Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda 45 (Kırk Beş) yazıdan oluşan serinin kırk üçüncüsü Pentan Dolum Hattında Sızıntı ve Tahliye Tatbikatı Senaryosunu inceleyebilirsiniz.

Pentan gibi son derece yanıcı ve uçucu bir kimyasalın dolumu sırasında yaşanabilecek olası sızıntılara karşı personelin acil müdahale, tahliye ve izolasyon kabiliyetlerini artırmak.
Tatbikat sayesinde:

  • Sızıntı tespit prosedürlerinin etkinliği,
  • Alan tahliyesi hız ve doğruluğu,
  • İlk müdahale ekiplerinin koordinasyonu,
  • İletişim ve alarm sistemlerinin işlevselliği,
  • Kişisel koruyucu donanım (KKD) kullanım becerileri,
    test edilmiş olacak.

Tatbikatın Kapsamı

Tatbikat, dolum alanı, dolum hattı, kontrol odası, toplanma alanı ve giriş-çıkış yolları gibi birimleri kapsayacak.
Tatbikat sürecinde gerçek sızıntı olmayacak; olay yapay bir sızıntı düzeneğiyle simüle edilecek.

Tatbikat Senaryosu

Varsayılan Durum
  • Tank dolum işlemi devam ederken, dolum hortumu bağlantı flanşından hafif bir pentan sızıntısı meydana gelir.
  • Operatör, dolum alanında anormal koku ve hafif nem fark eder.
  • Hızlıca alarm verir ve prosedürler devreye alınır.
  • Alan tahliye edilir, sızıntı izolasyonu yapılır.

Hedefler
  • Dolum operatörlerinin sızıntı algılama reflekslerini ölçmek.
  • Alanın güvenli şekilde tahliyesini gerçekleştirmek.
  • Müdahale ekibinin olay yerine güvenli şekilde intikalini ve izolasyonu sağlamak.
  • Alarm, anons ve iletişim sistemlerinin işlerliğini test etmek.
  • Acil durum prosedürlerine uyum seviyesini değerlendirmek.

Katılımcılar

RolSorumluluk
Dolum OperatörleriSızıntıyı tespit etmek ve alarmı tetiklemek
Acil Durum Müdahale EkibiSızıntıya müdahale ve izolasyonu sağlamak
Güvenlik GörevlileriAlan tahliyesi ve giriş çıkış kontrolü
İlk Yardım EkibiOlası yaralanmalara müdahale
Alan SorumlularıToplanma ve sayım işlemleri
İletişim Koordinatörüİç ve dış iletişimi sağlamak
Gözlemciler (Tatbikat İzleyicileri)Performans ölçmek ve kayıt tutmak

Ön Hazırlıklar

  • Tatbikat öncesinde tüm katılımcılara görev ataması ve kısa eğitim verilir.
  • Sahte sızıntı aparatı dolum hortumuna kurulur (kontrollü şekilde simülasyon yapılacak).
  • Alarm sistemlerinin çalıştığı test edilir.
  • Tahliye rotaları ve toplanma alanı güncellenir, tabelalar kontrol edilir.
  • Koruyucu donanımlar (KKD – Solunum maskesi, eldiven, gözlük vs.) hazır hale getirilir.
  • İlk yardım setleri ve yangın söndürme cihazları gözden geçirilir.

Tatbikat Akış Planı

Başlangıç
  • Tatbikat komutanı megafon veya telsiz anonsu ile “Tatbikat başlatılıyor” komutu verir.
  • Tüm alan personeline tatbikatın gerçek tehlike olmadığı anons edilir.

Olay Tespiti
  • Dolum operatörü dolum sırasında bağlantı noktasında “sızıntı” olduğunu fark eder.
  • Sızıntıyı gördüğünde:
    • Hemen dolum işlemini durdurur.
    • Acil durum alarmını devreye sokar (buton veya telsiz kodu ile).
    • En yakın amire bilgi verir.

Alarm ve Anons
  • Alarm sistemi devreye girer (sesli ve ışıklı uyarılar başlar).
  • Anons sistemi üzerinden, ilgili kodla tüm personele tahliye emri verilir: “Dikkat! Pentan Dolum Alanında Acil Durum. Lütfen en yakın çıkış yolundan toplanma alanına tahliye olunuz!”

Tahliye
  • Tüm personel, panik yapmadan en kısa kaçış rotalarını kullanarak toplanma alanına hareket eder.
  • Her çıkış noktasında güvenlik görevlileri yönlendirme yapar.
  • Engelli veya yardıma ihtiyacı olan personel için destek timi hazır bekler.

Saha İzolasyonu ve İlk Müdahale
  • Acil durum müdahale ekibi olay yerine koruyucu ekipmanla intikal eder.
  • Sızıntı kaynağına yaklaşmadan önce:
    • Rüzgar yönü kontrol edilir.
    • Alanın elektriksel enerjisi kesilir (yangın tehlikesi için).
  • İlk müdahale ekibi:
    • Sızıntı noktası çevresine bariyerler kurar.
    • Absorban malzemeler kullanarak sıvı yayılmasını önler.
    • Olası yangın riskine karşı köpüklü yangın söndürme cihazları hazırda bekletilir.

Toplanma Alanı Yönetimi
  • Alan sorumluları toplanma alanında personel yoklaması yapar.
  • Eksik personel varsa, acil müdahale ekibine haber verilir.
  • Herkesin KKD’yi doğru kullanıp kullanmadığı gözlemlenir.

Tatbikat Sonlandırılması
  • Tatbikat komutanı sahayı kontrol ettikten sonra megafon/telsiz aracılığıyla tatbikatın bittiğini anons eder.
  • Tüm personel normal faaliyet alanına yönlendirilir.

Değerlendirme

Tatbikat sonrası, katılımcılardan ve gözlemcilerden geri bildirim toplanır. Değerlendirilecek ana başlıklar:

Değerlendirme KriteriÖlçüm Hedefi
Sızıntı tespit süresi< 30 saniye
Alarm tetikleme süresi< 1 dakika
Tahliye süresi< 3 dakika
KKD doğru kullanımı%100
İzolasyon tamamlama süresi< 5 dakika
İletişim ve koordinasyon başarısı%95 ve üzeri

Tespit edilen eksiklikler için ilave eğitimler veya prosedür güncellemeleri planlanır.

Riskler ve Önlemler

Tatbikat sırasında gerçek yaralanma veya paniğin önüne geçmek için:

  • Her noktada ilk yardım ekipleri hazır bekler.
  • Yangın riski için gerçek söndürücüler bulundurulur.
  • Elektrik hatları gerekli alanlarda devre dışı bırakılır.
  • Solunum riski olan alanlarda gerçek gaz ölçümleri yapılır.

Tatbikat Sonrası Raporlama

Tatbikatı takiben 3 iş günü içinde kapsamlı bir “Tatbikat Değerlendirme Raporu” hazırlanmalıdır.

  • Değerlendirme bağımsız gözlemciler tarafından yapılmalıdır.
  • Puanlar net ve gerekçeli olmalıdır.
  • Gözlemler açıklamalı ve geliştirici nitelikte yazılmalıdır.
  • Her bir aşama için ayrı fotoğraf/video kaydı yapılması önerilir.

Raporda İçeriğinde olması gerekenler;

  • Gerçekleşenler ve hedefler arasındaki farklar,
  • Eksik kalan uygulamalar,
  • İyileştirme önerileri,
  • Bir sonraki tatbikat için aksiyon planı.

Sonuç

Bu tatbikat, pentan gibi kritik kimyasallarla çalışan bir tesiste yaşamsal öneme sahiptir.
Tatbikatın gerçekçi yapılması, personelin bilinç ve refleks düzeyinin yükseltilmesini sağlar.
Her başarılı tatbikat, olası bir gerçek acil durumda hayat kurtarır.

Pentan Dolum Hattı Sızıntı ve Tahliye Tatbikatı – Değerlendirme Formu

BaşlıkBilgi
Tatbikat AdıPentan Dolum Hattı Sızıntı ve Tahliye Tatbikatı
Tatbikat Tarihi…/…/202….
Tatbikat Yeri…………………………… ……..Firması
Dolum Alanı / Pentan Depolama Tesisi
Tatbikat Yöneticisi / İSG Koordinatörü[Ad Soyad]
Gözlemciler[Ad Soyad – Unvan]
Tatbikata Katılan BirimlerOperatörler, Acil Durum Müdahale Ekibi, Güvenlik, İlk Yardım, İletişim
Tatbikata Katılan Personel Sayısı…….
Tatbikat Başlangıç Saati…:…
Tatbikat Bitiş Saati…:…

Tatbikat Puanlı Değerlendirme Cetveli

Değerlendirme BaşlığıKriterlerPuan AralığıAçıklamalar
Tatbikat planlaması ve hazırlıklarının yeterliliğiTatbikat planlaması ve hazırlıklarının yeterliliği
Tatbikat başlangıcında yapılan bilgilendirme kalitesiAçıklık, tehlike vurguları, prosedürler
Sızıntı TespitiSızıntı 30 saniye içinde doğru tespit edildi0–10 puan0 = Hiç tespit edilmedi, 10 = Anında tespit
Alarm verme hızı ve doğruluğuAlarmın hızlı ve doğru verilmesi0–10 puan0 = Alarm verilmedi, 10 = Anında alarm
İlk müdahalede ekipman seçimi doğruluğu
İlk müdahale süresi (reaksiyon hızı)
Tahliye BaşlangıcıAlarm sonrası hızlı tahliye başlangıcı0–10 puanİlk tespitten ve Alarmdan ne kadar süre sonra tahliye başladı
Alan tahliyesinin organizasyonuGüvenli alanlara tahliye düzeni
Tahliye SüresiTüm personelin 3 dakika içinde toplanma alanında olması0–10 puan
Güvenli alanlara tahliye hızı
Toplanma alanına erişim ve yoklama doğruluğuTüm personelin toplanması ve eksiksiz yoklama
Alan güvenliğinin sağlanmasıGirişlerin kapatılması, izolasyon, çevre emniyeti
Toplanma Alanı Yönetimi
KKD (Kişisel Koruyucu Donanım) KullanımıDoğru ve eksiksiz KKD kullanımı0–10 puan0 = Eksik/kötü kullanım, 10 = Eksiksiz ve doğru
Acil Müdahale Ekibi İntikaliMüdahale ekibinin hızlı gelmesi0–10 puan0 = Müdahale yok/geç, 10 = Anında intikal
Sızıntının İzolasyonuna Başlama SüresiSızıntının 5 dakika içinde kontrol altına alınması0–10 puan0 = Başarısız, 10 = Hızlı ve güvenli izolasyon
Sızıntı İzolasyon tekniklerinin uygunluğu
Sızıntının kontrol altına alınma süresi
Sızıntı Alanının Kontrol Altına Alınması
İlk Yardım MüdahalesiOlası yaralanmalara doğru ilk yardım müdahalesi0–10 puan0 = Hatalı/eksik müdahale, 10 = Hızlı ve doğru müdahale
Ekip içi iletişimin etkinliğiEkip içi ve dışı iletişim kalitesi0–10 puanSızıntı anında net ve anlaşılır iletişim
Müdahale birimleri arasındaki koordinasyonYangın, güvenlik, sağlık ekiplerinin uyumu
Komuta ve kontrol yapısının işlerliğiYetkilendirme ve liderlik uygunluğu
Tatbikat sonrası değerlendirme toplantısının etkinliğiPersonel sayımı ve güvenliğin sağlanması0–10 puan0 = Eksik sayım/karmaşa, 10 = Tam ve düzenli sayım
Tatbikatın gerçekçiliği

Ayrıntılı Puanlama Tanımları (Her Kriter İçin Geçerli)

PuanAyrıntılı Açıklama
10Eylem anında ve mükemmel şekilde gerçekleştirildi. Hız, doğruluk, ekip uyumu ve prosedürlere tam uygunluk sağlandı. Hata yok.
9Çok küçük ve önemsiz bir gecikme ya da hata oldu, ancak genel süreç çok başarılı şekilde yürütüldü. İyileştirme gerektirmez.
8Küçük bir hata veya gecikme yaşandı (örneğin birkaç saniye içinde düzeltildi), genel başarı yüksek. İyileştirme önerilir.
7Birkaç küçük hata veya kısa gecikmeler görüldü. Müdahale veya tahliye sorunsuz tamamlandı ancak hız/koordinasyon iyileştirilebilir.
6Belirgin bir gecikme veya birkaç orta seviyede hata oluştu. İşlemler tamamlandı ancak süreç akıcı değildi. Eğitim ihtiyacı var.
5Orta düzeyde aksama yaşandı. Gecikme/hata birimi olumsuz etkiledi. Süreç tamamlandı fakat ciddi iyileştirme gerekiyor.
4Kritik hatalar yapıldı. Gecikmeler ciddi boyutta. Prosedüre uyulmadı. Müdahale başarısızlığa yakın. Tatbikatın yeniden yapılması gerekli.
3Çok ciddi hatalar yapıldı. Müdahale/tahliye işleyişi başarısız oldu. Can güvenliği riske atıldı. Acil eğitim şart.
2Müdahale veya tahliye tam anlamıyla gerçekleşmedi. Kritik güvenlik adımları atlandı. Organizasyon tamamen başarısız.
1Müdahale veya tahliye hiç başlamadı veya tamamen yanlış uygulandı. Ekipler panikledi/uyumsuzdu. Yeniden yapılandırma şart.
0Hiçbir aksiyon alınmadı. Prosedürler tamamen ihlal edildi. Hayati tehlike seviyesi çok yüksek. Tatbikat değil gerçek bir kriz ortamı oluştu.

Doldurulacak Değerlendirme Tablosu

Değerlendirme BaşlığıVerilen Puan (0-10)Açıklama / Gözlem
Sızıntı Tespiti[ ]
Alarmın Verilmesi[ ]
Tahliye Başlangıcı[ ]
Tahliye Süresi[ ]
KKD Kullanımı[ ]
Acil Müdahale İntikali[ ]
Sızıntının İzolasyonu[ ]
İlk Yardım Müdahalesi[ ]
İletişim Süreçleri[ ]
Toplanma Alanı Yönetimi[ ]

Tatbikat Puanı Değerlendirmesi

Toplam PuanPerformans Değerlendirmesi
90–100Mükemmel (Profesyonel Seviye)
80–89Çok İyi (İyi Uygulama)
70–79İyi (Ufak İyileştirme Gerekiyor)
60–69Orta (Ciddi İyileştirme Gerekiyor)
0–59Zayıf (Tatbikat Tekrarı ve Eğitim Şart)

Güçlü Yönler

  • [Örneğin: Personelin hızlı tahliye refleksi çok iyi.]
  • [Örneğin: İletişim ekipmanı kusursuz çalıştı.]
  • [Örneğin: İlk müdahale ekibi KKD kullanımında tam başarı sağladı.]

İyileştirme Gereken Alanlar

  • [Örneğin: Bazı personeller toplanma alanına giderken KKD’lerini doğru takmadı.]
  • [Örneğin: Alarm butonuna ulaşım süresi beklenenden uzundu.]
  • [Örneğin: Tahliye yönlendirme tabelalarının bazıları eksik.]

Önerilen İyileştirici Faaliyetler

ÖneriSorumlu BirimHedef Tamamlanma Tarihi
Dolum alanı alarm butonlarının daha görünür hale getirilmesiBakım Departmanı…/…/2025
KKD kullanımı konusunda ek eğitim verilmesiİş Güvenliği Birimi…/…/2025
Tahliye rotası tabelalarının güncellenmesiİSG Koordinatörlüğü…/…/2025
İletişim kodlarının sadeleştirilmesiAcil Durum Ekip Lideri…/…/2025

Genel Değerlendirme

Tatbikatın genel başarı düzeyi %___ olarak ölçülmüştür.
(Gözlemciler tarafından genel performans % puanla belirtilecek.)

Adı SoyadıÜnvanİmza
İşveren / işveren vekili /
İSG Koordinatörü
İSG Yöneticisi
Acil Durum Müdahale Ekibi Lideri
Gözlemci 1
Gözlemci 2

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Pentane dış depolama tankının yangın etkisine ilişkin bir çalışma https://koreascience.kr/article/JAKO202430540257020.page

⭐️⭐️ Depolama tankı kazalarına ilişkin bir çalışma https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950423005000641?via%3Dihub

⭐️⭐️ Kaza Sonucu ve Risk Analizine Dayalı Kimyasal Depolama Tanklarının Güvenlik Aralıklarının Araştırılması https://www.researchgate.net/publication/346406356_Research_on_Safety_Spacing_of_Chemical_Storage_Tanks_Based_on_Accident_Consequence_and_Risk_Analysis

⭐️⭐️ IOC terminalindeki büyük yakıt depolama tankının yangın tehlikesi ve risk analizi https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/09544089231207419

⭐️⭐️ Propan depolama tanklarının dinamik risk değerlendirmesi için tahmini bir kaza modelinin geliştirilmesi https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0957582021000896

⭐️⭐️ Pentan https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Pentane

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Pentane dış depolama tankının yangın etkisine ilişkin bir çalışma https://koreascience.kr/article/JAKO202430540257020.page

⭐️⭐️ Depolama tankı kazalarına ilişkin bir çalışma https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950423005000641?via%3Dihub

⭐️⭐️ Kaza Sonucu ve Risk Analizine Dayalı Kimyasal Depolama Tanklarının Güvenlik Aralıklarının Araştırılması https://www.researchgate.net/publication/346406356_Research_on_Safety_Spacing_of_Chemical_Storage_Tanks_Based_on_Accident_Consequence_and_Risk_Analysis

⭐️⭐️ IOC terminalindeki büyük yakıt depolama tankının yangın tehlikesi ve risk analizi https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/09544089231207419

⭐️⭐️ Propan depolama tanklarının dinamik risk değerlendirmesi için tahmini bir kaza modelinin geliştirilmesi https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0957582021000896

⭐️⭐️ Pentan https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Pentane

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️