Senaryo 1: Aşırı Kilolu Çalışan (160 kg Üzeri – Sınırların Ötesi)

• Çalışan Profili:
  168 kg ağırlığında, 180 cm boyunda bir vinç operatörü, kule platform bakımına çıkacak.
• Kullanılan Ekipman:
  Standart EN 361 belgelendirmeli emniyet kemeri (maksimum 140 kg destekli).
• Muhtemel Sorunlar:
  • Kemerin D-halkaları ve dikiş noktalarında yük aşımı nedeniyle yırtılma riski.
  • Düşme anında enerji emici sistemin şok yükünü absorbe edememesi.
  • Asılı kalma süresinde kan dolaşımında bozulma ve askı sendromu gelişme ihtimali.
• Çözüm ve Uygulama:
  • EN 361’e ek olarak ANSI Z359.11 veya özel olarak 160–180 kg testli kemer tercih edilmeli.
  • Enerji emici bağlantılar daha yüksek kapasiteye sahip olmalı.
  • Çalışma alanında düşmeyi önleyici mühendislik çözümleri (örneğin sabit korkuluk veya platform kilit sistemi) uygulanmalı.
  • Kullanıcının sağlık durumu hekim raporuyla değerlendirilip iş onayı verilmeli.

Senaryo 2: Düşük Kilolu Çalışan (45 kg Altı – Genç Personel)

• Çalışan Profili:
  43 kg ağırlığında, 156 cm boyunda genç stajyer, iskele montaj sahasında görevli.
• Muhtemel Sorunlar:
  • Enerji emici sistem düşme enerjisini tetikleyemeyebilir.
  • Bacak askıları, düşüş sırasında vücudu tam sarmadığı için iç organlara zarar verebilir.
  • Kemerin bağlantı noktaları vücutta baskı yaratarak travmaya neden olabilir.
• Çözüm ve Uygulama:
  • XS beden uygun kemer seçimi şarttır.
  • Düşme durdurma yerine düşme önleme sistemleri (sabit bağlantı, düşüş engelleme tırmanış sistemi) uygulanmalıdır.
  • Gerekirse çift bağlantılı sistemler (ikiz kanca) ile denge sağlanmalıdır.
  • Kemerin üreticisi 45 kg altı bireyler için kullanıma uygunluk belgesi sağlamalıdır.

Senaryo 3: Aşırı Uzun Çalışan (Boy: 2 metre üzeri)

• Çalışan Profili:
  202 cm boyunda, 105 kg ağırlığında bir enerji teknisyeni, yüksek direklerde bakım yapıyor.
• Muhtemel Sorunlar:
  • Gövde uzunluğu nedeniyle kemer vücuda tam oturmayabilir.
  • Enerji emici devreye girse bile toplam düşüş mesafesi artabilir.
  • Kanca bağlantısı çalışanın göğüs hizasından yukarıda kalabilir.
• Çözüm ve Uygulama:
  • XL/XXL boy kemer tercih edilmeli ve üretici teknik veri sayfası kontrol edilmelidir.
  • Bağlantı hattı daha kısa tutulmalı, mümkünse dikey yaşam hattı kullanılmalı.
  • Alt zemin ile arasındaki minimum serbest mesafe hesaplanarak sabit platform veya iskele kurulmalı.

Senaryo 4: Kısa Boylu ve Zayıf Yapılı Çalışan

• Çalışan Profili:
  48 kg, 152 cm boyunda kadın çalışan, iç cephe sıva işlerinde seyyar iskele üzerinde görevli.
• Muhtemel Sorunlar:
  • Kemerin büyük bedenli seçilmesi durumunda sarkma riski oluşur.
  • Askı travmasına daha erken maruz kalabilir.
  • Sırt D-halkası konumu uygunsuz olabilir.
• Çözüm ve Uygulama:
  • XS beden ve anatomik yapıya uygun tasarlanmış ergonomik kemer seçimi.
  • Göğüs destekli kemer tercihi yapılabilir.
  • Düşme riski yüksekse, otomatik kilitli makaralı geri sarımlı sistem (SRL) kullanılmalı.
  • Kadın çalışanlara özel emniyet kemeri modelleri değerlendirilmeli.

Senaryo 5: Uygun Kemer Olmadan İşe Çıkma Baskısı

• Çalışan Profili:
  150 kg ağırlığında çalışan, uygun kemeri beklemeden çalışmaya zorlanıyor.
• Muhtemel Sorunlar:
  • İSG kurallarının ihlali.
  • İşverenin sorumluluk yükümlülüğünde artış.
  • Olası ölüm veya kalıcı hasar durumunda iş kazası olarak sınıflandırılır.
• Çözüm ve Uygulama:
  • Personel eğitilmeli, İSG kurallarının ihlali halinde çalışma reddi yapılmalı.
  • Uygun kemer sağlanmadan işe başlanmamalı.
  • Denetim ve raporlama sistemi oluşturulmalı.

Senaryo 6: Kemerin Vücuda Uygun Olmaması Nedeniyle Kayma ve Yaralanma

• Çalışan Profili:
  55 kg, 163 cm boyunda çalışan; standarda uygun fakat bedenine göre büyük kemer kullanıyor.
• Muhtemel Sorunlar:
  • Düşme anında vücut içinde kemer kayar, özellikle boyun ve karın bölgesine baskı oluşur.
  • Göğüs askısı yukarı kayarak boğaza baskı yapabilir.
  • Düşme sonrası travma riskleri artar.
• Çözüm ve Eğitim Uygulaması:
  • Kemerin beden uyumluluğu denetimlerle kontrol edilmeli.
  • Çalışanlara giyme sonrası “2 parmak boşluk testi” öğretilmeli.
  • Eğitimlerde manken üzerinde yanlış-giyme örnekleriyle uygulama yapılmalı.

Senaryo 7: Bel Fıtığı Olan Çalışanda Kemer Baskısı

• Çalışan Profili:
  90 kg, 175 cm boyunda çalışan bel fıtığı rahatsızlığına sahip; sürekli bel desteği baskısı altında kalıyor.
• Muhtemel Sorunlar:
  • Kemerin bel desteği ağrıyı artırır, hareket kabiliyeti düşer.
  • Düşme sonrası kemer baskısı disk hasarını artırabilir.
  • Uzun süreli asılı kalma durumunda kalıcı nörolojik sorunlar gelişebilir.
• Çözüm ve Eğitim Uygulaması:
  • Bel destekli kemer yerine medikal bel desteği uyumlu model tercih edilmeli.
  • Kemer kullanımı öncesi sağlık raporu alınmalı.
  • Eğitimde medikal engellerin bildirimi için özel bilgilendirme oturumu yapılmalı.

Senaryo 8: Aşırı Terleme ve Vücut Sıvısı Kaybı Nedeniyle Kemerin Deri Üzerine Baskısı

• Çalışan Profili:
  80 kg, 178 cm boyunda, açık havada güneş altında çalışan operatör.
• Muhtemel Sorunlar:
  • Kemerin askı noktaları aşırı terleme nedeniyle ciltte sürtünme ve yara oluşturabilir.
  • Cilt yüzeyinde tuz birikimi, malzemenin kaymasına neden olur.
  • Ellerde sıvı kaybı, kemer ayarlarını etkiler.
• Çözüm ve Eğitim Uygulaması:
  • Antibakteriyel iç yüzeyli kemerler tercih edilmeli.
  • 30 dakikada bir nemli havlu ile yüzey temizliği önerilmeli.
  • Eğitimde sıcak havalarda ekipman kullanımı başlığı detaylandırılmalı.

Senaryo 9: Düşük Görme veya Görme Kusuru Olan Çalışanın Kemer Bağlantılarını Yanlış Yapması

• Çalışan Profili:
  Görme bozukluğu olan (miyop/hipermetrop) çalışan, sabah erken saatlerde gölgede çalışıyor.
• Muhtemel Sorunlar:
  • Bağlantı tokaları yanlış sırayla takılabilir.
  • D-halkası yanlış noktaya bağlanabilir.
  • Göğüs askısı gevşek kalabilir.
• Çözüm ve Eğitim Uygulaması:
  • Tüm kemer sistemleri renk kodlu olmalı (göğüs-kırmızı, bacak-siyah gibi).
  • Eğitimde “körlemesine giyme tatbikatı” yapılmalı.
  • Takım arkadaşına kontrol ettirme zorunluluğu vurgulanmalı.

Senaryo 10: El Becerisi Kısıtlı veya Parmaklarda Kuvvet Kaybı Olan Kişi

• Çalışan Profili:
  68 yaşında, parmaklarında kuvvet kaybı olan bir bakım işçisi.
• Muhtemel Sorunlar:
  • Tokaların kilitlenmesi tam yapılamayabilir.
  • Enerji emici bağlantılar gevşek bırakılabilir.
  • Bacak askıları güvenli şekilde sabitlenmeyebilir.
• Çözüm ve Eğitim Uygulaması:
  • Kolay kilitlenebilir, tokası büyük olan kemerler tercih edilmeli.
  • Eğitimde ekip çalışması vurgulanmalı: kontrol mekanizması çift yönlü olmalı.
  • İş öncesi giydirme ve kontrol checklist’i oluşturulmalı.

Bu yönetmelik, 89/686/EEC sayılı AB Direktifi ile uyumludur.

Tanım:

Paraşüt tipi emniyet kemeri, çalışanı düşme tehlikesine karşı korumaya yönelik “düşmeye karşı koruyucu sistemler” kapsamında bir KKD olarak tanımlanır.

Madde 7 – Uygunluk:

Emniyet kemeri CE belgeli olmalı, TS EN 361 standardına uygun şekilde üretilmeli ve piyasaya arz edilmeden önce uygunluk değerlendirme işlemlerinden geçirilmelidir.

Madde 10 – Kullanım ve Bilgilendirme:

İşveren, çalışanlara KKD’yi doğru kullanabilmeleri için gerekli bilgileri ve eğitimi sağlamakla yükümlüdür. Bu eğitim dokümante edilmelidir.

Bu standarda göre paraşüt tipi emniyet kemerlerinde bulunması gerekenler:

• Omuz, bel ve bacak destek noktaları
• Sırtta yer alan “D” tipi bağlantı halkası (düşme durumunda yükü dengelemek için)
• Taşıyıcı bantlarda 15 kN çekme dayanımı
• Kullanıcının ağırlığı ve düşme faktörüne göre sistem testleri
• CE işareti ve üretici beyanı
• Türkçe kullanım kılavuzu ve periyodik kontrol talimatı

Madde 6 – KKD’nin Kullanımı:

• KKD, kullanıcıya uygun ebatlarda olmalıdır.
• Kullanım süresi, fiziki hasar, üretici talimatı ve periyodik kontrol sonuçlarına göre değerlendirilmelidir.
• Emniyet kemerleri düşme yaşanmışsa kullanımdan çıkarılmalı ve üreticiye danışılmalıdır.

Ek-II Madde 4.3 – Yüksekte Kullanılan Ekipmanlar:

Paraşüt tipi emniyet kemerleri gibi kişisel koruyucuların periyodik kontrolleri, uzman kişilerce yapılmalı; kontrol sonuçları belgelenmeli ve arşivlenmelidir.

6331 sayılı Kanun ve İş Ekipmanları Yönetmeliği uyarınca:

• Emniyet kemerleri, yılda en az 1 kez yetkin kişi tarafından kontrol edilmelidir.
• Bu kontroller kayıt altına alınmalı, herhangi bir deformasyon, esneme, dikiş bozulması tespit edilirse ürün derhal kullanımdan kaldırılmalıdır.
• Düşme sonrası tek kullanımlık kabul edilir.

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.