Güvenliği sadece fiziksel bariyerler değil, “akıllı sistemler” de sağlar.

Makine korumaları yalnızca çelik levhalarla sınırlı değildir. Endüstri 4.0 çağıyla birlikte, makine güvenliği sadece mühendislik değil, akıllı sistem tasarımı meselesi haline geldi. Işık perdeleri, lazer tarayıcılar, güvenlik PLC’leri… Bunların hepsi yalnızca “durdurmak” için değil, güvenli başlatmak, sınırlamak ve izlemek için de vardır.

Sahada gözden kaçabilen ama bir o kadar kritik olan koruyucu cihazların kontrol sistemleriyle entegrasyonunu, iş güvenliği uzmanları için “elektronik zırh” olarak burada devreye giriyor.

🛡️ 🛡️ 🛡️

Koruyucuların Beyni – Güvenlik Kontrol Sistemleri

Bir makinede muhafaza varsa ama açıldığında makine çalışmaya devam ediyorsa, bu bir güvenlik değil, göstermelik bir demir parçasıdır. Gerçek koruma, sistemin bu korumayı “anlayabilmesidir.”

İşte burada devreye kontrol sistemleri girer.

✅ Güvenlik PLC’leri ve Röleler
• Girişten çıkan her komutu kontrol eder.
• Operatör tehlike bölgesine girdiğinde anında müdahale eder.
• Donanım ve yazılım olarak hata toleranslı tasarlanır.

🧠 Akıllı mantıklar devrede

  • Muhafaza açıksa → Makine çalışmaz.
  • Tehlike bölgesi boşsa → Çalıştırma komutu geçerlidir.
  • Muhafaza kapansa bile → Makine kendiliğinden başlamaz, manuel onay gerekir.
🚨 🚨 🚨
Fonksiyonel Güvenlik Nedir?

Kontrol sistemlerinin herhangi bir parçası bozulursa ve bu bozulma bir iş kazasına neden olabilecekse, bu sistemin güvenliği “fonksiyonel güvenlik” kapsamında değerlendirilir.

Fonksiyonel güvenlik şunları sağlar:

  • İstenmeyen durumların makineyi durdurması
  • Tehlikeli bir olaydan önce önlem alınması
  • Hatalı çalışmalarda “durdurma sinyali” üretmesi

Bu sistemin hataya dayanıklı olması gerekir. Yani hata olursa:

  • Ya sistemi kapatmalı,
  • Ya da operatörü uyarmalıdır.

ISO 13849 ve EN 62061: Sadece standart değil, bir güvenlik aklıdır

Bu iki standart, güvenlik kontrol sistemlerinin performans düzeylerini (PL) ve güvenlik dayanım düzeylerini (SIL) belirler. Bu seviyeler, sistemin hatalara ne kadar dayanıklı olduğunu gösterir.

🧮 Örnek:
Bir pres makinesinde, operatör eli tehlikeli bölgeye girerse makinenin 0.2 saniye içinde durması gerekiyorsa, bu bir yüksek SIL düzeyinde kontrol sistemi gerektirir.

Sadece “durdurmak” yetmez, tekrar başlatmak da güvenli olmalı

Koruyucu cihazlar:

  • Makineye yanlış zamanda yeniden başlamamasını sağlamalıdır.
  • Durdurma sinyali kesildiğinde makine otomatik başlamamalı, operatör onayı gerekmelidir.
  • Tüm bu akış, teknik dokümantasyonla kanıtlanabilir olmalıdır.
🧠 🧠 🧠
Sorumluların Dikkatine

Koruyucu cihazın varlığı değil, doğru çalıştığının test edilmiş olması önemlidir. Işık perdesi düzgün mü yerleştirilmiş? Devreye giriyor mu? Kontrol sistemi bunu algılıyor mu? Bu soruların cevabı her zaman “evet” olmalı.

Sahada gördüğünüz her makinede güvenlik cihazı varsa, ona dokunmadan önce sistemin test butonuyla çalışıp çalışmadığını gözlemleyin. En iyi kontrol sistemi, düzenli test edilen sistemdir.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️