İş Sürekliliği

a) Kritik Süreçlerin Belirlenmesi

• Deprem durumunda kesintiye uğraması en çok zarar verecek iş süreçlerinin tanımlanması (örneğin: üretim, sevkiyat, veri işleme).
• Her kritik sürecin maksimum kabul edilebilir kesinti süresi (MTPD) ve hedeflenen geri dönüş süresi (RTO) belirlenmelidir.

b) İş Etki Analizi

• Her iş biriminin deprem durumunda nasıl etkileneceği, etkilerin şiddeti, maliyeti ve zincirleme etkileri analiz edilmelidir.
• Tedarik zincirindeki dış bağımlılıklar bu analiz içinde yer almalıdır.

c) Acil Karar Alma Mekanizmaları

• Deprem sonrası ilk 1 saat ve ilk 24 saat için karar verici kişiler, yetki devri prosedürleri ve haberleşme zinciri net olarak tanımlanmalıdır.
• Alternatif yönetim kadrosu tanımları (örneğin: bir yönetici ulaşılamazsa kim devreye girer?).

d) İkincil Faaliyet Noktalarının Belirlenmesi

• Birincil tesisin kullanılamaz hale gelmesi durumunda, yedek üretim alanı, ikincil ofis, taşınabilir konteyner ofis, iş ortaklarıyla geçici çözüm anlaşmaları yapılmalıdır.

e) Tedarik Zinciri Alternatifleri

• Ana tedarikçilerle birlikte yedek tedarikçiler listesi oluşturulmalı.
• Kritik yedek parçalar veya hammaddeler için ön stoklama planı yapılmalıdır.

a) Veri Yedekleme Sistemleri

• Tüm sunucular için günlük, haftalık ve aylık periyodik yedekleme rutinleri tanımlanmalıdır.
• Yedekler fiziksel depolama ve bulut tabanlı yedekleme olmak üzere iki katmanlı yapılmalıdır.

b) Coğrafi Yedekleme

• Aynı deprem bölgesinde olmayan (örneğin İç Anadolu veya Karadeniz) lokasyonlarda veri yedekleme sistemleri barındırılmalıdır.

c) Acil Bilişim Kurtarma Planı

• Kritik sunucu, ERP sistemi, e-posta, üretim kontrol sistemlerinin çökmesi durumunda ne kadar sürede ve hangi sıralamayla devreye alınacağı belirlenmelidir.
• Teknik ekiplerin müdahale protokolleri yazılmalıdır.

d) Mobil Çalışma Altyapısı

• Gerekirse evden çalışma ya da saha üzerinden bağlantı kurarak faaliyetlerin sürdürülebilmesi için VPN, mobil cihaz erişimi, bulut tabanlı yazılım sistemleri hazırda bulundurulmalıdır.

a) Kritik Personel Tanımlaması

• Kritik operasyonlar için görev yapan personel tanımlanmalı (örneğin: üretim operatörü, sistem yöneticisi, finans sorumlusu).
• Bu personelin alternatifleri eğitilmeli, ikincil personel listesi oluşturulmalıdır.

b) Acil Durum Ekip Listesi

• İSG kurulu, kriz masası, ilk yardım ekibi, tahliye sorumluları gibi acil durum görevleri tanımlanmış personellerin listesi düzenli olarak güncellenmelidir.

c) Psikososyal Destek Sürekliliği

• Deprem sonrası travma, stres ve kaygı gibi durumlar için kurumsal psikolojik destek planı hazır tutulmalı.
• Uzaktan erişimli psikolog desteği gibi hızlı çözümler de düşünülmelidir.

a) Yedek Güç ve Enerji Sistemleri

• Ana şebekenin devre dışı kalmasına karşı jeneratör, UPS sistemleri, güneş paneli destekleri bulundurulmalıdır.
• Acil enerji ihtiyacını karşılayacak minimum enerji planı hazırlanmalıdır.

b) Yedek Üretim Hatları / Alternatif Üretim Planı

• Kritik üretim hatları için ikincil, taşınabilir, modüler sistemler kurulabilir.
• Ana üretim ünitesinin kullanılamadığı senaryolar için manuel işletim planı hazırlanmalıdır.

c) Yedek Ekipman ve Aletler

• Kritik makineler, özel cihazlar için alternatif ya da yedek ekipman bulundurulmalıdır.
• Yüksek hasar riski taşıyan cihazlar için taşınabilir depolama kasaları önerilir.

a) Çoklu İletişim Kanalları

• Sabit hatlara ek olarak GSM, telsiz, acil SMS bilgilendirme sistemleri gibi yedekli iletişim çözümleri oluşturulmalıdır.

b) Kritik Paydaşlarla Süreç İletişim Planı

• Müşteriler, tedarikçiler, kamu otoriteleri gibi dış taraflarla acil iletişim protokolü tanımlanmalı.
• Otomatik bilgilendirme sistemleri devreye alınmalıdır.

a) İş Sürekliliği Planı Belgeleri

• Tüm planlar yazılı, imzalı ve erişilebilir formatta dosyalanmalı.
• ISO 22301 gibi sertifikasyonlara uygun yapı kurulması tavsiye edilir.

b) Plan Güncellemeleri

• Her 6 ayda bir iş sürekliliği tatbikatları yapılmalı, ardından planlar gözden geçirilip güncellenmelidir.

a) Senaryo Bazlı Tatbikatlar

• Deprem sonrası elektrik kesintisi, veri kaybı, bina çökmesi gibi senaryolarla iş sürekliliği planları test edilmelidir.

b) Tatbikat Sonrası İyileştirme Planları

• Tatbikat sonuçları analiz edilip gerekli değişiklikler planlara işlenmelidir.

• Can ve mal kaybı azaltılır,
• Faaliyetler kısa sürede yeniden başlatılabilir,
• Müşteri güveni ve kurumsal itibar korunur,
• Ekonomik ve operasyonel kayıplar en aza indirilir.

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.