Paraşüt tipi emniyet kemeri, düşüş riskine karşı işçiyi destekleyen ve düşüş anında vücudu güvenli bir şekilde durduran tam vücut sarmalı koruyucu sistemdir.

Paraşüt tipi emniyet kemeri (tam vücut emniyet kemeri), yüksekte çalışma güvenliğinde kullanılan en önemli kişisel koruyucu donanımlardan biridir.

🧩 🧩 🧩

1. Ana Parçaları

1.1 Omuz Askıları (Shoulder Straps)

  • Vücut ağırlığını taşımaya yardımcı olur.
  • Genellikle ayarlanabilir ve dayanıklı polyester malzemeden yapılır.
  • Sürtünmeye ve UV ışınlarına dayanıklıdır.

Omuz Askıları (Shoulder Straps)

Olası SorunMuhtemel SonuçÇözüm Yolu
Askılarda aşınma, yırtık veya kopmaDüşüş anında destek kaybı → ağır yaralanma veya ölümGünlük kontrol ile tespit edilmeli, zarar görmüş kemer hemen kullanım dışı bırakılmalı ve yenisiyle değiştirilmelidir.
Askıların gevşek takılmasıVücudun kemerde kayması → iç organ zedelenmeleri, omurga hasarıKullanmadan önce kullanıcıya özel ayar yapılmalı; sıkılık test edilmelidir.

1.2 Bacak Askıları (Leg Straps)

  • Kullanıcının kalçalarının altından geçirilir.
  • Düşüş sırasında kişinin vücudunun kemere sabit kalmasını sağlar.
  • Ayarlanabilir tokalar içerir.

Bacak Askıları (Leg Straps)

Olası SorunMuhtemel SonuçÇözüm Yolu
Kayışların aşırı sıkı ya da gevşek olmasıDüşüş sırasında kan dolaşımının kesilmesi ya da kayma sonucu yaralanmaAskılar kişiye göre ayarlanmalı; bir parmak genişliğinde boşluk bırakılmalı.
Tokaların deformasyonu, paslanmasıAçılma veya kopma riski → düşüş sırasında ölümcül sonuçTokalar kontrol edilmeli, bozulmuş parçalar yenilenmeli. Paslanmayı önleyici bakım yapılmalı.

1.3 Göğüs Askısı (Chest Strap)

  • Omuz askılarını birbirine bağlar.
  • Denge sağlar, askıların kaymasını engeller.
  • Ayarlanabilir olmalıdır.

Göğüs Askısı (Chest Strap)

Olası SorunMuhtemel SonuçÇözüm Yolu
Askının takılmaması veya gevşek bırakılmasıVücudun kemerden kayması → boğulma riski, üst vücut travmasıKullanımdan önce mutlaka takılmalı ve ortada sabitlenmiş olmalı.
Tokaların kopmasıKemerin üst kısmı sabit kalmaz → düşüşte denge kaybıTokalar metal olmalı, deformasyon varsa kemer değiştirilmelidir.

1.4 Dorsal (Sırt) D-Halkası

  • Düşüş durdurma sistemlerine bağlanma noktasıdır.
  • Kemerin sırt kısmında, iki omuz arasına konumlanır.
  • EN 361 standartına uygun olmalı ve 15 kN kuvvet taşıyabilmelidir.

Dorsal D-Halkası (Sırt Bağlantı Noktası)

Olası SorunMuhtemel SonuçÇözüm Yolu
D-Halkasında çatlak, eğilme, pasDüşüş anında kopma riski → ölümcül düşüşEN 361 sertifikalı ve sağlam malzemeden olmalı, düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Yanlış konumlandırma (omuz hizası yerine bele yakın)Düşüş sırasında kullanıcı ters dönebilir → baş travmasıBağlantı noktası omuz hizasında olmalı, kullanım öncesi kontrol edilmelidir.

1.5 Yan D-Halkaları (Opsiyonel)

  • Pozisyonlandırma için kullanılır (örneğin enerji direği çalışmaları).
  • Bel hizasında bulunur.
  • Düşüş durdurma için değil, destek için kullanılır.

Yan D-Halkaları (Pozisyonlandırma Halkaları)

Olası SorunMuhtemel SonuçÇözüm Yolu
Yan D-halkalarının düşüş durdurmada kullanılmasıBeklenmeyen şekilde kopma → ciddi yaralanmaKullanım amacı dışına çıkılmamalı, sadece pozisyonlama için kullanılmalıdır.
D-halkasının gevşek montajıBağlantı kancası kurtulabilirMontaj noktaları üretici talimatlarına uygun olarak sabitlenmeli.

1.6 Karın Halkası (Ventral D-Halkası) – Opsiyonel

  • Dağcılık, endüstriyel ip erişim gibi özel uygulamalarda kullanılır.
  • Oturma kemeriyle birlikte kullanılabilir.

1.7 Bel Kemeri / Destek Kuşağı (Belt Support)

  • Uzun süreli çalışmalarda bel desteği sağlar.
  • Kullanıcı konforunu artırır.

Bel Desteği (Support Belt) – opsiyonel

Olası SorunMuhtemel SonuçÇözüm Yolu
Kayışın gevşekliği ya da kopmasıBel bölgesinde ağrı, kullanım konforsuzluğuDoğru ayar yapılmalı, kopuk/gevşek destekler değiştirilmelidir.
Destek kemerinin düşüş sırasında kullanılmasıDüşüş durdurma amacı için tasarlanmadığı için ciddi hasarSadece konfor ve pozisyonlama için kullanılmalı, düşüşe yönelik yükleme yapılmamalı.

Dikişler ve Bağlantı Noktaları

Olası SorunMuhtemel SonuçÇözüm Yolu
Dikişlerde açılma, kopmaKemerin güvenliğini tamamen kaybetmesi → düşüşRenkli iplikli dikişler sayesinde hasar kolayca gözlemlenebilir; hasarlı ürünler kullanım dışı bırakılmalı.
Aşırı ıslaklık, UV maruziyetiLiflerde zayıflama, zamanla dikiş kopmalarıÜrün kuru ve serin yerde muhafaza edilmeli, kullanım sonrası temizlenmeli ve kurutulmalı.
🛠️ 🛠️ 🛠️

2. Teknik Özellikler

ÖzellikAçıklama
MalzemeYüksek dayanımlı polyester veya naylon kumaş
Taşıma KapasitesiEn az 100 kg (çoğu model 140 kg+ taşıyabilir)
Düşüş Kuvvet DayanımıMinimum 15 kN (EN 361 standardı)
Ağırlık1.2 – 2.5 kg arasında değişebilir
RenkYüksek görünürlük için genellikle sarı, turuncu, kırmızı
SertifikalarEN 361 (Avrupa), ANSI Z359.1 (ABD), CE, ISO 10333
DikişlerRenkli ve yüksek mukavemetli ipliklerle güçlendirilmiş
Bağlantı TokalarıPaslanmaz çelik, alüminyum veya yüksek mukavemetli alaşımlar
⚙️ ⚙️ ⚙️

3. Ek Donanımlar ve Bileşenler

Enerji Emici Lanyardlar (Bağlantı İpleri)

Olası SorunMuhtemel SonuçÇözüm Yolu
Enerji emici sistemin açılması/kullanılmış olmasıTekrar kullanımda düşüş enerjisini absorbe etmez → ağır yaralanmaHer kullanımdan sonra görsel kontrol yapılmalı; açılmış emici değiştirilmeli.
Lanyard yıpranması veya kopmasıDüşüşte korumasızlıkLanyardlar periyodik olarak kontrol edilmeli ve sertifikalı ürünlerle değiştirilmelidir.

3.1 Enerji Emici Bağlantılar (Shock Absorber)

  • Düşüş anında oluşan enerjiyi emer, kullanıcının vücuduna iletilen kuvveti azaltır.
  • Genellikle lanyard (bağlantı ipi) ile birlikte gelir.

3.2 Lanyard (Emniyet Halatı)

  • Kullanıcıyı sabit bir noktaya bağlar.
  • Sabit uzunlukta ya da geri sarımlı (retractable) olabilir.

3.3 Karabinalar ve Kancalar

  • D-Halkalarla bağlantıyı sağlar.
  • Otomatik kilitleme sistemleri tercih edilmelidir.

3.4 Kask ile Kombinasyon

  • Baş koruması için sertifikalı endüstriyel kasklar kullanılır.
  • Kemer ile birlikte entegre kullanıldığında tam koruma sağlar.
🧪 🧪 🧪

4. Bakım ve Kontrol

4.1 Günlük Kontroller

  • Yırtık, kesik, aşınma, pas, deformasyon var mı kontrol edilir.
  • Dikişler sağlam mı kontrol edilir.
  • D-Halkalarının deformasyonu gözlenir.

4.2 Periyodik Test ve Belgelendirme

  • En az yılda bir uzman tarafından detaylı kontrol yapılmalıdır.
  • Kullanım kayıtları tutulmalı (seri no, üretim tarihi, kontrol tarihi).

Dikkat

  • Her kullanım öncesi emniyet kemeri detaylı gözle kontrol edilmeli.
  • Her yıl uzman denetiminden geçmeli.
  • Üzerinde üretim tarihi ve seri numarası olan ürünler tercih edilmeli.
  • Kullanım ömrü genellikle 5 yıldır (üreticiye göre değişebilir).
  • Etiketleri yıpranmış ürünler hemen kullanım dışı bırakılmalıdır.

Standartlar

StandartAçıklama
TS EN 361Düşüş durdurucu tam vücut kemeri standardı
TS EN 358Pozisyonlandırma sistemleri için kemer standardı
TS EN 813Oturma tipi kemerler için standard
ANSI Z359.1ABD düşüş durdurma sistemleri standardı

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri ile İlgili Mevzuatımız

1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (6331 Sayılı Kanun)

  • Madde 4 – İşverenin Yükümlülükleri:
    İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Riskleri önlemek, risklerden kaçınmak, riskleri kaynağında yok etmek gibi temel ilkeler çerçevesinde, yüksekte çalışmalarda emniyet kemeri gibi uygun KKD (Kişisel Koruyucu Donanım) sağlamak zorundadır.
  • Madde 5 – Risklerden Korunma İlkeleri:
    Yüksekte çalışmalarda riskler mümkün olduğunca toplu koruma önlemleriyle bertaraf edilmeli, bu yeterli değilse kişisel koruyucu donanım kullanılmalıdır.

2. Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği (Resmî Gazete: 01.05.2019 / 30761)

Bu yönetmelik, 89/686/EEC sayılı AB Direktifi ile uyumludur.

Tanım:

Paraşüt tipi emniyet kemeri, çalışanı düşme tehlikesine karşı korumaya yönelik “düşmeye karşı koruyucu sistemler” kapsamında bir KKD olarak tanımlanır.

Madde 7 – Uygunluk:

Emniyet kemeri CE belgeli olmalı, TS EN 361 standardına uygun şekilde üretilmeli ve piyasaya arz edilmeden önce uygunluk değerlendirme işlemlerinden geçirilmelidir.

Madde 10 – Kullanım ve Bilgilendirme:

İşveren, çalışanlara KKD’yi doğru kullanabilmeleri için gerekli bilgileri ve eğitimi sağlamakla yükümlüdür. Bu eğitim dokümante edilmelidir.

3. TS EN 361 – Düşmeyi Önleyici Sistemler – Beden Tipi Emniyet Kemerleri Standardı

Bu standarda göre paraşüt tipi emniyet kemerlerinde bulunması gerekenler:

  • Omuz, bel ve bacak destek noktaları
  • Sırtta yer alan “D” tipi bağlantı halkası (düşme durumunda yükü dengelemek için)
  • Taşıyıcı bantlarda 15 kN çekme dayanımı
  • Kullanıcının ağırlığı ve düşme faktörüne göre sistem testleri
  • CE işareti ve üretici beyanı
  • Türkçe kullanım kılavuzu ve periyodik kontrol talimatı

4. Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik(Resmî Gazete: 02.07.2013 / 28695)

Madde 6 – KKD’nin Kullanımı:

  • KKD, kullanıcıya uygun ebatlarda olmalıdır.
  • Kullanım süresi, fiziki hasar, üretici talimatı ve periyodik kontrol sonuçlarına göre değerlendirilmelidir.
  • Emniyet kemerleri düşme yaşanmışsa kullanımdan çıkarılmalı ve üreticiye danışılmalıdır.

5. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (Resmî Gazete: 25.04.2013 / 28628)

Ek-II Madde 4.3 – Yüksekte Kullanılan Ekipmanlar:

Paraşüt tipi emniyet kemerleri gibi kişisel koruyucuların periyodik kontrolleri, uzman kişilerce yapılmalı; kontrol sonuçları belgelenmeli ve arşivlenmelidir.

Periyodik Kontrol ve Muayene

6331 sayılı Kanun ve İş Ekipmanları Yönetmeliği uyarınca:

  • Emniyet kemerleri, yılda en az 1 kez yetkin kişi tarafından kontrol edilmelidir.
  • Bu kontroller kayıt altına alınmalı, herhangi bir deformasyon, esneme, dikiş bozulması tespit edilirse ürün derhal kullanımdan kaldırılmalıdır.
  • Düşme sonrası tek kullanımlık kabul edilir.
🧭 🧭 🧭

Türk mevzuatı, paraşüt tipi emniyet kemerinin yalnızca kullanılmasını değil; uygun şartlarda seçilmesini, uygun beden ölçülerine göre verilmesini, CE belgesine ve standartlara uygun olmasını, düzenli kontrol edilmesini ve doğru biçimde eğitilerek kullanılmasını zorunlu kılmaktadır.

Bu donanımın, düşme gibi ölümcül risklere karşı hayat kurtarıcı olabilmesi için sadece takılması değil, yukarıdaki tüm süreçlere uygun olarak sistemli kullanımı zorunludur.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ TS EN 361 – Kişisel koruyucu donanım – Belirli bir yükseklikten düşmeye karşı – Tam vücut kemer sistemleri https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073082083083075105069114047049121122

⭐️⭐️ ANSI/ASSP Z359.2-2023: Düşmeye Karşı Koruma Programı Gereksinimleri https://blog.ansi.org/ansi-assp-z359-2-2023-fall-protection-program/

⭐️⭐️ İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18318&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️