Dış Saha Konteynerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Riskleri Görünenden Fazlası
Günümüzde dış saha faaliyetlerinde (şantiye, bakım alanı, geçici tesis vb.) konteyner yapıların kullanımı, hem operasyonel esneklik hem de lojistik pratiklik bakımından oldukça yaygındır. Ancak bu yapıların geçici ve taşınabilir doğası, çoğu zaman onları kalıcı yapılar kadar detaylı bir risk değerlendirmesine tabi tutmaktan uzaklaştırmaktadır.
İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) açısından konteynerler; yapı stabilitesi, elektriksel altyapı, yangın riski, iç ortam hava kalitesi, ergonomik koşullar, tahliye düzeni, acil durum hazırlıkları ve kimyasal depolama gibi birçok alt başlıkta çok yönlü tehditler barındırır. Bu tehditler, hem mavi yaka (saha personeli) hem de beyaz yaka (idari çalışan) gruplarını eş zamanlı olarak etkileyebileceğinden, çapraz risklerin ve davranışsal etkileşimlerin de denetim planlarına entegre edilmesi gereklidir.
Bu nedenle hazırladığım bu denetim listesi (checklist), konteynerlerin bulunduğu tüm dış saha alanlarında İSG kültürünün yapısal, çevresel, davranışsal ve operasyonel yönleriyle bütüncül olarak değerlendirilmesini hedeflemektedir. Denetim maddelerini; ilgili ulusal/uluslararası standartlara, en iyi uygulamalara ve sahada karşılaşılan yaygın eksikliklerine göre şekillendirmeye çalıştım.
Kontrol listesini, İş Güvenliği uzmanlarının sahada sistematik kontrol sağlamasını, eksikliklerin dokümante edilmesini ve iyileştirme planlarının sahaya yansıtılmasını kolaylaştıracak şekilde teknik ve uygulanabilir formatta sunmaya çalıştım. Sizlerden gelecek katkı ve görüşleri de bu listeye ekleyerek kullanaıcılariçinn önemli bir başvuru kaynağı olmasını hedefliyorum.
📋 📋 📋
Dış Saha Konteynerleri İSG Denetim Kontrol Listesi
Kontrol Başlığı | Kontrol Maddesi | ✅ Evet | ❌ Hayır | 📝 Açıklama |
---|---|---|---|---|
Yapısal Stabilite | Konteyner düzgün zemin üzerine yerleştirilmiş mi? | |||
Yapısal Stabilite | Rüzgar, eğim, kar yükü gibi dış koşullara karşı sabitleme (ankraj, kelepçe) yapılmış mı? | |||
Yapısal Stabilite | Çok katlı konteynerler çelik karkasla desteklenmiş mi? | |||
Elektriksel Güvenlik | Elektrik tesisatı IP koruma sınıfına uygun mu (≥IP44 dış ortam için)? | |||
Elektriksel Güvenlik | Tüm priz, lamba, klima vb. ekipmanlar sabit ve sağlam bağlantılı mı? | |||
Elektriksel Güvenlik | Topraklama ve kaçak akım rölesi (RCD) aktif mi? | |||
Elektriksel Güvenlik | Uzatma kabloları sabitlenmiş ve hasardan korunmuş mu? | |||
Yangın Güvenliği | Yangın tüpü mevcut mu (min. 6 kg, ABC tipi)? | |||
Yangın Güvenliği | Yangın tüpü son kontrol tarihi güncel mi (<1 yıl)? | |||
Yangın Güvenliği | Konteynerde alev kaynağı (ısıtıcı, soba vs.) varsa kullanım talimatı var mı? | |||
Yangın Güvenliği | Acil çıkış kapısı var mı ve dışa açılır durumda mı? | |||
Havalandırma & Ortam Koşulları | Doğal veya mekanik havalandırma sağlanıyor mu? | |||
Havalandırma & Ortam Koşulları | Klima filtreleri temizlenmiş mi (aylık)? | |||
Havalandırma & Ortam Koşulları | Hava kalitesi izleniyor mu (örn. CO₂ sensörü varsa <1000 ppm)? | |||
Havalandırma & Ortam Koşulları | Nem, küf, koku problemi gözlemleniyor mu? | |||
Hijyen & Zonlama | Mavi – beyaz yaka ayrımı fiziksel olarak yapılmış mı (bölme, ayrı konteyner)? | |||
Hijyen & Zonlama | Temiz – kirli koridor ve hijyen noktaları mevcut mu (galoş, dezenfektan vb.)? | |||
Hijyen & Zonlama | Tuvalet / duş / soyunma gibi alanlar yeterli sayıda ve hijyenik mi? | |||
Kimyasal / Biyolojik Riskler | Kimyasal/tehlikeli madde bulunan konteyner işaretlenmiş mi (uyarı levhası)? | |||
Kimyasal / Biyolojik Riskler | Havalandırma, dökülme haznesi ve göz yıkama istasyonu mevcut mu? | |||
Kimyasal / Biyolojik Riskler | MSDS dökümanları konteyner içinde mevcut ve erişilebilir mi? | |||
Acil Durum ve Tahliye | Konteyner içinde tahliye planı ve yönlendirme levhaları asılmış mı? | |||
Acil Durum ve Tahliye | Acil durumda içerde bulunan kişi sayısı takibi yapılıyor mu (yoklama, turnike)? | |||
Acil Durum ve Tahliye | Konteyner kapıları önünde malzeme istiflenmemiş mi (kaçış engeli yok)? | |||
Acil Durum ve Tahliye | Gece çalışmalarında dış ortam aydınlatması yeterli mi (projektör, acil aydınlatma)? |
📝 📝 📝
Kullanım Talimatı
- Denetim sırasında her madde tek tek kontrol edilir.
- “Evet” kutucuğu işaretlenir ve uygunsa geçilir.
- “Hayır” varsa mutlaka açıklama bölümüne detay yazılır.
- “Kritik” risk barındıran eksiklikler kırmızı renk ile ayrıca işaretlenir ve acil aksiyon planına alınır.
- Denetim en az ayda 1 kez, hava koşulları değiştikçe ve konteyner sayısı arttıkça daha sık yapılmalıdır.
🧭 🧭 🧭
Geçici Yapılar, Kalıcı Önlemler Gerektirir
Konteyner yapılar geçicidir, ancak içlerinde çalışan insanların sağlığı ve güvenliği kalıcı sorumluluklar doğurur. Bu yapılarda ihmal edilen her risk unsuru; sadece bir iş kazası değil, aynı zamanda kurumsal hafızada geri döndürülemez bir iz bırakabilir.
İSG uygulamalarının konteyner yapılarına özel olarak ele alınması, risk yönetimi perspektifinden bakıldığında taşınabilirlikten kaynaklı sistemsizlik riskini ortadan kaldırır. Enerji altyapısının korunması, yangın güvenliğinin sağlanması, iç ortam kalitesinin sürdürülebilirliği ve davranışsal etkileşimlerin kontrol altına alınması; bu yapıların sadece geçici çözüm değil, güvenli yaşam ve çalışma alanları olarak değerlendirilmesini sağlar.
Bu denetim listesin ile; yalnızca eksikleri tespit etmeyi değil, aynı zamanda güvenlik kültürünü sahaya yaymayı ve iyileştirme adımlarını sistematikleştirmeyi amaçladım. Her kontrol maddesi, bir kazayı önleyebilecek, bir hayatı koruyabilecek potansiyele sahiptir.
Unutulmamalıdır ki:
İnşa edilen her konteyner, kontrol edilmeden emniyetli sayılmaz.
Kontrol edilmeyen her konteyner, aslında denetlenmeyen bir risktir.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Standartları Merak Edenler Devam Edebilirler
⭐️⭐️ TS EN 1991-1-4/D2 Yapılar üzerindeki etkiler – Bölüm 1-4: Genel etkiler – rüzgâr etkileri (eurocode 1) https://intweb.tse.org.tr/Standard/Standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073098100120113104103119068085105106https://intweb.tse.org.tr/Standard/Standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073098100120113104103119068085105106
⭐️⭐️ TS EN 1991-1-3 2025 Eurocode 1: Yapılara olan etkiler – Bölüm 1-3: Kar yükleri https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073088108082085071084112102100089048
⭐️⭐️ TS EN 1090-1+A1 Çelik ve alüminyum yapı uygulamaları – Bölüm 1: Taşıyıcı elemanların uygunluk değerlendirme gerekleri https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073081051114066068116078076051050077
⭐️⭐️ IEC 61439-4 Alçak gerilim anahtarlama düzeni ve kontrol düzeni panoları – Bölüm 4: Şantiyelerde kullanılan panolarla (ACS) ilgili özel kurallar (IEC 61439-4:2012)https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073084110111054056070049051069049072https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073084110111054056070049051069049072
⭐️⭐️ TS EN IEC 60079-17 2024 Patlayıcı ortamlar – Bölüm 17: Elektrik tesisatlarının muayenesi ve bakım https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073087053078107083106071097066070084
⭐️⭐️ EN 13501-1 2019 Yapı mamulleri ve yapı elemanları, yangın sınıflandırması bölüm 1: Yangın karşısındaki davranış deneylerinden elde edilen veriler kullanılarak sınıflandırma https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073100083051120056076052114116106066
⭐️⭐️ ISO 23601 – 2020 https://www.iso.org/standard/80678.html
⭐️⭐️ ASR A3.6 (Germany – Indoor Climate in Workplaces) standardı https://shop.standards.ie/en-ie/standards/asr-a3-6-2012-139114_saig_asr_asr_298677/
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü