Yasal

1. Türkiye

• Yasal Düzenleme: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (30 Haziran 2012, Resmi Gazete No: 28339).
• İlgili Yönetmelik: İşyerlerinde Risk Değerlendirmesi Yapılması Hakkında Yönetmelik (29 Aralık 2012, Resmi Gazete No: 28512).
• Hükümler: Madde 4 ve 10, işverenin risk değerlendirmesi yapmasını zorunlu kılar. Madde 5, riskleri sistematik olarak belirleme ve kontrol altına alma sorumluluğunu tanımlar. Az tehlikeli işyerlerinde (örneğin, ofisler) en az 1 ilkyardımcı ile risk analizi yapılır; tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde (örneğin, inşaat, kimya) daha kapsamlı analizler gereklidir.
• Uygulama: İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı ile ekip tabanlı yapılır. Son güncelleme (2025’te Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğler) küçük işyerleri için esneklik sağlamış, ancak zorunluluk devam ediyor.

2. Avrupa Birliği (AB)

• Yasal Düzenleme: Directive 89/391/EEC – İş Sağlığı ve Güvenliği Çerçeve Direktifi (12 Haziran 1989).
• İlgili Mevzuat: Üye ülkeler, bu direktifi ulusal yasalarına uyarlar. Örneğin:
  • Almanya: Arbeitsschutzgesetz (ArbSchG, İş Güvenliği Kanunu) ve Gefahrstoffverordnung (Tehlikeli Maddeler Yönetmeliği).
  • Fransa: Code du Travail (İş Kanunu), Article L4121-1 ve L4121-2.
  • İngiltere: Health and Safety at Work Act 1974 (HSWA) ve Management of Health and Safety at Work Regulations 1999.
• Hükümler: Risk değerlendirmesi, işverenin temel görevi olarak tanımlanır. AB genelinde, tüm sektörlerde (50+ çalışanı olanlar için zorunlu) risk analizi yapılmalıdır. Tehlike sınıfına göre yöntemler (HAZOP, FMEA gibi) seçilir.
• Uygulama: AB OSHA ve ulusal iş müfettişleri denetler. 2025’te, Yeşil Anlaşma ile iklim riskleri de analize dahil edildi.

3. Amerika Birleşik Devletleri (ABD)

• Yasal Düzenleme: Occupational Safety and Health Act (OSHA) of 1970.
• İlgili Standartlar: 29 CFR 1910 (Genel Endüstri) ve 29 CFR 1926 (İnşaat).
• Hükümler: İşverenler, “General Duty Clause” (Bölüm 5(a)(1)) gereği tehlikeleri tanımlamak ve kontrol etmek zorundadır. Risk analizi, OSHA’nin “Job Hazard Analysis (JHA)” veya “Process Safety Management (PSM)” gereklilikleriyle yapılır.
• Uygulama: Zorunluluk, sektöre (örneğin, petrol, maden) ve çalışan sayısına (10+ işçi) göre değişir. OSHA, 2025’te yeni kimyasal risk yönergeleri yayınladı.

4. Kanada

• Yasal Düzenleme: Canada Labour Code ve eyalet bazlı İSG yasaları (örneğin, Ontario’da Occupational Health and Safety Act – OHSA).
• Hükümler: Madde 125(1)(z.01), risk değerlendirmesi ve kontrol önlemlerini zorunlu kılar. Tehlike tanımlama ve risk yönetimi, her işyerinde gereklidir.
• Uygulama: WorkSafeBC gibi eyalet kurumları denetler. 2025’te, iklim değişikliği riskleri (örneğin, sıcaklık stresi) analize eklendi.

5. Avustralya

• Yasal Düzenleme: Work Health and Safety Act 2011 (WHS Act).
• İlgili Yönetmelikler: Work Health and Safety Regulations 2011.
• Hükümler: Bölüm 34-38, riskleri belirleme ve kontrol etme zorunluluğunu tanımlar. Tehlike sınıflandırmasına göre (yüksek riskli madenler dahil) analiz yapılır.
• Uygulama: Safe Work Australia tarafından denetlenir. 2025’te, psiko-sosyal riskler (stres) dahil edildi.

6. Japonya

• Yasal Düzenleme: Industrial Safety and Health Act (1972).
• Hükümler: Madde 28, işverenin risk değerlendirmesi yapmasını zorunlu kılar. Tehlikeli makineler ve kimyasallar için özel analizler gerekir.
• Uygulama: Japonya İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı denetler. 2025’te, yaşlanan işgücü için ergonomik riskler eklendi.

7. Uluslararası Standartlar

• ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü): ILO Convention C155 (Occupational Safety and Health Convention, 1981), risk değerlendirmesini önerir. 187 ülkeden 60’ı kabul etmiş (Türkiye dahil).
• ISO 45001:2018: İSG yönetim sistemleri standardı; risk analizi bir gereklilik olarak yer alır. Küresel çapta uygulanır.

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.