İş sağlığı ve güvenliği uygulamaları, sadece kişisel koruyucu donanımlar (KKD) ile sınırlı de değildir. Çalışanın iş ortamında giydiği iç çamaşırından, günlük elbisesine kadar her detay, fark edilmeyen ancak kritik öneme sahip risk faktörleri yaratabilir.
KKD haricindeki giysi seçimlerinin çalışma süreçlerine ve iş kazalarına olan etkisini teknik, fizyolojik ve ergonomik açılardan birlikte değerlendirelim.
Giysilerin seçimi, vücut sıcaklığının korunması, terin dışarı atılması, statik elektrik birikiminin önlenmesi, hareket kabiliyetinin sınırlanmaması ve yangın, kesik ya da kimyasal gibi maruziyetlere karşı koruma sağlaması gibi işlevsel roller üstlenir. Bu fonksiyonlar yeterince karşılanmadığında çalışan hem fiziksel yorgunluk hem de ani kazalarla karşı karşıya kalabilir.
İç Çamaşırı Seçiminin Çalışanın Fizyolojisine Etkileri
Termal Konfor ve Terletme
İç çamaşırının yapıldığı kumaş türü (pamuk, polyester, bambu vb.), terin vücuttan uzaklaştırılmasını etkiler. Sentetik kumaşlar teri emmek yerine vücut yüzeyinde tutar, bu da cilt irritasyonlarına, mantar enfeksiyonlarına ve termal rahatsızlığa neden olur. Termal rahatsızlık ise çalışma performansını düşürür.
Kas Destek ve Dolaşım Etkisi
Bazı ısıya duyarlı sıkı giysiler, kan dolaşımını engelleyerek yorgunluk hissini artırabilir. Sıkı çamaşırlar ayrıca böbrek bölgesinde ısı birikimine neden olur, bu da böbrek sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Cinsel ve Hormonal Sağlık Etkileri
Özellikle sıkı ve sentetik iç çamaşırları testislerde sıcaklık artışına ve sperm kalitesinde azalma gibi uzun vadeli etkiler yaratabilir. Kadınlarda hava almayan giysiler vajinal flora dengesini bozarak mantar enfeksiyonlarına yol açabilir.
Günlük Elbiselerin İş Kazalarına Etkisi
Gevşek, Bol ve Uzun Giysiler
Makineyle çalışılan alanlarda gevşek kol, paça veya kemer bölgesi, hareketli parçalara takılarak uzuv kopması, ezilme ve çekilme gibi ciddi kazalara neden olabilir.
Cep, Aksesuar ve Metal Detaylar
Fazla cepli, metal fermuarlı veya süs eklentili giysiler, kaynak, elektrik veya kimyasal ortamlarda ark oluşumuna, ısı iletimine veya ark atlamasına neden olabilir.
Yanıcı Kumaşlar
Pamuk gibi doğal kumaşlar yumuşak ve rahat olsa da açık alevle temas ettiğinde hızlı yayılabilir. Alev geciktirici işlem görmüş kumaşlar tercih edilmelidir.
Renk ve Görünürlük
Yetersiz aydınlatmalı ortamlarda koyu renk giysiler çalışanın fark edilmesini zorlaştırır. Bu da forklift, vinç gibi hareketli ekipmanlar tarafından görülmeyerek ezilme kazalarının artmasına neden olabilir.
Giysinin Ergonomik Etkileri
Hareket Kabiliyeti
Vücudu sıkan, elastikiyetsiz ya da esnemez kumaşların kullanımı çalışanın eğilme, uzanma ve yük kaldırma hareketlerini zorlaştırır. Bu da bel fıtığı, kas yırtığı gibi meslek hastalıklarının gelişimine zemin hazırlar.
Psikososyal Etki
Giysinin vücuda oturmaması, ter kokusu oluşturması ya da çekici olmaması gibi sosyal etkenler, çalışanın özgüvenini etkileyerek iş performansını düşürebilir.
Statik Elektrik ve Giysi Materyali
Sentetik kumaşlar statik elektrik oluşturarak toz, kimyasal zerrecik ya da yanıcı gaz ortamlarında çalışanlar için çok tehlikeli hale gelir. Özellikle solvent buharlarının bulunduğu ortamlarda bu durum patlama riski yaratabilir.
Sektörel Örnekler
Gıda İşleme Tesisleri
İç çamaşırının toz oluşturan veya tüylü yapıda olması, ürün kontaminasyonu riski taşır. Aşırı sıcak ortamda teri tutan kumaşlar gıda hijyenine zarar verir.
Kimya Sektörü
Kimyasallarla temas eden yüzeylerin üstüne sızdırmaz üst giyim olsa dahi, iç giysiler yanıcı, emici ya da tutucu ise içten maruziyet yaratabilir. Hızlı müdahale gerektiren durumlarda giysinin çıkmasını zorlaştıran modeller hayati risk taşır.
Elektrik-Elektronik Üretim
Statik elektrik birikimini önleyici giysiler tercih edilmelidir. Sentetik, metal parçalı ya da dokuma şeklinde işlem görmüş kumaşlar riskli olabilir.
Çözüm ve Standartlar
- İç çamaşırında pamuk-bambu karışım nefes alabilir, antibakteriyel kumaşlar tercih edilmelidir.
- Giysi dikişleri ve yapısı hareket kısıtlamayacak şekilde ergonomik tasarlanmalıdır.
- Cepsiz, fermuarsız, yansıtıcısız, süs içermeyen sınırlı giyim sektörel farklılıklara uygun şekilde standartlaştırılmalıdır.
- EN ISO 13688 ve sektöre özgü giysi standartları dikkate alınmalıdır.
İş kazalarının önlenmesinde KKD kadar çalışanın giydiği KKD-dışı giysiler de kritik rol oynar. Vücut sıcaklığını, hareket serbestisini, cilt sağlığını ve maruziyet risklerini doğrudan etkileyen bu faktörler, iş yeri risk analizlerine mutlaka dahil edilmelidir. Giyimin bir tercihten öte, sistemli bir çalışma parçası olduğu unutulmamalıdır.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü