBB değerlendirmesi isteyebilir.

Örnek 2:
Vinç operatörü adayı testte 10 adımı sorunsuz tamamlıyor.

Sapma yok, kollar serbest, ritmik yürüyüş.
Gözler kapalı yürüyüşte hafif salınım ancak çizgi dışına çıkmıyor.
Sonuç: Normal denge ve motor koordinasyon → yüksekte çalışmaya uygundur.

Testin Bilimsel Dayanakları

Tandem Walk Testi, Romberg testi ile birlikte en yaygın kullanılan denge testlerinden biridir.
Araştırmalar göstermiştir ki:

Serebellar hasarı olan bireylerin %90’ı tandem yürüyüşte sapma gösterir.
Vestibüler sistem disfonksiyonu olanlarda dengesizlik oranı %85’tir.
Sağlıklı bireylerde başarı oranı %98 civarındadır.

Bu test, American Academy of Neurology ve Occupational Safety and Health Administration (OSHA) rehberlerinde, nörolojik muayenelerin standart bir parçası olarak yer alır.

Ergonomik ve İş Güvenliği Açısından Önemi

Yüksekte çalışma, vücudun dinamik denge sistemi için ekstrem bir stres faktörüdür.
Kas-iskelet sistemi, vestibüler sistem ve görsel algı sürekli olarak “mikro denge düzeltmeleri” yapmak zorundadır.
Bu refleks zincirinde bir aksama olursa, kişi birkaç milisaniyelik bir gecikmeyle dengesini kaybedebilir.

Tandem Walk Testi bu açıdan mikro denge kusurlarını erken saptama imkânı sunar.
Örneğin; yüksek HbA1c değeri olan, periferik nöropati gelişmiş bir çalışanın tandem yürüyüşte çizgiden sapması, ayak tabanlarındaki duyusal kaybın işaretidir. Bu bireyin yüksek platformda çalışması ciddi düşme riski doğurur.

Gelişmiş Versiyonlar ve Teknolojik Uygulamalar

Modern ergonomi laboratuvarlarında Tandem Walk Testi, basınç sensörlü yürüme platformları veya ivmeölçer sensörlü giyilebilir cihazlar ile desteklenir.
Bu sayede:

Adım simetrisi
Basınç dağılımı
Zamanlama farkı
Mikro salınım genliği
gibi parametreler sayısal olarak analiz edilir.

Mobil cihazlara entegre edilmiş versiyonlar, saha muayenelerinde de kullanılabilir.
Örneğin, bir iş güvenliği uzmanı, çalışanın cep telefonuna takılan ivmeölçer ile tandem yürüyüşü kaydederek anlık analiz alabilir.

Test Sonuçlarının Klinik Yorumlanması

Tandem Walk Testi’nin tek başına bir tanı aracı olmadığı unutulmamalıdır.
Ancak şu durumlar tespit edilirse, ileri değerlendirme gerekir:

Sürekli sapma veya yön kaybı
Dengesizlik sırasında kollarla aşırı kompansasyon
Yavaş adım temposu ve ritim kaybı
Gözler kapalı testte erken denge kaybı

Bu bulgular, nörolojik, vestibüler, metabolik veya ilaç kaynaklı olabilir.

Özellikle yüksekte çalışacak personel için bu durum, işe uygunluk açısından “ön değerlendirme dışı” kararı doğurabilir.

Testin İş Sağlığına Katkısı

Tandem Walk Testi’nin düzenli uygulanması:

İş kazalarını önleyici tarama sağlar.
Düşme riskine sahip çalışanları erken belirler.
Rehabilitasyon sürecini izleme olanağı verir.
Ergonomik eğitim programlarına veri sağlar.
Bireysel farkındalık yaratır: çalışanlar kendi dengesizliklerinin farkına varır.

Ayrıca test, yaşlanma, kronik hastalıklar, diyabetik nöropati, alkol veya ilaç kullanımı gibi faktörlerin iş performansına etkisini izlemek için de kullanılır.

Eğitim ve Standartlaştırma

Tandem Walk Testi’nin güvenilirliği, eğitimli uygulayıcı tarafından yürütülmesine bağlıdır.
Uygulayıcı:

Test sırasında katılımcının dengesini bozmadan gözlem yapmalıdır.
Objektif kriterlerle puanlama yapmalıdır.
Gerektiğinde video kaydı alabilir.

OSHA ve ISO 45001 standartlarında geçen “sağlık gözetimi ve işe uygunluk” prensipleri gereği, bu tür testlerin kayıt altına alınması önerilir.

Özet Değerlendirme Tablosu

Kriter	Normal	Anormal	Olası Sebep
Açık gözle çizgi üzerinde yürüyüş	Düz, sapma yok	Yana kayma, kol dengelemesi	Vestibüler/denge bozukluğu
Gözler kapalı yürüyüş	Hafif salınım	Erken düşme veya sapma	Proprioseptif zayıflık
Adım uzunluğu	Eşit	Asimetrik	Kas gücü dengesizliği
Süre (10 adım)	7–10 sn	>15 sn	Koordinasyon veya dikkat sorun

Sonuç ve Öneriler

Tandem Walk Testi, basit bir nörolojik değerlendirme aracı olmasına karşın, yüksekte çalışma güvenliği açısından büyük önem taşır.
Bireyin vestibüler refleksleri, kas-iskelet koordinasyonu, dikkat düzeyi ve proprioseptif farkındalığı hakkında çok değerli bilgiler sunar.

Yüksekte çalışma yapacak personelde testin uygulanması aşağıdaki nedenlerle önerilir:

Düşme riskinin öngörülmesi
Yorgunluk ve metabolik bozuklukların tespiti
Refleks süresinin objektif ölçümü
İşe uygunluk kararına bilimsel destek

Testin her 6 ayda bir tekrarlanması, periyodik muayenelerde “denge izleme göstergesi” olarak kullanılabilir.

Son Söz

Tandem Walk Testi, iş sağlığı ve güvenliği disiplininde bedensel farkındalık, denge yönetimi ve nörolojik güvenlik kavramlarını birleştiren en etkili araçlardan biridir.
Birkaç adımda bile, insan bedeninin sinir, kas, göz ve iç kulak arasındaki olağanüstü koordinasyonunu değerlendirmek mümkündür.

Bu test, basit bir “yürüyüş” gibi görünse de, aslında yüksekte çalışan bir kişinin hayatta kalma refleksini temsil eder.
Çünkü dengesi yerinde olmayan bir çalışan, sadece düşmez — aynı zamanda refleksleri, dikkat ve motor kontrolü de zayıflar.

Bu nedenle, Tandem Walk Testi her iş güvenliği uzmanının klinik gözlem aracı kutusunda mutlaka bulunmalıdır.

🔹 🔹 🔹

TANDEM WALK TESTİ DEĞERLENDİRME FORMU

Kişisel Bilgiler

Alan	Bilgi
Adı Soyadı
T.C. Kimlik No
Yaş
Cinsiyet
Meslek / Görev
Tarih
Testi Uygulayan

1. Test Öncesi Bilgiler

Soru	Evet	Hayır
Son 12 saatte alkol, ilaç veya kafein aldı mı?	☐	☐
Uykusuzluk, baş dönmesi, yorgunluk var mı?	☐	☐
Gözlük, işitme cihazı vb. yardımcı kullanıyor mu?	☐	☐

2. Uygulama Bilgileri

Zemin: ☐ Düz ☐ Kaymaz ☐ Bantlı Çizgi
Mesafe: ______ metre
Test Alanı Aydınlatması: ☐ Yeterli ☐ Yetersiz

Yürüyüş Talimatı:

“Topuğunuzu diğer ayağınızın parmak ucuna değdirerek çizgi boyunca yürüyünüz. Başınızı düz tutunuz, ileriye bakınız.”

3. Gözlem ve Puanlama (0–3 Arası)

Parametre	Açıklama	Puan
Adım Hattı	Çizgiden sapma yok = 0, 1–2 Çizgiden sapma = 1, ≥3 Çizgiden sapma = 2–3
Denge Kaybı	Yok = 0, Hafif = 1, Belirgin = 2, Yürüyemedi = 3
Kollarla Denge	Normal = 0, Hafif sallanma = 1, Aşırı kompansasyon = 2
Süre (10 Adım)	7–10 sn = 0, 10–15 sn = 1, >15 sn = 2
Gözler Kapalı Yürüyüş	10 adım tamamlandı = 0, 3–6 adımda durdu = 1–2, Tamamlayamadı = 3

🟩 Toplam Puan: ______ / 15

4. Klinik Gözlem

☐ Görsel kontrol (yere bakma eğilimi)
☐ Adım ritminde bozukluk
☐ Baş dönmesi / dengesizlik
☐ Yorgunluk belirtileri
☐ Kas titremesi
☐ Gözler kapalı testte erken sapma

Gözlem Notları:
……………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………….

5. Testin Yorumu

Toplam Puan Aralığı	Değerlendirme	Açıklama
0 – 2	Normal	Denge ve koordinasyon yeterli
3 – 5	Hafif dengesizlik	Takip önerilir, yorgunluk/ilaç etkisi olabilir
6 – 9	Belirgin koordinasyon sorunu	Vestibüler veya nörolojik değerlendirme önerilir
≥10	Ciddi dengesizlik	Yüksekte çalışma için uygun değildir

6. Sonuç

☐ Yüksekte Çalışmaya Uygundur (Diğer tüm tetkik – tahlil ve testleri uygun sınırlarda ise)
☐ Geçici Olarak Uygun Değildir (yeniden değerlendirme: ___ gün sonra)
☐ Uygun Değildir (ileri nörolojik muayene önerilir)

7. Testi Uygulayan

İmza / Kaşe: ……………………………………

Tandem Walk Testi, insan bedeninin nöromotor bütünlüğünü en yalın ama en çarpıcı şekilde gözler önüne seren bir değerlendirme aracıdır. Bu test sırasında, kişinin yalnızca adım atma becerisi değil; beyincik (serebellum), vestibüler sistem, proprioseptif reseptörler, kas tonusu ve odaklanma mekanizmaları arasındaki kusursuz iletişim sınanır.

Her bir adımda, kaslar, eklemler, iç kulak ve beyin, milisaniyeler içinde binlerce sinyal alışverişi yapar. Bu sinyallerin herhangi birinde meydana gelen gecikme veya bozulma, testin sonucuna doğrudan yansır. Dolayısıyla Tandem Walk Testi, basit bir “denge egzersizi” olmanın ötesinde, vücudun nörolojik bütünlüğünün canlı bir göstergesi olarak değerlendirilmelidir.

Yüksekte çalışma gibi denge, refleks ve dikkat koordinasyonu gerektiren işlerde, kişinin sadece kas gücü değil, denge farkındalığı da hayati öneme sahiptir. Çünkü bir platformun kenarında ya da dar bir iskele üzerinde çalışan bir kişinin dengesini kaybetmesi, yalnızca kişisel bir yaralanma değil, aynı zamanda ekip güvenliğini de tehdit eden zincirleme kazalara yol açabilir.

Bu nedenle Tandem Walk Testi, işe giriş muayenelerinde ve periyodik kontrollerde uygulanarak, çalışanların nörolojik güvenliğini izleyen bir “erken uyarı mekanizması” işlevi görür. Testin düşük puanla sonuçlanması, genellikle üç temel alanı işaret eder:

Vestibüler sistem zayıflığı: İç kulaktaki denge organlarında veya beyin kökü bağlantılarında disfonksiyon olabilir.
Proprioseptif duyarlılık kaybı: Diyabetik nöropati, kas-iskelet sistemi travmaları veya uzun süreli hareketsizlik bu yeteneği azaltabilir.
Serebellar koordinasyon bozukluğu: Motor planlama ve reflekslerin kontrolünde bozulma söz konusu olabilir.

Bu üç alanın herhangi birinde saptanan zayıflık, çalışanı yüksekte çalışma için riskli hale getirir. Ancak bu durum kalıcı bir yetersizlik anlamına gelmez.
Uygun rehabilitasyon, egzersiz programları, denge eğitimleri ve yaşam tarzı düzenlemeleri ile denge kapasitesi büyük oranda geri kazanılabilir.

Tandem Walk Testi’nin önemi, sadece “kim çalışabilir, kim çalışamaz” kararını desteklemesinden ibaret değildir. Aynı zamanda çalışanın kendi beden farkındalığını artırır.
Testi uygulayan kişi, kendi dengesizliklerini fark ederek erken önlem alma, dikkatli olma ve güvenli davranış geliştirme bilincine ulaşır. Bu farkındalık, iş kazalarının önlenmesinde teknik önlemler kadar güçlü bir davranışsal savunma hattı oluşturur.

İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı için bu test, somut gözleme dayalı bir karar aracıdır.
Romberg, Finger-to-Nose veya Heel-to-Shin gibi klasik nörolojik testlerle birlikte uygulandığında, bireyin nöromotor kapasitesi bütüncül biçimde değerlendirilmiş olur.
Bu da, sadece fiziksel yeterliliği değil, aynı zamanda sinir-kas sisteminin çevresel uyaranlara verdiği tepki hızını da ortaya koyar.

Tandem Walk Testi’nin sonuçları, sadece o anki denge performansını değil, aynı zamanda bireyin yaşam tarzı, metabolik durumu, ilaç kullanımı ve iş yüküyle ilişkili denge potansiyelini de yansıtır.
Örneğin; kronik stres, yetersiz uyku, dehidratasyon veya yüksek HbA1c seviyeleri gibi faktörler denge koordinasyonunu doğrudan etkiler. Bu nedenle test sonuçları, her zaman çalışanın genel sağlık durumu ile birlikte yorumlanmalıdır.

Sonuç olarak;
Tandem Walk Testi, bilimsel olarak basit ama iş güvenliği açısından stratejik öneme sahip bir testtir.
İnsan bedeninin “denge kodunu” birkaç adımda çözebilme gücüne sahiptir.
Bir işyerinde bu testin düzenli uygulanması, sadece bir prosedür değil, aynı zamanda çalışan güvenliğine ve sağlığına verilen değerin somut göstergesidir.

İş güvenliği profesyonelleri ve işyeri hekimleri için bu test, önleyici sağlık yönetimi anlayışının en pratik ve sahada uygulanabilir araçlarından biridir.
Denge bozukluğunun erken saptanması, potansiyel bir kazayı engellemek; doğru zamanda yapılan yönlendirme ise bir hayat kurtarmak anlamına gelebilir.

Unutulmamalıdır ki:

“Denge, sadece ayakta kalma yeteneği değil; bedensel sistemlerin uyum içinde çalışmasının sessiz bir kanıtıdır.”

Tandem Walk Testi, bu uyumun sürdürülebilirliğini izlemek ve güvenli çalışma kültürünü desteklemek için vazgeçilmez bir ölçüm aracıdır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni29 Ekim 2025

29 Ekim 2025

Romberg Testinin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Önemi

Tanım ve Amaç:
Romberg testi, bir çalışanın denge, postür kontrolü ve propriyosepsiyon yeteneğini ölçerek iş kazası riskini önceden değerlendirmek için kullanılan basit bir nörolojik testtir. İş sağlığı açısından önemlidir çünkü:

Yüksekte çalışma (inşaat, vinç operatörü, çatıcı) sırasında düşme riskini tahmin eder.
Hassas ekipman kullanımı gerektiren işlerde (kimya laboratuvarları, makine operatörlüğü) ani sallanma veya dengesizlik tehlikeli olabilir.
Güvenlik ile ilgili kritik işlerde (trafik, forklift, vinç operatörü) denge ve propriosepsiyon eksikliği iş kazasına yol açabilir.

Özellikle uygulanması gereken işler:

İnşaat işçiliği (yüksekte çalışacak olanlar)
Vinç ve forklift operatörleri
Platform, iskele veya çatıda çalışanlar
Lojistik ve depo operasyonları (yük taşıma, merdiven kullanımı)
Laboratuvar ve kimya sektörü çalışanları
Askeri veya güvenlik görevleri (denge ve koordinasyon kritik)

İş Sağlığı Açısından Değerlendirme:

Göz açık vs kapalı durumu ile yapılan test, denge kaybını, düşme riskini ve proprioseptif eksikliği ortaya koyar.
Pozitif Romberg veya belirgin sallanma, yüksekte çalışma veya hassas operasyonlarda çalışmayı kısıtlayabilir.

Romberg Testi Sonuçlarına Göre İşe Uygunluk Tablosu

Romberg Testi Sonucu	Sallanma / Denge Bulgusu	İş Riski Türü	İşe Uygunluk	Açıklama / Öneri
Negatif / Normal	Gözler kapalı iken hafif sallanma (<5°)	Yüksekte çalışma, hassas ekipman kullanımı	✅ Uygun	Denge yeterli, güvenlik riski düşük
Hafif Bozukluk	Gözler kapalı iken orta sallanma (5–15°)	Yüksekte çalışma, vinç/forklift kullanımı	⚠️ Dikkatli / kısıtlı	Hafif denge sorunu; ek güvenlik önlemleri (emniyet kemeri, gözetim) gerekli
Orta Bozukluk	Gözler kapalı iken belirgin sallanma (>15°)	Tüm yüksekte çalışma, hassas makineler	❌ Çalışamaz	Düşme riski yüksek; iş değişikliği veya rehabilitasyon önerilir
Ağır / Düşme Riski	Gözler kapalı iken stabil olamama, düşme riski	Tüm riskli işler	❌ Çalışamaz	Yüksek kaza riski; medikal değerlendirme ve denge rehabilitasyonu gereki

Özet:

Romberg testi, yüksekte çalışacak ve dengeye bağlı işlerde çalışanların güvenliği için kritik bir tarama aracıdır.
İşe alım öncesi veya periyodik sağlık muayenelerinde uygulanabilir.
Pozitif Romberg veya orta/ağır bozukluk durumunda, çalışanlar yüksekte, hareketli platform veya hassas operasyon işlerinden uzaklaştırılmalıdır.

Romberg testi sonuçlarına göre iş sağlığı ve güvenliği değerlendirme formu aşağıda inceleyebilirsiniz. Bu form, çalışanların teste göre işe uygunluğunu doğrudan işaretleyebileceğiniz pratik bir araçtır.

Romberg Testi – İş Sağlığı ve Güvenliği Değerlendirme Formu

Çalışan Adı / ID: ___________________
Tarih: ___________________
Değerlendiren Uzman: ___________________

1. Test Koşulları

Ayakta durma pozisyonu: ☐ Ayaklar bitişik ☐ Hafif açık
Kollar: ☐ Yanlarda ☐ Önde
Test: ☐ Gözler Açık ☐ Gözler Kapalı

2. Romberg Testi Bulguları ve Skorlama

Parametre	Gözler Açık	Gözler Kapalı	Sallanma / Denge Skoru	Risk Değerlendirmesi	İşe Uygunluk	Notlar / Öneriler
Ayakta Durma	☐ Stabil ☐ Hafif ☐ Orta ☐ Belirgin	☐ Stabil ☐ Hafif ☐ Orta ☐ Belirgin ☐ Düşme Riski	☐ 0 ☐ 1 ☐ 2 ☐ 3 ☐ 4	☐ Düşük ☐ Orta ☐ Yüksek ☐ Çok Yüksek	☐ Uygun ☐ Dikkatli / Kısıtlı ☐ Çalışamaz	___________________________
Tandem Durma / Yürüme	☐ Stabil ☐ Hafif sallanma ☐ Orta ☐ Belirgin ☐ Düşme Riski	☐ Stabil ☐ Hafif sallanma ☐ Orta ☐ Belirgin ☐ Düşme Riski	☐ 0 ☐ 1 ☐ 2 ☐ 3 ☐ 4	☐ Düşük ☐ Orta ☐ Yüksek ☐ Çok Yüksek	☐ Uygun ☐ Dikkatli / Kısıtlı ☐ Çalışamaz	___________________________

3. İş Türüne Göre Uygunluk Yönergesi

Denge Skoru / Risk	Örnek İşler	İşe Uygunluk	Açıklama / Öneri
0 – Negatif / Düşük Risk	İnşaat yüksekte çalışma, vinç/forklift, laboratuvar	✅ Uygun	Denge yeterli, güvenlik riski düşük
1 – Hafif Bozukluk / Orta Risk	Yüksekte çalışma, hassas makine operatörü	⚠️ Dikkatli / Kısıtlı	Ek güvenlik önlemleri (emniyet kemeri, gözetim) uygulanmalı
2 – Orta Bozukluk / Yüksek Risk	Tüm yüksekte işler, hassas ekipman	❌ Çalışamaz	Düşme riski yüksek; iş değişikliği veya rehabilitasyon gerek
3–4 – Ağır / Çok Yüksek Risk	Tüm kritik işler	❌ Çalışamaz	Medikal değerlendirme ve denge rehabilitasyonu zorunlu

4. Genel Değerlendirme ve Öneriler

Romberg Test Skoru: ______ / 4
Risk Derecesi: ☐ Düşük ☐ Orta ☐ Yüksek ☐ Çok Yüksek
Önerilen İşler / Kısıtlamalar: ___________________________
Rehabilitasyon / Fizik Tedavi Önerisi: ___________________________

💡 Kullanım Notları:

Form, işe alım öncesi veya periyodik sağlık muayenelerinde kullanılabilir.
Orta ve yüksek risk skorları, yüksekte çalışma veya hassas operasyon işlerinde çalışmayı sınırlar.
Form, çalışan gözlem notları, rehabilitasyon süreci ve işe uygunluk kararını tek noktada toplar.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni29 Ekim 2025

29 Ekim 2025

Güvenliğin Süresi Dolmasın! İş Ekipmanlarında Periyodik Kontroller

Makine güvenliğinde tasarım yetmez; süreklilik şart.

En iyi makineler bile zamanla yıpranır, aşınır, hassas ayarlarını kaybeder. İşte bu yüzden, bir makineyi “güvenli” kılan şey sadece üretim sırasındaki önlemler değil, kullanım süresi boyunca yapılan periyodik kontrollerdir. Bu yazımızda, iş ekipmanlarının neden ve nasıl düzenli olarak kontrol edilmesi gerektiğini ele alıyoruz.

🧭 🧭 🧭

1. Neden Periyodik Kontrol Gerekli?

Makine parçaları zamanla:

Gevşer (vida, mil, yatak)
Aşınır (dişli, kayış, bıçak)
Hassasiyetini kaybeder (sensörler, limit switch’ler)
Bozulur (fren sistemleri, emniyet tertibatı)

Bu bozulmalar fark edilmeden kullanıma devam edilirse, sadece üretim değil, can güvenliği de tehlikeye girer. O yüzden kontrol, sadece teknik bir gereklilik değil, hayati bir zorunluluktur.

🕰️ 🕰️ 🕰️

2. Hangi sıklıkta kontrol edilmeli?

Kontrol sıklığı 3 faktöre bağlıdır:

Makinenin türü (pres mi, forklift mi?)
Kullanım yoğunluğu (günde 3 saat mi, 3 vardiya mı?)
Tehlike seviyesi (bıçaklı, sıkıştırmalı, patlayıcı vs.)

🔍 Örneğin:

Basınçlı kaplar → 1 yılda bir (6331 Sayılı Kanun ve TS EN standartları gereği)
Kaldırma ekipmanları (vinç, forklift) → 3 ayda bir
Pres makineleri, mekanik tezgâhlar → 6 ayda bir

İş Güvenliği Uzmanları, her ekipman için Kontrol Takvimi çıkarmalıdır.

🧾 🧾 🧾

3. Kim kontrol etmeli?

İş ekipmanlarının kontrolü:

✅ Yetkili kişiler tarafından yapılmalıdır.
✅ Bu kişiler, “periyodik kontrol yapmaya yetkili” mühendis, tekniker veya teknisyen olmalıdır.
✅ Bazı makinelerde yalnızca “A tipi muayene kuruluşları” kontrol yetkisine sahiptir.

Yani “usta baktı, sorun yokmuş” anlayışı geçersizdir.

🧰 🧰 🧰

4. Kontrol Neyi Kapsar?

Bir kontrol sadece “çalışıyor mu?” testi değildir. Aşağıdakiler titizlikle incelenir:

Koruyucu muhafazaların sağlamlığı
Acil durdurma tertibatının işlevi
Elektrik sisteminde kaçak ya da gevşeklik
Titreşim, ısınma, aşırı ses
Fren sistemlerinin yanıt süresi
Kullanım kılavuzuna uygunluk
Etiketler ve uyarı işaretlerinin görünürlüğü
Operatörün müdahale noktalarının erişimi

Kontrol sonunda rapor düzenlenir. Eksiklik varsa giderilmeden kullanım devam etmemelidir.

🧠 🧠 🧠

5. Denetim Kültürü: Sadece “kâğıt” değil, “farkındalık” da yaratır

Birçok işletme kontrolü “yılda bir defa imza atılacak zorunluluk” olarak görür. Oysa bu bakış açısı tehlikelidir.

Periyodik kontroller:

Sahada güvenlik kültürünü geliştirir.
Operatörlerin kendi makinelerine dikkatini artırır.
Bakım ekiplerinin önceliklerini netleştirir.
İş güvenliği uzmanına sahadaki gerçek riskleri gösterir.

Unutulmamalı: Güvensiz bir makineye onay vermek, kazaya ortak olmaktır.

🎯 🎯 🎯

İş Güvenliği

Periyodik kontrol raporları, sadece dosyalık bir evrak değil, gelecekteki kazaları önleme belgesidir. Gerçek anlamda kontrol yapılan her makine, potansiyel bir kazayı önler. Siz sahadayken, kontrolün ne anlama geldiğini tüm ekibe anlatmalı, kontrol raporlarını eyleme döküp iyileştirme zincirini başlatmalısınız.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği29 Ekim 2025

28 Ekim 2025

Akciğerler ve Su – Küçük Gençlere

Sınıfta heyecanlı bir uğultu vardı. Çocuklar son derslerde suyun beyin, deri, karaciğer, böbrekler ve gözlerle olan bağlantısını öğrenmişti. Her yeni bölümde suyun nasıl gizli bir kahraman olduğunu keşfetmişlerdi. Şimdi sıra akciğerlere gelmişti. Öğrencilerden bazıları sabırsızlanıyor, bazıları derin nefesler alıyor, bazıları da sanki merakla nefesini tutuyordu.

Hatice öğretmen gülümsedi:
— Sevgili öğrencilerim, bu dersimizde suyun akciğerlerle olan bağını öğreneceğiz. Hazır mısınız?

Sınıf hep bir ağızdan bağırdı:
— Hazııııırız!

Hatice öğretmen ellerini üç kez birbirine vurdu. Tavandan ışık damlacıkları inmeye başladı, sınıf bir anda bulutların içine taşındı. Bulutların arasında kocaman pembe iki balon beliriverdi. Balonların üzerinde incecik damlacıklar parlıyordu. O sırada sihirli profesör göründü. Elinde minik bir hava pompası vardı, gözlüğünü düzeltti ve coşkuyla konuştu:

— İşte sevgili kâşifler! Bugün sizleri akciğerlerinizin içine götüreceğim. Göreceksiniz ki su, burada da sessiz ama muhteşem bir kahraman!

Çocuklar heyecanla bakıştı. Her biri sorular sormaya hazırlanıyordu. Bu ders profesör, herkesin sırayla eşit şekilde konuşmasını istedi.

— Hazırsanız başlayalım! — dedi profesör. — Kim ilk soruyu sormak ister?

Zehra elini kaldırdı:
— Profesör, akciğerlerimiz neden suya ihtiyaç duyar ki? Akciğerler havayla çalışıyor, suyla değil, değil mi?

Profesör gözlüğünü düzeltti:
— Harika soru Zehra! Akciğerler gerçekten havayla çalışıyor. Ama akciğerin içinde milyonlarca minik hava keseciği var. Onlara “alveol” denir. Bu keseciklerin iç yüzeyi çok ince bir sıvı tabakayla kaplıdır. O sıvının büyük kısmı sudur. Bu su tabakası sayesinde oksijen havadan kana geçebilir. Eğer bu su olmasa, oksijenin geçişi çok zor olurdu.

Tibet merakla öne eğildi:
— Yani alveollerde hep su mu var? Orası baloncuk gibi değil mi? Suyun orada ne işi var?

Profesör parmağıyla havaya bir daire çizdi. Önlerinde dev bir alveol modeli belirdi. İçinde incecik su damlaları vardı.
— Bak Tibet, alveol balon gibidir ama iç yüzeyinde “surfaktan” denen özel bir sıvı vardır. Bu surfaktan su ve yağın karışımından oluşur. Görevi balonun sönmesini engellemektir. Yani her nefes alış verişte akciğerlerin çökmesini su önler

Asya Naz parmağını kaldırdı:
— Surfaktan dediniz, o tam olarak ne işe yarıyor?

Profesör açıkladı:
— Surfaktan, yüzey gerilimini azaltır. Yüzey gerilimi, suyun damla halinde kalmasını sağlayan kuvvettir. Eğer alveollerde sadece saf su olsaydı, bu yüzey gerilimi onları kapatırdı. Ama surfaktan bunu azaltır, böylece alveoller açık kalır. Yani su ve surfaktan birlikte yaşam demektir.

Atlas gözlerini büyüttü:
— Yani su olmazsa nefes alamayız mı?

— Doğru Atlas! — dedi profesör. — Su olmazsa alveoller çalışmaz. Oksijen kana geçemez, karbondioksit dışarı atılamaz. Su, oksijenin çözünmesini sağlar. Tıpkı balıkların suda nefes alması gibi, bizim de oksijenimiz önce suya çözünür, sonra kana geçer.

Elif düşündü:
— Profesör, o zaman suyun içinde oksijen çözünüyor diyorsunuz. Peki bu oksijen nasıl kana giriyor?

Profesör heyecanla cevapladı:
— Çok güzel soru Elif! Alveol duvarı çok incedir. Sadece bir hücre kalınlığındadır. Oksijen, bu ince zarın öbür tarafındaki kana geçer. Ama bu geçiş için su şarttır. Çünkü oksijen önce alveoldeki su tabakasında çözünür, sonra kılcal damara geçer.

Eylül merakla:
— Peki karbondioksit de aynı şekilde mi çıkıyor?

Profesör başını salladı:
— Evet Eylül. Karbondioksit de kandan alveole geçmek için önce suya çözünür. Sonra havaya karışır. Su burada iki yönlü bir kapı gibidir. Oksijeni içeri, karbondioksiti dışarı geçirir.

Ege heyecanla öne atıldı:
— Profesör, biz bazen koşunca nefes nefese kalıyoruz. O zaman su da mı daha çok çalışıyor?

Profesör gülümsedi:
— Çok doğru Ege! Koşarken kasların daha çok oksijene ihtiyacı olur. Akciğerler daha hızlı çalışır, su tabakası da daha çok oksijen taşır. Eğer yeterince su içmezsen, bu sistem zorlanır. İşte o yüzden spor yaparken su içmek çok önemlidir.

Defne Yaz düşündü:
— Yani susuz kalınca nefes almak zorlaşır mı?

— Evet Defne Yaz. — dedi Profesör. — Susuz kalınca alveollerdeki su tabakası azalır. Bu da oksijenin çözünmesini zorlaştırır. İnsan kendini yorgun ve halsiz hisseder çünkü hücrelere oksijen gitmez.

Kıvanç parmağını kaldırdı:
— Profesör, ben bazen hastayken hırıltılı nefes alıyorum. Bunun suyla ilgisi var mı?

Profesör açıkladı:
— Harika bir gözlem Kıvanç! Hırıltı genellikle akciğerlerdeki mukus yüzünden olur. Mukus da suyun yoğun bir formudur. Normalde mukus tozları ve mikropları yakalar. Ama fazla olursa yolları tıkar ve nefes zorlaşır. Su içmek mukusu inceltir, daha kolay atılmasını sağlar.

Mercan merakla:
— Mukus neden hep var peki? Hiç olmasa daha iyi değil mi?

— Güzel soru Mercan. — dedi Profesör. — Mukus aslında çok yararlıdır. Havadaki mikropları ve tozları yakalayıp dışarı atar. Onun içinde antikorlar ve savunma hücreleri vardır. Ama evet, fazla olunca sorun yaratır. İşte burada suyun görevi çok önemlidir. Mukusu inceltir, böylece tıkanıklık yapmaz.

Ali düşündü:
— Profesör, astım hastaları nefes almakta zorlanıyor. Bu da suyla ilgili mi?

Profesör ciddi bir sesle açıkladı:
— Astımda hava yolları daralır ve mukus artar. Su burada da yardımcıdır çünkü mukusu inceltir. Ama asıl sorun kasların kasılmasıdır. Yine de bol su içmek akciğerlerin daha rahat çalışmasını sağlar.

Nilda merakla:
— Profesör, ciğerlerimizin % kaçı sudan oluşuyor?

— Harika soru Nilda! — dedi profesör. — Akciğer dokusunun yaklaşık %80’i sudur. Çünkü her hücrenin içinde su var. Ayrıca alveollerin ve kılcal damarların yüzeyleri de hep suyla kaplıdır.

Çınar heyecanla:
— Yani nefes alıp verirken aslında suyun içinde mi oluyoruz?

Profesör güldü:
— Çok güzel benzetme Çınar! Evet, nefesin her aşamasında su rol oynar. Hatta nefes verirken ağzımızdan çıkan buharı görüyorsunuz ya, işte o akciğerlerinizden çıkan suyun ta kendisidir.

Ela düşündü:
— Demek ki nefes verirken de su kaybediyoruz. O yüzden su içmemiz şart, değil mi?

— Aynen öyle Ela! — dedi Profesör. — Günde yaklaşık yarım litre suyu sadece nefesimizle kaybediyoruz. İşte o yüzden susamasak bile su içmek gerekli.

Yaman elini kaldırdı:
— Profesör, peki çok su içersek akciğerlerimiz daha mı güçlü olur?

Profesör gülerek:
— Çok güzel düşünce Yaman. Aşırı su içmek zararlı olabilir, ama yeterli su akciğerlerin çok daha iyi çalışmasını sağlar. Yani denge çok önemli.

Defne Ebrar merakla:
— Profesör, bazen hasta olduğumuzda balgam oluyor. O da suyun bir türü mü?

— Evet Defne Ebrar. — dedi Profesör. — Balgam mukusun yoğunlaşmış halidir. İçinde su, proteinler ve bağışıklık hücreleri vardır. Su olmasa balgam taş gibi olurdu. Su sayesinde daha yumuşak ve atılması kolaydır.

Can heyecanla:
— Peki Profesör, akciğerlerde su azalınca sesimiz de değişir mi?

— Harika gözlem Can! — dedi Profesör. — Evet, su azaldığında ses telleri de kurur. Boğaz ve akciğerler nemli olmazsa ses kısılır. Bu yüzden şarkıcılar konserden önce çok su içer.

Mila parmağını kaldırdı:
— Profesör, anne karnındaki bebekler nasıl nefes alıyor? Onların akciğerlerinde su mu var?

Profesör gülümsedi:
— Çok güzel soru Mila! Anne karnındaki bebeklerin akciğerleri amniyon sıvısıyla doludur. O sıvı da sudur. Doğumdan sonra bebek ilk nefesini alırken akciğerlerindeki su boşalır ve hava dolar. İşte o ilk ağlama aslında hayatın başladığını gösterir.

Aziz derin bir nefes aldı:
— Profesör, bazen koşarken ciğerlerim yanıyor gibi oluyor. Bunun nedeni ne?

Profesör açıkladı:
— O his, aslında akciğerlerdeki suyun daha hızlı buharlaşmasından kaynaklanır. Koşarken daha fazla hava girip çıkar, su tabakası hızla kurur. Bu yüzden koşucular su içmeye dikkat eder.

Profesör bütün çocuklara bakarak sözlerini toparladı:
— Sevgili öğrenciler, gördüğünüz gibi akciğerlerimizde su, oksijenin çözünmesini sağlar, alveollerin çökmesini engeller, mukusu inceltir, sesi korur ve nefesimizi dengeler. Her nefes aslında suyun bir mucizesidir.

Hatice öğretmen gülümseyerek ekledi:
— Bugün hepiniz harika sorular sordunuz. Artık biliyorsunuz ki su sadece susuzluğu gidermek için değil, nefes almak için de şarttır.

Çocuklar hep bir ağızdan bağırdı:
— Su içmek nefes almak kadar önemli!

Bulutlar arasındaki pembe balonlar yavaşça kayboldu. Sihirli profesör şapkasını salladı, sınıf eski haline döndü. Ama çocukların gözlerinde yeni bir merak ışığı yanmıştı.

Dr. Mustafa KEBAT

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Yukarıda yer alan hikaye firmalarımız Tetkik OSGB – Tetkik Danışmanlık tarafından sosyal sorumluluğumuz olan çocuklarımızı bilgilendirmek, okumaya, çalışmaya, doğal hayata heveslendirmek ülkemize ve geleceğimize yararlı bireyler olabilmelerine katkı sağlamak maksadı ile yayınlanmıştır.

Dr Mustafa KEBAT

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz. Varsa hatalarımızı bildirmeniz daha faydalı olmamıza desteğiniz bizim için çok değerli.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni28 Ekim 2025