İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (23 Aralık 2025 Değişikliği) – Karşılaştırmalı ve Analitik Değerlendirme
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, işyerlerinde kullanılan tüm ekipmanların iş sağlığı ve güvenliği açısından güvenli kullanımına yönelik asgari şartları belirleyen kapsamlı bir düzenlemedir. Bu Yönetmelik, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun bir uygulama mevzuatı olarak ekipman güvenliğini somut gerekliliklerle tanımlar. casem.saglik.gov.t
23 Aralık 2025 tarihli değişiklik, güncel ihtiyaçlara, uygulama tecrübelerine ve bazı hukuki kararlarla ortaya çıkan tereddütlere yanıt verecek şekilde bir dizi yenilik getirmiştir. Aşağıda bu yenilikler madde madde ele alınmış, önceki hal ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilmektedir.
Ekipman Muayene Kuruluşu Tanımı
Önceki Hali:
Yönetmelikte, ekipmanların kontrolü ve periyodik muayeneleri tanımlanmış olmakla birlikte, muayene kuruluşuna ilişkin ayrı ve açık bir tanım yer almamaktaydı. Bu durum uygulamada yetkili kuruluşların kapsam ve sorumluluğunun netleşmesini zorlaştırabiliyordu.
Yeni Düzenleme:
Değişiklik ile “ekipman muayene kuruluşu” tanımı eklenmiştir. Bu tanım, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Kanunu’nda yapılan uyum düzenlemesine paralel olarak muayene hizmeti sunacak kuruluşların çerçevesini belirlemektedir. Böylece akredite kuruluştan bağımsız olarak, ilgili kriterleri taşıyan muayene kuruluşlarının resmi dayanağı oluşmuştur. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İyi Yanları:
- Muayene süreçlerinin şeffaflaşması ve yetkin kuruluşların tanımlanması kolaylaşmıştır.
- Uygulamada belirsizliklerin ortadan kaldırılmasıyla rapor güvenilirliği artar.
Olumsuz/Araştırılması Gereken Hususlar:
- Kuruluşların yetkilendirilmesinde ölçütlerin ve denetim mekanizmalarının yeterliliği, uygulamada belirleyici olacaktır.
- Yetersiz kriterlerle yetki verilmesi, güvenlik standartlarının düşmesine yol açabilir.
Periyodik Kontrol Kriterlerinin Belirginleştirilmesi
Önceki Hali:
Yönetmelik EK-III’te yer alan ekipman listesindeki periyodik kontrole tabi ekipmanlara ilişkin kontrollerin yapılacağı belirtiliyordu; ancak uygulamada bu kapsamın sınırları zaman zaman yoruma açık olabiliyordu. casem.saglik.gov.tr
Yeni Düzenleme:
- EK-III kapsamındaki iş ekipmanlarının sadece listede yer alan ekipman veya ekipman gruplarının periyodik kontrole tabi olduğu ifadesi açık biçimde yeniden vurgulanmıştır.
- Ayrıca bu kontrollerin periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce yapılacağı hükmü güçlendirilmiştir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İyi Yanları:
- Kontrole tabi ekipmanların kapsamı uygulamada netleşir, yanlış kontrollerin önüne geçilir.
- Kontrol için gerekli yeterlilik ve sorumluluk daha açık tanımlanır.
Olumsuz/Araştırılması Gereken Hususlar:
- Listede yer almayan ya da yeni ekipman tipleri için belirsizlik sürebilir; Bakanlığın yayımlayacağı ek kriterler bu boşluğun doldurulmasında kritik rol oynar.
Periyodik Kontrol Sözleşmeleri ve İSG-KATİP Uygulaması
Önceki Hali:
Periyodik kontrollerle ilgili sözleşme süreçlerine ilişkin usul esasları maddede yer almasına rağmen İSG-KATİP sözleşme şartları uygulaması daha az ayrıntılıydı. casem.saglik.gov.tr
Yeni Düzenleme:
- İşveren ile periyodik kontrol yapmaya yetkili kişi arasında yapılacak sözleşmenin, kontrol gerçekleştirilmeden en geç 1 gün önce İSG-KATİP sistemi üzerinden düzenlenmesi ve onaylanması gerekliliği açıkça hüküm altına alınmıştır.
- Periyodik kontrol zorunlu olmayan ekipmanlar için, yapılan raporlarda şekil ve sözleşme şartı aranmayacağı belirtilmiştir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İyi Yanları:
- Kontrollerin belgelendirme süreci daha düzenli ve izlenebilir hâle gelir.
- UIP veya kağıt belgelerdeki uyumsuzluklar azaltılır.
Olumsuz/Araştırılması Gereken Hususlar:
- Küçük işletmelerde İSG-KATİP üzerinden sözleşme zorunluluğu süre olarak yükümlülük oluşturabilir.
- Dijital platformda yaşanabilecek teknik sorunlar, sözleşme zamanlamasında gecikmelere neden olabilir.
Kontrol Kriterlerinin Resmî Yayın Kanalı
Önceki Hali:
Periyodik kontrole ilişkin kriter dokümanlarının yayımlanma yöntemi daha genel ifadelerle belirtiliyordu. casem.saglik.gov.tr
Yeni Düzenleme:
- “isekipmanlari.csgb.gov.tr” adresi resmî yayın kanalı olarak belirlenmiştir. Bu kanalda iş ekipmanına özgü periyodik kontrol rapor ve kriter dokümanları yayımlanacaktır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İyi Yanları:
- Uygulamada referans merkezi oluşturulması sayesinde bilgiye erişim kolaylaşır.
- Denetim ve saha uygulamaları açısından standartlaştırma imkânı artırılır.
Olumsuz/Araştırılması Gereken Hususlar:
- Merkezi sistemin sürekli güncel tutulması ve erişilebilir olması gerekliliği mevcuttur.
Muhtemel Geçiş Süreleri ve Ekipman Grupları
Değişiklik metninde doğrudan yer almasa da uygulama bağlamında:
Bazı ekipman grupları için geçiş süreleri ve standartların uygulanma tarihleri belirlenebilir. Örneğin rüzgâr türbinleri gibi spesifik ekipmanlarda belirlenen süreler bu kapsamda önem kazanır ve uygulamada işletmelere esneklik sağlayabilir.
İyi Yanları:
- Yeni standartlara uyum için uygulama süresi tanınması, işletmelerin hazırlık yapmasına imkân verir.
Olumsuz/Araştırılması Gereken Hususlar:
- Geçiş süresi tanınmayan ekipmanlarda uyum zorunluluğu kısa sürede uygulanmak durumunda kalabilir.
Genel Değerlendirme
Olumlu Yönler
- Değişiklikler, iş ekipmanı güvenliğinin belirlilik, şeffaflık ve izlenebilirlik ilkeleri çerçevesinde güçlendirilmesini hedefler.
- İSG-KATİP ve EKİPNET gibi dijital araçların etkin kullanımı sayesinde belge ve kontrol süreçleri daha sağlam temellere oturmaktadır.
- Ekipman muayene kuruluşlarının tanımı ile saha uygulamalarına uygun kurumsal dayanak oluşturulmuştur.
Olumsuz / Dikkat Gerektiren Hususlar
- Dijital sistemlerin işletilmesi ve sözleşme süreçlerinin zamanlaması, özellikle küçük işletmeler için idari yük yaratabilir.
- Kontrol kriterlerinin uygulama kapsamının net olmaması hâlinde ek açıklamalar veya tebliğler beklenecektir.
- İlgili adreslerin (örneğin isekipmanlari.csgb.gov.tr) sürekliliği ve erişim kolaylığı denetim süreçlerinin sağlıklı işlemesi için önem arz etmektedir.
Sonuç
23 Aralık 2025 tarihli değişiklikler, uygulamada karşılaşılan belirsizlikleri gidermeye yönelik önemli adımlar içermektedir. Özellikle ekipman muayene kuruluşu tanımının yapılması, İSG-KATİP üzerinden sözleşme zorunluluğu ve kriterlerin açık şekilde ifade edilmesi, mevzuatın uygulama etkinliğini artırma yönünde bir evrim geçirdiğini göstermektedir. Bununla birlikte, bu yeniliklerin tam etkinliği, özellikle dijital sistemlerin işletilmesi ve periyodik kontrol kriterlerinin açıkça yayımlanmasına bağlı olarak ortaya çıkacaktır.
Uygulama süreçlerinde ortaya çıkan geri bildirimler, ilave tebliğ ve kılavuzlarla desteklenmesi hâlinde mevzuatın amaçladığı güvenlik seviyesinin sağlanması daha mümkün olacaktır.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
0 530 568 42 75
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

