İşletmelerin Deprem Riskine Karşı İş Sağlığı ve Güvenliği Tedbirleri yazımın – çalışmamın ikinci bölümünü değerlendirmenize sunuyorum…

Deprem, Türkiye gibi sismik olarak aktif bölgelerde bulunan ülkelerde kaçınılmaz bir doğal afettir. Ancak etkilerinin yıkıcı olup olmayacağı, yalnızca yer hareketlerinin şiddetine değil, aynı zamanda yapıların tasarımı, kullanılan malzemeler, işletme içi organizasyon ve afet öncesi alınan tedbirlere bağlıdır.

Bu bağlamda, iş sağlığı ve güvenliği (İSG) uygulamaları kapsamında deprem riskine yönelik proaktif yaklaşım geliştirmek, hem çalışan güvenliğini sağlamak hem de işletme sürekliliğini korumak açısından hayati önem taşımaktadır.

Bu çalışmada, işletmelerin deprem riskine karşı alması gereken önlemler iki ana başlık altında değerlendirilmiştir: yapısal tedbirler ve yapısal olmayan tedbirler.

Yapısal tedbirler, bina dayanımı, statik bütünlük ve mühendislik sistemlerine dair düzenlemeleri içerirken;

Yapısal olmayan tedbirler, ofis düzenlemeleri, ekipman sabitlemeleri, acil durum planları ve çalışan eğitimi gibi insani ve organizasyonel unsurları kapsamaktadır.

Her iki grup önlem de 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile paralel olarak, işletmelerin risk değerlendirme yükümlülüğü çerçevesinde ele alınmalıdır.

Siz, iş güvenliği profesyonelleri, teknik yöneticiler ve acil durum ekiplerinin deprem riskinin iş yeri ölçeğinde sistematik olarak analiz edilmesini, önlenebilir kayıpların en aza indirilmesini ve çalışanların hayatının korunmasını desteklemenize katkı vermeyi amaçladığım bu yazının çalışmalarınızda faydalı olmasını temenni ediyorum

Saygılarımla

Dr. Mustafa KEBAT

2. Risk Değerlendirmesi – Yapısal ve Yapısal Olmayan Tedbirler
2.1. Risk Değerlendirmesi
2.1.1. Tehlike Belirleme
  1. Zemin Tehlikeleri:
    • Aktif fay hatlarına olan mesafe
    • Zemin yapısının sıvılaşma riski
    • Yer altı su seviyesi
    • Heyelan eğilimi olan bölgeler
  2. Yapısal Tehlikeler:
    • Binaların inşa yılı ve yapı statiği
    • Betonarme yapı kontrolü
    • Kolon-kiriş bağlantı sağlamlığı
    • Sonradan eklenen katlar ve yapı değişiklikleri
  3. Yapısal Olmayan Tehlikeler:
    • Sabitlenmemiş raf, dolap, makineler
    • Cam bölmelerin kırılma riski
    • Asma tavan, aydınlatma elemanları
    • Yangın, elektrik ve gaz sistemleri
  4. Operasyonel Tehlikeler:
    • Çalışanların yoğun bulunduğu alanlar
    • Depolanan tehlikeli kimyasallar
    • Gaz ve yanıcı madde sistemleri
    • Yüksek sıcaklık veya basınçta çalışan sistemler

2.1.2. Risk Analizi
  • Her tehlike için:
    • Olasılık (deprem meydana gelme sıklığı)
    • Şiddet (olası zarar düzeyi)
    • Etkilenen kişi sayısı
    • Maruziyet süresi ve sıklığı

2.1.3. Mevcut Önlemlerin Değerlendirilmesi
  • Yangın algılama sistemleri
  • Tahliye planı
  • Eğitimler
  • Deprem ekipmanları (el feneri, ilk yardım çantası, megafon)

2.1.4. Risklerin Derecelendirilmesi
  • Yüksek, Orta, Düşük risk sınıflandırması
  • Öncelik sırasına göre eylem planı

2.1.5. Risk Azaltıcı Önlemlerin Planlanması
  • Hangi yapısal güçlendirmeler yapılacak?
  • Hangi ekipman sabitlenecek?
  • Hangi eğitimler verilecek?
  • Ne zaman tatbikat yapılacak?

2.2.Yapısal ve Yapısal Olmayan Tedbirler
2.2.1. Yapısal Güvenlik Tedbirleri
  1. Statik Değerlendirme:
    • Yetkili mühendislik firmalarına bina dayanım analizi yaptırılmalı.
    • Taşıyıcı sistemlerin güçlendirme gereksinimleri belirlenmeli.
    • Riskli yapı raporuna göre tahliye veya yenileme kararı verilmeli.
  2. Kolon-Kiriş Güçlendirme:
    • Karbon fiber, çelik kılıf gibi tekniklerle desteklenmeli.
    • Donatı eksikliği varsa, enjeksiyon sistemleri kullanılmalı.
  3. Zemin İyileştirme:
    • Sıvılaşma riskine karşı zemin enjeksiyonu
    • Jet grout veya kazıklı temel sistemleri önerilmeli
  4. Deprem İzolatörleri:
    • Yeni yapılarda sismik izolatör kullanımı
    • Kritik bölümlerde sarsıntı sönümleyici sistemler kurulması

2.2.2. Yapısal Olmayan Tedbirler
  1. Ekipman ve Mobilya Sabitleme:
    • Tüm dolap, raf, makineler duvara veya zemine sabitlenmeli
    • Üstü açık raf sistemleri sınırlandırılmalı
    • Ağır ekipmanların devrilme önleyicileri kullanılmalı
  2. Tavan ve Aydınlatma Kontrolleri:
    • Asma tavanlar sismik bağlantılarla güçlendirilmeli
    • Projektör, lamba, klima üniteleri sarsıntıya karşı özel kanca sistemleriyle takılmalı
  3. Cam ve Pencereler:
    • Film kaplamalarla camların dağılması önlenmeli
    • Pencerelerde güvenlik kilitleri veya koruyucu ızgaralar kullanılmalı
  4. Kimyasal ve Yanıcı Maddelerin Korunması:
    • Raflı sistemlerde devrilmeye karşı kelepçeler
    • Tehlikeli kimyasallar ayrı bölmelerde, kilitli dolaplarda tutulmalı
    • Gaz sistemlerinde deprem sensörlü otomatik kesici valfler olmalı
  5. Acil Durum Malzemeleri:
    • Yangın söndürücüler, el fenerleri, telsizler her katta ulaşılabilir olmalı
    • İlk yardım çantaları düzenli kontrol edilmeli

2.2.3. Tahliye ve Toplanma Altyapısı
  1. Tahliye Yolları:
    • Engellenmemiş, aydınlatmalı ve yön levhalı olmalı
    • Yangın kapıları otomatik kapanmalı ama kilitlenmemeli
  2. Toplanma Alanları:
    • Bina dışı açık alanlar olmalı, tabela ile gösterilmeli
    • Herkese yerini bilinir hale getirmek için eğitim verilmeli
  3. Acil Durum Haberleşme:
    • Deprem sonrası mobil hatların çalışmaması olasılığına karşı telsiz sistemleri
    • Personel listeleri, iletişim bilgileri güncel tutulmalı

2.2.4. Deprem Sonrası İş Sürekliliği Hazırlıkları
  • Kritik belgelerin dijital yedeklenmesi
  • Uzaktan erişim sistemlerinin kurulması
  • Üretim makineleri ve kritik yazılımlar için sigorta kapsamı ve yedekleme planları

📚 📚 📚

Ekstra Öneriler
  • Tatbikat Takvimi: Yılda en az bir kez deprem senaryosu içeren acil durum tatbikatı
  • Eğitim Planı: Yeni başlayanlara oryantasyon + yılda 1 kez tazeleme eğitimi
  • Periyodik Gözlem Formları: Yapısal olmayan risklerin aylık kontrolü için kontrol listesi

Deprem gerçeğiyle yaşamak zorunda olan bir coğrafyada, işletmelerin bu riski göz ardı etmesi yalnızca hukuki ve mali yükümlülükler açısından değil, etik ve vicdani sorumluluklar bakımından da kabul edilemez bir ihmaldir. Deprem anında yaşanabilecek can ve mal kayıplarının çoğu, önceden alınabilecek makul ve uygulanabilir önlemlerle engellenebilir.

İşletmelerin İSG kapsamında yapacağı risk değerlendirmesi, yalnızca yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda çalışanların güvenliği ve üretim süreçlerinin sürdürülebilirliği için stratejik bir adımdır. Bu bağlamda, yapısal bütünlükten masa altındaki dolapların sabitlenmesine kadar her detayın dikkate alındığı bütünsel bir yaklaşım benimsenmelidir.

Unutulmamalıdır ki, bir işletmenin afetlere karşı dirençliliği, sadece mimari sağlamlığıyla değil, aynı zamanda çalışanlarının bilinç düzeyi ve yönetsel hazırlığıyla şekillenir.

Bu nedenle İSG profesyonellerinin sorumluluğu, yalnızca teknik önlemleri değil, aynı zamanda kurumsal kültürün risk odaklı dönüşümünü de kapsamalıdır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ İşyerinde Deprem Güvenliği https://www.acgov.org/cao/rmu/programs/safety/topics/earthquakes.htm

⭐️⭐️ OSHA İşyerleri için Acil Durum Hazırlığı ve Afet Güvenliği Rehberi https://www.oshaeducationcenter.com/emergency-disaster-safety-guide/

⭐️⭐️ OSHA Deprem Hazırlığı ve Müdahale. https://www.osha.gov/earthquakes/preparedness

⭐️⭐️ OSHA Deprem Rehberi. https://www.osha.gov/emergency-preparedness/guides/earthquakes#:~:text=What%20can%20I%20do%20to,likely%20you%20will%20be%20injured.

⭐️⭐️ Deprem Öncesinde, Sırasında ve Sonrasında Ne Yapmalıyım? https://www.mtu.edu/geo/community/seismology/learn/earthquake-take-action/

⭐️⭐️ OSHA’nın Acil Durum Hazırlığı ve Müdahalesindeki Rolü: Krizde Çalışanları Koruma https://udshealth.com/blog/osha-emergency-preparedness-response-guide/

⭐️⭐️ Deprem https://ehs.stanford.edu/manual/emergency-response-guidelines/earthquake

⭐️⭐️ Deprem Hazırlığı https://www.caloes.ca.gov/office-of-the-director/operations/planning-preparedness-prevention/seismic-hazards/earthquake-preparedness/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️