2.1. Sürüngenler (Yılanlar)

Tersane bölgelerinde özellikle yaz aylarında yoğun olarak karşılaşılan su yılanı (Natrix natrix), sarı yılan (Elaphe quatuorlineata) ve kedi gözlü yılan (Telescopus fallax) gibi türler, çalışanlarda korku, panik ve ısırık riski oluşturmaktadır. Zehirsiz olmalarına rağmen bu yılanların varlığı, çalışanların refleks hareketlerine, düşme veya yaralanmalara neden olabilmektedir. Ayrıca bazı türlerin ısırıkları lokal enfeksiyon ve ikincil enfeksiyon riski taşır.

2.2. Kemirgenler

Körfez çevresinde özellikle geceleri aktif olan sıçanlar ve fareler, leptospiroz gibi bakteri kaynaklı hastalıkların yayılmasına neden olabilir. Açıkta bırakılan gıda atıkları ve çöpler, bu canlıların yaşam alanlarını tersanelere taşımasına zemin hazırlar. Ayrıca kemirgen dışkısı ve idrarı ile temas, hem gastrointestinal enfeksiyonlar hem de hava yoluyla bulaşan solunum hastalıkları riskini artırır.

2.3. Böcekler ve Artrhopodlar

İzmit Körfezi, nemli ve sıcak yapısı nedeniyle yaz aylarında sivrisinek, kene, örümcek ve çeşitli uçan böceklerin yaşam alanıdır. Bu canlıların ısırıkları veya sokmaları, lokal reaksiyonlardan sistemik alerjik tepkilere kadar uzanan sonuçlar doğurabilir. Özellikle kene ısırıkları, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi gibi ölümcül hastalıkların vektörü olabilir. Ayrıca arı sokmaları, alerjik bireylerde anafilaktik şoka yol açabilir.

2.4. Deniz Canlıları

Tersaneler kıyıya sıfır faaliyet gösterdiği için denizanaları, deniz kestaneleri ve bazı durumlarda deniz yılanları gibi deniz faunası da iş sağlığını etkileyebilir. Özellikle suya temas edilen bakım-onarım işlemlerinde veya denize düşme gibi acil durumlarda, bu canlıların oluşturduğu riskler (temas yoluyla yanık benzeri yaralanmalar, toksik etkiler) önemli hale gelir.

2.5. Kuşlar

Körfez kıyılarında martılar, kargalar, serçeler gibi kuş türleri yoğun biçimde yaşar. Bu kuşlar özellikle açık yemek alanlarında çalışanlarla temas edebilir. Dışkılarıyla çevreye yayılan psittakoz, kriptokokkoz ve kampilobakteriyoz gibi zoonotik enfeksiyonlar, açık yaradan ya da hava yoluyla bulaşma riski taşır.

3. Biyolojik Risklerin Mevsimsel Değişimi

Yukarıda belirtilen risk faktörleri mevsimsel olarak değişkenlik gösterir. İlkbahar ve yaz aylarında böcek ve yılan sayısı artarken, kış aylarında kemirgenlerin kapalı alanlara sığınma eğilimi yükselir. Bu nedenle tersanelerde risk analizi mevsimsel olarak güncellenmelidir.

4.1. Maruz Kalma Olasılığı

Tersane çalışanlarının çoğu, dış mekanda, zemin seviyesi ve kıyı hattına yakın bölgelerde faaliyet gösterdiğinden, faunadan kaynaklı risklere maruz kalma olasılığı oldukça yüksektir. Özellikle gece vardiyalarında bu olasılık artar.

4.2. Şiddet (Etkilenme Düzeyi)

Zehirli türlerle karşılaşma nadir olsa da, çalışanların bilgi eksikliği, korku refleksleri ve panik davranışları ciddi iş kazalarına yol açabilir. Bazı alerjik durumlar, tedavi edilmediği takdirde hayati risk oluşturabilir.

4.3. Zoonoz ve Meslek Hastalığı Riski

Kemirgen ve kuş kaynaklı enfeksiyonların meslek hastalığı kapsamında değerlendirilmesi gerekir. Bu durumlar genellikle kronikleşebilir ve sağlık sistemine yük oluşturabilir.

6. Sonuç

İzmit Körfezi’nde yer alan tersaneler, sadece endüstriyel tehlikeler değil, çevresel ve biyolojik tehditlerin de merkezinde yer almaktadır.

Bölgenin fauna yapısı, özellikle ilkbahar ve yaz aylarında, çalışan sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir. Bu nedenle faunadan kaynaklanan biyolojik riskler, İSG risk analizlerinde ayrı bir başlık altında değerlendirilmeli; eğitim, kontrol ve izleme adımlarıyla bütünleşik bir yaklaşımla yönetilmelidir.

Sağlıklı iş gücü, sadece fiziksel koruma değil, aynı zamanda çevresel bilinçle sürdürülebilir hale gelir.

Risk Skoru Ölçeği

• 1–4: Düşük – Kabul edilebilir risk, rutin kontroller yeterlidir.
• 5–9: Orta – Takip edilmeli, risk azaltılmalıdır.
• 10–15: Yüksek – Acil kontrol önlemleri alınmalıdır.
• 16–25: Çok Yüksek – İş durdurulmalı, risk ortadan kaldırılmadıkça faaliyete devam edilmemelidir.

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.