İçerikler

1. Giriş
2. Liftlerin Teknik Özellikleri
3. Periyodik Bakım ve Kontroller
4. Kullanım Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
5. İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Alınması Gereken Tedbirler
6. Personel Eğitimi ve Yetkinliği
7. Yaşanmış İş Kazalarından Örnekler
8. Sonuç ve Öneriler

A. İki Kolonlu Hidrolik Liftler (Two-Post Lift)

• Taşıma Kapasitesi: Genellikle 3 – 5 ton.
• Kaldırma Yüksekliği: 1.80 – 2 metre arası.
• Tahrik Tipi: Asenkron elektrik motoru ile çalışan hidrolik pompa sistemi.
• Kol Tipi: Simetrik veya asimetrik ayarlanabilir kollar.
• Dengeleme Sistemi: Mekanik kilitler + çelik halatla senkronizasyon.
• Güç Ünitesi: 220V/380V elektrikle çalışan motor (1.5 – 3 kW).
• Kontrol Ünitesi: Manuel veya elektro-mekanik buton sistemi.

B. Dört Kolonlu Mekanik Liftler (Four-Post Lift)

• Taşıma Kapasitesi: 4 – 8 ton arası.
• Kaldırma Yüksekliği: 1.5 – 2 metre.
• Kullanım Alanı: Ağırlıklı olarak şasi ayarları ve denge testleri için.
• Tahrik Tipi: Elektrik motorlu mekanik vida mili ya da halat sistemi.
• Sürüş Platformu: Aracı platform üzerine sürerek kaldırma işlemi yapılır.

C. Makas Tipi Liftler (Scissor Lift)

• Çeşitleri:
  • Yüzey üstü (üstten montaj)
  • Zemin altı (gömme tip)
• Taşıma Kapasitesi: 3 – 5.5 ton.
• Kaldırma Yüksekliği: 1.0 – 1.85 metre.
• Avantajı: Az yer kaplar, estetik görünüm sunar.
• Güvenlik Sistemi: Otomatik kilitleme, denge kontrol valfleri.

D. Tek Kolonlu Mobil Liftler (Single Post Portable Lift)

• Taşıma Kapasitesi: Genellikle 2 – 3 ton.
• Mobilite: Tekerlekli gövde ile taşınabilir.
• Kullanım Alanı: Hafif araç bakımları, sınırlı alanlarda.

E. Zemin Altı Silindirik Liftler (In-Ground Lift)

• Tahrik Tipi: Hidrolik piston silindirleri (zemin altında).
• Kaldırma Kapasitesi: 2 – 6 ton.
• Yapı: Estetik ve yer tasarruflu, ancak kurulum maliyeti yüksektir.
• Kaldırma Süresi: Yaklaşık 30 – 45 saniye.

Liftlerdeki güvenlik sistemleri, olası mekanik ya da kullanıcı hatalarına karşı hayati öneme sahiptir:

1. Acil Durdurma Butonu: Operatör tarafından manuel olarak kaldırma/indirme işlemi derhal durdurulabilir.
2. Aşırı Yük Koruma Sistemi: Maksimum taşıma kapasitesi aşıldığında hidrolik sistem devreye girmez.
3. Dengeleme Zinciri veya Halatı: Özellikle iki kolonlu liftlerde yük dengelemesi sağlar.
4. Pnomatik Kilit Sistemi: Kaldırılan aracın indirilmesini sadece izinli durumda mümkün kılar.
5. Kayma Emniyetli Kol Sistemleri: Araç ağırlığı altında kolların geri kaçmasını önler.

4. Standartlar ve Mevzuatlara Uygunluk

Liftlerin üretimi, kullanımı ve periyodik kontrolleri şu standart ve mevzuatlara uygun olmalıdır:

A. Ulusal ve Uluslararası Standartlar

• TS EN ISO 3691-5: “Araç kaldırma liftleri – Güvenlik gerekleri”
• TS EN ISO 12100: Makine güvenliği – Genel ilkeler – Risk değerlendirmesi.
• TS ISO 4413 / TS ISO 4414: Hidrolik ve pnömatik sistem güvenlik şartları.
• CE Sertifikası: Avrupa pazarına uygunluk için zorunludur.

B. Ülkemiz – Türkiye Cumhuriyeti’ndeki Yasal Mevzuatlar

• 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
• İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
  • Madde 7: Periyodik kontroller.
  • Ek II Tablo: Araç kaldırma donanımı periyodik kontrol aralığı 1 yıl.
• Makine Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT)

5. Uygulama Notları ve Teknik Tavsiyeler

1. Zemin Uygunluğu: Tüm lift sistemleri, statik hesaplara göre yeterli taşıma kapasitesine sahip düz ve kuru beton zemine monte edilmelidir. Minimum C25 beton kalitesi önerilir.
2. Düzenli Yağlama: Hidrolik pistonlar, bağlantı noktaları ve dişli parçalar düzenli olarak yağlanmalıdır.
3. Titreşim ve Gürültü Kontrolü: Motor titreşim izolasyonu için lastik takoz kullanılmalı, ses seviyesi 85 dB altında tutulmalıdır.
4. Elektrik Panosu: IP koruma sınıfı min. IP54 olmalı, kaçak akım rölesiyle korunmalıdır.

1. Mevzuat Dayanakları

Araç kaldırma liftlerinin periyodik kontrol ve bakımları; hem iş güvenliği açısından yasal bir zorunluluk, hem de ekipmanın güvenli kullanımı açısından teknik bir gerekliliktir.

A. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

• Madde 4 ve 5: İşverenin yükümlülükleri ve risk değerlendirmesi kapsamında, ekipmanın güvenli kullanımının sağlanması zorunludur.

B. “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” (Resmî Gazete: 25.04.2013/28628)

• Madde 7 – Periyodik Kontroller: İş ekipmanlarının, iş sağlığı ve güvenliği yönünden kullanımları sırasında oluşabilecek tehlikelere karşı, uygun aralıklarla yetkili kişilerce periyodik kontrol ve testlere tabi tutulması gerekir.
• Ek II – Tablo 3: Kaldırma ve İletme Ekipmanları “Araç kaldırma lifti” yılda en az 1 defa, ilgili standarda göre periyodik kontrolden geçirilmelidir.

C. Uygulanacak Standartlar

• TS EN ISO 3691-5: “Araç kaldırma liftleri – Güvenlik gerekleri”
• TS EN ISO 12100: Makine güvenliği – Tasarım için genel ilkeler – Risk değerlendirme.
• TS EN 60204-1: Makinelerde elektriksel güvenlik – Elektrik donanımı.

3. Periyodik Kontrol Kapsamında Yapılması Gerekenler

Yetkili kişi veya kuruluş tarafından yapılacak yıllık periyodik kontroller aşağıdaki başlıkları içerir:

A. Genel Durum ve Fiziksel İnceleme

• Kolonlarda çatlak, eğilme, deformasyon var mı?
• Kolların (kol başlıklarının) kilitlenmesi ve serbest bırakılması düzgün çalışıyor mu?
• Platformda kayma, yağ sızıntısı, boya kalkması var mı?
• Kaldırma noktaları ve lastik takozlar sağlam mı?

B. Mekanik Aksam Kontrolü

• Vida, zincir, halat, makara gibi hareketli parçaların aşınma durumu
• Tüm somun ve cıvataların sıkılığı
• Denge zincirlerinin gerginliği
• Kol kilitlerinin senkronize çalışıp çalışmadığı

C. Hidrolik Sistem Kontrolü

• Silindirlerden veya hortumlardan kaçak olup olmadığı
• Yağ seviyesinin yeterli olup olmadığı
• Hidrolik pompa çalışmasında titreşim ve ses var mı?
• Basınç valflerinin doğru çalıştığının test edilmesi

D. Elektrik Sistemi Kontrolü

• Elektrik kablolarında yıpranma, izolasyon kaybı
• Motor bağlantılarında gevşeklik
• Topraklama hattının sürekliliği
• Acil durdurma butonu çalışıyor mu?

E. Güvenlik Sistemleri Kontrolü

• Acil durdurma sistemi: İşlevsel ve kolay ulaşılabilir olmalı
• Mekanik emniyet kilitleri: Her kademede çalışıyor olmalı
• Aşırı yük koruma sistemi: Çalıştığı test edilmeli
• Alarm ve ikaz sistemleri: Sesli/ışıklı ikazlar devrede mi?

F. Fonksiyon Testleri

• Boşta ve yüklü durumda kaldırma ve indirme testleri yapılmalı
• Ekipmanın nominal kapasitesinin altında ve üstünde test edilmeli
• Kaldırılan yükün dengede kalıp kalmadığı kontrol edilmeli

G. Test Yükü ile Deneme

• Gerekli durumlarda test yükü ile kaldırma işlemi yapılır.
• EN 1493’e göre kaldırma kapasitesinin %125’ine kadar test gerekebilir.

4. Periyodik Kontrol Raporu İçeriği

Her periyodik kontrol sonucunda aşağıdaki bilgileri içeren rapor hazırlanır:

A. Günlük Kontrol – Operatör Kontrol Listesi

• Kaldırma kolları, takozlar ve platform temiz mi?
• Yağ sızıntısı, kablo yıpranması var mı?
• Sesli uyarı ve acil durdurma butonları çalışıyor mu?

B. Haftalık / Aylık Kontrol – Bakım Personeli Tarafından

• Zincir ve halat gerginlik kontrolü
• Vida ve cıvataların sıkılığı
• Yağ seviyesi ve filtre durumu
• Elektrik kablo bağlantıları

6. Yetkilendirme ve Eğitim

• Kontrol yapacak kişinin İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre yetki almış teknik kişiler olması gerekir.
• Kullanıcılar (lifti çalıştıranlar) “iş ekipmanı kullanma eğitimi” almalıdır. Bu eğitim:
  • Teorik bilgi (maksimum kapasite, dengeleme, kilitler)
  • Pratik kullanım (doğru kaldırma ve indirme)
  • Olası arızalara müdahale
• Eğitimler yılda bir kez güncellenmelidir.

✅ Sonuç ve Öneriler

• Periyodik kontroller, yalnızca yasal bir yükümlülük değil, çalışanların yaşamını doğrudan etkileyen kritik bir işlemdir.
• Kontrollerin yalnızca “kağıt üzerinde” değil, uygun metotlarla ve teknik kişilerce yapılması hayati önem taşır.
• Her işletme, kontrol takvimi, kayıt sistemi, arşivleme, kullanıcı eğitimi gibi konularda sistematik bir süreç oluşturmalıdır.

1. Teknik Hususlar

1.1. Kaldırma Kapasitesine Dikkat Edilmesi

Her liftin nominal kaldırma kapasitesi bellidir (örneğin: 3.5 ton, 4 ton). Bu kapasite asla aşılmamalıdır.

Örnek:
Bir minibüsün ağırlığı 4.2 ton, kullanılan liftin kapasitesi 3.5 ton ise kaldırma sırasında:

• Kol veya platform kırılması,
• Aracın devrilmesi,
• İşçinin ezilmesi gibi kazalar meydana gelebilir.

✅ Yapılması gerekenler:

• Lifte yazılı etiketi ve kapasite bilgisini kontrol edin.
• Üretici tarafından belirtilen ağırlık ve denge kriterlerine uyun.

• Sarsıntıyla düşebilir,
• Çalışma sırasında dengesiz durabilir.

✅ Dikkat edilmesi gerekenler:

• Kaldırmadan önce aracın el freni çekilmeli, vites boşa alınmalıdır.
• Kaldırma noktaları üretici kataloglarından kontrol edilmelidir.
• Takoz veya kilit kullanımı, denge için şarttır.

1.3. Kaldırma ve İndirme İşlemlerinin Dikkatli Yapılması

Kaldırma ve indirme işlemleri ani hareketlerle değil, kontrollü yapılmalıdır.

✅ Öneri:

• Operatör daima göz temasını kaybetmeden araca eşlik etmeli.
• Aşamalı kaldırma ve kilitlenme seslerinin dinlenmesi gerekir.

1.4. Liftin Mekanik Kilit Sistemlerinin Kullanımı

Hidrolik sistemli liflerde mekanik emniyet kilitleri bulunur. Araç kaldırıldıktan sonra bu kilitler devreye alınmazsa, hidrolik kaçak durumunda araç aniden düşebilir.

✅ Güvenli kullanım için:

• Araç kaldırıldıktan sonra kilit sistemine oturduğundan emin olun.
• Her durak noktasında kilit sesleri kontrol edilmeli.

1.5. Hidrolik ve Elektrik Aksamın Çalışır Durumda Olması

• Yağ sızıntıları varsa hidrolik basınç kaybı yaşanabilir.
• Kablo ezilmesi, kısa devre ya da elektrik çarpmasına yol açabilir.

✅ Kullanıcı ne yapmalı?

• Her gün kullanım öncesi gözle kontrol yapmalı.
• Arıza durumunda yetkili bakım personeline haber verilmeli.
• Kesinlikle “tamir edilmeden” kullanılmamalı.

2. İdari Hususlar

2.1. Yetkilendirilmiş Kullanıcılar

Lift sadece eğitim almış, yetkili personel tarafından kullanılmalıdır.

✅ İşletme politikası olarak:

• Her lifte “Yetkili Kişi Listesi” asılmalı.
• Lift kullanacak her personelin Mesleki Eğitim Belgesi ve yaptığı işe uygun Mesleki Yeterlilik Belgesi olmalıdır.
• Yıllık hizmet içi eğitim yapılması ve kayıt altına alınmasını tavsiye ederim.

2.2. Günlük Kontrol Formlarının Tutulması

İşletmelerde her gün “Lift Kullanım Öncesi Kontrol Formu” doldurulmalıdır.

Formda bulunması gerekenler:

• Hidrolik kaçak kontrolü
• Elektrik bağlantılarının durumu
• Sesli ikaz butonlarının çalışması
• Aracın denge kontrolü
• Operatörün adı, tarihi ve imzası

2.3. Acil Durum Prosedürlerinin Bilinmesi

Kaldırma sırasında yaşanabilecek elektrik kesintisi, kilitlenme, yağ sızması gibi durumlar için acil durum prosedürü tanımlanmalıdır.

Uygulama Örneği:

• Elektrik kesilirse, manuel tahliye valfi nasıl kullanılacak?
• Acil buton devreye alındığında hangi prosedür izlenecek?

2.4. Araç Altında Yalnız Çalışmama Kuralı

Kaldırılmış araç altında çalışan personel yalnız bırakılmamalı. Tek çalışmada kaza riski yüksektir.

Kurumsal uygulama önerisi:

• Altında çalışan personelin başında bir gözcü bırakılmalı.
• Düşme, sarsılma gibi durumlara karşı gözlem yapılmalı.

2.5. Liftin Etrafında Uyarı ve Güvenlik Alanı Oluşturulması

• Kaldırılmış araç etrafı şeritlerle çevrilmeli.
• “Dikkat – Araç Kaldırılmıştır” tabelaları yerleştirilmeli.

2.6. Yanlış Kullanımın Disiplin Süreci ile Önlenmesi

Lifti hatalı kullanan, prosedüre uymayan personel için işletme içi disiplin süreci tanımlanmalıdır.

1.1. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

• Madde 4: İşverenin genel yükümlülüklerini düzenler. Risklerden korunma ilkelerine uyma zorunluluğu vardır.
• Madde 5: Risklerden kaçınma, kaynağında önleme ve kolektif koruma önceliği esastır.

1.2. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

• Madde 7-8-9: Ekipmanların uygunluğu, kontrolü, bakım ve kullanım şartlarını belirler.
• Ek II – Madde 2.3: Kaldırma ekipmanlarının sabitlenmesi, devrilmemesi, kapasite sınırının belirlenmesi zorunludur.
• Ek III: Periyodik kontrollerin kim tarafından ve ne sıklıkla yapılacağını belirtir.

1.3. Bakım Onarım İşlerinde Alınacak Asgari Güvenlik Önlemleri (Tebliğ, 11.02.2004 RG/25370)

• Ekipmanın altına girerek yapılan çalışmalarda, desteklenmiş ve emniyetli konumda olma zorunluluğu vurgulanır.

1.4. Makine Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT)

• Kaldırma araçlarının emniyetli tasarımı, işaretlemeleri ve talimatları kapsar.
• Madde 4.1.2.4: Araç kaldırıcı sistemlerin aniden düşmesini önleyici güvenlik sistemleri içermesi gerekir.

2.1. Doğru Ekipman Seçimi ve Kapasiteye Uygunluk

Her araç kaldırma liftinin maksimum taşıma kapasitesi, üretici tarafından belirlenmiştir.

Tedbir:

• Kapasite bilgileri görünür şekilde ekipmanın üstünde yer almalıdır.
• Aracın ağırlığı, liftten fazla ise kaldırma işlemi yapılmamalıdır.

2.2. Mekanik Kilit Sistemlerinin Kullanımı

Liftin kaldırma sonrasında ani düşmelere karşı, emniyetli kilit sistemlerinin devreye alınması gerekir.

2.3. Elektrik ve Hidrolik Sistem Kontrolü

Liftlerdeki elektrik kaçağı veya hidrolik sızıntılar yangın, patlama veya düşmeye sebep olabilir.

Tedbir:

• Gözle görünür kablo hasarları, yağ kaçakları varsa ekipman kullanılmamalıdır.
• Periyodik kontroller dışında günlük gözle muayene formu hazırlanmalı.

2.4. Doğru Kaldırma Noktalarının Kullanılması

Araç üreticileri, araç altı kaldırma için özel “jack point” noktaları tanımlar. Yanlış noktadan kaldırma yapıldığında:

Tedbir:

• Aracın marka-modeline uygun kaldırma noktaları belirlenmeli.
• Personel bu noktalar konusunda eğitimli olmalı.

2.5. İkincil Destek Kullanımı

Özellikle araç altında çalışırken, ilave destek ayakları (mekanik takozlar) kullanılmalıdır. Hidrolik arıza anında tek destek düşüşe neden olur.

Tedbir:

• Süspansiyon, motor veya şanzıman gibi ağır bileşen sökülecekse ikinci destek şarttır.

3.1. Yetkili Personel Kullanımı

Lifti sadece yetkilendirilmiş, eğitilmiş personel kullanabilir.

Tedbir:

• Operatörlere iç eğitim düzenlenmeli veya Mesleki Yeterlilik Belgeleri istenmelidir.
• Eğitim belgeleri dosyalanmalı.

3.2. Günlük – Haftalık – Aylık Kontrol Formları

Her kullanım öncesi görsel kontrol yapılmalı ve kayda alınmalıdır.

Tedbir:

• Günlük kontrol: Kullanıcı tarafından yapılır (hidrolik yağ, kilit, kablo durumu).
• Haftalık kontrol: Usta başı gözetiminde (emniyet kilit testi).
• Aylık kontrol: İş güvenliği sorumlusu ile birlikte.

3.3. Uyarı İşaretleri ve Alan Güvenliği

Lift çevresi yetkisiz kişilerin girişini engelleyecek şekilde sınırlandırılmalı ve uyarı levhaları konulmalıdır.

Tedbir:

• “Kaldırma Operasyonu Yapılıyor – Girmek Yasaktır” tabelası.
• Sarı-siyah güvenlik şeritleri ile çevre sınırlandırması.

3.4. Acil Durum Talimatlarının Oluşturulması

Kaldırma işlemi sırasında yaşanabilecek yangın, elektrik kesintisi, mekanik arıza gibi durumlarda prosedür tanımlanmalıdır.

Tedbir:

• Elektrik kesintisinde tahliye valfi nasıl kullanılır?
• Lift aşağı inmezse ne yapılacak?
• Yangın anında enerji kesme noktaları nerede?

3.5. Disiplin Süreci

İhlal eden kullanıcılar için tutanak, uyarı, yeniden eğitim gibi süreçler tanımlanmalıdır.

Lift kullanımında İSG tedbirleri yalnızca “görsel dikkat” değil, sistematik bir yaklaşımla ele alınmalıdır. İşverenlerin:

• Her lifte uygunluk etiketi,
• Her operatöre belgeli eğitim,
• Her gün için kontrol formu,
• Her yıl için yetkili mühendis raporu sağlaması,
• Her kaza sonrası sistem revizyonu yapması zorunludur.

1.1. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

Madde 17 – Eğitim:

“İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eğitim almalarını sağlar. Bu eğitim, çalışma yeri ve yapılan işin niteliğine uygun olmalı, değişen koşullarda yenilenmelidir.”

1.2. Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

Madde 5 – Temel eğitim konuları:
Aşağıdaki konular lift kullanıcıları için zorunludur:

Madde 6 – Eğitim Süresi ve Belgelendirme:

• Tehlikeli işlerde çalışanlara ilk girişte en az 12 saat, sonra İki yılda bir tekrar eğitimi verilmelidir.
• Eğitimler yazılı/sözlü sınavla ölçülmeli ve belgelenmelidir.

“Ekipmanı kullanan kişilere, kullanım talimatlarına uygun şekilde yeterli eğitim verilmesi sağlanır.”

Ek II – Madde 2.1.1:

“İş ekipmanı ancak yetkili ve ehil kişiler tarafından kullanılmalıdır.”

1.4. Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimine Dair Yönetmelik

Madde 5:

“Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışacakların, mesleki eğitim aldığını belgelemeleri zorunludur.”

1.5. Lift Kullanımı Hangi Meslek Koduna Girer?

Bu mesleklerde çalışacak kişilerin;

• Milli Eğitim Bakanlığı Sertifikası,
• Otomotiv Elektromekanikçisi (Seviye 5 / Meslek Yeterlilik Belgesi- Ulusal Yeterlilik Var – 26/05/2016 tarihinden itibaren Zorunluluk Kapsamında)
• Otomotiv Mekanikçisi (Seviye 4 / Meslek Yeterlilik Belgesi- Ulusal Yeterlilik Var – 26/05/2016 tarihinden itbaren Zorunluluk Kapsamında)

almaları gereklidir.

3.1. Makine Emniyeti ve Kaldırma Ekipmanları Eğitimi

• TS EN ISO 12100 standardına uygun eğitimler,
• Kaldırma ekipmanlarında kilit sistemleri, yük dağılımı, acil durum prosedürleri anlatılır.

3.2. Araç Kaldırma Lifti Kullanıcı Sertifikası

Firmamız Tetkik Danışmalık da ayrıca bazı sanayi sitelerinde bu konuda özel işbaşı eğitimleri veya belediyelere bağlı eğitim kursları verilmektedir.

• Pratik uygulamalı eğitim,
• Arıza durumları ve bakım bilgisi içerir.

3.3. İlkyardım Eğitimi (Temel/Standart)

• Araç altında çalışırken yaşanabilecek olası ezilme, sıkışma kazalarında müdahale için hayati önem taşır.
• En az bir kişinin sertifikalı ilkyardımcı olması zorunludur (Ortamda 10 kişiden fazla çalışıyorlarsa).

4.1. Eğitimlerin Belgelendirilmesi

• Tüm eğitimler yazılı veya mümkünse e-imza ile belgelenmelidir,
• Belge süresi ve içeriği dosyalanmalıdır (denetimlerde gösterilir).

4.2. Yetkisiz Kullanıma Karşı Disiplin Süreci

• Her lifte “Sadece Yetkili Kişiler Kullanabilir” etiketi yer almalı,
• Uyarılara rağmen yetkisiz kullanımda tutanak tutulmalı.

4.3. Eğitimlerin Yenilenmesi Gereken Durumlar

• Yeni lif modelinin kullanıma girmesi,
• İş kazası sonrası,
• Prosedür veya ekipman değişikliği durumlarında
• Düzenli olarak yılda bir.

5. Sonuç ve Öneriler

• Araç kaldırma liftleri, yüksek riskli kaldırma ekipmanları arasında yer alır.
• Tüm kullanıcıların belgelendirilmiş eğitimli , pratik tecrübeli ve yetkilendirilmiş olması, mevzuatın açık zorunluluğudur.
• Eğitimsiz personelin lift kullanımı, iş kazalarına ve ağır cezai yaptırımlara sebep olur.
• İşverenin sorumluluğu, yalnızca eğitim vermek değil, belgeleri kayıt altına almak ve güncel tutmaktır.

1. Yetkilendirme ve Eğitim Sisteminin Güçlendirilmesi

• Araç kaldırma liftlerini sadece belgelendirilmiş, eğitim almış ve pratik uygulama yapmış personelin kullanmasına izin verilmelidir.
• Mesleki Yeterlilik Belgesi, özellikle yeni çalışanlar için teşvik edilmeli; işletme içi uygulamalı eğitimlerle desteklenmelidir.
• Kullanım öncesi yıllık tazeleme eğitimleri zorunlu hale getirilmelidir.

2. Periyodik Kontrol ve Bakım Takvimi Oluşturulmalı

• Tüm liftlerin yılda en az bir kez, TS EN 1493 ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği’ne uygun olarak yetkili kişilerce kontrolü sağlanmalı, bu kontroller dijital ortamda arşivlenmelidir.
• Haftalık ve aylık operatör kontrolleri için kontrol çizelgeleri hazırlanmalı ve imzalı şekilde takip edilmelidir.

3. Teknik Uygunluk ve Kurulum Denetimi

• Liftin kurulumunda zemin uygunluğu, elektrik tesisatı ve fiziki alan şartları TS normlarına uygunluk açısından yetkili teknik ekiplerce kontrol edilmelidir.
• Bu denetimler yalnızca ilk kurulumda değil, yer değişikliği veya servis sonrası tekrar yapılmalıdır.

4. Güvenlik Ekipmanlarının İşlevselliği Kontrol Edilmeli

• Acil durdurma butonları, güvenlik kilitleri, dengeleyici ayaklar, aşırı yük sensörleri gibi sistemlerin her kullanım öncesi işlevselliği test edilmelidir.
• Güvenlik sistemleri arızalı olan hiçbir liftin kullanıma devam etmesine izin verilmemelidir.

5. İşaretleme ve Etiketleme Sistemi Kurulmalı

• Her liftin üzerine kaldırabileceği maksimum yük, kullanım talimatı, yetkili personel listesi ve güncel kontrol tarihi etiketlenmelidir.
• Alan içine “Yetkisiz Kullanım Yasaktır”, “Araç Altında Beklemek Tehlikelidir” gibi uyarı tabelaları konulmalıdır.

6. İş Kazalarının Kayıt Altına Alınması ve İncelenmesi

• Tüm lift kaynaklı arızalar ve iş kazaları, ramak kala olaylar da dâhil olmak üzere, detaylı olarak kayıt altına alınmalı ve risk analizlerine veri olarak eklenmelidir.
• Kazalar sonrası kök neden analizi yapılmalı, sonuçlar tüm personelle paylaşılmalı ve benzer olayların önüne geçilmelidir.

7. İSG Profesyonelleri Tarafından Sürekli Denetim

• İş güvenliği uzmanları, lift kullanılan alanlarda günlük saha denetimleri yapmalı, kontrol listelerini ve kullanıcı davranışlarını gözlemlemelidir.
• Denetimler sonucu uygunsuzluklar için anlık müdahale ve yönetici bilgilendirme mekanizması kurulmalıdır.

8. Yönetim Taahhüdü ve İSG Kültürü Geliştirilmeli

• İşveren, lift güvenliği konusunda açık ve net bir İSG politikası oluşturmalı, tüm çalışanlara bu politikanın gereklerini yerine getireceği yönünde taahhüt vermelidir.
• İSG, üretim baskısına feda edilmemeli; bu durum denetim tutanaklarında da ifade edilmelidir.

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB – Tetkik Danışmanlık İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.