18 Mayıs 2025

Pentan Tankı HZ-03: Yangın ve Patlama Tehlikesi Olay Ağacı Analizi

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda 45 (Kırk beş) yazıdan oluşan serinin beşincisinde Pentan Tankı – (Hazard Identification – Tehlike Tanımlama) Analizi‘ nde yer alan Yangın ve Patlama Tehlikesi Olay Ağacı Analizini inceleyebilirsiniz.

Yararlı olması dileklerimle.

Pentan gibi yanıcı ve patlayıcı maddelerin depolandığı tanklar, özellikle endüstriyel tesislerde yüksek güvenlik önlemleri gerektiren kritik birimlerdir.

Bu tür tesislerde yangın ve patlama tehlikesi, yalnızca depolama alanının kendisini değil, aynı zamanda çevresindeki insanları, ekipmanları ve çevreyi de ciddi şekilde tehdit etmektedir.

Pentan tankları, uçucu özellikleri nedeniyle, açık hava koşulları, elektriksel kıvılcımlar, statik elektrik birikimi, yanıcı gazlar gibi dış etmenler tarafından tetiklenen yangın veya patlama riskine açıktır.

Yangın ve Patlama Tehlikesi Olay Ağacı Analizi, yangın ve patlama tehlikesinin gelişim süreçlerini incelemeye ve tankın çeşitli durumlarıyla ilişkili olan tüm potansiyel yangın ve patlama senaryolarını ortaya koymaya çalışılmıştır. Her zamanki gibi sizlerin görüş ve önerilerini eklemekten, bu sayede daha yararlı bir paylaşım olmasından mutluluk duyacağım.

Dolum, boşaltım, bakım ve temizlik işlemleri gibi tank operasyonları sırasında, patlama noktasına yaklaşan olaylar için uygun müdahale stratejilerini belirlemek ve bu tehlikelerin en aza indirilmesine yönelik önlemleri planlamak oldukça önemlidir. Ayrıca, yangın güvenlik sistemlerinin etkinliği, erken uyarı mekanizmalarının güvenilirliği ve acil durum protokollerinin hayati rol oynadığı bilinen ve ihmal edilmemesi gereken gerçeklerdir.

🔺 HZ-03 – Yangın ve Patlama tehlikesi için Olay Ağacı (Event Tree) Analizi

Tehlike Başlığı: Yangın ve Patlama

Başlangıç Olayı (Initiating Event):
→ Yangın ve patlama başlatan bir durum (örneğin, sızıntı, ateşleme kaynağı, aşırı basınç vb.).

🔸 1. Kontrol Noktası: Sızıntı Algılandı mı?

Evet:
- Sızıntı hemen tespit edildi ve müdahale başladı.
- 🔸 2. Kontrol Noktası: Hızlı müdahale yapıldı mı?
  - Evet:
    - Sızıntı kontrol altına alındı.
    - Yangın oluşum riski minimize edildi.
      ✅ Sonuç: Kontrollü bir durum.
    - Risk Değerlendirmesi: Düşük, hızlı müdahale ile yangın riski engellenmiştir.
  - Hayır:
    - Sızıntı büyür.
    - 3. Kontrol Noktası: Havalandırma yeterli mi?
      - Evet:
        
        Havalandırma sağlanır, buhar birikimi önlenir.
        
        Yangın riski düşük, ancak zehirli gazlar atmosfere yayılabilir.
        ⚠️ Sonuç: Buhar birikimi engellenir, ancak çevresel kirlenme riski devam eder.
        
        Risk Değerlendirmesi: Orta, çevresel etkiler olabilir.
      - Hayır:
        
        Havalandırma yetersizdir.
        
        Buhar birikimi başlar ve ortamda patlayıcı atmosfer oluşur.
        
        🔸 4. Kontrol Noktası: Ateşleme kaynağı var mı?
        
        Evet:
        
        Ateşleme kaynağı ile yangın ve patlama meydana gelir.
        ❌ Sonuç: Yangın ve patlama oluşur, ciddi zarar.
        
        Risk Değerlendirmesi: Yüksek, yangın ve patlama riski büyük.
        
        Hayır:
        
        Ateşleme kaynağı yok.
        
        Buhar birikimi olsa da, patlama riski engellenir.
        ⚠️ Sonuç: Patlayıcı ortam oluşur, ancak ateşleme kaynağı yoktur.
        
        Risk Değerlendirmesi: Orta, ancak ateşleme kaynağı olmadığı için patlama olmayacaktır.
Hayır:
- Sızıntı tespit edilmez ve durum daha da kötüleşir.
- 🔸 5. Kontrol Noktası: Ateşleme Kaynağı var mı?
  - Evet:
    - Ateşleme kaynağı ile yangın/patlama meydana gelir.
      ❌ Sonuç: Yangın ve patlama meydana gelir, büyük zarar.
    - Risk Değerlendirmesi: Yüksek, yangın ve patlama riski büyük.
  - Hayır:
    - Ateşleme kaynağı yoktur.
    - Yangın riski olmasa da, sızıntı çevresel zararlara yol açabilir.
      ⚠️ Sonuç: Yangın riski olmasa da, çevresel kirlilik devam eder.
    - Risk Değerlendirmesi: Orta, ancak ateşleme kaynağı yoksa patlama olasılığı yoktur.

🔸 2. Kontrol Noktası: Basınç Artışı veya Sistem Aşırı Isınması Oluştu mu?

Evet:
- Basınç artışı veya aşırı ısınma durumu oluşmuştur.
- 🔸 3. Kontrol Noktası: Güvenlik Valfi çalıştı mı?
  - Evet:
    - Güvenlik valfi devreye girer ve basıncı kontrol eder.
    - Yangın ve patlama riski engellenir.
      ✅ Sonuç: Kontrollü bir durum.
    - Risk Değerlendirmesi: Düşük, güvenlik sistemleri aktif.
  - Hayır:
    - Güvenlik valfi çalışmaz ve basınç yükselir.
    - Tank aşırı ısınır vepatlama riski oluşur.
      🔸 4. Kontrol Noktası: Patlama oluştu mu?
      - Evet:
        
        Tank patlar, yangın oluşur.
        ❌ Sonuç: Patlama ve yangın büyük zarara yol açar.
        
        Risk Değerlendirmesi: Yüksek, patlama ve yangın büyük risk taşır.
      - Hayır:
        
        Patlama oluşmaz, ancak yangın riski devam eder.
        ⚠️ Sonuç: Patlama olmamakla birlikte, yangın devam edebilir.
        
        Risk Değerlendirmesi: Orta, yangın riski devam eder.
Hayır:
- Basınç artışı veya aşırı ısınma oluşmaz.
- Durum stabil kalır.
  ✅ Sonuç: Kontrollü bir durum.
- Risk Değerlendirmesi: Düşük, basınç normal seviyelerde.

🔸 3. Kontrol Noktası: Yangın veya Patlama Öncesi Müdahale Yapıldı mı?

Evet:
- Yangın ve patlama öncesi müdahale yapılır ve tehlike önlenir.
  ✅ Sonuç: Yangın ve patlama riski ortadan kaldırılır.
- Risk Değerlendirmesi: Düşük, doğru müdahalelerle risk engellenmiştir.
Hayır:
- Müdahale yapılmaz ve yangın/patlama meydana gelir.
  ❌ Sonuç: Yangın/patlama büyük hasara yol açar.
- Risk Değerlendirmesi: Yüksek, yangın ve patlama büyük risk taşır.

Senaryo Özeti

Senaryo No	Sonuç	Risk Seviyesi
1	Sızıntı tespit edildi, hızlı müdahale yapıldı	Düşük
2	Sızıntı tespit edilmedi, havalandırma yeterli	Orta
3	Sızıntı tespit edilmedi, havalandırma yetersiz	Yüksek
4	Basınç artışı tespit edildi, güvenlik valfi çalıştı	Düşük
5	Basınç artışı tespit edildi, güvenlik valfi çalışmadı	Yüksek
6	Yangın/patlama öncesi müdahale yapıldı	Düşük
7	Yangın/patlama öncesi müdahale yapılmadı	Yüksek

Bu yazının kaynağı olan Pentan Tankı – (Hazard Identification – Tehlike Tanımlama) Analizi aşağıdadır.

Pentan Tankı – ((Hazard Identification – Tehlike Tanımlama) Analizi

Tehlike Kodu	Tehlike Başlığı	Olası Nedenler	Etkilenen Alanlar / Sistemler	Olası Sonuçlar	Mevcut / Önerilen Kontroller
HZ-01	Sızıntı – Flanş / Conta	Aşınmış conta, torklama hatası, kimyasal uyumsuzluk	Dolum hattı, tank çıkışı, pompa bağlantıları	Buhar yayılımı, patlayıcı atmosfer oluşumu, yangın, çevresel kirlenme	Kimyasal uyumlu contalar, periyodik sızdırmazlık kontrolü, EX-proof alan izleme
HZ-02	Tank Delinmesi / Korozyon	Tank iç yüzey kaplamasında bozulma, dış darbe, metal yorgunluğu	Tank gövdesi, temel çevresi	Yüksek hacimli döküntü, yangın/patlama riski, çevresel tehlike	Koruyucu kaplama, tank ultrasonik kalınlık ölçümü, koruma bariyeri
HZ-03	Statik Elektrik Boşalması	Topraklama eksikliği, sürtünme etkisi, uygun olmayan boru malzemesi	Dolum hattı, pompa, operatör	Kıvılcım → yangın veya patlama, çalışan yaralanması	Topraklama çubuğu, antistatik hortumlar, dolum öncesi topraklama test cihazı
HZ-04	Tank Aşırı Dolumu	Seviye sensörü arızası, manüel dolum hatası	Tank içi, taşma menholü	Parlayıcı sıvı dışarı taşar, buhar oluşur, yangın riski	İkincil seviye sensörü, taşma alarmı, taşma haznesi (containment bund)
HZ-05	Köpük Sistemi Arızası	Köpük pompası arızası, vana kapalı kalması, manuel hatalar	Yangınla mücadele sistemi	Yangın kontrol edilemez, tank ısınması, BLEVÉ riski	Köpük sistem periyodik test, yedek pompa, acil stop düğmesi
HZ-06	Elektriksel Kıvılcım	EX-proof olmayan ekipman, gevşek bağlantı, kaçak akım	Tank çevresi, dolum alanı	Parlayıcı buhar → tutuşma, yangın	EX-proof elektrik altyapısı, periyodik izolasyon testleri
HZ-07	Buhar Yayılması (Havalandırma Eksikliği)	Tank solunumu, atmosferik dalgalanma, buhar çıkışı	Tank havalandırması, soluma hattı	Patlayıcı atmosfer oluşumu, personel zehirlenmesi	ATEX uyumlu havalandırma sistemi, VOC dedektörü
HZ-08	Operatör Hataları	Eğitim yetersizliği, prosedür eksikliği, dikkatsizlik	Dolum-boşaltım işlemleri, alarm devre dışı bırakılması	Taşma, sızıntı, geç müdahale, acil durum yönetiminde zafiyet	SOP’ler, eğitim, check-list uygulaması, gözetmen kontrolü
HZ-09	Yangın / Harici Kaynaklı	Yakın tesislerdeki yangın, kaynak kıvılcımı, araç motorları	Tank dışı, tesis geneli	Tank ısınması, basınç artışı, patlama (BLEVÉ) riski	30 m yangın güvenlik mesafesi, yangın sensörleri, otomatik yangın kapısı
HZ-10	Yanlış Kimyasal Dolumu	Kimliklendirme eksikliği, operatör hatası	Tank içi kimyasal uyumu	Reaktif madde karışımı, toksik gaz çıkışı, basınç artışı	Etiketleme, kodlama, kimyasal tanımlama SOP, RFID okuma sistemi
HZ-11	PSV (Basınç Tahliye Valfi) Arızası	Valf tıkanması, bakım eksikliği, yanlış kalibrasyon	Tank üst kısmı, solunum hattı	Tank içi aşırı basınç → tank deformasyonu/patlama	Periyodik PSV testi, tahliye borusu yönlendirmesi
HZ-12	Gaz Dedektör Arızası	Kalibrasyon gecikmesi, sensör yaşlanması, fiziksel hasar	Gaz izleme sistemi	Tehlikeli atmosfer fark edilmez, patlama/yangın riski artar	Gaz dedektörü kalibrasyon protokolü, çift dedektör kurulumu
HZ-13	Sızan Kimyasalın Giderilememesi	Yetersiz absorban, ekipmanın gecikmeli kullanımı, yanlış müdahale	Sızıntı alanı, yer altı suyu	Kimyasalın yayılması, çevre kirliliği, yeraltı suyunun kontaminasyonu	Absorban istasyonu, eğitimli ekip, sızıntı toplama küvetleri
HZ-14	Aydınlatma Eksikliği / Gece Operasyonu	Yetersiz ışık, karanlıkta yapılan manuel dolumlar	Tüm saha	Gözle kaçırılan taşmalar, güvenlik riski, müdahale gecikmesi	Patlamaya dayanıklı LED projektörler, gece vardiyası eğitimi
HZ-15	Acil Tahliye Gecikmesi	Kaçış yollarının kapalı olması, tatbikat eksikliği	Tüm çalışanlar	Yangın/patlama sırasında personelin mahsur kalması	Acil kaçış yönlendirmeleri, yılda 2 defa tatbikat

Yangın ve patlama tehlikesi, yalnızca fiziksel altyapının değil, aynı zamanda operasyonel prosedürlerin de dikkatle yönetilmesi gereken bir risk faktörüdür. Pentan tanklarında gerçekleşebilecek bir yangın veya patlama, çok hızlı bir şekilde kontrolden çıkabilir ve felakete dönüşebilir. Bu olay ağacı analizi, söz konusu tehlikenin önlenmesi için bir dizi risk faktörünü detaylandırarak, tank operatörlerinin ve güvenlik ekiplerinin etkin müdahale kabiliyetini artırmayı hedeflemektedir.

Analiz sonucunda, yangın güvenliği önlemleri sadece yangın söndürme sistemlerinin varlığıyla değil, aynı zamanda yangın algılama sistemlerinin etkinliği, açık hava koşullarının kontrolü, personel eğitimi ve acil durum müdahale planlarının doğruluğu ile doğrudan ilişkilidir. Bu sistemlerin kesintisiz ve uyumlu çalışması, yangın ve patlama risklerini minimize etmenin ve potansiyel felaketleri önlemenin anahtarıdır.

Sonuç olarak, yangın ve patlama riski, sadece operasyonel süreçlerin dikkatle izlenmesi değil, aynı zamanda teknolojik altyapının güçlendirilmesi ve personelinin bilinçlendirilmesiyle etkin bir şekilde yönetilebilecek bir tehdittir. Bu olay ağacı analizi, güvenlik stratejilerini geliştirme ve sistematik iyileştirmeler yapma yolunda önemli bir rehber sunmaktadır.

Yangın Eğitimi ve Tatbikatı Hizmeti

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Değerli İş Güvenliği Camiası üyesi,

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda ulaşılabilir makale ve teknik yazı sayısı maalesef yeterli değil. O sebeple bu yazıda eksiklerim olabilir.

Bilgi ve tecrübelerinizi paylaşmanız vereceğiniz katkılar ile iş güvenliği camiasının daima yararlanacağı büyük ve ayrıntılı bir veri bankası haline getirebiliriz.

Dr. Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Pentane dış depolama tankının yangın etkisine ilişkin bir çalışma https://koreascience.kr/article/JAKO202430540257020.page

⭐️⭐️ Depolama tankı kazalarına ilişkin bir çalışma https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950423005000641?via%3Dihub

⭐️⭐️ Kaza Sonucu ve Risk Analizine Dayalı Kimyasal Depolama Tanklarının Güvenlik Aralıklarının Araştırılması https://www.researchgate.net/publication/346406356_Research_on_Safety_Spacing_of_Chemical_Storage_Tanks_Based_on_Accident_Consequence_and_Risk_Analysis

⭐️⭐️ IOC terminalindeki büyük yakıt depolama tankının yangın tehlikesi ve risk analizi https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/09544089231207419

⭐️⭐️ Propan depolama tanklarının dinamik risk değerlendirmesi için tahmini bir kaza modelinin geliştirilmesi https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0957582021000896

⭐️⭐️ Pentan https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Pentane

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği18 Mayıs 2025

18 Mayıs 2025

Yüksekte Çalışanlar İçin Dengeyi Arttıran Kas Egzersizleri

Denge, Tıpta farklı branşlarında (Nöroloji, KBB, Beyin Cerrahi, Ortopedi, Acil, İşyeri Hekimliği vb gibi) çalışan hekimler tarafından sıklıkla kullanılan bir terimdir. Lakin insanın dengesi veya ilgili terimler için genel olarak üzerinde anlaşılmış ve kullanılmakta olan Denge tanım mevcut değil. Tabi ki halk arasında da kullanımında doğru yanlış farklılıklar mevcut.

Durum böyle olunca okuyacağınız makale ve benzeri yazılarda siz çelişki gibi gelebilecek cümleler olacaktır. Yazılarım içerisinde de farklı vereceğim farklı tarifler yada benzetmeler kafa karışıklığı yaratmak için değil aksine denge konusuna, farklı açılar ve kelimeler ile bakabilme becerimi ve becerinizi geliştirme çabasıdır.

Duruş kontrolü, herhangi bir duruş veya aktivite sırasında bir denge durumunu koruma, elde etme veya geri yükleme eylemi olarak tanımlanır.

Egzersizlere geçmeden önce; çalışanların ayakkabı daha net bir ifade ile ayakkabı tabanlığı seçimleri hususunun öneminden bahsedeyim.

Düşük esnekliğe sahip ayakkabı tabanlığı, özellikle dengesiz yaşlı insanlar için dengeyi iyileştirme yeteneğine sahip olduğu (Dengeyi geliştirmek makalesi) tespit edilmiştir. Bu tespitten yola çıkarak yüksekte çalışanların denge yeteneklerini üst seviyede tutabilmeleri için tabanlık bölümleri düşük esnekliğe sahip iş ayakkabısı tercih etmelerini tavsiye ederim.

Gelelim yüksekte çalışanlara, onlar için hayati önem arz eder denge.

Maesef dengenin geliştirilebileceği ise ya bilinmez yada ihmal edilir. Lakin yüksekten düşmelerin bir kısmının zayıf denge sebebi ile olacağını sizler de tahmin ediyorsunuzdur.

Düşme riskini azaltmak ve iş güvenliğini sağlamak için dengeyi ve vücut farkındalığını geliştiren kas egzersizleri oldukça faydalıdır.

Dengeyi artıran etkili egzersizlerden örnekler vereyim:

Dengeyi Artıran Kas Egzersizleri

1. Tek Ayak Üzerinde Duruş (Balance Stand)

Nasıl yapılır: Düz bir zeminde tek ayak üzerinde durun. Kollarınızı yanlara açarak dengenizi sağlayın.
Zorluk seviyesi artırımı: Gözleri kapatarak ya da yumuşak bir zemin (denge yastığı/yoga matı) üzerinde deneyin.
Kaslar: Ayak bileği, baldır, kalça, karın kasları.

2. Kalça ve Bacak Güçlendirme (Squat & Lunge)

Squat: Ayaklar omuz genişliğinde açık, dizleri kırarak çömelip kalkın.
Lunge: Bir ayağınızı öne atarak dizlerinizi 90 derece bükün, sonra başlangıç pozisyonuna dönün.
Kaslar: Quadriceps, hamstring, kalça kasları, karın kasları.

3. Plank & Side Plank

Nasıl yapılır: Dirsekler ve ayak parmakları üzerinde vücudu düz bir çizgide tutun.
Side plank: Vücudu yana çevirip bir dirsek üzerinde tutun.
Kaslar: Karın, bel, omuz, kalça stabilizatörleri.

4. Bird-Dog Egzersizi

Nasıl yapılır: Dört ayak pozisyonunda bir kol ve karşı bacak aynı anda ileri uzatılır, sonra diğer taraf.
Kaslar: Karın, bel, sırt, kalça, karın kasları.
Fayda: Omurga stabilitesi ve koordinasyon gelişir.

5. Denge Topu (Bosu Ball veya Swiss Ball) Egzersizleri

Kullanım: Üzerine oturarak, plank yaparak ya da squat ile.
Kaslar: Bel, sırt, kalça, karın kasları.
Fayda: Dengeyi zorlayarak kasları refleksif olarak çalıştırır.

6. Step Üzerinde Çıkma-İnme

Nasıl yapılır: Alçak bir platforma (step tahtası gibi) sırayla çıkıp inin.
Kaslar: Kalça, diz, ayak bileği çevresi kasları.
Dengeye katkısı: Yükselme-indirme sırasında dengeyi korumaya odaklanır.

✅ Ekstra İpuçları

Core kaslarını güçlendirmek denge için temeldir.
Haftada en az 2–3 gün bu egzersizleri düzenli yapmak önerilir.
Egzersizler sırasında kontrollü nefes almak ve hareketi yavaş yapmak daha etkilidir.
İş öncesi kısa denge egzersizleriyle aktif ısınma yapılabilir.

Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanıza özel İnşaat Sektöründe – Yüksekte Çalışanlara Denge Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
+90 232 265 20 65
[email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Dengeyi geliştirmek https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9809757/

⭐️⭐️ Yetişkinlerde dengeyi tanımlama ve ölçme https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11232210/

⭐️⭐️ İnsanlarda denge kontrolünün değerlendirilmesi https://europepmc.org/article/med/2138696https://europepmc.org/article/med/2138696

⭐️⭐️ Sağlıklı yaşlılarda denge: postürografi ve klinik değerlendirme https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9267972/

⭐️⭐️ Denge hatası puanlama sisteminin sistematik olarak incelenmesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23016020/

⭐️⭐️ Güç antrenmanı sağlıklı yaşlı yetişkinlerde dengeyi geliştirir https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16456197/

⭐️⭐️ Postüral yönelim ve denge: Düşmeleri önlemek için denge üzerindeki sinirsel kontrol hakkında neleri bilmemiz gerekiyor? https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16926210/

⭐️⭐️ Sessiz ayakta durma sırasında denge motor mekanizmaları https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12488086/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Daha Fazla

Genel, Haberler&Duyurular, Sağlık Bülteni18 Mayıs 2025

18 Mayıs 2025

Aile İçi Sorunların Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Kurallarına Uyumuna Etkisi

İş sağlığı ve güvenliği (İSG), çalışanların fiziksel ve psikolojik bütünlüğünü korumayı amaçlayan bir disiplindir. Ancak, çalışanların iş yerindeki davranışları sadece iş ortamıyla sınırlı değildir; aile yaşamındaki sorunlar da iş performansını ve güvenlik davranışlarını etkileyebilir.

Aile İçi Sorunlar ve Psikososyal Risk Etkenleri

Aile içi sorunlar, özellikle karı-koca arasındaki anlaşmazlıklar; bireyin ruhsal, zihinsel ve duygusal dengesini doğrudan etkileyen temel psikososyal risk faktörleri arasında yer alır.

Modern iş sağlığı ve güvenliği anlayışı, çalışanların yalnızca fiziksel güvenliğini değil aynı zamanda ruhsal bütünlüğünü de koruma altına almayı amaçlar.

Aile içi tartışmalar, boşanma süreçleri, geçimsizlik, ekonomik baskılar ve iletişim sorunları; bireyde stres, kaygı, depresyon ve dikkat eksikliğine neden olabilir.

Bilimsel araştırmalara göre, aile içi huzursuzluk yaşayan çalışanların stres hormonları olan kortizol düzeylerinde belirgin bir artış gözlenmiştir. Bu da çalışanların iş yerindeki dikkat, reaksiyon süresi ve karar verme becerilerini doğrudan olumsuz etkileyerek iş kazası riskini artırır.

Örneğin, 2021 yılında yayınlanan bir çalışma (Çalışma Psikolojisi Dergisi, Cilt 45) aile içi problemler yaşayan bireylerde %34 oranında daha fazla iş kazası bildirimi olduğunu ortaya koymuştur.

Erkek Çalışanlar Üzerindeki Etkiler

Toplumsal rollerin erkeklere yüklediği “ailenin geçimini sağlama” beklentisi, aile içi sorunlar karşısında erkeklerin daha fazla stres yaşamasına neden olabilir. Bu durum, iş yerinde daha saldırgan davranışlara, öfke kontrol bozukluklarına ve iş arkadaşlarıyla iletişim sorunlarına yol açar. İş güvenliği açısından bu, riskli ekipman kullanımı sırasında dikkatsizlik veya kural dışı davranışlar gibi tehlikeli durumları doğurabilir.

Ayrıca erkek çalışanlar, duygusal problemlerini açıkça ifade etme veya destek arama konusunda daha çekingen olabilirler. Bu da psikososyal destek mekanizmalarının devre dışı kalmasına yol açar. İş kazalarının çoğu zaman “kişisel hata” olarak görülmesinin altında yatan nedenlerden biri de budur: Oysa hata, çoğu zaman bastırılmış stresin dışavurumudur.

Kadın Çalışanlar Üzerindeki Etkiler

Kadın çalışanlar, aile içi sorunlardan etkilendiklerinde hem işyerinde hem de evde “çifte yük” altına girerler. Özellikle çocuk bakımı, yaşlı bakımı gibi ek sorumluluklar, zihinsel yorgunluğu artırır. Kadınların daha fazla tükenmişlik ve depresyon belirtisi gösterdiği çalışmalarla ortaya konmuştur (Sağlık Psikolojisi Araştırmaları, 2019). Bu durum, işe geç kalma, görev unutma, tehlike işaretlerini fark edememe gibi davranışlara yol açabilir.

Kadın çalışanlar, duygusal travmalar sonucunda fiziksel belirtiler de yaşayabilirler. Migren, mide problemleri, kas gerginlikleri gibi stres kaynaklı fizyolojik etkiler, iş sırasında dikkat dağınıklığına neden olabilir. Bu tür semptomlar çoğu zaman göz ardı edilir; ancak iş güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluştururlar.

İş Kazası Riski Açısından Değerlendirme

Aile içi sorunların çalışan üzerindeki etkileri genellikle dolaylıdır; fakat sonuçları çok doğrudan ve dramatik olabilir.

Psikososyal yük altındaki çalışanlar:

Kişisel koruyucu donanımı takmayı unutabilir.
Talimatlara uymakta isteksiz davranabilir.
Yetersiz dikkat ve odaklanma nedeniyle makine kullanımı sırasında hata yapabilir.
Tehlikeli alanlarda bulunma riskini göz ardı edebilir.

İş Güvenliği uzmanları tarafından yürütülen sahada gözlem temelli çalışmalarda, kazaların yaklaşık %20’sinin “kişisel sorunlara bağlı dikkat eksikliği” ile ilişkilendirildiği görülmüştür. Bu oran, deprem ya da yangın gibi olağanüstü durumların neden olduğu kazalardan bile yüksektir.

İş Performansına Etkileri

Aile içi sorunlar yaşayan çalışanlar, iş yerinde performans düşüklüğü, verimsizlik, motivasyon eksikliği ve işe devamsızlık gibi belirtiler gösterebilirler. İşten sık izin alma, hasta raporu kullanımı, kısa süreli ayrılmalar; iş akışını bozmakta, iş bölümü ve üretim verimliliğini olumsuz etkilemektedir.

Bu durum, yalnızca bireysel değil ekip düzeyinde de verimsizliğe yol açar. Özellikle montaj, bakım, üretim gibi ekip çalışmasına dayalı işlerde bir kişinin düşük performansı zincirleme şekilde tüm hattı etkileyebilir. Sonuçta hem üretim süresi uzamakta hem de hata oranı artmaktadır.

İşyeri Ortamında Oluşabilecek Etkiler

Aile içi sıkıntıların iş yerine yansıması sadece bireyin performansıyla sınırlı kalmaz. Bu durum, iş arkadaşlarıyla ilişkilerde bozulmaya, ekip içi çatışmalara, mobbing şüphelerine ve hatta işyeri içi şiddete kadar varabilir.

Çalışma ortamında moral bozukluğu, olumsuz enerji ve iletişim sorunları, diğer çalışanları da dolaylı olarak etkiler. Bu nedenle İş Sağlığı ve Güvenliği profesyonelleri, sadece fiziksel değil aynı zamanda psikososyal ortamı da göz önünde bulundurmalıdır. Yasal mevzuatta yer alan “çalışanların ruhsal ve sosyal iyilik hali” hedefi, bu çerçevede değerlendirilmelidir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Politikaları Açısından Geliştirilebilecek Önlemler

Psikososyal Risk Değerlendirmesi
İşletmeler, yılda en az bir kez psikososyal risk değerlendirmesi yapmalı; çalışanların ailevi sorunları olup olmadığını anonim yöntemlerle öğrenebilecek anketler ve görüşme sistemleri kurmalıdır.
Kurumsal Destek Mekanizmaları
İşyerinde psikolog, rehberlik servisi ya da sosyal hizmet uzmanı istihdam edilerek bireysel destek sağlanmalıdır. Evlilik danışmanlığı, stres yönetimi ve öfke kontrolü gibi hizmetler sunulabilir.
Esnek Çalışma Saatleri ve İzin Politikaları
Ailevi sorun yaşayan çalışanlar için esnek saat uygulamaları, evden çalışma olanakları ya da kısa süreli özel izin politikaları geliştirilmelidir.
Eğitim Programları
“Aile ve İş Dengesini Koruma”, “İşyerinde Stresle Başa Çıkma” gibi başlıklarla periyodik eğitimler düzenlenmelidir.
Yöneticilere Farkındalık Eğitimi
Orta ve üst düzey yöneticilere, çalışan davranışlarındaki değişimlerin ardındaki psikososyal nedenleri ayırt edebilme ve destek olabilme becerisi kazandırılmalıdır.

Sonuç ve Öneriler

İş kazalarının, meslek hastalıklarının ve iş gücü kayıplarının önlenmesinde, ailevi sorunlar gibi “görünmeyen ama etkili” risk faktörlerinin değerlendirilmesi elzemdir.

Türkiye’deki İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu da (6331 sayılı kanun) kapsamlı bir risk değerlendirmesi yapılmasını ve çalışanların ruhsal durumlarının gözetilmesini şart koşmaktadır. Buna rağmen uygulamada psikososyal risklere gereken önem verilmemektedir.

İşletmelerin sadece teknik güvenlik tedbirlerine değil; çalışanlarının hayat kalitesine, aile ortamına, ruhsal dengelerine de yatırım yapması gerekmektedir. Çünkü sağlıklı bir çalışan, yalnızca kazaları önlemez; aynı zamanda verimli, motive ve işine sadık olur.

Aile içi huzur ile işyeri güvenliği arasındaki bağ, düşündüğümüzden çok daha kuvvetlidir. Bu nedenle iş sağlığı kültürü, sadece işyerinde değil, evde de başlamalıdır.

Daha Fazla

Genel, Makaleler18 Mayıs 2025

18 Mayıs 2025

Ağrı Kesicilerin İş Sağlığı ve Güvenliğini Tehdit Ettiğini Biliyor musunuz?

İşyeri hekimi olarak çok fazla talep edilen – çalışanlar tarafından reçetelenmesinin en çok istenen ilaç grubu ağrı kesiciler (analjezikler).

Genele baktığımızda ağrı kesiciler (analjezikler), iş yaşamında en sık başvurulan farmakolojik ajanlardandır. Özellikle ağır fiziksel eforun gerektiği, tekrar eden hareketlerin görüldüğü ve ergonomik açıdan zorlayıcı koşullarda çalışan bireylerde, bu ilaçlar günlük yaşamın bir parçası haline gelebilmektedir. Lakin çalışanların bilinçsiz ya da sürekli şekilde ağrı kesici kullanması, iş sağlığı ve güvenliği (İSG) açısından çok sayıda doğrudan ve dolaylı risk yaratmaktadır.

Bu yazıda yer alan bilgilerle sizlere ağrı kesicilerin çalışanların,

Performansına olan etkisini,
İşe devamlılıklarına olan etkisini,
İş kazası ihtimaline etkilerini,
İş Sağlığı ve Güvenliği sisteminin genel işleyişi üzerindeki etkilerini

Sunacağım..

💊 💊 💊

1. İş Performansı Üzerine Etkileri

1.1. Fiziksel Performans Üzerindeki Maskelenmiş Etki

Parasetamol, ibuprofen ve diklofenak gibi yaygın ağrı kesiciler, ağrıyı geçici olarak maskeleyerek çalışanın işine devam etmesini sağlar. Bu durum kısa vadede olumlu gibi görünse de, uzun vadede ciddi sorunlara yol açar:

Kas-iskelet sistemi bozuklukları ilerleyebilir çünkü kişi ağrıyı hissetmeden iş yükünü sürdürür.
Zorlanma kaynaklı mikrotravmalar, hissedilmediği için önemsenmez ve kronikleşir.
Ağrıyı baskılamak, aslında vücudun “dur, dinlen” sinyalini yok saymak anlamına gelir.

Bu bağlamda ağrı kesiciler, çalışanın aşırı eforla çalışmasına neden olarak performansın kalitesini değil, sadece süresini artırır. Uzun vadede bu durum iş gücü kaybı, sağlık harcamalarının artması ve üretim kalitesinde düşüşe neden olur.

💊 💊 💊

1.2. Psikomotor Performans ve Dikkat

Tramadol, kodein gibi opioid sınıfı ağrı kesiciler ve bazı kas gevşeticiler (Parafon, Muscoflex gibi kombinasyonlar) uyuklama, sersemlik, konsantrasyon kaybı, yavaş refleksler gibi etkiler yaratabilir.

Bu durum özellikle:

Hassas makine kullanımı
Yüksekte çalışma
Vinç ve forklift kullanımı
Elektrik işleri

gibi dikkat ve reaksiyon süresi gerektiren görevlerde iş kazası riskini ciddi ölçüde artırır. Bu ilaçları kullanan bireyler farkında olmadan çevresel tehlikelere karşı daha savunmasız hale gelir.

💊 💊 💊

2. İşe Devamlılık (Devamsızlık – Presenteizm – Absenteizm)

2.1. Presenteizm (Hasta halde çalışmaya devam)

Ağrı kesicilerin sürekli kullanımı, çalışanın hasta olmasına rağmen işine devam etmesine neden olabilir (presenteizm).

Bu durum:

İş kalitesinde düşüş
Hatalı üretim
İş kazası riski
Uzun vadeli performans kaybı

gibi olumsuzluklara yol açar. Ağrı hissetmeyen çalışan, aslında taşıyamayacağı bir yükü taşımaya çalışır. Bu da ileride daha ciddi sağlık sorunlarını tetikler.

💊 💊 💊

2.2. Absenteizm (İşe Gelememe)

Ağrı kesicilerin yan etkilerinden dolayı gelişen mide rahatsızlıkları, baş dönmesi, karaciğer ve böbrek sorunları gibi problemler, çalışanın işe devamını engelleyebilir. Bu da absenteizmi, yani işe gelememe oranlarını artırır.

Özellikle:

Diklofenak ve ibuprofen gibi NSAİİ’ler → mide kanaması ve ülser
Tramadol → mide bulantısı, baş dönmesi
Parasetamol → karaciğer toksisitesi (yüksek dozlarda)

devamsızlık nedenlerinin başında yer alabilir.

💊 💊 💊

3. İş Kazası İhtimali

3.1. Refleks ve Reaksiyon Süresinde Bozulma

Tramadol ve kodein gibi ağrı kesiciler, motor koordinasyonu zayıflatarak çalışanların çevresel uyarılara zamanında tepki vermesini engeller.

Bu durum:

Vinç operatörlerinde yanlış manevra
Yüksekte çalışanlarda denge kaybı
Hareketli hatlarda el-yüz kazaları

gibi iş kazalarına davetiye çıkarır.

💊 💊 💊

3.2. Bireysel Sorumluluk ve Yanıltıcı Güven

Ağrı kesici kullanan çalışan, kendini olduğundan sağlıklı hissedebilir. Bu da yanıltıcı bir özgüven oluşturur. Özellikle kas-iskelet sistemine binen yük artar, kişi zorlanmaya devam eder ve bu da ani incinmeler, düşmeler, lif yırtıkları ile sonuçlanır.

💊 💊 💊

3.3. Kaza Zincirinde Dolaylı Etki

Ağrı kesici kullanan bir çalışanın:

Dikkatsizlikle yaptığı bir hata,
Geç algıladığı bir ses/uyarı,
Yavaşladığı bir refleks,

bir başka çalışanın da güvenliğini tehlikeye atabilir. Yani bu tür ilaçlar bireysel değil, kolektif güvenlik üzerinde de risk oluşturur.

💊 💊 💊

4. İş Sağlığı ve Güvenliği Sistemine Etkileri

4.1. Sağlık Gözlem Süreçlerinin Karmaşıklaşması

Ağrı kesici kullanan çalışanlarda semptomlar baskılandığı için işyeri hekiminin gerçek durumu değerlendirmesi zorlaşır.

Bu da:

Yanıltıcı muayene sonuçları
Gerçek meslek hastalıklarının gizlenmesi
Erken müdahale fırsatlarının kaçırılması

gibi sonuçlara yol açar.

💊 💊 💊

4.2. Risk Değerlendirme Sonuçlarının Sapması

Süreğen ağrısı olan ancak ilaçla bunu baskılayan çalışanlar, risk analizlerinde “sağlıklı” olarak görünebilir. Bu da:

Risklerin olduğundan düşük değerlendirilmesine
Önlem düzeyinin yanlış belirlenmesine
KKD ve dinlenme sürelerinin yetersiz tasarlanmasına

neden olur.

💊 💊 💊

4.3. İşveren Sorumluluğu ve Hukuki Risk

İşveren, çalışanların ağrı kesici bağımlılığına kayıtsız kalırsa, özellikle iş kazalarında kusurlu bulunabilir. “İlaç etkisinde çalıştırmak”, yasal anlamda işverenin önlem alma sorumluluğuna ters düşer. Dolayısıyla sürekli ilaç kullanımının:

Takip edilmesi
Belgelendirilmesi
Kısıtlanması

işverenin yasal yükümlülükleri arasındadır.

Genel bilgilendirme – değerlendirme sonrası 5X5 matriks ile ağrı her gün en az bir tane ağrı kesici kullanan çalışan örneği üzerinden hazırladığım risk analizini sizlere sunarken katkılarınız ile zaman içerisinde daha da geliştireceğimizden eminim.

💊 💊 💊

Ağrı Kesici Türleri ile Çalışanlar İçin Risk Analizi Tablosu

Ağrı Kesici Türü (Etken Madde/ Grup)	Tehlike Kaynağı (Risk Etkeni)	Maruz Kalma Olasılığı	Şiddet (Etkilenme Düzeyi)	Risk Puanı (Olasılık × Şiddet)	Risk Seviyesi	Kontrol Önlemleri
Parasetamol ParacetamolAsetaminofen	Karaciğer hasarı (özellikle alkolle birlikte), doz aşımı riski	4 Yüksek	4 Yüksek	16	🔴 Çok Yüksek	– Bilgilendirme ve karaciğer fonksiyon takibi- Alternatif ağrı yönetimi yöntemlerinin önerilmesi
İbuprofen (Advil, Nurofen vb.)	Mide kanaması, böbrek hasarı, tansiyon artışı	3 Orta)	4 Yüksek	12	🔴 Yüksek	– Yemekle birlikte alınması gerektiği eğitimi- Sürekli kullanımın engellenmesi için rehberlik
Diklofenak (Voltaren, Dikloron)	Kalp-damar sistemi üzerinde yük, mide ülseri riski	3 Orta	4 Yüksek	12	🔴 Yüksek	– Doktor kontrolü dışında sürekli kullanımı yasaklamak- İş hekimi danışmanlığı ile reçete takibi
Naproksen (Apranax, Naprosyn)	Mide irritasyonu, böbrek yükü, baş dönmesi	2 Düşük	3 Orta	6	🟠 Orta	– Günlük dozun aşılmaması gerektiği vurgulanmalı- Reçetesiz alınmaması için bilgilendirme afişleri
Ketoprofen (Profenid, Fastjel)	Fotosensitivite (güneşe karşı hassasiyet), mide rahatsızlıkları	2 Düşük	3 Orta	6	🟠 Orta	– Açık alanda çalışanlar için özel uyarı- Cilt temasına yönelik KKD önlemleri
Meloksikam (Mobic, Melox)	Uzun süreli kullanımda böbrek yetmezliği	2 Düşük	3 Orta	6	🟠 Orta	– Kronik kullanım kontrolü- İş hekimi tarafından izlenmeli
Etodolak (Dolarin)	Mide ve bağırsak sistemi üzerinde toksisite	2 Düşük	2 (Düşük)	4	🟢 Düşük	– Alternatif olarak daha az yan etkili ağrı kesicilere yönlendirme
Tramadol (Ağrı kesici opioid)	Bağımlılık, sersemlik, düşme riski	2 Düşük	5 Çok Yüksek	10	🟠 Orta	– Operatör ve vinç kullanıcılarda kullanımı yasaklamak- Psikomotor test ve gözlem yapılmalı
Kodein (Opioid kombinasyonu)	Uyuklama, dikkat dağınıklığı, bağımlılık riski	2 Düşük	5 Çok Yüksek	10	🟠 Orta	– Kodein içeren ilaç kullanan personel ağır işlerde görevlendirilmemeli
Parafon, Muscoflex-D (Kas gevşetici + ağrı kesici kombinasyonu)	Reaksiyon zamanında gecikme, motor koordinasyon azalması	3 Orta	3 Orta	9	🟠 Orta	– Makine, yüksekte çalışma gibi alanlarda görev sınırlaması
Metamizol (Novalgin, Agrippal)	Alerjik reaksiyon, anafilaktik şok riski (nadir ama ciddi)	1 Çok Düşük	5 Çok Yüksek	5	🟢 Düşük	– Bilinen alerjisi olanlar için fişleme yapılmalı
Aspirin (Asetilsalisilik asit)	Kanama riski, mide problemleri	2 Düşük	3 Orta	6	🟠 Orta	– Fiziksel travma riski yüksek işlerde alınmadan çalışılmamalı

Bütün bu bilgiler sonrasında elde dilen verilerin doğru değerlendirilmesi ve olası sorunları önleyici uygulamalar yapılmalıdır.

Stratejik Önerilerde sizlere uygulama için çözüm önerileri veriyorum.

Muhakkak ki öncelikle firma yöneticilerinin ortak felsefede olmalarının yanı sıra özellikle bu konuda görüş birliğinde olmaları çok önemlidir.

Çünkü yaşadığımız günlerde ilaçların özellikle de ağrı kesicilerin suistimali – umarsız kullanımı vb gibi pek çok sebeple çalışanların duyarsız yaklaşımı, tepkili olmaları gibi sorunlarla karşılaşma ihtimali çok yüksektir.

Bu zorlu süreç iyi örnekler, düzenli eğitimler vb gibi iyi niyetli yaklaşımlarla başarı ile sonuçlanacağına eminim.

Saygılarımla…

Stratejik Öneriler

Alan	Uygulama
İşyeri Hekimi Sistemi	Ağrı kesici kullanımı düzenli olarak sorgulanmalı.
Eğitim ve Bilinçlendirme	İşçiye ağrı kesicinin “çözüm değil geçici bastırma” olduğu anlatılmalı.
Ergonomi ve İş Tasarımı	Ağrıyı önleyici müdahaleler (dinlenme alanı, uygun pozisyonlar) geliştirilmelidir.
Rehberlik Sistemi	Kronik ağrısı olan çalışanlar için fizyoterapist veya psikolojik destek sunulmalı.
İlaç Politikası	Reçetesiz ve sürekli kullanım yasaklanmalı, kayıt altına alınmalıdır.

SONUÇ

Ağrı kesiciler, işyerinde ciddi fiziksel rahatsızlıkların ve yetersiz ergonomik koşulların bir sonucu olarak yaygınlaşır. Lakin bu ilaçların bilinçsiz veya sürekli kullanımı, sadece bireysel sağlık sorunlarına değil, iş kazalarına, üretim düşüklüğüne, hukuki sorumluluklara ve İSG sisteminde çöküşe neden olabilir.

Bu nedenle, ağrı kesici kullanımı sadece tıbbi değil aynı zamanda stratejik bir İSG yönetim meselesi olarak ele alınmalı, bireysel ihtiyaçlardan çok sistematik koruma anlayışı ile yönetilmelidir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ İlaç kullanımı: Daha Fazla Bilgi Edinin – Reçetesiz satılan ağrı kesicilerin güvenli kullanımı https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK361006/

⭐️⭐️ Ağrı ve Ağrı Kesici İlaçların Kan Basıncına Etkileri https://link.springer.com/article/10.1007/s11906-022-01205-5

⭐️⭐️ Aspirinin ağrı kesici olarak kullanılmasının yan etkileri https://www.nhs.uk/medicines/aspirin-for-pain-relief/side-effects-of-aspirin-for-pain-relief/

⭐️⭐️ İbuprofen https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK542299/

⭐️⭐️ Deksketoprofen ve diğer ağrı kesici ilaçların karşılaştırılması (2018’den 2021’e kadar inceleme) https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0753332222002074

⭐️⭐️ Opioid komplikasyonları ve yan etkileri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18443635/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni18 Mayıs 2025

17 Mayıs 2025

Pentan Tankı HZ-02 – Tank Delinmesi / Korozyon tehlikesi Olay Ağacı Analizi

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda 45 (Kırk beş) yazıdan oluşan serinin dördüncüsünde Pentan Tankı – (Hazard Identification – Tehlike Tanımlama) Analizi‘ nde yer alan Tank Delinmesi / Korozyon tehlikesi Olay Ağacı Analizini inceleyebilirsiniz.

Yararlı olması dileklerimle.

Pentan tankları, endüstriyel tesislerde sıvı yakıtların güvenli bir şekilde depolanmasında kritik bir rol oynamaktadır. Lakin, zaman içinde tankların mekanik yapıları çeşitli çevresel etmenler ve operasyonel stresler nedeniyle korozyon ve delinme gibi risklerle karşılaşabilir.

Özellikle korozyon, tankın metal yüzeylerinde zamanla zayıflamaya yol açarak yapısal bütünlüğünü tehlikeye sokar ve delinme riski oluşturur. Bu tür olaylar, tankın içindeki yanıcı maddelerin çevreye yayılmasına ve dolayısıyla büyük bir yangın veya patlama riskine yol açabilir.

Tank Delinmesi / Korozyon tehlikesi Olay Ağacı Analizi, tank delinmesi ve korozyon tehlikesine dair potansiyel riskleri inceleyerek, çeşitli sebeplerle meydana gelen bu tür hasarların nasıl gelişebileceğini, hangi senaryolarda risklerin arttığını ve nasıl önlenebileceğine dair detaylı bir değerlendirme sunmayı amaçlamıştır.

Kimyasal etkileşimler, dış etmenler (örneğin, hava koşulları) ve bakım yetersizlikleri gibi faktörlerin korozyon üzerindeki etkisi, bu tehlikenin önlenmesi adına kritik bir öneme sahiptir.

Analiz, tankın dayanıklılığını artırmak ve meydana gelebilecek delinme risklerini önceden tespit edebilmek için gerekli olan koruyucu önlemleri ve denetim süreçlerini vurgulamayı amaçlamaktadır

🔺 HZ-02 – Tank Delinmesi / Korozyon tehlikesi Olay Ağacı (Event Tree) Analizi

Tehlike Başlığı: Tank Delinmesi / Korozyon

Başlangıç Olayı (Initiating Event):
→ Tankın delinmesi veya korozyona uğraması nedeniyle pentan sızıntısı başlar.

🔸 1. Kontrol Noktası: Tankın Delinmesi/Korozyonunun Erken Tespiti Yapıldı mı?

Evet:
- Delinme/korozyon hızlı bir şekilde tespit edilmiştir.
- 🔸 2. Kontrol Noktası: Sızıntı Algılama Sistemi Çalışıyor mu?
  - Evet:
    - Sistem sızıntıyı algılar, alarm verir.
    - Operatör bilgilendirilir, acil müdahale başlatılır.
    - Sızıntı durdurulmadan önce ciddi bir etki oluşmaz.
      ✅ Sonuç: Kontrollü bir durum, risk düşük.
    - Risk Değerlendirmesi: Düşük, sistemler çalışır durumda.
    - Olası Sonuçlar:
      - Sızıntı kontrollü bir şekilde durdurulur ve yangın veya patlama riski engellenir.
      - Çalışanların güvenliği sağlanır.
      - Çevresel kirlenme riski sınırlıdır.
  - Hayır:
    - Sızıntı algılaması yapılmaz, fark edilmez.
    - 3. Kontrol Noktası: Havalandırma Yeterli mi?
      - Evet:
        
        Havalandırma sağlanır, ortamda biriken buharın dışarı atılmasını sağlar.
        
        Buhar birikiminin patlayıcı ortam oluşturma riski düşük.
        
        🔸 4. Kontrol Noktası: Ateşleme Kaynağı var mı?
        
        Evet:
        
        Ateşleme kaynağıyla birlikte buhar tutuşur ve yangın oluşur.
        ❌ Sonuç: Yangın ve potansiyel patlama riski artar.
        
        Risk Değerlendirmesi: Yüksek, patlama ve yangın riski büyük.
        
        Hayır:
        
        Ateşleme kaynağı yok.
        
        Buhar birikimi olsa da patlama oluşmaz.
        ⚠️ Sonuç: Buhar birikimi devam eder, çevresel kirlilik ve zehirli gaz riski devam eder.
        
        Risk Değerlendirmesi: Orta, ancak patlama riski yoktur.
      - Hayır:
        
        Havalandırma yetersizdir.
        
        Buhar birikimi başlar, patlayıcı ortam oluşur.
        
        🔸 5. Kontrol Noktası: Ateşleme Kaynağı var mı?
        
        Evet:
        
        Ateşleme kaynağı ile birlikte patlama ve yangın meydana gelir.
        ❌ Sonuç: Yangın ve patlama oluşur, büyük zarar.
        
        Risk Değerlendirmesi: Yüksek, ciddi yangın ve patlama riski.
        
        Hayır:
        
        Ateşleme kaynağı yoktur.
        
        Patlayıcı atmosfer oluşmasına rağmen, ateşleme kaynağı yoktur.
        ⚠️ Sonuç: Patlayıcı ortam mevcut, ancak ateşleme kaynağı yoksa patlama olmaz.
        
        Risk Değerlendirmesi: Orta, zamanla risk artabilir.

Hayır (Delinme/Korozyon Erken Tespiti Yapılmadı):
- 2. Kontrol Noktası: Çalışanlar sızıntıyı fark etti mi?
  - Evet:
    - Çalışanlar sızıntıyı fark eder.
    - 🔸 3. Kontrol Noktası: Çalışanlar nasıl müdahale eder?
      - Hızlı müdahale (Doğru prosedür izlenir):
        
        Sızıntı hemen kontrol altına alınır.
        
        Yangın riski oluşmaz, ancak zehirli gaz riski devam eder.
        ✅ Sonuç: Kontrollü bir durum.
        
        Risk Değerlendirmesi: Orta, hızla müdahale ile yangın riski önlenir.
      - Geç müdahale (Prosedür hataları veya eğitimsizlik):
        
        Sızıntı büyür ve havalandırma yetersizse patlayıcı ortam oluşur.
        
        🔸 4. Kontrol Noktası: Ateşleme kaynağı var mı?
        
        Evet:
        
        Ateşleme kaynağı ile yangın/patlama riski artar.
        ❌ Sonuç: Yangın/patlama oluşur.
        
        Hayır:
        
        Ateşleme kaynağı yoksa, ortamda birikim devam eder.
        
        Risk: Patlayıcı atmosfer oluşur, ancak ateşleme kaynağı yok.
        ⚠️ Sonuç: Risk geçici olarak yüksek, ancak patlama meydana gelmez.
        
        Risk Değerlendirmesi: Yüksek, ancak ateşleme kaynağı olmadığı için patlama olmaz.
  - Hayır:
    - Çalışanlar sızıntıyı fark etmez.
    - 3. Kontrol Noktası: Tank yapısal bütünlüğü sağlam mı?
      - Evet:
        
        Tankın yapısı sağlam kalır, ancak sızıntı devam eder.
        
        Buhar birikimi başlar, ancak çevresel kirlilik devam eder.
        ⚠️ Sonuç: Sızıntı kontrol altına alınamayabilir, ancak yangın riski yoktur.
        
        Risk Değerlendirmesi: Orta, çevre kirliliği riski devam eder.
      - Hayır:
        
        Tank yapısal olarak zayıflar, delinme daha da büyür.
        
        Sızıntı hızla artar.
        
        Havalandırma yetersizse: Patlayıcı ortam oluşur.
        
        Ateşleme kaynağı varsa: Yangın/patlama riski artar.
        ❌ Sonuç: Yangın ve patlama riski büyür.
        
        Risk Değerlendirmesi: Yüksek, ciddi yangın ve patlama riski söz konusu.

Senaryo Özeti

Senaryo No	Sonuç	Risk Seviyesi
1	Delinme/korozyon tespit edildi, müdahale edildi	Düşük
2	Erken tespit yok, ancak havalandırma yeterli	Orta
3	Havalandırma yetersiz, ateşleme kaynağı yok	Orta
4	Havalandırma yetersiz, ateşleme kaynağı var	Yüksek
5	Çalışanlar fark etti, hızlı müdahale yapıldı	Düşük
6	Çalışanlar fark etti, geç müdahale yapıldı	Yüksek
7	Çalışanlar fark etmedi, tank delinmesi/korozyon büyüdü	Yüksek

Bu yazının kaynağı olan Pentan Tankı – (Hazard Identification – Tehlike Tanımlama) Analizi aşağıdadır.

Pentan Tankı – ((Hazard Identification – Tehlike Tanımlama) Analizi

Tehlike Kodu	Tehlike Başlığı	Olası Nedenler	Etkilenen Alanlar / Sistemler	Olası Sonuçlar	Mevcut / Önerilen Kontroller
HZ-01	Sızıntı – Flanş / Conta	Aşınmış conta, torklama hatası, kimyasal uyumsuzluk	Dolum hattı, tank çıkışı, pompa bağlantıları	Buhar yayılımı, patlayıcı atmosfer oluşumu, yangın, çevresel kirlenme	Kimyasal uyumlu contalar, periyodik sızdırmazlık kontrolü, EX-proof alan izleme
HZ-02	Tank Delinmesi / Korozyon	Tank iç yüzey kaplamasında bozulma, dış darbe, metal yorgunluğu	Tank gövdesi, temel çevresi	Yüksek hacimli döküntü, yangın/patlama riski, çevresel tehlike	Koruyucu kaplama, tank ultrasonik kalınlık ölçümü, koruma bariyeri
HZ-03	Statik Elektrik Boşalması	Topraklama eksikliği, sürtünme etkisi, uygun olmayan boru malzemesi	Dolum hattı, pompa, operatör	Kıvılcım → yangın veya patlama, çalışan yaralanması	Topraklama çubuğu, antistatik hortumlar, dolum öncesi topraklama test cihazı
HZ-04	Tank Aşırı Dolumu	Seviye sensörü arızası, manüel dolum hatası	Tank içi, taşma menholü	Parlayıcı sıvı dışarı taşar, buhar oluşur, yangın riski	İkincil seviye sensörü, taşma alarmı, taşma haznesi (containment bund)
HZ-05	Köpük Sistemi Arızası	Köpük pompası arızası, vana kapalı kalması, manuel hatalar	Yangınla mücadele sistemi	Yangın kontrol edilemez, tank ısınması, BLEVÉ riski	Köpük sistem periyodik test, yedek pompa, acil stop düğmesi
HZ-06	Elektriksel Kıvılcım	EX-proof olmayan ekipman, gevşek bağlantı, kaçak akım	Tank çevresi, dolum alanı	Parlayıcı buhar → tutuşma, yangın	EX-proof elektrik altyapısı, periyodik izolasyon testleri
HZ-07	Buhar Yayılması (Havalandırma Eksikliği)	Tank solunumu, atmosferik dalgalanma, buhar çıkışı	Tank havalandırması, soluma hattı	Patlayıcı atmosfer oluşumu, personel zehirlenmesi	ATEX uyumlu havalandırma sistemi, VOC dedektörü
HZ-08	Operatör Hataları	Eğitim yetersizliği, prosedür eksikliği, dikkatsizlik	Dolum-boşaltım işlemleri, alarm devre dışı bırakılması	Taşma, sızıntı, geç müdahale, acil durum yönetiminde zafiyet	SOP’ler, eğitim, check-list uygulaması, gözetmen kontrolü
HZ-09	Yangın / Harici Kaynaklı	Yakın tesislerdeki yangın, kaynak kıvılcımı, araç motorları	Tank dışı, tesis geneli	Tank ısınması, basınç artışı, patlama (BLEVÉ) riski	30 m yangın güvenlik mesafesi, yangın sensörleri, otomatik yangın kapısı
HZ-10	Yanlış Kimyasal Dolumu	Kimliklendirme eksikliği, operatör hatası	Tank içi kimyasal uyumu	Reaktif madde karışımı, toksik gaz çıkışı, basınç artışı	Etiketleme, kodlama, kimyasal tanımlama SOP, RFID okuma sistemi
HZ-11	PSV (Basınç Tahliye Valfi) Arızası	Valf tıkanması, bakım eksikliği, yanlış kalibrasyon	Tank üst kısmı, solunum hattı	Tank içi aşırı basınç → tank deformasyonu/patlama	Periyodik PSV testi, tahliye borusu yönlendirmesi
HZ-12	Gaz Dedektör Arızası	Kalibrasyon gecikmesi, sensör yaşlanması, fiziksel hasar	Gaz izleme sistemi	Tehlikeli atmosfer fark edilmez, patlama/yangın riski artar	Gaz dedektörü kalibrasyon protokolü, çift dedektör kurulumu
HZ-13	Sızan Kimyasalın Giderilememesi	Yetersiz absorban, ekipmanın gecikmeli kullanımı, yanlış müdahale	Sızıntı alanı, yer altı suyu	Kimyasalın yayılması, çevre kirliliği, yeraltı suyunun kontaminasyonu	Absorban istasyonu, eğitimli ekip, sızıntı toplama küvetleri
HZ-14	Aydınlatma Eksikliği / Gece Operasyonu	Yetersiz ışık, karanlıkta yapılan manuel dolumlar	Tüm saha	Gözle kaçırılan taşmalar, güvenlik riski, müdahale gecikmesi	Patlamaya dayanıklı LED projektörler, gece vardiyası eğitimi
HZ-15	Acil Tahliye Gecikmesi	Kaçış yollarının kapalı olması, tatbikat eksikliği	Tüm çalışanlar	Yangın/patlama sırasında personelin mahsur kalması	Acil kaçış yönlendirmeleri, yılda 2 defa tatbikat

Tank delinmesi ve korozyon riski, genellikle önceden fark edilmeyen ve zaman içinde hızla büyüyebilen tehlikelerdir.

Korozyonun tespit edilmemesi, tankın yapısal bütünlüğünü zayıflatabilir ve bu da yanıcı maddelerin sızıntı yapmasına ya da tankın tamamen delinmesine yol açabilir. Bu durum, hem çevre hem de insan sağlığı açısından büyük bir tehlike oluşturur. Ayrıca, bu tür durumlar çoğu zaman meydana gelen patlama, yangın sebebi ile can kaybı, yaralanma ve/veya ekonomik kayıplara yol açabilir.

Bu yazımızda yer alan Tank Delinmesi / Korozyon tehlikesi Olay Ağacı Analizi, korozyon riskini minimize etmek için etkin denetim, düzenli bakım ve malzeme kalitesinin arttırılması gibi önlemler alınması gerektiğini açıkça ortaya koymakta olduğunu düşünüyorum. Tabi ki sizlerden gelecek geri bilgiler, yaşanacak hadiseler – kazalardan elde edeceğimiz deneyimler ile zaman içerisinde daha da kapsamlı hale getirmek heedefimiz.

Tankların iç yüzeyleri, dış etmenler ve kimyasal maddelerden korunmalı, izleme teknolojileri ve erken uyarı sistemleri devreye sokulmalıdır. Ayrıca, operasyonel disiplinin artırılması ve personel eğitimlerinin güçlendirilmesi, bu tür risklerin önlenmesi için önemli adımlar olacaktır.

Sonuç olarak, tank delinmesi ve korozyon riskinin yönetilmesi, yalnızca teknik ve mühendislik önlemleriyle değil, aynı zamanda proaktif bakım programları ve sürekli izleme mekanizmaları ile desteklenmelidir.

Bu analiz, bu tür tehlikeleri erken aşamada tespit etmek ve bu tehlikelere karşı etkili stratejiler geliştirmek için başlangıç rehberi niteliğinde olmasını ümit ediyorum.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Değerli İş Güvenliği Camiası üyesi,

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda ulaşılabilir makale ve teknik yazı sayısı maalesef yeterli değil. O sebeple bu yazıda eksiklerim olabilir.

Bilgi ve tecrübelerinizi paylaşmanız vereceğiniz katkılar ile iş güvenliği camiasının daima yararlanacağı büyük ve ayrıntılı bir veri bankası haline getirebiliriz.

Dr. Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Korozyon Reaksiyonu https://www.sciencedirect.com/topics/engineering/corrosion-reaction

⭐️⭐️ Farklı Metal Yüzeyler ve Aşındırıcı Ortamlar İçin Yeşil Korozyon İnhibitörleri Olarak Bitki Özleri: Bir İnceleme https://www.mdpi.com/2227-9717/8/8/942

⭐️⭐️ Sızıntı Tespit Sistemi https://www.sciencedirect.com/topics/engineering/leak-detection-system

⭐️⭐️ Mikrobiyal Korozyon https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/microbial-corrosion

⭐️⭐️ CCUS’ta karbondioksit korozyonunun mekanizması ve korozyon önleyici tedbirleri: Bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10758979/

⭐️⭐️ Boru hattı sızıntı tespit yöntemlerinin incelenmesi ve analizi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2667143322000464

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği17 Mayıs 2025

17 Mayıs 2025

Alkali Su Mucize mi?

Alkali Su Nedir?

Alkali su, pH seviyesi 7.0’ın üzerinde olan su olarak tanımlanır. Normal içme suyu genellikle nötr pH (yaklaşık 7.0) seviyesindedir.

Alkali suların pH değeri ise genellikle 8.0 ile 9.5 arasında değişir. Bu su türü doğal kaynaklardan elde edilebildiği gibi, elektroliz veya filtreleme işlemleri ile de yapay olarak üretilebilmektedir.

Son yıllarda alkali su, “vücudu alkalize ettiği”, “kanseri önlediği”, “yaşlanmayı geciktirdiği” ve “metabolizmayı hızlandırdığı” gibi iddialar ile popülerlik kazanmıştır.

Peki bu iddialar ne kadar doğrudur?

Alkali su gerçekten mucizevi bir içecek midir, yoksa pazarlama etkisiyle abartılan bir ürün müdür?

Alkali Su ve pH Dengesi – Vücudu Alkali Hale Getirir mi?

İlk ve en yaygın iddia, alkali suyun vücut pH’ını dengelediği ve asidik ortamı alkalize ederek hastalıkları önlediğidir.

Bilim Ne Diyor?

Vücut pH dengesi, son derece karmaşık ve sıkı kontrol edilen bir sistemdir. Kanın pH değeri yaklaşık 7.35 – 7.45 aralığında sabit tutulur. Bu denge, başta böbrekler ve akciğerler olmak üzere birçok sistem tarafından yönetilir.

Ağız yoluyla alınan alkali su, mideye ulaştığında, midede bulunan güçlü hidroklorik asit (HCl) ile karşılaşır ve nötralize olur. Bu durum, alkali suyun sistemik pH üzerinde belirgin bir etkisinin olmadığını gösterir.

Harvard Medical School ve Mayo Clinic gibi tıp dünyasının öncü kuruluşları, alkali suyun sistemik pH üzerinde kalıcı ve anlamlı bir değişiklik yaratamayacağını belirtmektedir.

✅ Sonuç: Alkali suyun vücut pH’ını değiştirdiği iddiası, fizyolojik olarak mümkün değildir. Vücut bu dengeyi kendisi sağlar.

Alkali Su ve Kanser: Kanseri Önler mi?

Alkali su savunucuları, kanser hücrelerinin asidik ortamda geliştiğini ve bu nedenle vücudun alkalize edilmesinin kanseri önleyeceğini ileri sürer.

Bilim Ne Diyor?

Kanser hücrelerinin asidik ortamda çoğaldığı doğrudur, ancak bu asidik ortam tümör hücrelerinin metabolizmasının bir sonucu olarak oluşur, neden değil.

American Institute for Cancer Research bu iddiayı açıkça reddetmiştir: “Kanserin asidik pH nedeniyle oluştuğuna dair hiçbir bilimsel kanıt yoktur.”

Ayrıca, tümör hücreleri alkali ortamda da büyüyebilir. Dolayısıyla ortamın pH’ı tek başına belirleyici değildir.

✅ Sonuç: Alkali suyun kansere karşı koruyucu olduğu yönündeki iddialar bilimsel olarak temelsizdir.

Alkali Su ve Metabolizma – Yağ Yakımını Artırır mı?

Bir diğer iddia, alkali suyun metabolizmayı hızlandırdığı ve kilo vermeye yardımcı olduğudur.

Bilim Ne Diyor?

2016 yılında yapılan sınırlı bir çalışma, alkali su tüketen bireylerde idrarla birlikte daha fazla su atımı olduğunu ve bunun geçici kilo kaybına neden olabileceğini göstermiştir. Ancak bu su kaybı, yağ kaybı anlamına gelmemektedir. Metabolizma üzerinde kalıcı ve klinik olarak anlamlı bir etkisi henüz gösterilememiştir.

✅ Sonuç: Alkali su, kısa vadede su atımını artırabilir ama doğrudan metabolizma hızlandırıcı etkisi bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.

Alkali Su ve Spor Performansı – Daha Enerjik Hisseder Miyiz?

Bazı üreticiler, alkali suyun spor sonrası toparlanmayı hızlandırdığını, laktik asidi nötralize ederek kas ağrılarını azalttığını iddia etmektedir.

Bilim Ne Diyor?

2010 ve 2016 yıllarında yapılan bazı küçük çaplı çalışmalar, alkali su içen sporcularda egzersiz sonrası toparlanmanın bir miktar daha hızlı olabileceğini göstermiştir. Ancak bu çalışmaların örneklem büyüklüğü küçüktür ve sonuçlar henüz genellenebilir nitelikte değildir.

Uluslararası Spor Hekimliği Derneği (ACSM), alkali suyun sporcu performansı üzerindeki etkilerinin daha fazla çalışma ile araştırılması gerektiğini belirtmiştir.

✅ Sonuç: Belirli durumlarda küçük faydaları olabilir, ama bu konuda net bilimsel kanıtlar henüz yetersizdir.

Alkali Suyun Zararları ve Riskleri

Genellikle zararsız olarak sunulsa da, alkali su tüketiminin bazı olası yan etkileri mevcuttur:

Hipoklorhidri (mide asidi eksikliği): Uzun süreli yüksek pH’lı su tüketimi, mide asidini bastırabilir, bu da sindirim sorunlarına, vitamin ve mineral emiliminde bozukluklara neden olabilir.

Elektrolit dengesizlikleri: Yapay alkali sular, içerdiği elektrolitlerle bazı bireylerde potasyum ve sodyum dengesizliklerine yol açabilir.

Böbrek hastaları: Kronik böbrek yetmezliği olan bireylerde, fazla alkali yüklenmesi ciddi metabolik alkalozlara neden olabilir.

Piyasadaki Alkali Sular ve İçerikleri

Marketlerde satılan bazı “alkali” etiketli sular, aslında doğal kaynak suyu olup pH değeri 8.0 üzerindedir. Örneğin:

Marka	pH Değeri	Üretim Yöntemi
Saka	8.22	Doğal kaynak suyu
Nestlé Pure Life	7.8	Filtreleme ve ozonlama
Hayat Su	8.0	Doğal kaynak

Bir de alkalize edilmiş yapay sular vardır: Elektroliz cihazlarıyla ya da filtreleme sistemiyle pH değeri yükseltilmiş sular. Bu tür suların etkileri doğal kaynak suyuna kıyasla daha fazla tartışmalıdır.

Alkaliliğin Farklı Yolları – Su Tek Yöntem Değil

Sağlıklı bir alkali dengeyi sağlamak için su içmek tek yol değildir.

Doğal olarak alkalize eden gıdalar şunlardır:

Ispanak, salatalık, limon (asit tadına rağmen metabolik olarak alkalidir)
Kereviz, brokoli, avokado
Badem, zencefil

Ayrıca stres yönetimi, derin nefes teknikleri ve egzersiz gibi yaşam tarzı faktörleri de pH dengesine etki edebilir.

Alkali Su Hakkındaki Gerçekler

🧪 İddia	✅ Bilimsel Gerçek
Vücudu alkalize eder	❌ Hayır, mide asidiyle nötralize olur
Kanseri önler	❌ Bilimsel dayanak yok
Metabolizmayı hızlandırır	❌ Belirsiz ve geçici
Spor sonrası toparlanmayı hızlandırır	❓ Kısıtlı bulgular var, genel geçer değil
Sindirimi destekler	⚠️ Aşırı tüketimde tam tersi etki olabilir
Sağlıklı bir yaşam için gereklidir	❌ Su içmek önemlidir ama “alkali” olması şart değil

Alkali su, bazı bireyler için tat farkı, mide hassasiyetine karşı rahatlatıcı etki gibi küçük faydalar sunabilir. Lakin genel sağlık üzerinde mucizevi bir etkisi olduğuna dair bilimsel bir kanıt yoktur.

Dengeli beslenme, yeterli su alımı, düzenli hareket ve stres yönetimi, vücut pH’ı ve genel sağlık için çok daha etkili ve doğal yöntemlerdir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Alkali Su: Ürik Asit ve Sistin Ürolitiyazisi İçin Yardımcı mı Yoksa Abartılı mı? https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38193415/

⭐️⭐️ Alkali suyun metabolik riskler, uyku kalitesi ve kas gücü ile ilişkileri: Menopoz sonrası kadınlar arasında kesitsel bir çalışma https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9621423/

⭐️⭐️ Alkali Diyet ve Suyun Sağlık Üzerindeki Etkileri, Sindirim Sistemi Bakteri Yükünün Azaltılması ve Topraklama https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27089527/

⭐️⭐️ Alkali Su ve Uzun Ömür: Bir Fare Çalışması https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4906185/

⭐️⭐️ Osteoporozlu Postmenopozal Kadınlarda Alkali İçme Suyunun Kemik Yoğunluğuna Etkisi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34463073/

⭐️⭐️ Kronik gut artriti tedavisinde alkali suyun konvansiyonel ilaçlarla birlikte kullanımının etkinliğinin değerlendirilmesi: Randomize kontrollü bir çalışma https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10994428/

⭐️⭐️ İyonize alkali su: Deney hayvanlarında metabolik asidozun yönetimi için yeni strateji https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19527469/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni17 Mayıs 2025

17 Mayıs 2025

Her Gün Bir Paket Sigara İçmenin Vücuda Etkileri

Bazen bir nefes almak, bir ömür kaybetmeye sebep olur.

Sigara… Küçük, ince, sessiz bir düşman. Elinizde bir tutam duman gibi görünse de, aslında her nefeste hayatınızdan biraz daha çalıyor. Belki bir dost sohbetinde, belki bir yalnızlık anında başladınız; “Sadece bir tane…” dediniz. Ama o “bir tane”, zamanla size hem dostluğunuzu, hem sağlığınızı, hem de geleceğinizi unutturdu.

Bu yazıyı okurken bir yandan vücudunuzda nelerin değiştiğini görecek, bir yandan da sizi ne kadar sessizce terk ettiğini fark edeceksiniz: nefesiniz, enerjiniz, tat alma duyunuz, sevdiğiniz insanlar ve sonunda belki de hayatınız…

Eğer bugün sigaraya başlamamış olsaydınız, belki ciğerleriniz hâlâ tertemiz olurdu, belki çocuğunuzun doğum gününde nefes nefese kalmadan oynayabilirdiniz. Lakin henüz geç değil. Çünkü hayat, en azından şu an hâlâ sizinle.

Her Gün Bir Paket Sigara İçmenin Vücuda Etkileri – Zamanla Neler Oluyor?

Sigara, yasal olarak satılan ama vücuda en çok zarar veren maddelerden biridir. Her gün bir paket sigara içmenin etkileri, bir anda değil, zaman içinde yavaş yavaş ortaya çıkar. İlk başlarda fark edilmese de bu alışkanlık, iç organlarımızı tek tek ele geçirip onları sessizce yıpratır.

Şimdi sigaranın vücutta nasıl ilerlediğine bir bakalım:

1. Gün (Günlük 1 paket Sigara içen kişininin vücudunun gene durumu)

İlk gün sigara içmeye başladığınızda vücut hemen tepki verir. İçtiğiniz her sigara ile akciğerlerinize 7.000’e yakın kimyasal madde girer. Bunların içinde arsenik, siyanür ve zift bile vardır.

Akciğerleriniz tütün dumanını yabancı bir madde olarak algılar. Bu yüzden öksürük başlayabilir.
Kalp atışlarınız hızlanır, tansiyon yükselir. Vücut alarma geçer.
Ağız kokusu, dişlerde sararma başlar.
Koku ve tat alma duyuları hafifçe zayıflar.
Damarlar daralır, kan dolaşımı zorlaşır.

1. Hafta (Günlük 1 paket Sigara içen kişininin vücudunun gene durumu)

Bir hafta içinde sigara içmeye devam ettiğinizde vücut artık bu durumu normalleştirmeye başlar ama zararlar artar:

Bağışıklık sistemi zayıflamaya başlar. Soğuk algınlıklarına daha açık hale gelirsiniz.
Boğazda tahriş, balgam, kronik öksürük baş gösterir.
Enerji düşer, halsizlik hissedilir.
Uyku kalitesi bozulur. Sabahları yorgun uyanırsınız.
Ciltte matlaşma, ilk sivilceler görülmeye başlanabilir.

1. Ay (Günlük 1 paket Sigara içen kişininin vücudunun gene durumu)

Artık vücut, sürekli zehir almaya alışır gibi olur ama aslında gizli yıkım başlar:

Akciğer hücrelerinde hasar birikmeye başlar. Temizleme görevi olan tüy benzeri yapılar (silyalar) sigaradan etkilenir.
Nefes alıp verirken zorlanma, merdiven çıkarken nefes nefese kalma başlar.
Tansiyon sorunları yavaş yavaş ortaya çıkabilir.
Mide asidi artar, reflü belirtileri görülebilir.
Diş etlerinde kanama, ağız içi yaralar oluşabilir.
Cildiniz daha hızlı yaşlanır. Soluk, gri bir görüntü oluşur.

3. Ay (Günlük 1 paket Sigara içen kişininin vücudunun gene durumu)

Sigara içmeye devam ettikçe etkiler daha belirgin hale gelir:

Kronik bronşit gelişmeye başlayabilir. Sürekli öksürük ve balgam görülür.
Kan dolaşımı daha da bozulur. Eller ve ayaklar daha soğuk olur.
Konsantrasyon azalır, unutkanlık artabilir.
Tat ve koku alma duyusu daha da zayıflar.
Kadınlarda adet düzensizlikleri, erkeklerde cinsel istekte azalma görülebilir.
Kalp damarlarında birikim başlar, damar sertliği oluşur.

6. Ay (Günlük 1 paket Sigara içen kişininin vücudunun gene durumu)

Akciğer kapasitesi ciddi şekilde düşer. Spor yapamama, çabuk yorulma sık görülür.
Sık sık hastalanma, grip ve enfeksiyonlara karşı direnç azalır.
Ses tellerinde kalınlaşma, seste boğukluk başlar.
Dişlerde kalıcı sararma, diş eti çekilmesi baş gösterir.
Karaciğer, sigaranın toksinlerini temizlemeye çalışırken yorulur.
Ciltte kırışıklıklar, göz altı morlukları artar.

1. Yıl (Günlük 1 paket Sigara içen kişininin vücudunun gene durumu)

Sigara artık bağımlılık yapmıştır. Yani sadece alışkanlık değil, fiziksel ve zihinsel ihtiyaç haline gelir.
Kalp krizi riski, sigara içmeyenlere göre %70 artar.
KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) belirtileri baş göstermeye başlayabilir.
Kansere zemin hazırlanır. Özellikle akciğer, ağız içi, gırtlak kanseri riski artar.
Cilt tonu bozulur, saç dökülmeleri artar.
Gözlerde kuruluk, bulanık görme olabilir.

5. Yıl (Günlük 1 paket Sigara içen kişininin vücudunun gene durumu)

Akciğer dokusunda kalıcı hasarlar oluşur. Artık bazı bölgeler asla iyileşemez.
Beyin damarlarında daralma başlar, felç riski artar.
Görme bozuklukları, kulak çınlaması sıklaşır.
Kadınlarda kısırlık, erkeklerde sperm kalitesinde düşüş görülebilir.
Mide ve pankreas gibi organlarda kanser riski belirgin şekilde artar.
Damar tıkanıklıkları net hale gelir, bacaklarda varis ya da damar yetmezliği gelişebilir.

10. YIL (Günlük 1 paket Sigara içen kişininin vücudunun gene durumu)

Akciğer kanseri riski, içmeyen birine göre 20 kat artar.
Gırtlak kanseri, mesane kanseri, böbrek kanseri gibi birçok ölümcül hastalığın riski zirveye ulaşır.
Kalp damar hastalıkları artık kronik hale gelir.
Kemik yoğunluğu azalır, kemik erimesi başlar. Kırıklar daha kolay olur.
Görme keskinliği zayıflar, sarı nokta hastalığı (makula dejenerasyonu) riski artar.
Beyin hücrelerinde küçülme, erken bunama (Alzheimer benzeri) riski yükselir.

15. Yıl (Günlük 1 paket Sigara içen kişininin vücudunun gene durumu)

Artık vücudun pek çok organı ciddi şekilde yıpranmıştır.
Kalp krizinden ölüm riski, içmeyen birine göre en az 3 kat fazladır.
Akciğerler artık oksijeni yeterince alamaz. Nefes almak zorlaşır, cihaz desteği gerekebilir.
Cilt incelir, bağ dokusu zayıflar, yaşlanma belirtileri belirginleşir.
Sindirim sistemi sorunları, kabızlık, mide ağrıları sık olur.
Beyin kanaması, felç ve ani ölümler riski çok yükselir.
Diş kayıpları çok yaygındır.

20. Yıl (Günlük 1 paket Sigara içen kişininin vücudunun gene durumu)

Vücut yaşınız, gerçek yaşınızdan 10-15 yıl daha fazladır.
Organların çoğunda geri dönülmez hasar oluşmuştur.
Akciğer kapasitesinin büyük kısmı kaybolmuştur. Solunum cihazına ihtiyaç duyabilirsiniz.
Damarlar tıkanmış, kalp artık fazla çalışmaktan yorulmuştur.
Kansere yakalanma oranı çok yüksektir. Artık sadece akciğer değil, beyin, kemik, karaciğer gibi organlar da risk altındadır.
Hayat kalitesi düşer. Hareket kabiliyeti azalır, günlük işleri yapmak bile zorlaşır.
Psikolojik etkiler belirginleşir: depresyon, kaygı bozuklukları artar.

Sonuç Olarak;

Bir paket sigara içmek, sadece bir günlük bir keyif gibi görünebilir laakin bu alışkanlık vücudu yıllar içinde içten içe çökertir. Kalpten akciğere, beyinden böbreğe kadar tüm organlar bu zehrin etkisi altında kalır. Üstelik sadece içene değil, yanında bulunanlara da zarar verir.

Eğer sigara içiyorsanız, bırakmak için hiçbir zaman geç değildir. Bıraktığınız anda vücut kendini onarmaya başlar. Her geçen günle birlikte riskler azalır, yaşam kaliteniz artar. Sağlıklı bir hayat için sigarasız bir hayat en değerli adımlardan biridir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Sigara Bırakamama Nedenleri ve İlişkili Faktörler: Kesitsel Tek Merkezli Çalışma https://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-sigara-birakamama-nedenleri-ve-iliskili-faktorler-108727.html

⭐️⭐️ Sigara içmenin sağlık üzerindeki etkileri https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1747984/

⭐️⭐️ Sigaranın Metabolik Sendrom ve Plazma Aterojenite İndeksi Üzerine Etkisi: Bir Olgu Kontrol Çalışması https://acikerisim.erbakan.edu.tr/items/c9c22adc-f237-430a-8fe2-d82a9f8bbb47

⭐️⭐️ Sigara İçmenin Maküla, Koroid ve Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlığı Üzerine Etkisi https://www.oftalmoloji.org/tr/makaleler/sigara-icmenin-makula-koroid-ve-retina-sinir-lifi-tabakasi-kalinligi-uzerine-etkisi/doi/tjo.galenos.2018.80588

⭐️⭐️ Sigara İçmenin Maküla, Koroid ve Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlığı Üzerine Etkisi

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Makaleler, Sağlık Bülteni17 Mayıs 2025

17 Mayıs 2025

Yüksekte Çalışanlar İçin Proprioseptif Egzersiz Ne Demek?

Yüksekte çalışma, inşaat, bakım, temizlik, rüzgar enerji santralleri, enerji iletim hatları ve benzeri birçok sektörde karşılaşılan, yüksek dikkat, denge ve koordinasyon gerektiren bir faaliyettir.

Bu tür işlerde çalışan bireylerin düşme, yaralanma ya da ölüm riski oldukça yüksektir.

Bu nedenle yüksekte çalışanların fiziksel kapasitelerinin artırılması, özellikle denge ve vücut farkındalığı (propriyosepsiyon) konularında güçlendirilmesi, iş güvenliği açısından büyük önem taşımaktadır.

Propriyosepsiyon, vücudun kendi pozisyonunu algılayabilme yetisi olarak tanımlanır.

Bu duyusal sistem, kas-iskelet sistemi ve sinir sisteminin ortak çalışmasıyla meydana gelir.

Özellikle dengesiz zeminlerde ya da yüksekte çalışma gibi riskli durumlarda propriyoseptif sistemin etkinliği, kişinin dengesini kaybetmeden çalışmasını sağlayan temel unsurlardan biridir.

Propriyosepsiyonun Bilimsel Temelleri

Propriyosepsiyon, Latince “proprius” (kendine özgü) ve “percipere” (algılamak) kelimelerinden türetilmiş, vücudun kendi pozisyonunu ve hareketini algılamasını ifade eden bir terimdir.

Bu duyusal sistem, kas iğcikleri (muscle spindles), Golgi tendon organları, eklem reseptörleri ve ciltteki mekanoreseptörler aracılığıyla çalışır (Sherrington, 1906).

Propriyoseptif sinyaller, merkezi sinir sistemi tarafından işlenerek bireyin dengesini korumasına, refleks yanıtlar vermesine ve koordineli hareket etmesine olanak sağlar.

Son yıllarda yapılan araştırmalar, propriyosepsiyonun yalnızca spor performansında değil, iş güvenliği ve günlük yaşam aktivitelerinde de kritik bir rol oynadığını ortaya koymuştur (Riemann & Lephart, 2002).

Özellikle düşme riskine açık ortamlarda çalışan bireylerde propriyoseptif kapasitenin yüksek olması, kazaları önleyici bir faktör olarak değerlendirilmektedir.

Denge Eğitimi ve İş Güvenliği

Denge eğitimi, propriyoseptif duyuların geliştirilmesinde en sık kullanılan yöntemlerden biridir. Denge tahtaları, dengesiz yüzeyler, gözleri kapalı yapılan egzersizler ve tek ayak üzerinde durma gibi yöntemlerle yapılan eğitimler, sinir-kas koordinasyonunu artırmakta ve bireyin dengesini kaybetmeden çeşitli görevleri yerine getirme yeteneğini güçlendirmektedir (Behm & Anderson, 2006).

Yüksekte çalışan bireylerde yapılan çalışmalar, düzenli denge eğitimi alan çalışanların daha az düşme riski taşıdıklarını ve denge becerilerinin önemli ölçüde geliştiğini göstermiştir (Granacher et al., 2011). Bu da ergonomi ve iş güvenliği stratejilerine fiziksel eğitim programlarının entegre edilmesinin önemini ortaya koymaktadır.

Yüksekte Çalışmanın Fizyolojik ve Psikolojik Etkileri

Yüksekte çalışmak yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik bir stres faktörüdür. Yükseklik korkusu (akrofobi), vertigo, dikkat dağınıklığı ve kaslarda istemsiz kasılmalara yol açarak çalışma performansını olumsuz etkileyebilir (Havkins, 2013).

Bu nedenle yüksekte çalışan kişilerin yalnızca fiziksel değil, zihinsel olarak da bu koşullara hazırlanması gerekmektedir.

Araştırmalar, düzenli yapılan denge ve propriyoseptif egzersizlerin hem sinir-kas sistemini hem de bireyin özgüvenini geliştirdiğini, yükseklik korkusuna karşı toleransı artırdığını ve odaklanmayı kolaylaştırdığını göstermektedir (Paillard & Noé, 2006).

Bu yönüyle propriyoseptif egzersizler sadece fizyolojik değil, psikolojik faydalar da sağlamaktadır.

Ergonomik Yaklaşımlar ve Eğitim Programları

Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansları, yüksekte çalışanlar için ergonomik eğitimlerin ve fonksiyonel hareket becerilerinin geliştirilmesini teşvik etmektedir. Özellikle inşaat sektöründe yapılan uygulamalı eğitimler, tehlike algısı, vücut mekaniği kullanımı ve reaksiyon süresi üzerinde olumlu etkiler yaratmıştır (OSHA, 2020).

Literatür, bu tür eğitimlerin yalnızca teorik değil, uygulamalı olması gerektiğini; bireylerin farklı zeminlerde, farklı yüksekliklerde ve çeşitli dikkat dağıtıcı unsurlar eşliğinde çalışmalara katılmasının etkili olduğunu göstermektedir (Goble et al., 2011).

Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
+90 232 265 20 65
[email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Propriosepsiyon https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/proprioception

⭐️⭐️ Proprioseptif antrenmanın spor performansına etkileri: sistematik bir inceleme https://bmcsportsscimedrehabil.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13102-024-00936-z

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde dengeyi iyileştirmek için sensörimotor ve proprioseptif egzersiz programları: meta-analizli sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11017176/

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ Futbolda duruş kontrolüne uzmanlık ve görsel katkının etkisi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0838.2005.00502.x

⭐️⭐️ Spor veya günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteler ile dik duruştaki duruş bozukluğu arasındaki ilişkinin sistematik bir incelemesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23955562/

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği17 Mayıs 2025

16 Mayıs 2025

Pentan Tankı HZ-01: Sızıntı – Flanş / Conta Tehlikesi Olay Ağacı Analizi

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda 45 (Kırk beş) yazıdan oluşan serinin üçüncüsünde Pentan Tankı – (Hazard Identification – Tehlike Tanımlama) Analizi‘ nde yer alan Sızıntı – Flanş / Conta Tehlikesi Olay Ağacı Analizini inceleyebilirsiniz.

Yararlı olması dileklerimle.

Pentan gibi yanıcı ve patlayıcı maddelerin depolandığı tanklarda, güvenliğin sağlanması kritik öneme sahiptir.

Bu güvenliği tehdit edebilecek en önemli faktörlerden biri, tankın yapısal elemanları arasındaki bağlantılarda yaşanan sızıntı riskleridir.

Özellikle flanşlar ve contalar, tankların içindeki sıvıların sızmasını engelleyen ve dolayısıyla çevreye yayılmasını önleyen önemli bileşenlerdir. Lakin bu elemanlarda oluşabilecek hasar veya yetersiz montaj, ciddi sızıntılara ve bu da potansiyel olarak yangın veya patlama gibi tehlikeli durumlara yol açabilir.

Bu olay ağacı analizinde, flanş ve conta tehlikesi ile ilişkili olan potansiyel sızıntı risklerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Montaj hataları, malzeme hataları, aşınma ve yıpranma gibi sebeplerle meydana gelebilecek sızıntıların nasıl gelişebileceğini ve bu tür tehlikelerin nasıl minimize edilebileceğini belirlerken, ilgili bileşenlerin bakım ve denetimini sağlayacak stratejiler geliştirerek, sızıntı risklerinin olumsuz etkilerini en aza indirmeyi hedeflemeliyiz.

🔺HZ-01: Sızıntı – Flanş / Conta Tehlikesi İçin Olay Ağacı (Event Tree) Analizi

Tehlike Başlığı: Flanş veya contadan kaynaklı sızıntı

Başlangıç Olayı (Initiating Event)
→ Flanş bağlantısındaki conta arızası nedeniyle pentan sızıntısı başlar.

🔸 1. Kontrol Noktası: Sızıntı Algılama Sistemi Çalışıyor mu?

Evet:
- Sızıntı algılandığında alarm sistemi devreye girer.
- 🔸 2. Kontrol Noktası: Alarm Sistemi Çalışıyor mu?
  - Evet:
    - Operatör hemen bilgilendirilir.
    - Acil müdahale prosedürleri başlatılır.
    - Sızıntı kapanana kadar aktif izleme ve soğutma işlemi yapılır.
      ✅ Sonuç: Başarıyla kontrol altına alınan durum.
    - Risk Değerlendirmesi: Düşük, yangın riski yok, sızıntı sınırlı kalır.
    - Olası Sonuçlar:
      - Yangın riski oluşmaz.
      - Sızıntı hızla kontrol altına alınır ve çevreye zarar verilmez.
      - Üretim veya operasyon aksamaz.
      - Çalışan güvenliği sağlanır.
  - Hayır:
    - Alarm sistemi devre dışı veya başarısız.
    - Sızıntı fark edilmez veya geç fark edilir.
    - 🔸 3. Kontrol Noktası: Buhar birikimi oluyor mu?
      - Evet:
        
        Buhar birikimi başlar ve ortamda patlayıcı atmosfer oluşur.
      - 🔸 4. Kontrol Noktası: Ateşleme Kaynağı var mı?
        
        Evet:
        
        Ateşleme kaynağı (kıvılcım, sıcak yüzey, vb.)
        
        Patlama ve yangın riski büyük ölçüde artar.
        ❌ Sonuç: Yangın/patlama oluşur.
        
        Risk Değerlendirmesi: Yüksek, büyük bir yangın ve patlama riski vardır.
        
        Olası Sonuçlar:
        
        Yangın: Sızıntıdan kaynaklanan buharın tutuşması ile yangın başlar.
        
        Patlama (BLEVE): Tankın patlaması sonucu şiddetli hasar ve çevre kirliliği.
        
        Çalışan yaralanmaları veya ölümler.
        
        Çevresel kirlenme.
        
        Hayır:
        
        Ateşleme kaynağı yoktur.
        
        Buhar birikimi ancak patlama olmaz.
        
        Risk: Bu durumda, patlayıcı atmosfer oluşmasına rağmen ateşleme kaynağı yoktur.
        
        Kontrol: Eğer havalandırma iyi değilse, ortamda toksik buhar birikimi devam eder.
        ⚠️ Sonuç: Tehlikeli ortam devam eder ama ateşleme kaynağı yoksa patlama olmaz.
        
        Olası Sonuçlar:
        
        Kritik risk: Zamanla buharın yoğunluğu artar.
        
        Çevre kirliliği: Sızıntı devam eder, ancak hemen patlama gerçekleşmez.
        
        Zehirli gaz riski: Çalışanların solunum tehlikesi oluşabilir.

Hayır (Sızıntı Algılama Sistemi Çalışmıyor):
- 🔸 2. Kontrol Noktası: Çalışanlar manuel olarak fark eder mi?
  - Evet:
    - Çalışanlar sızıntıyı fark eder ve prosedürlere başlar.
    - 🔸 3. Kontrol Noktası: Müdahale süresi ne kadar?
      - Kısa (Operatör hemen müdahale eder):
        
        Sızıntı hızla durdurulur ve yangın riski oluşmaz.
        ✅ Sonuç: Kontrollü bir durum sağlanır.
        
        Risk Değerlendirmesi: Düşük. Yangın ve patlama riski yok.
      - Uzun (Müdahale gecikir):
        
        Sızıntı devam eder, çevrede birikim artar.
        
        Havalandırma yetersizse: Buhar birikimi patlayıcı ortam oluşturur.
        
        Ateşleme kaynağı bulunursa: Yangın ve patlama riski artar.
        ⚠️ Sonuç: Yangın ve patlama riski artar, ortamda zehirli buhar birikir.
        
        Risk Değerlendirmesi: Yüksek. Yangın ve patlama riski söz konusu olur.
        
        Olası Sonuçlar:
        
        Büyük patlama riski.
        
        Yangın, zehirli gaz yayılması.
        
        Çalışan yaralanmaları.
  - Hayır:
    - Çalışanlar sızıntıyı fark edemez veya fark ettikten sonra müdahale etmez.
    - 🔸 3. Kontrol Noktası: Tankın yapısal bütünlüğü
      - Zayıf (Korozyon, Delinme, vb.):
        
        Tankın yapısı zayıflar, sızıntı genişler.
        
        Çevreye sızan pentan birikmeye devam eder.
        ⚠️ Sonuç: Buhar birikimi ve çevresel kirlilik devam eder.
      - Sağlam:
        
        Tankın yapısal bütünlüğü korunur, ancak sızıntı devam eder.
        
        Ateşleme kaynağı yoksa, risk düşük olur.
        ✅ Sonuç: Sızıntı kontrol altına alınabilir ancak zaman kaybı olur.
        
        Olası Sonuçlar:
        
        Çevresel kirlenme riski.
        
        Zamanla birikim artışı.

Senaryo Özeti

Senaryo No	Sonuç	Risk Seviyesi
1	Sızıntı erken algılandı, müdahale edildi	Düşük
2	Alarm devre dışı, geç fark edildi	Orta
3	Algılama yok, ancak havalandırma yeterli	Orta
4	Buhar birikti, kıvılcım → patlama	Yüksek
5	Patlayıcı ortam oluştu ama kıvılcım yok	Yüksek
6	Çalışanlar fark etti, müdahale zamanı uzun	Yüksek
7	Yapısal zayıflama, sızıntı devam ediyor	Orta

Bu tür olay ağacı analizleri, sızıntı gibi tehlikelerin doğru bir şekilde değerlendirilmesi ve olası risklerin minimize edilmesi açısından oldukça faydalı olacağı kanısındayım.

Sızıntı riski, özellikle flanşlar ve contalar gibi kritik bağlantı noktalarında meydana geldiğinde, hem güvenlik hem de çevre açısından büyük bir tehdit oluşturabilir.

Pentan gibi uçucu maddelerin depolandığı tanklarda sızıntı, sıvıların çevreye yayılması, toksik gazların havaya salınması ve patlama riski gibi ciddi tehlikelere yol açabilir. Bu nedenle, flanş ve conta sistemlerinin düzenli bakımı ve izlenmesi büyük önem taşımaktadır.

Bu olay ağacı analizi, sızıntı riskinin yönetilmesinde önemli adımlar atılmasını sağlamaktadır.

Contaların ve flanşların doğru malzemelerle üretilmesi, montaj standartlarının yüksek olmasının yanı sıra, periyodik kontrollerin sıklaştırılması, olası sızıntıların önceden tespit edilmesini ve ciddi kazaların önlenmesini sağlayacaktır. Ayrıca, sızıntı tespiti ve müdahale için etkin sistemlerin kurulması, potansiyel tehlikeleri erken aşamalarda ortadan kaldırma şansı sunmaktadır.

Sonuç olarak, sızıntı riski yalnızca ekipman ve malzeme hatalarıyla değil, aynı zamanda operasyonel dikkat ve bakım süreçlerinin etkinliğiyle de ilişkilidir. Flanş ve conta sistemleri için yapılan düzenli denetimler ve iyileştirmeler, sızıntı riskini minimize etmek için kritik öneme sahiptir ve bu olay ağacı analizi, bu tür önlemleri almanın gerekliliğini vurgulamaktadır.

Bu yazının kaynağı olan Pentan Tankı – (Hazard Identification) Analizi aşağıdadır.

Pentan Tankı – (Hazard Identification) Analizi

Tehlike Kodu	Tehlike Başlığı	Olası Nedenler	Etkilenen Alanlar / Sistemler	Olası Sonuçlar	Mevcut / Önerilen Kontroller
HZ-01	Sızıntı – Flanş / Conta	Aşınmış conta, torklama hatası, kimyasal uyumsuzluk	Dolum hattı, tank çıkışı, pompa bağlantıları	Buhar yayılımı, patlayıcı atmosfer oluşumu, yangın, çevresel kirlenme	Kimyasal uyumlu contalar, periyodik sızdırmazlık kontrolü, EX-proof alan izleme
HZ-02	Tank Delinmesi / Korozyon	Tank iç yüzey kaplamasında bozulma, dış darbe, metal yorgunluğu	Tank gövdesi, temel çevresi	Yüksek hacimli döküntü, yangın/patlama riski, çevresel tehlike	Koruyucu kaplama, tank ultrasonik kalınlık ölçümü, koruma bariyeri
HZ-03	Statik Elektrik Boşalması	Topraklama eksikliği, sürtünme etkisi, uygun olmayan boru malzemesi	Dolum hattı, pompa, operatör	Kıvılcım → yangın veya patlama, çalışan yaralanması	Topraklama çubuğu, antistatik hortumlar, dolum öncesi topraklama test cihazı
HZ-04	Tank Aşırı Dolumu	Seviye sensörü arızası, manüel dolum hatası	Tank içi, taşma menholü	Parlayıcı sıvı dışarı taşar, buhar oluşur, yangın riski	İkincil seviye sensörü, taşma alarmı, taşma haznesi (containment bund)
HZ-05	Köpük Sistemi Arızası	Köpük pompası arızası, vana kapalı kalması, manuel hatalar	Yangınla mücadele sistemi	Yangın kontrol edilemez, tank ısınması, BLEVÉ riski	Köpük sistem periyodik test, yedek pompa, acil stop düğmesi
HZ-06	Elektriksel Kıvılcım	EX-proof olmayan ekipman, gevşek bağlantı, kaçak akım	Tank çevresi, dolum alanı	Parlayıcı buhar → tutuşma, yangın	EX-proof elektrik altyapısı, periyodik izolasyon testleri
HZ-07	Buhar Yayılması (Havalandırma Eksikliği)	Tank solunumu, atmosferik dalgalanma, buhar çıkışı	Tank havalandırması, soluma hattı	Patlayıcı atmosfer oluşumu, personel zehirlenmesi	ATEX uyumlu havalandırma sistemi, VOC dedektörü
HZ-08	Operatör Hataları	Eğitim yetersizliği, prosedür eksikliği, dikkatsizlik	Dolum-boşaltım işlemleri, alarm devre dışı bırakılması	Taşma, sızıntı, geç müdahale, acil durum yönetiminde zafiyet	SOP’ler, eğitim, check-list uygulaması, gözetmen kontrolü
HZ-09	Yangın / Harici Kaynaklı	Yakın tesislerdeki yangın, kaynak kıvılcımı, araç motorları	Tank dışı, tesis geneli	Tank ısınması, basınç artışı, patlama (BLEVÉ) riski	30 m yangın güvenlik mesafesi, yangın sensörleri, otomatik yangın kapısı
HZ-10	Yanlış Kimyasal Dolumu	Kimliklendirme eksikliği, operatör hatası	Tank içi kimyasal uyumu	Reaktif madde karışımı, toksik gaz çıkışı, basınç artışı	Etiketleme, kodlama, kimyasal tanımlama SOP, RFID okuma sistemi
HZ-11	PSV (Basınç Tahliye Valfi) Arızası	Valf tıkanması, bakım eksikliği, yanlış kalibrasyon	Tank üst kısmı, solunum hattı	Tank içi aşırı basınç → tank deformasyonu/patlama	Periyodik PSV testi, tahliye borusu yönlendirmesi
HZ-12	Gaz Dedektör Arızası	Kalibrasyon gecikmesi, sensör yaşlanması, fiziksel hasar	Gaz izleme sistemi	Tehlikeli atmosfer fark edilmez, patlama/yangın riski artar	Gaz dedektörü kalibrasyon protokolü, çift dedektör kurulumu
HZ-13	Sızan Kimyasalın Giderilememesi	Yetersiz absorban, ekipmanın gecikmeli kullanımı, yanlış müdahale	Sızıntı alanı, yer altı suyu	Kimyasalın yayılması, çevre kirliliği, yeraltı suyunun kontaminasyonu	Absorban istasyonu, eğitimli ekip, sızıntı toplama küvetleri
HZ-14	Aydınlatma Eksikliği / Gece Operasyonu	Yetersiz ışık, karanlıkta yapılan manuel dolumlar	Tüm saha	Gözle kaçırılan taşmalar, güvenlik riski, müdahale gecikmesi	Patlamaya dayanıklı LED projektörler, gece vardiyası eğitimi
HZ-15	Acil Tahliye Gecikmesi	Kaçış yollarının kapalı olması, tatbikat eksikliği	Tüm çalışanlar	Yangın/patlama sırasında personelin mahsur kalması	Acil kaçış yönlendirmeleri, yılda 2 defa tatbikat

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Değerli İş Güvenliği Camiası üyesi,

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda ulaşılabilir makale ve teknik yazı sayısı maalesef yeterli değil. O sebeple bu yazıda eksiklerim olabilir.

Bilgi ve tecrübelerinizi paylaşmanız, vereceğiniz katkılar ile iş güvenliği camiasının daima yararlanacağı büyük ve ayrıntılı bir veri bankası haline getirebiliriz.

Dr. Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Pentane dış depolama tankının yangın etkisine ilişkin bir çalışma https://koreascience.kr/article/JAKO202430540257020.page

⭐️⭐️ Depolama tankı kazalarına ilişkin bir çalışma https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950423005000641?via%3Dihub

⭐️⭐️ IOC terminalindeki büyük yakıt depolama tankının yangın tehlikesi ve risk analizi https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/09544089231207419

⭐️⭐️ Propan depolama tanklarının dinamik risk değerlendirmesi için tahmini bir kaza modelinin geliştirilmesi https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0957582021000896

⭐️⭐️ Pentan https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Pentane

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği16 Mayıs 2025

16 Mayıs 2025

Yüksekte Çalışanlar İçin Dinamik Denge Eğitimi

Yüksekte çalışanlar için dinamik denge çalışmaları, sabit bir pozisyonda durmaktan daha zordur çünkü bu tür çalışmalar, hareket ederken dengeyi koruma yeteneğini geliştirmeyi amaçlar.

Yüksekte çalışma, hem denge hem de hız gerektirdiğinden, dinamik denge egzersizleri çalışanların hareket halinde güvenliğini artırır ve potansiyel tehlikelere karşı daha hızlı bir tepki verme yeteneği kazandırır.

Yüksekte çalışanlar için dinamik dengeyi geliştiren etkili egzersizlerden bazıları;

1. Yavaş Adımlarla Yürüyüş (Slow Walking)

Dinamik dengeyi artıran en basit egzersizlerden biri yavaş yürüyüş yapmaktır. Bu egzersiz, vücudun hareket sırasında dengeyi kontrol etme becerisini geliştirir.

Nasıl Yapılır
- Düz bir zemin veya hafif eğimli bir yüzey üzerinde yavaşça yürüyün.
- Her adımı kontrollü bir şekilde atın ve ayaklarınızın doğru sıralamayla ilerlediğinden emin olun.
- Yavaş yürürken vücudunuzun dik olmasına ve ağırlığınızı her iki bacağınız arasında eşit olarak dağıtmaya özen gösterin.
Zorluk Seviyesi Artırma
- Yürüyüş sırasında, başınızı farklı bir yönde çevirerek veya gözlerinizi kapatarak dengeyi zorlaştırabilirsiniz.
- Zemin üzerinde dengesiz yüzeyler kullanarak (örneğin, denge tahtası veya BOSU topu gibi) yürümeyi deneyebilirsiniz.

2. Denge Tahtası Üzerinde Adımlama (Balance Board Step)

Denge tahtası, dinamik dengeyi geliştirmek için etkili bir araçtır. Bu egzersiz, vücut dengeleme yeteneğini hareket halindeyken geliştirir.

Nasıl Yapılır
- Denge tahtasının üzerine çıksanız, bir bacağınızı hafifçe yukarı kaldırın.
- Diğer bacağınızla kontrollü bir şekilde adım atarak tahtada hareket etmeye çalışın.
- Yavaşça adım atarak ve vücudunuzu dengeleyerek tahtada ilerlemeye odaklanın.
Zorluk Seviyesi Artırma
- Gözlerinizi kapatarak veya başınızı farklı yönlere hareket ettirerek dengeyi zorlaştırabilirsiniz.
- Adımları daha hızlı atarak veya denge tahtasında yön değiştirerek zorluk seviyesini artırabilirsiniz.

3. Yavaş Koşu (Slow Running)

Yüksekte çalışırken, hızlı bir şekilde yer değiştirmek gerekebilir. Dinamik dengeyi artırmak için yavaş koşu yapmak, hareket esnasında dengeyi sağlama konusunda faydalıdır.

Nasıl Yapılır
- Yavaş bir tempoyla koşun ve her adımda vücudunuzun dengeyi korumasına odaklanın.
- Koşarken vücudunuzu dik tutmaya özen gösterin.
- Bacaklarınızın hareket sırasında sırasıyla düzgün bir şekilde yer değiştirdiğinden emin olun.
Zorluk Seviyesi Artırma
- Koşu sırasında yön değiştirme hareketleri yaparak daha fazla denge gerektiren koşullar oluşturabilirsiniz.
- Hızınızı artırarak dengeyi zorlaştırabilirsiniz.

4. Karmaşık Adım Çalışmaları (Complex Step Patterns)

Dinamik dengeyi geliştirmek için karmaşık adım desenleri uygulamak, yön değiştirme, hızlanma ve yavaşlama gibi bir dizi hareketi içerir.

Nasıl Yapılır
- Düz bir zemin üzerinde, belirli bir rotada hareket etmeye başlayın.
- Örneğin, ileri, geri, sağa ve sola adımlar atarak belirli bir desen oluşturun.
- Bu desenleri hızla değiştirerek, her adımda dengeyi sağlamaya çalışın.
Zorluk Seviyesi Artırma
- Dönme veya keskin dönüşler ekleyerek bu egzersizleri zorlaştırabilirsiniz.
- Ayrıca, ayakları yüksek tutarak veya zemin üzerinde engeller yerleştirerek bu egzersizi daha karmaşık hale getirebilirsiniz.

5. Çift Yönlü Yürüyüş (Lateral Walking)

Yalnızca düz bir hatta yürümek yerine, yan adımlar atarak hareket etmek dengeyi ve koordinasyonu geliştirir. Bu egzersiz, yan hareket sırasında vücudun stabilitesini sağlamaya odaklanır.

Nasıl Yapılır
- Ayaklarınızı omuz hizasında açarak, yan adımlar atmaya başlayın.
- Bir bacağınızı kaldırarak, vücudunuzun dengeyi kaybetmeden bu adımları kontrollü bir şekilde atmaya özen gösterin.
Zorluk Seviyesi Artırma
- Hızınızı artırarak ve daha uzun mesafeler kat ederek zorluk seviyesini artırabilirsiniz.
- Her adımda bacaklarınızı daha yükseğe kaldırarak dengeyi zorlaştırabilirsiniz.

6. Yük Taşıma ve Yürüyüş (Carrying and Walking)

Yük taşırken yürüyüş yapmak, dinamik dengeyi geliştiren başka bir faydalı egzersizdir. Bu, yüksekte çalışanların taşıma ve hareket etme sırasında dengede kalmalarına yardımcı olur.

Nasıl Yapılır
- Hafif bir yük (örneğin, bir kutu veya ağırlık) taşıyarak yürümeye başlayın.
- Yükü taşırken her adımda dengede kalmaya odaklanın.
- Yavaş ve kontrollü bir şekilde yürüyerek adımlarınızı dengeleyin.
Zorluk Seviyesi Artırma
- Yükü taşıma şeklinizi değiştirebilir (tek el yerine iki el ile taşıma, yükü başınızın üstüne koyma gibi) veya yükü artırarak egzersizi zorlaştırabilirsiniz.
- Ayrıca, hareket sırasında yön değiştirme veya hızlanma da dengeyi zorlaştıracaktır.

7. Çift Bacakla Hızlı İniş ve Yükseklik Değişimi (Jumping and Landing)

Bu egzersiz, dinamik dengeyi artırmak için sıçramalar ve inişler içerir. Yüksek alanlarda çalışan bir kişi için bu tür egzersizler, zeminle olan etkileşimde dengeyi sağlama konusunda faydalıdır.

Nasıl Yapılır
- Hafifçe zıplayarak, her iki bacağınızla yere kontrollü bir şekilde inin.
- Zıplarken vücudunuzu dengelemek için sıçramayı ve inişi doğru bir şekilde yapmaya özen gösterin.
- Her sıçramada, yere iniş sırasında ayak bileklerinizi ve dizlerinizi hafifçe bükerek dengeyi sağlamaya çalışın.
Zorluk Seviyesi Artırma
- Yüksekliğinizi artırarak veya zıplama mesafesini değiştirerek egzersizi zorlaştırabilirsiniz.
- Çift bacakla sıçramanın yerine tek bacakla sıçramayı deneyebilirsiniz.

8. Merdiven Çıkma ve İniş (Stair Climbing)

Merdivenler, dinamik dengeyi test etmek için mükemmel bir ortam sunar. Bu egzersiz, bacak kaslarını güçlendirirken aynı zamanda dengeyi koruma becerisini de artırır.

Nasıl Yapılır
- Merdivenlere çıkarak her adımda düzgün bir şekilde dengeyi sağlayın.
- Çıkarken dikkatli adımlar atın ve inişte dengeyi kaybetmemeye özen gösterin.
Zorluk Seviyesi Artırma
- Merdivenleri daha hızlı tırmanarak veya farklı yüksekliklerde merdivenler kullanarak egzersizi zorlaştırabilirsiniz.
- Merdiven çıkarak inerken zıplama veya dönüşler ekleyebilirsiniz.

9. Çapraz Yürüyüş (Cross-body Walking)

Bu egzersiz, vücudun koordinasyonunu ve dengeyi geliştirir. Yüksek yerlerde çapraz hareket etmek, dengeyi sağlamak için gereklidir.

Nasıl Yapılır
- Yavaşça bir adım atın, ancak her adımda karşı elinizi ve karşı bacağınızı çapraz bir şekilde ileriye doğru atmaya çalışın.
- Bu egzersizi her iki bacakla da tekrarlayın.
Zorluk Seviyesi Artırma
- Hızı artırarak veya yön değiştirerek egzersizi zorlaştırabilirsiniz.
- Çapraz adımlarda dengede kalmaya çalışarak, ellerinizi serbest bırakabilirsiniz.

Yüksekte çalışanlar için dinamik denge egzersizleri, dengeyi geliştirirken aynı zamanda çevresel faktörlere karşı daha hızlı tepki verme yeteneğini artırır.

Bu tür egzersizler, güvenli tırmanma, taşıma, merdiven çıkma ve iniş gibi yüksek alanlardaki hareketleri daha güvenli hale getirir. Ayrıca, bu egzersizler çalışanların hem fiziksel hem de psikolojik olarak yükseklik korkusunu yenmelerine yardımcı olabilir, böylece çalışma alanında daha rahat ve güvenli bir ortam yaratılabilir.

Yüksekte Çalışanlar İçin Dinamik Denge Eğitimi Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanıza özel İnşaat Sektöründe – Yüksekte Çalışanlara Denge – Propriyoseptif Egzersizler Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
+90 232 265 20 65
[email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Yaşlı bireylerde kare adım egzersiz eğitiminin denge üzerinde etkisi https://acikerisim.gelisim.edu.tr/xmlui/handle/11363/4628

⭐️⭐️ Denge Eğitiminde Çift Görev Odaklı Stroboskopik Görsel Eğitim https://dergipark.org.tr/en/pub/bshealthscience/issue/89900/1553439

⭐️⭐️ Denge Yetisi ve Sportif Performans İlişkisi https://dergipark.org.tr/en/pub/intjces/issue/81126/1377402

⭐️⭐️ Elit Erkek Futbol, Basketbol ve Hentbol Oyuncularının Denge ve Fonksiyonellik Performanslarının Karşılaştırılması: Kesitsel Bir Çalışma https://dergipark.org.tr/en/pub/cbubesbd/article/1195278

⭐️⭐️ Berg Denge Ölçeğinin İnme Rehabilitasyonunda Faydası: Sistematik Bir İnceleme https://academic.oup.com/ptj/article-abstract/88/5/559/2742392?redirectedFrom=fulltext

⭐️⭐️ Denge yeteneği, eğitim ve spor yaralanması riski arasındaki ilişki https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17503879/

⭐️⭐️ Denge eğitimi egzersizlerini içeren yaralanma önleme programları, futbolcular arasında ayak bileği yaralanma oranlarını azaltır: sistematik bir inceleme https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1836955322000509

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Daha Fazla

Genel, Haberler&Duyurular, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni16 Mayıs 2025