🧠 🧠 🧠
Sessiz Tehlike – Beyin Yorgunluğu Kaynaklı İş Kazaları Artıyor!
Duygusal ve zihinsel yüklenmenin, güvenlik algısı üzerindeki ölümcül etkisini biliyor muydunuz?
Maalesef Az Bilinen Bir Gerçek
İş güvenliği denince akla çoğunlukla makine korumaları, düşme önleyiciler veya KKD’ler gelir. Lakin çok daha sinsi ve az bilinen bir risk var – Beyin yorgunluğu (mental fatigue).
Beyin Yorgunluğu (mental fatigue) Nedir?
Beyin yorgunluğu (mental fatigue); uzun süreli dikkat, yoğun odaklanma, monoton işlerde çalışma veya bilgiye aşırı maruz kalma sonucu oluşan zihinsel tükenme halidir. Beyin yorgunluğu yaşayan çalışanlar, dış tehditlere karşı farkındalıklarını kaybeder, refleksleri yavaşlar ve riskleri “önemsizleştirme eğilimi” gösterirler. Bu durum, özellikle dikkat gerektiren yüksek riskli işlerde ölümcül sonuçlara yol açabilir.
💥 💥 💥
İş Kazaları ve Mental Yorgunluk Arasındaki Bağ
Araştırmalara göre:
- Endüstriyel kazaların %38’i “dikkat dağınıklığı” veya “karar verme hatası” kaynaklıdır.
- Gece vardiyası çalışanlarında beyin yorgunluğu (mental fatigue) nedeniyle kaza riski 3 kat artar.
- Özellikle monoton işlerde (örneğin kalite kontrol, bekçilik, cihaz başında izleme) çalışanlarda 3. saatin sonunda beyin yorgunluğu (mental fatigue) belirgin hale gelir.
🧩 🧩 🧩
İş Güvenliğinde Beyin Yorgunluğu Nasıl Göz Ardı Ediliyor?
İş güvenliği eğitimleri çoğunlukla mekanik ve fiziksel tehlikelere odaklanırken, zihinsel kapasitenin korunması ihmal ediliyor.
Lakin aşağıdaki az bilinen etkenler, kazaların arka planında sıklıkla bulunuyor
- Aydınlatma düzeyinin yetersiz olması, mental performansı %20 düşürüyor.
- Zayıf termal konfor, beyin yorgunluğunu (mental fatigue) %30 oranında hızlandırıyor.
- Sürekli aynı görevde çalışma, dikkat dağılmasını tetikliyor.
🎯 🎯 🎯
Tersanelerde, Madenlerde, Yoğun Üretim Bantlarında Sessiz Alarm
Tersanelerde kaynakçılar, yüksek ısı ve gürültü altında uzun süre çalıştığında fark edilmeden beyin yorgunluğuna (mental fatigue) giriyor.
Bunun sonucunda:
- Ekipman güvenliği ikinci plana atılıyor.
- Gürültü körlüğü gelişiyor (ani ses uyarılarını duyamama).
- Acil duruma geç müdahale edilmesi yaygınlaşıyor.
✅ Ne Yapmalı?
İş güvenliği uzmanları artık yalnızca fiziksel riskleri değil, nörokognitif risk faktörlerini de izlemeli.
Öneriler:
- Dikkat gerektiren işler 2 saatten fazla aralıksız yaptırılmamalı.
- Gürültülü ortamlarda çalışanlara gün içinde sessiz dinlenme alanları sağlanmalı.
- Mental yorgunluk belirteçlerini gösteren dijital izleme sistemleri (örneğin göz takibi, tepki süresi ölçümü) entegre edilmeli.
- “Beyin Molası” uygulamaları ile çalışanların zihni tazelenmeli.
Hayali Bir Olay
Bir tersanede gece vardiyasında çalışan bir boya teknisyeni, aynı deseni 3 saat boyunca uygularken farkında olmadan doz aşımı yapar.
Sonuç: Hem kendi sağlığı tehlikeye girer hem de yangın riski doğar. Oysa 10 dakikalık bir zihinsel mola, bu hatayı önleyebilirdi.
İş kazalarının sadece dış tehditlerden değil, içsel tükenmişlikten de kaynaklandığını unutmayın.
Mental kapasitenin korunması en az KKD kadar önemlidir.
Unutmayın – Yorgun Beyin, En Tehlikeli Kazadır.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Doğal Yaşayın
Doğal Beslenin
Aklınıza Mukayet Olun
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Sayın okuyucu,
Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.
Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler
⭐️⭐️
⭐️⭐️ Yorgunluk ve olumsuz sağlık sonuçlarının tahmini: Meta-analizle sistematik bir inceleme https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1568163721000088
⭐️⭐️ Beyin yorgunluğu sendromu: Yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan kültüre bağlı bir sendrom https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4706136/
⭐️⭐️ Aşırı Gündüz Uykululuğu https://www.mayoclinicproceedings.org/article/S0025-6196(20)30984-8/fulltext
⭐️⭐️ Zihinsel yorgunluğun anlaşılması ve tespiti: Değerlendirmelerin ve araçların karşılaştırmalı analizihttps://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10460155/
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
Dr Mustafa KEBAT
Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü